MIDDENSTANDSNUMMER WARENKENNIS EN DE WARENWET GEWIJD AAN DE BELANGEN VAN WINKELIER EN CONSUMENT VERKOOP OP REKENING EN a CONTANT NADEELEN VAN VERKOOP OP CREDIET de verkoop a contant moet worden aangemoedigd DE INVLOED VAN DEN MIDDENSTAND VERMINDERING VAN DE VAKKENNIS Wat winkelier en huisvrouw moeten weten Hei feit, dat dit onderwerp de fee-- langen van een breede schare betreft, maakt de kwestie moeilijk- Deze beide wijzen van verkoopcn worden in één adem genoemd, omdat wij in een tijd leven, waarin de strijd over deze beide, lijnrecht tegenover elkander staande syste men nog in vollen gang en dé aandacht van leveranciers derhalve dubbel waard is. De verkoop op rekening is de verkoop op crcdiel, een crediet, clat al naar mate plaatselijke gebruiken en da aard van het bedrijf dit medebrengen, van een week tot een jaar loopt. Het is genoegzaam bekend dat in .den regel tot voor weinige jaren de kleermaker, boekhandelaar, hoedenlcverancier, apothe ker, kortom nagenoeg alle kleinhandelaars en werkbazen een jaarrekening indienden Al deze kleinhandelaars wachtten het einde van het jaar af om dan half Januari vóór dien tijd stond 't niet hunne re kening over het afgeloopen jaar aan hunne klanten te zenden, eene rekening die door sommigen terstond, of althans in de eerste maanden van het jaar werd voldaan, doch door anderen maanden en maanden, ja zelfs jaren lang, onbetaald werd gelaten. Dit systeem telt onder handelaars en af nemers nog altijd vele aanhangers. De voorstanders ervan vindt men onder 'de winkeliers en kleinhandelaren, die blij- Aén vasthouden aan het oude begrip van „klant". Ieder had zijne klanten, die jaar in jaar uit, op gezette tijden hunne bestedingen kwamen doen. Zulk een vaste klant loopt niet "spoedig naar een ander: miste men hem eens in een seizoen, waarin men zeker was den klant bij zich te zien, dan werd een bezoek gebracht of een briefje geschre ven met beleefd verzoek om opheldering of mededeeling van eventueele klachten. En ook het publiek telde zijne voorstan ders van dit systeem. Men ontving zelf in de eerste maanden van het jaar betaling van de uilgeschreven jaarrekeningen, kwam zelf ruimer in het geld te zitten en kon dus op zijn beurt gemakkelijker betalen, wat in den loop van het jaar misschien zeer onge legen zou gekomen zijn. In de laatste jaren nu is in dit systeem, het verlcoopen op jaarrekening althans, geducht bres gescho ten. Volkomen terecht is men gaan inzien, dat de narteeleri en gevaren die aan dit systeem kleven, in geenen deele opwegen tegen de voordeelcn, die het oplevert. De na'deelen van den verkoop op crcdiet zijn in hoofdzaak dc volgende: In da eerste plaats het renteverlies. Hoeveel rente derft de winkelier niet door het uitstaan, gedurende jaar en dag van zijn vordering? In de tweede plaats het gevaar voor kwade posten. Geen gering euvel voorwaar! Hoeveel geld laten de winkeliers en kleinhandelaars niet zitten ten gevolge van wanbetaling? Dub bel onaangenaam vooral is het doen oploo- pen van jaarrekening op jaarrekening bij oen aantal personen, die schulden makende, niet willen gemaand worden, zelfs niet op de meest bescheiden wijze. Van verschillen de zijden zijn gevallen bekend van perso nen, die jarenlang hunne rekeningen onbe taald lieten en eindelijk hel beleefd verzoek krijgende van hun leverancier om eenige afbetaling te doen op de rekening, daar hij zelf voor betalingen stond, de rekening ten Mille betaalden met de mededeeling, dat voortaan de klandisie aan een ander ge gund zou worden. In hoeveel gunstiger toestand zouden de winkeliers cn kleinhandelaars niet komen, indien dc verkoop op rekening als regel aanmerkelijk zou verminderen? Wat zou dc Middenstand niet in koopkracht winnen, met hoeveel meer winst zou hij niet han delen! Immers, de inkrimping van het door w inkeliers en kleinhandelaars gegeven crc diet bateekent ook, althans kan leiden, tot inkrimping van het door hen genoten cre diet cn 't behoeft wel geen beloog, dat in de prijzen, die zij den grossier te betalen hebben, rekening wordt gehouden met de betalingstermijnen. Dc grossier kent tocli ook rentevergoeding toe aan eigen of opge nomen kapitaal! En hoeveel angst en zorgen baren niet dikwijls de laatste maanden van het jaar aan den kleinhandelaar en winkelier, wan neer de contante verkoop gering is cn de posten in het boek maar steeds aangroeien! Dan zou men den tijd wel een sprong wil len doen maken tot einde Februari van het volgende jaar. wanneer de betalingen der eerste jaarrekeningen beginnen toe te vloeien. Onder de voordeelcn aan den contanten verkoop verbonden, valt ook nog te reke nen de veel geringer kans op geschillen over dc rekening en op reclames. Kortom het aantal voordeelcn van deze wijze van verkoop, js veel grooter dan dat van den verkoop op rekening, die dit valt niet te miskennen ook weder niet uitsluitend schaduwzijden heeft. Het zou niet van voldoende studie van het hier behandelde onderwerp getuigen, indien de voordeelen van den verkoop op rekening geheel voorbij werden gezien. Het hier behandelde onderwérp toch, be treft de belangen van een breede schaar van leden onzer samenleving en het begrip kleinhandel is hier in den minst uitgebrei- den zin genomen. En daarin ligt nu de moeilijkheid van het netelige vraagstuk, dat hier wordt behandeld. Wat voor het eene artikel geldt, geldt niet voor het andere; wat voor den winke lier op den ecnen stand juist geoordeeld is, is daarentegen onjuist voor den winkelier elders; wat voor de eene 6tad of provincie van toepassing is, is dit weder niet voor de andere stad of het andere gewest cn elke conclusie, waartoe men komt, moet dcrhal ve onder zeker voorbehoud worden aange prezen en aanvaard dan wel bestreden cn verworpen. Een algemeene regel, een algemeen stel sel kan niet worden aangenomen, omdat dan met dc zooeven vermelde verschilpun ten onvoldoende zou zijn rekening gehou den. De eigenaar van een bazaar of verkoop huis zal alleen en uitsluitend a contant ver koopen en wel strikt k contant, d.w.z. dat de betaling geschiedt tegen overgave van het goed. Geen weck, geen dag, ja geen uur wordt crediet gegeven. Dc eigenaar van zulk soort zaken kan dan ook niet spreken van eene clientèle; de groote massa, het geheele publick is zijn clientèle en die groote massa bestormt he den zijn magazijn, om dat morgen voorbij te gaan voor dat van een ander, die een nog aangenamer methode heeft om het groo te publiek le trekken. Hoe anders nu oordeelt de groote klcer maker, de fijne modiste! Deze spreken van hunne clintèle, noemen U de families in dc stad, die zij bedienen. Zullen dezulken zich sterke voorstanders van den verkoop k con tant betonnen? Dit is zeer te betwijfelen. Zij mwfennen daarmede niet de voordee len van den contanten verkoop; integendeel ook zij zouden wel gaarne, al ware 't slechts half jaarlijks, ontvangen wat zij nu een vol jaar of langer raoêt'eit laten uitstaan, doch zij durven niet uit vrées om hunnen clien lèle van zich te vervreemden! En die kans is grooter dan men zich wel oppervlakkig denkt. Wat men de betere clientèle noemt- (l.w.z. de personen, die met grootere inkom sten, ook daaraan evenredige verteringen maken, trekken de inkomsten vaak op bij zondere wijze. De officier de ambtenaar, de onderwijzer, die uitsluitend van zijn salaris leeft, leeft bij de maand, gelijk de hand werkman leeft bij de week en bij lien is dus sprake van een geregeld inkomen, dat hun aanleiding geeft om hunne uitgaven in verband daarmede te regelen. Doch ste.' nu. dat een ambtenaar, behalve het inko men uit zijn beroep, ook nog ccn inkomen uit vermogen heefl, dan zal dit allicht op verschillende tijdstippen in den loop va:/ het jaar worden genoten. Het gevolg hier van is, dat zulk een ambtenaar op som ;nige tijdstippen over meer geld heeft te be schikken dan op andere en de betaling van giootc bedragen in verband daarmede re gelt. Wat. nu in een dergelijk geval voor den ambtenaar geldt, geldt nog in veel belang rijker mate voor kooplieden en renteniers cn zoo kan men zich de ontstemming den ken bij iemand met een groot inkomen, in dien hij zijne inkoopen met groote nauw keurigheid zou moeten regelen naar o'c> wijze, waarop zijn inkomen hem toevloeit Die ontstemming bij bun clientèle teweeg brengen op bet gevaar af van verlies der clandisie. ziedaar, hetgeen waarvoor een aantal winkeliers en kleinhandelaars met reden terugschrikken. Jammer genoeg, dat die schrik er zoo in zit, dat in sommige provinciesteden zelfs geen rekening uil handen van den winke lier te krijgen is door personen, die contant willen betalen. Toch acht ik dc vices om door ontstemming de clientèle te verliezen volkomen gerechtvaardigd cn daarom zou een middel aan de Jiand zijn te doen, dat ook de grootere winkeliers in toepaesina kunnen brengen, om den verkoop k con tant lc bevorderen, zonder dat zij hun toe lucht nemen tot middelen, die zij of niet kunnen toepassen, wegens den aard van hun bedrijf en de samenstelling hunner clientele, of niet willen toepassen, omdat zij die middelen beschouwen als ziekelijke en onzedelijke uitwassen van het bedrijf Bedoeld wordt den verkoop met bons cn cadeaux. Moge aan het systeem van verkoop mei bons oorspronkelijk geen verkeerde bedoe iing ten grondslag hebben gelegen, omdat de korting, waarop de houder van zooda- mgen bon recht kreeg, in den regel slechts hoogstens 3 pCt. van den besteeden koop prijs beliep, tciwijl de korting gegeveD werd eensdeels voor contante betaling, an derdeels voor het doen afhalen van het ge kochte, en de daaruit voortvloeiende ver mindering van administratiekosten en be sparing van bozorgloon. Nu die kortingen zelfs tot 10 pCt. van den koopprijs zijn ge- r~\Z; juiste bet eekenis ,te -Lr schetsen van den Midden stand in de samenleving is niet gemakkelijkmaar zeker is het, dat de invloeddie van dezen stand kan uitgaan, op alle lagen der maatschappij en dus op de gemeente in haar geheelgroot is en dat dus niet alleen de vooraanstaande, maar alle leden van die bevoU kingsgroep van hunne groote verantwoordelijkheid dienen doordrongen te zijn De middenstand kan een stad eer aandoen, maar ook schade. Onze Amersfoortsche doet het eerste. Hoe fier klonk van den Amersfoortschen Beiaard hel lied van den Middenstandss hond, toen zijn congres ten Stadhuize ontvangen werd: „De Werkers, dat zijn wij": Welnu, moge ook hun arbeid Amersfoort schragen en steus nen. Burgemeester van Amersfoort. stegen en de bons vaak vecht geven op al lerlei zaken (cadeaux), is dit stelsel onclei dc ziekelijke uitwas'van den contanten verkoop lc rangschikken. Dat ~is~ iropiers geen gezonde coneüriVlttter waar" óm koo- pers te trekken, allerlei cadeaux worden gegeven, tegen inlevering van een aantal bons, waaruit blijkt, dal men een zeker bc- urag besteed heeft. Alle hulde aan dc méii6clienkcnnis van hem, die deze wijze van verkoop het eerst in toepassing bracht. Hebzucht en domheid laten het publiek er nog dagelijks inloopen Alsof men. wat men nu als cadeaux tegen zijne bons in ontvangst neemt, niet zelf dubbel en dwars betaald heeft! Wat een dwaasheid, zijn hui6 te vullen met allerlei zaken, die men voor liet oogenblik niet noodig heeft cn zich ook niet zou aanschaf fen, indien men ze niet zoogenaamd ten ge schenke ontving. Gelijk hierboven reeds werd opgemerkt, is tegen het toestaan van eene korting, bij afwijking van dc normale voorwaarden van verkoop, niet veel te zeggen en nu v; door het toestaan van een extra korting dc verkoop a contant wel aan le moedi gen. Reeds thans wordt als regel a an elk bedrag boven tien gulden, dat op rekening Is gesteld, één procent korting toegestaan, ook al geschiedt die betaling eerst na jaar en dag. Wat is er nu tegen, om bij betaling binnen eene maand na het indienen dei- rekening een tweede procent toe te 6taan? Teneinde nu niet vocrr goed en in alU vakken met clcn verkoop op rekening te breken, doch deze mogelijk te maken, zou ter aanmoediging van den verkoop a con tant het volgende stelsel in overweging kunnen worden gegeven. Bij elke, niet a contant gedane leve ring, wordt de rekening ingediend, al zij ook voorloopig „pro forma" met de daarop gedrukte mededeeling, dat bij betaling bin nen een maand na dc indiening der reke ning, 2 procent korting wordt toegestaan Die maatregel moet helpen. Er is eenmaal een breede schaar van bur gers, die geen onbetaalde rekening kunnen dulden; dezculkcn zullen 6teeds terstond betalen en voor zoover de toegestane kor ting door hen gewaardeerd wordt, zullen ook de overige afnemers binnen een maand bptalen. Doch alleen is van dezen maatregel al weder heil te verwachten, wanneer de kleinhandelaars dc handen ineenslaan en eenstemmig blijken. Resumeercnde zou in overweging kunnen worden gegeven: 1. Dc verkoop k contant behoort, als d'< meest voordeelige voor den kleinhandelaar met gepaste middelen te worden aange rnoedigd. 2. De verkoop a contant, gepaard met het verstrekken van cadeaux cn bons be hoort als niet eerlijke concurrentie veroor deeld te worden. 3. De indiening van een factuur van het geleverde, bij elke levering, behoort regel te worden, alsmede het toestaan van eeD extra korting van één procent, boven de ge bruikelijke korting van 1 pCt. bij betaling van het gefactureerde bedrag, indien de betaling geschiedt binnen een maand na de indiening der rekening. A. H. MARTENS, Dir. Middenetandebank De kleinhandelaar zorge ervoor den vertrouwensman te zijn van zijn clientèle De Warenwet heeft ten doel de Volksge zondheid te bevorderen cn de oneerlijkheid m den handel te bestrijden. Daartoe kun nen aan dc waren eischcn worden gesteld, welke op hare samenstelling en toestand betrekking hebben, terwijl voorts bepaalde namen en andere aanduidingen kunnen worden voorgeschreven, waaronder de wa ren verkocht moeten worden. Strafbaar is hij, die waren verkoopt en zich daarbij niet houdt aan deze voorschriften. Het verweer van een verkooper, dat hij meende met deugdelijke waar te Toen te hebben of dat hij geen voldoende kennis bezit om zijn ar tikelen te beoordcelen, ontheft hem geene zins van zijn verplichting. 1-Iij zal midde len en wegen moeten vinden om te zorgen, dat wat hij verkoopt aan dc gestelde eischen voldoet. De Wet verlangt dus, dat zij, die waren verhandelen, de noodige vakkennis bezit ten. Intusschen wordt aan clat verlangen maar al te vaak niet in het minst vol daan. Zelfs valt liclaa6 lc con6tatccren, dat de vakkennis in verschillende takken van den kleinhandel er in den loop der tijden niet op verbeterd is. De vakkennis in den handel in kruidenierswaren althans is ze ker minder goed, dan dertig, veertig jaar geleden. En dat, terwijl het aantal scholen en vooral ook de vakscholen, zoo zeer is toegenomen. De aanzienlijke uitbreiding van den ver koop van het verpakte artikel, waardoor de kleinhandel niet veel anders meer heeft te doen dan- een pak, een flesch of een doos over te geven aan den klant, neemt bij menigeen den prikkel weg, om door studie of nauwlettende waarneming zijn vak kennis le vergrooten. Dit is niet alleen le bétfenflèfi voor den kleinhandelaar zelf, die zijn beioep daardoor op lager peij brengt, maar die handelaar houdt ook op de ver trouwensman te zijn van zijn clientèle, om dat hij niet meer clc garantie geeft, dat zijn waren van die goede qualiteit zijn, waarvoor de ouderwctsclic vakman door zijn vakkennis kon instaan. De toeneming van den verkoop van het verpakte artikel niet alleen, ook de concen tratie van de bereiding en verdere behan deling van de waren vooral van de Voe- dings- en genotmiddelen in farieken heeft aan de vakkennis bij den kleinhandel geen goed gedaan. Men verkoopt de waren dikwijls voetstoots omdat men weet. dat zij van een vertrouwd adres komen en geeft zijn eigen zinnen daarom niet meer den kost. Daar komt nog bij, dat de beoordee ling van het gereode product dikwijle te moeilijk is zonder wetenschappelijke hulp middelen van laboratorium of proefstation. De Regeering is aan dit laatste bezwaar op aandringen uit de kringen van den Mid denstand reeds een 25 jaar geleden tege moet gekomen door le scheppen het Rijks bureau tot onderzoek van handelswaren, dat te Den Haag gevestigd is, en dat aan vankelijk geheel gratis, thans tegen een geringe vergoeding van kosten onderzoe kingen voor den handel en het kleinbedrijf verricht en adviezen geeft. Daar kan dus elke winkelier terecht, die aan de deugde lijkheid van het aan hem geleverde twijfelt. In den melkhandel heeft de totstandko ming van het Melkbcsluit, waarin aan do melk en de vloeibare melkproducten tal van eischen gesteld zijn, aanleiding gegeven tot de oprichting van de zoogenaamde melk- controlestations. Aanvankelijk geheel bekos tigd door de aangeslotenen, later ook veel al gesteund door de overheid, zijn deze diensten de voortdurrende hulp cn steun geworden voor den melkhandelaar, die melk heeft af te leveren van goed gohalte, zin delijk gewonnen en van gezond vee, zon der in den regel over de kennis cn de hulp middelen te beschikken om zulks na te gaan. Door geregeld monsters melk, zooals die van dc melkveehouders wordt ontvangen, ter onderzoek naar het melkcontrólestation op te zenden, dat ook geregeld het vee en de stallen controleert, is nu elke melkslij- ter in staat overtredingen van de vastge stelde bepalingen te voorkomen. Het station voor de bakkerij en maalderij tc Wageninge neemt een vrijwel overeen komstige plaats in voor bet bakkersbedrijf. Zoo is dan op voldoende wijze voorzien in het gemis aan vakkennis, dat zich in den kleinhandel liet gevoelen en kan zonder veel moeite en kosten voldaan worden aan de eischen, welke van overheidswege zoo langzamerhand aan alle waren worden ge steld. De tyd, dat ieder handelaar voedings middelen en andere waren kon verkoopen, zooals hem goed dacht, is voor goed voor bij een ieder heeft zorg te dragen, dat het verkochte deugdelijk is. Ontbreekt hem daartoe de noodige vak-1 kennis, dan zal hij de middelen moeten aan-1 wenden, die hem thans geboden worden om) in dat tekort te voorzien. Behalve voor de handelaren is warenken nis onmisbaar voor degenen, die voor dë gezinnen de waren inkoopen, dus voor de huisvrouwen. Vooral, als niet over een rui me beurs beschikt kan worden, is het zaak voor het beschikbare bedrag een zoo groot mogelijk rendement aan voedzame en sma kelijke waar te verkrijgen. De groote scha re van huisvrouwen echter weet. in veel gevallen niets af van de soorten, welke bij de verschillende waren worden onderschei den, nog minder van do eischen, wclko daaraan gesteld zijn. En dan gaat het al zeer moeilijk een goede keuze te doen en een vergelijking tc maken tusschen de prij zen voor dezelfde artikelén bij de verschil lende handelaren. Van deze gelegenheid kan worden ge bruik gemaakt, om nog eens op nieuw-in- gevoerde namen voor enkele waren en hurt betcekenis de aandacht te vestigen. Algemeen bekend is wel, dat wittebrood in twee kwaliteiten, n.l. als molkbrood en als waterbrood wordt verkocht. Het eerste is bereid uit een deeg, dat met melk, het tweede uit een deeg, dat met water aan gemaakt is. Het mclkbrood is duurder, maar ook voedzamer en te herkennen aan do c.M. hooge hoofdletters M.B., die in elk melk brood voorkomen. Men iweigcrc dus brood, waarop die lettors niet voorkomen, als molkbrood te ontvangen. Vrij bekend is, dat bij de jams twee soor ten worden onderscheiden, n.l. de gewone vruchtenjams (aardbeienjam, kersen jam, enz.) cn de huishoudjams. Dé huisvrouw weet echter veelal het verschil er tusschen niet. Dit bestaat hierin, dat de jams uit vruchten en suiker zijn gefabriceerd en behalve de vruchtensoort, waaraan zij den naam ontlecncn, slechts in enkele go- vallen een beperkt gehalte aan een gelee- rende vruchtensoort mogen bevatten. In de huishoudjams daarentegen is 'dé suiker voor de grootste helft vervangen door aardappelstroop, de vrucht, waarvan do naam op dc flacon is vermeld, door appel moes of perenmocs. Kleurstof en essence moeten veelal de zinnen verder bevredigen. Verder moet de winkelier zoowel als de huisvrouw weten, dat van stroop voorname lijk drie soorten worden onderscheiden, n.l- kandijstroop met ruim 60 pet. suiker, huis- houdslroop met 30 - -keukenstroop met. 15 pet, suiker. Bij de limonadesiropen heeft men even eens drie kwaliteiten, n.l. de vruchtenllrao- nadesiroop, de limonadesiroop en de limo- nettesiroop. Eerstgenocihdo is bereid uit vruchtensap, suiker en citroenzuur;In de tweede soort is de vruchtensap geheel of groot endeels vervangen door essence (eenige vruchtenhestanddeelen zijn vaak aanwezig om het oog te streel en); in de. derde soort heeft ook de suiker grootendeels voor aard appelstroop en het citroenzuur voor wijn steenzuur plaats gemaakt. Dat een kaas moet zijn voorzien van "dé letters V.V., h«>t woord volvet of een der getallen -40+30+, 20+ of het woord mager, al naardat zij is-bereid uit volle melk of uit mengsels van volle melk met steeds grootere hoeveelheden afgeroomde melk, is misschien wel bekend. Minder bekend is, dat deze cijfers aan duiden hoeveel procent vet in de droge stof van de kaas voorhanden is en dat. volvette kaas in den regel meer dan i8 pet. vet in dc droge stof bevat. Bij oliën en vetten moet elke kooper en verkooper weten, dat dc naam van de plant of van het dier, waarvan het product af komstig is, in den naam moet zijn opgeno men, wil rnen eenige zekerheid hebben, in derdaad dit vetsoort to ontvangen. Men acccpleere dus niet van den slager een pakje, waarop alléén het woord „vet'1 staat vermeld, als men rundvet of reuzel wcnscht te ontvangen. Dat men boterolio of raapolie moet ver langen cn geen genoegen nemen met „bak olie", als men eerstgenoemde oliesoort be doelt te koopen, spreekt wel van zelf. Voorts nog een opmerking over onder scheidingen bij andere waren dan voedings middelen. Het is tc weinig bekend, dat zeep poeder in een drietal soorten voorkomt, n.l. die gemerkt als zeeppoeder 1 of No. 1, met tenminste 35 pet. gemalen zeep. een tweede soort, welke gewoon als zeeppoeder wordt aangeduid en tenminste 30 pet. zeep bevat en waschpoeder, dat minder dan 30 pet., in den regel slechts 10 a 11 pet. zeep bevat. Voor de rest bestaan zij alle drie uit ge malen kristalsoda. Tenslotte zal nog te weinig zijn 'doorge drongen, dat ook kussens, matrassen, bed den en dekens gevuld met kapok, of met mengsels van kapok met katoen- of kunst zijdeaf val, al naar den aard van het vulsel* voorzien moeten zijn van den naam. welke dat vulsel beoort te dragen, zooals dat door het „Kapokhesluit" is voorgeschreven. Er moet dus opstaan „Kapok" of „Ver mengde kapok" met daarachter het per centage aan kapok in het voorwerp aanwe zig, al naar gelang van de vulling. Ook voor deze artikelen wordt aldus ge tracht aan het gebrek aan warenkennis van de koopers tegemoet te komem DR. F. H. VAN DER LAAN, Directeur van den Keuringsdienst voor Waren voor het gebied Utrer-ht.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1931 | | pagina 11