deeemlandeu
JOH. DE HEER
Woensdag 18 Maart 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 220
DE POLITIEKE MOORD
TE HAMBURG
DE AARDVERSCHUIVING
DUURT VOORT
fortmann en
hehenkamp
PIANO- EN 0RGELHANDEL
HEVIGE BRAND IN
NOORWEGEN
HOE DE R 101 TEN
ONDER GING
KARDINAAL MAFFI
OVERLEDEN
NA DEN BOMAANSLAG
TE BUENOS-AIRES
L. i. LUYCX ZOON
DE NEDERLAAG DER
LABOURREGEERING
AMEKSFOORTSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS p" 3 voor Amtrifoort f 2.10. ptr Bund 1 0.73. pit
w«k (ran grptli vtrukcrlig Ngco ongtlukktn) I O.IT1/»
Binnenland trinco per post per 3 auadca IX-. Ahonderll|ke nnmnen I OM.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG UI
PRIJS OER AOVERTENTIEN «Kt inbegrip vm «co bewijsnummer,
elke regel meer f0.25. Liefdadigheids-ad verten tl&> voor de
bel ft van deo priji. Kleine Advertentie» „KEITJES" by vooruitbetaling 1—5 regel*
30 ent. elke regel tornt 10 cent, irtmeal plaatsen f I.Bewijsnummer extra 0.05
Rechts- en links-radicale bui
tensporigheden in Duitschland.
Een wantoestand, waaraan
een einde moet komen.
Er gaat nauwelijks een dag voorbij, of
er vinden in Duitschland politieke klop
partijen plaats, waarbij het soms zeer bloe
dig toegaat. De telegrammen gewagen
voortdurend niet alleen van talrijke ge
wonden, maar ook moeten meermalen per
sonen bij deze twisten het leven laten. In
het afgeJoopen jaar zijn bij deze botsin
gen dan ook niet minder dan een driehon
derdtal personen om het leven gekomen,
zoodat men gerust kan verklaren, dat er
in Duitschland een vermomde burger
oorlog heerscht.
Dat de politieke geschillen met zulke
krasse argumenten worden uitgevochten,
is te wijten aan de omstandigheid, dat de
leiders van uiterst rchts en uiterst links er
niet voor terug deinzen openlijk tot moord
aan te zetten. De communisten voeren bij
voortduring een ophitsende campagne en
wekken zoodoende een sfeer, waarin de
doodslag feitelijk als een normaal ver
schijnsel wordt beschouwd. Het zou ech
ter een grove onbillijkheid zijn de aanhan
gers van Moskou alleen te beschuldigen
van een onverantwoordelijke actie, die on
vermijdelijk moet uitloopen op bloedige
botsingen. De communisten worden geëve
naard en feitelijk meermalen overtroffen
door de nationnal-socialisten. de uiterst
rochtsciic groep in Duitschland. die hij de
jongste verkiezingen voor het parlement
een opzienbarend succes hebben behaald
cn nu in een voortdurende overwinnings
roes verkeeren. Hun leider. Adolf Hitler, is
een buitengewoon gevaarlijk ophitser en
hij heeft al heel wat hoofden van onrijpe
of stuurlooze jonge mannen op hol ge
bracht. Al hanteert hij niet zelf den revol
ver, niettemin moet hij worden beschouwd
als de persoon, die dc grootste verantwoor
delijkheid draagt voor de schandelijke ex
cessen, waaraan zijn geestverwanten zich
herhaaldelijk bezondigen. Hij veroordeelt
wel steeds de „Blut- und Mordhelze der
Kommunisten", maar zelf verheerlijkt hij
op oen stuitende wijze de lieden uit eigen
kring, die er niet tegen onzien personen,
die ander© politieke opvattingen zijn toe
gedaan, uit den weg te ruimen, als helden.
Ook nu weer heeft hij zeer nadrukkelijk
aangekondigd, dat hij de kosten zal beta
len voor dc verdediging zijner Hnmburg-
Rche partijgenoofen, die op zulk een laffe
wijze in een autobus een communist van
het leven hebben beroofd. Bovendien spo
ren zijn kranten steeds opnieuw aan tot
daden van geweld en zij zijn daarbij slechts
uitvoerders van Adolf Hitler's bevelen cn
instructies. En is hij het ook niet geweest,
die voor het rijksgerechtshof tc Leipzig
heeft aangekondigd, dat „er koppen zouden
rollen"? Nu kan Hitier misschien wel ach
teraf verklaren, dat zijn woorden niet al
te letterlijk moeten worden opgevat, maar
ondertusschen richt hij groot kwaad aan.
omdat de jonge mcnschen, op wie hij maar
al te gemakkelijk vat heeft, zijn woorden
nis bitteren ernst opvatten en daarnaar
ook handelen. De Hakenkreuz-mcnschen
vormen voor Duitschland dan ook een min
stens even groot gevaar als die van dc
sovjetster.
Betreurenswaardig is het onder deze om-
eindigheden, dat ook niet. steeds in de
kringen der Duitsch-nationalen oüenliik
'de buitensporigheden der ultra-nationalis
ten worden veroordeeld; veeleer schijnt
een niet onbelangrijk aantal volgelingen
van Hugenberg met dc handelingen der
nationaal-socialisten heimelijk te symoathi-
seeren en deze althans te vergoelijken.
Zelfs verschillende leden der Duitscho
Volkspartij zijn meermalen onder de beko
ring gekomen van het natinonaal-socialis-
me, dat op hem een bijna onweerstaanbare
aantrekkingskracht uitoefende, hetgeen gis
teren de Frankfurter Zeitung deed uitroe
pen:
„Aan al deze burgerlijke zwakte en laf
heid is het mede te wijten, dat het in
Duitschland zoo ver gekomen is."
Verbod van dagbladen
en vergaderingen
Hamburg, 16 Maart. (V.D.) De
Hamburgsche senaat heeft krachtens art.
48, par. 4 van de rijksgrondwet, een pro
clamatie uitgevaardigd, op grond waarvan
de verschijning en verspreiding van de
dagbladen Hamburger Tageblatt. Blatt der
Niedersachsen, Hamburger Volkszeitung en
de Norddeutsche Zeitung, alsmede alle ter
vervanging daarvan op te richten organen
met ingang van heden worden verboden.
Tevens worden tot nader order alle be
toogingen van de nationaal-socialistische
arbeiderspartij en communistische partij in
dc openlucht of gesloten localiteiten ver
boden.
Beide eerstgenoemde bladen zijn natio
naal-socialistische. en de beide laatste com
munistische organen.
Weer een aanslag.
A 11 o n a, 16 M a a r t. (V.D.) Naar gemeld
wordt, werden in den afgeloopen nacht
schoten gelost op het nationaal-socialistisch
vercenigingslokaal in de Erzbergerstrasse
te Altona. Een der partijleden werd levens
gevaarlijk gewond. Dok een ander persoon
bekwam zwaar letsel.
Het onderzoek naar den moord
op don communist Henning.
Hamburg, 17 Maart (V.D.) Het verhoor
der drie nationaal-socialisten, die Zondag
in een autobus den comrnunistischen afge
vaardigde Henning neerschoten, duurde gis
teren den geheelen dag. Door dj politie werd
hedenmorgen medegedeeld, dat het verhoor
van den laatst gearresteerden moordenaar
Hocckmeijer aan het licht heeft gebracht,
dat Jansen hem even voorbij Ochaenwar-
der opdracht had gegeven den chauffeur
tot stoppen te dwingen. Dat had hij met
den revolver in de hand gedaan. Hojck-
moijer had toen gehoord, dat Jansen en
Bammel den communisten gevraagd had
of een van hen André was, waarop Hen
ning zijn juisten naam had genoemd.
Hoeckmeijer zelf had slechts de bedoeling
gehad de actetascfi van Henning te pakken
te krijgen om er belangrijk politiek mate
riaal uit te halen. Hij verklaarde in de
autobus niet gescholen te hebben, maar
van buiten af een paar schoten op den wa
gen te hebben gelost. Na de daad had
Hoeckmeijer zich van zijn twee metgezellen
gescheiden en zich te voet naar Hamburg
begeven, waar hij zich tot gistermiddag
verborgen hield.
Dc daders zullen thans ter beschikking
van de justitie gesteld worden.
Naar aanleiding van de publicatie van
hot districtsbestuur der nationaal-socialis
tische partij, volgens welke genoemd be
stuur de politie van de namen der daders
op de hoogte had gesteld, deelt de politie
te Hamburg mede, dat reeds eenige uren,
voordat men de mededeeling van het na
tionaal-socialistisch bestuur kreeg, de po
litie al van de namen der moordenaars op
de hoogte was en al alle stappen had ge
daan, die tot hun arrestatie leidden.
DE REIS DER DUITSCHE INDUSTRIEE-
LEN NAAR RUSLAND.
B e r 1 ij n, 16 Maar (V D.) Bij de bespre
kingen, die hedenmorgen tusschen de le
den der Duitscbe industriële delegatie
naar Rusland en den rijKskansclier en
eenige andere leden van het rijkskabinet
hebben plaats gehad, werden o a. de plan
nen besproken voor do financieering van
het Russische program.
De voornaamste vraag hierbij was, in
hocverro het verstrekken van de gevraag
de guaranties zal kunnen leiden tot het
ontlasten van de Duitsche arbeidsmarkt
door de te verwachten orders.
In sommige kringen gelooft men, dat
naar schatting 150.000 arbeiders to werk
gesteld zouden kunnen worden voor de
uitvoering der te verwachten Russische or
ders.
In andere kringen acht men deze schat-
ling overdreven.
Een dorp veiligheidshalve
ontruimd
P a r ij s, 17 Maart. (V.D.) De toestand
in het gebied van de aardverschuivingen
in Savoyo is nog steeds onveranderd. De
afschuivende aardmassa's worden op
30.000.000 M3. geschat, die thans echter ge
lukkig in verschillende zijtakken zijn ge
splitst. Elke tak afzonderlijk is echter nog
in beweging cn zoo schuift de aardmassa
in verschillende richtingen verder naar
omlaag en zet haar vernielend werk in de
richting van het dal voort. Op eenige tien
tallen meters na is het dorp Chatelard be
reikt, waar men alle huizen heeft ont
ruimd.
STIJGING VAN DEN DUITSCHEN
UITVOER.
Berlijn, 16 Maart. (H.N.) Dc Duitsche
uitvoer In Februari is in vergelijking met
dien van Januari, toen een aanmerkelijke
achteruitgang waar te nemen viel, met
ruim 9 pet. gestegen. Dc waarde van den
uitvoer bedroeg in Februari gemiddeld
30% millioen mark per dag tegen nog niet
ten volle 28 millioen per dag in Januari.
De waarde van den invoer is met ruim 40
millioen verminderd, waartoe de invoer
van grondstoffen en halffabrikaten 60 pet,
en die van levensmiddelen en dranken 25
pet. bijdroegen. Als gevolg van een en an
der geeft de handelsblans voor Februari
een uitvoeroverschot van 125 millioen, of
met inbegrip van de leveranties op reke
ning van de schadevergoeding, van 170
millioen mark e zien.
alle behangerswerkzaamheden
worden verricht door vlugge zeer
bekwame vakmenschen.
Varkensmarkt. - - Tel. 1303.
Gemakkelijke betalingsvoorwaarden*
Schade van ruim een half
millioen kronen
Men meldt uit Stockholm aan de N.R.C.:
Het dorpje Aal in Halllingdal (Zuid-
Noorwegen) is dezer dagen door een zwa-
ren brand geteisterd. Binnen enkele uren
brandden zes groote houten gebouwen tot
den grond toe af, een aantal andere hui
zen liepen nogal brandschade op.
De brand is door onbekende oorzaak be
gonnen in de oude „Tingstue". waar vroe
ger het kantongerecht zijn zittingen hield.
Het Sundre Hötell, dat er naast lag, stond
spoedig eveneens in lichtelaaie en vervol
gens sloeg het vuur over naar vier gebou
wen, waarin winkels zijn ondergebracht.
Een filiaal van een bank en enkele woon
huizen werden ernstig door den brand be
dreigd, maar konden behouden worden. De
brandbluschmiddeleik waren niet in orde.
Aanvankelijk heeft men nog getracht, den
brand te stuiten door één der reeds bran
dend© huizen met dynamiet in de Jueht tc
laten vliegen. Van den inboedel heeft nien
een en ander kunnen redden, do voorraden
van de winkels echter niet De totale scha
de beloopt ruim een half millioen kronen,
zij wordt voor een groot deel door verze
kering gedekt.
De oude Tingstue van Aal was een merk
waardig, mooi gebouwtje, dateerend uit het
midden der achliende eeuw. Het was een
fraai en cultuur-historisch belangrijk spe
cimen van Noorsche plotlelandsarchitec-
tuur. De deur was versierd rnct zeer mooi
snijwerk en inwendig waren de houten
muren door een bekenden boercnschilder
gebeel beschilderd met planten-motieven,
met huizen, schepen cn kanonnen. Daarom
heeft men het gebouwtje, dat sedert lang
geen diens meer deed als Tingstue, toch
bewaard en zorgvuldig onderhouden.
Vooral te wijten aan
gasverlies
Londen, 17 Maart. (V.D.) De Daily He
rald publiceert den authentieken tekst van
het voorloopig rapport van de commissie
van onderzoek naar de oorzaken van de
ramp van het Britsche luchtschip R. 101.
Het definitieve rapport zal binnen eenige
weken gepubliceerd worden.
Blijkens de publicatie in de Daily Herald
stelt het rapport vast, dat het Britsche mi
nisterie voor luchtvaart geen schuld voor
het ongeluk kan treffen. Ook de gezagvoer
der van het luchtschip, commandant Ir
ving, heeft alles gedaan om het ongeluk te
voorkomen. De officieele deskundigen, die
aan het werk der commissie deelnamen,
wijten de ramp voornamelijk aan gasver
lies in het voorste gedeelte van het lucht
schip, dat veroorzaakt werd door scheuren,
die in het bovenste deel van de bekleeding
van de romp zijn ontstaan. De commissie
komt voorts tot de conclusie, dat van con
structiefouten bij den bouw van het lucht
schip geen sprake is.
BOMMEN TE BELGRADO.
Belgrado, 17 Maart. Vanmorgen zijn
in da buurt van het ministerie van binnen-
landsche zaken drie bommen ontploft waar
door groote materieele schade is aange
richt.
Een officier werd gedood en verscheidene
burgerlijke personen werdan gewond. De
politie vermoedt, dat men met een com
rnunistischen aanslag heeft te doen.
BAKKERSSTAKING TE ATHENE
Athene, 14 Maart. V. D.) Te Athene
is plotseling een algeraeene bakkerssta
king uitgebroken. De regeering heeft ech
ter besloten in elk geval zorg te dragen
voor de broodvoorziening der hoofdstad en
heeft daarom beslag doen leggen op alle
bakkerijen in Athene,
Rome, 17 Maart (V.D.) In den afgeloo
pen nacht te ongeveer kwart voor twee is
te Pisa in den ouderdom van 72 jaar over
leden kardinaal Pietro Maffi, aartsbisschop
van Pisa.
Kardinaal Maffi werd don I2en October
1858 geboren en in April 1907 tot kardinaal
geconsacreerd. Hij stond vooral met het Ita-
liaansche koningshuis op goeden voet en
had als aartsbisschop van Pisa herhaalde
lijk gelegenheid om persoonlijk contact met
den koning te hebben, wanneer Victor Ema
nuel de zomermaanden op het koninklijk
zomerverblijf nabij Pisa doorbracht. Het
was ook kardinaal Maffi, die het huwelijk
voltrok van het Italiaansche kroonprinse
lijke paar en daarvoor begiftigd werd met
do Italiaansche Annunciatenorde en met
het Grootkruis van de Belgische Leopolds
orde. Maffi was lid van dc ceremonieele
congregatie der pauselijke curie en o.a. ook
voorzitter van de sterrenwacht aan het Va-
ticaan.
Door het overlijden van kardinaal Maffi
daalt het aantal der kardinalen tot 58. Hier
van zijn 28 Italianen en 30 van andere na
tionaliteit. Op het oogenblik zijn dus 12
kardinaalsplaatson niet bezet. Naar ver
luidt, zou paus Pius XI in een na Paschcn
te houden consistorie het collego van kar
dinalen wjer willen aanvullen. Van de door
paus Pius X geconsacreerde kardinalen zijn
thans, na het overlijden van kardinaal Maf
fi, nog slechts tien in leven.
Vermoedelijk niet tegen den
prihs van Wales gericht
Buenos, Aires, 17 Maart (V.D.) De Pren-
sa meldt, dat de Italiaansche anarchist Pi
retti, die Zondagavond bij het verlaten van
een tramwagen door de ontploffing van.
een bom, die hij bij zich droeg, werd ge
dood, terwijl verscheidene voorbijgangers
eveneens werden gedood en gewond, blij
kens het resultaat van het politie-onder-
zoek deel uitmaakte van een groep anar
chisten, wier leider, Di Giovanni, in het be
gin van Februari met vijf zijner vrienden
na een hevig gevecht door de politie on
schadelijk kon worden gemaakt. De meeste
leden werden terstond gcfussileerd. Te La
Plata heeft men bij een cxpeditcursfirma
een aldaar achtergelaten koffer met spring
stoffen en onderdeden voor de fabrikatio
van bommon gevonden, die bleken overeen
te stemmon met de resten, die men van
de thans ontplofte bommen heeft gevonden.
Het is zoo goed als zeker, dat geen aan-
slap op den prins van Wales was be
doeld, doch een aanslag op een of ander
openbaar gebouw.
DE BETREKKINGEN TUSSCHEN RUS-
LAND EN TURKIJE
Kof no, 16 Maart. (V.D.) Vandaag werd
in de conferentiezaal van het volkscom
missariaat van buitenlandsche zaken der
sovjet-unio het lusschéh sovjet-Rusland en
Turkije tot stand gekomen handels- en
scheepvaartverdrag onderteekend. Ter ge
legenheid van het feit, dat tien jaar gele
den het eerste verdrag met Turkije onder
teekend werd, hebben groote feestelijkhe
den plaats gehad.
DE ECONOMISCHE CONFERENTIE.
Frankrijk's toetreden tot de con
ventie is noodzakelijk.
Geneve, 17 Maart. (H.N.) De economi
sche conferentie is vanmorgen later begon
nen dan vastgesteld was, daar verschillende
gedelegeerden zich niet tijdig in verbinding
met hun rageeringen hadden kunnen stel
len. De beraadslagingen gelden het in wer-
COMMUNISTEN VEROORDEELD.
Kassei, 16 Maart. (H.N.) In het com-
munistenproces is vandaag uitspraak ge
daan. Zooals bekend, stonden 93 leden van
den strijdhond tegen het fascisme terecht
wegens het verstorren van een nationaal-
socialistische vergadering; 82 beklaagden
wrden vrijgesproken, de overige werden tot
gevangenisstraffen van een maand tot 6
maanden veroordeeld met uitzondering van
een jeugdigen beklaagde, die twee weken
gevangenisstraf kreeg.
DE CONVENTIE VOOR EEN TOL-
WAPENSTILSTAND.
Zij zal voorloopig niet van kracht
worden.
G e n v e, 17 Maart (H.N.) De conventie
voor een tohvapenstilstand zal voorloopig
niet van kracht worden. Da conferentie
heeft vandaag haar beraadslagingen ten
einde gebracht en zal morgen in een slot-
protocol vaststellen, dat het niet is gelukt
een definitieven datum voor het in werking
treden van da conventie vast te stellen. De
staten, die de conventie reeds hadden ge
ratificeerd, verkrijgen dus weer volle vrij
heid van handelen.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
773.1 te Breslau.
Laagste Barometerstand:
732-9 te Vardö.
Verwachting:
Meest matige, O. tot Z. O.
of Z. wind, helder tot licht
bewolkt, droog weer, tempe
ratuur des nachts om het
vriespunt, overdag iets zach
ter.
Langestraat 49-51 Tel. 190
BUIKBANDEN
op maat en volgens voorschrift.
Deskundige Bediening.
Londsn, 16 Maart. (V.D.) Nader wordt
gemeld over dc nederlaag der Engelscho
regeering, dat elf liberalen en twee labour-
lcden tegen de regeering hebben gestemd
Onmiddellijk na het bekend worden van
den uitslag ontstond groot rumoer. Het
Lagerhuis zette de beraadslagingen voort
en nam do laatst© clausule van het nieuw©
kies wetsontwerp aan.
Op een vraag van Baldwin, wat de regee
ring thans van plan was te doen, zeide de
minister-president, dat deze aangelegen
heid zou worden overwogen. Op het oogen
blik wilde Macdonald niet meer zeggen. De
wet zou echter weer voor het huis worden
gebracht. Hierna werden de debatten over
het wetsontwerp verdaagd.
Londen, 17 Maart. (V.D.) De nederlaag
der regeering bij de stemming over haar
voorstel tot afschaffing van het recht der
universiteiten om haar vertegenwoordigers
in het Lagerhuis te kiezen, welk voorstel
met vier stemmen meerderheid verworpen
werd, .vormt het middelpunt van de poli
tieke belangstelling. Het is zeker, dat de
regeering uit deze stemming geen enkele
consequentie behoeft te trekken. In de krin
gen der arbeiderspartij zelf was de nieuwe
kieswet, die ook het alternatieve kiesrecht
bevat, nooit zeer populair, omdat zij voor
namelijk onder den druk der liberalen tot
stand is gekomen. Nu genoemd regeerings-
voorstel is verworpen, zal de tegenstand te
gen het ontwerp in Labourkringen nog wel
grooter worden. Het in de minderheid blij
ven der regeering werd gedeeltelijk veroor
zaakt door het feit, dat een groot aantal
leden van de Labourfractie nog niet van
hun week-end buiten Londen in de hoofd
stad teruggekeerd waren.
De Daily Herald verwacht, dat de partij
leiding maatregelen zal nemen om een
strengere discipline binnen de partij in tc
voeren.
Naar aanleiding van het feit. dat elf li
beralen tegen de regcering stemden, wordt
ook in liberale kringen het gebrek aan dis
cipline in eigen rijen gekritiseerd. De News
Chronicle is van meening, dat het speciale
kiesrecht der universiteiten een anachro
nisme is, dat zoo spoedig mogelijk dient te
verdwijnen.
MET EEN AUTO IN HET WATER
GESTORT
Bremerhafen, 16 Nov. CV.D.) Gister
avond is de directeur van de voormalige
Duitsche visscherijmaatschappij te Weser-
münde, J. Wettering, die zijn aan de ha
ringhaven gelegen garage wilde binnen
rijden. bij het achteruitrijden over den ha
venmuur heen met zijn wagen in het water
terecht gekomen. Toen de brandweer de
auto op het droge bracht, vond men daarin
het lijk van Wettering.
-
DE COMMUNISTEN MAKEN HET
GANDHI LASTIG.
Londen, 17 Maart. (H.N.) Te Bombay
hebben gisteren communisten getracht ee;»
vergadering, waar Gandhi het woord zou
voeren, in de war te sturen. Zij bestormden
het spreekgestoelte en haalden de vlag der
Indische nationalistische partij naar bene
den. Toen Gandhi sprak, trachtten zij h?m
door voortdurende interrupties het spreken
onmogelijk te maken. Gandhi verklaarde in
zijn rede, dat de nationalistische leiders,
die aan de Engel6ch-Indieche conferentie
zullen deelnemen, opdracht hebben slechts
een constitutie goed te keuren, die ludié
onafhankelijk maakt.
