JOH. DE HEER
PE.LEMLANDÊR
Vrijdag 20 Maart 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
DE STRIJD OM DEN
PANTSERKRUISER
29e Jaargang No. 222
LORD SANKEY IS VOL
GOEDEN MOED
Geweld wordt door hem
van de hand gewezen
HANDELSCONVENTIE TEN
GRAVE GEDRAGEN
fortman n en
hehenkamp
U KUNT...
Jltll
ITALIAANSCHE VLIEGERS
VERONGELUKT
De redder van Mobile
MUITERIJ IN ILLINOIS
ONDERDRUKT
GEEN POLITIEK BIJ DE
RIJKSWEER
L. J. LUYCX ZOON
NOODLOTTIGE BRAND IN
EEN ZUIGELINGENTEHUIS
N00RSCH KUSTVAARTUIG
VERGAAN
MULLER'S TOESTAND
UITERST ERNSTIG
ABONNEMENTSPRIJS f*r 3 Anmfoon im pe aund 10.75, ptr
*T*'C gratia wzckcrlag Itgca oagclgkltta) I 0.17V.I
Binnenland franco per post per 3 Baanden f3.-. Afzonderlijke aommers f OjOI.
fOCTKEKENlNG «7910 TELEFOON INT ERG (II
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05.«et inbegrip va* een bewijsnummer,
elke regel meer f0.25. Liefdadigheids-ad verten tiëo voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentlëa „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 ragde
10 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal planteen f I.Bewijsnummer extra t OM
Italië acht zich bedreigd.
Groote uitbreiding van de
Joego-Slavische luchtvloot.
Triest ligt, hemelsbreed, 40 K.M. verwij
derd van de Joego-Slavische grens, Venetië
15Q, Rome 320 en Napels 450 K.M. Het is
daarom niet geheel onbegrijpelijk, dat de
Italianen zich een beetje onrustig gaan voe
len, nu zij moeten vaststellen, dat de Joe
go-Slavische luchtmacht wordt uitgebreid
op, een wijze, die de aandacht trekt. In 192i
bezat Joego-Slavië haast nog geen lucht
strijdkrachten, maar sindsdien is dc toe
stand volkomen veranderd.
Op het oogenblik beschikt Joego-Slavië
over tien steunpunten voor vliegtuigen, ze
ven te land en drie ter zee, welke met alle
moderne middelen zijn uitgerust en plaats
(kunnen bieden aan niet minder dan twee-
'duizend vliegmachines. Het personeel be
staat uit 6000 manschappen, 600 officieren
en 700 onderofficieren, waarbij nog 150 re
serve-officieren en 400 reserve-onderofficie
ren komen. Volgens de Italiaansche opga
ven zou Joego-Slavië, wanneer er een oor
log mocht uitbreken, 1200 vliegtuigbestuur
ders kunnen mobiliseeren.
De beide scholen voor vliegers bevinden
zich te Noyisad voor het leger en te Divuljc
yoor de marine.
'Het materiaal, waarover de Joego-Slaven
beschikken, verkrijgen zij voor een gedeel
te uit Duitschland, dat de vliegtuigen blijk
baar niet spontaan levert, maar in den
vorm van leveranties, waartoe Duitsch
land verplicht is op grond van de regeling
der schadevergoeding Voor een ander deel
betrekt Joego-Slavië hetgeen het noodig
heeft van zijn protector: Frankrijk.
Ook bestaan er in Joego-Slavië zelf een
twaalftal fabrieken voor de vervaardiging
van vliegtuigen; als het moet, kunnen deze
fabrieken per jaar 1200 machines en 600
motoren afleveren, doch op het oogenblik
bedraagt de productie slechts een tiende ge
deelte daarvan.
De belangrijkste fabriek, die men te Kral-
jewo vindt, wordt heelema'al geleid door
Fransche ingenieurs cn arbeiders. Tegelij-
•kertijd streeft men in Joego-Slavië naar
uitbreiding van de burgerlijke luchtvaart,
waarbij de slaat 6teun verleent. Er zijn
reeds vier lijnen ingesteld: BelgradoWee-
nen, BelgradoSaloniki, Belgrado—Podgo-
ritza cn SoesakAgram. In 1920 is de Aero-
■club gesticht, die op zeer ijverige wijze pro
paganda maakt en eveneens profiteert van
staatssteun.
Het Giornale d' Italia heeft onlangs de
vraag gesteld, wat deze koortsachtige be
wapeningen hebben te beteekenen en komt
tot de gevolgtrekking, dat do Joego-Slavi
sche luchtvloot wordt gebouwd met offen
sieve doeleinden en dat deze bewapening
tegen Italië is gericht. Het fascistische blad
spreekt in dit varband van een gevaarlijk
'dreigement, waardoor Italië „in don rug
"wordt verlamd".
Ondertusschen ziet men uit het boven
staande opnieuw, dat het Italiaansch-Fran-
sche vlootvergelijk nog geenszins den vrede
in het gebied der Middellandsche Zee heeft
verzekerd en dat terwille van een juist
evenwicht ook de bondgenooten van Frank
rijk en Italië in een bepaalde verhouding
zich moeten ontwapenen.
Pijnlijk is het voor de Italianen aldu6
do gedachtengang van de Kölnische Zei-
tung dat de Duitsche herstelbetalingen
niet alleen moeten dienen om de Fransche
bewapening te betalen, maar tevens om
den Joego-Slavischen „erfvijand" de lucht-
■wapens tegen Italië te leveren. Het Duit
sche blad merkt naar aanleiding van een
en ander op, dat er nu voor ïtalié nog eer-
'der aanleiding is om met Duitschland sa
men te werken, teneinde te hereiken, dat
de vrede-verstorende uitwerking der her
stelbetalingen wordt te niet gedaan. Dit,
zoo luidt dc slotsom, kan alleen geschieden,
wanneer er voorgoed een einde komt aan
het betalen van schadevergoedingen.
Slemonthouding door de
sociaal-democraten
Berlijn, 18 Maart. (V.D.) In de Vorwarts
wordt een vrij lang artikel gepubliceerd on-
u'cr aen li tel „Geen pantserkruisercrisis",
waarin het besluit van do soc.-dem. rijks
dagfractie, om zich bij de stemming over
de eerste termijnen van den pantserkruiser
B. en de laatste van pantserkruiser A. van
stemming te onthouden, besproken wordt.
Ais motief wordt aangegeven, dat de soc.-
dem. geen gebruik willen maken van de af
wezigheid van do nat.-socialisten en de
Duitsch-natlonalen en zich op den wanke
len bodem van een meerderheid stellen, die
In werkelijkheid den bouw niet wil. Door
zich van stemming te onthouden, herstel
len de soc.-dem. de stemmenverhouding,
zooals die door de laatste verkiezingen zijn
geschapen. -
Hij bepleit een verzoenings
politiek tegenover Indië
Londen, 18 M a a r t. (V.D.) In het Hoo-
gerliuis is bij de debatten over den toestand
in Indië door lord-kanselier Sankey een
overzicht gegeven van de gebeurtenissen,
welke geleid hebben tot de resultaten dei-
ronde tafelconferentie en haar uitwerking
in Indië.
Hij zcide, dat de gedelegeerden ter con
ferentie geen gevolmachtigden waren. Op
eigen verantwoordelijkheid hebben zij do
feiten onderzocht en voorstellen gedaan.
Het rapport der sub-commissio voor fe
derale structuur was derhalve zoo opge
steld, dat vele kwesties openbleven, doch
volgens de mcening van Sankey is geen
probleem in Indië onoplosbaar. Het is zeer
wel mogelijk een federale constitutie juist
en rechtvaardig voor iedereen op te stellen
en dit zal gedaan worden door samenwer
king van Oost en West.
Na de voorstellen, welke door dc confe
rentie naar voren zijn gebracht, te hebben
besproken, ging Sankey over tot de toekom
stige politiek.
Indien een politiek van verzoening wordt
verkozen, wordt bijna de helft van hetgeen
men wenscht gewönnen en slechts weinig
verloren. Indien de militaire uitgaven wor
den verhoogd, zulen de inkomsten terug-
loopen en de handelsontvangsten lager
worden, terwijl de moeiijkheden zullen ver
meerderen.
Spreker wekte er toe op geen geweld te
gebruiken, zeggende, dat een beroep op
geweld het bankroet is van staaatsman-
schap. Het metaal van Indie's nieuwe con
stitutie wordt gesmeed op het aambeeld
der openbare meening. Het ligt in den aard
der dingen, dat hierbij vonken zullen vlie
gen, maar de vonken worden spoedig ver
geten; het ware metaal blijft. Wij zijn nooit
naar Indië gegaan om te veroveren. Wij
gingen daar heen voor den handel.
Wij hebben den Indiërs terecht of ten
onrechte Wcstersche ideeën bijgebracht,
Westersche instellingen ingevoerd en hen
in onze raden toegelaten
De taal van hun wetgevende vergade
ring en van het congres zelf is onze moe
dertaal. Ilet is to laat om terug to gaan
Wij moeten voorwaarts. Dit is onze tradi-
tioneele politiek en is altijd het geheim ge
weest van ons slagen.
Dan zullen volgen een gevestigde regee
ring, materieele welvaart, terwijl de wet
zal hecrschen.
Sankey zcide in het bizonder te hechten
aan de handhaving der reputatie van het
Britsche staatsmanschap, al zijn ook finan
ciën, defensie, wet cn orde ongetwijfeld van
belang.
Het is, aldus Sankey, naar hun moreele
daden en niet naar hun materieele succes
sen, dat wereldrijken door do openbare
meening en door de geschiedenis worden
beoordeeld.
Laat ons Indië een federale constitutie
toekennen en hopen, dat alles, wat daarin
vervat wordt, zoodanig geordend en gere
geld moge worden op dc beste cn veiligste
grondslagen, dat vrede en geluk, waarheid
en rechtvaardigheid in Indië evenzoo mo
gen bloeien als zij in het moederland heb
ben gebloeid.
Geen groote droefenis in
Engeland
Londen, 19 Maart (V.D). In bijna alle
Fngelsche berichten over de Geneefsche
conferentie inzake een tarievemvapenstil-
stand komt de opvatting tot uiting, dat de
handelsconventie van Geni-ve van 21 Maart
1930 beschouwd kan worden als tc zijn ten
grave gedragen. In het algemeen kan men
niet zeggen, dat de Enge'.scho pers di'.
schijnt te betreuren. In dit verband wijdt
de Times een uitvoerig artikel aan de ge
beurtenissen te Genève, waarin wordt ge
zegd, dat de begrafenis der bandelsconven-
tie niet betreurd behoeft te worden, omdat
de handen van Engeland er slechts door
zouden zijn gebonden en de invoering van
nieuwe douane-tarieven cr door zijn verhin
derd.
amerikaansche zendelingen
vermoord.
Peking, 19 Maart. (V.D.) Twee Ameri
kaansche dames, miss Vera Mosebar en
mrs. Victoria Miller uit Washington, mis
sionarissen van de missie der Zevende-Dag-
Adventisten, zijn in hun slaap door een ont
slagen Chinceschen bediende te Yan-Nan-
Foe vermoord.
hulskamers en
uitschuiftafels
f 14.50—f 18.-,
Varkensmarkt. - - Tel, 180j
PIANO- EN ORGELHANDEL
Een goede raad, eerst even bij ons
komen kijken.
Incassokosten, tijdverlies en
moeite vermijden, door ons
te machtigen, uw abonne
mentsgelden automatisch en
zonder kosten van uw giro
rekening af te schrijven.
U behoeft daartoe slechts een
machtigingsformulier in te
vullen, dat wij U met ge
noegen zenden.
Het spreekt vanzelf, dat de
machtiging vervalt bij de op
zegging van het abonnement.
Mogen wij U zulk een for
mulier zenden
Ook ons maakt U het daar
mee gemakkelijker.
Vriendelijk dank!
Adm. Amersf. Dagblad
De drie beste avia/eufs van het land:
Maddalena, Cecconi en Damonle
in zee gestort.
Rome, 19 Maart. (V. D.) De drie
beste Italiaansche vliegers luitenant-kolo
nel Maddalena, kapitein Cecconi en luite
nant Damonle zijn tusschen Di Pisa cn Li-
vorno verongelukt. Omtrent het ongeluk
zelf zijn nog geen definitieve berichten be
kend.
Het verluidt, dat de vliegers in zee zijn
gestort; tot dusverre werden noch hun lij
ken, noch de machine gevonden. Visschers,
die zich met hun vaartuigen in de buurt
bevonden, hebben de machine zien vallen.
De namen van do beide eerste slachtof
fers zijn ver buiten de grenzen van Italië
bekend. Zij hebben te zamen tal van lucht
vaart-records gevestigd en nog vele andere
aviatische prestaties volbracht, waaronder
o. m. de tocht naar Brazilië. Maddalena
bekleedde in het vliegercorps een verant
woordelijke post. Ilij was ook degene, die
na de ramp met de „Italia" het ijsveld,
waarop generaal Nobile cn zijn metgezel
len zich bevonden, het eerst ontdekte.
Cecconi werd dit jaar met het oog op zijn
deelname aan de eseadrillevlucht naar
Balbos tot kapitein bevorderd. Ook Da-
monte heeft aan den Transatlantischen
tocht deelgenomen.
BELASTINGMOEILIJKHEDEN IN
DUITSCHLAND.
De regeering contra de so*
ciaal-democraten.
Berlijn, 18 Maart. (V.D.) In de bijeen
komst van de centrumfractie heeft de rijks
kanselier dr. Brüning rapport uitgebracht
over den politieken toestand en de onder
handelingen, gevoerd met de sociaal-demo
craten. Deze onderhandelingen hebben geen
succes gehad. De rijksregeering staat nog
steeds afwijzend tegenover de belasting
voorstellen van de socialisten, inzonderheid
tegenover het voorstel, betrekking hebben
de op de verhooging van dc inkomstenbe-
SOCIAAL-DEMOCRATISCH-COMMU-
NISTISCH EENHEIDSFRONT.
Brunswijk. 18 Maart. (V D.) Vanmid
dag heeft de eerste zitting plaat6 gehad
van den nieuwen gemeenteraad. Sociaal
democraten en communisten hebben hier
met 18 stemmen de meerderheid. Een com
munistisch spreker verklaarde dat de so
cialisten alle eischen der communisten „in
het, belang van de werkende klasse" heb
ben overgenomen, zoodat beide Marxisti
sche partijen in den raad zullen samen
gaan en van hun meerderheid bij alle mo
gelijke gelegenheden gebruik zullen ma
ken.
In de gevangenis groote schade
aangericht
N c w Y o k, 19 Maart (V.D). Het oproer
in de gevangenis van Joliet in den staat
Illinois is thans met wapengeweld volko
men onderdrukt. De 1800 muitende gevan
genen werden in hun cellen teruggedreven,
doch tot laat in den avond stegen zwarte
rookwolken uit de in brand gestoken werk
plaatsen op. De materieele schade bedraagt
meer dan 300.000, aangezien de meubel
makerij, dc schoenmakerij en alle levens-
middclcndepóts volkomen zijn afgebrand
De muitende gevangenen werden met be
hulp van traangasbommen uit hun schuil
plaatsen verdreven.
Beschouwingen van minister
Gröner
Berlijn, 19 Maart (V.D.) De behande
ling door den Duit6chen rijksdag in tweede
lezing van de rijksweerbegrooting werd he
denmorgen ingeleid met een rede van rijks-
weerminister dr. Gröner. De minister herin
nerde aan den verleden jaar door hem uit
gesproken wensch, dat de weermacht zoo
weinig mogelijk door de partij-politiek beïn
vloed z-)u mogen worden en dat het optre
den der weermacht de goedkeuring zou mo
gen wegdragen van alle partijen, die zich
om den staal scharen. Sprekende over den
politieken invloed op de rijksweer verklaar
de dr. Gröner, dat alle partijen en groepen
steeds weer trachten de rijksweer voor
eigen doeleinden te gebruiken. Wanneer zij
daarin zonden slagen, zou een burgeroor
log het gevolg zijn. Derhalve meende de mi
nister niet genoeg te kunnen waarschuwen
en een beroep te moeten doen op allen, die
het herstel van Duitschland wenschen.
Naar aanleiding van hot verwijt, dat bij
het aanwerven van rijkswoersoldaton voor
de reserve, aanvulling en vervanging, plat-
telanders de voor
keur krijgen boven
de stadsbevolking,
deelde de minister
mede, dat op 1
Januari 1930 55 pet.
Her rijkswecrsolda-
ten uit de steden en
45 pet. van het land
afkomstig was. Ten
aanzien van do toe
lating tot de rijks
weer verklaarde
Gröner, dat uit po
litieke overwegin
gen slechts perso
nen geweerd zouden
mogen worden, van
wie bewezen kan worden, dat zij in strijd
met de grondwet en dus ook met de weer
macht gehandeld hebben. Een misstap van
een enkelen leider of van een mede-lid
eener organisatie zou geen grond mogen
zijn om alle leden van een dergelijke orga
nisatie of partij uit te sluiten. Anders stond
de zaak natuurlijk ten aanzien van partijen
en organisaties, die blijkens hun program
of hun optreden het erop aansturen met
behulp van geweld de grondwet aan te
tasten. Aanhangers van dergelijke partijen
waren als soldaat onmogelijk.
Gröner tegen onzijdige ont
wapening.
Tenslotte behandelde dr. Gröner de ont-
wapeningskwestie. In zooverre is geheel
Duitschland hierover eensgezind, dat ieder
een van de ontwapeningsconferentie vol
ledige gclijkberechtigdheid venvacht en
dat ieder zal vasthouden aan wat geacht
kan worden het goed recht van Duitsch
land te ?ijn. De ontwerpconventie van de
laatste zitting der voorbereidende ontwa
peningscommissie te Genève verbergt de
handhaving van de huidige wanverhoudin
gen der Europeesche bewapening. In het
buitenland dient men zich te hoeden voor
de illusie, dat het mogelijk zou zijn geen
rekening te houden met de psychologische
gevolgen van de behandeling van het ont-
wapenings-vraagstuk op het Duitsche volk.
Wanneer tegenover do bereidheid tot over
eenstemming. die Duitschland door talrijke
en zware offers heeft bewezen steeds weer
de eisch van eenzijdig ontwapening gesteld
wordt, dan kan een dergelijke behandeling
niet zonder uitwerking blijven op het ge
loof aan de mogelijkheid van verzoening.
Wat de verschillende geruchten omtrent de
z.g. geheime bewapening van Duitschland
betrof, was minister Gröner van meening,
dat de verspreiders van dergelijke berich
ten in het buitenland hun sprookjes zelf
niet gelooven. Het ergste van deze zaak is
echter, dat degenen, die deze verhalen in
het buitenland in het leven roepen, hun
materiaal voor het grootste deel van Duit-
schers betrekken, die gedreven worden
door een fanatieke haat tegen alles wat
militair is, of door ordinaire baatzucht.
Gröner.
weerbericht
Hoogste Bai*ometcrsfcand:
771.3 te Memel.
Laagste Barometerstand:
7 47.6 te Valentia.
Verwachting:
Meest matige, Z. O. wind,
licht tot half bewolkt, waar
schijnlijk droog weer. weinig
verandering in temperatuur.
Langestraat 49-51 Tel. 190
CORSETTEN en CORSELETTES
in de betere genres.
Het aangewezen adres.
Drie der kleintjes om het leven
gekomen
Londen, 19 Maart (V.D). In het zuige
lingentehuis Wild Oak te Taunton in So
merset brak vroeg in den morgen brand uit.
Het vuur breidde zich 6ncl uit en met de
grootste moc-ite zag men kan6 de kinderen
nog uit dc wiegen en bedjes naar buiten
te brengen. Vier zuigelingen, die in een
aparte kamer sliepen, waren bijna niet
meer te bereiken. De 18-jarige zoon van
een brandweerman, Coles genaamd, wi6t
echter, door het glazen dak in de waranda
in te 6laan, de kamer binnen te komen en
nog één der kinderen te redden. De drie
anderen waren echter reeds al om het leven
gekomen.
Zeven personen om het
leven gekomen
Oslo, 19 Maart. (V-D.) In den afgeloopen
nacht is het Noorsche kustvaartuig Hera
uit Bergen tegen twee uur hij Havoesund in
de nabijheid van Hammerfest tengevolge
van den hevigen noordwestenwind en een
daarmee gepaard gaande sneeuwjacht op
de kust van West-Finmarken gestrand.
Daarbij zijn zeven personen om het leven
gekomen, van wie drie passagiers. De ove
rige 55 opvarenden van de Hera konden ge-i
red worden.
De ramp vond onder zeer ongewone om
standigheden plaats. Het schip liep met zoo
veel kracht op een rots, dat het voorschip
vier uur lang tusschen de rotsen vastge
klemd bleef zitten, terwijl het achterschip
bijna dadelijk zonk. Een stuurman slaagdö
er met behulp van een lijn in aan land te
komen en de aan boord achtergeblevenen,
die zich op het voorschip verzameld had
den, met behulp van een reddingsmand en:
een kabel na elkaar aan land te trekken.
Zes personen vielen daarbij echter uit de
mand en verdronken, aangezien de zee te
woelig was om een reddingspoging te wai
gen. Oververmoeid en doornat moesten de
geredden den langen weg naar Havoesund
te voet afleggen. Daarbij zakte één der pas
sagiers, een bejaard arbeider, in elkaar en
overleed aan de gevolgen van de doorge
stane inspanning. i
B e r l ij n, 19 Maart. (V.D.) De Voormaligë
rijkskanselier Hermann Miiller heeft een
zeer onru6tigen nacht gehad. Zijn toestand
was hedenmorgen uiterst ernstig.
Berlijn, 19 Maart, (lï. N.) De toe
stand van den vroegeren rijkskanselier
Hermann Müller was tegen middernacht
zeer ernstig. De levenskrachten nemen snel
af en de patiënt is voortdurend bewuste
loos. Het overlijden kan elk oogenblik wor*
den verwacht.
