EXPOSITIE
FIRMA DUIM BURGER
DÉ ÉÉMLANDEh
NIEUWE MODELLEN
JOH. DE HEER
Zaterdag 21 Maart 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 223
ARNHEMSCHE WEG 26
DAMESMODEZAAK;
GIRAFFENVANGST
«8
*8
U KUNT...
TREINBOTSING IN 00ST-
VLAANDEREN
HERMANN MüLLER
OVERLEDEN
Voorstander van vrede en
verzoening
L. J. LUYCX ZOON
U wilt een motor koopen?
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS f" 3 voor Atn«rrfoort f2.10, per maand f 0.75. par
week (met gratie verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden li.-, Afzonderll|ke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INIERC III
PRIJS DER ADVERTENTIEN vaD regel» M.05 «et Inbegrip vaa een bewijsnummer,
elke regel meer f0.25. Llefdadighclda-advertcntlto voor d«
helft vmin den prijs. Kleine Advertentiün „KEITJES" bg vooruitbetaling 1—5 regela
50 <ent, tik* regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I,—, Bewijsnummer extra f OM
door
H. G. CANNEGIETER.
Het echtpaar Johnson is de binnenlanden
\an ZuM-Afrika ingetrokken om het leven
der wildernis te bestudeeren en heeft met
ongelooflijke inspanning allerlei dieren, wel
ke wij alleen uit de diergaarde kennen, i»
hun eigen omgeving gefilmd. Wie de uit
komsten van hun moedig en geduldig werk
heeft aanschouwd, is een onvergetelijken in
druk rijKer geworden. Niet alleen heeft hij
op het doek de verschillende wilde beesten
in hun eigenaardige, vaak zeldzaam mooie
vormen en bewegingen kunnen waarnemen
maar bovendien .heeft zich iets van de zioJ
dezer vreemdsoortige maatschappij aan hem
geopenbaard.
Wij zijn zoo gewend bij het woord samen
leving uitsluitend te denken aan onze be
schaafde ontwikkelde menschengcmcen-
schap, dat het bestaan van een rijk, waar
nog het voorwereldlijke dier in volkomen
vrijheid leefr, ons tot een openbaring wordt
I>e volstiekt niet eenzame, maar door aller
lei rassen en 6tammen dichtbevolkte wops-
tenij kent evengoed haar eigen gevoelens,
zeden en wetten als onze beschaafde raen-
schenwercld. Ook daar lieerscht het massale
over het individueele: men kent er stands
begrippen en natuurlijke tegenstellingen en
botsingen tusschen de groepen en klassen.
Aan de drinkplaats, waar deze zoozeer
uiteenloopende bevolking van zebra's, anti-
iopen, giraffen, leeuwen en olifanten en tal
van andere diersoorten gezamenlijk het
schaarsche water moeten deelen,- uiten zich
de kudde-instincten van de afzonderlijke
groepen op treffende wijze. Aanhankelijk
heid, naijver, heerschzucht maar vooral
vrjdes zijn dc gevoelens, welke uit het be
weeglijke uiterlijk van al deze wachtende
dieren spreken.
Ean van de merkwaardigste bewoners van
deze wildernis is de giraffe. Het voorbijdra
ven van een kudde dezer langhalzigé reu
zen is een indrukwekkend gezicht. Ze zijn
zoo hoog, dat ze, gelijk liet opschrift van de
film het uitdrukt, van dc tweede verdieping
eten. Terwijl het overige wild den grond
kaalschecrt of daarbeneden in het stof zijn
levende prooi bemachtigt, graast de giraffe
de kruinen der boomen kaal.
Een opmerking in de toelichting bij deze
wonderlijke tafercelen heeft mij getroffen.
De giraffe is het vrecsachtigsto dier, omdat
luj zoo groot is. Want, omdat hij over alles
heen kijkt, bespeurt hij liet gevaar, waan an
de overige dieren beneden op den begancn
grond nog geen vermoeden kunnen hebben.
Hieruit blijkt, dat het niet altijd een voor
recht is, groot te zijn. Ook onder de men-
6chen, die de wildernis, welke wij de be
schaafde maatschappij plegen te noemen,
bewonen, bestaan groepen, wier blik ver
der reikt dan dc rest. Het zijn de vooruit
ziende lieden, die door hun natuurlijke be
voorrechting en door de hooge positie, wel
ke zij in de samenleving innemen, de an
dere bewoners der wildernis over het hoofd
zien.
Terwijl dezen rustig hun maatschappelij
ke boterham van den beganen grond afgra
zen, bespeuren de hooggeplaatstcn reeds on
raad, dat hen met onrust en angst vervult.
Zij aanschouwen malaise en oorlogen, revo
luties en crisissen, waarvan hun genooten
beneden nog niet het minste vermoeden heb
ben.
Niet altijd zijn deze menschelijke giraffen
uit hoofde van hun maatschappelijke posi
tie zoo hoog geplaatst. Ook een geestelijk
verheven peil brengt deze eigenaardige ge
voeligheid mee voor gevaar. Het onraad kon
ook van zcdelijken aard zijn. Hoe vaak heeft
men sinds onheuglijke tijden profeten be
spot, die waarschuwden voor dreigende ont
aarding en afval. Zij leden aan inbeeldingen
zei men deze profeten die overal onraad be
speurden en met hun vermaan de mensch-
lieid zonder grond opschrikten. Wanneer
hun woord in vervulling trad, was het ge
woonlijk voor de menschheid tc laat.
Het is niet uitsluitend een voorrecht, tot
de hooggeplaatslen tc behooren. lloevcel ge
makkelijker en prettiger is het, van niets te
weten en ongestoord te kunnen grazen of
te smullen van zijn levende prooi. Men be
nijdt ze wel, de bevoorrechten, wier hals
uitsteekt tot boven de boomen; die het on
belemmerd vooruitzicht in dc toekomst ge
nieten; die ingewijd zijn in de politieke,
economische, maatschappelijke en geeste
lijks geheimen van hunnen tijd. Een troost
is liet voor de lager staanden. dat hun leven
genoeglijk daarhecnrolt gelijk dat van den
gorusten landman uit Poots gedicht, terwijl
doodelijke gevaren hen dreigen en katastro-
faal onraad zich tegen hen samenpakt.
Is 't niet begrijpelijk, dat de giraffe een
vreesachtig dier is? Hij heeft geen top bo
ven zich, geen wachtpost, geen uitkijktoren,
gelijk wij, die in ons tevreden plattegronds-
hestaan, op zijn waakzaamheid teren.
(Nadruk verboden).
De bouw der Duitsche pantser»
kruisers. De sociaal-democra-
ten hebben ervoor gestemd.
In den rijksdag is ook gisteren de be
grooting van defensie (rijksweer en marine)
behandeld, die tenslotte in haar geheel w?rd
aangenomen met inbegrip van de bouwter-
mijnen voor dc pantserkruisers A en B.
Deze afloop is te danken aan de houding
der sociaal-democraten, die voor het over-
grootc nieerendeel slechts enkelen hun
ner maakten inbreuk op de partij tucht
zich van stemming onthielden en op deze
wijze ervoor zorgden, dat dc regccring een
nederlaag wérd bespaard.
De sociaal-democraten sympalhiseeren
nóch met hel denkbeeld der pantserkrui
sers. nóch met de burgerlijke regeering van
rijkskanselier Brüning. Wanneer zij des
niettegenstaande nalieten tegen de bouw-
termijnen voor dc pantserkruisers te stem
men, dan moot er wel een zeer bijzondere
aanleiding voor deze houding zijn geweest.
Inderdaad bestond deze: de sociaal-demo
craten vreezen niets meer dan dat de
ultra's van rechts -u links in Duitschland
do lakens gaan uitdeden.
Dit is vooral duidelijk tot uiting gekomen
in de rede van den sociaal-democralisehen
afgevaardigde' Wels, die erop wees, dat door
den exodus der roehtsche oppositie men
herinnert zich, dat deze niet meer in den
rijksdag verschijnt de stemming over don
bouw der pantserkruisers een zaak was ge
worden van buitengewoon grootc politieke
beteekonis. Do extremisten koesterden de
hoop, dat dc bou\i termijnen van dc hand
zouden worden gewezen en dat daaruit de val
van het tkabinét-Brüning zou voortvloeien,
waardoor dc voorwaarden voor het instel
len eener fascistische regeering zouden zijn
geschapen. Hiervan verwachten dc sociaal
democraten niets dan onheil, omdat zij de
fascisten beschouwen als vijanden van het
volk. die desnoods met misdadige middelen
de arbeiders zullen bcroovcn van dc poli
tieke en sociale rechten, die dezen in den
klassenstrijd hebben verworven. Wanneer
de sociaaldemocraten een vijandige hou
ding tegenover de pantserkruisers zouden
aannemen aldus dc strekking van een
deel der beschouwingen, die Wels ten beste
af zou dit uitloopen op den triomfanten
terugkeer der fascisten in den rijksdag en
het veroveren door dezen van de macht,
hetgeen een fascistische dictatuur zou bc-
teokenen. Dit willen de sociaal-democraten
het koste, wat het kost. beletten, zoo-
da t zij gisteren door hun stemonthouding
het uitbreken van een crisis hebben voor
komen. Zij lieten zich leiden door de over
weging, dat dc sociaal-democraten, die mede
het. aanzijn hebben gegeven aan de repu
bliek en de constitutie en die Duitschland
tot een socialen volksstaat willen ontwik
kelen, hun eigen graif zouden graven, wan
neer zij de staatsmacht overleverden aan
de fascistische en terroristische vijanden
der democratie.
Zoo deed zich dan ook het eigenaardige
verschijnsel voor, dat de sociaal-democraten
practisch de zijde kozen van de burgerlijke
regeering en alleen de communisten tegen
het kobinet-Brüning stemden.
Nu wij het toch over de Duitsche marine
hebben, heeft het zin mede te deelen, dat
de Duitsche minister van defensie, dr. Groe
ner, inging op dc beweringen van sommige
personen, volgens wie de bouw der Duitsche
pantserkruisers een beletsel was voor de
ontwapening ter zee. De minister achtte dit
een volkomen onjuiste zienswijze. Ten be
wijze verwees dr. Groener naar de jongste
vlootoverccn-komst, die tusschcn Engeland,
Frankrijk cn Italië is gesloten. Op grond
van dit vergelijk zal Engeland op 31 De
cember 1936 beschikken over een totale ton
nage van 1137200 ton; de cijfers van Frank
rijk en Italië zullen op genoemden datum
onderscheidenlijk zijn: 670729 cn -111236 ton.
Duitsohland zal dan echter slechts een
scheepsruim te hebben van 161000 ton. Toen
Groener deze cijfers mededeelde, merkte
hij, ter verhooging van het effect, op: „Man
wagt kaum, es auszusprcchen."
Varkensmark t.
Tel. 1309.
PIANO- EN ORGELHANDEL
Franco levering huis.
Huize
DeStichtscheHeuvel"
Tel. 1290
*8
«f: Tel. 1290
Restaurant
*1
e
I «8
1 bAfc1
I
Amersfoortsche Berg
Theehuis
De bekende keuken en
OUDE WIJNKELDER
Noenmaal 12-3 ure
Theeconcert 3-6 ure
1*
8»
s»
fs»
S»
UT*
i*
Is»
AARDVERSCHUIVING NABIJ BERN.
Bern, 20 Maart. (V. D.) Hedenmorgen
vond in het z.g.n. Fröhligebied bij Riischegg
in het. kanton Bern wederom een groote
aardverschuiving plaats. De grond bestaat
in hoofdzaak uit leem, begroeid met bosch
en heide. Nadat zich groote scheuren in
den grond hadden vertoond, begon van
morgen de aardmassa over een groote op
pervlakte weg te glijden. De aardverschui
ving beweegt zich in de richting van
Schwarzwasser, zoodat de in de nabijheid
gelegen dorp ernstig bedreigd worden.
Incassokosten, tijdverlies en
moeite vermijden, door ons
te machtigen, uw abonne
es mentsgelden automatisch en
zonder kosten van uw giro
rekening af te schrijven.
U behoeft daartoe slechts een
machiigvïgsfoftudier in- te
vullen, dat wij U met ge
noegen zenden.
Het spreekt vanzelf, dat de
machtiging vervalt bij de op
zegging van het abonnement.
Mogen wij U zulk een for
mulier zenden
Ook ons maakt U het daar
mee gemakkelijker.
Vriendelijk dank!
Adm. Amersf. Dagblad
Vier dooden en eemen-twintig
gewonden.
Brussel, 2 0 Maart. (V D.) Gister
avond kwam nabij Bonsc in Qost-Vlaande-
ren, een personentrein in botsing met een
goederentrein. Naar verluidt zouden twee
passagiers zijn gedood cn negentien ge
wond, waarvan de meesten ernstig.
Omtrent liet spoorwegongeval bij Ronse
In Oost-Vlaanderen, waarbij gisteravond
een-en-twintig personen werden guwqïid,
waarvan, naar verluidt, inmiddels twee
/ouden zijn overleden, wordt nader gemeld,
dat het ongeluk veroorzaakt werd door een
goederentrein, die met vrij groote snelheid
op een voor een onveilig signaal wachten
den reizigerstrein reed. Vier goederenwa
gens en een personenwagen werden ver
nield.
Door de autoriteiten wordt een onderzoek
naar de toedracht van het ongeval inge
steld.
DE DUITSCHE SCHEEPSBOUW TEN
VOORBEELD GESTELD.
Een rede van minister Alexander.
L o n d e n, 2 0 M a a r t (H. N.) Alexander,
de eerste lord der admiraliteit, heeft giste
ren aan een diner der vereeniging van En-
gelsche scheepsbouw-ingenieurs een rede
gehouden, waarin hij zijn toehoorders aan
spoorde, om vooral het oog te houden op
den Duitschen scheepsbouw in verband met
de nieuwigheden, welke op den nieuwen
Duitschen pantserkruiser zijn ingevoerd. De
Engclsche ingenieurs moeten er voor zor
gen, dat Engeland niet ten achter geraakt
bij de invoering van technische nieuwighe
den. De nieuwe Duitsche pantserkruiser be
vat nieuwigheden, die voor de scheepvaart
van het hoogste belang zijn en hoewel het
hier een oorlogsschip betreft, kunnen de
machinale inrichtingen ook voor de han
delsschepen van het hoogste belang zijn.
Op buitenlandsch politiek gebied
betoonde hij zich allereerst
een Duitscher.
B c r 1 ij n 2 0 Maart. (V. D.) Heden
avond om kwart voor elf is dc oud-Rijks
kanselier Hermann Muller overleden.
Zijn vrouw en beide dochters waren aan
het doodsbed.
Hermann Muller werd op den achttienden
Mei 1876 te Mannheim geboren en heeft dus
bijna den leeftijd van 55 jaar bereikt. Als
gevolg van ongunstige huiselijke omstandig
heden zag hij reeds op jeugdigen leeftijd
zich genoodzaakt als handelsreiziger den
HERMANN MüLLER.
kost te verdienen. Hij was nog maar zeven
tien jaar oud, toen hij zich reeds bij de
sociaal-democratische partij aansloot, maa/
vijf jaren later dus in 1898 keerde hij
zijn koopmansberoep den rug to 3. Hij werd
toen redacteur van de Görlitzer Volkszei-
tung. Zijn journalistieke en politieke werk
zaamheden sinds 1906 was hij ook lid
van den gemeenteraad trokken de aan
dacht van den tocnmaligcn voorzitter der
Duitsche sociaal-democratische partij, Bcbel,
aan wien het. te danken is, dat Hermann
Muller naar Berlijn vertrok, waar hij in 't
bestuur der partij werd gekozen.
Betrekkelijk laat kwam Muller in den
rijksdag; het was n.l. in 1916, dat liij tot af
gevaardigde werd gekozen.
Toen op 23 luni 1919 het kabinet-Bauer
in liet leven werd geroepen, kreeg Miiller
de portefeuille van buitenlandsche zaken.
In Maart 1920 verdvveenen het kabinet-
Bauer echter al weer van het tooneel, maar
Muller werd toen tot een hooger ambt ge
roepen: hij werd rijkskanselier, maar lang
bleef hij niet in deze functie, omdat spoe
dig een kabinet-Fehrenbach het zijne weg
vaagde. In de jaren, die toen volgden, heeft
hij vooral als fractievoorzitter een belang
rijke politieke rol gespeeld.
Het duurde tot het laatst van Juni 1928,
dat Hermann Miiller opnieuw rijkskanse
lier werd cn dc leiding op zich nam van
een kabinet, waarvan ook Stresemann als
minister van buitenlandsche zaken deel uit
maakte. De uitslag der verkiezingen in 1928
was van dien aard geweest, dat het feitelijk
voor dc hand lag, dat alleerecrst op een
sociaal-democraat een beroep werd gedaan
voor het vormen van een kabinet. De so
ciaal-democraten waren tc eerder geneigd
een leidende rol in het kabinet te spelen,
omdat de ontruiming der bezette gebieden
in het zicht wa6 cn tcrwille van hun pres
tige was er hun veel aan gelegen, dat de
bevrijding van Duitschland gedurende hun
bewind een feit werd.
Tijdens zijn regeering heeft Müllcr zich
op buitenlandsch politiek gebied allereerst
een Duitscher getoond, die ernstige bezwa
ren had tegen het vredesverdrag, dat hij
overigens zelf in de Spiegelzaal te Versail
les had onderteekend, een handeling, die
dc reden was, dat do Duitsche ultra-natio
nalisten hem hartgrondig verachtten. Te
Genève is hij meermalen nadrukkelijk
ervoor opgekomen, dat Duitschland met be
trekking tot de overwinnende staten op een
voet van gelijkheid, zou worden behandeld.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
700.0 tc Warschau.
Laagste Barometerstand:
748.7 te Ingö.
Verwachting:
Zwakke tot matige. Z. O.
tot Z. W. wind, half tot
zwaar bewolkt, mogelijk re
gen of onweersbultjes, weinig
v erandering in temperatuur.
Langestraat 49-51 Tel. 190
CORSETTEN en CORSELETTES
in de betere genres.
Het aangewezen adres.
Prachtig! dochwecst verstandig,
laat U niet misleiden door schreeuwe
rige reclame. Let vooral op de repu
tatie van den motor.
ij bieden de grootste keuze uit de
beste merken o.n.
Eysink, Harley-Davidsonf
Sunbeam en Erancis-Barnett
dc motor die geen concurrentie kont,
compleet voor f 395.
Amersfoortsche Motorhandel
Lavendelstr. 9b 12 TelcL 1093.
NIC. BOVEE.
Nadrukkelijk heeft hij er o. m. tegen ge
protesteerd, dat de zegevierende staten het
voorbeeld van Duitschland, welks ontwape
ning vrijwel een feit is geworden, niet heb
ben gevolgd.
Evenals Stresemann was Hermann Mul*
lcr een voorstander van vrede en verzoe
ning en hij ook is het geweest, die tegen
den tijd, dat de wereldoorlog dreigde uit te
breken, nog haar Frankrijk is gereisd om
zich met dc Fransche partij genooten te ver
staan over de mogelijkheid van 't voorko
men der volkcrenbotsing. Zijn missie liep
echter op een mislukking uit.
Een groot politicus, die in 't buitenland
indruk maakte, moge Hermann Müllcr nim
mer zijn geweest, nochtans zal niemand
ontkennen, dat hij voor zijn partij heel wat
heeft beteekend. Voor de belangen der
Duitsclic sociaal-democratie heeft hij, die
aanvankelijk zich links orienteerde, maar
later gematigder opvattingen huldigde,
steeds met liefde geijverd.
HET PROCES TE JACA.
P a r ij s, 2 0 Maart. (H N.) Het proces
tegen dc burgers van Jaca, die aan den op
stand van December hebben deelgenomen,
:s thans geëindigd. Van de 78 beklaagden
zijn er vier in vrijheid gesteld.
ZESTIG JAAR RIJKSDAG.
B e r 1 ij n, 2 0 Maart. (H. N.) De rijks
dag bestaat morgen 60 jaar, daar hij 21
Maart 1871 voor het eerst, is bijeengekomen,
nadat 18 Januari 1871 het Duitsche keizer
rijk was geproclameerd. Voorlooper van
den rijksdag was de rijksdag van den
Noord-Duitschen bond, die in 1867 voor het.
eerst bijeenkwam.
HET REVOLUTIE-PROCES
TE MADRID.
Tegen Alcala Zamorra vijftien
jaar geëischt.
Madrid, 20 Maart. (V. D.) Het heden
tc Madrid begonnen proces tegen de leden
van de revolutionnaire commissie wordt
met den grootsten spoed gevoerd. Grooto
afdeelingen politie patrouilleeren in hetj
centrum van de stad. De straten rondom
liet gerechtsgebouw zijn afgezet. De offi
cier van justitie heeft een gevangenisstraf
geëischt van 15 jaar voor Alcala Zamorra
en van 12 jaar voor de overige 5 beklaag
den.