PEEEMLANDÊÜ
BRIEVEN VAN EEN 1
BRABANTSCHEN BOER
JOH. DE HEER
Maandag 23 Maart 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 224
fortmann en
hehenkamp
RAAD VAN VLAANDEREN
GEVORMD
PIANO- EN ORGELHANDEL
BRUTALE BANKROOF TE
PHILADELPHIA
LABOUR NOG NIET
REGEERINGSMOEDE
STAHLHELM-DEMONSTRATIE
TE BERLIJN
U KUNT...
Adm. Amersf.
Dagblad Jllll
A-V
LICHT OP gL
L. J. LUYCX ZOON
DOOR A. A. L. CRAUMANS
AMERSF0GRT3CH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 """"dra voor Atmrsfoort 12.10. per maand t 0.75. per
werk (mei gratie vtrzekeriag legen ongelukken) f O.lVf,
Binnenland franco per post per 3 maanden IX-. Afaonderlijke nummers f 0,05.
FOITKEKENING 47910 TELEFOON 1NÏERG ill
PRIJS DER ADVERTERTIEN van f 1,05 bewijsnummer,
elite regel mee* f0.25. Llefdodlghelds-advertentlèo voor
helft van den prijs. Kleine Ad verten tién „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—9 regel*
«et, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I,—Bewijsnummer extra I 0.05
De douane-unie tusschen Berlijn
cn Weenen. Ongerustheid bij
verschillende staten.
Oostenrijk en Duitschland hebben voor
een beetje beroering gezorgd: de beide
Duitsch-sprekende staten hebben een doua
ne-unie gesloten, hetgeen beteekent, dat zij
na een korten overgangstijd de douane
rechten zullen afschaffen, waardoor feite
lijk Oostenrijk en Duitschland een econo
mische eenheid zijn geworden. Het verdrag,
waarvan de geldigheidsduur op drie jaren
is bepaald en dat met een termijn van een
jaar kan worden opgezegd, brengt mede,
dat Oostenrijk en Duitschland gemeen
schappelijke tarieven vaststellen.
De Duitsche en Oostenrijksche pers, die
kon voorzien, dat na het tot stand komen
der tolunic een stormpje zou opsteken,
heeft zich gehaast uit een te zetten, dat
het gesloten accoord slechts bij kan dra
gen tot de realisatie van het denkbeeld
der Europeeschc samenwerking op het ge
bied van het bedrijfsleven. Tevens wordt
met betrekking der handelspolitieke over
eenkomst opgemerkt, dat het douanebeheer
der verdragsluitende partijen zijn zelfstan
dig karakter blijft dragen en dat de on
afhankelijkheid der beide naties onaange
tast blijft. Van zekere Duitsche zijde wordt
dan ook opgemerkt, dat de stap, waartoe
Oostenrijk en Duitschland hebben besloten,
de oplossing van het Europeesche econo
mische vraagstuk ten goede zal komen cn
in de lijn ligt van Briand's Pan-Europee-
sche plannen. Verder, zoo wordt betoogd,
staat niets aan het toetreden van andere
landen tot de overeenkomst in den weg.
Tsjecho-Slowakije moet reeds een desbe
treffende uitnoodiging hebben ontvangen.
In tal van andere landen beziet men de
sensationeele gebeurtenis echter met ge
heel andere oogen, hetgeen trouwens ook
duidelijk blijkt uit het feit, da.t de Fran-
sche, Engclsche, Italiaansche en Tsjecho-
Slowaakschc gezanten reeds opdracht van
hun regeering hebben ontvangen om aan
ar. Schober, Oostenrijks minister van bui-
tertlandsche zaken, naderen uitleg te vra
gen.
In laatstgenoemde staten huldigt men
hier en daar de opvatting, dat douane
unie tusschen Duitschland en Oostenrijk,
vooral wat Oostenrijk betreft, zoowel in-
druischl tegen het protocol van Genève d.
d. 4 October 1922 als tegen den geest der
vredesverdragen, o.a. omdat Weenen in een
positie van afhankelijkheid zou zijn geraakt,
hetgeen echter door do Oostenrijkers wordt
ontkend. Vooral de Franschen volgen de
ontwikkeling der gebeurtenissen met angst
in hun hart, omdat h.i. de economische as
similatie binnen afzienbaren tijd uit zal
loopen op een politiek samengaan, d.w.z.
op de verwerkelijking der Anschluss-
ideeën. Volgens de Franschen is deze vrees
te eerder gewettigd, daar de juridische en
cultureclc éénwording van Oostenrijk cn
Duitschland reeds een feit is geworden.
Met andere woorden: in Frankrijk is men
bezorgd, dat de jongste tolunie in aanmer
kelijke mate zal bijdragen tot de uitbrei
ding van Duitschlands economische en po
litiek© macht. Inmiddels heeft reeds één
der leden van het Duitsche kabinet, minis
ter Dietrich, in een rede te kennen gegeven,
dat er voor het buitenland geen aanleiding
is zich door het accoord gekrenkt te voe
len en daartegen een actie te beginnen; wan
ner dit niettemin mocht geschieden, dan
zou hieruit blijken, aldu3 minister Die
trich's opvatting, dat den staten, dio zoo
verstoord zijn, aan de „pacificatie van de
volkeren" met al te veel gelegen is.
Hoe dit ook zij, men kan aannemen, dat
het niet louter liefdadighei is, die Duitsch
land ertoe heft bewogen, de overeenkomst
met Oostenrijk aan te gaan. Niet alleen zal
Duitschland er politieke doeleinden door
wijlen verwerkelijken, maar tevens onge
twijfeld probeeren van het Duitsch-Oosten
rijkscho economische gebied uit in Zuid
Oost-Europa belangrijke markten te ver
werven. Het is dan ook verre van onwaar
schijnlijk, dat de douane-unie in Europa
een punt van strijd zal worden.
uw matrassen worden in één dag
opgemaakt en bijgevuld.
vraagt prijsopgave.
Zelfstandigheid van Vlaanderen
ook in staatkundig opzicht
het doel
De Vlaamsch-Nalionalistische „Schelde"
bevat een manifest aan het Vlaamschc volk
waaiTn medegedeeld wordt, dat onder voor
zitterschap "van dr. August Borms een
nieuwe Raad van Vlaanderen is gesticht.
Hij stelt zich ten doel de zelfstandigheid
van Vlaanderen ook jn staatkundig opzicht
te verwezenlijken. De wetgevende, bestuur
lijke en rechterlijke macht over Vlaande
ren aldus het manifest moet geheel
en uitsluitend in handen gelegd worden
van eigen Vlaamsche volksgenooten. Vlaan
deren dient zijn plaats in te nemen in de
lij der vrije volken, om zijn betrekkingen
met andere Volken en Staten zelfstandig
naar eigen inzicht te regelen".
KONING ALFONSO TE PARIJS.
Parijs, 21 Maart (V.D.). Koning Alfonso
van Spanje is gisteravond van Londen te
Parijs aangekomen. Hij zal hedenmiddag in
het Elysée de lunch gebruiken bij president
Doumergue. Morgenochtend zal koning Al
fonso de reis naar Madrid voortzetten.
Varkensmarkt. - - Tel. 1309
Franco levering huis.
New York, 21 Maart (V.D.). Elf gewa
pende bandieten, voorzien van automatische
geweren, een machinegeweer en revolvers,
hebben kans gezien bij een overval op de
Cily National Bank en Trust Company te
Philadelphia twee politieagenten en acht
bewakers en employés op te sluiten en de
bank te bcrooven een bedrag van 40.000
dollar. Met vijf auto's, blijkens het nummer
bord afkomstig uit den 6taat New Jersey,
arriveerden zij voor het bankgebouw; vijf
gewapende roovers hielden het publiek voor
het gebouw op een afstand, terwijl de zes
anderen het gebouw binnendrongen, de be
wakers en politieagen opsloten en het be
drag ontvreemdden. De roovei'S wisten met
de buit te ontkomen.
Londen. 21 Maart (VB.). In een gister
avond te Ilull gehouden redevoering ver
klaarde minister Henderson, dat de regee
ring ondanks tegenslagen in liet Lagerhuis
haar werk zal voorzetten. Reeds zijn de eer
ste stappen gedaan voor de groote interna
tionale ontwapeningsconferentie in Febru
ari a.s. De regeering hecht er groote waarde
aan, aan het bewind te blijven, totdat deze
belangrijke gebeurtenis achter den rug is.
Ten aanzien van Indie verklaarde Hen
derson, dat de regcering voornemens is een
nieuwe groote conferentie bijeen te roepen.
TensloUe verklaarde hij, dat de regcering
vast besloten was de nieuwe kolenwet on
der alle omstandigheden cn ondanks de
nieuwe moeilijkheden ten uitvoer te leggen
on dat zij maatregelen zou treffen om de
mijneigenaars te dwingen hun verplichtin
gen na te komen.
Ernstige botsingen tusschen
politie en demonstranten
B e r 1 ij n, 22 Maart .(V.D.) Hedenmid
dag heeft in den Lustgarten een demonstra
lie plaats gehad van de Stahlhclm voor
het Volksbegehren „den Landdag te ont
binden". Er waren 10.000 Stahlhelmers. De
politie, die in grooten getale te voet en te
paard aanwezig was, had bizondere orde
maatregelen genomen. Talrijke arrestaties
hadden plaats.
De „Landesfueher", gepensionneerd ma
joor von Stephani, inspecteerde de Stahl-
helmtroepen en hield vervolgens een rede
voering die door luidsprekers werd weer
gegeven. Majoor Stephanio refcreerdo in
zijn rede o.m. aan de herdcnkingsplechtig-
heden in Opper-Silezie.
Voorts verklaarde Stephanie dat Duitsch
land geen gezag kan gebruiken, dat in Ro
me zetelt. De katholieke geestelijkheid heeft
niet het recht zich in de Duitsche binnen-
landsche politiek te mengen. Spreker ein
digde met de woorden: Wij willen ons niet
buigen, wij willen geen slaven zijn.
Do gehcelc vergadering slak de handen
omhoog en riep: „Wij beloven dat
Hierna werd het vierde couplet van het
Deutschland lied gezongen.
Vervolgens defileerden de Stahlhelmers
voor majoor Stephani. Na afloop der de
monstratie is het cenige malen tot ernstige
botsingen tusschen de politie cn demon
stranten gekomen. Honderden arrestaties
werden verricht.
Later beidden ook incidenten plaats in de
straten in de omgeving van den Lustgarten.
De winkeliers in deze buurt hadden de
rolluiken neergelaten ten einde hun win
kelruiten te beschermen.
Incassokosten, tijdverlies en
moeite vermijden, door ons
te machtigen, uw abonne
mentsgelden automatisch en
zonder kosten van uw giro
rekening af te schrijven.
U behoeft daartoe slechts een
machtigingsformulier in te
vullen, dat wij U met ge
noegen zenden.
Het spreekt vanzelf, dat de
machtiging vervalt bij de op
zegging van het abonnement.
Mogen wij U zulk een for
mulier zenden
Ook ons maakt U het daar
mee gemakkelijker.
Vriendelijk dank!
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
767.1 te Münchcn.
Laagste Barometerstand:
745.3 tc Vardö.
Verwachting:
Zwakke tot matige Z. W.
tot N. W. wind meest, zwaar
bewolkt, waarschijnlijk en
kele regen- of hagelbuien,
kouder.
L,angestraat 49-51 Tel. 190
CORSETTEN en CORSELETTES
in de betere genres.
Het aangewezen adres.
Ecnige straten werden door dc politie
ontruimd, waarbij de agenten in de lucht
schoten hetgeen groote verwarring te weeg-
bracht.
De politie-presidcnt gaf te omstreeks ze
ven uur hedenavond een rapport uit, waar
in vermeld wordt dat, aangezien de demon-
stranleA zich niet aan de voorschriften der
politie hebben gehouden, herhaaldelijk
moest worden ingegrepen. De politiebeamb
ten werden eenige malen door de demoji-
stranten beleedigd.
Tot zes uur hedenavond waren in totaal
52 personen gearresteerd. De communisten
hebben getracht de Stahlhelmdcmonstran-
ten te molesteeren. Door het krachtdadig
ingrijpen der politie konden evenwel ern
stige botsingen worden voorkomen.
KOOLZUURUITBARSTING IN EEN MIJN,
Bochum, 21 Maart (V.D.) In de groeve
„Engelsburg" van dc Vereinigte Stahlwcr-
ke" heeft vandaag een koolzuuruitbarsting
plaats gehad. Door de waakzaamheid van
een controleur kon onmiddellijk alarm wor
den gemaakt.
Een reddingscolonne drong de mijn bin
nen en slaagde erin 16 arbeiders, die reeds
bedwelmd waren, boven te brengen. Medici
wisten spoedig de levensgeesten op te wek
ken. De toestand der arbeiders is bevredi
gend.
Ulvenhout, 17 Mèèrt 1931.
Meilier,
't Is ieveraans zoo nog schraleke»6, ami-
co. Scherpe noordoosters snijen deur de
locht en strijken over d'èèrde, die droog en
uilgepiclerd te verpoeiéren leet van al die
droge kouw. Nog ginncn hraandnetel kan
d'r groeien, terwijl da-d-ontuig aanders
zolfs uit de haardsteenen keien opschiet.
En toch, al zien mc-n-ct zoo nie, d'r zit
werking in alles. Waant dc enkeld' uren
da-rl-et zonneke per dag te schijnen staat,
gebeurt er nog veul.
't Hout dat er zoow op 't oog uitzie as
pinhaar, zoo haard en zoo dor lijk Trui d'r
.vlechtje as ze 's avonds naar bed gaat
die twijgskc6 waar de schrale, scherpe win
den deurhenen rauschcn da-d-et allegaar
krokt en fluit, kek, as ge ze in oew haan
den nimt en goed beziet, ollce dan lach 't
in oew. Waant dan ziede de knopkes op
duuzenden plckskes tegelijk dijen en ier cn
daar werendig al op barsten staan!
Komen er gruune punteke6 uit de basjes
loeren. Dan ziede 't leven daankbaar veur
d'n dag kruipen naar 't zonneke toe en wa
ge dan van binnen vuult, da-d-is 't zelfste
as wanneer d'r 'n lekker zonneke oewen
nek stooft. Dan vuulde 'n zonnestraaltje
van geluk deur oew zielcmcnt. pieken. Dan
klopt 'r zoowa van binnen; dan klok t in
oew keel cn ge doe-d-oew oogen effekes
dicht en mee 't zwangere twijgske in oew
haanden ziede mee gesloten oagen, toch d'n
grooten, tolaauwen hemel hoog boven oew
welven, waarachter 't groote, 't wonderlijke
geheim zit van de vruchtbaarheid van da
Zwellende takske in oew baanden.sas#
En wa verderop, laanks de slootcn, waar
in 't water gruun te glaanzen en te rim
pelen leet onder d'n klaren dag, die z'n
eigen er in spiegelt, daar druipen de wil-
genhlosscms, de katjes, van de takken af
in bronze en goudgele tinten; daar wolkt
gouwen poeier van dieën bloesem in 't
blaauw van den dag. zóó schoon en zóó
schatrijk, da ge gek wordt van plazier.
't Gaat weer schoon worren op d'n hui
ten, jonk!
't Graslaand lee tc gruuncn of 't bruiloft
worren mot in de natuur. En of 'r spik-
splunternuuwe klcejcn gespreid worren
over dc wèreld. Elk glaanzend spierke gras
wor begoten mee d'n blaauwen dag, dat. dc
graslaanden loggen te pinkelen van mul-
jocncn kristallige lichtjes die op- en neer-
flakkeren onder d'n Jagen wind die 'r ge
durig deurhenen golft. En verdoken, hoog
in z'n schouwerkc, staat cr ier cn daar 'n
madelicveke, schuin gebogen mee z'n gele
kopkc, omkraanst van 't. smettelooze
kraagske, laag tusschen al da nu uwe gras
in, as 'n zeldzaam sterreke aan d'n Mèèrt-
schcn avondhemel.
Laanks 't klare water van dc Mark, die.
zulverig deur de Ulvenhoutsche velden
kronkelt, waar 't. zonneke z'n 6tralen licht
in ket6t tot op d'n witten bojem toe, daar
barst .t. geel van botterblommekes al deur
de strakgespannen bolsterblaaikes. Daar
vouwt z'n eigen al 'n rosig 6tijfselblom-
meke open, daar springt 'nen kikvosch mee
z'n gruun-pèèrlmoeren jaske aan deur 't
wèrme slibber, vlak laanks 't water. Schie
ten er kleine, gouwe, zuivere en bronze
vischkes cn sallemaanderkes deur T kris
talheldere water, dat daar zoo rustigskes
mee kolkskes wegsirrckelt in heel zacht
lawijd deur de witte stilte van d'n vruugen
veurs jaarsdag.
't Mag dan nog wa kouw zijn; dagen-
laank d'n oostenwind soms deur 't. dürp en
over de velden treiteren, de vrucht hce
ieveraans geschoten, de kiemekes zijn aan
't dijen en.... 'k veurspel 'nen schoonen
Paasch!
Trui d'r graniejums, as-t-er maar effe
'n zonneke staat, dan haal ze z'uit de stal
cn zet ze op d'n erft beginnen nuuw
blad te krijgen, 'n Week gelcjcn stingen
ze 'r nog hij, zoo dood as 'non pier. Gc
zouw ze zoo d'n miesthoop opgesmeten em-
men. Dorgele, kale stekkers, waar gin blad-
luiske één teugske sap uit had kunnen
zuigen. Maar nouw? Ze zijn gruun cn sap
pig as peeren cn 't ronde gekartelde blaat-
ke. da vouw z'n eigen ievers open.
De kiepen tieren as bakvischkcs die naar
dc kennis gaan. En icvens leggen ze d'r ei
kes weg. Ze rollen soms zóów onder oew
klompen, dat d'n dooier in oew broekspij
pen spettert en 't geel in d'n wol van oew
sokken krüpt.
En vandaag'?
Wa-d-'n wirke, wa-d-'n wirke, amico?
Mee gin geweld kan 'k op m'nen 6toei
blijven zitten, veur dit briefke.
Iveb 't raam opengeschoven staan 'de
vietraasje-gordijntjes aan de koperen rin-
geskes opzij gedaan en de valgordijn opge
trokken, tot aan dc zolderink toe. En as
Trui nouw maar niet binnenkomt... waant
ochirreko6, dan bedde de poppen aan 't
daansen. „Zoow, zoozoow, sloddervos-van-
'ncn-vent-da-ge-daar-zit, zuldc nouw nooit
's 'nen mensch z'n werk rispekteeren?
Hè'k daarveur schoongemokt? Daarveur
m'n eigen de broerte staan strijken op m'n
gordijntjes. En kek 's, óóóóch, neeëmaar,
kek nouw toch 's ier. is 't gin ongeperme-
tcerd schaandaal nouw kekt dan
maar nie, al doe ze nouw net of r 'nen
moord is gebeurd de moeite nie wèèrd,
amico, wa-d-ik oew smoes! „kek nouw
toch 's ier," en da zee ze net op 'nen toon
en mee 'n geierrimereer of 'r 'nen plotse-
lingen dooie in huis is, „maar is 't nouw
nie om mee te schreeuwen; ia da nouw nie
om 'non mcn6ch 't bloed uit z'n teenen te
halen, kek me daar nouw toch 's die zaand-
pooten op m'nen vloer, die vuile vette dui
men op m'n geboende tafeld'r uit1
D r uit. zèk oew mee oewen smerigen
schrijfrummel; d'ruit, uit m'n goeie kamer!
En as ge zc dan bezig hcurt over „mijn"
gordijnen, „mijn" rnooie kamer, „mijn" meu
beitjes, „mijn" tafel, dan zouw'nen aantieren
rnensch die 't beurde, haast gaan denken,
da-d-ik ier kostgaanger ben!
Dat Y ginnen 6toelpoot. in huis is, die
'k d'n mijnen kan noemen.
Dieén schoonmaak, ollee, da-d-is me 'nen
pinnctensie!
Me zijn d'n nouw deurhenen. Maar ik
heb 'r 'nen das aan. Ge mot dan weten,
Trui wa6 deus week de groote magoniakast
aan 't boenen, dat de zweetpèèrltjes aan d'r
kaanten muts hongen, toen ze teugen me
zee: „witte wa gij nouw 's doen moes?"
„Zeg óp," foeterde-n-ik, waant man, keb
toch zoo den duuvcl gezien aan al die baan
tjes van Trui. Die hee-t-'r toch zo'n haandje
van ee, om oew in zukke dagen tellekens
tot werkvrouw aan te stellen, da ge'n spoor-
kortje zouw koopen en zoolaank op ravot
gaan. „Terwijl ik nouw de kast boen,
moeste gij 't Heilig Huishouwen 's 'n sopke
geven," zee ze.
„As 't aanders nie is, veuruit dan maar,
inzecpen zal nog wel gaan."
„Maar veurzichtig horre! Ge wit, 't is nog
'n huivelijkskedoow van mijn thuis, 't ben
d'n al die jaren zuinig op gewiest, da ge
de boel nie moert."
Toen haalde ze 't glazen stolpke d'r af,
„aanders lot 't weer uit oew handen vallen,
docht ze haardop („weer", amico. 'k Mot 't
dink altij nog veur 't eerst brekenen
gaat er nouw meer naar 't achterhuis.
Zachtjesaan dan break 't lijntje nie!"
As oew zo'n commandoow op die manier
gegeven wordt, dan zoude zin emmen om
beur in de magoniekast te werken zon
der de kast eer6t open te doenge vuul
me wel, ee!
Affijn, ik bewaar d'n vrede nog zo'n bie
tje, schoonmakende vrouwen motte nie te
veul teugenspreken, dan zouwen ze gevaar
lijk woren, maar toch wa-d-opgewonden
ging ik mee 't Heilig Huishouwen naar de
pomp, zette-n-'t in de gruune zeep en 'k
docht: 'k zal oew 's wa laten zien, kapitein,
Dochte gij da 'k nog gin beeldenstuk6ke 'n.
sopke geven kon?,
En *k borstelde as 'nen schoonpoetser.
Toen 'k 't ievers had g'ad, zette-n-ik de
pomp 's stcuvig aan 't loopen, om 'r 'n lek
kere, forsche straal water over te laten
spoelen. Maar ochirrekes, amico!
Heel 't ding was verveloos geworden.
Kad 't evengoed kunnen witten.
'k Gong naar binnen en zee: „Trui, 'fc is
heelegaar schoon, 'k gaai nog effe wa
gruuntes rooien veur m'nen wagel van mor
gen" en ik weg, da snapte.
Maar wa 'k daarvan eb motten keuren!?
Of 'k 'nen kindermoord gepleegd had op z'u
minst.
„Mokt 'nen mensch dan ok nie zoo 'drif-
tif", zee ik.
„Zouw i k 't nouw haast gedaan emmen?
Lammese vent, stuk onverstaand! Kèk toch'
's. Heel d'n maantel van d'n heiligen Josep
is wit geworren."
„Ja", zee ik: „tuurlijk, die drijft in d'n
gootsteen."
En bekaan6t begon ze te janken.
Nouw, wa moes ik doen?
'n Nuuw Heilig Huishouwen beloven, 'da
vuulde aan d'n teut van oewen klomp.
Waant 'n mooie kast zonder 'n Heilig Huis
houwen d'r bovenop, da's zooveul as Trui
zonder muts; das gin gezicht! Bij ons thuis
sting 'r zo'n Heilig Huishouwen op de kast,
bij m'n grootvader hè'k 't nog gezien, bij
Trui thuis en bij ons sta-g-et 'r nouw ok
bekaanst al vijfendartig jaren. Dus! Daar
koom ik nie vanaf.
Maar ollee, van d'n aanderen kaant, as
t nouw ok al zoolaank mee gegaan is,
mee Mei krijg ze 'n nuuw. Dan... ja jonk,
daar zulda meer van heurendan emmen
de vijfendartigjarige!
Dan hè'k vijfendartig schoonmaken 'deur-
gestaan; vijfendartig jaren lief en leed ge
deeld ('t „lief" is al laank opdan zura-
men d'r '6 'nen steuvigen nemen op deuzen
rit-op-d'n-laangen-afstaand
Kom ik schei er af. 'k Gaai naar buiten,
t schoone, nuuwe léven in. Briefkes schrij
ven is nouw gin soort van 'n werk.
Veul groeten van d'n kapitein en as altij
gin horke minder van o^wen
toet a voe.
PRÉ.
