WImés
AMERSFOORTSCH DAGB1AB
.VOORJAARSSTOFFEN
NIEUW PARIJS
Fa. B. KRAAL
Zaterdag 4 April 1931
.DE EEMLANDEET
29e Jaargang No. 234
DERDE BLAD
EXPORT VAN LAND- EN
TUINBOUWPRODUCTEN
De Duitsche Machtigingswet
BESCHERMING VAN DE
KIEVIT
Het rapen der eieren
vroeg staken
VERBODEN FILMS
Een brief van den heer
D. van Staveren
Magazijn DE DOM
3. RUITuUBERG Hzn.1
DAMES- en HEERENKLEEDING
LEERDAM
LANGESTRAAT 26
Lijstenmakerij en Kunsthandel
STEENZETTERSTWIST
VOOR DE RECHTBANK
Met een dolltmes gestoken
DWANG OP EEN GEMEENTE
BESTUUR?
Het conflict te Leek
TRETJAK0WS WEIGERING
Geen nadere overweging
Internationale besprekingen
in Amsterdam
In verband met de moeilijkheid bij den
export van land- en tuinbouwproducten,
speciaal wat betreft de totstandgekomen
Machtigingswet der Duitsche ftegcering,
werd door het comité van economisch ver
weer uit de Nederl. Land- en Tuinbouw
organisaties een bijeenkomst georganiseerd
met de vertegenwoordigers van don georga-
niseerden landbouw in Denemarken, Let
land en Litauen. Een vertegenwoordiger
der betreffende organisatie in Estland kon
niet tijdig aanwezig zijn.
De besprekingen, welke op 1 April te Am
sterdam onder leiding van oud-mIni6ter Dr.
F. E. Posthuma plaats vonden, voerden tot
de volgende besluiten.
Ie. Elk der vertegenwoordigende organi
saties zal haar regeering verzoeken, zich
tot de Duitsche regeering te wenden ten
einde te vernemen, op welke wijze men ie
Machtigingswet denkt toe te passen. De
Deensche Regeering heeft dit verzoek reeds
gedaan.
2e. Door de organisaties in de verschil
lende landen zullen gegovens verzameld
worden in verband met de moeilijkheden,
welke men ondervindt tengevo'ge van de
handelspolitieke maatregelen der landen,
waarheen uitgevoerd wordt en evontueele
maatregelen, welke daartegen, zoowel in
eigen land als in internationale samenwer
king, te nemen zouden zijn.
Deze gegevens zullen internationaal door
"de organisaties onderling worden uitgewis
seld, waartoe het Comité in Den Haag alg
het centrale punt is aangewezen.
3e. Zoodra hiertoe aanleiding bestaat,
zal er een nieuwe bijeenkomst plaats vin
den, waarbij ook vertegenwoordigers van
landbouworganisaties uit andere landbouw-
exportlanden zullen worden uitgenoodigd.
Haar voortbestaan bedreigd door de
intensievere cultuurmethoden.
Van vele zijden wordt tegenwoordig aan
gedrongen op een meer afdoende bescher
ming van de kievit en andere weidevogels.
Door de intensieve cultuur-methoden,
die ook op grasland den laatsten tijd meer
ingang vinden, wordt het voortbestaan van
de weidevogels bedreigd. De veel zwaarde
re bemesting doet het gras spoediger rijp
zijn, waardoor het veel vroeger gemaaid
wordt dan een dertigtal jaren geleden.
Daardoor zijn vele weidevogels niet meer
in staat hun broedsel vóór den maaltijd
groot te brengen.
Veel zeer laag gelegen landerijen, die
vroeger laat gemaaid werden, zijn ingepol
derd en van moderne bemalingswerktuigen
voorzien, waardoor de hooioogst zeer veel
vervroegd is.
Daarbij knmt, dat het. aantal maaima-
chineS steeds toeneemt, en daar de jonge
vogels aan de machine veel moeilijker kun
nen ontkomen dan aan de zeis, vallen hier
door veel meer slachtoffere bij het maaien.
Al deze omstandigheden wettigen de
vrees voor een achteruitgang van de stand
der weidevogels.
Daar de kievit, en de andere weidevogels
tot onze zeer nuttige vogels gerekend moe
ten worden doordat zij groote hoeveelheden
in en op den grond levende insecten eten,
heeft de weidecultuur groot belang bij een
goeden stand van de weidevogels.
De wettelijke termijn \oor het rapen van
eieren eindigt op 28 April. In verband met
het bovenstaande meent de Plantenziekten
kundige Dienst aan eigenaren van hooi- en
weilanden ernstig in overweging te moeten
geven, het rapen van eieren van de weide
vogels na 20 April niet meer toe te staan.
Hierdoor worden de vogels in de gelegen
heid gestold hun broedsel juist vóór den
maaitijd groot te krijgen
t H. A P. DE WAABT f
Organist uit de Engelsche kerk
r te 's-Gravenhage.
üNa een langdurige ziekte is te Voorburg
/erleden de musicus H. A. P. de Waart,
fganist van de Engelsche kerk te Den
Haag.
De Waart, geboren te Amsterdam, 28
Juni 1863, studeerde aan de Kon. Muziek
school te 'sGravenhage bij Nicolai, Wirtz,
Giese en Ackermann en kreeg het diploma
öiefc de zilveren rijksmedaille.
Piano en orgel waren zijn hoofdinstru
menten. Als pionist en organist is hij nu
en dan opgetreden en hij ie 1 eeraar geweest
voor de genoemde twee vakken en tevens
voor theorie en compositie.
Van zijn hand zijn verscheidene compo
sities verschenen, waaronder voor orkest,
koor- en solozang en -instrumenten.
De teraardebestelling is Zaterdag n.m.
half drie op Oud Eik Duinen in Den Haag.
zich tot hem te wenden als men inlichtin
gen kon geven omtrent bedoelde transactie
of omtrent den persoon, van wicn het hand
schrift afkomstig was. Deze oproep heeft
inderdaad het beoogde succes gehad: een be
diende van een effectenfirma heeft de po
litie medegedeeld, dat hij de effecten, waar
op de aanteekeningen betrekking hadden,
voor een der drie verdachten gekocht
heeft. Deze effecten welke zich nog ten kan
tore van de effectenfirma bevonden, zijn
oen dezer dagen in beslag genomen. Tevens
is gebleken, dat de betaling met twee brief
jes van duizend heeft plaats gehad, terwijl
het geld, dat van den loopjongen gestolen
was, eveneens uit briefjes van duizend heeft
bestaan.
De klacht van den Bioscoop
bond over de steeds scherm
pere keuring
In het verslag der werkzaamheden van
den Ned. Bioscoopbond over het jaar 1930
werd gewag gemaakt dat de filmkeuring
„steeds scherper" jazelfs „angstwekkend"
geworden is.
In verbaud daarmee heeft de voorzitter
der centrale commissie voor de filmkeu
ring de heer D. v. Staveren zich tot het
hoofdbestuur van den Ned. Bioscoopbond
gewond met een schrijven, waaraan het
volgende is ontleend:
„Do cijfers, die Gij hieromtrent geeft, be
wijzen dat ons inziens in gcenen deele.
De metragc der verboden films is, alle
alsnog toegelaten films en de dubbele tel
lingen meegerekend, summa bummarurn
proccntsgewijs gelijk aan die van 1929.
Maar zelfs, als er dit jaar meer zou zijn
verboden dan verleden jaar, dan valt hier
uit nog niet met zekerheid de gevolgtrek
king te maken, dat de keuring scherper is
geweest. Het kan ook aan den aard der
films gelegen hebben, die ter keuring zijn
aangeboden.
Precies zoo 6taat het met do leeftijds
grenzen der toegelaten films. Is het U niet
bekend, dat overal in het buitenland
vooral in Duitschland het aantal jcugd-
vrije hoofdnummers het laatste jaar sterk
is afgenomen?
Weet uw hoofdbestuur niet even goed als
wij, van welk gehalte een belangrijk deel
van het grootste aantal „stomme" Duitsche
films is geweest, waarmede ons land in
1930 werd gezegend? Moeten wij U 6qms de
verhuurkantoren noemen, die dit jaar zoo
wat geen enkele behoorlijke film over onze
grenzen hebben gebracht, doch bij gebrek
aan beter in Duitschland films gekocht heb
ben, waarvan zij meerdere malen zelf te-,
genover ons verklaarden het inferieure ka
rakter zeer goed te beseffen? Weet gij niet,
dat er directeuren van verhuurkantoren bij
ons gekomen zijn rnet bet verzoek om hun
film alsjeblieft toch te verbieden, omdat zij
dan het gold konden terug krijgen voor den
„rommel", waaraan zij waren blijven „han
gen"?
Gaarne zal ik van u de bewijzen tegemoet
zien, dat de volgens uw opinie minder gun
stige cijfers niet het gevolg zijn van den
aard der aangeboden filrns, doch uitslui
tend van de strengere keuring onzer com
missie. Alleen met het noemen der cijfers
dio wij zelf trouwens in ons verelag uitvop
rig eveneens gaven, bewijst gij te dien aan
zien niemendal.
Dat do filmkeuring naar uw mcening
steeds te scherp is, kan ik begrijpen. Wij
zullen het daarover, gezien het feit, dat
bij U andere overwegingen moeten gelden
dan bij ons, nimmer eens worden. En dal
behoeft ook hcelemaal niet.
Doch gij beweerdet, dat de keuring tot
„angstwekkend" toe, steeds scherper is ge
worden. Waar dit voor mij geenszins vast
6taat en het uit uw cijfers volstrekt niet
mag geconcludeerd worden zie ik met be
langstelling Uw nadere gegevens hierom
trent tegemoet.
EEN BRUTALE INBREKER.
Onder de oooen van een ver
schrikte huisvrouw.
N ij m e g e n, 2 April. Vannacht heeft een
brutale inbreker zich toegang verschaft tot
een woning aan den Berg en Palschen weg
te Nijmegen. De man had zich tot de wo
ning toegang verschaft door verbreking van
twee ruiten. Nadat hij verschillende ver
trekken doorzocht had, begaf hij zich naar
het slaapvertrek van de bewoners, waar de
vrouw des huizes den indringer zag bin
nenkomen. Zij was daardoor zoozeer ont
steld, dat zij haar echtgenoot niet durfde
wekken. De man doorzocht het vertrek en
vond een portefeuille, waaruit hij een be
drag van ongeveer 100 wegnam. Door het
geritsel was inmiddels ook de heer des hui
zes ontwaakt, die onmiddellijk opsprong
ten einde den Inbreker te pakken. Deze
sloeg op de vlucht en wi6t te ontkomen
Het onderzoek door de politie ingesteld
heeft tot nu toe geen resultaat opgeleverd.
(Hild.).
coupe en .ke"*
de laagste prijzen
UTRECHT AMERSFOORT'XJEIST
Jtr. straat 26 Tel. 243
Ontvangen de nieuws
Drinkserviezen
Waterstellen, Serviezen
LANGESTR. 35
TEL. 303
J BLAUW is de mode J
t en ook BRUIN i
Ziet onzj speciale étalage
Arnh. weg 33 Tel. 10S9
MAROKAANSCH LEERWERK
als visitetaschjes, div. groote
tasschen, portemonaies,
dassen.
Wegens mishandeling twee
maanden geëischt.
Wederom had de rechtbank tc Amster
dam een twist tussclien steenzetters te be
rechten. Ditmaal had zich de steenzetter IT.
W. ten C., lid van dc Steenzettersverecni
ging E. M. M., ie verantwoorden, verdacht
van mishandeling. Op 1 September n.l. zou
verdachte volgens de dagvaarding den
steenzetter P. C. Strubbe mot een dolkmes
in den linker onderarm hebben gestoken
De officier van justitie eischte tegen ver
dachte wegens mishandeling een gevange
nisstraf van 2 maanden. Dc rechtbank zal
16 April uitspraak doen.
Vervolgens had zich nog te verantwoor
den de 106 werkman H. C. B. wegens mis
handeling vau den agent, die na die relle
tjes in het café was gekomen. Verdachte
was niet verschenen en verstek werd tegen
hem verleend. Volgens de verklaringen van
do getuigen bad verdachte den agent een
klap gegeven. De officier eischte tegen ver
dachte een gevangenisstraf van 4 weken.
Ook in deze. zaak zal de rechtbank 16 April
uitspraak doen.
VERSLAG VAN HET A.C.O.P. OVER
1929 EN 1830.
Wij ontvingen een fraai uitgevoerd ver
slag van het moderne comité ter behar
tiging van de algemeeno belangen van
Overheidspersoneel (A.C.O.P.)
In dit verslag wordt o.a. een overzicht ge
geven van de gevoerde acties tot verbete
ring van de salaris- en rechtspositie van
het Overheidspersoneel en verder van de
werkzaamheden van het A.C.O.P. in het
Georganiseerd Overleg bij het Rijk.
Ook wordt melding gemaakt van de op
richting van een en twintig plaatselijke
comité's in de groote en middelgroots go-
meenten van het land. Bij deze plaatselijke
comité's waren op 1 Januari 1931 meer dan
30.000 werklieden in Overheidsdienst, amb
tenaren, onderwijzers en politiemannen
aangesloten.
Op dezelfde datum bedroeg het totaal
aantal in het landelijk A.C.O.P. georgani
seerden ruim 41.000.
In de verslagperiode (1 Januari 1929 tot
1 Januari 1031) werd een vooruitgang ge
boekt van circa zee duizend leden.
De groei sedert de oprichting alsmede
de verhouding tot andere centrales van
Overheidspersoneel wordt door een grafiek
en cirkels in kleurendruk duidelijk weer
gegeven.
Het standpunt van de N.V. Onti
ginnlngs Maatschappij.
Inzako de ontslagaanvrage van den bur
gemeester der gemeente Leek heeft het
„Nbld. v. h. Noorden" een onderhoud ge
had met den heer Buiskool, Rijksinspecteur
van de Werkverschaffing en voorzitter der
N.V. Ontginnlngs Mij. „De Vereenigde Gro
ninger Gemeenten". Tegenover de motivee
ring van den heer Dijkhuis omtrent zijn
ontslagaanvrage, waarbij deze do N.V. ver
weet dwang op het gemeentebostuur uit te
oefenen en een gedane belofte niet na T.c
komen, h»eft do heer Buiskool het stand
punt der N.V. uiteengezet.
Wij konden, aldus dc heor Buiskool, dc
ontgonnen gronden met geen mogelijkheid
verhuren of verkoopen en zoo kreeg di N.V.
een eigen bedrijf van bijna 300 H.A., dat
natuurlijk behoorlijk gefinancierd moest
worden. Daarna zou het aandeclenkapitaal
tot ƒ300000 worden uitgebreid, zoodat alle
nog niet aangesloten gemeenten konden toe
treden. Dit voorstel werd door de algemeo-
ne vergadering goedgekeurd, evenals het
voorstel om eerst éénmaal en later twee
maal het aandeelen-kapitaal garant te stel
len ton behoeve van de leeningen der N.V.
Aan het bestuur werd opgedragen te zor
gen voor een verdeeling van het kapitaal
en het werd gemachtigd den gemeentebe
sturen te verzoeken daarmee accoord te
gaan. De dagelijksche besturen gingen hier
mede accoord behalve Leek, waar de zaak
reeds behandeld was, voor de algemeene
vergadoring der N.V. Medegedeeld werd,
dat de arme gemeente Leek niet meer aan-
dcelen kon fodrnecren, tenzij de Raad van
Commissarissen de verzekering zou geren,
dat de arbeiders uit die gcn\eente daar in
de buurt on niet meer te Jipsinghuizen zou
den worden tewerk gesteld. Intusschen werd
het aandeelenkapitaal dor gemeente L°ek
van 10 op 12 duizend gulden gebracht, waar
na de Raad van Leek accoord ging, met
die restrictie, dat hij zich garant verklaarde
voor éénmaal en niet voor tweemaal dat
bedrag. Dat was, aldus de heer Buiskool,
oen aanval, een bedekte verdachtmaking
tegenover het bestuur, omdat de garantie
een kwestie van vertrouwen is, waarbij nog
komt, dat do Ministers van Binnenland-
sche Zaken en Waterstaat lccningcn en
aankoop van objecten moeten goedkeuren
Een eri ander was aanleiding, dat het
bestuur der N.V., waaronder do wethouder
van Leek uitsluiting proclameerde, door te
besluiten uit Leek geen werkloozc arbeiders
meer toe te laten. De gemeente Leek richt
te zich toen in een buitengewoon scherp
gestald schrijven tot den Minister, maar
deze antwoordde, dat er voor de geuite be
zwaren geen redenen aanwezig waren. Een
gevolg van genoemd bestuursbesluit was in
tusschen, dat de werkloozen uit Leek ook
niet in eigen gemeente tewerk konden wor
den gesteld met Rijkssubsidie, omdat zij
daarvoor eerst drie weken in Jipsinghuizen
moeten zijn geweest en zelf kon Leek dit
niet financieren. Waarop Leek haar besluit
herriep, doch tevens mededeelde, dat de
burgemeester art. 70 der Gemeentewet zou
toepassen. Dit laatste was oorzaak, dat de
uitsluiting niet werd opgeheven, hetgeen
eerst geschiedde, toen het beroep op art. 70
ongegrond was verklaard. Toen zijn de ar
beiders weer toegelaten, terwijl de gemeente
het geld stortte.
De hoer Dijkhuis beroept zich verder op
een belofte van den Rijksinsp3cteur van
1927, waarin boloofd zou zijn dat L-^ek voel
baar aandeelenkapitaal van ƒ19 000 - het
recht verkreog om 100 arbeiders of zooveel
als noodig mocht blijken, te plaatsen In de
werkverschaffing. Met deze opvatting ging
de heer Buiskool in geenen deele accoord.
Van een belofte is z.i. geen sprake en door
bovenbedoeld besluit is dan ook geen b;-
lofto gebroken, doch slechts een noodzake
lijk geworden nieuwe regeling getroffen.
De heer Buiskool h?eft verder nog ern
stige critiek laten hooren. Hij zcide dat de
N.V. gebelgd is over de houding van Leek,
omdat de uitbreiding, waarvoor dc gilden
noodig waren, in hoofdzaak sloegen op plan
nen tot ontginning der Tolberterpetten, wel
ke in de gemeente Leek liggen, welke ge
meente nu in de eerste plaats tegenwerkte.
AGENT IN EEN BADCEL GESTIKT.
Noodlottig ongeval op een
politiebureau.
Amsterdam, 2 April. Ilidenraorgen
is aan het politiebureau Kattenburg een
noodlottig ongeval gebeurd. Om halfnegen
gaf een a.gent aan den brigadier-wachtcom
mandant van dat bureau te kennen, dat hij
een bad wilde nemen. Daar de badinstal
latie voor het lager personeel een lek ver
toonde, gaf de brigadier hèm den sleutel
van de aangrenzende badkamer voor briga
diers en inspecteurs.
Om negen uur was er appél, en toen viel
het den wachtcommandant, op dat de agent
niet aanwezig was. Onmiddellijk is men
naar do badcel gegaan, waar men den man
in bewusteloozen toestand aantrof. Getracht
werd de levensgeesten op te wekken door
kunstmatige ademhaling toe tc passen, ter
wijl tevens de Geneeskundige Dienst ge
waarschuwd werd. Deze zette de reddings
pogingen met behulp van een zuurstofap
paraat voort doch omstreeks elf uur bleek,
dat al deze hulp vergeefsch was geweest.
De ongelukkige, die 37 jaar is, laat een
vrouw en een kind achter.
Gebleken is. volgens de Tel., dat zijn dood
te wijten ia a>an een noodlottige samenloop
van omstandigheden. De verbrandingsgas
sen worden van den geyser afgevoerd door
«en zinken buis naar een gemetselde
schoorsteen die op zij van het gebouw is
aangebracht Gebleken is, dat in dat gemet
selde kanaal een steen is losgeraakt en dat
de opening aldus verstopt werd. Daar de
agent de deur en de ramen van do cel ge
sloten had gehouden, werd het defect hem
noodlottig.
De vragen van den heer Vos door de
regeering beantwoord.
Dc heer I. H. J. do Vos had aan de Regee
ring do volgende vragen gestold:
lo. Is het juist, dat aan don Russischcn
schrijver S. Tretjakow, die zich om gezond
heidsredenen tijdelijk in Duitschland be
vond, een Nederlandsch visum is gewei
gerd?
2o. Zoo ja, is het den Minister bekend,
dat do heer Tretjakow was uitgonoodigd
door:
a. eenige vooraanstaande personen uit de
toonoelwereld, w.o. de heeren L. Saalbor»,
directeur van de Koninklijke Vereeniging
„Het Nederlandsch Tooneel". Johan de
Meester Jr. en eenige andere Nederlandsche
intollectueelen:
b. de Kunstenaarssociëteit „de Kring" te'
Amsterdam;
c. hot genootschap „Nederland-Nieuw-
Rusland", te Amsterdam,
om op 24 Januari 1931 te Amsterdam in
besloten kring een enkole voordracht te
houden?
3o. Is de Minister bereid, aan de Kamer
mede te doelen, welke beweegredenen aan
deze weigering ten grondslag hebben ge
legen?
4o. Is do Minister bereid, deze quacstie
nog eens te overwegen en eventueel zijn
medewerking te verloenon tot het verstrek
ken van oen visum aan den heer S. Tret
jakow voor het beschreven doel?
Daarop heeft thans de Heer Donncr,
mede namens den heer Beclaerts van Blok
land, het volgende geantwoord:
Vraag 1 wordt bevestigend beantwoord.
Ad 2. Het antwoord hierop kan slechts
in zooverre bevestigend luiden, dat, blij
kens een schriftelijke mcdedeeling van de
Ambassade der Sovjet-Republieken te Ber
lijn aan hot Consulaat-Generaal der Neder
landen aldaar, de bedoelde Rus zich voor
den tijd van tien dagen en voor het houden
van voordrachten over dc Russische litera
tuur naar Amsterdam wilde begeven, der
halve niet slechts voor een enkele voor
dracht in besloten kring op 24 Januari 1931.
Ad 3. De weigering berustte op de over
weging, dat in het algemeen een visum
verklaring aan personen van bedoelde na
tionaliteit voor doeleinden, als do onder-
wcrpelijke, met het oog op het gevaar voor
ongcwenschte propaganda niet pleegt te
worden verleend en voor het onderhavige
geval van voldoende redenen tot uitzonde
ring niet bleek.
Op vraag 4 wordt ontkennend geantwoord,
DE MARINE-VLIEGDIENST.
Een commissie benoemd.
Het Vod. meldt: Naar wij vernemen heeft
de Minister van Defensie, mede naar aan
leiding van het ongeluk te Loosdrecht, een
commissie benoemd, die hem zal adviseeren
over de vraag, of de voorschriften, welke
thans voor den Marineluchtvaartdienst van
kracht zijn, gelet op de eischen van den
Dionst, geacht kunnen worden, een zoo vei
lig mogelijk bedrijf te waarborgen, dan wel
of zij herziening behoeven.
De commissie is samengesteld uit de hee
ren: Mr. G. Kirberger,raadsheer in don
Hoogen Raad en voorzitter van den Marine-
raad, voorzitter, den kapitein ter zee J. C.
Fl. Hooykaas, lid van den Marineraad en
kapitein ter zee F. J. Heeres, commandant
van het Kon. Instituut der Marine in Den
Helder, leden. Als secretaris is aan dc com
missie toegevoegd de heer J. N. do Ronde,
ambtenaar bij de Scheepvaart-Inspectie.
Aangezien de commissio wellicht getui
gen van het ongeluk te Loosdrecht wil hoo
ren, die thans in Oost-Indié vertoeven, zal
vermoedelijk met het onderzoek eenigen
tijd gemoeid zijn.
MOORD TE HAARLEM.
Vier jaar gevangenisstraf.
Op 5 Februari van het afgeloopen jaar
heeft in een woning aan de Bakkunstraat
te Haarlem een drama plaats gehad. De 45-
jarigo D. de V. kreeg met zijn kostbaas Vv
nadat men tevoren do drankflescb flink
had aangesproken, twist, waarbij hij hera
met een beeldje op het hoofd sloeg. V. over
leed later. Na het onderzoek bleek, dat V.
niet tengevolge van emotie, maar tengevol
ge van een messteek in de hartstreek ge
dood was.
Het O.M. bij de ITaalemsche Rechtbank
had wegens moord tegen D. de V. vijf jaar
gevangenisstraf gecischt.
De Rechtbank veroordeelde De V. tot vier
Jaar gevangenisstraf met aftrek der pre
ventieve hechtenis.
TELEFOON- EN TELEGRAAFKANTOOR
OP WIER1NGEN.
Wier in gen,-2 April. Woensdag is in
den Wieringermeerpolder nabij 6luis I m
het aldaar bestaande cantinegebouw naast
het poststation een rijkstelefoon en tele
graafstation geopend en in dienst gestehj.
