DE EEMIANDEU
JOH. DE HEER
Woensdag 8 April 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 236 j
BOMBARDEMENT VAN
FUNCHAL?
MARITIEM GESCHIL
DUURT VOORT
fortmann en
hehenkamp
DE MOHAMMEDANEN
STELLEN E1SCHEN
NA DE AARDBEVING
IN NICARAGUA
FELLE RUZIE ONDER
DE NAZI'S
TITULESCUZAL EEN NIEUW
KABINET VORMEN
L. J. LUYCX ZOON
DOOR ELECTRICITEIT
GEDOOD
GLEN KIDST0N HEEFT HET
RECORD VERBETERD
AMERSFGORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand f 0.75, per
week (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f X-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC UJ
PRIJS DER ADVERTENTIEN I-W inbegrip vu ra (xwljuumaar.
elke regel mee» f0.25. Liefdadighelds-advtrtentlfa» voor da
helft van den prijs. Kleine Advertenttéa „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5
SO cent, aike regel meer 10 cent, drkaaal plaatacs f L—Bewijsnummer eztrn 0J0S
Henderson noodigt Duitsche mi
nisters uit. Ontstemming in
r Fransche kringen.
Nieuweberoering is gewekt, nu bekend
is gemaakt, dat de Engelsche regeering
twee Duitsche ministers, tc weten rijkskan
selier Brüning en den rijksminister \an
buitenlandsche zaken. dr. Curtius. heeft
uitgenoodigd een bezoek tc brengen aan
Krig eland. waar zij de gast zullen zijn van
Macdonald, den premier. De invitatie is
aanvaard, maar de datum van het bezoek
schijnt tot dusver nog niet te zijn vastge
steld. daar rekening moet worden gehouden
met de talfooze verplichtingen, waardoor
dc verschillende politici in beslag worden
genomen. Over liet algemeen neemt men
aan, dat het daarom wel einde Mei zal
worden, voordat de Duitsche staatslieden
in Engeland verschijnen, waar zij natuur
lijk oen groote reeks vraagstukken met hun
Engelsche ambtgenooten zullen behandelen,
liet vraagstuk der internationale ontwape
ning, dc kwestie der Üuilsch-Oostenrijk-
schc tollinie, het probleem der herstel
schuld en vermoedelijk nog meer aangele
genheden zullen ongetwijfeld het onder
werp zijn van menig onderhoud. Sommige
berichten stellen het voor, dat de bijeen
komst te Londen een nog uitgebreider in
ternationaal karakter zal dragen, daar
naar verluidt ook Fransche cn Italiaan-
sclie kopstukken zijn uitgenoodigd, maar
volkomen zekerheid hieromtrent bestaat
nog niet.
Wel staat echter nu reeds vast, dat de
Franschen weinig zijn ingenopren met de
uitnoodiging der Duitschers en de invita
tie beeft menig Franscli blad er reeds toe
verleid een scherpen aanval te onderne
men op de Engelsche staatkunde, die men
ervan verdenkt aan te sturen op schikkin
gen, waarvan de Franschen het slachtof
fer zullen worden. Terwijl de Duitsche
pers dc ontmoeting toejuicht, omdat het
contact der Duitsche en Engelsche staats
lieden aanmerkelijk kan bijdragen tot de
verzoening der volkeren, meent men aan
de overzijde van het Kanaal, dat de Engel-
schen zullen optreden als pleitbezorgers
voor de Duitsche en Oostenrijksche belan
gen en stellig hun best zullen doen de
douane-unie voor tc stellen als iets. dat een
onschuldig karakter- draagt en waarover
men zich dus niet behoeft op te winden.
Ook komen de Franschen met allerlei
insinuaties voor den dag. Zoo wordt door
sommigen hunner beweerd, dat bet den Eu-
gelschen minister van buitenlandsche za
ken er om is te doen tot voorzitter van de
internationale ontwapeningsconferentie te
worden benoemd. Van zijn onpartijdigheid
in deze functie zijn zij verre van zeker en
zij koesteren de vrees, dat do Éngelschen
zich hij de Duitschers zullen aansluiten,
wat het radicale standpunt der laatsten op
het gebied der ontwapening betreft. Ook
verdenken dc Franschen dc Éngelschen er
van, dat dezen alles op haren en snaren
zullen zetten om tc bereiken, dat Londen
wordt gekozen als conferentie-oord. Dit al
les vinden dc Franschen ontstellende din-
gen cn reeds nu beschouwen zij de En-
gelsch-Duitsche samenkomst als een soort
samenzwering, waarbij de conspirators het
beliben gemunt op Frankrijk en zijn pro
tege's. Men ziet dus, dat de stemming nog
al geprikkeld is. De Franschen voelen zich
van verschillende kanten belaagd en zien
zich plotseling door vijanden omringd. Met
Italic liggen zij overhoop in verband met
liet ontworpen vlootvergelijk, waarvan de
redactie tot allerlei moeilijkheden aanlei
ding heeft gegeven. Duitschland en Oosten
rijk hebben de „grande nation" verstoord,
omdat zij plannen voor een douane-unie
hebben ontworpen, plannen, die tot over
maat van ramp niet, zooals Frankrijk had
gewenscht, door Italië nadrukkelijk zijn
veroordeeld. En nu doet het feit, dat de
Engelsche regeering vooraanstaande Duit
sche politici tot een bezoek uitnoodigt, de
rnaat overloopen. Deze Britsche hoffelijk
heid vinden zij ongepast, vooral omdat zij
beducht zijn, dat achter die hoffelijkheid
het voornemen der Éngelschen schuil gaat,
om Frankrijk op politiek gebied dwars te
zitten. Ondertusschen is liet te hopen, dat
al deze meeningsvérschillen en ontstem
mingen spoedig zullen verdwijnen, daar een
politieke sfeer al^ de tegenwoordige een
ernstig beletsel zou zijn voor het welsla
gen der internationale ontwapeningsconfe
rentie, die in 1932 zal worden gehouden.
Een dreigement van de Portus
geesche regeering.
Lissabon, 7 April. (V.D.) Het Portu-
geesche oorlogsschip Pedro Gomez is giste
ren naar Madeira vertrokken om de regce-
ringstrpepen aldaar te versterken met een
bataljon jagers en een mitrailleur-afdeeling.
In totaal bevinden zicli S70 man versterking
aan boord. Indien de onlusten niet eindi
gen, zal de regeeering een tweede kruiser
cn een torpedojager naar Funchal zenden
Ook een eskader vliegtuigen wordt gereed
gehouden voor transport.
De Portugeesche regeering heeft den op
porbevelhebber der troepen op Madeira be
vel gegeven Funchal te bombardeeren, in
dien de opstandelingen zich niet zouden
overgeven.
In dc Portugeesche pers wordt weinig of
niets omtrent den toestand op Madeira ge
meld, aangezien een strenge perscensuur is
ingesteld.
Het bezoek van den Spaanschen koning
aan Lissabon is uitgesteld tot 12 Mei a.s.
REORGANISATIE IN DE CONGO?
Brussel, 7 April. (V.D.) De gouverneur-
generaal van de Congo, generaal Tillens, is
onverwacht naar Brussel ontboden in ver
band met belangrijke reorganisatieplannen
ivan minister Jaspar.
ERNSTIG VERKEERSONGEVAL.
B e r 1 ij n, 7 April. (V.D.) Nabij Giessen in
Boven-Hessen werden op den straatweg
naar Lich de lijken gevonden van twee jon
gelieden, die, op een motorrijwiel gezeten,
door een tegenkomende transportauto tegen
don grond waren geslingerd. De chauffeur
had niets van het ongeluk bemerkt.
Moeilijkheden van zeer
ernstigen aard.
Londen, G April. (V.D). Dc moeilijkhe
den, welke worden ondervonden bij de
formuleering van het vlootverdrag, zijn
volgens een mcdedecling van den Parij-
schen correspondent van de Morning Post
aan zijn blad van ernstigen aard. In Parijs
heeft Henderson kennis genomen van den
vvcnsch der Franschen de oudere kruisers
en torpedojagers in de komende jaren te
vervangen door nieuwe schepen. In Rome
zou Henderson hiervan evenwel geen me-
dedeeling hebben gedaan aan de Italianen,
hoewel Craigié hem in het bizonder op dit
punt opmerkzaam zou hebben gemaakt
Henderson zou evenwel van meening zijn
geweest, dat het een detail betrof, dat van
ondergeschikt belang is.
Eerst toen de experts te Londen bijeen
kwamen om het ontwerpverdrag in defini
tieven vorm te'gieten, hebben de Italianen
kennis gekregen van de Fransche wen-
schen en de houding van Engeland te dier
zake. De bevreemding zou zeer groot zijn
geweest, aangezien het een verschil betreft
van 60.000 tot 80.000 ton.
DE ONRUST IN VENEZUELA.
Uitbreiding der revolutionnalre
beweging.
N e w Y o r k, G April. (V.D). Dc revOlu-
tionnaire beweging in Venezuela breidt
zich steeds meer uit en heeft zich reeds
over het gcheele Zuid-Westelijke gedeelte
van den staat verspreid. De leider der op
standelingen, generaal Aravelo Cedeno.
heeft na hevige gevechten tegen de troe
pen der bondsregeering verschelde groote
plaatsen in het gebied Apure veroverd. In
een langen oproep tot het Venezuelaansche
volk verklaart generaal Cedeno den oorlog
aan de regeering.
AANSLAG 'OP EEN SPOORLIJN.
Londen, 7 April. Nog tijdig is een
aanslag ontdekt en voorkomen op den
Dclhi-Simla-Express. Uit dc rails was een
stuk verwijderd en hoewel dc machinist
het gevaar zag en met alle kracht remde,
ontspoorden, de locomotief en ze6 wagons
Slechts eenige passagiers werden licht ge
wond. Men hecht aan den aanslag echter
vrij groote betcekenis, omdat de Indische
regeering gedurende het warme jaargetijde
haar zetel gewoonlijk naar Simla ver
plaatst, zoodat men aanneemt, dat de aan
slag tegen haar of tegen eenige règeerings-
pensonen was bedoeld.
DE LUCHTVERBINDING ENGELAND—
AUSTRALIË.
Londen. 4 April (V.D.) Het eerste post
vliegtuig van de lijn Engeland—Australië
is heden van Croydon vertrokken met
50 000 blieven voor Indië en Port Darwm
-(Australië), alwaar het op 19 April zal aan
komen. De distributie van de post in Austra
lië zal eveneens per vliegtuig geschieden,
SLACHTOFFERS EENER MIJNGAS-
ONTPLOFFING.
Bergen (Mons), 5 April (V.D.) Tenge
volge van een mijngasontploffing heeft in
e°n kolenmijn te Noirchain een instorting
plaats gehad. Twee mijnwerkers, een Belg
en een Pool, Kwamen daarbij om het leven.
KONING GEORGE ONGESTELD.
Londen, 6 April. (V.D). De koning, die
Donderdag met de koningin zijn intrek
heeft genomen in Windsor Castle, heeft
een lichte koude gevat. Hij zal gedurende
enkele dagen zijn kamer moeten houden
dressoirs en buffetten in prijzen
van f 32.- tot f 175.-.
Protest tegen de relletjes te
Cawnpur.
Londen, G April (V.D). De Al-Indische
Moslem-conferentie, welke te New Delhi
gehouden wordt, heeft eenige resoluties
aangenomen, waarin o.ra. geprotesteerd
wordt tegen de ongeregeldheden te Cawn
pur en andere plaatsen, zoomede tegen, de
vijandige houding der Hindoes. Geëisoht
wordt, dat dc daden van geweld zullen
worden gestaakt. De conferentie eischt
voorts, dat alle bevoegdheden zullen wor
den overgedragen aan dc provinciale raden
die voor elk geval afzonderlijk zullen heb
ben te beslissen, welke aangelegenheden
ter behandeling aan de centrale regeering
zullen worden voorgelegd.
Zij eischcn verder gescheiden verkiezin
gen voor de onderscheidene godsdiensten
en een derde van het aantal zetels in het
centrale parlement.
Deze resoluties zijn op vele punten in
strijd met de besluiten der congresleden
De toestand eenigszins
verbeterd.
Managua, 6 April. (V.D.). De 6itualle
in de door do aardbeving geteisterde stad
is iets verbeterd. Amerikuansche en Nice-
raguaansche troepen zorgen voor de hand
having der orde. Het geheele net der wa
terleiding en der gas- en elcctriciteitsvoor-
ziening i6 gestoord.
1-Iet grootste deel der bevolking is naar
Granada en Masyas gevlucht. De regeering
bevindt zich thans eveneens te Masyas
liet aantal dooden wordt thans geschat op
1800.
Een zeer gering aantal huizen is zoo
weinig beschadigd, dat zij nog voor bewo
ning geschikt zijn.
De plunderijen zijn thans door dc scher
pe maatregelen der regeering opgehouden
Dc groote banken en kantoren zijn thans
tijdelijk ondergebracht te Granada.
ERNSTIG AUTOBUS-ONGELUK BIJ
ST. ETIENNE.
Acht en twintig personen gewond
Pa rij 6, 7 April. (V. D.) Een ernstig
autobus-ongeluk vond gisteren bij St
Etienne plaats. Een autobus, waarin acht
en-twintig personen gezeten waren, kwam
in botsing met een tramwagen en werd ge
heel vernield. Alle inzittenden werden ge
wond, waarvan sommigen door hout- en
glassplinters tamelijk licht, doch anderen
zóó ernstig, dat zij in levensgevaarlijken
toestand in een ziekenhuis moesten wor
den opgenomen.
ERNSTIG ONGELUK OP EEN
ONBEWAAKTEN OVERWEG.
Senf tenberg, 7 April. (V. D.) Gis
teren heeft zich op den onbewaakten over
weg bij Senftenberg van de spoorlijn
LauchhammerFriedrichstal een ernstig
ongeval voorgedaan. Een auto van den bak
ker Probst werd door een trein gegrepen
opzij geslingerd en geheel vernield. De zes
inzittenden bleven langs dc spoorlijn lig
gen, de meesten met ernstige verwondin
gen. De toestand van de bakkersvrouw is
zeer ernstig, terwijl drie anderen zwaar
gewond zijn.
ZEVEN BRANDWEERLIEDEN BIJ AUTO-
ONGEVAL GEWOND,
Stuttgart, 7 April. (V. D.) Gisteren
raakte in een straat te Stuttgart een auto
in brand. Toen de brandweer het vuur zoo
goed als gebluscht had, sloeg plotseling een
groote steekvlam uit den brandenden wa
gen, waardoor de benzinetank geraakt werd
en ontplofte. Zeven brandweerlieden wcr
den aan gezicht en handen vrij ernstig ge
wond. zoodat zij in een ziekenhuis moesten
worden opgenomen.
Varkensmarkt. - - Tel. 1309
PIANO- EN 0RGELHANDEL
Ook voor Piano's het goedkoopst adrSs
Stennes kritiseert de houding
van Hit Ier.
B e r l ij n, 7 April (II.N.) In verband met
het conflict in de nationaal-socialistische
partij heeft Hitier den rijksdagafgevaardig
de Gochring tot politiek commissaris voor
het geheele gebied van de groep Oost met
uitzondering van net gebied van Berlijn
met buitengewone volmachten benoemd.
Stennes van zijn kant heeft een varklaring
gepubliceerd, waarin hij o.a. zegt, dat do
beschouwingen, die de laatste dagen in de
pers over zijn mceningsverschillen met
Adolf Hitler verschenen zijn, op onkunde
van de feiten cn den achtergrond daarvan
berusten. Hij zal er voor zorgen, dat
Münchcn gelegenheid zal krijgen de bewe
ringen voor de rechtbank te bewijzen Dan
zai er tevens gelegenheid zijn den achter
grond van Stennes' rebellie voor de partij-
genooten en het Duitsche volk te belichten.
Stennes oefent verder scherpe kritiek op
de personen uit de omgeving van Hitier,
die volgens hem onbekwaam zijn en reeds
thans niet meer in staat om den toestand
an het Duitsche volk duidelijk te beseffen
en de partij dienovereenkomstig te lelden.
Hieraan en ook aan het feit, dat de leiding
der partij te Miinclien zetelt, is het te wij
ten, dat de verhouding tusschen de bur
gerlijke partijkringen en de kostbaarste
krachten in de beweging steeds losser is ge
worden. Hierdoor komt het ook, dat de lei
ding zich nu eens voor, dan weer tegen het
particuliere eigendom verklaarde, nu eens
voor cn dan weer tegen het socialisme. Ten
lotto verklaart Stennes, dat hij met zijn
aanhangers, onverschillig hoe groot deze
aanhang is, op zijn post zal blijven om als
vermanend geweten voor de partij dienst te
doen.
Londen, 6 April. (V.D). Na het aftre
den van de regeering-Mironcscu is den
Roemeenschen gezant te London, Titulescu.
opgedragen een kabinet te vormen.
De koning heeft alle besprekingen ver
daagd tot Dinsdag of Woensdag. Alsdan
wordt Titulescu te Boekarest verwacht.
Boedapest, 7 April. (V. D.) De Do-
naupost meldt uit Boekarest, dat men daar
van meening is, dat de regeeringscrisis
vrij 6poedig opgelost zal kunnen worden,
aangezien Titulescu zoowel in het geval,
dat Maniu de concentratie goedkeurt, als
in het geval, dat hij medewerking afwijst,
zijn plannen gereed heeft. In het laatste
geval zal waarschijnlijk een kleine concen
tratie gevormd worden. Maniu, die te Ge
nua het telegram van den koning ontving
met het verzoek, om naar Boekarest terug
te keeren, is eerst naar Parijs doorgereisd,
om zich op de hoogte te stellen van dc
stemming in politieke kringen aldaar. Hij
zal waarschijnlijk pas Vrijdag te Boekarest
aankomen, terwijl Titulescu daar Donder
dag verwacht wordt. In politieke kringen
gelooft men, dat ondanks het verzet van
Maniu nieuwe verkiezingen niet onmoge
lijk zijn. Het is echter twijfelachtig, of in
dat geval Titulescu de leiding der zaken
in handen zal houden.
KANONNENVERVOER PER VLIEGTUIG.
N e w-Y o r k, 7 April. (H. N.) De legerlei
ding der Vereenigde Staten heeft een proef
genomen met het vervoer van veldgeschut
met vliegtuigen. Vier veldkanonnen wer
den in vliegtuigen geladen en begeleid door
bombardecrvliegtuigen naar de plaats van
bestemming vervoerd. In het geheel was
voor het vervoer en in stelling brengen der
kanonnen twee uur noodig, terwijl men
anders vier dagen noodig zou hebben ge
had. Het inladen en opstellen der kanon
nen verliep zeer vlug.
EEN DRAMA.
Neurenberg, 7 April. (H. N.) Gister
avond hoorden wielrijders, die zich op den
straatweg van Neurenberg naar de voor
fetad Leli bevonden, plotseling schoten val
len. Kort daarop vonden zij op den weg
twee personen, een man en een vrouw, in
hun bloed badende liggen. Do vrouw was
door een schot in het achterhoofd, de man
door een schot in den mond gedood. Do
man hield het wapen, een repeteerrevol-
ver, nog in zijn hand. Klaarblijkelijk ls do
vlo uw eerst door den man doodgeschoten
en heeft deze daarop zich zelf het leven be
nomen. De politie stelt een nader onder
zoek in.
NIEUW-ZUID-WALES WIL ZICH
AFSCHEIDEN.
Londen, 7 April. (H.N.) Uit Sydney
wordt gemeld, dat de afscheidingsbeweging
in Nieuw-Zuid-Wales zich snel uitbreidt.
Vanmorgen zijn op het stadhuis van Mait-
land 150 gedelegeerden bijeen gekomen uit
de districten, die de afscheiding wenschen.
Zij hebben een ontwerp-grondwet door den
nieuw te stichten staat „Nieuw Engeland"
aangenomen."
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
767.2 te AbiSko.
Laagste Barometerstand:
?2S.l te Reykjavik.
Verwachting:
Meest matige, O. tot Z.
wind, liekler tot licht be
wolkt, droog weer, waar
schijnlijk lichte nadhtvorst,
iets zadhter overdag.
Langestraat 49-51 Tel. 190
Mooie keuze Nieuwe Zijden
SJAALS
Wiener Chic.
Misdaad of toeval
Kof no, 7 April. (V. D.) Te Kof no zijn
drie vrouwen gedood door het aanraken
van een draad, die door een onbekende over
de hoogspanning6leiding was geworpen. De
draad werd het oerst aangeraakt door een
jong meisju, dat dcu .olg-nden do.g Iri het
huwelijk zou treden. Zij was op slag dood
Twee vrouwen, die het meisje zagen neer
vallen en haar hulp wilden verleenen,
werden bij het aanraken van het lijk even
eens door den stroom gedood. Aangezien
in den laatsten tijd dergelijke gevallen va
ker zijn voorgekomen, wordt door de auto
riteiten een gestreng onderzoek ingesteld.
Londen, 6 April. (V.D). Commander
Glen Kidston, die Dinsdag j.l. uit Engeland
vertrokken is, vergezeld van luitenant
Cathcart Jones als tweede piloot cn John
son als radiotelegrafist, voor een vlucht
naar Kaapstad, is hedenmiddag te Kaap
stad aangekomen. Hij heeft het record, dat
op SA dag 6tond, verbeterd, doch in ver
band met een noodlanding, welke gisteren
bij Lichtenberg gemaakt moest worden, is
hij er niet in geslaagd het nieuwe record
op zes dagen te brengen.
Kidston en zijn metgezellen werden bij
hun aankomst te. Kaapstad op buitenge
woon hartelijke wijze verwelkomd. Do
vlucht duurde zes dagen cn tien uur.
ONTPLOFBARE STOFFEN GEVONDEN.
E 6 c h w e i 1 e r, 4 April (V.D.) In de mijn
Eechvveiier Reserve zijn op do 600 Meter
verdieping van afdeeling 12 vijf nobelit-
patronen en in de afdeeling 10 nog een
aantal andere dynamietpatronen gevonden
Bij nader onderzoek kwamen op allerlei
andere plaatsen tezamen nog wel 50 spring-
stof patronen voor den dag. Blijkens de boe
ken waren deze pationen reeds in 1929 aan
bevoegde employés uitgereikt. De zaak ifl
in handen van de justitie.
COMMUNISTISCHE RELLETJES.
Flens b u r g, 4 April (V. D.) Heden
kwam het bij een communistische betoo
ging in het Noorden der stad tot ernstige
botsingen tusschen communisten en politie.
Daar de deelnemers zich niet gedroegen
naar de voorschriften der politie en den in
specteur, die den stoet begeleidde, aanvie
len, voerde de politie een charge uit en ont
bond dc betooging. Verscheidene comiüii-
nisten, waaronder de rijksdagafgevaardig
de Heuck, werden wegens schending van de
noodverordening gearresteerd.
ROTSMASSA NAAR BENEDEN
GESTORT.
L u z e r n, 7 April. (H.N.) Bij het Alpna-
chermeer, een uitlooper van het Vierwoud-
6tedenmeer, is een rotsmassa van 30.000
kubieke meter naar beneden gekomen en
in het meer 'gestort. De beweging in het
water was geweldig. Nog op een afstand
van 1A K.M. sloegen de golven hoog op.
Transportschepen van 60 ton inhoud wer»
.den stukgeslagen.