DÉ EEMLANDEU
Buiteolandscli
Overzicht
Buitenland
ABONNEMENTSPRIJS pet 3 Baanden voor Aa*r*foort f 2.10. per aaaod f 0.79. per
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regel» f I 03 «et inbegrip va» eco oewiisaumntr.
Vrijdag 10 April 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 238
HET BURGEMEESTERSCHAP
VAN BERLIJN
MADEIRA GEÏSOLEERD
fortmann en
hehenkamp
POLITIEK TESTAMENT VAN
D0UMERGUE
GROOTE UITSLUITING
IN NOORWEGEN
FRANKRIJK OP ZIJN
NUMMER GEZET
GROOTE BRAND TE ARRAS
L. J. LUYCX ZOON
DE MISDADIGHEID IN
CHICAGO
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
1«rek (rati gratie uerzckeriag tegen oogelokkca) f 0.17*/*
BiBoenleod franco per poer per 3 atttsdeo r 3.-. Afzonderlijke aummert f 0.09.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INI ERG «tl
elke regel mee* f 0.25 Liefdadigheids-advertentie» voor da
helft van deo prijs Kleine Advertentüfo „KEïTIES' bU vooruitbetaling 1 regele
10 cent. nik» regel aae« 10 cent, driesaal planteen f I»—. 6ewi)snammct extra 0.01
Do strijd om de macht in
Spanje. Dc krent als
machtige politieke factor.
Eon groote rol in Spanje speelt de pers
en vooral, nu de verkiezingen voor dc deur
staan, is haar invloed groot, In do eerste
dagen, nadat de censuur was opgeheven
en de gelegenheid weer, werd geboden om
vrijelijk zijn meeningen te uiten, werd op
onstuimige wijze dc kroon aangevallen.
Openlijk werd er bij den koning op aange
drongen van het 'tooneel to verdwijnen,
omdat alleen dan de binnenlandsche vrede
weer kon terugkecren. De eerste storm is
nu uitgewoed, dc toon is zakelijker en rus
tiger geworden, maar het offensief tcgeft
de monarchie is nog geenszins afgeloopen.
Bovendien kan men aannemen, dat in de.
laatste dagen, dio £an ie verkiezingen
voorafgaan, de aanval nog aan félheid
zal w innen.
De journalistieke 6tormIoop is des te go-
wièhtigar, omdat do kranten, die door haar
verspreiding en de grootte van haar opla
gen hef krachtigst bijdragen tot. het. vor
men van het oordeel der staatsburgers, bij
na zonder uitzondering in dienst staan van
dc republikeinsche bewoging
Aan een rnonarchistisch-clericalo groep
!s het gelukt te elfder t^re de beide groote
en tot dusver vrijzinnige bladen El Sol en
La Voz in handen te krijgen. Maar de reac
Ge heeft hiervan nog niet heel veel plc
zier beleefd, naar uit Madrid aan de Frank
t'urter Zeitung v.ordt bericht. Hetzij dat dc
zwaartekracht der traditie de bladen in do
oude banen houdt, hetzij dat dc nieuwe
bezitters een al to vluggen ommekeer wil
len vermijden om niet den laatsten lezer te
verliezen, in elk geval zetten Sol en Voz
tot vreugde van alle- republikeinen en tot
groote li spijt van het cler i c a a 1 - m o nafch i s
tische publiek en zijn organen hun radi
cale campagne voort, waarbij vooral de
poiitiseerende geestelijkheid het rnoet ont
gelden.
De verdedigers der monarchie zien zich
dcor de vast aan gesloten republikeinsche
beweging in een moeilijke defensieve posi
tie gedrongen. Wel zijn zij erin geslaagd
0 c>k te Madrid oensoor/ eenheids lijst voor
de verkiezingen op le stellen, maar hun
vergaderingen vinden welnfg weerklank.
Afgezien van de A B.C. zijn hun bladen
weinig populair cn zelfs laatstgenoemd
blad ziet zich genoopt rekening to houden
met de algcmecne stemming cn cenigc te-
1 ughoudendheid in acht te nemen. Dc kam
pioenen van hef heerschcndo régime zijn
nu op het denkbeeld gekomen om het ex
periment, waartoe men bij Sol cn Voz zijn
toevlucht heeft genomen, ook too te passen
op.andere bladen van republikeinsche rich
ting. Naar verluidt, wordt ernaar gestreefd
rie financieelo grondslagen van twee kran
ten, waarvan de radicale propaganda voor
al bizondcr levendig is. op dezelfde wijze
le ondermijnen en men verwacht van deze
actie een zeer groot succes. Uit dit alles
blijkt, dat dc krachten, die beducht zijn
voor het verlies van haar positie in don
staaf, zich met toe nemend en ijver bedienen
ven de middelen, waarop haar invloed zich
tot dusver vooral baseerde.
Niot alleen de aristocratie, die aan het
hof vermaagschapt is, niet alleen de be-
volkingsdeelen, die van dc kringen rond
om den kroon leven, maar ook dc verdere
lagen, die door beroep of positie bevoor
recht waren, alsmede de rijke burgers, die
door een wijziging der staatsorde hun ma-
tcrieelo belangen voelen bedreigd, zijn,
inèt een belangrijk deel van het leger en
de meerderheid der geestelijken, de elemen
ten, waarop de monarchie ook nu nog kan
steunen. Dc aanhang der monarchisten
mag geenszins worden onderschat, zoodat
het lang niet vaststaat, of bij de worsteling
tusschen den nieuwen en den ouden staat
de republikeinsche beweging, ondanks haar
élan, dc overwinning zal behalen.
MIDDEL-EUBOPEESCH AGRARISCH
BLOK TEGEN DE TOLUNIE?
Parijs, 9 April (V.D.) Minister-president
Laval Iiad gisteren een langdurig onder
houd niet den nvriister van buitenlandsrhe
zaken Btiand. In welingelicht! "kringen
meent, men te weten, dat de besprekingen
in de eerste plaats liepen over de komende
Volkcnbondsraadzitting te Genèvc en wel in
het- bizonder over het nntwnponingsvraag-
stuk en de Dui'sch Oostenrliksche tolover-
eenkornst Besloten zon zijn in dc toekomst
meer besprekingen tusschen de ministers
te arrnngeeren, teneinde te trachten In MkI
der>-F.uropa een sterk agrarisch blok te vor
men, dat onafhankelijk van Duitschland
zou kunnen bestaan Tri dit verband betoogt
de r.cho de Paris, dat het zeer goed moge
lijk is, dat de Fransche regeering reeds "li
het begin van de volgende week openlijk
modedéelingen doet omtrent het doel van
haar politiek.
DE TOESTAND VAN KONING GEORGE.
Londen. 8 April CV. D.) Vanwege
Windsor Castle werd beden medegedeeld,
dat do toestand van den koning eenigszins
verbeterd is. Hoewel de koning tic kamer
ra-test houden, behoefde hij niet (o bed te
tdjveii.
Weer een nieuwe
candidaat
Berlijn» 9 April. (H,N.) Naar de Lokal
anzciger meldt, hebben de Duitsch-nationa-
len bij de besprekingen tusschen de burge
lijke fracties te kennen gegeven, dat zij bij
de verkiezing van den opperburgemeester
van Berlijn een eigen candidaat zullen stel
len, wiens naam bekend zal worden ge
maakt na afloop van de zakelijke bespre
kingen met de andere fracties over de be
zetting der overige burgemeestersposten.
Men verwacht, dat de economische partij
en nationaal socialisten voor den candidaat
der Duitsch-nationalen zullen stemmen Het
centrum en do Duitecho staatspartij heb
ben gisteren opnieuw verklaard, dat zij
voor dr. Sahm zullen sternmon
B e r I ij ii, 9 A p r i I. (V D De Commis
ftie uit den Berlijnschen gemeenteraad ter
voorbereiding van de verkiezingen voor de
aanvulling van het College van B. «n \V.
heeft in haar zitting van hedenmorgen be
.sloten voor tc stellen te kiezen als Ober
burgermeister den huifligen voorzitter van
den Senaat van Danlzig dr. Hoinrich Sahm
als eerste burgemeester Friedricli Lange en
als tweede burgemeester den vice presi
dent, van het Duitsche Stedencongres Ir.
Frits Elzas en voor de functie van bezol-
died wethouder den wethouder Bruno Asch
uit Frankfort a. Main Deze voorstellen
zullen heden ter kennis van den gemeente
raad worden gebracht. Naar verluidt zon
den van de 23 aanwezige commissieleden
12 voor dr. Sahm hebben gestemd.
Naar vernomen wordt Is de Duitsch-na
tionalo fractie van den Berlijnschen ge
meenteraad voornemens don vroegcren
voorzitter van den Bond Giooi-Berlijn dr
Stciniger tc candideeren voor dc functie
van eerste burgemeester van de rijkshoofd
stad.
Dc havens voor alle vers
keer gesloten
Londen, 9 April (V.D.). Nanr gemeld
wordt zijn op grond van een door de Por
lugeesche regeering uitgevaardigd decreet
dc havens van Madeira voor het scheep
vaart cn handelsverkeer gesloten. Iedere
verbinding van de eilandbewoners met de
buitenwereld is verboden, behalve in door
den regéenng6gfdelegeerde vast te stellen
noodgevallen. Dc verordening stelt boven
dien ingeval van overtreding van deze be
palingen, aan boord van 6cb<pen. die aan
de militaire operatics deelnemen, een snel-
rechtspraak in. Op het smokkelen van wa
pens of ammunitie worden bijzondere straf
ten gesteld.
Naar uit Madeira gemeld wórdt zijn d-
troepen, die eenige dagen geleden uit Por
tugal werden gezonden om den opstand te
onderdrukken, naar de insurgentcn over-
geloopen. Twee Portugeesche transport
schepen en een kruiser, die reeds naar Ma
deira vertrokken zouden zijn, bevinden zich
volgens de laatste berichten nog cp de ri
vier de Tajo, aangezien de regeering no^
niet overtuigd is van d-- loyadteit van den
commandant. In Portugal wordt de cénsuur
streng gehandhaafd. De toestand in Portu
gal is niet volkomen rustig. Onvoorziene ge
beurtenissen kunnen zich ieder oogenblik
voordoen.
EEN STARTPOGING VAN PROFESSOR
PICCARD?
Augsburg. 9 April. (V.D.) De Belgische
professor Piccard, die een ballon heeft la
ten conslrueeren voor waarnemingen in dc
hoogste luchtlagen, wil do huidige gunstige
weersomstandigheden gebruiken om een
startpoging le doen. Dc ballon wordt ge
vuld en de gondels van het noodige voor
zien. Ir. Destappes is uit Brussel naar
Augsburg vertrokken.
Professor Piccard, die naar men weel
weer te Augsburg vertoeft, heeft zijn voor
bereidingen voor den start voor zijn tocht
in dc stratospheér reeds zoover getroffen,
dat dc opstijging bij gunstige wecrsgesteld-
reid kan plaats hebben.
Do geleerde en zijn medewerkers
wachten nu met spanning op do
Beiensche weerkaart van Vrijdagochtend
Als deze gunstig uitvalt, zal in den nacht
op Zaterdag 11 April tusschen vier en vijf
uur de opstijging geschieden.
DOOR GAS GEDOOD.
Berlijn, 9 April (V D.) In de Ranke-
etrasse te Charlottenhurg vond men heden
morgen de Ta-jarige weduwe Goldschmiclt
en haar belde dochters van 55 en 51 jaar
dood in hun woning. Bij onderzoek bleek
dat de vrouwen gisteravond een slaapmid
del hadden gebruikt en zich naar bed had
den begeven, terwijl de gaskraantjes wa
ren blijven openstaan Korten tijd geleden
ta do echtgenoot en vader van het gezin
overleden.
fantasie kussens
schoorsteenranden
dressoirloopers
ronde en ovale kleeden.
Lcn belangrijke rede
ie Nizza
Parijs, 9 April. (V.D.) De president der
republiek Gaston Doumorgue is heden op
zijn reis naar Tunis le Nizza aangekomen
Aan een te zijner acre, aangericht feest
maal heeft hij een groote rede gehouden
waarvan de politieke boteekonis niet mag
worden onderschat Doumorgue bevindt
zich naar men weet thans aan het eirrte
van zijn 7 jarige ambtsperiode en zijn rede
kan dus in zekeren zin nis 'O» politiek tes
lament worden beschouwd Spr herinnerde
aan de gebeurtenissen van 1911 in Frankrijk
DOU3CRGUE.
ei) wees erop, dat Frankrijk na den wereld
oorlog er van af heeft gezien gebruik te
maken van zekere rechten, die het uit
hoofde vin de verdragen had verworven
Ook heeft Frankrijk aanzienlijke bowapo-
ningbeperkingen betracht, die van betcc
ken is zijn als men bedenkt, dat Frankrijk
zoozeer onder den oorlog heeft geleden.
Deze oorlog, die de waarde van den vrcd«-
in het juiste licht heeft gfplaatef. heeft
Franrijk levens doen inzien dnt geen blij
vends vrede mogelijk is zonder beveili
ging der grenzen De Fransche rcgcering
heeft dus het recht dezo veiligheid zelf te
organiseeren zoolang de Volkenbond niet.de
beschikking heeft over een weermacht, die
hem in dc gelegenheid stelt zijn besluiten
door te zetten.
Woordelijk vervolgde spr..Wij hebben
Te moer het recht aldus te denken, daar wij
ons plotseling tegenover eon gebeurtenis
geplaatst zagen waarvan wij de gevolgen
cn do beteekenis niet mogen toojuichen,
omdat zij in het land waar zij geschiedde,
een precedent vormde, dat voor ons ge
vaarlijk zou kunnen worden".
Spr. zinspeelde hierbij op de Duitsch-
Oostenrijksclie tollinie.
Duizenden menschen werkloos
geworden
Oslo, April. V.D' Sedert hedenmor
gen vroeg zijn in Noorwegen 43.C00 arbeiders
uitgesloten, welk aantal tot 15 April a.s.
minstens tot 82.000 zal zijn gestegen. De re
dering verklaart slechts tc zullen ingrij
pen. wanneer v.-erkgevers cn arbeiders zulk*
wonschen.
Men verwacht een algemeen drankverbod,
zoolang het arbeidsconflict duurt. De rijks-
be.rniddèlaar deelt mede, dat de werkgevers
een loonsverlaging van twaalf tot 15 wen
schen door te voeren voor dc minimum cn
uurloonen en een loonsverlaging van 15 lot,
25 van de accoordloonen. Dc arbeiders
eisclien daarentegen vermindering van de
werkweek van 48 tot 42 uur en verhooging
van de uurloonen met 10 tot 20 beper
king van het aantal overuren en verschil
lende wijzigingen in de algemeene arbeids
voorwaarden.
Tnzake de loonkwestie bleek overeenstem
ming onmogelijk. Op het oogenblik wordt
getracht althans overeenstemming tc berei
ken voor de kustscheepvaart, aan welken
bedrijfstak een groot aantal der uitgesloten
arbeiders werkzaam is.
Scherpe kritiek der Engelsche
pers.
Parijs, 9 April (V.D.) Do nauw aan de
regccring verwante Daily Herald laat zich
uiterst scherp uit over dc Fransche com
mentarrn op het aanstaande bezoek van
den Duitschon rijkskanselier en den Duit
schcn minister van buitenlandsche zaken
aan Engeland, liet blad noemt de Fransche
aanvallen tactloos en een bewijs van slech
to manieren. Het gaat werkelijk te ver, als
dc Fransche» pers Henderson s uitnoodiglng
van de Duitsche staatslieden ongepast
noemt en van het recht snr. ekt voor Frank
rijk, om zich beleedigd tp gevoelen. Wan
neer Parijs voortdurend wenscht. dat de
Engelsche betrekkingen met Frankrijk van
mliemcren aard zullen zijn dan met ecnip
ander land en dat men In Downlngstreet
niets zal doen zonder me leweten van de
Qua! dOnsay, dan zou de Engelsche poli
tiek haar eigen doeleinden wel kunnen od
bergen. De Fransche commentaren wekken
in Engeland een gevoel van ergenis. dat
nooit in het beiang van Frankrijk kan zijn.
Ook de Pnrijsche correspondent van de
Times critlseert zeer scherp de onnoodig"
nervositeit te Parijs, doch is van mooning,
dat de Europeesche staatsboden er toe zou
den kunnen bijdragen de publieke opinie
in Frankrijk, met uitzondering van eenige
extremistische elementen, tc overtuigen van
liet feit, dat zij slechts een samenwerking
der Europeesch? mogendheden wenschen
De diplomatieke medewerker van do
Daily Telegraph schrijft dat Duitschland
zeker reden tot klagen hoeft over een ze
kere achterstelling bij het deelnemen aan
internationale conferenties In Engelsche
kringen is men echter van meening. dat
Duitschland het recht heefi le eischen, op
iczelfde wijze behandeld to worden als an
dere naties. De Fransche liplomaten heb
ben reeds zoo dikwijls gelegenheid gehad
tot een zuiver particuliere gcdachtcnwisse-
ling met de Engeisrhen, dat er voor hen
geen reden tot wantrouwen is wanneer de
Engelschon het zelfde thans ook met an
1ere staatslieden wenschen te doen.^
De liberale News Chronicie verklaart, dat
Engeland vasthoudt aan zijn recht om in
ternationale moeilijkheden door particu
liere besprekingen met andcrr staatslieden
uit den weg te ruimen. Ni het bezoek van
Henderson aan Parijs en Rome is het vol
komen natuurlijk dat dr Brunfng en dr.
Curlius nanr Londen komen. Niemand be
vindt zich in een betore piöitie om even
tuêele bemiddeling tusschen Frankrijk ^n
Duitschland to leiden dan Henderson en
men kon er zeker van zijn, dat Henderson
zijn invloed slechts zou gebruiken om. oude
wonden te boelen.
Een millioen francs
schade
Parijs, 9 April. (V.D.) In den afgf
Icopen nacht is in het Hoofddepot to Arras
van den P.T.T.-dicnst van het departement
I'as de Calais eon geweldige brand uitge
broken, waardoor de beide groote gebouwen
van het depot geheel werden vernield.
Aangezien het depot zich .licht bij het
station bevindt, dacht men aanvankelijk,
dat een goederenwagen in brand was oe-
raakt. Spoedig bleek echter dat de beid»*
groote gebouwen van het depot in brand
stonden. Toen de brandweer van Arras ar
riveerde kon zij niet meer voorkomen dat
de vlammen naar do belendende gebouwen
oversloegen. De vlammen sloegen 20 cn 30
Meter hoog en een vonkenregen bedreigde
nfle gebouwen in de omgeving Honderden
soldaten moesten hulp verlocncn. uitslui
tend om tc beletten dat in den omtrek ere
bouwen in brand vlogen Pas van morgen
tegen vijf uur was men den brand meester
De beide gebouwen zijn geheel uitgebrand
De nmterieele schade bedraagt meer dan
een millioen franc Do oorzaak van den
brand Is onbekend
EEN BLINDE PASSAGIER.
B e rl ij n. 9 April. (H.N Vanmorgen
werd op don Schlesischor Bahnhof onder
een wagen van den D.-lrcin Boekarest- -
Berlijn een man ontdekt, die een Roe-
meensch soldaat bleek te. zijn en op deze
wijze de reis van Roemcnte naar Berlijn
had gemaakt. Stanger, die Duitsch-Oo6ten-
rijker van geboorte is. doch na den oorlog
Roemeensch onderdaan werd, Is aan de po
litic overgeleverd.
VERMINDERING DER WERKLOOSHEID
IN DUITSCHLAND.
B e r l ij n, 8 April. (V. D.) Naar verno
men wordt, is de werkloosheid sterker te-
ruggeloopen dan aanvankelijk werd ge
dacht De juiste cijfers over de la&tsto we
ken zijn nog niet bekend, doch, naar ver
luidt, zou het aantal wcrkloozen met on
geveer 200,000 zijn verminderd
m'
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
773.0 te Vardö.
Laagste Barometerstand:
740.7 to Vestonanoer.
Verwachting:
Meest matige, N tot W. of
Z. W. wind, zwaar bcwolk;
tot betrokken, weinig of geen
regen, weinig verandering
in tempera tuur.
Langestraat 49-51 Tel. 190
LENTE
Zorgt voor uw Voorjaars kleeding
en bezoekt onze
STOFFEN-AFDEELING.
Cermak zal er een eind
aan maken.
N e w-Y o r k. 8 April. (H. N.) Cëkmalr,
de nieuw gekozen burgemeester van Chi-
cago, heeft voor dc radio een rede gehou
den. waarin hij verklaarde dat de atrljd to
gen de misdaad ten scherpste zal worden
gevoerd, zoodat het voor de misdadigers hoi
beste zal zijn Chicago zoo spoódig mogelijk
tc verlaten.
Londen, 9 April. (V.D) Een redac
teur van de Daily Mail had in den afgeloo-
pen nacht een telefonisch onderhoud"* met
Anton Cermak, don ntcuw gekozen burge
meester van Chicago. Dc redacteur vert< 'de
Cermak, dat hij wel zou weten, dat Chicago
in Europa den naam had, dooi- bandieten
geregeerd te worden cn hij vroeg hem, of hij
voornemens was tc trachten hier een einde
aan to maken
Cermak lachte door do telefoon en zeids,
dat hij zeker zou trachten dit te doen. „Luis
ter". zei hij. „er zijn in Chicago minstens r et
zooveel eerbare politiemannen als bij jullie
op Scotland Yard, maar al wat zij noodig
hebben, is een man. die hun leiding g'eft
en hen steunt bij het doen van hun plicht."
„Zullen er ontslagen vallen bij het politic-
corps in Chicago vroeg de Engelsche in
terviewer verder.
„Een politieman, die verdacht wordt en
waartegen ik bewijzen in handen krijg,
wordt onherroepelijk ontslagen", was het
antwoord.
..Verwacht u moeilijkheden met Capone?"
Weer lachte burgemeester Cermak. „Wer
kelijk niet. Capone is pas veroordeeld er. ik
heb sterk den indruk, ''at bij do komende
vier jaar wel weg zal blijven."
In antwoord on een vraag omtrent de toe-
'■nrmt van Chicago verklaarde Cermak
De naam van Chicago is voor verscheidi-no
iaren bedorven, maar ik Foop dat mi in over
winning beterkent. dat Chicago onnieuw op
waardige wlize baar nlaats zal innemen als
"en van de grootste sferlen der wereld cn do
tweede stad van Amerika."
EEN KONING VOOR SYRIÉ,
Londen. 9 April. (V.D.) Volgens Engel
sche berichten uit Jeruzalem is te Bnpdad
een verdrag onderteeken.l tusschen de
Fransche regeermg en Ernir Ali, den oud
sten zoon van den voormalige» koning
Hoess°iii van Hedjaz, volgens weik v°rdr«ig
emir Ali koning van-Syrië zal worden.
Naar men weet, was emir Ali de laatste
koning van Hedjaz. die na de vlucht van
zijn vader zonder succes Mekka en Medina
tepen de Wahabieten verded:gde De Iv»lde
iongere broer«. van emir Ali zijn koning
,7eisal van Trak en emir Abdallah van
Transjordanië. Dr kroning van emir Ali .tot
koning van Svrië zal voor do Arabische
wereld een gebeurtenis van de grootste be-
tcekenis zijn.
Een bevestiging van dit bericht uit Parijs
kon ochter nop niet worden verkregen,
DE JAPANSCBE MrNTSTER-PRESIDENT
AFGETREDEN.
Tokio, 9 April (V.D.) De Japansche mf-
nistcr-presi 1cnt Hamagoo.tsji heeft bij den
koizer zijn ontslagaanvrage ingediend»
