TAXI MOLENAAR I
DE EËMLANDEU
BERICHT
Bmiteelaodsch
Overzicht
JOH. DE HEER
„PEUGEOT WILL GO" RIT
Buitenland
Vrijdag 1 Mei 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. 4° Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaarganq No. 256
TEL. 1210 (3 LIJNEN)
DE FRAAIE FIAT-LIMOUSINES
CHEMISCH LABORATORIUM
IN DE LUCHT GEVLOGEN
SIAM'S KONINGSPAAR
BIJ HOOVER
R0EMEENSCH PARLEMENT
ONTBONDEN
DON ALFONSO-INCIDENT IN
HET LAGERHUIS
Snowden's resolutie
aangenomen
LICHT OP
7 uur 54 min.
L. J. LUYCX ZOON
PIANO- EN 0RGELHANDEL
fortmann en
hehenkamp
DE AARDBEVING IN
TRANSKAUKASIE
26000 K.M. NON STOP
Aankomst en vertrek eiken avonden ochtend 9 uur bij
WILLGO - AMERSFOORT
AMERSFOOMSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 n,»'ldtD vo°' Am«r»foort f 2.10 per nuid I 075. ft
«reek (met gratl» verzekering tegen ongelukken» f O.lP/p
Binnenland franco per post per 3 taaaadto i Afzonderlijke nummera f 0.09.
FOCTKEKENINC «7910 TELEFOON INTEI'.C «II
PRIJS OER AOVERTENTIEN van »—4 regel» UW «n tnbegnp vaa een c*wi|»numn»«r
1 elke regel mee» f 0-25 Liefdadigheids advcrtenrite voor da
helft van den prijs - Kleine Advertentie© „KEITIES' bi) vooruitbetaling —5 regel*
90 ceat «ik* regel mcar 10 cent, driemaal plaauen f L— Be wijs nummer ortr» OM
Hiermede berichten wij, dat met
ingang van Maandag 4 Mei de
sluiting van onze bureaux tus-
schen half één en twee uur is
OPGEHEVEN.
ONS BUREAU IS NU VAN
MAANDAG AF DAGELIJKS
GEOPEND VAN HALF NEGEN
's MORGENS TOT HALF ZES
'S AVONDS.
(Zaterdags van half negen tot
half één.)
Pogingen om aan de ont
wapening te ontkomen.
Ministers van oorlog aan
het woord.
Magihot, dc Fransche minister van oorlog,
heeft eên paar maanden geleden in het
Fransche parlement verklaard, dat men niet
mocht zeggen, dat aan alle naties dezelfde
rechten toegekend dienen te worden; wan-
neer men'een einde wilde'maken aan het
oorlogsgevaar, dan was'het z.i niet alleen
billijk, maar evenzeer noodzakelijk, dat hun,
die in den wereldoorlog de aanvallers zijn
geweest, de strengste beperkingen worden
opgelegd.
Enkele weken later achtte Doumergue,
de president der Fransche republiek, h»t
noodig als zijn. opvatting te kennen te ge
ven, dat Frankrijk, zoolang de Volkenbond
geen militaire macht achter zich heeft, ver
plicht is op zijn hoede te zijn en voorna
melijk op zich zelf te rekenen, d.w.z. zich
terdege te bewapenen.
Ondertusschen heeft de Belgische minis
ter van oorlog, De Broqueville, eergisteren
tilt hetzelfde vaatje getapt. Hij heeft in het
'parlement'laten uitkomen, dat het Geneef
echo organisme niet over strijdkrachten
beschikt, die. in staat zijn zijn besluiten to
doen eerl>iedigen; op verdragen, aldus De
Broquevillc's gedachtengang, kan Belgic
niet meer staat maken: het moet derhalve
bewapenen.
Men ziet dus: Frankrijk en zijn protégé
België doen alles om weer te niet te doen.
wat door de verdragen van Locarno in het
leven is geroepen, zoodat hier en daar al
«le vraag is gesteld, of de houding dezer
landen op bedenkelijke wijze wordt beïn
vloed door de Fransche bewapenings
industrie, die graag wat wil verdienen.
Wanneer men de redevoering van De
Broqueville er nog eens op na leest, krijgt
mini, niet den indruk, dat er van de moreele
oliispanning, die het uitvloeisel van Locar-
nu zou zijn, veel is overgebleven cn van dc
ontwapening, die de verdragen van Locarno
in uitzicht stelden, is ook nog bitter weinig
te merken. Alsof er gepn Locarno bestaat,
bepleitte de.Belgische minister van oorlog
een krachtige bewapening en gewaagde hij
opnieuw van een militair bondgenootschap
met Frankrijk en van do Britsche öteun-
verleening in dezen. Ook nu nog beschouwt
hij Duitschland als den vijand en in zijn
oogen is blijkbaar Locarno niets anders
dan zooals de Frankfurter Zeitung het
gisteren uitdrukte een Belg;sch-Fransch-
Engelscli bondgenootschap tegen Duitsch
land.
Genoemd Dujttsch blad, dat een zeer
waardige en bezadigde beschouwing ten
beste geeft en zeer goed begrijpt, dat dc
ervaringen van den wereldoorlog België tot
voorzichtigheid aansporen, meent ondertus
schen, dat monschen als De Broquuvillo het
zich wel wat al te gemakkelijk maken,
wanneer zij de weigering om te ontwape
nen. motiveeren met do herinnering aan
den Duitschen opmarsch in Belgie. bij het
begin van den oorlog. Duitschland. zoo
wordt betoogd, heeft do schennis der Bel
gische onzijdigheid door den Duitschen gc-
neralcn staf steeds als een onrecht gevoeld,
maar het behoeft voor de behandeling van
dit vraagstuk niet meer bang te zijn na dc
jongste publicaties der Fransche act en.
Duitschlands tegenstanders zijn indertijd
geen haar beter geweest en wanneer, de
Fransche generale staf het door hem over
wogen denkbeeld, om België binnen te ruk
ken. heeft opgegeven, dan geschiedde dat
stellig nipt om moreele. maar slechts om
opportunistische' politieke en strategische
rcdK-'n. Of men gelooft, dat in het tegen
woordig tijdvak van den Volkenbond en van
de arbitrage dc wereld vooruit is gegaan, of
men gelooft het niet. Gelooft men het niet,
dan verbiedt de eerlijkheid het vredes-
pac'ten én arbitrage verdragen te sluiten.
In elk geval is de toestand op het oogen-
blik buitengewoon ernstig. In Februari 1932
zal de groote internationale ontwapenings
conferentie worden gehouden. Dit feit is
voor allo tegenstanders der ontwapening
aanleiding tegen de ontwapeningsidee
storm te loopen en de politiek der verbroe
dering zooveel mogelijk tegen to werken.
De vooruitzichten voor de ontwapenings
conferentie zijn door deze actie zoo ongun
stig geworden, dat men. indien geen wijzi
ging intreedt, bijna stellig op n mislukking
moet rekenen. En mislukking zou echter
r.oo goed als zeker op een catastrophe uit-
loópen, zoodat het voor de vredesvrienden
zaak is met nog meer ijver clan tot dusver
ervoor te zorgen, dat het spel van hen, die
belang hebben bij de bewapening, volkomen
in dc war wordt gestuurd.
Men neemt aan dat er 200 dooden
en gewonden zijn.
New Vork. 30 April. (V. D.) Te Nic
theroy in den Bocht van Rio de Janeiro is
het chemisch laboratorium van het Brazi
liaansche ministerie van marine in de
lucht gevlogen. De explosie ontstond in de
ladingafdeeling van dc torpedoboolenlmll
Zij was zoo sterk, dat een in de nabijheid
staand drie verdiepingen hoog huis even
eens verwoest werd Men neemt aan, dat
de helft van het uit 400 man bestaande
personeel gedood of gewond i*
Reods 45 dooden geborgen.
Omtrent het ernstige ontploffingsongeluk
in het laboratorium der Braziliaanschc ma
rine wordt nog gemeld, dat cr tot dusverre
reed3 45 dooden cn 70 gewonden geborgen
zijn.
COMMUNISTISCHE VROUWEN
VERWEKKEN EEN RELLETJE.
Keulen, 30 April. (IF. X.) Gisteren is
het voor het Volkshuis te Keulen tot op
stootjes gekomen, waarbij rake klappen uit
gedeeld werden. Ecnige communistische
vrouwen, die een door de sociaal-democra
tische partij bijeengeroepen vrouwenverga-
deripg bijwoonden, werden, toen zij de ver
gadering in de war trachtten te sturen, uit
het Volkshüis verwijderd, doch bleven voor
het Volkshuis doorgaan met te betoogen,
zoodat spoedig een groote menigte samen
schoolde, die herhaaldelijk het Volkshuis
trachtte binnen te dringen, wat de aanwe
zige politie trachtte te verhinderen. De
agenten werden echter op zij gedrongen,
waarbij twee hunner door de menigte ern
stig mishandeld* werden. Eerst nadat een
overval commando aangekomen was, geluk
te het de straat schoon te vegen. Eén der
h^ofdverzetplegers werd met veel moeite ge
arresteerd.
1 MEI ALS WETTELIJKE FEESTDAG
IN BRUNSWIJK AFGESCHAFT.
Hannover, 30 April. (V. D.) De
Brunswijksche Landdag heeft gisteren het
wetsontwerp tot afschaffing van den eer
sten Mei als wettelijken feestdag aangeno
men. Tegen het voorstel stemden de sociaal
democraten en de communisten. Eveneens
met de stemmen van sociaal-democraten
en communisten tegen, besloot de Landdag
de besprekingen morgen voort te zetten
DE DUITSCHE DOUANE-
TARIEVEN.
Overeenstemming in het rijks
kabinet.
B e r 1 ij n 3 0 April. (VD.) Van wel
ingelichte zijde wordt vernomen, dat liet
rijkskabinet gisteravond principieel tot
overeenstemming is gekomen inzake de
nieuwe tarief-maatregelen en dat in de zit
ting van hedenmorgen definitief besluiten
in den geest der overeenstemming zijn ge
nomen. Het resultaat der besprekingen zal
hedenmiddag bekend worden gemaakt.
TETZNER WORDT ZATERDAG
TERECHTGESTELD.
M u nch.c n 30 April. (EÊN.) Tetzner zal
op 2 Mei te Regensburg terechtgesteld wnr
den. Vanmorgen werd hem in de gevange
nis meegedeeld, dat zijn verzoek om gratie
verworpen was. Hij hoorde deze mededee
ling kalm aan.
ANTMTALIAANSCHE BETOOGING
IN TRIPOLIS.
Londen, 30 April. (H.N.) Volgens de
Times hééft in dc Syrische stad Tripolis
eon anti-Italiaansche betooging der Moha-
raedanen voor het Italiaansche consulaat
plaats gehad. Toen de gendarmerie wilde
ingrijpen, kwam het tot een botsing, waar
bij één gendarme gedood en verscheidene
andere gewond werden.
Een dappere jongen op
het Witte Huis
New-York, 30 April. (V D.) Gisteren
zijn de koning en dc koningin van Sium
door president Hoover )p het Witte Huis te
Washington ontvangen. Dit was de eerste
maal, dat een absoluut vorst het Witte
Huis bezocht, liet bezoek van koning Pra
jadhipok en de koningin droeg een formeel
karakter en werd later op den dag door
president en Mrs. Hoover beantwoord. Do
Siameesche vorsten werden na aankomst
te Washington door de militaire garde vnn
den president naar hun verblijf uan de
Massachusetts Avenue geleid. Na hun be
zoek aan het Witte Huis ontvingen zij o a.
vice-president Curtis, leden van het liooge
hof der Vereenigde Staten, verschillende
staatssecretarissen cn andere autoriteiten.
Tegelijk met het Siameesche vorstenpaar
werd op het Witte .Huis ontvangen de 13-
jarige schooljongen Bryan Untied! uit Tow
ncr, die tijdens den hevigen sneeuwstorm
in Colorado, waarbij vijf kinderen om het
le\en kwamen, door zijn dapper optreden
de andere schoolkinderen, die in de irige
sneeuwde autobus zaten, het leven redde. De
jongen werd ontvangen met dezelfde eer
bewijzen als het koninklijk echtpaar. Toen
hij. na een lange treinreis, uit het westen
van de Staten aan het station te Washing
ton aankwam, stond daar een gala-auto
mobiel van hel Witte Huis, die hem naar
de residentie van den president bracht.
Hoewel in een hotel kamers voor hem ge
reserveerd waren, had president Hoover
zooveel plezier in zijn Jeugdigen gast, die
de lunch met hem gébruikte, dat hij hem
uilnoodigcte te blijven logeercn in het Witte
Huis. In den loop van den middag maakte
de jongen or.der geleide van één der amb
lenaren van liet Witte Huis een autotocht
door de stad om Washington te bekijken.
Boekarest, 30 April. (V. D.) Het
Roerneensche parlement werd tegen alle
verwachting in, hedenmiddag ontbonden.
Alvorens de minister president Jorgo het
ontbindingsdecreet bekend maakte, ver
klaarde hij voor het geheel gevulde Huis.
dat zijn pogingen om zich van de medewer
king dér partijen te verzekeren, vergeefs
zijn geweest Hij is overal op weigeringen
gestooten en men stelde hem onaanneme
lijke voorwaarden, hetgeen vrijwel gelijk
staat met een motie van wantrouwen in het
kabinet. Daar samenwerking met het te
genwoordige parlement onmogelijk is. ziel
hij ervan nf de vertrouwenskwestie te stel
Ion. De koning heeft op grond van een en
ander besloten liet parlement te ontbin
den.
Jorga's uiteenzettingen werden met ee
weldig tumult beantwoord, daar de out
binding volkomen onverwacht geschiedde
De nieuwe .verkiezingen zullen op 1 Juni
plaats hebben.
NIEUWE BURGEROORLOG IN CHINA?
Londen, 30 April. (H.N.) In Zuidelijk
China'in het district van Kanton wordt een
nieuwe staatsgreep verwacht. De gouver
neur heeft reeds de vlucht genomen Men
veVwaclit een nieuwen burgeroorlog. Kan
ton heeft geweigerd afgevaardigden te zen
den naar het voorloopige parlement, dat be
gin Mei bijeen zal komen. De toestand van
dc centrale regeering wordt als weinig gun
stig beschouwd, daar de regeering thans .«an
de eene zijde door het Zuiden wordt be
dreigd en in het Noordwesten des lands, de
communistische legers heeft te bestrijden
WEER EEN SLACHTOFFER DER BERGEN
Zurich, 30 April (H.N.). Uit Zermatt
wordt gemeld, dat een Duitsch toerist in
een spleet van den Grenzgletscher is ge
vallen. Zijn twee metgezellen bleven tot
middernacht op de plaats van het onge
luk en trachtten hem moed in te 6preken.
doch toen zij op het laatöt geen antwoord
meer van hem kregen, keerden zij zelf te
rug naar de Betampshut, waar twee leden
van het gezelschap, die te vermoeid waren,
achtergebleven waren, om van daar naar
Zermatt te telefoneeren. wat geschied was.
Geheel uitgeput en nagenoeg bevroren kwa
men zij bij deze hut aan. Men gelooft niet
aan de mogelijkheid, dat do ongelukkige
nog gered zal kunnen worden.
Hevig tumuli onder de
afgevaardigden.
L o n d e n3 0 A p r i I (V. D.) Het Lager
huis kwam heden bijeen om voor het laatst
te onderhandelen over de begrooting van
den kanselier van do schatkist Snowden
Deze diende een resolutie in. volgens welke
de nieuwe voorstellen inzake de belasting
van het grondbezit door den Fngelschen
staat in het F.ngelsche financieele wetboek
zullen worden opgenomen.
Hierdoor wil de regeering de hervorming
van xle belasting van het grondbezit aan
den invloedssfeer van het Hoogerhuis ont
trekken, daar hij dit college het recht ont
zegt zich in zuiver financial technische
kwesties le mengen. Deze opvatting op
zichzelf wordt onaanvechtbaar geacht De
Minister is nog een stap verder gegaan, Hij
eisrht, dat do thans aanhangige wptgeven
de financieele maatregel in de financieele
wet van dit jaar worde opgenomen. hoewel
de nieuwe belasting niet vóAr het jaar 1933
in kracht zal treden. Tot dusverre was het
gebruikelijk in het financieele wetboek
slechts die maatregelen op te nemen, die
voor het loopende jaar bedoeld zijn Hier
door heeft de regeering een nieuwen weg
ingeslagen ter beknotting van de macht
van het Hoogerhuis, hotgopn van groote be
teekenis kan worden voor het toekomstige
parlementaire leven van F.ngeland.
De door den kanselier van dc schatkist
ingediende resolutie is door het Lagerhuis
formeel aangenomen. Zij vormt don grond
slag voor een gedachtenwisseling op Maan
dag. waarin Snowden de bijzonderheden
van het plan tot hervorming van de grond
belasting zal uiteen zetten.
Het verblijfsrecht van „Mt. Bonr-
bon."
Het is in het Lagerhuis tot opgewonden
tooneelen gekomen, toen het verblijfsrecht
van den ex-koning van Spanje Don Alfonso
ter sprake kwam. De Labour-afgevanrdig
de Hardie vroeg den minister van binnen
landsche zaken of hij in de toekomst kwes
ties, die betrekking hebben op het asyl-
recht, door het Lagerhuis wil laten behan
delen. De regeeriogsvertegenwoordiger
achtte dit niet noodzakelijk. Hnrdie
schreeuwde daarop terug of dit misschien
ook van toepassing was op het geval van
„Mr. Bourbon", vroeger in Spanje woon
achtig.
Van alle kanten werd „Orde! Orde!" ge
roepen. De voorzitter weigerde de beant
woording van de vraag van Ilardie. De
leider van de Onafhankelijke Arbeiders
partij maakte daarop den speaker erop op
merkzaam, dat een reeks van vragen over
ex-koning Alfonso den laatsten tijd gewei
gerd is.
Toen dc speaker dit trachtte te motivee.-
ren, riep plotseling de arbeidersafgevaar-
digdc Kirkwood uit, dat deze kwestie in het
Lagerhuis moest worden besproken. Het be
treft hier een man. die uit zijn land ver
dreven is. Hij heeft de arbeidersklasse ver
moord
Groote onrust ontstond bij het hooren
van deze woorden op alle banken.
Dc speaker dreigde Kirkwood met scher
pe maatregelen, indien hij zich niet beta
melijk wilde gedragen.
BIZONDERE ONDERSCHEIDING
VOOR TWEE SPAANSCHE STEDEN.
De Spaansche ministerraad heeft besloten
de steden Albar cn Jaca een bizondere on
derscheiding te verlcenen, waardoor deze
Steden aan geheel Spanje als voorbeeld zul
len worden gesteld, omdat Albar de eerste
stad is geweest, waar op 14 April de repu
bliek is uitgeroepen, terwijl Jaca reeds in
December tot uitroeping van de republiek
was overgegaan. Voorts besloot de minister
raad prins Ferdinand van Bourbon uit de
lijst van het leger te schrappen en een be
drag van 50.000 peseta's van de vroegere
civiele lijst van den koning ter ondersteu
ning van de werkloozen te Madrid beschik
baar te stellen.
OOSTENRIJKS NATIONALE RAAD.
Weenen, 29 April. (H N.) De nationale
raad heeft vandaag in tweede stemming
bij de eerste stemming kr^eg geen van de
vier candidaten de absolute meerderheid
dr. Renner (sociaal-democraat) met 68
van de 147 uitgebrachte stemmen tot presi
dent gekozen.
Op den christelijk-socialen afgevaardig
de, dr. Ramek, werden bij de tweede stem
ming 18 stemmen uitgebracht, terwijl 61
stembiljetten blanco ingeleverd waren.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
767.1 Isa fjord.
Laagste Barometerstand:
749.1 Storno way.
Verwachting:
Zwakke tot matige Z. O.
tot Z. VV. wind, aanvankelijk
nalf tot zwaar bewolkt, la
ter toenemende bewolking,
aanvankelijk weinig ol geen
later waarschijnlijk cenige
regen en koeler.
Langestraat 49-51 Tel. 190
BADMUTSEN
ZWEMPAKKEN
BADMANTELS
BADSCHOENTJES
voor Dames en Meisjes.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Kwaliteit wint altijd.
modern,
slaapkamerameublement
vanaf f 140.—
Organisatie van de
hulpverleening
Naar d.d. 29 April uit Moskou wordt be
richt, is de toestand van de duizenden per
sonen. die door dc aardbeving dakloos zijn
geworden, verergerd door het feit. dat het
hard regent
Het centraal comité van de republiek
Georgië heeft een van speciale volmachten
voorziene commissie per vliegtuig naar
Nachitschewan gezonden om de hulpmaat
regelen voor de bevolking te leiden Daar
in het uardbevingsgebied groot gebrek be
staat aan brood en 'cvensmiddelen, zijn op
het station Tiflis 6000 ton graan in beslag
genomen en naar het gebied van de ramp
gezonden. Ook de raad van volkscommis
sarissen van de sovjet-unie heeft een hulp
actie op touw gezet.
Moskou, 30 April (V.D.) De schade dio
de aardbeving in den Kaukaeue heeft aan
gericht, heeft zich niet alleen tot Nachit-
schewan beperkt, maar ook in andere ge
bieden is de aardbeving een ramp gewor
den. De eigenlijke haard van de aardbeving
ligt in de republiek Nachitschewan, doch
ook in een groot deel van Armenië en in
Azerbeidsjan, is groote 6chade aangericht.
Alleen in Azerbeidsian zijn 220 personen
gedood en meer dan 200 personen gewond.
Buitengewoon groot is het verlies aan vee,
waardoor dc bevolking bijzonder hard
wordt getroffen, omdat dit hun voornaam
ste bron van inkomsten ie. Er heeft zich
een paniek van de bevolking meester ge
maakt. De plaatselijke sbvjete doen al het
mogelijke om hulp te bieden, maar kunnen
niet alle dakloozen bergen en beschikken
ook niet over voldoende medicijnen en ver
bandmiddelen.
ONTPLOFFING IN EEN SCHOOL BIJ
SCHEIKUNDE-PROEVEN.
Loer ares en vier leerlingen
ernstig gewond.
Ar tern, 30 April. (V.D.) Bij de scheikun
deles in een school voor voortgezet lager
onderwijs te Artern (district Rangerhausen)
vond hedenmorgen een ernstig ongeluk
plaats. Bij één der proeven ontploften ecni
ge retorten, waardoor de leerares Engel-
hardt en vier schoolmeisjes ernstig gewond
werden.
