DE NED. ZUID-AFR. VEREENIGING IN DE LUCHT BOVEN NOORD-NEDERLAND A. H. VAN NIEUWKERK, Meubelfabriek N.V. HERDENKING VAN HET- GOUDEN JUBILEUM Een historisch overzicht M. H. van Raalte MARKIEZEN ZONSCHERMEN Concertgebouw „DE VALK" EEN NIEUWE MACHINE DER K.N.I.L.M. Beekensteinschelaan Beekstraat Tel. 543 COMPLETE WONINGINRICHTING HUMORHOEKJE Een feestvergadering op 9 Mei te Amsterdam A ia s t e r d a id, 2 Mei I)c Xcderland- sche Zuid-Afrikaansche Vereeniging zal op Mei a.s. haar gouden feest vieren met een fcestvergadering en een receptie in liet ge itouw van de A. M. V. J. Vijftig jaar gele den wekte liet gebeuren in Transvaal veler belangstelling. Transvaal toch was gean nexeerd en daardoor ontwaakte weer het besef van stamverwantschap met «Ie Trek- bocren in de binnenlanden i Afrika. In verschillende sleden van ons land werden commissies gevormd om de strijdende stamverwanten te steunen. Voor dat die linauciccle hulp - een bedrag van 45.000 kon worden aangeboden, was de oorlog reeds afgeloopcn. De belangstelling in Zuid-Afrika was gaande gemaakt cn op 13 Maart 1SS1 kwam een aantal vooraan staande mannen ten huizo van prof. P. Harting te Amersfoort bijeen, die na lang durige besprekingen de grondslagen heb ben gelegd voor een blijvende algemeene vereeniging, die het werk van de tijdelijke comités zou overnemen en ten doel zou hebben „binnen de perken, door de inter nationale verhoudingen aangewezen, door alle wettige middelen de belangen onzer stamgenooten, niet alleen in Transvaal, maar in geheel .Zuid-Afrika, fc blijven be hartigen, door, in overleg met lien zelvcn, hulpbronnen van landbouw, nijverheid en handel en andere stoffelijke belangen voor hen te openen cn te ontwikkelen en de publieke opinie, zoo ten onzent als in het buitenland, over de toestanden in Zuid- Afrika voortdurend voor tc lichten.' Op 12 Mei 1SS1 had dc stichtingsverga- dcring van do Zuid-Afrikaansche Vereeni ging plaats. Toen het bestuur van dc nieuwe vereeni ging aan het werk ging was teleurstelling zijn deel. Het bleek moeilijk, blijvende ban den aan te knoopen. Van groote beteckenis was de benoeming tot lid van het hoofdbe stuur van prof. dr. C. B Spruyt. Hij werd dc geestelijke stuwkracht der vereeniging. Zijn optreden rukte haar uit dc eenzijdig commercieele cn financieclc overwegingen van den eersten tijd. Het studiefonds was dc eerste stichting 'der vereeniging. Uit dit fonds werden jonge Afrikaners gesteund, die liier kwanten stu- deeren. In totaal hebben in de afgeloopen vijftig jaren 397 Zuid-Afrikaners hier te lande gestudeerd. Naast dc opleiding van Afrikaners maakte de stichting van biblio theken in Afrika een punt van het werk program uit. Duizenden hoeken zijn gezon den. Ook werd gepoogd om onderwijzers uit te zenden die zich zouden willen aan passen aan het eenvoudige Trans va alscho» leven. Hiervoor werd het schoolfonds ge sticht. Tenslotte kwam in dezen tijd een bureau voor informatie tot stand. Uiteindelijk heeft dit alles tol bevredi gende resultaten geleid. In ons land zelf daalde al meer cn meer dc belangstelling voor Zuid-Afrika, zoodat cr zelfs wel eens aan gedacht is de vereeniging te ontbin den. Toch kwam in dien lijd van omstreeks 18901891 nog tot stand dc Zuid-Afrikaan sche Spoorweg-Maatschappij, do Nederland- sche Bank en Credietvcrecniging, later de Nederlandsche Bank voor Zuid-Afrika, als mede de Maatschappij tot bevordering dei Handelsbetrekkingen lusschcn Nederland cn Zuid-Afrika. Bovendien kwam in deze jaren het ver blijdende bericht, dat cr in de Kaapkolonie een 6terke beweging was ontstaan ter ver dediging van dc volkstaal. Op een taalcon gres aldaar, in 1S90 gehouden, werd een voorstel van den heer J. H. Holmèyer aan genomen om dank te brengen aan de Ne derlandsche Zuid-Afrikaansche Vereeni ging voor alles wat deze vereeniging reeds liad gedaan voor het belang van de Hol- landsche taal in Zuid-Afrika. In 1S9G werd ten taalfonds gesticht. AMERSFOORT AFD. STOFFEN en BONNETER1E Zijden Shantung in 10 moderne kleuren f 1.25 per El'. Shantung imprimé in nieuwe dessins f 2.25 per El Mouseliné-dc Laine Pastilles voor Zomer-japon 1.45 Wollen Serge 130 cM. breed kleur Echt in bleu-pastel, witbruin, rood, marine, bleu 2.75 2.05 3.95 VOILES in groot assortiment VL1SCO, TOBRALCO, PETER- PAN kleur-echt voor Zomer -Japonnen Alpines, Barrets. 1 lollen Mutsjes. Handschoenen. Shawls, kraagjes. AI. H VAN KAALTE. Intusschen was op het eind van 1895 het Nederlandsche volk in beroering gekomen door den gewapenden inval van Jameson In verschillende plaatsen in ons land wer den afdcelingen opgericht van de Neder landsche Zuid-Afrikaansche Vereeniging Ook kwam cr samenwerking met de Ne derlandsche vereenigingen te Johannesburg en Pretoria. Het onderwijs in Transvaal nam in degelijkheid toe en een gymnasium werd gesticht. Toen pakten zware wolken zich samen aan den politiekcn licmel cn in 1899 brak dc groote oorlog uit. De Ned. Zuid-Afrikaansche Vereeniging kwam daar door te staan in het middelpunt van de be langstelling van liet Nederlandsche volk. Firma J.W. van ACHTERBERGH ESTS1NCEL 10.11-12-13 TELEFOON 238 FELLE BRAND TE ROOZENDAAL. Winkel cn woonhuis vernield. I11 den nacht van Donderdag op Vrijdag brak te Roozcndaal een felle brand uit in Het geld stroomde binnen om tc kunnen den winkel cn het woonhuis der firma P steunen cn het uitzenden van ambulances mogelijk tc maken. Binnen enkele maan den was 1.160.500 ontvangen. Ook werden tater de krijgsgevangenen op Ceylon on St. Helena zooveel mogelijk geholpen. In deze Aren begon ook de samenwerking met het in 1897 gestichte Algemeen Nederlandsch Verbond. In het- algemeen kan men zeg gen, dat 111 dezen oorlogstijd en ook daarna het verzachten van de gevolgen van den van der Vorst, grossier in kruideniers en vischwaron, aan dc Nispenschestraat. De oudste dochter werd door het rinkelen van glas gewekt. De vlammen sloegen reeds langs de ramen van haar kamer en ternau wernood konden zij en haar huisgenooten zich in veiligheid brengen. Aan blusschon viel niet meer te denken, hoewel de brand weer het vuur met enkele stralen aantastte. J11 korten tijd brandde het geheele perceel oorlog werkzaamheid van de vereeniging uit. Van den inboedel, den winkclinventaris bleef. Echter de belangstelling 111 dc Zuid- en de voorraden kon nagenoeg niets worden Afrikaanschc zaak verflauwde sterk na den gered. De schade, die optirca 20.000 oorlog, terwijl de ellende 111 dc vroegere wordt geschat, wordt, volgens het Hbld., republieken veel eischtc. De zaak van de door verzekering grootcndcels gedekt. Do Afrikanen werd door dc massa van het Nederlandsche publiek als verloren be schouwd. De toen opgerichte vereeniging „Zuid-Afrikaansche Voorschotkas" heeft menigeen in donkere cn moeilijke tijden ge holpen. Had het hoofdbestuur onder leiding van den heer G. A. A. Middelberg geen vertrou wen 111 de toekomst gehad, dan zou de ver eeniging in de jaren volgende op den oor log zijn ontbonden. In 1900 kwam er een ommekeer. Het taal besef in Zuid-Afrika werd wakker. Dc Hol- landsche Zuid-Afrikaners begonnen zich zelf terug lo vinden. Dat zelfbewustzijn nam toe, toen in 1910 de Unie van Zuid- Afrika tot stand kwam en generaal Louis oorzaak is niet bekend. DE BOUW DER MEETKUNDE. Inauguieelo rede van prof. dr. G. Schaake. ti r011 i 11 gen, 2 Mei. Dc nieuwbenoemde hoogleeraar in dc faculteit der wis- en na tuurkunde aan do Rijksuniversiteit te Gro ningen, prof. dr. G. Schaake, aanvaardde heden zijn ambt met liet uitspreken van een rede over: den bouw dor meetkunde. LIJK OPGEHAALD. Uit hei water van de Haringkade tc 's- Gravenhagc is een reeds in staat van ont- -- V - - .v,. Botha eerste minister werd. Met groote be-1 Landing verkcerend lijk met snij wondon langstelling bleet' de vereeniging deze ont-1 aan de polsen cn verdere verminking, ver wikkeling in do taalbeweging volgeh Zij had een snel verloop tijdens den wereld oorlog. Na dien oorlog weiden door vereenigin gen cn maatschappijen aanknoopingspun- len met Zuid-Afrika gezocht. Ilen allen trachtte het hoofdbestuur aan de Neder landsche Zuid-Afrikaansche Vereeniging te verbinden door zo uit te noodigen in het. hoofdbestuur zitting te nemen. Zoo zijn daarin vertegenwoordigd: het Algemeen Ne derlandsch Verbond; dc Dietsche Bond; hel Schoolfonds; het Studiefonds; do Holland Zuid-Afrika Lijn; de Commissie voor den Nederlandsch Zuid-Afrikaanschen Han del; het lierman Costcrfonde en het Diet sche Studenten Verbond. Uit de jaren na den oorlog stippen we nog aan, dat aan de universiteit to Pre toria thans het Nederlandsch wetenschap pelijk wordt gedoceerd en dat het „Britse gcmeencbes van nasies" in Nederland een gezant licoft, terwijl ook Nederland tc Pre toria is vertegenwoordigd door zijn gezant Wellicht dus dat aan de Kaap nog groeit een groot Ilollandsch volk. Wanneer dat zoo is, dan heeft de Nederlandsche Zuid- Afrikaansche Vereeniging daar reeds het hare toe bijgedragen en ligt voor deze thans feestvierende vereeniging nog veel belang rijk werk ie wachten. INVOERING EENER VLEESCH- BELASTING TE ROTTERDAM. Iu een fc Rotterdam gehouden vergade ring van de Vereenigde Rotlerdamschc Sla gers. de R. K. Slachtersvereeniging „St Laurentius", de Rotterdamscho Vereeni ging van Grossiers in rund- en kalfsvleesch cn dc vereeniging N. E. V. A. B. O., werd besloten tot invoering eencr vleeschbelas- ting, waarbij de slagers hij het afrekenen met de vleeschgrossiers 10 cent per voet rundvleesch cn 10 cent per half varken be talen. Dc grossiers zullen zich met dc in ning dezer gelden moeten belasten. De gelden zullen moeten worden afgedragen aan dc z.g. credietcommissic. Men stelt zich voor om op die wijze jaarlijks een reservekas van 25.000 a 30.000 te kun nen vormen. Deze vlcesclihclastmg zal ingevolge hel advies van den ter vergadëring aangewezen rechtsgeleerde raadsman van de „Vereeni ging Rotterdamsche Slagers", mr. I. Lab- zowsky, bij „verkoopsvoorwaarden" bij het kantongerecht worden vastgelegd. Daar door ontstaat de mogelijkheid, dat ook de niet-georganiseerde slagers niet aan de vleeschbelasting zullen kunnen ontkomen. Dc slagers en grossiers stemden vóór het voonstel. De varkensgrossiers onthielden zich echter van stemming. SCHEPEN GESTRAND OP DE NOORD- HINDER. Het eene vlot cn het andere in zijn plaats. lloek Van Holland, 2 Mei. Het stoom schip St. Annaland van dc Scheepvaart en Steenkolenmaatschappij is op dc Hinder ge strand. De slecpbooten Poolzec cn Rozenburg zjjn derwaarts vertrokken. De St. Annaland meet 22iS bruto-register- ton en werd in 1916 gebouwd. Dc Maatschappij is tc Roterdam gevestigd Hoek van Holland, 2 Mei. Nader vei- j nemen wij omtrent de stranding van de St Annaland, dat het schip op weg was van Engeland naar Rotterdam. Momenteel be staat voor schip noch lading gevaar. II o e k van Holland. 3 Mei. Het stoom schip St. Annaland, dat gisterenavond op den Hinder is gestrand is zonder assistentie vlot gekomen en is naar Rotterdam opge- stoomcl. Heden is opnieuw een stoomschip op den Hinder aan den grond geloopen. De naam van het schip is nog niet. bekend. Sleep- booten zijn tor assistentie vertrokken. moedelijk tengevolge van sqfrroofslagen van een of ander vaartuig, opgevischt. In de kleeding werden papieren gevonden tónna- ine van B. C. II., geboren 15 November 1898 to Dordrecht. Dc Haagsche politie onder zoekt of dit inderdaad de identiteit van den overledene is. SLACHTOFFER VAN EEN AUTO BOTSING OVERLEDEN. Laren, 2 Mei. Dc heer Keijer, die gister avond op het kruispunt Uilvcrsurnmorwog —Nieuwe Rijksweg met zijn auto 111 botsing kwam rnet een vrachtauto, tengevolge waarvan hij mot ernstige hoofdwonden naar het St. Jansziekouhiris word vervoerd, is in den afgeloopcn -tan dc gevol gen overleden. EEN DERDE BRAND IN DE ALEXANDER- KAZERNE. Wachtmeester gearresteerd. Naar de Avp. verleemt, heelt Dinsdag avond te ongeveer 10-iun wederom een be gin van brand plaats g riad in dc Alexan- derkazernc 011 wel 111 het gedeelte, waarin dc Treinafdceling van de 1c Artilleriu-Bri- gade is gelegerd, dus voor de derde maal in een tijdsverloop van li dagen. In een onderofficierskamer, die was in gericht voor logies van den officier van de week, die 11a dc beide vorige brandjes, in dp kazerne den nacht moet doorbrengen, werd een stroozak brandend aangetroffen. Door Krachtig ingrijpen van den wachtcomman dant werd verder onheil voorkomen. Naar het blad voorts verneemt, is in ver band hiermede, de dienstplichtige wacht meester O. in vóórarrest gesteld. Op hem moeten verschillende bezwarende geschrif ten zijn gevonden. Van dc zijde der Militaire Politic, waar onder deze zaak ressorteert, wordt nog me degedeeld, dot O. uitsluitend gearresteerd is, 111 verband met de op hem gevonden geschriften. Het nader onderzoek zal nog moeten uitwijzen, of hij ook met de brand stichting direct of zijdelings in verhand staat. DE POSTVLUCHTEN. Het zeventiende Postvliegtuig. A m sterda rn, 2 Mei. Bij dc K. L. M. is bericht ingekomen, dat het 17e postvlieg tuig, dc PHA-FS te 6.10 uit Athene is ver trokken en tc 13.30 tc Cairo is aangekomen. Amsterdam, 3 Mei. Bij do K. L. M. is bericht binnengekomen', dat het 17de post vliegtuig hedenmorgen om 5 uur 33 uit Caïro is vertrokken, te 7.47 tc Ghaza is gearri veerd, vandaar om 8 uur 40 is \ertrokken en tc 16 uur 32 tc Bagdad is aangekomen. Alles is wel aan boord, morgen wordt dc reis voortgezet. Het 15e retourvliegtuig. A raste 1 d a m, 3 Mei. Bij de K. L. M. is bericht ingekomen, dat de P.H.A.G.R., het vijftiende retourvliegtuig, Zondag tc 3.40 uur uit Rangoon is vertrokken en te 10.0S te Calcutta geland. Vandaar vertrok het toestel te 10.58 uur en landde tc 16.3 uur te Alla habad. Aan boord is alles wel. Morgen wordt de reis voortgezet. Het vliegtuig heeft 228 K.G. post aan boord Telefoon 281 Zaterdag 9 Mei Bioscoopavond en tentoonstelling A. N. W. B. Toekomstplannen na twee en half jaar Indische luchtvaart Men zal op en top Indisch-man moeten zijn om tc verhalen van moeilijkheden en ongemakken bij het reizen in onze verre Oost, om iiit ervaring te vertellen hoe las tig cn vermoeiend, hoe ongerieflijk soms, maar vooral hoe warm het is cn hoe ver. Doch men zal ook Indisch-man moeten zijn om een -verbetering op dit gebied te waar- deeren cn toe te juichen als een verwezen lijking van een nog ver weg gedacht ideaal. Die verbetering, welke gedroomd gemak cn verondersteld gerief werkelijkheid maak te, moge men aanschouwen in do K.X.I.L. M., de Koninklijke Xederlandsch-Indisckc Luchtvaartmaatschappij en er ware geen rede op het bestaan van onze koloniale luchtvaartonderneming tc wijzen als den len Mei voor haar geen dag van beteckenis was. Officieel heette het gisteren „twee en ccn half jaar K.N.I.L.M." doch officieus zouden wc kunnen zeggen „vijf jaar K.N.I. L.M." want gelden Indische jaron niet dub bel en maakt de maatschappij, gezien haar resultaten, geen aanspraak reeds up een kroonfeest? Indic is dankbaar voor het geschenk van den Hollandschen ooievaar en het zal zeker hepen op een voorspoedige groei van deze twee cn een half jarige baby. In de eerste plaats is het een kindje van zijn tijd en daardoor bezit hot geld. Reisde men vroe ger met trein, boot of tram, iets waar wel veel tijd,doch zonder geld inzat, thans legt men dezelfde trajecten door dc lucht af cn wat vroeger dagen kostte, vraagt nu lut tele uren. Over zoon kwestie loopt men niet luchtigjes heen als zou men in do termen blijven doch wie maar even na denkt, moet de belangrijkheid hiervan er kennen. Daar is bijvoorbeeld dc afstand Ba tavia—Bandoeng, een traject van 110 K.M. dat met hei vliegtuig afgelegd wordt in drie kwartier, waarvoor, in aanmerking genomen het bestaande vervoermiddel, een tijdsbesparing van twee uur en drie kwar tier wordt gewonnen. Het was 1 November van het jaar 1928 dat het Indische luchtvaartverkeer werd geopend met twee lijnen: Batavia—Ban doeng en Batavia—Semarang. Het was juist een jaar na dien, toen men deze laatste lijn doortrok naar Soerabaya, nadat reeds het aantal toestellen belangrijk was ver meerderd. Vijf maanden later volgde het traject Batavia—Palembang—Singapore en weer vijf maanden later, dat zal 1 Juli a.s. zijn gaat deze lijn door naar Medan. Steeds is het parool: vooruit! Het volgend jaar moet voor do K.N.I.L.M. brengen de verbinding Batavia—Padang langs Suma tra's westkust, terwijl het einde van dit zelfde jaar niet tot het verleden zal behoo- ren of het traject SoerabayaMakassar zal gereed zijn om te vlicge.n via dc kleine Soenda- en dc groote Pater Nostcr-cilan- den. Voorts vermeldt het programma dan nog ccn verbinding SoerabayaBandjcrmasiiv— Balik Papan, eventueel nog meer noorde lijker. Veiligheid en regelmaat zijn factoren waarmede men bij reizen gaarne rekening Jioudt. En terecht. De K.N.I.L.M. waarborgt beide. De ver melding dat de dienst van de K.N.I.L.M. mei een regelmaat van luo pet. gedurende haar semi-lustrum heeft plaats gehad be hoeft verder geen betoog. Twee milliocn K.M. werden afgelegd, niet minder dan veertigduizend passagiers zagen op een stukje Indic neer, terwijl 210.000 K.G. vracht en*bagagc nevens 17.000 K.G. post dc lucht ingingen. A Als'luchtvloot mug de K.N.I.L.M. cr we zen. De afgeloopen twee en een half jaar zijn daarvan het bewijs. De volgende week zal een nieuwe vogel uit dc reeds rijke K.N.I.L.M. volière naar Indie gaan, de P.K.-A.F.K. een Fokker XII machine, voorzien van drie Wasp-motoreii tot een gezamenlijk vermogen van 1275 P.K. Deze machine, die in staat is den vlieg- tijd Batavia—Medan terug tc brengen op acht cn een half uur voorheen negen en een half stond dezer dagen op Schiphol den komst af tc wachten van een twintigtal journalisten en genoodigden, die door haar in VA uur in de lucht rond Noord-Nederlancl zouden worden gevoerd. Met den bekwamen piloot Aler aan 't stuur, bijgestaan door Wa- lewijn bracht het toestel dc twoe-en-twintig* mcnschcn, waaronder de hecrcn E. S. Ent- hoven, president-commissaris, Jhr. Rondorp directeur en Ir. Blackstone; regeerings- commissaris der K.N.I.L.M. van Schiphol boven den drooggelegden Wieringermcer- polder. Als een vertraagde film gleden de vlakke volden van Noord-Holland onder het toestel weg cn het was buitengemeen interessant op het, aan de zee ontworstelde Wieringer-land, al een beginsel der eerste reeds groenende cultuur te zien. Nog geen half uur na den start zaten wij voor elven boven het eiland Texel. Do Koov en de Mok waren overvlogen en rustig volgde dc machine dó gcclgrauwc lijn der Waddeneilanden. Een dor collega's keek op zijn horloge en het wegglijdende land v.v« Zoo constateerde hij Ameland om 11.20. Even ten Noorden van dit eiland daalde het vligtuig tot ongeveer tachtig meter bo ven do branding en met een snelheid van 16Ü K.M. ging het Noordwaarts. Deze ma nipulatie van Aler deed wel niet de gal, maar iets anders van den U.D.-verslaggever overloopen en 't bekende zakje „voor lucht- ziekte" was als een kinderhand, zoo gauw gevuld. Dit moge niemand afschrikken van het vliegen dan, immers is een journalistenmaag ook maar een maag en kan een feestende nacht, moeilijk met een „vliegende" morgen gepaard gaan tot heil van een jeugdig gestel. Rottummeroog werd het keerpunt en In Zuidelijke richting ging het weer huistoe. Tegen twaalven „namen" wij dc noorde lijke universiteitsstad om met recht, in vlie gende vaart via Meppcl en Zwolle boven Kootwijk te komen, waar twee ijzeren mast-vingers den nog niet van don schrik bekomen passagier schenen uit tc sliepen. Doch Aler kwam te hulp en deed de machi ne boven dc Veluwe hoog opgaan tot 1400 meter, zoodoende vele „bumpings" voorko mend. Inderdaad waren we in de wolken. Nog restten Amersfoort en Hilversum en klokslag één stond de groote vogel weer op Schiphol. In een minimum \an tijd waren we Noord-Nederland om geweest, hadden plaatsjes en plekjes gezien, waar wellicht nooit onze voet zal staan. Zonder moeite en rustig gezeten in een makkelijke stoel van de moderne F XII haddon allen ge noten van dezo zeldzame tocht. Men moge in Indic even enthousiast zijn! Aan een gezellige lunch zijn vele dronken gewijd aan het welzijn der K.N.I.L.M. Door de hecrcn Enthoven, Jhr. Rondorp cn A. Plesman, directeur der K.L.M., is gespro- kon over de goede verhouding tusschen K.L.M. cn K.N.I.L.M.. want daaraan is het alleen te danken dat beide instellingen bo gen kunnen op een dienst, die uit welk oogpunt ook bekeken, perfect is. Onze Reclame Theemeubel met velours bekleed, prima uitvoering Extra aanbieding f 14.75. „Vader, vindt u dat ik een meisje behoor te trouwen dat verstandelijk mijn mindere is? „Als dat moceliik is!' \Tudge).

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1931 | | pagina 6