AHEDSFOORTSCH DAGBLAD
„FRANKRIJK WIL DEN VREDE"
Maandag 4 Mei 1931
.DE EEMLANDER-
29e Jaargang No. 259
MINISTER LAVAL HOUDT
EEN GROOTE REDE
DE VLOOTBESPREKINGEN
OP HET DOODE PUNT
Parketvloeren WAS van BRUIJNZEEL, Zaandam
A. v. d. WEG
LANGESTRAAT 23
ITALIË EN DE VL00T-
PLANNEN
Scherpe kritiek op de
douanemnie
„Ongepast en voorbarig initiatief"
Par ij s, 4 M e i. (IT.N.) Minister-presi
dent Laval heeft gisteren een rede gehou
den, waarin hij zoowel de binnen- als de
buitënlandscho politiek besprak. Hij wees
er op, dat Frankrijk steeds bezield is ge
weest van den wil om den vrede te hand
haven. Frankrijk wenscht onder eerbiedi
ging van de verdragen den vrede en een
politiek van een internationale goede ver
standhouding en van economische samen
werking. Het Fransche parlement heeft
deze politiek herhaaldelijk met grootc meer
derheid goedgekeurd. Des te meer is het
Fransche volk door een gebeurtenis, die
zich onlangsheeft voorgedaan (hiermede
wordt natuurlijk het Duitsch Oostenrijksche
plan voor een tol-unie bedoeld) en die niet
gerechtvaardigd noch verklaard kan wor
den uit de houding van Frankrijk, opge
schrikt en met diepgaande gevoelens van
bitterheid vervuld. Frankrijk kan dit plan
noch om de bedoeling noch wegens de on
verwachte en plotselinge bekendmaking
daarvan goedkeuren en daardoor is een
storing in de internationale betrekkingen
veroorzaakt. Minister Briand heeft do groo-
te lijnen voor een politiek van internatio
naal overleg getrokken en vastgesteld. Do
politiek van Briand is zeer wel vereenig-
baar met de souvereine toepassing van de
middelen tot verdediging, welke Frankrijk
ter beschikking staan. Ten einde de politiek
van vredelievende samenwerking te kun
nen voortzetten en te kunnen behouden, is
hel noodig, dat misverstanden, als thans
zijn opgetreden, niet blijven bestaan en het
duidelijk te maken, dat dergelijke hande
lingen niet kunnen worden geduld. Frank
rijk wil den vrede, doch deze moet opge
bouwd worden op de eerbiediging van de
verdragen.
Men moet ongetwijfeld voorzichtig zijn
en het economische leven mag niet Ge
stoord worden door een ongepast of voor
barig initiatief. Als de volken, die thans
nog verontrust zijn, den weg van interna
tionale samenwerking opgaan, zal het ge
voel van vertrouwen en van veiligheid toe
nemen. Zekere operaties voor het vcrleenen
van financieele hulp kunnen deze noodza
kelijke politiek slechts bevorderen en be
spoedigen. Frankrijk heeft te Gcnève nooit
verzuimd zijn plicht te doen en zal dit ook
in de toekomst niet verzuimen Het wil een
program van economische actie in overwe
ging geven, waarbij alle landen zich kun
nen aansluiten. Laval hoopte, dat men het
over dit programma eens zal worden. He
den ten dage kan men niet meer volstaan
met een prestige en paradepolitiek. Solide
onderhandelingen zijn noodig en nieuwe
formules moeten tot een nieuwe politiek
velerlei gebied leiden, een politiek voor de
voortbrengselen van den landbouw, een
graan-i een petroleum-, een kolen-, een
staal- en een algemeene economische r
tiek. Dit zal niet gemakkelijk zijn. want
iedere natie moet haar eigen belangen ver
dedigen on aan den anderen kan deelne
men aan een algemeene entente. Daarvan
hangt de vrede van de volken af.
De organisatie van een nieu
we wereld.
De „tooverformulc" veiligheid, arbitrage
en beperking van de bewapening beteekent
de organisatie van een nieuwe wereld. Deze
nieuwe wereld kan slechts verwezenlijkt
worden, als eerst de materieele belangen
met elkaar in overeenstemming zijn ge
bracht. Zoolang er millioenen werkloozcn
en menschen, die in ellende verkeeren, z i
zal de vrede onzeker en de oude bescha
ving aan alle gevaren blootgesteld zijn.
De Fransche pers boordeelt de rede van
den minister-president, algemeen gunstig.
De Echo de Paris prijst het in Laval, dat
hij den moed heeft gehad duidelijk te zeg
gen, dat de vrede nog onzeker is en op he»
belang van de eerbiediging van de verdra
gen te wijzen. De radicale Ere Nouvelle ver
klaart, dat de minister president het belang
van den staat boven dat der partijen heeft
gesteld.
Duitsch verweer tegen La
val's aanvallen.
De rede van den Franschen minister-pre
sident is reeds aanstonds voorzien van een
blijkbaar geïnspireerde commentaar, waar
in gezegd wordt, dat men te Berlijn niet
kan begrijpen, hoe Laval in de Duitsch-
Oostenrijksche plannen voor een tol-unie
een storing van de internationale betrek
kingen kan zien, daar deze plannen, zooals
reeds herhaaldelijk is betoogd, geheel in
overeenstemming met de bestaande verdra
gen en overeenkomsten zijn. In Frankrijk
kan slechts ontstemming heerschen over
het feit, dat Duitschland en Oostenrijk be
sloten hebben zelfstandig hun eigen weg
te willen gaan om den moeilijken econo-
mischen toestand te overwinnen. Het was
noodig eindelijk het gebied der theoretische
MINISTER LAVAL
overwegingen over de mogelijkheden van
oen reorganisatie van Europa te verlaten
en snel praclische maatregelen te treffen.
Slechts naar dit doel streeft het Duitsch-
Oostenrijksche plan, dat ten volle in den
geest van Briands Europa-politiek is opge
steld en een economische entente is, waar
toe, zooals herhaaldelijk werd verklaard,
ook andere staten kunnen toetreden. Overi
gens is men te Berlijn voldaan over de
aankondiging, dat Frankrijk in positieven
zin wil meewerken aan den wederopbouw
van Europa, hoewel het door Laval aange
kondigde plan nog te algemeen is, om zich
daarover reeds thans een oordeel te kunnen
vormen.
Spoedige hervatting niet waan
schijnlijk
In Fransche politieke kringen stelt men
zal, aldus aen bericht uit Parijs op het
oogenblik niets voor van een hervatting der
vlootbesprekingen, doch men acht het drin
gend gcwenscht, dat eerst te Genève een per
soonlijke meeningsuitwisseling zal plaats
hebben tusschen de vertegenwoordigers van
de drie betrokken staten. De noodzakelijk
heid daarvan meent men te kunnen aan-
toonen door het feit, dat de onderhandelin
gen in de eerste plaats geen betrekking
hebben op technische vraagstukken, doch
een meer politiek karakter dragen, voorna
melijk wat betreft de pariteit tusschen de
Italiaansche en Fransche vloten.
Na het verzenden van het Fransche ant
woord zal Massigli nog eens voor korten
tijd naar Londen gaan om zich op de hoog
te te stellen van den indruk van het ant
woord in Engelsche en Italiaansche con
ferentiekringen.
Het Italiaansche antwoord.
P a r ij s4 Mei. (V. D.) Het Italiaansche
antwoord op de Fransche nota inzake de'
vioolonderhandelingen is Zondagavond door
het Italiaansche gezantschap te Parijs ont
vangen.
Hedenochtend zal het Italiaansche ant
woord op den Quai d'Orsay worden over
handigd. De Fransche ministerraad komt
Dinsdag op het Elysëe bijeen om den toe
stand te bespreken.
benzinevaten. Do brandweer is uitgerukt
met zeven wagens en een ziekenauto.
Vast is komen te staan, dat geen men-
schenlevens zijn te betreuren. De bekende
wielrenner en vroegere wereldkampioen
Walter Ruett, heeft bij de blusschingswerk-
zaamheden brandwonden opgeloopcn.
Het is als een groot geluk te beschouwen,
dat de baan bij het uitbreken van den
brand geheel verlaten is geweest. Indien er
wedstrijden zouden hebben plaats gehad,
zouden de gevolgen ongetwijfeld niet te
overzien zijn geweest.
De baan is voor meer dan de helft ver
nield. De blusschingswerkzaamheden der
brandweer duurden ongeveer twee uren.
De schade wordt slechts ten deele door
verzekering gedekt.
HEVIGE BRAND.
Twee dooden.
Darmstadt, 4 Mei. (V. D.) In den
nacht van Zondag op Maandag heeft in
Reiclielsheim in Odenwald een hevige brand
gewoed, waarbij twee personen zijn omge
komen. De brand woedde in een schoolge
bouw, in de bovenverdieping waarvan de
vroegere rector, die 76 jaar is, met zijn
vrouw woonde. Toen de vrijwillige brand
weer verscheen, vond men den ouden man
en het dienstmeisje gestikt in bed. De
vrouw had ernstige brandwonden opgeloo-
pen en men vreest voor haar leven.
BRUTALE ROOFOVERVAL.
B e r 1 ij n, 4 Mei. (V.D.) Een drieste roof
overval heeft Maandagmorgen tegen 9 uur
plaats gehad op een 19-jarige beambte van
de juwaliersfirma S. A. Heijmann te Ber
lijn. Het jonge meisje had opdracht gekre
gen uit de particuliere woning van een di
recteur der zaak in de Friedrichstrasse ju-
weelen te halen en in d3 zaak te brengen.
In de benedenverdieping van de particulie
re woning werd het jonge meisje door twee
onbekende mannen overvallen, gewurgd en
neergeslagen. Een kistje met juweelen ter
waarde van ongeveer 10.000 mark werd haar
ontroofd. De roovers zijn spoorloos verdwe
nen in een op hen wachtende auto.
ONTPLOFFING OP EEN WIELERBAAN.
Geen menschenlevens te be
treuren,
B e r 1 ij n, 3 Mei. (V,D.) Tegen vier uur
hedenmiddag heeft op de Ruett-Arena, een
vrij groote wielerbaan, een ernstige ont
ploffing plaats gehad. Binnen enkele minu
ten stond de baan in lichter laaie. De ont
ploffing-is vermoedelijk ontstaan in eenige
Voor Amersfoort bij:
TEL. 217
De nota te Parijs oven
handigd
P a r ij s, 4 Me. (V.D.) De Italiaansche
nota van antwoord inzake de VlootkwestiP
is hedenochtend door den Italiaanschen
ambassadeur overhandigd en wordt thans
door de deskundigen bestudeerd.
Naar in politieke kringen verluidt, zou
Frankrijk voornemens zijn, zoowel te Lon
den als te Rome nieuwe tegenvoorstellen
te doen. Men is echter algemeen van mee
ning, dat do Fransche regeering in haar
antwoord in hoofdzaak bij haar oorspron
kelijke zienswijze zal persisteeren.
Te Londen nog niet ontvangen.
Tot hedenmiddag laat was het Italiaan
sche antwoord op de Fransche en Engel
sche vloot-voorstellen hier nog niet over
handigd. De Italiaansche ambassade heeft
medegedeeld, dat de nota van antwoord
waarschijnlijk eerst morgenochtend zal
worden overhandigd.
DE OOSTENRIJKSCH-HONGAARSCHE
ONDERHANDELINGEN.
Op alle punten overeenstem
ming bereikt.
Boedapest, 4 Mei. (V.D.) Het einde
van de Hongaarsch-Oostenrijksche econo
mische onderhandelingen is spoedig te ver
wachten. Op alle punten is overeenstem
ming bereikt. Het nieuwe verdrag treedt oj.
1 Juni in werking.
De onderhandelingen van Hongarije met
Duitschland zullen nog deze maand begin
en. De onderhandelingen met Tsjecho-SIo-
vvakije, die op 1 Mei hervat zijn, hebber,
lot dusverre nog geen resultaat gehad.
FELLE BOTSING TUSSCHEN TWEE
BEDOEïNENSTAMMEN.
Parijs, 2 Mei. (H. N.) In Syrië is het tot
een gevecht tusschen twee Bedoeïnenstam-
men gekomen in de buurt van Damascus,
waarbij tachtig man gedood werden. In het
steppengebied van Syrië is den laatsten tijd
6lechts weinig regen gevallen, zoodat de
kleine oasen dor geworden zijn en de stam
men betir gebied opzoeken. Beide stammen
waren dan ook naar een ander gebied ge
trokken en betwistten elkaar het bezit van
het terrein, waar zij zich bevonden.
OVERSTROOMINGEN IN ZUIDELIJK
KLEIN-AZIfi.
Reeds vijl slachtoffers.
Stamboel, 4 Mei. (V.D.) In de omge
ving van Kestel, ongeveer 100 K.M. ten
Noorden van de stad Adalia aan de golf
van denzelfden naam, hebben overstroo
mingen plaats gehad. Zeventien dorpen
staan onder water. Tot nu toe zijn vijf doo
den gemeld.
IM WESTEN NICHTS NEUES.
Er ging over d' aarde
Een daav'rend gerucht
Een kreet van ontzetting
Geweldig, geducht,
Toen Erich Remarque ons
Het vreeslijke beeld
Der volkerenkrijg gaf
Waarin niets verheeld
En niets overdreven
Maar sober en klaar
Aan ons werd getee'kend
Het vvrcede gebaar
Dat ieder deed gruwen
Voor 't volk'rengevaar
„lm Westen nichfs Neues"
Toont duidelijk an
Dat zelfs de „beschaving"
Nog afslachten kan.
In 't City-theater
Ziet u wat u las
Hoe vreeslijk de waarheid
Der wreedheden was!
Daar hoort u het schreien
Als schrijnende klacht
Daar voelt u het lijdon
Der menschheid gebracht!
Daar wordt u geplaatst in
Deez' wsreldschen „hel
„lm Westen nichts Neues"
Op de Westsingel wèlü
GROEGROE.
(Alle rechten voorbehouden).
DE REGEERINGSCRISIS IN BULGARIJE.
Het kabinet-Liaptsef blijft.
Sofia, 3 Mei. (V. DDe rcgcerings-
crisis in Bulgarije is na besprekingen, die
twee .weken in beslag hebben genomen, ver
rassend snel geëindigd door de verklaring
van Liaptsef, dat de koning het demissio
naire kabinet in zijn vroegere samenstelling
opdracht gegeven had tot het voortzetten
der regeeringszaken. Do hardnekkigheid
van alle partijen in den strijd om de machts
verdeeling heeft den koning geen andere
keuze gelaten. De politieke toestand is
hierdoor echter noch opgehelderd, noch ver
beterd. Men verwacht dan ook, dat de a.s.
verkiezingen tot een scherpe strijd aanlei
ding zullen geven.
BLOEDIGE 1 MEI-VIERING OP CUBA.
Londin, 2 Mei. (II. N) Bij de 1 Mei
viering op Cuba zijn gisteren vier personen
gedood en ongeveer 50 gewond Er werd
een betooging gehouden, waarbij commu
nistische vlaggen werden gedragen. Het
kwam tot een botsing met de politie waar
bij tusschen de politie en de hetoogers scho
ten werden gewisseld.
OP ZOEK NAAR DE VERMISTE
EXPEDITIE.
Stockholm, 2 Mei. (H. N.) Kapitein
Ahrenberg is gisteravond om vijf minuten
over acht te Reykjavik op IJsand geland en
zal vanmorgen zijn vlucht naar Groenland
voortzetten. De Engelsche regeering heeft
twee groote vliegtuigen beschikbaar ge
steld, die ev?neens aan de opsporing van de
vermiste expeditie zullen deelnemen.
DE OUDSTE VROUWELIJKE DOKTER
OVERLEDEN.
Londen, 4 Mei. (V.D) De oudste vrou
welijke medicus ter wereld Mevr. Dr. Har
riet Clisby is in den ouderdom van 100
jaar te Londen overleden. Zij had in 1865
haar examen aan de Universiteit te New-
York afgelegd.
Van hooren zeggen, liegt men vele.
Naar het Engolsch van BERTA RUCK
door Mr G. Keiler.
9
Hij haalde de schouders op, maar ver
volgde toen:
Bovendien heb ik elk raam en elk
deurslot onderzocht. Niets was geforceerd,
nits was verscheven. Bekijk nu eens die ra
men. Dat raam met de ijzeren staven er
voorHij schoof het raam open, dat hij
twee dagen te voren had opengegooid, zoo
dat hij op het kozijn de glazen gevangenis
van den vlinder had kunnen verbrijzelen.
Tot zoover zijn er dwarsstaven voor aan
gebracht. Zij zijn niet aangeraakt. Niemand
zou er, ook al was dat mogelijk, zich tus-
schendoor hebben gewrongen zonder dat
de L^litieagent op den hoek het bemerkt
zou ^hebben. Wat de andere ramen De-
treft
Hij ging naar het raam, dat uitzicht gaf
over de binnenplaats naar de overzijde van
het gebouw. Maar de ruit was zoo ondoor
zichtig, dat men niet had kunnen zeggen,
of het matglas dan wel gewoon glas was.
De werkvrouw, die het kantoor der firma
Mackenzie en Moss schoon hield, was een
half blinde, oude ziel, die niet meer deugde
voor haar werk, maar erbarmelijk goed
koop was.
Zij had het spinrag op de ruiten stil laten
zitten.
Wil u zelve dit raam eens openen, juf
frouw Curtis?
Sheila voldeed aan dit verzoek, maar
deed onmiddellijk een stap achteruit, van
verbazing haar adem inhoudend. Plotseling
waren alle electrische lichten ontstoken en
bovendien nog een extra dozijn, waarvan
zij de aanwezigheid zelfs niet vermoed had.
Tegelijkertijd begon een bel ergens boven
aan de zoldering zoo hevig te schellen, dat
hooren en zien verging.
Voor een inbreker niet veel kans op
succes, zou ik meenen, merkte Farquhar
droogjes op, terwijl hij op een knop in den
muur drukte en een eind aan het rumoer
maakte. U wist dus niet, dat dit kantoor
afdoende tegen inbrekers beschermd is?
Nog voor zij had kunnen antwoorden,
strompelde de looper Harris, vanwege de
haast die hij had moeten maken nog meer
snuffelend dan gewoonlijk, het kantoor
binnen.
Hier is het ontvangbewijs, kapitein!
Het is alles puik in orde, geloof ik. Kijk
maar.
Hier is het ontvangstbewijs, kapitein'
prijkte er haar handteekening op:
Sheila Curtis.
Ja, 't is in orde. Ik wilde het papier
alleen maar zien. Ik heb je verder niet noo-
die, Harris, zei Darol Farquhar, goeden
dag.
Dag. mijnheer, zei de looper, echter
niet verdwijnend zonder nog een nieuws
gierigen blik op het knaone kantoormeisje
te hebben geworpep
U heeft het gezien, juffrouw Curtis;
wat kan u daarop zeggen?
Ik geef u mijn woord van eer, ant
woordde Sheila, dat ik absoluut niets weet
omtrent de verdwijning der parels.
Voor haar beteekende haar woord van
eer hetzelfde als voor een man. Maar voor
den man wien zij het gaf beteekende het
blijkbaar niets. Een blik op zijn gelaat deed
haar trillen van verontwaardiging. Zou
haar woord van eer niet aanvaard worden?
Nog nooit was haar een dergelijke beleedi-
ging aangedaan. Zou inderdaad die hoog
hartige, norsche man, die daar tegen zijn
brandkast geleund stond, haar woord in
twijfel trekken? Zij was niet in staat lot
een oneerlijkheid, maar op dat oogenblik
gevoelde zij neiging tot een moord.
U gelooft rnij niet?
De parels zijn verdwenen. Er bestaat
geen enkel ander bewijs, dat ze hier ge
weest zijn, dan uw eigen handteekening. U
moet toegeven, dat dit zeer verdacht lijkt,
dat er voldoende aanwijzingen zijn voor
een verder onderzoek. Juffrouw Curtis, ik
weet niets omtrent u, uw levensomstandig
heden, ik ken uw familie niet...
IJskoud antwoordde zij: Ik heb alleen
een getrouwde zuster in Indië.
Mag ik u vragen of uw salaris uw
eenige bron van inkomsten is?
Ja, rr.ijnheer.
Een oogenblik stilte. Toen kwam er plot
seling een verandering in den toon van zijn
stem. Het was alsof hij een bede tot haar
richtte.
Kom, juffrouw, zeg me nu liever, waar
de parels zijn verborgen, zei hij op drin
genden toon, en er klonk iets in zijn stem
dat herinnerde aan de vriendelijke wijze
waarop hij haar verzocht had hem dat on
gelukkige pressepapier te geven.
Het zou toch wel zoo verstandig zijn
om te bekennen, dan kunnen we zien hoe
we de zaak verder in orde brengen.
Met het hoofd in den nek keek zij hem
aan, en alsof hij haar de ernstigste belee-
diging had aangedaan inplaats van haar
een edelmoedigen raad te geven ten einde
zich uit do moeilijkheid te redden, zeide zij-
Bekennen? Wat zou ik moeten beken
nen? Ik heb u toch mijn woord van eer
gegeven?
Begrijp me goed. Ondanks zijn bar-
schen toon klonk uit zijn stem duidelijk
genoeg, hoe ellendig hij zich over het on
aangename geval gevoelde. In haar toorn
was Sheila daar echter op het oogenblik
niet toe in staat. Begrijpt u zelve niet, wat
mij te doen staat?
Ik denk, dat u de politie zult moeten
roepen. Natuurlijk begrijp ik dat best, ver
volgde Sheila. Zij werd daarbij bleek, niet
van angst maar van toorn Zij gevoelde zich
Bekennen, wat zou ik moeten bekennen.
zelfs volstrekt niet bevreesd, ook al zond
die kerel heel Scotland Yard op haar af!
Wat zouden ze te haren nadeele kunnen
ontdekken.
Hij was daarentegen tot in het diepst van
zijn ziel overtuigd, dat zij genoeg zouden
vinden, eigenlijk wel te veel. Tijdens het
onderzoek zou de politie recht hebben al
lerlei voor haar onaangename dingen te
doen. Hij was overtuigd, dat zij dit heel
goed wist. Toch klonk haar stem volkomen
kalm, toen zij er op liet volgen wat hij een
zeldzame brutaliteit vond:
Zal ik er om telefoneeren, of wilt u 't
doen?
Darol Farquhar vond bijna, dat hij voor
een dergelijke onbeschaamdheid eigenlijk
zijn hoed moest afnemen. Of begreep zij
den toestand niet?
Maar bij den hernel. meisje, weet ge
dan niet wat dit beteekent?
O jawel, ik weet dat dit beteekent dat u
me achter de tralies laat zetten.
HOOFDSTUK V
Tralievrees.
- Stille volgde op die woorden
Terwijl beiden zwegen was het tikken
van het polshorloge van Darol Farquhar
zoo duidelijk te hooren als een hangklok.
Laten wc van die stilte gebruik maken om
den lezer te doen begrijpen wat Sheila's
laatste woorden voor Farquhar beteeken
den.
IWordt vervolgd).
