TAXI MOLENAAR I
tra :::ch ongeval
DÊ ÊEMLANDEB
Woensdag 6 E^ci 1931
Uitgave: VALKHÖFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 260
II
DE LÜXIEUSE FIAT 'S ZIJN DAG EN NACHT VOOR BESCHIKBAAR
DE AARDBEVING IN
TRANSKAUKASIE
NA DE OVERGAVE DER
REBELLEN
DE ZES MIJNWERKERS
GERED
fortmann en
hehenkamp
ERNSTIGE ONLUSTEN IN
SPAANSCH MAROKKO
De straatgevechten
duren voort
GEWELDIGE BRAKD SN
QUEBEC
FEUGïOT WILL ISO" RIT,
36000 K.M. NON STOP
WSLLGO - AtVBEKSFOORT
MUSSOLINI'S WIERMACHT
DUURDER BROOD IN
DUITSCHLAND
WOLKBREUKEN IN
DUITSCHLAND
HHffi13
8 uur I min.
L. J. LUYCX ZOON
WOLLEN GEORGETTES
EEN „Cr.üET" AAN SPANJE
MET EEN AUTO
JOH. DE HEER
PIANO- EN 0RGELHANDEL
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 voor Amersfoort f 2.10 per maand i 0.75. per
11week (met gr at It verzekering ttgeo ongelukken! f 0.17*/*
Bionenlaod franco per post per 3 osanden I 3.- Afzondrrlljke nummert f 0.01.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTEI1C «13
PRIJS DER ADVERTEWTIEN van I —4 regelt f I 05 oei inbegrip va> re© r>ewi|snumtne».
1 elke regel mee» f 0-25 Ltefdadtghcids-advcrtentlfcn voor da
helft van den prijs Kleine Advertentiüo _KE!T|ES' bi) vooruitbetolinv -r«g»U
50 cent, elks regel meer 10 cent, driemaal ploawen I I.— Bcwijsoummci utr» 0.05
Spanje's politiek inzake
Marokko. Een stem
tegen koerswijziging.
Toen Primo de Rivera nog geen dictator
was, heeft hij nicer dan eens en zelfs zeer
nadrukkelijk het opgeven van het Spo.an-
6Che bezit in Marokko bepleit. Toen hij
echter de eerste leider van s lands zaken
werd, nam hij een volkomen tegenoverge
steld standpunt in en toonde hij metter
daad, dat er hem veel aan gelegen was
Spanje's heerschappij in Marokko een ste-
vigen grondslag te bezorgen.
De opvattingen der Spanjaarden omtrent
het al dan niet prijs geven van het Ma-
rokkaansche bezit hebben steeds ten zeer
ste uiteengelööpen. Sommigen huldigen de
opvatting, dat Marokko zooveel aan geld
en bloed heeft gekost, dat men er verstan
dig aan doet zich maar uit het Xoord-Afri-
kaansche gebied terug te trekken. Neen,
zegt een andere groep, Spanje mag terwille
van zijn prestige er nooit ofte nimmer aan
denken zijn belangen in Marokko op te
geven.
Ook nu zich in Spanje "een groote staat
kundige ommekeer heeft voltrokken en de
monarchie plaats heeft gemaakt voor le
republiek, wordt weer de vraag aan de orde
gesteld, of Spanje al dan niet wijs handelt,
wanneer het zich van zijn koloniale gebie
den ontdoet.
Daar de kwestie, van zeer groote betecke-
nis is, heeft het zin kennis te nemen van de
opvattingen, zooals die onder woorden zijn
gebracht door Perez Caballero Deze is vroe
ger niet alleen gezant geweest te Parijs,
maar hij is vooral een man van gezag
omdat hij in 1905 gevolmachtigde der
Spaansche regeering is geweest- op de con
ferentie van Algeciras.
In het bekende monarchistische blad
A. B. C. laat Cabnllcro een waarschuwende
stem hooren tegen het. denkbeeld om wijzi
ging te brengen in de tot dusver gevoerde
politiek inzake Marokko. Ilij meent, dat
Spanje het moge een monar •hïstischen
dan wel een rcpliblikeinschen staatsvorm
hebben zijn buitcnlandsche politiek
onder geen beding mag wijzigen, wanneer
bet althans .zijn internationalen invloed niet
wil verliezen.
De oude diplomaat brengt in herinnering,
dat Spanje-na de ineenstorting van zijn
wereldheerschappij gelei lelijk weg zijn ge
weldige koloniale rijk zag inkrimpen De
ligging van Spanje in het uiterste Zuid
Westen van Europa tusschen den Allanti.-
schcn Oceaan en de Middellandsche Zee en
op slechts enkele mijlen afstands van Ma
rokko, bepaalt zijn invloë 1 op dc Europee-
sche politiek. Wanneer het van zijn post
wijkt, die het momenteel op vredelievende
wijze in Marokko inneemt, dan zou het niet
alleen zijn nationale waardigheid prijs ge
ven en dan zouden niet alleen alle offers
waardeloos zijn gemaakt, die het terwille
van het Marokkaansphe bezit heeft ge
bracht. maar zou het ongetwijfeld door een
dergelijkcn stap de ernstigste internatio
nale conflicten in hat leven roepen.
Het verbreken van den tegenvvoordigen
status quo in de Middellandsche zee zou,
naar Caballcro van oordeel is, den wereld
vrede in gevaar brengen en Spanje zou,
nis veroorzaker van een dergelijke cata
strophe, ook als eerstj dc consequenties
daarvan moeten dragen.
Spanje's medewerking op de conferentie
te Algeciras, wat de verdeeling dor belan
gensferen in Marokko betreft, heeft, zijn
diplomatieke crediet en zijn internationaal
aanzien na den verloren oorlog met Ame
rika weer hersteld. Do positie, welke Span»e
op het oogenblik in dc internationale poli
tiek inneemt, dankt bet volgens Caballcro
in hoofdzaak aan zijn betrekkingen met
Marokko. Hst Westelijke gedeelte van de
Middellandsche zee is verdeeld onder Enge
land. Frankrijk en Italië en z.i. mag aan
het weinige, dat Spanje nog buiten zijn
landsgrenzen bezit, door niemand worden
getornd.
Overigens behoeft Caball?ro, naar het
schijnt, niet beducht te zijn voor dc hande
lingen der rcpublikeinsche regcering, want
nog maar enkele dagen geleden beeft Ler-
roux, de minister van buitenlandsche zaken,
verzekerd, dat, zoolang hij zijn ambt ver
vult, dc Spaanschc politiek inzake Marokko
op geenerlei manier zal worden gewijzigd.
IIET TALENVRAAGSTUK IN BELGIa
Brussel. I Mei (V-O.) Heden is het
wetsontwerp inzake het gebruik der F rail
sche en Vlaamschc talen in dc centrale,
provinciale en gemeentelijke besturen goed
gekeurd. Hierbij wordt de vcrvlaamsching
van bet bestuur in Vlaanderen, doch met
beperkingen, geregeld
DE SOCIALISTISCHE INTERNATIONALE.
Zurich, 4 Mei (V.D.) Gisteren is de zit
ting geopend van het bureau van de socia
listische arbeiders Internationale onder
voorzitterschap van Vanderv.dde. In de eer
ste zitting werden de vraagstukken bespro
ken. die door de voorgenomen Duitsch-
Oostenrijkschc tollinie zijn ontstaan.
TEL. 1210 (3 LIJNEN)
i sr-vzw. rxxssssm&vsBByfr.
Zeer ernstige omvang van
de ramp
Moskou, -1 Mei. (V.DVolgens de laat
ste gegevens is dc aardbeving in zijn gevol
gen ernstig „u* dan de laatste aardbeving van
192Ö.
In de streek Sissiani zijn 27 van de 30
dorpen volkomen verwoest. Uit de overblijf
selen zijn 237 lijken geborgen, terwijl in to
laai 5500 stuks vee omkwamen. In het Yon
centrum zijn alle openbare gebouwen v »r
woest, uitgezonderd liet gebouw van het
executief comité, flat tot hospitaal is inge
richt. De plaatselijke hulporganisaties heb
ben aanzienlijke middelen bijeen gebracht.
De ontzaggelijke omvang van de ramp
maakt dit echter nog geenszins voldoende.
Het centraal bestuur der kolchozen heeft
een speciale commissie naar het getroffen
gebied gezonden en een rnilli >en roebel lie
schikbaar gesteld. In geheel Rusland wordt
gecollecteerd om een fonds bijeen te bron
gen voor de slachtoffers.' Tal van openbare
organisaties stellen groote bedragen be
schikbaar.
Er beslaat geen gevaar i'oor
de vreemdelingen
Londen, 4 Mei. (V.D.) In antwoord op
vragen tón aanzien van den toestand op
Madeira doelde de minister van buiten
landschc zaken, Henderson, mede, dat 7,a
terdag j I. de opstandelingen getclegra
feerd hebben aan den commandant der
I'ortugeescho regeer ingslroepen, dat zij
zich wilden overgeven.
De meeste insurgente officieren en eeni
ge burgers hebben een toevlucht gezocht
aan boord van de London. Kcnigen hebben
zich reeds vrijwillig overgegeven, terwijl
verwacht wordt, dat ten aanzien van de
anderen spoedig een bevredigende schik
king zal kunnen worden getroffen. Voor
zoover den minister bekend, waren geen
Britsche onderdanen gemolesteerd. Kr zijrr
evenmin medcdeelingëri binnengekomen, of
schade is toegebracht aan Britsche eigen
dommen. Het feit, dat dc Britsche consul
van oordcel is. dat dc aanwezigheid van de
London niet langer vereischt is, wettigt de
onderstelling, dat de Britsche onderdanen
geen gevaar loopen.
Brussel, 4 Mei. (V.D). De zes in de
mijn Horna bij Bergen afgesloten mijnwer
kers zijn Dinsdag och iend vroeg levend ge
borgen. Ofschoon zij 130 uur in de 6chacht
hebben gezeten, maken zij liet naar om
standigheden goed, daar het mogelijk was
hen van levensmiddelen te voorzien.
DE KLEINE ENTENTE BIJEEN
Boekarest, 4 Mei (V.D.) De resulta
Ion van de eerste zitting, die de ministers
der Kleine Entente Zondag hebben gcheu
den, zijn zeer sober. In de ochtenduren werd
de agenda vastgesteld, terwijl verder de al-
gcmecne toestand in Europa werd bespro
ken, waarbij opnieuw werd vastgesteld, dat
lusschen de stalen der Kleine Entente ten
opzichte van de Europeesehc politiek vol
komen overeenstemming bestaat
In den namiddag werden besproken alle
vraagstukken, die verband houden met den
Volkenbond, in het bijzonder de aanslaan
de ontwapeningsconferentie Tegelijkertijd
werd het standpunt «lor Kleine Entente
voor dc Volkenbondsvergadering in Septem
her vastgesteld. I-Icden zullen de ministers
do kwestie van dc Duitsch-Oostcnrijksche
tolunie bespreken.
alle bekangerswerkzaamhsden
worden verricht door vlugge zeer
bekwame vakraenschen.
AnlUrepublikeïnsche betoogingen
te Tetoean
Londen, 5 Mei. (V. D.) In Spaansch
Marokko is het, volgens berichten uit Te-
toean, tot groote anli-republ:kcin6che on
lusten gekomen.
In Villa Snnjurjo had Vrijdag j.l. een bot
sing plaats tiifischen leden van het vreemde
lingenlegioen, die met de vlag der mo
narchie door de straten trokken, én Spaan
schc infanterie, versterkt door inlnndschc
troepen. Bij dez? botsing zouden velen ge
dood en gewond zijn De leden van bet
vreemdelingenlegioen moesten zich in dc
kazernes terugtrekken.
Toen het bericht van deze botsing liet
hoofdgarnizoen van liet vreemdelingen
legioen bereikte, werd ook daar de vlag fier
monarchie geheschen. Dp bevel van Gen
opper commissaris rukten daarna een regi
ment inlanders en drie Spaanschc com
pHgnleön van Ccnlrt naar het hööfügarni-
zoeh, «lat omsingel 1 word Later kwamen
versterkingen aan, waarna het vrcemdelin
geirljpgioen zich na korten strijd overgaf.
Zestig gewapende leden van het vreemde
lingenlegioen vluchtten naar de in de nabij
he.id wonende inlandscho stammen. De
overige leden van het legioen moesten alle
tot nu loe door hen bcz.'.tte posten aan de
regeering6troepen overgeven. Zij werden
daarna naar Larasj en Arsila op transport
gesteld.
Deze gebeurtenissen zijn aanleiding ge
weest tot onlusten onder de inlander., van
Tetoean. Maandag werd daar lot de alge-
men tic slaking besloten. Alle winkels wer
den gesloten. Ongwecr drie duizend sta
kers eischten gelijke behandeling als de
Spaanschc 'arbeiders, den achtiirigcn ar
beidsdag, arbeid voor werkloozen, enz.
De opper commissaris ontving weliswaar
oen delegatie, doch daarna vielen
demonstranten het regeeringsgebouw aan,
vernielden de vensters der ambtswoning van
den commissaris en plunderden de Euró-
peesche winkels. De inlandsche cavalerie,
die gebruikt werd om de orde te herstellen,
moest door infanterie en machinogcweer-
afdeelingen versterkt worden. Dc troepen
moesten tenslotte van de vuurwapens ge
bruik maken. De straatgevechten duurden
Maandagmiddag nog voort.
Londen, 5 Mei (V.D.) In Quebec (Ca
nada) brak Maandagmiddag een enorme
brand uit. welke zich over drie fabrieKs-
gebotiwen uitbreidde en vandaar naar twee
woonhuizen oveisloeg. Eerst .na vele uren
slajgdc de brandweer erin het vuur mees
tor te worden. Alle aangetaste gebouwen
brandden volkomen af. Dc schade bedraagt
meer dan 50.000.
EEN ONDERSCHEIDING VOOR LORD
IRWIN.
Londen, 4 Mei. 'V.D.) Lord Irwin, die
Zaterdag naar Engeland is teruggekeerd
na zijn vijfjarig vice-koningschap van In-
dié, is door den koning benoemd tot rid
ilcr in de Orde van den Kouseband, de
hoogste orde van het Britsche Rijk.
9?
Aankomsten v^rirelv eiken avonden ochtendSnurbi;
Kritiek op Frnnkrijks militaire
uitgaven
Rome, 4 Mei (V.D.) Heden is het door
generaal Baistrocchi uitgebrachte rapport
van de begrootingscommissie over de oor
logsbegroóting gepubliceerd. D_> rapporteur
wijst er o.a. op, dat bij eenige andere naties
(waarschijnlijk worden hiermede Zuid-Sla-
vië en Frankrijk bedoeld) 'le neiging bestaat
de militaire uitgaven tc mnsqueeren ionr
bedragen on.Ier andere hoofden onder te
brengen of groot1» uitgaven door bizondere
wetsvoorstellen te doen goedkeuren en zoo
doende niet onder het totaal fier militaire
uitgaven te doen vallen In Italië daarente
gen is niets gemasqueerd. Italië geeft on
geveer 2K milliard lire uit voor zijn strijd
krachten met inbegrip van de buitengewone
uitfaven voor de verdediging van;, zij ge
bieden.
V »rvolgcns geeft het rapport een verge
lijking tUsschcn do Franscne en Italiaan-
sche oorlogöbegrootingcn, waarbij de na
druk gelegd wordt op het feil. dat de Ita
liaanschc begrooting slechts 50% bedraagt
van dc Fransche.
Ten opzichte van de vredessterkte van het
Italiaansche leger wordt opgemerkt, dat
deze met inbegrip van do politie weinig
meer bedraagt dan G0% van de Fransche.
Hierna ge»ft het rapport vergelijkingen met
de Zuid-Slavische militaire uitgaven, welke
23% van de totale begrooting bedragen.
De regcering-Brüning zal maat:
regelen nemen
B e r 1 ij n. 4 Mei. (IT.N.) Morgen zullen
opnieuw onderhandelingen over do vot-
hooging van den broodprijs worden «e
voerd tusschen den rijksminister van lnnd
bouw en de vertegenwoordigers dor Ber-
üjrtschc bakkerijen en der molenaars. Dr.
Bruiniiig ontving vandaag de beide voor
zitters van de rijksdagfactie der staatspar
tij, met wie hij over verschillende agrari
sche vraagstukken sprak. De. vertegen
woordigers der staatspartij verklaarden dat
een verhooging van den broodprijs niet ge
duld kan winden en daartegen met krach
tige maatregelen moet worden opgetreden
De rijkskanselier verklaarde, flat de re
geering besloten is een verhooging van
den broodprijs terstond krachtig legen te
gaan
Verder werd ook het vraagstuk der werk
loosheid besproken. De vertegenwoordigers
der staatspartij verklaarden, dat dit vraag
stuk principieel behandeld moet worden.
Een niet te dragen verhooging van de bij
dragen moet worden voorkomen evenals
een in de war sturen van de rijksfinanciën,
wat later moeilijk meer goed te maken
zou zijn.
Hamburg, 4 Mei. (V.D.) Op het zachte
weer van gisteren volgde heden een hevi
ge regen, die vrijwel den geheel en dag ge
duurd heeft en reeds des middags op de
weerstations een hoogte van 37.5 m.M. be
reikte.
Op tal van plaatsen stroomden' de huizen
in de binnenstad onder.
Maagdenburg, 4 Mei. (V.D.) Boven
den Hakcl, een voorgebergte van de TIarz,
heeft zich heden een wolkbreuk ontlast,
die zeer groote materieelc schade aanricht
te. De regen was zoo hevig, dat men geen
10 meter ver kon zien. Tal van plaatsen
werden geteisterd.
JUSTITIE-AMBTENAAR VERMOORD.
Malchow, 4 Mei. (V.D.) Hedenavond
tegen 7 uur is de justitioneel e ambtenaar
b. d. Glaser geboeid en vermoord gevon
den. Glaser had opdracht gekregen een ze
keren Jonas bij zijn werk te controleeren.
Deze Jonas naar thans blijkt een op
lichter beweerde zonder bijzondere ener
gie waterstofgas uit water te kunnen ver
vaardigen Daar men aanvankelijk niet
kon bewijzen, dat zijn „uitvinding" op
zwendel beruste, had men hem toegestaan
onder toezicht van c« n juistitioneel arnbte
naar zijn proeven voort te zetten. Vandaag
nu was Jonas met Glaser in een auto weg
gereden. Men meende, dat het een dienst
reis betrof en maakte zich dus niet onge
rust over het uitblijven van Glaser. Pas
laat in den avond werd zijn lijk gevonden.
Men vermoedt, dat dc dader getracht heeft
hel buitenland tc bereiken.
GAAT MAURA NIET HEEN?
Madrid, 5 Mei. (H. N.) Het gerucht
over Maura's aftreden wordt ongegrond
verklaard.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
772.5 te Stockholm.
Laagste Barometerstand:
751.0 te Va lent ia.
Verwachting:
Zwakke tot matige wind
uit O. richtingen, meest half
bewolkt, droog weer, behou
dens kans op onweer. Iets
warmer.
Lzngestraat 49-51 Tel. 190
Dunne wollen CREPES
voor zomoriaponnen.
Mooie keuze in elfen en fantasie.
Tumult in de Franse-*
Kamer
Parijs, 5 Mei (V.D.). In de Kamerzitting
ati heden verlangde de socialist Brumbach,
lat aan de Spaansche Republiek vanwege
de Kamer oen groet zou worden gezonden,
hetgeen door de linkerzijde en aan de re-
geonugstafel alleen door Tardicu werd toe-
ge juich tl. Dok Paul Boncour verklaarde zich
voorstander hiervan. Dc minster-president
Laval stelde daarop „een hartelijke groet
aan de Spaansche Republiek" op. Bij de
stemming hiervoor kwam het lot een bot
sing tüeschcn den communist Marty en den
rechtschen afgevaardigde Ambrosini. Dc
eommüriist Cachin verklaarde, dat de com
munistische partij de Spaansche Republiek
/.ou begroeten, zootlra het burgerlijk regiem
communistisch zou zijn geworden. Hierop
brak een geweldig tumult los. Ambrosini
lie zich op Kachel wilde werpen, werd door
Marty met een vuistslag tegengehouden. Hij
beantwoordde dezen èlau rnet een klinken
den oorveeg, waarop Marty den minister
president iets in het gezicht wierp, liet duur
ie geruimen tijd voor de rust hersteld was.
11 el voorstel van Brumbach werd met 540
tegen 6 stemmen aangenomen.
De zitting werd tol Donderdag verdaagd.
Drie inzittenden verdronken
Parijs, 5 Mei. (V.D.) Ken tragisch auto-
ongeval heeft in de nabijheid van Boulogne
sur Mer plaats gehad. Een auto, waarin
behalve de eigenaar diens zesjarige zoor» *»n
een zakenvriend zaten, stortte door het bre
ken der stuurinrichting in een langs den
weg loopend kanaal, dat juist op die plaats
zeer diep was. De inzittenden konden niet
uit het wa;cr komen en zijn alle drie ver
dronken.
LUITENANT WAGHORN GEWOND.
Londen. 5 Mei (H.Nliet vliegtuig
van luitenant Waghorn, die in 1929 don
Schnoiderbokaal won, is vanmiddag boven
Farnborough neergestort. De vlieger cn zijn
begeleider wisten tijdig mot hun va' -
uit het vliegtuig tc springen, doch Wag
horn werd bij het neerkomen op den grond
vrij ernstig gewond.. Zijn begeleider, die op
het dak van een loods terecht kwam, werd
lichter gewond.
DE MILLIONAIR.VLIEGER KIDSTON
VERONGELUKT.
L o n d e n, 5 Mei (V D De Engelsche
liegcr-millionair Glen Kidston is in Natal
tezamen met den kapitein-vlieger T A.
Gladstone dooJeliik verongelukt. Kidston
had vorige maand een nieuw record geves
tigd door het traject LondenKaapstad in
7.es dagen af te leggen. Daar het ongeluk in
het binnenland heeft plaats gehad ontbre
ken nog nadere bijzonderheden.
Varkensmarkt 5 Teï. 1309
Vakkundige reparatie.
