T
zJ
AMSTERDAMSCHE WERELDMUZIEK
yWMDfy
UTR:STR:17 Tehl^
ST. EMILION p. f I. f 1.40 p. anker f 56.-
DE RECHTSTOESTAND DER
MILITAIRE AMBTENAREN
A. H. VAN NIEUWKERK, Meubelfabriek N.V.
MENGELBERG C.S. VOOR
LENS EN MICROFOON
De Oberon-ouverture
vereeuwigd
WET OP HET NOTARISAMBT
EEN WETSONTWERP
INGEDIEND
Beekensteinschelaan Beekstraat Tel. 543
COMPLETE WONINGINRICHTING
HUMORHOEKJE
FILMRUBRIEK
Hel Concertgebouworkest in de
Kiichenmcister studio's
Even buiten Parijs ligt bet groote studio-
complex van de Küchenmeistir Accoustiek,
zooalfi er in Berlijn en in Londen ateliers
zijn van deze geluidsfilmindustrie, die ge
heel Europa beheerscht. En in de warme
voorjaarszon brengt ons de taxi uit het hart
van Parijs, door dj steeds armelijker wor
dende voorsteden, met de vele begrafenis
ondernemingen en de smakelijk uitgestalde
doodkisten waarom toch zijn er aan da
zelfkant der groote wereldsteden steeds zoo
veel doodkistenfabri jkjes? Is het omdat
déór de sterfte grootcr is dan in andere
wijken, of wijl juist dézo bevolking meer
waarde hecht aan oen „mooie" begrafenis?
naar Epinay. Daar is weer, als in alle
filmateliers t»r wereld, de groote inrijpoort
met den wakenden Cerberus; al is hier de
Fransche gemoedelijkheid sterker dan de
plicht.
Rond het groote middmgazon 6taan inde
verte autobussen, waarmee de leden van
het Arasterdamsche Concertgebouworkest
"s ochtends vroeg reeds, naar de studio's
zijn gebracht. Twee dagen lang zal er liier
gewerkt worden; van 's morgens negen uur
tot laat in den namiddag. Met slechts een
korte middagpauze, maar met steeds de ge
legenheid sandwiches, decimeters lange
brooden met ham a discretion- of a indis
cretion te krijgen.
In het halfduister schijnt d? anders wel
haast onafzienbare studio kleiner dan vroe
ger, wijl een groot deel ingenomen wordt
door een merkwaardig décor, dat de groote
zaal van het Concertgebouw voorstelt, een
décor dat zich over gansch de breedte, over
een deel van de diepte van de zaal. en zelfs
ver over de zoldering uitstrekt. Iedere Am
sterdammer voelt zich hier thui6; in de be
kende omgeving met de rijen stoelen voor
het orkest, de klapstoeltjes daarachter voor
een deel van het publiek; de deur naar de
solisten- en dirigentenkamers; de speelta
fel van het orgel, en het geheele, goud-glan
zende orgel.
Wat onmiddellijk treft in deze studio, is
d$ betrekkelijke rust cn regelmaat;
hier is niet dat onoverzichtelijk gewirwar
"van stellages die de bovenlampen en de zij
lichten dragen. Want langs een netwerk
van rails aan de zoldering kunnen do tien
tallen bovenlampen van uit. één centraal
punt heen en weer bewogen worden, en
énkele meters onder de zoldering loopt,
rond het geheele atelier, een smalle galerij,
waarop de groote schijnwerpers opgesteld
staan. Ieder met een gloeilamp ter grootte
van een voetbal; tien en twintig kilowatt
iampen, die niet alleen licht, maar ook
warmte goven; een hitte die het werken in
dezen feilen schijn tot een marteling maakt.
Vaal ligt het gipswitte décor in het schijn
sel van enkele lampen; dj achterhelft van
het atelier is duister; in het midden een
vier meter hooge stellage, waarop de eer
ste camera staat, waarop ook Clifford, cl»
leider van de Parijschc ateleliers een plaats
heeft gevonden.
Schuin daarvoor, iets dichter bij het po
dium, een tweede steiger, weer met een
camera; aan de andere zijde, vlak tegen
het. orkest camera no. drie.
De vloer is bedekt met een netwerk van
snoeren en kabels, die van de camera naai
de centrale loopen; met de tocvoerleidin-
een van nog meer lampen. Daar tussch<m,
op de meest ongelegen plaatsen schakelbor
den met open contacten, zoodat ieder tel
kens met doodsangst op het gelaat terzijde
springt, om niet geëlectrocutioneerd te
worden.
Heel in de hoogte hangt aan een in het
duistor onzichtbare draad een microfoon
iets verder naar achteren nog een; rechts
vooraan een derde microfoon. Do verbin
dingskabels van deze drie electrische ooren
loopen naar de achterkant van het atelier,
naar de controlekamer, waar de „mixer"
aan zijn schakelbord de verschillende klan
ken met elkander doet samensmelten.
Nog ie men bezig met het instellen van
'de camera's, het richten van de lampen.
Clifford geeft vanaf zijn hooge plaats aan
wijzingen en bestudeert telkens het effect
van een nieuwe opstelling.
Orkestleden worden als figuranten heen
en weer geschoven, en dan valt het weer
op hoeveel ingewikkelder een dergelijke ge-
hiidsfilmopname is, dan het draaien van
een stomme film, wijl men hier met twee
factoren, met geluid en beeld te rekenen
heeft; die beiden hun bijzondere eischen
stellen.
De uiterste rechtervleugel van het orkest
b.v. moet iets naar binnen, omdat de daar
opgestelde bassisten anders buiten het ge
zichtsveld van de camera vallen. Maar één
ba*6ist heeft, voor het voeren van zijn
strijkstok, ruimte noodig en men kan dus
McatouwI
VOOR DE KOFFIETAFEL
Een blik smakelijke Kippered Her
riugs, Kippered Snacks of Pil
chards. Heerlijk en niet dnur, go
kocht in den IJmuider Vlschhan
del, Utrcchtschcstraat SO, Tel.
maar lot een zekere grens dichter op elkan
der schuiven. Aan de andere zijde achter
aan moet de man, die de bekkens bedient,
meer ruimte hebben, niet omdat zijn plaats
niet ruim genoeg is om naar behooren zijn
taak te vervullen, maar wijl bij. om dei-
wille van het visueel effect, een grooteren
armzwaai moet kunnen nemen dan hij ge
woonlijk pleegt te doen, zoodat de camera
de lichtflikkeringen op de zwaaiende bek
kens kan opvangen, om er het geluidsef
fect door te versterken.
De caberalenzen worden, tegen invallend
licht met een 6cherm van carton omhuld
naast de derde, de voorste camera, wordt
een zwart scherm opgesteld, dat het van
terzijde invallend licht opvangt. En dan
gaat de concertmeester, Cornelia Dopper,
naar den dirigentenlessenaar, om proef te
stoomen.
Twee keer kort achtereen krijscht schor
nan g»
MENGELBERG.
een belsignaal, ten teeken van volkomen
stilte; want nu zijn de microfoons inge
schakeld en zal in de mixing-cabine het ge
luid beoordeeld worden.
Vijf minuten later weet ieder dat het re
sultaat prachtig is, maar dat de bassen
niet sterk genoeg door komen, zoodat daar
ter plaatse het vilt, waarmje het podium
bedekt is, weggesneden wordt
De orkestleden worden geschminkt; witte
haren bij gepoeierd; nog een laatste aanwij
zing, niet in d.» lampen te kijken en niet
naar de camera te zien en alles is gereed
voor dc eerste opname.
Dan komt, door de dubbele afsluitdeur.
do groot kleine man; en als Mengelberg
met haastige schreden door het duister
naar zijn kleodkamer gaat, vaart er een
merkbare schok door de aanwezigen. Er
komt spanning, er komt eenigc onzeker
heid.
Dopper heeft geklaagd over het feit, dat
de dirigentenlessenaar pas geschilderd is,
en nu is ieder in onrust over wat er ge
beuren zal als dc stemming van den diri
gent door con dergelijk onaangenaam voor
val misschien gestoord zal worden; maar
Mengelberg wordt gewaarschuwd en de
mogelijke kwade gevolgen van dit euvel
zijn verholpen
Er hangt van deze uitvoering veel af
wijl dit een spelen is voor de geheele we
reld; voor millloenen, die later deze film
zullen zien en hooren; wijl dit een uitvoe
ring is voor alle tijden ook; zoodat het na
geslacht Mengelberg zal kunnen zien en
zal kunnen kooren.
En voor men zich goed cn we! er van be
wust is, staat de bekende gedrongen figuur
met den dirigeerstok in de hand voor zijn
orkest; er gaat een voelbare energie van
deze figuur uit; een bijzondero activiteit,
een spanning die zich aan allo orkestleden
meedeelt. Hier toont Mengelberg de ware
kracht van een groot dirigent; een direct
contact, vlak voor een uitvoering; een con
tact dat tot uitdrukking komt in een paar
woorden die hij tot het orkest zegt, om dan
even weer een deel van de Oberon-ouver
ture te spelen; een repetitie die telkens
onderbroken wordt door een nieuwe aan
wijzing, doordat de dirigent enkele passa
ges voorzingt, met zijn bekende „ta, ta, ta,
ta. ta, ta!"
Do onkele bezoekers, de staf van de To-
bis ateliers, wijken terug tot achter de al
les hoorende microfoons. In het orkest ver
schijnt de man met dc „ooievaarsbek"; twee
houten latten, die aan het begin van de
opname op elkander geslagen worden, zoo
dat beeld- en geluidsfilm beiden een tee
ken opnemen, waardoor de twee strooken
later op de juiste wijze naast elkander ge
legd kunnen worden.
Én weer krijscht de verschrikkelijke bel;
do seintolegraaf naar de controlekamer ra
telt; stopt dan plotseling; in de stilte klinkt
een kort coramapdo; dan de scherpe tik
van de twee houten latjes en met luider
stem roept de regieseur het nummer van
de scène; welke klanken onmiddellijk op
de goluidsfilmstrook opgeteekend worden.
Deze eerste keer loopt het echter mis!
Want de dirigent, die met omhoog gchoven
dirigeerstok al deze signalen en comman
do's had afgewacht, had er niet mcè gere
kend dat, nadat de man die in het orkest
zijn signaalhouten op elkander geslagen
had, gehukt was weggeslopen, nog luidkeels
het nummer van de opname genoemd zou
worden En de eerste klanken van het or
kest vallen samen met het .numéro: mille
sept cent, soixante Dat beteekenl een
herhaling van het beginceremonieel: van
dezen ritus, waar ieder onderdeel zijn spe
ciale beteekenis heeft. In enkele minuten
heeft alles zich hersteld en enkele seconden
later speelt in deze vreemde omgoving het
orkest van het Amsterdamsche Concertge
bouw, dat door geheel Europa triomfen
vierde, één van de vijf beste orkesten ter
wereld, onder leiding van Dr. Willem Men
gelberg, de ouverture Oberon, opdat latsr
alle werelddeelen dit zullen kunnen zien
en hooren.
Minister Donnet beantwoordt
het V.V. der Eerste Kanier
Verschcnon is het eindverslag van de
commissie van rapporteurs over het ont
werp van wet, houdende voorzieningen,
door de wijziging van de wet op het Nota
risambt, tot meerderen waarborg voor hen
die belangen toevertrouwen aan notaris
sen.
In zijn Memorie van Antwoord zegt dc
minister van justitie dat het ontwerp in
derdaad van beperkte strekking is, doch al
leen strekt om door wijziging van de wet
bovengenoemde voorzieningen tc treffen,
zooals de considerans zegt en waarvoor hij
een veelzijdig samengestelde commissie met
beperkte opdracht in het loven heeft ge
roepen.
In de eerste plaats zou aldus het
V. V. voor de notarissen een leeftijds
grens zijn tc stellen. De minister merkt
echter op, dat er geen bijzondere aanlei
ding is om juist bij deze categorie van
voor bet leven aangestelde ambtenaren met
het stellen van een leeftijdsgrens te begin
nen.
Als tweede onderwerp is genoemd de be
noembaarheid van de vrouw. Nu een ini
tiatief-voorstel daarover bij de Tweede
Kamer aanhangig is, meent de Minister,
zich thans van beschouwingen over dit
punt te moeten onthouden.
Ten slotte werd voorgesteld bij over
dracht aan onroerend goed en vestiging
van een zakelijk recht een notarieele acte
te eischen, zulks orn paal en perk te stellen
aan de zaak-waarneraerij. Deze zaak heeft
evenwel meerdere aspecten, zooals dat der
kosten, waarop door andere ledon reeds is
gewezen. Deze vroegen nog of het niet
mogelijk is de overdrachtskosten op te ne
men in het tarief der notarissen. Bedoeld
wordt blijkbaar een volledige regeling bij
de wet. De moeilijkheid is echter, dat do
dikwijls meest belangrijke werkzaamheden
van den notaris extra-legaal zijn.
Art. 73a schrijft geen uniforme boekhou
ding voor en zij kan evenmin worden opge
legd bij algemcenen maatregel van be
stuur, welke slechts kan regelen het toe
zicht op de boekhouding. Daarbij zullen na
tuurlijk de Kamers van toèzicht allereerst
een taak hebben te vervullen, al zullen al
licht van Regecringswege vaste deskundien
worden benoemd, in de eerste plaats om
deze kamers bij de vervulling van baar
taak bij te staan.
Met betrekking tot art. 73 b (toekomstige
handelingen) sluit de Minister zich geheel
aan bij de zienswijze der leden, die een
overgangsmaatregel onnoodig oordeelen. Er
zij op gewezen dat dit artikel alleen be
treft het in bewaring (of ter leen) nemen
van gelden tegen interest.
1924.
DE STAKING TE DELFZIJL
GEËINDIGD.
Overeenstemming bereikt.
D e 1 f z Ij I, 6 Mei. De staking onder de
bouwvakarbeiders in deze gemeente, die de
vorige week Woensdag en in de gemeente
Anpingedam Maandag j.1. uitbrak, omdat
bet contract was afgeloopen on de patroons
een andere regeling wenschton, is gister
avond na gehouden besprekingen te Appin-
gedam tueschen de patroons en de afge-
\aardigden der werknemers-organisaties,
geëindigd. Men is n.l. inzake de arbeids
voorwaarden tot overeenstemming geko
men.
De nieuwe regeling omvat: Naleving van
het Landelijk collectief contract, met dien
verstande, dat de clausule inzake regen-
verzuim niet van toepassing is.
De vacantiezegels zullen worden verstrekt
met ingang van Zaterdag 9 Mei a.s.
Bij het conflict waren zoowel de leden
van den Algemeenen Nederlandschen
Bouwarbeidersbond betrokken.
AANBESTEDINGSNIEUWS.
Amsterdam, 6 Mei. Heden is door
het kerkbestuur van de parochie der Hei
lige Angustinus aanbesteed de bouw van
een kerk en pastorie aan de Postjesweg al
hier. De laagste inschrijfster was de firma
H. van Keulen tc Amersfoort met 279.400.
Ambtenarengerechten ingesteld
Ingediend is een wetsontwerp houdende
regelen betreffende den rechtstoestand van
de militaire ambtenaren.
Hieraan wordt het volgende ontleend:
Na een historisch overzicht te hebben
gegeven, zegt de regeering, dat het onder
havige ontwerp het geheele gebied van
het militaire ambtenarenrecht bestrijkt
Het betreft dus niet slechts de rechtspraak,
doch ook de middelen tot bewaring en ver
wezenlijking van recht en het materieele
recht.
Darbij is, zoovel wat den inhoud als wat
den vorm betreft, aansluiting gezocht aan
de Ambtenarenwet 1929. Het is, wat aller
eerst den inhoud betreft, wenscbelijk èn
om de redenen van billijkheid èn uit een
oogpunt van eenheid van ons rechtssysteem
dat de regeling van het militaire ambte
narenrecht van dio van het burgerambto
narenrecht slechts afwijkt, waar de bijzon
dere militaire verhoudingen bijv., de mili
taire tucht, dit eischen.
Daarnaast is in den uiterlijken vorm aan
de Ambtenarenwet 1929 aansluiting gezocht
Het ontweip geeft niet wederom geheel zelf
standige voorschriften betreffendo do mili
taire ambtenarenverhoudingen. Een zooda
nige opzet naast dc Ambtenarenwet zou tot
een vermoeiende herhaling van bepalingen
hebben geleid
Daarom is voor het ontwerp, na over
weging, het stelsel gekozen, voor al dje be
palingen, waarin het militaire ambtenaren
recht met het burgerarabtenarenrecht even
wijdig zal loopen, zonder meer naar de
Ambtenarenwet 1929 te verwijzen. Alleen
de afwijkingen in militaire zaken zijn in
het ontwerp uitdrukkelijk vermeld.
Het bleek voorts mogelijk met één wet
voor zee- en landmacht te volstaan. Deze
oplossing is niet slechts uit een oogpunt van
oenvoud van wetgeving aanbevelenswaar
dig, zij is ook in overeenstemming met
het steeds inniger wordend verband tus-
§chen de beide doelen van de weermacht
en met de voor eenige jaren tot stand ge
komen fusie tusschen de departementen
van Marine en Oorlog.
Wat den concreten inhoud van het wets
ontwerp betreft, zijn de titels III en IV ma
terieel uit de Ambtenarenwet 1929 overge
nomen. De regeling van dc rechtspraak in
het ontwerp wijkt van die der Ambtenaren-
in hoofdzaak in twee onderdeelen afa. de
bevoegdheid van den rechter is voor de
militaire ambtenarenzaken enger gesteld,
ten einde te voorkomen, dat de militaire
discipline on tucht door beroep op den
ambtenarenrechter zouden kunnen lijden
b. de organisatie van de gerechten is aan de
behoefto van kennis van de militaire ver
houdingen ook binnen de gerechten aange
past.
Wat het sub a. gestelde betreft, wordt nog
medegedeeld, dat. evenals voor de burger
ambtenaren geldt, ook aan den militairen
ambtenarenrechter de rechtspraak in pen
sioenzaken onttrokken blijft. Hetzelfde
geldt voor disciplinaire en aanverwante za
ken.
Artikel 3 van het ontwerp legt die'ns-
volgcns vast, dat beroep ingevolge do Mili
taire Ambtenarenwet niet zal kunnen wor
den ingesteld tegen beslissingen ingevolge
de bij of krachtens dc Wet op dc Krijgs
tucht gegeven regelen genomen.
Op dit algemeen beginsel laat art. 3 ech
ter één uitzondering toe-
Artikel 69 van do wet op do krijgstucht
geeft den Minister van Defensie de bevoegd
heid ora „den minderen militair, die door
herhaald wangedrag blijkt ongevoelig ie
j zijn \oor krijgatuchtclijke bestraffing, of
wiens liederlijkheid hem onwaardig maakt
in den militairen stand te blijven, hier to
lande uit den dienst weg te jagen. De be
slissingen, door den minister ingevolge dit
artikel genomen, zijn formeel geen disci
plinaire straffen el zullen zii veelal ma
terieel als zoodanig worden gevoeld Vap.
haar bestaat dan ook geen beklag op een
hiërarchisch meerdere van den strafopleg-
ger of op bet Hoog Mil. Gerechtshof. Ook
bestaat op het oogenblik niet eenige andere
regeling van beroep tegen deze beslissin
gen. Werden zij, voor zoover zij militaire
ambtonaren betreffen, nu mede a- n
den militairen ambtenarenrechter onttrok
ken, dan zouden, in tegenstelling met alle
andere toekomstige beslissingen van admi
nistratieve organen betreffendo ambtena
ren, hier beslissingen aanwezig z>in. ter
stond in eerste en laatste instantie gege
ven. Dit is onbillijk. Daarom is voor ont
slag \an militairo ambtenaren od grond
van art. G9 van do wet op de krijgstucht
in art 3 van het ontwerp een uitzondering
gemaakt. Dit ontslag zal, wordt het ont
werp aangenomen, aan den militairen amb
tenarenrechter volgens de gewone procedu
re kunnen worden onderworpen. Wat ver
volgens de organisatie der gerechten aan
gaat, is in beginsel die voor de burger-
ambtenarenzaken overgenomen, terwijl ech
ter zoowel het gerecht in eersten aanleg
als dat in hooger beroep bij de behande
ling van militaire zaken zal worden aan
gevuld met twee militaire leden, zoodat dc
militaire gerechten in tegenstelling met de
burgergerechten met vijf in plaats van met
drie leden recht zullen spreken-
Teneinde de regeling van deze aanvul
ling niet te ingewikkeld te maken en
tevens de berechting van militaire ambte
narenzaken zooveel mogelijk bijeen te hou
den is voorts bepaald, dat in eersten
aanleg in militaire zaken steeds zal optre
den het •Ambtenarengerecht* tot weiks
rechtsgebied do gemeente 's-Gravenhage be
hoort.
Voor dit Ambtenarengerecht wordt door
den Minister van Defensie een militaire le
denlijst vastgesteld. Bij de behandeling van
militaire gedingen treden telken twee lo
den van dio lijst, volgens een tevoren opge-
maakten rooster aangewezen, naast de bur
gerleden op en wel twee ledon van de zee-
of van de landmacht, naarmate het besluit
de handeling of de weigering (om te be
sluiten of te handelen), in het klaagschrift
aangevallen, wordt beheerscht door de al
gemeen verbindende voorschriften voor de
zee- of door die voor de landmacht.
In hooger beroep zal voor den Centraiep
Raad een soortgelijke regeling gelden.
Slechts zal deze Raad, ter waarborging
van de eenheid van do militaire ambtena-
renrechtspraak in militaire gedingen steeds
met één militair lid van do zeemacht en
één mililair lid van de landmacht worden
aangevuld. Ter versterking van de positie
van deze militaire leden het totaal-aan
tal burgerleden van de Raad is veel be-
perkter dan bij de ambtenarengerechten -
zullen zij regelmatig, d.i. in allo militair©
zaken, zitting nemen. Wel wordt ook voor
den Ccntralen Raad een kleinere mi
litaire ledenlijst vastgesteld, doch de ove
rige aangewezenen op deze lijst zullen
slechts het karakter van plaatsvervangers
bezitten.
Het ligt in de bedoeling de wet, indien
eenigszins mogelijk, tegelijk met het pro
cesrecht voor dc burgerambtenaren in wer
king te doen treden. Vermoedelijk zal dit
zijn met ingang van 1 September a.s.
Groote Keuze Tafel- en Div&nkleeden.
Prachtige dessins.
Taxi-chaufieur (a)s gewoonlijk treuzelend met wissel
geld): „Ik zie ankomme dat u uw trein mist, meneer.'"
(London Opinion).
