DE EEMLANDEQ
Maandag 11 Mei 1931
Uitgave: VAIKHÖFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwai 2a 29e Jaargang Mo. 264
SAMENZWERING ONTDEKT
TE ATHENE
ONGEREGELDHEDEN IN
BUENOS AIRES?
fortmann en
hehenkamp
STOFZUIGERS
rniTTTTTrr-a
8 uur 10 min.
L. J. LUYCX ZOON
PIANO- EN 0RGELHANDEL
11 X BE 11 PROVBfc
KUSSVS 28030 K.SVS.
O"
CSE
TEL. 1210 (3 LIJNEN)
Na üw telefoontje staan wij direct voer Uw deur
amersfoortsch dagbja
ABONNEMENTSPRIJS mo
- wce)( (no gratia vtrxckarlag »tg«n ongelukken» f 0.17V*
Bioaealftod franco per post per 3 aunéte I 3»-. Afxonderll|ke nummer» f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INT ERG «1
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regel» f I 03 ®ei inbegrip v«# een oewi|sni>m®€f
elke regel mee* f 0.25 Liefdadigheids advertentie# voor de
helft van den prijs - Kleine Advertinïlêo „KEITJES' bi) vooruitbetaling 1 —3 tgtU
50 ccat. dta regel mmu 10 «at, drttMol plMtrea I I.— 0««l|JcumiMi tun 0.0)
Nogmaals: de overwinning
van Briand. Herriot als
„patriot".
Het heeft zin nog even terug te komen
op dc belangwekkende rede, die Frankrijk's
minister \an buitcnlandsch zaken, Briand,
Vrijdag in de Kamer heeft gehouden. Wan
neer men zijn woorden herleest, blijkt, dat
hij niet alleen het onpolitieke karakter van
het DuitschOostenrijksche initiatief toe
gaf, maar tevens het recht der beide lan
den erkende zich bij elkaar aan te 6luiten.
Dit recht wordt hun in de vredesverdra
gen niet onthouden, doch slechts afhanke
lijk gesteld van de toestemming door den
Volkenbond. Duitschland en Oostenrijk had
den volgens Briand alleen de fout begaan,
dat zij, in plaats van zich te wenden tot de
bevoegde instanties, de wereld voor een
voldongen feit hadden gesteld; dit was
echter evenmin een reden om het geschil
te dramatiseercn en een regeling anders
dan op vreedzame wijze te zoeken.
Mocht men er te Gcnève niet in 6lagcn
overeenstemming te bereiken, dan is er
nog altijd het Haagsche Hof, waarvan dc
uitspraak door alle betrokkenen moet
worden aanvaard. Voor den economischen
nood, voor de misère van den honger, die
te Berlijn en Weonen het plan inzaire de
douane-unie deden rijpen, toonden Briand
bovendien zeer veel begrip te bezitten.
De bereidheid van Frankrijk om te hel
pen. die in de aangekondigde Franschc te
genvoorstellen practisch zal worden gere
aliseerd, werd ook Vrijdag niet nader ge
preciseerd. Zelfs werd niet eens aangeduid
in welke richting zich het „constructieve
plan voor de organisatie der economische
samenwerking" zich beweegt.
De vredeswil, dc verzoeningsgezindheid
van het Franeche volk zijn ook Vrijdag
weer op schoone wijze vertolkt, maar daar
aan heeft men, zooals de Duitsche pers
opmerkt, niet al te veel, wanneer on-
dertüsschcn de daden achterwege blijven.
De Vossische Zeitung vraagt dan ook: zal
het daar eenmaal toe komen? In hetzelfde
uur. dat Briand namens Frankrijk ver
klaarde. dat over de rechtmatigheid van
het Duitsch- Oostenrij ksche optreden alleen
dc Volkenbond, resp. het Haagsche Hof,
bevoegd is e.cn oordeel Uit te spreken, waar
aan geen der betrokken retreeringcji zich
kan onttrekken, heeft 'ie Kamer op deze
beslissing, vooruit trachten te loepen door
een formeele, in een motie neergelegde, ver
oordeeling' van de douane-unie. die, naar
gezegd werd. indruischto tegen dc verdra
gen en dc politiek der internationale samen
werking. Van het socialistische protest te
gen deze aanmatiging en van Brumbach's
verklaring, dat er geen onaantastbare ver
politiek zou zijn, wanneer Frankrijk zich
ten eeuwigen dage uit nationale zelfzucht
tegen een herziening op vreedzame wij
ze zou verzetten, werd nauwelijks notitie
genomen.
Over de interventie van Herriot zijn de
Duitschers evenmin bijster te spreken. Hij
ging op een onstuimige wijze te keer tegen
Duitschland, dat hij beschuldigde van
moedwil'igc schennis der verdragen en var.
het terugkeeren tot dc methodes van 1914.
Zijn scherpe polemiek tegen Oostenrijk
werd door rechts in ko >r toegejuicht. Her
riot, zoo spot de Vossische, schijnt niet voor
niemendal twee jaren lang minister van het
nationale blok te zijn geweest: wilde hij met
zijn manoeuvres de nieuwe concentratie,
den terugkeer van de radicaal-socialisten
in de regcering voorbereiden of wilde hij
zich zelf aanbevelen als minister van bui-
tcnlandsche zaken, wanneer Briand de Qua*
d'Orsay eens mocht verwisselen met het
Rlyséc? Hierop is, zooals men weet, zeer
veel kans, daar dc linksche groepen van
dc Kamer, onder den indruk van Brand's
succes, hebben besloten hem ertoe te be
wegen een candidatuur voor het president
schap tc aanvaarden.
Dank zij een list der
regeer/ng
Athene, 9 Mei. (II.N.) Te Athene is een
samenzwering ontdekt. De minister van
binnenlandsehe zaken deelt mede, dat te
zijner kennis is gekomen, dnt het signaal
voor het uitbreken vail dc revolutie door
een vliegtuig zou worden gegeven, dat bo
ven de stad zou verschijnen. De regeering
heeft daarop van een list gebruik gemaakt
en zelf een vliogtuig boven de stad later»
vliegen.
De samenzweerders zijn daarop op een
piein bijeengekomen, waar zij door dc po
litie. die gereed stond, gearresteerd werden
Alle regeeringsgebouwi.n worden thans
door troepen bewaakt.
COMMUNISTISCH RIJKSDAGLID
VEROORDEELD.
B e r 1 ij 11, 9 Mei (V.D.) Dj juryrechtbank
Berlijn-ccntrum heeft den communistischen
rijksdagafgevaardigde Scbncller wegens
.openbare belcedigir.g in de pers tot drie
dragen bestaan cn dat het een gevaarlijke maanden gevangenisstraf veroordeeld.
New York, 9 Mei (V. D.) Naar uit
Montevideo gemeld wordt, is de binnen
landsehe politieke toestand in Buenos Aires
gedurende dc laatste 24 uur zeer verscherpt.
Verscheidene vergaderingen van studen
ten, waarop tegen do regcering van Uri-
buru stemming werd gemaakt, zijn met ge
weld ontbonden, waarbij vele personen ge
wond werden.
Ter onderdrukking van de studentenon-
lustcn zijn cenigc regimenten ruiterij, waar
op de regcering kan vertrouwen, in Buenos
Aires aangekomen.
De socialistische bladen Libertad en Cri
tica zijn verboden. De uitgever van de Cri
tica werd gearresteerd
Dc algeraeenc verkiezingen zijn officieel
vastgesteld op 8 November a s.
VREDESCONGRES TE LUIK.
Op 22 en 23 Mei 1931 wordt tt? Luik de
vierde internationale grensbijcenkomst der
vredcsvcrcenigingcn van België, Duitsch
land. Frankrijk. Luxemburg en Nederland
gehouden. Deze congressen zijn bedoeld om
de vriendschappelijke verhoudingen, die
lusschcn de volkeren van Luropa dienen te
bestaan, tc bevorderen en te versterken.
uw matrassen worden in één dag
opgemaakt en bijgevuid.
vraagt prijsopgave.
Elcctro!r.~ Vampyr Proles Mielc.
ZjUVGtSSTK*. QOJ£L.28ö
Reparatie spoedig cn billijk.
BINNENLAND.
Ernstige vechtpartij op de kermis te Gro
ningen.
(Tweede Blad, pag. 1).
Ernstig auto-ongeluk tc Wagcningcn.
(Tweede Blad, pag. 1).
SPORT.
Ruiterfeest der Kon. Ned. Jachtverceni-
ging.
(Tweede Blad, pag. >4).
H.V.C. wint met 4—1 van De Volewijckers.
(Tweede Blad, pag. 3).
STADSNIEUWS.
Deken Fock gehuldigd bij zijn 25-jarig
jubileum.
(Eerste Blad, pag. 3).
Propaganda-avond van den A.N.W.B. in
Dc Valk.
(Eerste Blad, pag. 3).
MUITERIJ OP EEN SPAANSCHEN
KRUISER.
Madrid, 9 Mei. (H. N.) Uit Ferrol
wordt gemeld, dat de bemanning van den
kruiser Jaime 1 gemuit heeft. Zij beklaag
de zich over de ölechte verpleging en pro
testeerde ook i -gen de hou ling van don
tweedon commandant. De muiters zijn in
hechtenis genomen, maur toch is do toeze,
ging gedaan, dat hun klachten ter kennis
van de regeering zullen worden gebracht
P a r ij s, 9 M e i. (H. N.) Behalve te Ferrol
is het ook te Cartagena tot incidenten op
dc vloot gekomen.
WEERBERICHT
Iloogs'e Barometerstand:
770.3 tc Memel.
Laagste Barometerstand:
717.0 tc Tborhavn.
Verwachting:
Zwakke tot matige Z. tot
Z. W. wind, zwaar bewolkt
met tijdelijke opklaringen,
waarschijnlijk eenige regen
met kans op onweer, weinig
verandering in temperatuur.
Ê3:
Langestraat 49-51 Tel. 190
ONDERJURKEN
moderne lengte, prima kwaliteit,
cïubbcl Chartreuse f 4,25.
Goed gesorteerd In groote en extra
groote maten.
DE ONRUST IN PORTUGAL.
Lissabon. 9 Mei. (V.DDc politie hcetf
tc Lissabon ruim 200 zware bommen gevon
den, hetgeen als een aanwijzing wordt be
schouwt!, dat er plannen bestaan voor cei>
nieuwe revolutionnairo beweging. Er zijn
talrijke personen gearresteerd.
M.
5??s
Varkensmarkt 5 Te!. 1309
Inruilen van instrumenten
tegen zeer hooge prijzen.
Morgen, Dinsdagavond 9 uur finish bij Will Go, huldiging tier drie kra
nige chaufteurs, daarna rondrit door de stad.
Ulvenhout, 5 Mei 1931.
Menier,
Is 't veur mekaar gekomen of nie? As
de Mi maar in 't laand is, hè 'k altij ge
roepen, dan zulde 't belèven! En op d n
oogcr.blikOlec, 't is om over oewen kop
to duikelen, tusschen d'n malsch-gruunen
klaver, die as beddekes zoo zocht, as donscn
kussens, verspreid staat in de graslaandcn.
't Windeke dat er laanks oewen kop aait,
vol os 't is van blossem- en van dennengeu
ren, 't is as d'n zucht van 'nen waaier
van véeren, dcurtrokken van viooltjes- cn
kruinagclslocht van 't wefkc dat 'm han
teert.
't Is om zot te worden van genol.
En zoc3s ik nouw in ons ..museum".
Trui d'r beste kamer. dit briefke zit te
potlooien, veur 't open raam. waarveur de
gordijntjes zochtjes beven op 't ademke van
de bosschen; waar 't /onneke deurhenen
zeeft en gouwen spikkels strooit op m'n vel-
leke pompier; de veugcltjes d'r rollerkes en
d'r liedekes om m'nen kop springen mee
fluwcelzoclit gefluit; de schaduws van taks-
kes bewegen in 't licht dat er fonkelt uit de
pure lochten, zoow is zelfs 't gepotlooi veur
't open raam 'n uurke van vredig en zocht-
zuut genot.
Mei? Ja, lach maar: 't is d'n schonsten
*jid van 't jaar.
*'n End hout, zoow dor as d'nen bezem
steel, da-d-eel d'n winter veur oew raam
hong tc piepen op d'n sturm as 'n verroeste
scharnier, das huilerig en pokkelig van 't
ie ven dat er brikt deur z'n harde, scheu
rend vel. Knobbekes, pèèrs nog van prillcn
ouwer lijk de lipkes van 'n borelingske, per
een d'r eigen deur da dooie hout, trillend
naar de broeiende zon. En ocw bietje ver
staand da 6taat 'r bij stil, maar ocw haart
bloeit open lijk 'n klaproos, as ge da-d-on-
tcmbaar leven barsten ziet op duuzend
plakskes tegelijk uit zonen dooien knoest
En as dieen „paal", krom van rimmeltiek,
as 't ware,- over 'n maand éénen rist van
klonterende blossembloci is, as 'n 'nen
bruidstak is geworren van 't smettelooste
wit cn 't zuutsto rose, as de stckebie-kes d'r
zoemend en gonzend omhenen staan te zwe
ven mee d'r goud bronzen vlicsvleugeltjes,
aangetrokken op 't zuutig gegcur van dieén
schuimenden blossemtak. as 't zonncke dan
die duuzenden blommekcs mee gouwen
poeier bestuift, dan is zo'ncn tak van don
zige pracht en van tintelenden praal teu
gen 't klaarhelder blaauw van d'n puren
hemel, één groot wonder van Goddelijke
makelij.
En as ie dan leeg begint té sneeuwen en
d'n erft wit bedekt, dan dan zoude dieén
ouwen knoest zochtjes stroelcn mee oew
oogen as 'n gift zóów uit Onzenlieveneerkc
z'n haanden
En zie ik naar d'n okkubaa, daar laankst
de 6chuur op onzen erft, waar nouw 't jonge
blaaike, ter grotte van 'nen pink. omhoog
staat, zóó dun en helder da-d-1 zonncke die
rechte, puntige blaaikes heelegaar deur-
licht, dan is dieén struik lijk 'nen grooten
kandelaber uit ons kerkeke mee duuzenden
lekkende kèèrscnviammekes.
Wa-d-is da jonge léven, getooverd uit al
da-d-onaanzienlijke kale hout, van 'n aan
doenlijke pracht.
Rooie bessen, as kersen zoow groot, gloei
ende onder de blaren, lijken d'r in gehan
gen as 'n versiering deur de smaakvolste
haandjee van 't aldcrschonste fee-ke.
I)e sappige graslaandcn, overgoten mee
't licht uit d'n klèèren hemel, waar nog
plassen in staan die as plakaten van de
hooge locht zijn komen zeilen teugen d'èèrdc
aan, zóó puur, waar dc madclievekes en boi
'crblommekcs uit óp-blooien in ijdelen spie
geiglaans, waar ze nat en wermte voor 't
drinken emmen da ze bros zijn van vrucht
bare groeikracht, de graslaandcn bont van 't
roomgeel, gloeiend zuringrood en madelie
ven-wit, zijn velden van schoonheid as uit
'nen droom.
Van d'n mergen, toen 'k vruug al in de
akkers zat, klam nog van 't malsche pomp
water, toen 'nen lichte nevel over d'èèrde
daauwde en drupkes tikten van d'n blom
kool in 't vette nkkcrlaand, toen 'nen leeu
werik, dol van plazier dc locht inschoot om
jeloers op 'm te worren, zingend as 'nen
engelensopraan toen m'n pepke krakend
gloeide in de morgenstilte en rose gloed uit
1 Oosten vloeide over heel de schoone chop
ping, toen 't kerkcklokske luien gong mee
siiuxRcnde klaankskes die deur d'n rozen
gloed gedreven kwammen, toen was 't ol
Onzenlievenccr „gociënmèrgen" teugen me
zee.
En toen 'k de groeikracht zien kon, v u u-
1 c n, toen 'k dc vruchtbaarheid zag tril
len in d n lilligen nevel die 't laand ovcr-
toog, 't nuuwe leven van d'n hemel zijgen
zag op al da-d-open akkcrlaand, toen er
wèrmte as van 'n kattenvelleke op m'n
pèèrskouwc haanden streelde deur 't rijzen
de zonncke dat daar ginder d'n onder al
bloeiend verbrokte, toen 'k d'n scÜeppings-
draang in de ruimte vuulde leven as 'nen
goudvisch in 'nen glazen ba!, toenja
hoe za'k da zeggen. toen, wel toen cm
ik, zoo maar. mee m'n haanden in d'n vet
ten grond, „gocienmergen" truggezecd, za'k
t maar noemen, cn m'n pet op 'nen blom
kool gezet.
En as m'n pepke leeg was en m'nen krui-
waget vol van bedaauwdc gruuntcn, besla
gen mee koelte of 't dori6 van 'nen perziek,
was, as t zonncke al in dc boomen zat cn 't
bosch begon te gloren, dc blommekcs mee
'n knikskc wakker wieren, d'r kopkc recht
omhoog 6nuktcu en d'r blomblaaikcs open
vouwden of ze geeuwden van genot, 'nen
zwartfluweelen rnèrel op 'nen tak z'n vlerks
kes uitsloeg of ie z'n eigen uitrekte en toen
z'nen zang in stukskes om 'm henen strooi
de; de nuchtere, pittige Vcurjaarslucht in
m'nen buik spoelde da'k scheel van d'n hon
ger wier, toen ben 'k naar huis gegaan om
Trui „d'r oogen van d'ren kop te frètcn"
lijk as da ze noemt.
En op d'n erft rook ik dc koffie al. De
geur slierde deur de reine Mei-mergenlocht,
nèt in m'n neusgaten da ze 'r van trilden
„Trui", riep ik toen 'k m'nen kruiwagil
neerzette- ,,'k wouw da ge 's wiest wa'nen
honger of ik heb. Keb 'nen buik as 'nen
leege èèrpclzak; schep op!"
„Schepte gij maar niet zoow op," zee ze:
,,'t sta-d-allegaar al jaank guied, 't spek
is al koud, waar blijfdc toch van den mèr-
gen?"
„Prullemuts, 't is daarbuiten 'n wonder
van schoonheid cn pracht; ge kunt 'r nie
van scheien; kèk 's effe dóór", 'k wees
naar m'nen kruiwagel, „\va zegde van
m'nen blomkool?"
Mee één ogsko keek zo 'r naar en toen
zee ze op 'n toontje asof ze 'nen kleinen
brak om 'n pakske thee stuurde: „inokt er
meer goed geld van in de stad, hij is 't dub
bel t-endik wèèrd!"
,,'k Zal 't zeggen," lichte-n-ik: „maar gift
me eerst dc pan mee spek s aan, waant
d'r zit 'n muzickskc in m'nen buik van d'n
honger!"
Ah! amico, da «smokte. As ge zoo al n
uurke op d'n akker hèt gewerkt, as dc
straal van de pomp 'nen polsdik over oew
ziclement hoe gcplcnst, as g'ocw eerste pep
ke al geprüufd hèt en ocw karrekas dcur-
stroomd is van d'n pittigen krachtigen Mei-
mergen, as oew bloed al 'n uurke deur ocw
lijf hee gerauscht da go 't vuulde kloppen
in oewen r >k. 't nuchter morgenwindje 't
eerste zwc1 van oew veurhoofd streek, as
go dol va plazier dan thuiskomt mee 'n
gevuul of ge verjaart vandaag, dan
snakte naar wa snejen brosse boeremik,
die naar den haver ruukt, naar n kom kof
fie, die ocw neusgaten kiedelt, naar 'n pan-
nckc sissend spek da-d-et laanks ocw kin
doet druppen.
En as ge dan gedaan hèt, ópstaat mee
't gevuul van 'nen (nog nie afgedaankten)
koning cn oew pepke weer stopt, dan lopt
er al water in oew taanden nog veur ge
't aangestoken hèt!
'n Protje mee Blek, die ongeduldig is van
't woehten om naar de stad te gaan mee
d'n gruuntenwagel, laanks de gruune cn
zonnige dreven, teer ovcrschauwd deur 't
jonge kastanjeblad, dat er bijstoat om in
te happen.
Ochottekes, was zijn die Mei-mergens van
'n kollesaal genot. En as ik dan in de 6tad
koom, as d'n wagcl haard botst op dc
graauw» keien, in die stad waar 't zonneke
nog achter de huizen zit, waar de slaap nog
zit in de oogen van bekaanst alle men-
schcn, as ik dan bij m'n klaanten koom
en daar komt 'n wefkc veur mee n polleka-
kopke as 'nen drogen spons, 'n kopke waar
dc pluuskis van de dekens nog in haken,
mee 'nen grooten vuurrooien of haard-
blaauwcn jas over d'ren nachtpon, dan
denk ik wel 's- mensch, mensch, wa-d-edde
weer 'n schoon stuk van oew korte leventje
verspuld in de bedstee! En 'n bui emmen
die menschcn. amico, 'n bui, of all: Ficst-
dagen afgeschaft zijn.
Van de week kwam ik 'r bij zoo eentje
cn die zee, mee 'n gezicht of 't slonk: „hé,
wa komde toch altij vruug: gij haalt de
menschcn uit bed, mee ocw gespook."
„Vruug juffrouw," vroeg ik: „vruug? Keb
er al 'nen dag opzitten horra en'nen
schooncn! As ge toch van mergen dieén op
gaank van 't zonneke gezien had, ollee,
dan hadde mee mijn 'n daanske gemokt
in de wei!" „Keb vannacht genogt ge-
daanst,' zae ze: „en schiet nouw maar 'n
bietje op, 't is te koud!" Koud. amico! „Wa
zullen me 's eten vandaag," docht ze toen
haardop. „Da zal ik oew 's zeggen, juffrouw,
asteblieft, blomkool, as ge 'm nergens ziet,
mee d'n daauw d'r nog op, n kwartje
maar!"
Toen wier ze pas wakker. En mee 'n
paar oogen as glazen bollen en 'n gezicht
van wa-d-éb-ik-jouw-daar, zee ze: „6chaan-
dc!"
„Eigenlijk wel," was ik ze veur: „zo'n
6tuk is 'nen haal ven gulden wèèrd, maar
omda gij 't zijt, veur dc helft, dèèr!"
„Afzetter," zee ze toen.
Ja. amico, zaken doen valt nie mee 'k
Werk m'n eigen liever de pip op m'nen
akker, dan da'k later veur m'nen arbeid
nog pingelen mot, maar ollee, wat doc-d-'r
aan!
„En dan," gong ze deur: „wa zijn ocw
èèrpels toch slecht! Keb er giesterén wel
de helft van weg motten gooien, alles rot!"
En dan amico, as me zóóver zijn, dan
zie ik weer de madclievekes wakker wor
ren, de mèrels heur ik rlnn zingen, d'n blos-
semgeur krult in m'n kokkerd, clan snak
ik weer naar m'nen hof
Waant as ge dan laank teugen zo'n halX-
wakker klaantje aan staat te kijken, dan
krijgde op 't lest 'n gevuul of ge zeivers
ók nog nie gewasschen bent.
Affijn, toen me-n't ééns waren, hé'k
gaauw afgerekend en om m'n gemoed te
koelen, mee 't weggaan gezeed: ..Dag juf
frouw, tot mèrgen, wel te rusten!"
Maar d'r zijn ok aandere wefkes horre!
Die komen mee d'n daauw van d'r gezond
heid cn schoonheid, op d'r gezicht, lachend
en mee ogskes as vuurbonkskes veur d'n
dag. Die emmen 'n smoeltje om ze 'n ben-
neke spinazie veur niks te geven. Die vra
gen hoe 't op d'n buiten is en of de ère-
becsjcs al gaan werken. En hoe "t mee d'n
nieuwen èèrpel er veur staat, omdat dc
ouwe slecht gaan worren! En dan lach ik,
licht m'n petje op en toon m'nen kalen kop
en zeg dan: „ja, juffrouwke, as me oud
worren, gaat er do blom af, ee," en dan
ommen 'n plazier, dat d'n lach teugen d'n
overkant aan slaat.
En dan doei ik 'r nog 'n haandje hekstra
spinazie bovenop, weeg d'n èèrpel wa re-
jaal cn beloof zo 'nen bos schoone blom
men as d'n erft in d'n bloei staat strak.
Dan is 't léven weer 'n lust.
Kom, ik kan wel blijven schrijven van-
dcuzen keer, waant 't is hier toch zoo lek
ker veur 't open raam in 't zonneke, ee!
Maar d'r mot nog meer gedaan worren.
dus tot de noste week.
Veul groeien van Trui en as altij gin
horkc minder van oewen
toet a voe
DRé.
