TAXI MOLENAAR
DE EEMLANDER
Bmiteoïaodsch
Overzicht
BRIAND LIJDT DE NEDERLAAG
Buitenland
VOORNAAMSTE INHOUD
JOH. DE HEER
Vrijdag 15 Mei 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwai 2a
29e Jaargang No. 267
DOUMER PRESIDENT VAN
FRANKRIJK
Zal Briand van het tconeel
verdwijnen
SCH0BER VERDEDIGT DE
T0LUNIE
PIMlEROP
BLOEDIGE ONLUSTEN
TE CAIRO
DE BUITENSPORIGHEDEN
IN SPANJE
LICHT OP
9 uur 17 min.
L. J. LUYCX ZOON
fortmann en
hehenkamp
PIANO- EN 0RGELHANDEL
HENDERSON EN ZALESKI
TE PARIJS
TEL. 1210 (3 LIJNEN)
TARIEF SLECHTS 20 cent PER K.M.
ABONNEMENTSPRIJS per 3 aaasdca voor Amersfoort f 2.10. per aeead f 0.75. por
1 «rek (tnrt gratis verzekeflag regeo oagelukken) f 0.171/»
Blonealend franco per post per 3 ausdts X-. Ahonderlijke nummert f <X0f>
rOfTKEKENING 47910 TELEFOON INTEtC til
DAGBLAD
PRIJS DER AOVERTENTIEN VM,-*r«9€l* f 105 VS et» ttuilsooi&ffltr.
Ll= "i 11 regel stee» fO.25. LlefdndJghelds-advertcDtt'éD voor de
W&t van deu prijs. Kleine Advertentie» „KEIT1ES" by vooroitbetaliep —5 regelt
fO cent, tikt regel meer 10 cent, driestal plaatjes U-. BeoTjsnnmirei oar® OXH
De nederlaag van Briand btj de
verkiezing van een Franschen
staatspresident.
-Men heeft uit de telegrammen kunnen
zien, c^at de verkiezing van een nieuw
staatshoofd in Frankrijk een opzienbarend
verloop heeft gehad: bij velen stond het
vrijwel vast, dat Briand de zege zou beha
len, doch verkiezingen worden soms geken
merkt door een onverwachte grilligheid en
zoo kon hot Woensdag j.l,. dan ook gebeu-
reh, dat Doumer werd aangewezen als op
volger van Doumergue.
Velen hebben het betreurd, dat Briand
2ich candidaat heeft laten, stellen en den
aandrang van zijn vrienden niet heeft kun
nen weerstaan. Indien hij de overwinning
had behaald, zou Franknjk een bekwaam
en internationaal-vermaard minister van
buitenlandsche zaken zijn kwijt geraakt;
wanneer hij een nederlaag zou lijden en
dit is thans geschied zou zijn aanzien aan
merkelijk zijn geschokt Dit laatste is ook
de overtuiging geweest van Briand zelf en
één zijner eerste daden na afloop der presi
dentsverkiezing is dan ook geweest, dat hij
in den ministerraad te kennen gaf. dat hij
het zijn plicht achtte als minister van bui
tenlandsche zaken af te treden, 'n stap dien
rechts ten zeerste zou hebben toegejuicht.
Laval, de minister-president, alsmede zijn
andere ambtgenooten dachten hier echter
andei's over cn drongen er met voel na
druk bij hem op aan naar Genève tc gaan,
ten einde deel te nemen aan de zittingen
van den Volkenbondsraad en van de Euro-
pecscho studiecommissie, die door Briand
wordt gepresideerd. De minister heeft niet
langer tegengestribbeld, zoodat Briand op
nieuw Frankrijk? vertegenwoordiger zal zijn
in de Volkenbondsstad. Met Poncet, onder
staatssecretaris, is hij gisteravond naar Ge
nève vertrokken; uit sommige berichten
zou echter kunnen worden afgeleid, dat
Briand niet van zins is tot 't laatste oogen-
blik aan de besprekingen deel te nemen-
-Overigens heeft niet alleen ip Frankrijk
zelf, doch evenzeer in het buitenland de uit
slag der prakten ts verkiezing- Aien- dtepen
indruk gemaakt. Hier en daar wordt de ne
derlaag beschouwd als eon aanduiding, dat
de nationalistische denkbeelden in Frank
rijk hoe langer hoe meer veld winnen en
dat dit geen gunstig teeken is voor de paci
ficatie van Europa, Weer anderen leggen
het resultaat in gunstiger zin uit cn zijn de
opvatting toegedaan, dat men Briand's
échec niet al te ernstig dient op te vatten,
daar dit geenszins dc veroordeeling van
Briand's staatkunde beteekent. Deze kringen
zijn dan ook van meening, dat de binnen-
en buitenlandsche politiek van Frankrijk
op dezelfde wijze als tot dusver zal worden
Voortgezet en dat de staatkunde, die aan
stuurt. op vrede en internationale samen
werking, er geenszins door in het gedrang
zal geraken. Doumer, zoo zegt men en
de nieuwe staatspresident heeft zich zelf
ook reeds in dezen geest uitgelaten zal
niets doen, waardoor Briand in zijn streven,
om de toenadering der volkeren te bevorde
ren, zal worden belemmerd..
Trouwens: in vele kringen wordt Briand
als een onontbeerlijke figuur beschouwd
Een andere vraag is echter, of Briand het
zelf met zijn waardigheid in overeenstem
ming kan brengen om na de Geneefschc be
sprekingen aan te blijven. Men spreekt
dan ook al van een uitgesteld aftreden en
beweert, dat men voorloopig slechts heeft
afgezien van een officieele bekendmaking
der demissie om Briand's positio to Genève
niet verder aan te tasten, nu zijn moreel aan
zien in zekere mate is geschokt. Hoe dit
ook zij, aangenomen mag worden, dat, daar
Doumer geen uitgesproken vertegenwoor
diger van rechts is, doch een bezadigd be
windsman, die niet van een avouturenpoli-
tiek houdt, ook do eventueele opvolger van
Briand een politiek zal voeren, die eenigs-
zins moge afwijken van de methodes,
welke Briand toepaste, doch In wezen daar
niet al te veel van zal verschillen. Het be
hoeft geen betoog, dat men juist nu met
groote belangstelling cn spanning Briand's
gebaren te Genève zal volgen, daar men
eruit zal kunnen afleiden, of dc instruc
ties, die hij thans heeft meegekregen, al
dan niet verschillen van de richtlijnen, die
hij tot dusver op de internationale bijeen
komsten volgde.
Te Genève maakt de uitslag een
diepen indruk.
Het was reeds bijna vijf uur, toen Woens
dagmiddag de officieele uitslag bekend werd
gemaakt van de eerste stemming op de
candidaten voor bet presidentschap der
Fran6Cho republiek. Op 7 stemmen na be
haalde Doumer, de voorzitter van den Se
naat, de volstrekte' meerderheid, die 440
stemmen bedroeg. Briand kon het niet ver
der brengon dan 401 6temmen, terwijl een
achttal andere candidaten gezamenlijk
6lechts ruim 40 stemmen haalden.
ENGELAND EN DE VERLAGING
DER TARIEVEN.
Londen, 12 Mei. (V.D.). De minister van
handel, Graham, heeft heden in het Lager
huis verklaard, dat zeven naties. Oosten
rijk, België, Frankrijk, Italië, Polen en
Zwitserland, haar bereidheid hadden te
Rennen gegeven om voorstellen te overwe
gen tot verlaging der tarieven, met de be
doeling hierover mogelijke onderhandelin
gen aan te vangen. De voorstellen namons
de Britscho. rpgeering zijn dienovereenkom
stig overhandigd, doen de onderhandelin
gen zij nog niot geopende v
DOUMER.
De uitslag der eerete stemming was voor
Briand aanleiding zijn candidatuur in te
trekken ten gunste van Marraud, die door
de radicaal-socialisten werd voorgodragen
Bij de tweede stemming werden er op Dou
mer T>04, op Marraud 334 en op verschillende
andere candidaten gezamenlijk iets meer
dan 60 stemmen uitgebracht, zoodat Dou
mer is gekozen en voor zeven jaren op het
Elysée zal zetelen.
Het behoeft izeen betoog, dat de uitslag
der presidentsverkiezing voor Briand een
zeer groote teleurstelling is geweest en
evenmin behoeft uiteen te worden gezet,
dat zijn prestige een geduchten knauw heelt
gekregen, zoodal Woensdag, reeds talrijke
geruchten de ronde deden, dat Briand van
zins was af te ireden als minister van bui
tenlandsche zaken. Ook te Genève, waar be
langrijke besprekingen voor dc deur 6taan(
i6 de teleurstelling over den loop van zaken
zeer groot Wèl heeft Doumer verklaard
dat de vredespolitiek zal worden voortge
zet, doch het zou inmiddels voor Europa
een groot verlies beteekencn. wanneer
Briand voorgoed van het politieke toonvel
verdween.
Parijs, 13 Mei. (V. D.) De nederlaag
van Briand bij de eerste stemming en do
intrekking van zijn candidatuur voor de
herstemming wórdt in politieke kringen der
rechterzijde als ten ernstige, wellicht beslis
sende nederlaag beschouwd. Nu de Natio
nale Vergadering zich duidelijk tegen hem
heeft uitgesproken, zoo zegt men, zal hij
Frankrijk bezwaarlijk langer met het voor
zijn ministerieel ambt noodzakelijk aanzien
kunnen vertegenwoordigen en dient hij uit
de gebeurtenissen zijn consequenties tc
trekken.
Aan de linkeche, meer gematigde zijde
wordt daarentegen verklaard, dat men reet
presidentschap on departement van buiten
landsche zaken niet in één streek mag af
rekenen. Briand zelf heeft nimmer het pre
sidentschap geambieerd, doch is ten slotte
voor den aandrang zijner vrienden bezwe
ken. Het gaat hier niet om een buitcn-
landöüi-poljtieke functie, doch om een re
presentatief ambt, waarvoor de meerder
heid van de Nationale"Vergadering een wei
nig in het middelpunt van het politieke le
ven 6taande figuur heeft geprefereerd. Bo
vendien raag men nietvergeten, dat in
Frankrijk de traditie heerscht, dat in zulke
gevallen aan een senator de voorkeur
wordt gegeven.
Pessimisme wegens Briand's
nederlaag.
Uit Genève wordt d.d. 13 Mei aan de
Maasbode geseind:
Vanmiddag bestond hier natuurlijk groote
belangstelling voor de Fransche presidents
verkiezing, doch. die was reeds om half ze
en verdwenen, toen hier bekend werd, dat
Briand na de eerste stemming zijn candi
datuur hau teruggetrokken.
De nederlaag van Briand heeft hier alge
meen een ontmoedigéhden indruk gemaakt.
Men had hier ^steeds gehoopt, dat Briand
geen candidatuur zou hebben aangenomen
cn zich volledig zou hebben bewaard voor
de voortzetting van zijn Geneefsche poli
tiek. Vooral na de laatste successen van
BiTand in de Fransche Kamer had hij zon
der eenig gevaar voor verlies van prestige
•an het stellen eener candidatuur kunnen
afzien, maar nadat Briand zich openlijk
had candidaat gesteld, hoopte men in vol-
kenbondskringèn algemeen, dat hij geko
zen zou worden, hoe ongaarne men hem ook
te Genève zóu' hebben gemist.
Helaas bestaat thans in Fransche volken-
bondókringen groote bezorgdheid, dat Bri
and, al gaat hij nu niet naar het Elysée,
toch voorloopig zal verloren zijn.
Men vreest, dat Briand misschien welis
waar nog een paar dagen hier zal komen
en dat hij misschien nog een maand minis
ter van buitenlandsche zaken zal blijven
doch dat bij dan zijn ontslag zal nemen en
zich ecnigen tijd geheel van dc politiek ver
re zal houden.
In ieder geval acht men het niet waar
schijnlijk. dat de nederlaag van Briand een
zeer onbevredigende uitwerking op do be
sprekingen, die in de komende weken hier
lo Genève zullifli plaats vinden, hebben zal.
Onverschillig wie de Fransche gedelegcer-
do in de Europecsche commissie en in den
volkenbondsrjLad zal worden, men ver
moedt, dat In ïe^er geval de Fransche ge
delegeerde zeer veel voorbehoud en zeer
veel terughouding zal moeten in acht pc
men, zoowel in de kwestie van de Fransch
Italiaansche vlootonderhandelingen als bij
de bespreking van het toenaderingsvraag-
stuk.
Men moet dus helaas vreezeh, dat dc op
hcldering van den internationalen hornet,
die misschien \an de twee aanstaande we
ken te Gönève te verwachten zou zijn go
wce6t, thans zal uitblijven cn dat ccn nieu
we, vertraging in de verbetering van den
algeraeenen toestem* om'^pmlJdeHjk- ^ewor'
den is.
Briand gaat toch naar Genève.
Donderdagmorgen om half tien Is eon
zitting van den Franschon kabinetsraad
aangevangen. Ingekomen was een ontslag
aanvrage van dén minister van buitonland-
soho zaken Briand, die van meening is, dat
de delegaties der Nationale Vergadering
niet een zoodanig vertrouwen in hem heb
ben, dat hij. Frankrijk nog met dezelfde
autoriteit zou kunnen veytegenwoordigen.
De prémier Laval en de andere ministers
hebben er vervolgens bij Briand op aan
gedrongen, dat hij Frankrijk -* nog op de
a.8. bijeenkomst der Volkenbondsraad te
Genève zal vertegenwoordigen,
Briand heeft hierin toegestemd en ver
klaard naar Genève te zu'len gaan. Als
tweede, gedelegeerde zou Francois Poncet
Briand vergezellen.
BUITENLAND.
Doumer president van Frankrijk.
(Eerste Blad pag. 1).
STADSNIEUWS.
De kleine Peugeot krijgt rust.
(Eerste Blad, Pag. 3).
Uitzichtbelemmcring bij Oud-Leusden.
(Eerste Blad, Pag. 2).
Filmavond van den Arbeiderssportbond.
(Eerste Blad, Pag. 2).
Succes voor muziek- en zangverenigin
gen. Eerste Blad, pag. 3).
\X'akkerschudding van
Europas geweten
Berlijn, 12 Mei. (V.D.) Vice-kanselier
dr. Schober is hedenavond naar Gonèvc
vertrokken. Voor zijn vertrek verklaarde
dr. Schober aan een vertegenwoordiger van
do pers: „Ik weet, dat ik met do vader-
landsgctrouwe bevolking van Oostenrijk
het inzicht deel, dat het hoog tijd was het
geweten van Europa wakker te schudden.
Dit is geschied met het: tusschen Duitsch-
land en Oostenrijk overeengekomen plan
inzake dc tolunie. Wie nog een bewijs ver
langt, dat niet politieke, maar econo
mische overwegingen onze stappen hebben
geleid en dat het geen overrompeling met
politieke plannen was, toen Oostenrijk en
Duitschland hun voornemens te kennen ga
ven onderhandelingen over oen tolunie tc
beginnen, wijzen wfj op de recente cata
strophe van de .grootste Oostenrijkse he
bankinstelling, waaruit de volstrekte nood
zakelijkheid van een werkelijke hulp voor
Oostenrijk blijkt. Mijn taak, Europa daa-r-
van to. overtuigen, is zeker -niet gemakke
lijk.
Wie niet wil, dat in het midden van
Europa een ruïne ón (staat, moet de ver
zuimen van het verléden óphertén en Oos
tenrijk dat geven, wat het noodzakelijk be
hoeft ora te leven."
TUINSLANG 59 ct. p. M. m. spiraal
SCHOP, HARK. SCHOFFEL f 3.— per stel.
GRASMACHINES I 13.25, f 13.75, f 11.25
Grasmachines, slijpen, repareeren.
T.jwoEsm. QOJfez.28R
Ettelijke personen gedood
en gewond
Londen, 14 Mei (V.D.) De verkiezings
dag heeft de Cairo tot ernstige botsingen
aanleiding gegeven, waarbij 18 personen ge
dood en 167' gewond zijn. Volgons dc offi
cieele regcermgsberichten echter zijn slechts
vijf personen gedood en 60 gewond. In de
nabijheid van de spoorwegwerkplaateen
poogde een menigte van 4 tot 5000 menischen
een domonstratieoptocht te vormen; 250
man infanterie cn cavallerie hadden op
dracht dit te verhinderen. De demonstran
ten verschansten zich echter in do spoor-
wegwerkplaatsen, waarop de politie ten
slotte machinegèwccrvuur opende. Op an
dere plaats der stad werden tramwagens
en auto's omvergeworpen en in brand ge
stoken. Ook hier vuurde de politie op de
menigte, waarbij o a. twee Engelschen ge
dood werden.
Naar verluidt, is de orde intucschen weer
hersteld.
NEDERLANDSCH DE EENIGE
OFFICIEELE TAAL TE GENT.
Gent, 13 MeL (V.D.) De gemeenteraad
van-Gent heeft besloten alle officieele stuk
ken in het vervolg alleen in het Neder-
landsèh te doen verschijnen. Slechts offi
cieele papieren, die volgens de wet in de
twee landstalen moeten verschijnen, zulle*»
ook in het Franech vertaald worden
Moskou wrijft zich in
de handen
Moskou, 12 Mel. (V.D.). Hot centraal
comité der communistische partij in Spanje
heeft een telegram ontvangen uit Moskou,
waarin den communisten goluk gewenscht
wordt met hun eerste succes. Het telegram
zegt, dat de arbeiders met do wapens in de
hand de overwinning moeten bevechten.
Het Spaansche leger moet in handen der
arbeiders komen.
Een. vertegenwoordiger der Spaansche
communistische partij te Moskou zal voor
oen der Russische zenders een radiorede in
het Spaansch houden, die bestemd is voor
de Spaansche arbeiders.
De aanval op de kloosters.
Madrid, 13 Mel H.N.) Volgens een offi
cieus bericht heerscht in Spanje thans over
al rust Alleen in Andalusiö komen nog do
laatste stuiptrekkingen van den opstand te
gen de kerk voor. Het ergst is de toestand
gisteren te Malaga geweest, waar verschei
dene kloosters en kerken aangevallen wer
den. De brand sloeg ook op andere gebou
wen over. Zoo is een warenhuis door den
brand verwoest. De hier aangerichte schade
wordt op millioen peseta geraamd. De
kapitein-generaal, dio gisteren uit Madrid
terugkeerde, nam terstond krachtige maat
regelen. Van eldere zijn troepen ontboden
om het garnizoen te Malaga te vensterken.
In San Lucar del Berrameda, een badplaats
in de buurt van Sevilla, is ook een klooster
in brand gestoken. In Alicante was de op
winding gisteren nog zeergroot, daar een
jongen, die, naar beweerd wordt, door een
schot uit een klooster gewond was, gisteren
gestorven is. In talrijke plaatsen zijn de
kloosters, vooral van de Jezuïeten, verlaten.
De bewoners hebben bij particulieren een
onderkomen gevonden. In Granada werd
een klooster bestormd, doch door het ingrij
pen van de overheid gelukte het de be
stormers terug te drijven, voordat groote
verwqestingen aa.ngeric.ht waren.
WEERBERICHT
Hoogsto Barometerstand:
765.0 te Marseille.
Laagste Barometerstand:
743.5 te Thorshavn.
Verwachting:
Zwakke tot matige, wel
licht tijdelijk toenemende. Z.
O. tot Z. W. wind, zwaar be
wolkt of betrokken, waar
schijnlijk regen of onweers
buien, weinig verandering in
temperatuur.
Langestraat 49*51 Tel. 19
ZOMERSTOF.! ES
voor Oud en Jong
Katoen en Zijde.
Wol en Kunstzijde.
balatum stragula
1.09 per el 1.35 per el
1.59 per meter 1.98 por meto'
linoleum
2.60 per el
3.30 per meter
Varkensmarkt 5 Tei. 1309
Ook voor piano's het
goedkoopst adres.
Geen onderhoud met
Briand
Parijs, 13 Mei (V.D.) De Britsche mi
nister van buitenlandsche zaken Hendek
son is gistermiddag te Parijs aangekometf
en heeft zich direct naar de Briteche am
bassade begeven, waar hij zijn intrek nam.
Met het oog op do presidentsverkiezing,
waardoor Briand ten zeerste ln beslag
wordt genomen, heeft Henderson ervan ai-
gezien hem persoonlijk een bezoek te bren
gen. Door bemiddeling van den cbef van
het protocol heeft hij bom echter zijn beste
wensohen voor de komende verkiezing doen
toekomen. Henderson wordt vergezeld door
een aantal hooge ambtenaren, die met hun
Fransche collega's overleg zullen plegen in
zake de voornaamste punten, dio te Genève
aan de orde komen.
De Poolöche minister van buitenlandsche
zaken Zaleski zal heden tc Parijs sanko-
mcn. Een onderhoud met Briand zal hij
waarschijnlijk niot hebben.
DUITSCH-OOSTENRIJKSCHE
SPOORWEGOVERSENKOMST.
B e r 1 ij n, 12 Mei. (V D.) Officieel wordt
medegedeeld: Op 9 dezer hebben gevol
machtigde vertegen woord Igers van hot
Duitsche rijk cn de Oostenrijksche republiek
besprekingen gevoerd over een verdrag, dat
onder inachtneming van de woderzljd9che
verkeersbêhueftcn voorziet in allerloi over
gangstoestanden, het spoorwegverkeer bo-
treffende. Dc oorkonden zullen binnen af-
zienbaren tijd te Berlijn worden geteekend.
DE ZEPPELIN ld AAR BERLIJN.
Friedrichshafe.il, 12 Mei. (V.D). De
Graf Zeppelin is hedenavond om 23 uur 15
gestart voor een tocht naar Berlijn, alwaar
het luchtschip Woensdagmorgen tegen 7
uur zal aankomen.
B e r 1 ij n, 13 Mei (H.N.) De Graf Zeppe
lin, die gisterenavond van Frledrichshafcn
is vertrokken, landde vanmorgen op het
vliegterrein van Staaken en is aan de an-
kerrnast gemeerd. Het luchtschip zal om 2
uur een rondvlucht boven Berlijn maken
en dan ook een tusschcnlanding op her
vliegterrein van Tempelhof uitvoeren.
