Tapijten en Loopers
A. H. VAN NIEUWKERK
LrTR:STR:I7Tel:1't5
REORGANISATIE NIJVERHEIDSONDERWUS
ST. EMILION p. fl. f 1.40 p. anker f56.—
BOUCLÉ EH AXMINSTER
Lederen en Engelsche Clubfauteuils
ÏS BEZUINIGING MOGELIJK?
Het leerlingenwezen
Havik 41 Tel. 292
DE GROOTE WEERS
VERANDERING
BEZICHTIGT ONZE SPECIALE ETALAGES VAN
IN DE NIEUWSTE DESSINS.
SPECIAAL BRENGEN WIJ
Beekenst. laan - Tel. 543 - Beekstraat
HUMORHOEKJE
Het rapport der z.g.n. commissie
Westerveld
In het dezer dagen verschenen 10e ver-
oiag der Bezuinigingscommissie is als bij
lage opgenomen het Rapport der zgn. com-
missie-Westerveld, aan welke werd opge
dragen eeu onderzoek in te stellen naar do
mogelijkheid van bezuiniging en/of reorga
oisatie bij 't nijverheidsonderwijs. Genoem
de commissie komt tot de volgende bevin
dingen.
In de eerste plaats wordt met betrekking
tot de Rijkssubsidieerlng er op gewezen
dat versnippering van het Nijverheidson
derwijs voor 's Rijks schatkist geen ander
gevolg kan hebben dan kort geformuleerd:
het doen van veel noodolooze uitgaven.
Daarom acht do Commissie met uitzonde
ring van enkele, met name genoemde go-
vallen t. a. v. het N. O. slechts ééne ge
dragslijn mogelijk en wel deze, dat van
Rijkswege slechts steun wordt verleend aan
scholen, die geen bepaalden confessionee-
len stempel dragen en dat er voor wordt
gewaakt dat niet door eenzijdige samen
stelling van het schoolbestuur toch deze
stempel op de school wordt gedrukt. In dit
verband wordt er op gewezen, dat een be-
stèndiging van een toestand, als men b.v.
aantreft te 's-Hertogenbosch, waar thans
parochies oik eon huishoudschool bezitten
en daarvoor subsidie ontvangen, uit een
oogpunt van gezond financieel beleid in
geenen deele te verantwoorden is.
Ten aanzien van het ambaclits-
s c h o o 1 o n d r w ij s constateert de com
missie in de eerste plaats, dat in de krin
gen der nijverheid, in het bijzonder de'1
metaalnijverheid ernstig behoefte gevoeld
wordt aan geschoolde arbeiders. Mot deze
behoefte der grootindustrie zal bij de orga-
niéatie van het N. O. ernstig rekening ge
houden moeten worden. De Commissie stelt
daarom voor om, waar dit noodjg is, naast
dc driejarige opleiding een tweejarige
schoolopleiding (industrie-cursus) in het
leven te roepon, waarvan het eerste jaar
met het eersto jaar der driejarige am
bachtsschool zou kunnen samenvallen.
Deze industriecursus zou den leerlingen
moeten bijbrengen datgene wat in fabrie
ken, gelegen in de plaats, waar de school
gevestigd is, wordt noodig geoordeeld. De
programma's van deze scholen zouden in
overleg met do leiders van deze fabrieken
moeten worden opgemaakt en uitgevoerd,
waardoor dan teVens een innige samenwer
king tusschen praktijk en school verkregen
zou worden.
Wat betreft de opleiding voor hot klein
bedrijf heeft do commissie geconstateerd,
dat de ambachtsschool naar het oordeel
zoowel van werkgevers als werknemers,
voor de opleiding ten behoeve van dat he
drijf over bet algemeen voldoet. Verder is
de commissie van oordeel dat de toene
mend^ mechanisatie, welke ook in het am
bacht en de klein-industrie valt waar te
nemen, nog niet dien omvang heeft aa.ngo
nomen dat de vorming van goed ontwikkel
de ambachtslieden kan worden beperkt.
Ook tot een algeheele vereenvoudiging van
Let ambachtsonderwijs geeft zij nog geen
aanleiding. Zal de ambachtsschool met haar
tijd meegaan, dan is daarentegen wel wen-
schelijk, dat het. gebruik der voornaamste
machines, zij het uitsluitend demonstratief,
op de scholen wordt onderwezen, gelijk
thans reeds op verschillende scholen go-
fochiedt.
Ook' is de vraag geopperd of het mogelijk
zou zijn het ambachtsschool-onderwijs al
dus te reorganiseeren, dat het in een leer
tijd van 2> in plaats van een van 3 leer
jaren zou kunnen worden gegeven. Hoewel
.^00) eon dergelijke reorganisatie verschil'
lende voordeden aangevoerd kunnen wor
den, acht de commissie do algemeene door
voering va'p een 2-jarige ambachtsschool
opleiding niet recht mogelijk. Vooral op het
platteland en in de provinciesteden, waar
de specialisatie nog niet zoover is doorge
voerd, als in de industrieele centra, heeft
men behoefte aan den all-round vakman en
.vóór diens vorming kunnen de grondslagen
in een 2-jarigen cursus niet worden gelogd.
Bovendien zal het op het platteland dik
wijls onmogelijk zijn het 2-jarig ambachts
school-onderwijs door het volgen van een
avondcursus aan to vullen.
Daarentegen zou, naar het dordeel der
tommissie, in de groote steden in vele ge
vallen met een 2-jarige opleiding kunnen
worden volstaan. Met name geldt dit voor
dc metaalbewerkers. Bij het ambachts
schoolonderwijs aansluitend verplicht
avondonderwijs zou dan na het verlaten der
school steeds in genoegzame mate verkrijg
baar kunnen en moeten zijn. Boven het
avondonderwijs zou dagonderwijs geduren
dc een zeker aantal uren per week voor
hen, die in de praktijk zijn, te verkiezen
.wezen.
Dit zou echter eerst doorvoerbaar zijn,
wanneer op de werkgevers de verplichting
jverd gelegd om hun jeugdige arbeiders
PRIMA ADVOCAAT.
BOERENMEISJES,
BOERENJONGENS
VOORBUROH,
MASSA't SCHILLETJE.
alsmede de bekende „OUDE KLARE"
r mork „Ouwe Duljs" a I 3.25 per Liter.
Verkrijgbaar i. d. Slijterij in Gedistilleerd
Opgevoerd tot 72 en 79 K.M.
daarvoor vrij te geven, oen maatregel waar
voor do commissie den tijd nog niet geko
men acht.
Een uitvoerige beschouwing wordt gewijd
aan het Ieerlingstebel hetwelk naast de
schoolopleiding door de commissie van
groote bctcekenis geacht wordt. Van de per
sonen .tusschen 13 en 18 jaar ontvangt, naar
schatting thans slechts 11 pet. voortgezet
dagonderwijs.
liet is sociaal economisch een vraagstuk
van do oerste orde op welke wijze dit aan
tal kan worden opgevoerd. Velo tienduizen
den jongelui kunnen op een deugdelijker
wijze voor huu toekomstig beroep worden
voorbereid, dan thans het geval is. Het is
practisch onuitvoerbaar al deze jongelieden
door een schoolopleiding zoover te bren
gen. Maar wél kan in het hier bestaande
tekort voor een belangrijk gedeelte worden
voorzien door invoering van het leerling
stelsel, dus opleiding in do werkplaats
Groote venvachting koestert do commis
sie van het leerlingwezen vooral voor de
grootindustrie. Immers van hoeveel beieo
kenis ecne gereorganiseerde ambachts
schoolopleiding voor de industrie kan wor
den, aan de snel toenemende behoefte aan
geschoold personeel zal zij nimmer ten
volle kunnen voldoen.
De commissie ziot in het wekken van be
langstelling voor doze zaak, in het prikke
len van het particulier initiatief cn in het
geven van leiding aan elk ernstig streven
dat tot ontwikkeling ven dezen tak van on
derwijs kan bijdragen, een belangrijke taak
der Regoering. 'De vraag wordt gestold of
op dit gebied van Rcgeeringszijde niet meer
stuwkracht zou kunnen uitgaan.
Er staan hier belangen, zoowel van eco-
nomischen als van sociaal-paedagogischcn
aard op het spel, welke dringend vragon
om een krachtig initiatief.
De commissie is van meening, dat de eer
ste stap, welke do Regecring op dit gebied
zou kunnen doen, zou moeten bestaan in
de aanstelling van een Inspecteur van het
leerlingenwezen, die de bevordering daar
van tot zijn speciale taak zou moeten reke
nen.
Verder zij nog vermeld, dat in systema
tische volgorde de opmerkingen zijn weer
gegeven, waartoe de studie van het wette
lijk geregeld leerlingwezen do commissie
aanleiding gaf.
Het Nijverheidsonderwijs voldoet in zijn
tegen woord igen vorm, voor zoover de com
missie heeft kunnen nagaan, in het alge
meen aan den daaraan te stellen eisch; to
zamen met do ovordag genoten opleiding in
de praktijk eon goede on niet te kostbare
vakopleiding te geven.
Wat betreft de voorbereidende cursussen
voor eeno M.T.S. komt de commissie tot de
volgende conclusion:
1. Het onderhouden van voorbereidende
cursussen op plaatsen, waar gebleken la,
dat de opleiding zeer duur is of niet aan 't
doel waarvoor zij is ingesteld, beantwoordt,
is niet gerechtvaardigd.
Het totaal aantal lesuren, waarvoor sub
sidie wordt verleend, ware tot iOO uren te
limiteeron. Cursussen waarvan slechts een
goring aantal leerlingen naar de Middel
bar Technische School gaat, dienen niet
verder voor Rijkssubsidie in aanmerking te
komen.
2. Om de cursussen golijkvormig to kun
nen maken, is het noodzakelijk dat de toe-
latingseischen voor de verschillende Mid
delbare Technische Scholen gelijk worden
gemaakt, waartoe do leergang aan do Mid
delbare Technische School te Utrech in zoo-,
verre in overeenstemming moet worden ge
bracht met dio aan do andero Middel
bare Technischo Scholen der leerlingen,
die een resp. overwegende practisch
en overwegend theoretische opleiding heb-1
ben genoten eerst in het tweede leerjaar te j
zamen worden gebracht, zoodoende wordt
het tevens mogelijk den voorbereidenden
cursus voor theoretici, welke thans aan de
Middelbare Technische School te Utrecht
bestaat, te laten vervallen.
In het algemeen kon de commissie, ook
op gron<l van inlichtingen, die haar van
verschillende kanten bereikt hebben, vast
stellen, dat ons Middelbaar Technisch On
derwijs voldoet aan de eischen, die nijver
heid en handel daaraan mconen te mogen
stellen. Hiervan moet worden uitgezon
derd de opleiding van theoretisch goed on
derlegde scheepsraachinietcn.
Aan de daaraan bestaande behoefte
wordt hier te lande onvoldoende aandacht
geschonken.
Wat het kunstonderwijs betreft, komt de
commissie tot de conclusie, dat een alge
heele zuivering van onnoodige aanhang
sels (opleiding tot teeken-akten) zoo spoe
dig mogelijk dient to worden ter hand ge
nomen en dat eerst daarna over voldoende
gegevens kan worden beschikt, om een
doeltreffende reorganisatie door te voeren,
welke reorganisatie ongetwijfeld beduiden
de besparing zal opleveren.
Uitvoerige beschouwingen worden gege
ven over het meisjesonderwijs, waarover
de commissie van oordeel is, dat het naar
bepaalde door de commissie aangegeven
regelen behoort te worden opgebouwd,
waarbij naar veel meer uniformiteit moet
worden gestreefd, terwijl bovendien dit on
derwijs meer moet aansluiten, eensdeels
op liet lager onderwijs, voor een ander deel
op het Mulo-onderwijs, met ter zijdestelling
van alle tusschen vorm en.
Daarenboven moet dit onderwijs worden
ontdaan van „hetgeen wel aardig is om te
weten", doch niet strikt noodig is voor de
behoeften van het maatschappelijk leven.
De volgende maatregelen worden voor
gesteld:
le van elke 6chool worde het doel vast
gesteld en worde de naam en het leer
plan in overeenstemming met dit doel ge
bracht, naar de regelen door de commis
sie aangegeven.
2e zoo spoedig mogelijk wordt vastgesteld
hoe groot de jaarlijks benoodigde aanvul-
1 ling is der bezitsters van do akten Na'Nr.
enz.;
3e. aan de hand der gegevens sub. 2
worde door de overheid bepaald in welke
plaatsen en aan welke scholen opleidingen
voor elk dezer akten mogen worden ver
bonden.
•ie. drie jaar na de vaststelling van de
regeling, bedoeld sub. 3, worden geen an
dere subsidies verstrekt dan aan scholen,
die zich aan dc officieclc regeling hebben
aangepast.
Tenslotte zij in het kort venmeid dat de
Commissie van oordeel is: le. dat het aan
vullend lager N.O. voor jongens, goheel op
nieuw moet worden opgebouwd; 2e. dat,
wat betreft de verschillende nijverheids-
akten, vrij aanzienlijke beperking, zoowel
van het aantal akten, als van do voor som
mige akten gestcldo eischen mogelijk is.
192L.
Wisseling van lucht -
stroomen
Onze wderkundige medewerker schrijft
d.d. 22 Mei:
De groote verandering in de temperatuur,
die gisteren in den loop van den namiddag
cn van den avond heeft plaats gehad, zal
ongetwijfeld iedereen opgevallen zijn. Het
zeer guro weer, dat nog in den morgen
hoerschte, ging snel over in mooi zomer
weer en de stijging van de temperatuur
bedroeg .daarbij verscheidens graden. In
den regel is bij een gewoon verloop der
weersgesteldheid de temperatuur om 8 uur
in den avond zomertijd, ongeveer gelijk
aan do temperatuur van 9 uur zomertijd
's morgens. Het was gistermorgen 10 gra-
don, maar *s avonds 8 uur wees de ther
mometer bijna 15 graden aan, zoodat het
weer werkelijk 5 graden warmer was ge
worden. Nog sterker blijkt de weersomslag
uit dc namiddagtcmpcratuur, die omstreeks
uur zomertijd 1S.3 graden Celsius was.
Daarbij kwam, dat de hemel, na eenigc
dagen lang betrokken te zijn geweest, in
den voormiddag grootendeels opklaarde,
terwijl de wind langzamerhand ging liggen.
Kortom de dag, die zoo guur was begonnen, j
eindigde met zomersch weer.
Voor deze groote verandering moest wel j
een bijzondere oorzaak zijn. Zij is wel op
de volgende wijze te verklaren*
Zooals reeds in een vorigo beschouwing
is gezegd, was do oorzaak van het koude
weer een krachtige luchtstroom, die, ko
mend uit hooge breedten, voor den tijd van
het jaar ongewoon koude lucht in ons
land bracht. De isothermen op do weer
kaarten der laatste dagen vertoonden over
West-Europa diepe insnijdingen naar het
Zuiden, waar dc koude luchtstroom tot ver
in Zuid-Europa doordrong.
Nu liep dc Zuidelijke grens van dezen
kouden luchtstroom gistermorgen ongeveer j
langs de Noordgrens van Duitschland.
Uit Polen echter werd do laatste dagen
zeer warm weer gemeld, dat tusschen twee
haakjes op wolkbreuken is uitgeloopen. In
verband met dc luchtdrukvcrdeeling over
Oost- cn Middcn-Duitschland, kan worden
aangenomen, dat de warme lucht uit Polen
en de omgeving over Noord-Duitschland
naar het Westep werd gevoerd en onder J
dio omstandigheden was het mogelijk, dat I
de koude luchtstroom door den warmen
verdrongen werd. Do stijging van de tem-1
peratuur zal dan een gevolg geweest zijn
van de vervanging van de koude luchtmas-
sa door warme van een geheel anderen
oorsprong. Het naar het Oosten doordrin
gen van een depressie die over den Atlan-
tischen Oceaan ligt en liet doorkomen van
een kraclitigen Zuid-Oostelijken lucht
stroom over West-Frankrijk, den Kanaal
ingang en Ierland, zal waarschijnlijk me
degewerkt hebben aan het verdringen van
den kouden luchtstroom uit onze streken.
'Dat het nu gistermorgen weer opnieuw
koud in geworden, is waarschijnlijk een
gevolg van het feit, dat de Zuid-Oostelijke
luchtstroom ook een betrekkelijk lage tem
peratuur heeft en dat de toevoer van war
me lucht uit Oost-Duitschland daardoor
wordt afgesloten.
A. D. P. V. van Löben Seis, lid dor gede
puteerde Staten. Jhr. mr. II. C. M. van Nis
pen tot Pannerden, lid der Gedeputeerde
Staten. Mr S. J R. do Monchy, burgemees
ter van Arnhem. J. A. H. Steinweg, burge
meester van Nijmegen. Mr. W. Roosmale
Nepveu, burgemeester van Apeldoorn. Mr.
J. Huges, voorzitter der afdeeling Arnhem
van de vereeniging „Oost cn West". G. J.
Burger, voorzitter der afdoeling Nijmegen
van do Vereeniging „Oost en West". J. Hu-
ber, voorzitter der afdeeling Apoldoorn van
de vereeniging „Oost en West". Th. A. van
Hengel, kapitein ter zee b.d„ voorzitter van
de afd. Arnhem en omstreken der vereeni
ging „Onze Vloot". Mr. G. A. do Cocq, Arn
hem, secretaris.
Giften worden gaarne ingewacht bij de
hecren F. II. en R. Fockema en bij den se
cretaris Mr. G. A. de Cocq (giro 39-117).
VERDRONKEN.
Hoorn, 22 Mei. Te Wervershoof is de
echtgenoote van den caféhouder N. Oud in
een 6loot achter de woning geraakt en ver
dronken. Dc vrouw was slccht6 kort ge
huwd.
BRAND TE BENNEBROEK.
Villa „Vrodenhoef" ia vlam
men opgegaan,
Bennebroek, 22 Mei. In den afgeloo-
pen nacht omstreeks 1 uur is brand uitge
broken in de villa „Vredenhoef" op den
hoek van den Bennebroekschen weg en den
Rijksstraatweg alhier.
Het huis werd tot voor kort bewoond
door den oud vice-president der Ilaarlem-
scho Rechtbank, doch een dezer dagen zou
er een IIotel-Café-Restaurant worden ge
vestigd en In verband hiermede was veel
pakmatcriaal in do villa aanwezig waarin
het vuur gretig voedsel vond. De brandweer
kon tegen de vuurzee weinig uitrichten. De
villa brandde dan ook geheel af. De oor
zaak van de brand is tot dusver onbekend.
NATIONAAL JONGEREN VERBOND.
Een ouderen-raad van Ad-
vlos.
Het „Nationaal Jongeren Verbond" heeft,
gebruikmakend van een hierin voorziende-
bepaling in dc statuten van het Verbond,
jngesteld oen ouderen-raad van Advies In
deze Ouderen Raad van Advies hebben zit
ting genomen: H. M. van Bemmelen, J J-
C. van Dijk, Dr. J. C. Eringaard. prof. dr.
F. C. Gcrrctaon, A. M. Hene, ir. J. A. Kalff,
P. J. de Kanter, prof. mr. J. C. Kielstra, dr.
L. J. Ivortenhorst, P. C. Labrijn, prof. dr. J.
A. A. Mekel, K. E. Oudendijk, R. B. A. N.
de Quay, prof. mr. M. W. F. Trcub cn dr.
J. Th. do Visser.
EEN KWESTIE VAN HANDELSMERK.
Ned. Gist- en Spiritusfabriek
tegen de „Lucas Bols".
De Noderlandsche Gist- en Spiritual
briek had een vordering ingesteld, opdat
aan do likeurstokerij ,,'t Lootsje" (Lucas
Bols) zal worden verboden het voerer
op een harer producten van een zooge
naamd manmerk, voorstellende een mans
persoon in bustevorm, omdat ze dit mer<
een bedriegelijke nabootsing oordeelde van
hot door haar gevoerde.
De rechtbank te Amsterdam hoeft deze
vordering ontzegd cn hot Amsterdamscho
gerechtshof bevestigde dit vonnis op grond,
dat het niet waarschijnlijk is, dat hier bij
het jenever-koopcnd publiek verwarring
zou ontstaan.
De Hooge Raad oordeelde thans in zijn
uitspraak in het door eischeres ingestelde
cassatie-beroep dat het hof terecht is uit
gegaan van de gedachto, dat het hier gaal
om den indruk, dien het betreffende merk
achterlaat cn het niet ter zake doet of een
niet-essonticel onderdeel van dat merk
overeenkomt met een door een ander ge
voerd merk.
De Hoogo Raad verwierp het cassatte-be
roep en veroordecldo eischeres in do kós
ten.
OPHEFFING EENER OPENBARE LAGERE
SCHOOL.
Onstwedde, 21 Mei Naar wij vernemen
zullen burgemeester cn wotlioudera der ge
meente Onstwedde in de eerstvolgende ver
gadering van den gemeenteraad een voor
stel indienen tot opheffing der openbare la
gere school aldaar.
HET BISDOM ROERMOND.
Een coadjutor.
Naar „De Tijd" verneemt is uit Rome be
richt ontvangen dat mgr. L. Schrijnen.
R.K. bisschop van Roermond, die naar men
weet sinds ecnigen tijd ongesteld is, op zijn
verzoek een coadjutor of hulpbisschop toe
gevoegd zal krijgen; de te benoemen 'itn-
laris zal het recht van opvolging in het bis
dom hebben. A.e. Woensdag komt het ka tbr.
kapittel van Roermond bijeen voor het op
maken van een candidatenlijst.
DE UITVOERING VAN DE TARWEWET.
Naar het „Handelsblad" mededeelt, zal
de uitvoering van liet maalgebod 1 Juli be
ginnen cn zal het maalpercentago overeen
komstig het aan den minister door de Com
missie van advies op Dinsdag j.I. gegeven
advies, 20 bedragen, d.w.z. het 5c deel van
het meel moeten zijn gemalen van binnen
landscho tarwe.
EEN MONUMENT VOOR HET NEDER-
LANDSCH REDDINGWEZEN.
Het Gclderscbe comité.
Ter gelegenheid van de begrafenis van
Dorue Rijkers, do bekende Nederlander, die
zooveel voor het Redding wezen over had,
is het voornemen gerijpt om den moed te
eeren van die helden ter zee, die zich in
het bijzonder voor dit grootsche werk van
naastenliefde hebben onderscheiden, en
men besloot in het Raadhuisplantsoen te
den Helder oen blijvend monument op te
richten.
In allo provincies van ons land zijn daar
op commissies gevormd om voor dit bij uit
stek nationaal doel bijdragen te verzame
len.
Het provinciaal comité in Gelderland tot
het stichten van een monument voor het
Nederlandsclie Reddingwezen is als volgt
samengesteld:
Mr. S. Baron van Heemstra, Commissaris
der Koningin, eero-voorzitter. Mr. A. J. A.
A. Baron van Heemstra, oud-gouverneur
van Suriname, voorzitter. Mr. B. F. Evcrte,
lid der Gedeputeerde Staten. J. L. B. Keur-
schot, lid der Gedeputeerde Staten. W. B.
Kronenburg, lid der Gedeputeerde Staten
II. do Liefde, lid der Gedeputeerde Staten.
MAAGPIJN, drukking op de maag, ver
stopping, vervuiling van den darm, een gal-
smaak in den mond, slechte spijsvertering,
hoofdpijn, beslagen tong, bleekc gelaats
kleur worden door veelvuldig gebruik van
het natuurlijke „Franz-Jcsef'-bit terwater,
een glas vol 's avonds kort voor he>t naar
bed gaan, weggenomen. Bij Apoth. en drog.
jverkrijgb.
..Oom Piet, is een flesch Whisky neg altijd goed, als
hij een jaar in de kast heeft gestaan?"
Dat weet ik niet. Ik hch nog nooit kans gezien dat
le onderzoeken. (Passing Show).