AMERSFOORTSCIH DAGBLAD
Feuilleton
Maandag 1 Juni 1?31
.DE EEMIANDER"
23e laargang No. 280
TWEEDE BLAD
FASCISME CONTRA DE
KERK
E. FRANKENHUIS
'T ZAND 3
WILLEM GROENHUIZEN
JUWELIER
WERING VAN EEN
KONINGIN
STAHLHELM HOUDT EEN
CONGRES
DE TWEEDE RONDE
TAFELCONFERENTIE
HOOGE BROODPRIJZEN IN
DUITSCHLAND
RENKIN IS VOL GOEDEN
MOED
Verscherping van den
toestand
Een rede van den Paus
Rome, 30 Mei. (V.D.) De polemiek tus-
6chen de fascistische regeering en het Va-
ticaan, die in het Vaticaansch orgaan Os-
servatore Romano duidelijk tot uiting komt,
heeft thans vrij scherpe vormen aangeno
men, zooal6 sedert den Lateraan-vrede nog
niet was voorgekomen. De toon, die door
het blad Lavoro Fascist-a wordt aangesla
gen, kenmerkt zich door buitengewone hef
tigheid. De gedachtenwisselingen tusschen
beide partijen hebben tot dusverre nog wei
nig resultaat gehad In fascistische kringen
houdt men rekening met de mogelijkheid,
dat de regeering binnen afzienbarnn tijd de
Katholieke jeugd vereenigingen zal ontbin
den. Met zekerheid valt uiteraard hierom
trent nog niets naders te zessren
De actie reeds ingezet.
Naar verluidt heeft Mussolini den minis
ter van binnenlandsche zaken en den pre
fecten van Italië opdracht gegeven, ten op
zichte van de bonden der Katholieke actie,
de wet op de openbare veiligheid toe te
passen
Art. 215 van deze wet eischt, dat alle in
het rijk of in de koloniën bestaande ver-
eenigingen, maatschappijen, instituten, etc.
hun oprichtingsoorkonden, statuten, be-
stuur-cn ledenlijsten en allo verdere in
lichtingen over doel en werkzaamheid bin
nen twee dagen moeten inleveren, wanneer
dit verlangd wordt.
Verder hebben de prefecten het recht
vereenigingen op te heffen, wanneer deze
weigeren inlichtingen te geven en tevens
wegens iedere werkzaamheid welke niet in
overeenstemming is met de nationale straf
wetgeving.
Op een ontbindingsdecreet van den pre
fect bestaat beroep bij den minister van
binnenlandsche zaken, doch diens beslis
sing is definitief.
Naar verluidt zouden in den loop van he
den en gisteren op grond van de ïtaliaan-
eche politiewet reeds verscheidene bonden
der Katholieke actie gesloten en de docu
menten der archieven in beslag genomen
zijn.
De Paus bespreekt de go-
beurtenissen in zijn verjaar
dagsrede.
De Paus. die op 31 Mei 1857 geboren te.
vierde heden zijn jaardag ter gelegenheid
waarvan hij audiëntie verleende o.a. aan
een Kath. bond, tot wiens vertegenwoordi-
Vakkundig adres voor Uw repara
tion in Goud, Zilver, Diamant en
Uurwerken.
Atelier aan huis.
/el. 852. Gevestigd 1885
VERTROUWENSHUIS.
ger Zijne Heiligheid een redevoering uit
sprak. waarin hij o.a. zeide heden een droe
ven jaardag te vieren wegens de onaange
name gebeurtenissen, welke de laatste da
gen waren voorgekomen, en den haat en
het geweld, waarmede tegen de kath. actie
werd opgetreden. Verder zeide de Paus o.a.
nog dat hij als een der eersten het fascis
me geprezen had, toen dit het godsdienst
onderwijs op de scholen had ingevoerd
In de betrekking der Curie met Italië
heeft de Paus steeds den eersten stap ge
daan Desondanks is geweld gebruikt tegen
de Kath. kerk en de Kath studenten. ITet
recht en de plicht bestaat thans een beroep
te doen op het concordaat; in dezen zin zijn
dan ook diplomatieke stappen ingeleid
Tenslotte gaf do Paus uiting aan de hoop.
dat diegenen, die de hand hebben opgehe
ven tegen de kerk, door de goddelijke ge
rechtigheid mogen worden gestraft en dat
de goddelijke genade, de afgewaalden weer
terug moge voeren tot de banen van vreed
zame samenwerking.
Nachtclubberoemdheid, onge*
wenschte vreemdelinge
Parijs, 30 Mei (V.D.) De weigering der
Fransche autoriteiten om de z.g.n. „kohin
gin der New Yorksche nachtclubs,'' Texas
Guinan, met haar girls in Frankrijk toe te
laten, was zooals reeds gemeld werd, de
tweede weigering binnen een paar uur tijcis
want kort tevoren hadden de Engolsche au
toritetiten te Southampton op lasl van het
departement van binnenlandsche zaken
haar den toegang tot Engeland ontzegd
Toen hetzelfde haar te Le Havre geschied
de, ontstak zij in woede en zij verklaarde,
dat er in Engeland en in Frankrijk niet
meer vrijheid bleek te bestaan dan in Rus
land. Zij zeide, dat de Franschen niet kon
den weten wat zij misten door het haar girls
onmogelijk te maken om op te treden. \Van
neer de autoriteiten hun houding niet wij
zigen, zal Texas Guinan Zondag 13 .Tunj a s.
met hetzelfde schip weer naar Amerika te-
rugkeeren, nu zij als ongewenschte vreem
delinge niet wordt toegelaten.Het gezelschap
heeft tijdelijk zijn intrek genomen in een
hotel te Te Havre, dat de girls echter niet
mogen verlaten
NIEUWE GEVECHTEN IN BRITSCH-
INDIË.
Londen, 30 Mei. (V.D.) Naar gemeld
wordt, hebben heden te Cawnpoer e nstige
onlusten plaats gehad, tengevolge waarvar
de staat van beleg moest worden afgekon
digd. De politie moest herhaaldelijk handc
lend optreden, waarbij drie onruststokers
gedood werden. Het totaal aantal slacht
offers is nog niet bekend. Samensch jlingen
van meer dan vijf personen zijn verboden
ERNSTIG VERKEERSONGELUK.
2 dooden, 11 gewonden.
Ere sla u, 31 Mei (V.D.) In het traject
Poppelau-Ohlau is in de nabijheid van het
station Ohlau een vrachtauto, waarop eeni-
ge Stahlhelmcrs hadden plaats genomen, in
botsing gekomen met een lokaaltrcin.
De vrachtauto sloeg over den kop. Twee
inzittenden werden gedood, elf zwaar ge
wond.
Ernstig ongeluk met een
auto
Breslau, 30 Mei. (V.D.). Te Breslai:
werd heden een zeer druk bezochte Stahl
helmdag gehouden. De stad aas met tal
looze dundoeken versierd. Onder de cere
gasten bevonden zich ook de ex-kroonprins
zijn echtgenoote en kinderen.
Breslau, 30* Mei. (H.N.) De Stalilhelm
dag te Breslau verloopt voor -'erschTiende
deelnemers niet gunstig.
Nadat deze week reeds een auto uit ^eip
zig waarmede de deelnemers zich naai
Breslau begaven, verongelukt was, is van
daag een auto met leden van den Stahlh°hri
uit Maagdenburg op den weg van Ntimaik
naar Deutsch-Lissa verongelukt, d/"»rd.eji
hij op een anderen auto reed Drip ledet.
van den Stalilhelm werden ernstig gewond
een hunner is kort daarop aan de bekomen
verwondingen overleden.
De chauffeur en een inzittende van den
aangereden auto liepen lichtere verwondin
gen op
Botsing tusschen cpmmunisten
en Stahlhelmleden.
Breslau, 31 Mei. In den afgcloooen
nacht kwam het te Breslau tusschen leden
van de Stahlhelm, die hadden deelgenomen
aan de feesten ter herdenking van den slag
bij het Skagerak en communisten Door een
revolverschot werd het Stahlhelmlid Gustav
Muller doodelijk getroffen. De politie arr*s
teerde een zestal personen, meerc-nd^els
communisten. De regeeringspresident hc-^ft
voor aanwijzingen, die leiden tot arrestatie
van den dader, een belooning van 1000 mark
uitgeloofd. Op vele andere plaatsen kwam
het eveneens tot ernstige botsingen, -» aarbij
verscheidene personen gewmd aerd»m
Auto's met Stahlhelmleden werden met
steenen gegooid en in totaal zijn 33 perso
nen gearresteerd.
Hervatting in de maand
September
Londen, 29 Mei (V.D.) ITet minteterie
van Indié maakt bekend, dat de Britsche
regeering en de regecring in Indië overleg
hebben gepleegd betreffende den datum,
waarop de Indische ronde tafelconferentie
haar werkzaamheden zou kunnen hervat
ten. Men stond voor de keuze; óf de com
missie voor federale structuur tegen het
einde der maand Juni in Engeland bijeen te
roepen, of de hervatting der werkzaamhe
den uit te stellen tot de maand September,
in welk geval in tusschen zekere noodzake
lijke werkzaamheden te Londen en in Indië
zouden kunnen worden beëindigd. De Brit
sche regeering was bereid de eerste moge
lijkheid te baat te nemen, indien alle sec
ties zulks uitvoerbaar zouden achten. Uit
de ingewonnen inlichtingen is evenwel ge
bleken, dat dit alternatief voor verschei
dene leden der commissie zeer bezwaarlijk
zou zijn. Een hervatting der ronde tafel
conferentie zal pas begin September kun
nen plaats hebben. Uit dien hoofde heeft de
regecring besloten de commissie voor fede
rale structuur uit te noodigen niet later
dan 5 September a.s. te Londen bijeen te
komen ter hervatting der werkzaamheden
zoo spoedig mogelijk na dezen datum. In
dien intusschen in Indië overeenstemming
zal zijn verkregen inzake de gemeenschap
pen, zal het werk der commissie ten zeerste
worden vergemakkelijkt. Indien het niet het
geval zal zijn, zal overwogen worden, of de
minderhedcncommissie haar werkzaamhe
den ongeveer tezelfder tijd zal kunnen her
vatten De vraag, óf de commissie voor fe
derale structuur moet worden uitgebreid,
wordt overwogen.
Actie ten gunste van
verlaging
Berlijn, 29 Mei (H.N.) Naar de Prui
sische persdienst meedeelt, heeft de Prui
sische staatsregecring in overleg met het
rijksministerie voor de volksvoeding een
actie begonnen om invloed te oefenen op de
broodprijzen. Nadat het door het goedkoop
beschikbaar stellen van rogge reeds gelukt
was den broodprijs te Berlijn te verlagen en
ook te Leipzig invloed op de vaststelling van
den broodprijs te oefenen, is do Pruisische
regeering onderhandelingen begonnen met
de plaatselijke instanties, teneinde de actie
ook uit te breiden tot die industriegebieden,
waar een groot aantal werkloozen is. Ook
te Keulen zullen binnenkort de broodfabrie
ken en de coöperatieve vereenigingen de
broodprijzen verlagen en wel met 2 A 3 pfen
ning. De Keulsche bakkers hebben zich be
reid verklaard de actie der regeering ten
volle te steunen. In andere industriesteden
van Rijnland en Westfalen en van de pro
vincie Saksen, benevens te Frankfort a.d.
Main, zal eveneens invloed op den brood-
VOORBEREIDINGEN VOOR DE
SWEEPSTAKE.
Een opzienbarende loting.
Dublin, 30 Mei. (V. D.) In de zaal,
waar hedenmiddag de trekking zal begin
nen voor de loting der paarden, die zullen
meeloopen in de Derby-rennen, worden
drukke voorbereidingen getroffen. De groo-
te trommel, waaruit de loten getrokken zul
len worden, bevat zeven mi'lioen loting
nummers, die den geheclen nacht met groo-
te zorg dooreen gemengd zijn. zoodat de
autoriteiten verklaren, dat geen twee num
mers uit hetzelfde boek in eikaars buurt te
vinden zijn. Den geheelen nacht is de trom
mel streng bewaakt evenals de trommel,
waaruit de prijzen zullen wórden gatrok
ken. De voornaamste prijzen voor heden
zijn twintig prijzen van dertigduizend pond
sterling; twintig prijzen van twintigduizend
pond sterling en twintig prijzen van tien
duizend pond sterling.
'K1IT
BERUCHT MISDADIGER TER DOOD
VEROORDEELD.
New York, 30 Mei (V.D.) De korten tijd
geleden onder opzienbarende omstandighe
den gearresteerde misdader Francis Crow
ley is wegens een groote reeks misdaden
en moord op een politieagent veroordeeld
tot de doodstraf met den elcctrtechcn stoel.
De rechtzitting duurde nauwelijks een half
uur. Toen de veroordeelde buiten de recht
zaal werd geleid, trachtte hij den revolver
van één der politiemannen uit diens gordel
te bemachtigen. Hij werd neergeslagen en
door het bewakingspersoneel zwaar mis
handeld.
DE NIEUWE SPAANSCHE AMBASSA
DEUR TE LONDEN.
L o n d e n, 29 Mei (V.D.) De nieuwe Spaan-
sche ambassadeur te Londen, senor Don Ra
mon Perez de Ayala, is hedenmorgen door
den koning in het Buckingham Palace ont
vangen en heeft daar zijn geloofsbrieven
overhandigd.
HET LIEDJE VAN HEDEN
TIEN JAREN SPAREN
Tien jaar sparen en bewaren,
Wat gespaard werd trouw bewaren
Zoodat „duiten" veilig waren,
En nu dankbaar gaan verklaren,
Dat, wat ,,'t Nut" in al die jaren,
Voor ons allen ging bewaren,
Goed bewaard was!
Tien jaar onze „spie" beheeren,
Daarbij velen sparen leeren.
Iets, wat ieder moet waardeeren,
Omdat 't wolstand doet vcrmeèren,
En als goede tijd gaat keeren,
Velen rustig kunnen teren,
Daar gespaard was!
En nu blijkt dat door de tijden,
,,'t Nut" voor ons bezit wou strijden
Al zijn trouwe zorg ging wijden
Aan wat wij voor slechte tijden
Spaarden om een strop te mijden,
Wil ik ,,'t Nut" en spaarders beide
Hulde zeggen,
Van veel kleintjes 't groote maken,
Daartoe kon „Het Nut" geraken,
Door een goed beheer van zaken
Trouw ons kapitaal bewaken,
Het steeds safe rendabel maken,
„Overwaarde" was de baken
Bij 't beleggen!
Tien jaar sparen en bewaren
Wat m'in jaren kon vergaren,
„Waren" die geen voordeel baren,
Voor wie zonder „bank" gaat sparen,
Laat zulk sparen liever varen,
Zoo'n vergaren biedt gevaren.
Weet dat 't waar is!
Door beheeren 't geld vcrmeèren!
Zij 't begecren: ,,'t Nut" zal leeren
En beweren, ,,'t Moet rendeerenü"
Bij dit heerlijk jubileorcn":
Salueeren! Fol'citecren!
Saam offreoren, dank en eere
d'Jubilaris
GROEGROR.
(Alle rechten voorbehouden).
De kabinetscrisis in België
De correspondent der N.R.C. te Brussel
meldde Vrijdagavond:
Veel verder dan hij Donderdag was, blijkt
Renkin Vrijdag, den achtsten dag der crisis
niet te zijn gekomen. Toch scheen de poli
tieke atmosfeer na een nieuwe bijeenkomst,
welke de katholieke leiders in den loop van
den middag met den kabinetsformateur
hadden, iets opgeklaard. Renkin, door de
journalisten met vragen bestormd, zeide:
U moet ons toch den tijd laten >m dit zaakje
op te knappen. In wanhoop niet en denk
wel te zullen slagen.
Tegen den avond begaf Renkin zich naar
het koninklijk paleis, teneinde den vorst op
de hoogte te brengen van den stand der
besprekingen. Zaterdag zullen de katholieke
Vlamingen nogmaals vergaderen cn zal
Renkin, vergezeld van den katholiek-Vlaam
6chen afgevaardigde voor Antwerpen, mr.
Marck, met den voorzitter der liberale ka
merfractie, Devèze, een onderhoud hebben.
Meent Renkin de koninklijke opdracht defi
nitief te kunnen aanvaarden, dan zal hij dit
Zaterdagavond aan koning Albert nog
rnedcdeclen. In dit laatste geval zouden de
liberale fracties van Karner en Senaat
Maandag bijeenkomen om het met Renkin
en de katholieken getroffen accoord te be
krachtigen.
Doe in alles je best.
DICKENS.
Naar het Engelsch van BERTA RUCK
door Mr. G. KELLER.
30
Die goede Bobbie Clarke met zijn schaat
sen! Hoe was hij toch er achter gekomen
wat haar aangenaam zou zijn? Denkelijk
van juffrouw Woffmgton. die haar intus
schen zoo nadrukkelijk op het hart had ge
drukt ze niet te Parijs te koopen, daar ze
goedkooper en beter te Zauberberg waren
te krijgen. Bobbie was er op uit gegaan eri
bad de beste gekocht die er tc krijgen wa
ren. Hem was geen moeite te veel waar 't
gold Sheila Curtis 'n plezier te doen Zij was
intusschen op reis gegaan om op zijn
schaatsen te rijden en zij gevoelde niet de
minste gewetenswroeging, dat de schenker
van die schaatsen, aan wien zij het feite
lijk had te danken dat zij hier toefde, niet
bij haar was. Ze had gaarne Peg Woffinton
als reisgczelling gehad; deze moest evenwel
naar de Cóte d'Azur, om over een Mimosa-
feest en andere pretjes voor rijkelui, die
daarheen waren getogen, te schrijven, zoo
dat zij later konden lezen wat zij hadden
genoten. Misschien had zij over enkele da
gen gelegenheid om naar haar toe te ko
men, ten einde stof op tc doen voor een
paar sportartikelenSheila hoopte daar
op, maar het liet haar koud, of Bobbie
kwam of wegbleef. Dat was toch niet netjes
van haar!
Terwijl ze zoo ston J te peinzen, over de
leuning van haar baikon geleund, kwam
het tot haar bewustzijn, dat de dreunende
klanken van 'n gong, welke door het hotel
hadden geklonken, hadden opgehouden. Het
was de oproep voor het dejeuner geweest.
Juffrouw Curtis, de nieuwe bewoonsier
van de kamer op de eerste verdieping,
lunchte aan een tv fel voor één persoon
welke voor haar in de groote zaal was gere
serveerd. Er waren anders heel wat leaiee
tafels. De meeste beoefenaars van de v in-
tersport hadden het bij dit mooie weder Lid-
verknoeien gevonden om in het hotel te
dejeuneeren. De menschen die er waren,
leeken Sheila nog al fatsoenlijk toe »Jet
was aardig waar te n°men. boe zij door de
zon waren verbrand. Zij merkte onder meer
op een Beierschc- familie, waaraan de jon
gens en de meisjes allen geel van haar en
rose van wangen waren en waarvan de ste
vige beenen gehuld waren in lange wo Ion
broeken, gestoken in zwarte sneeuwlaarzen.
terwijl een helgroene muts bun hoofd sierde.
Zoo weggeloopen. vond zij, van een oms'ag
van het weekblad „Jugend.' Ook viel haar
oog op enkele donkeibruine buitenlanders,
volgens de laatste mode gekleed, en op een
roodharigen, twaalfjarigen Engelscben
schooljongen :n een witten trui en bruine
broek, die in denzelfden trein als zij had
gezeten. Sheila knikte l'.cm met een vrien
delijk lachje toe en hij gaf haar grinnekend
den groet terug. Ze was er zeker van, dat
het haar straks niet aan vrienden zou ont
breken. Dat beloofde een schitterende va
cantie le worden I
Zij bestelde een kleintje koffie om op let
terras te gebruiken. Daar hadden zich en
kele andere gasten verzameld, liggende in
luie stoelen, aan tafeltjes waarop koffie en
likeur bij de hand stonden. In een opwelhnc
van uitbundigheid vond zij, dat zij verplicht
was te doen wat zij van anderen opmernte
en bestelde oen glaasje benedictine, dat kos
telijke likeurtje, dat als vloeibaar goud
smaakt, of misschien alleen maar zoo
smaakt, wanneer het genoten wordt in het
heerlijke zonlicht en een eerste lunch in een
vacantie, die belooft een zonnctijdperk te
worden in een jong en onbedorven leven
Een vriendelijke stem met een Ameri-
kaansch accent richtte zich tot Sheila.
Ik geloof, dat we een nieuwe gast mo
gen begroeten?Is u alleen?
Sheila wendde haar gelaat naar de spreek
ster. Het was een witharige Amerikaansche
met een jong gezicht, gezeten in den liet
dichtst bij haar geplaatsten stoel.
Ja, mijn reisgezellen zijn te Parijs ach
tergebleven, antwoordde Sheila.
Maar het zal u niet moeilijk vaLen bier
ander gezelschap te vinden, merkte de Ame
rikaansche glimlachend op. Zij wiern daar
bij '-en goedkeurenden blik naar Sheila's
frisch gezichtje en haar mooie oogen Êii ik
behoef u wel niet te vragen, of u voor uw
gezondheid hier is. U is er zeker dol op om
hier schaatsen te gaan rijden.
Sheila had bijna geantwoord, dat zij
hoopte het spoedig eens te probeeren Maar
dat strookte toch niet met haar houding
alsof zij tik jaar den mooistcn tijd van den
winter wijdde aan den wintersport. Zij deed
daarom de diplomatieke vraag Misschien
zou u me wel het beste adres kunnen op
geven waar ik een paar goede laarzen voor
schaatsenrijden kan krijgen.
Zeker.De Amerikaansche noemde
het gewenschte adres. De straat behoef ik
niet cp te geven, daar, zooals u wel weet er
maar een is. Ik zou graag met u mede zijn
gegaan om ze te koopen, maar ik moet op
een vriendin wachten, die zich nog niet er-
toond heeft. Doorgaans ontbijt zij tegen
theetijd Nu, ik hoop u nog wel eens te
ontmoeten.
O zeker, graag Ik ga er nu maar op
uit om me die laarzen aan te schaffen. Wel
bedankt voor hei adnjs.
Haastig dronk Sheila haar koffie en
likeurtje op. Het was op slag van drie. n I
De tijd stond niet stil en zij was niet van
plan ook maar één oogenblik van haar va-
cai.tir-tijd verloren te laten gaan. Zij mng
naar haar kamer en zag in het voorbijeman
een paar heerenschoenen zeer mooi van
maaksel, welke voor de deur van een der
kamers stonden, juist tegenover haar kamer.
Ja, zulke schoenen, alleen wat kleiupr,
moest zij hebben Na lat zij haar typische
zwarte hoedje vervangen had door een rood
wollen muts ten einde haar ooren te be
schermen tegen den ijzigen wind van de
sneeuwvelden, trok Sheila haar lu;paard-
mantel aan cn spoedde zich weg alsof ze
vleugels aan de voeten had.
Zij liep over de lange-, hellende straat, ter
wijl de horde sneeuw onder haar voeten
kraakte en zij dacht aan niets anders dan
aan de heerlijkheid van een eerste vacantie
in een land, waartoe zij zich steeds aange
trokken had gevoeld. Zij genoot er van, dat
zij op dit oogenblik al liaar zorgen thuis had
gelaten en dacht noch aan het verleden noch
aan wat de toekomst haar wellicht zou kun
nen brengen. In die stemming kwam zij bij
den haar genoemden winkel en wilde er bin
nengaan, toen zij hel belgerinkel van °en
slede hoorde, die achter haar aankwam
Toen de slede haar voorbijgleed, zag zij, lat
het een schitterend versierd voertuig was
helrood met gele, blauwe en witte verster-
sels. Met een met bont omzoomd klerd over
de boenen zaten daarin een dame, twee ,on-
gens en een heer met oen licht groene sport-
muts op. Neen maar Die heer. Een
oogenblik bleef Sheilu als aan den grind
genageld staan bij het aanschouwen van Jat
profiel. Haar adem ©tokte en zij bleef de
slede, waarin de heer was gezeten, in stom
me verbazing nastaren Het was precies
Maar neen 1 Dat was toch onmogelijk. Zij
verzette zich r tegen dat die nare geschie
denis haar gemoedsrust nogmaals zou ver
storen, zij wilde haar voorgoed vergeten be
graven en trachtte uit haar herinnering weg
te dringen het 'eit. dat er ooit een Daiol Far-
quhar op de wereld had bestaan
Zij ging den schoenwinkel binnen en kocht
haar schoenen.
(Wordt vervolgd).
