AHEDSFOORTSCH DAGBIAJD
Donderdag 4 Juni 1931
„DE EEMLANDER"
z9e laargang No. 283
TWEEDE BLAD
HET GELDSCHIETERS-
BEDRIJF
Vrystelling van registratie
rechten
DE GEMEENTEBEGROOTING
VAN ARNHEM
WIJ ALLEEN
IJmuider Vischhandel H. GLASTRA Co. N.V.
ONGEPASTE KLEEDING
Het debat in den raad
van Arnhem
DUPE VAN ZAKKENROLLERS
Portefeuille met 975
gekaapt
ll>j 'ffmxar.
TWEEDE KAMER
De heer van den Bergh verdedigt
het EngelscbAmerikaansch
stelsel
De heer Oud vraagt verlof den minis
ter van binnenlandsche zaken en landbouw
vragen te mogen stellen over de invoe
ring van de tarwewet. Hierover wordt mor
gen beslist.
De motie-Vos vragende overweging en
de indiening van een wetsontwerp tot vrij
stelling van registratierecht van acten van
overdracht, van land en eigendommen aan
pachters, wordt aangenomen met 48 tegen
25 stemmen.
Voortgezet wordt de behandeling van
het ontwerp tot regeling van het geldschie-
tersbedrijf.
De heer v. d. Bergh hervat zijn rede
en verdedigt het Engelsch-Amerikaansche
6telsel, dat meer dan het Duitsche stelsel
preventieve werking heeft en aan de leon-
behoefte voldoet, terwijl de leenziekte be
streden wordt. Thans kan iedereen geld
krijgen, maar vraag niet op welke voor
waarden. Dat is door het Duitsche stelsel
niet te bestrijden. Het Engelsche stelsel
laat echter nog de mogelijkheid om risico's
in hoogere rente te verdisconteeren, het
geen in spreker's voorstel is uitgesloten.
Daarom tast dit voorstel het kwaad der
leenziekte in het hart aan in plaats van
het aan te moedigen. Gemeente- en par
ticuliere instellingen moeten op dit gebied
samenwerken. Een algemeen rente
maximum i6 niet vast te stellen. Het
hangt af van de administratiekosten, die
hooger zijn naarmate het beheer degedjker
is. Wat redelijke winst is, is gemakkelijk
in verband met de administratiekosten
va6t te stellen.
Bij de replieken handhaafde de heer
Snoeck Henkcrnans zijn bezwaren
tegen het voorstel.
De heer D e W i 1 d e echter verklaart, dat
zijn bezwaren niet van dien aard zijn, dat
hij zijn stem aan het voorstel zal ont
houden.
Dr. Vos blijft aandringen op de fixatie
van een maximumrentepercentage in de
wet, overeenkomstig het Amerikaansche
maximumpercentage.
Na repliek van de heeren v. Poll en Beu-
rner, welke laatste zijn stem niet aan het
voorstel zal onthouden, dupliceert de heer
v. d. Bergh, die fixatie van een maximum-
percentage afwijst.
Bij art. 1 en 2 verdedigt de heer Snoeck
Henkemans een amendement om het
wetsvoorstel te beperken tot toezicht op het
particuliere geldschietersbedrijf.
Dr. Vos verdedigt een amendement ofn
uit te zonderen instellingen van liefdadig
heid volgens de Armenwet.
De heer v. d. Bergh bestrijdt het amen-
'dement-Snoeck Henkemans. dat de ge
meenten geheel vrij zou laten, doch neemt
het amendement-Vos over.
De heer Snoeck Henkemans trekt
zijn amendement in.
Artikelen 1 en 2 worden aangenomen
zonder stemming.
Op art. 3 verdedigt de heer Vos een
amendement om ook oprichting van een
gemeentelijke geldschietbank aan de goed
keuring van Ged. Staten te onderwerpen,
en de heer van Poll een amendement om
de ontwikkeling van het bedrijf te bevor
deren in de richting van uitoefening door
gemeenschapsorganen.
De neer v. d. Bergh neemt het amen-
doment-Vos over, doch bestrijdt het amen*
doment-v. Poll, dat het voorstel in gevaar
zou brengen.
Dj» heer van Poll trekt zijn amondc-
ment in.
Artikel aangenomen zonder stemming.
Na overweging van een aantal minder
belangrijke amendementen verdedigt de
heer Knottenbelt een amendement op art.
13 om intrekking van de toelating eener
bank siecht* mogelijk te maken, indien deze
binnen vijf jaar voor de tweede maal is
veroordeeld wegens overtreding van een der
bepalingen van de wet.
De heer Van den Bergh bestriidt het
amendement, evenals de heer Vliegen.
De heer G o s e 1 i n g verdedigt het.
Stemming over het amendement heden.
Dc vergadering wordt verdaagd.
Een niet goedgekeurde subsidie
voor het Instituut voor Ar
beidersontwikkeling
Bij koninklijk besluit is ongegrond ver
klaard het beroep van den gemeenteraad
van Arnhem tegen de beslissing van dc Gc-
deputeerdo Staten van Gelderland, waarbij
goedkeuring is onthouden aan zijn besluit
tot wijziging van dc bcgrooting voor 1930
in dien zin, dat daarop werd gebracht een
post van 500 als subsidie aan de afdee-
ling Arnhem van het instituut voor arbei
dersontwikkeling Do Kroon heeft daarbij
overwogen, dat bij de vorming cn ontwik
keling door het instituut het politieke cn
economische inzicht van een bepaalde partij
diermate op den voorgrond treedt cn het
propagandistische element daarin een zoo
danige rol speelt dat het verleencn van
steun aan deze instelling door het gemeen
tebestuur aan hetwelk het behartigen van
algemecnc gemeentebelangen is opgedra
gen, niet gerechtvaardigd is te achten.
Een gelijke beslissing werd genomen in
het beroep van den raad der gemeente Nij
megen tot eenzelfde beslissing van dc Ge
deputeerde Staten van Gelderland.
in Amersfoort Loopen persoonlijk alle vischsoorten in dp
Rijksvischhallen tc IJmuiden. U is dus steeds verzekerd
van de billijkstc prijzen en de noodzakelijke kwalitcits
.controle! Thuisbezorgen zonder verhooginp
Alléén: Utr.s*raat 48 Tel. 92 Amersfoort.
Hoofdkantoor IJmuiden Opgericht 1 Mei 1906
Steeds voorhanden: Tarbot, Tong, Kabeljauw, Schelvisch
Schol, Bot enz. Vischconserven, Warme Croquctten en
Vischkoekjes, Heerlijke gebakken Visch, gemarineerde
Haring, Rolmvps.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon. besluit is met ingang van 1 Juni
1931 bij het departement van Waterstaat
benoemd tot adjunct-oommies J. Ooms te
's Gravenhagc;
toegekend de aan de orde van Oranje-
Nassau verbonden eere medaille in brons
aan B Mulder, letterzetter bij de firma
J. B Woltcrs' uitgeversmaatschappij te
Groningen.
HET WEER ÏN MEI.
Overzicht.
(Mcdedeeling van het Kon. Ned. Met Inst.
te De Bilt).
Gemiddeld over de vijf hoofdstations wa6
de ochtendtemperatuur VA graad te hoog,
in de drie dekaden resp. *A, 1 en 2'A graad.
De grootste afwijkingen kwamen voor op
den 20en cn 21 eii, resp. 4 graden beneden
cn 5A graad boven normaal.
De gemiddeide dagelijksche maximum
temperatuur was VA graad, het gemiddelde
minimum 2 graden hoven normaal.
Dagen met minima beneden het vries
punt kwamen op de hoofdstations niet voor.
Het aantal dagen met een maximum-tem
peratuur hoven 25 graden bedroeg 4, togen
3 normaal. De neerslag was onregelmatig
verdeeld, maar in het algemeen hoven nor-
maai. vooral in het midden van het land
tengevolge van de zware regens op den 7en
en Sen.
In het midden van het land en in Noord-
Hbïland was de afwijking 60 tot 100 procent
boven het normale, in de andere declcn 10
tot 50%, behalve in Friesland en Groningen,
waar de hoeveelheid normaal tot iets daar
beneden was.
Te- Dc Bilt werden 183 uren zonneschijn
waargenomen, tegen 202 normaal.
De critiek op het Pinkstersport--
feest van den N.A.S.B.
Bij dc voortzetting in den Arnhemsche ge
meenteraad van het debat over den Pinkster
optocht van den N. A. S. B. en de daarbij ge
dragen luchtige en spaarzame kleeding van
een groep deelneemsters, constateerde, vol
gens het verslag in het Hbld., de heer rar d e
Jong (C.-H.) dat een belangrijk deel van de
Arnhemsche burgerij van elke godsdicnsUge
richting zich geërgerd heeft. Waarom is er
genoegen genomen met de eenvoudige toe
zegging van den N. A. S. B., dat de deelneem
sters in gepast costuum zouden verschijnen,
te meer omdat men zich niet aan die toezeg
ging liceft gehouden. Als regel worden op
den Zondag de velden van het Sportpark be
schikbaar gesteld. Waarom werd nu een uit
zondering gemaakt?
Wethouder Bakker (S. D.) merkte op
dat van den regel is afgeweken, omdat het
hier een belangrijk sportgebeuren gold
De heer IJsselmuidcn (R.Kbetreur
de de houding door de S. D. A. P ten aan
zien van den optocht aangenomen Gok dc
S. D. A. P. zal over eenigen tijd zeggen: Dat
gaat te ver, daar wagen wij onze kinderen
niet aan. Vele ouders hebben weer meer
angst voor dc sport gekregen, omdat de ex
cessen niet te tolcreeren zijn. Spr wensehte
van den burgemeester absolute zekerheid,
dat optochten als deze in de toekomst zich
niet zullen herhalen.
Dc heer Everts (V. B.) meende dut de
N. A. S. B. dc sport op de tweede plaats heef4
gesteld cn ontstemming wekte bij belang
rijke groepen van dc bevolking.
De heer H e r m a n s (S. D.) wees op het
hooge peil van de spprtdemonstratic. De in
terpellatie-van Munster is een uiting van
benepenheid, want men ziet juist niet dat
gene, waar het om gaat, het stuk cultuur
werk, dat hier is verricht. Er is niets onze
dclijks gebeurd, het cenige is dat de kleeding
van enkelen aanstoot gaf; daarin ligt geen
reden om zoo tc keer te gaan als nu is ge
schied.
Do lieer Van de Sand constateerde dat
uit enkele groepen van den optocht schaam
teloosheid en smakeloosheid sprak
De voorzitter deed nog uitkomen dat
z.i. de politie niet had kunnen optreden op
grond van het wetsartikel betreffend** schën
nis der openbare eerbaarheid. Men heeft n'cl
kunnen vermoeden, dat deelnemers zich bui
ten het sportpark in dezelfde kleeding zou
den vertooncn. Er ligt daarin een leidraad
voor dc toekomst en een volgenden keer zal
rekening moeten worden gehouden met de
omstandigheid, dat het bestuur van den N.
A. S. B. zijn leden niet in de hand heeft. Er
zullen bepaalde eischcn moeten worden ge
steld dat aan gegeven wenken zal worker-
gevolg gegeven.
De commissie voor de lichamelijke opvoe
ding zal hier regels moeten stellen en zal
goed doen daarbij niet straf op tc treden
Het debat werd daarna gesloten.
De heer W. de V. B, wonende aan de
Obrechtstraat te 's-Gravenhage, is Dms-
dagochtend dupe geworden van een paar
zakkenrollers. Hij had aan het hoofdpost
kantoor een bedrag van 975.— aan bank
papier ontvangen en dit in zijn portefeu'llo
geborgen, welke hij daarop in zijn binnen
zak deed. Vervolgens stapte hij op het voor
balkon van lijn 20, die op het punt stond te
vertrekken.
Even na hem kwamen nog 3 personen
aanloöpen, die met dezelfde tram eveneens
op het voorbalkon mee wenschten te gaan
De bestuurder opende voor hen nog even de
reeds gesloten balcondeur aan den kant van
de tramlijn, die hier haar beginpunt heeft
en de binnentredenden personen maakten
daarbij ccnigc beweging, die den indruk
moest wekken dat er eenige gedrang noodig
was om een plaats op het balcon te verkrij
gen. Een bepaald gunstige indruk maakten
zij niet, doch er werd verder geen aandacht
aan hen geschonken. Al spoedig echter vei
lieten' zij allen aan de volgende halte de
tram weer. Bij zijn thuiskomst miste de
heer de V. B. zijn portefeuille met inhoud
waarna aangifte bij de politie is gedaan die
inmiddels een ernstig onderzoek heeft in
gesteld.
INTREEREDE VAN
PROF. DR. H. BOSCHMA.
Leiden, 3 Juni. Dr. II. Boschma, lector
in de dierkunde aan dc Leidsche Universi
teit, benoemd tot hoogleeraar in dit vak
aan de Universiteit als opvolger van prof.
dr. P. N. van Kampen, heeft hedenmiddag
ill het groot auditorium der Universiteit
zijn ambt aanvaard met het houden van
een rede over: „Het Soortsbegrip".
VOORUITGANG!
Eind'lijk planken op de banken,
't Komt dus nou zooals het hoort,
't Banken steenentijdperk eindigt
In 't aloude Amersfoort.
Als je vroeger op de banken
Ook maar eventjes zoo zat,
Had jo het gevoel of dat jo
Met je rug een ijsco at!
Dat is nu nog zoo gebleven,
Maar do zitplaats is van hout,
Als men zich nu warm kon „leunen",
Heeft men het niet zittend koud!
Tusschen 't koude stcenen plaatsje
Heeft men nu een plank gebracht,
Die geduldig op een leuning
Ook van hout nog rustig wacht!
Wie dus als voorheen manmoedig
Op de bank zich nu verstout
Tot wat rusten, zingt erkentelijk
„Eikenhout is eikenhoutl"
Als eens alle banken eind'lijk
Uitgerust zijn met een plank,
Davert door on6 rust-graag stadje
Een bewijs van warmen dank.
Voor de makers dezer zitplaats,
Zoo Laan '14 O laat zien,
En die ons op mooie banken,
Ook een echte rustplaats bièn.
Eind'lijk zijn de banken, banken,
Waar je ook op zitten kan!
Eind'lijk zijn de banken dingen,
Waar je ook dus rusten kan.
Onze banken zijn dus voortaan,
Niet alleen gemaakt van steen,
Rustig kunnen we gaan zitten,
Want de mensch is niet van steen!
GROEGROL.
(Alle rechten voorbehouden).
DE OFFICIERENSOCIËTEIT TE
ROTTERDAM.
Rotterdam, 3 Juni. Nadat nieuwe on
derhandelingen waren geopend met de ver
huurster van de Officierensociëteit heeft de
ze tenslotte de sociëteit met al do gebouwen,
die er bij hooren en die in het Park aan den
Westzeedijk staan, aan de gemeente te koop
aangeboden voör 32000. B. cn W. van Rot
terdam stellen thans den raad voor de ge
bouwen voor dien prij6 over te nemen met
de bedoeling deze binnennort te verpachten,
nadat zij zullen zijn ingericht als theeschen-
kcrij annex kinderspeeltuin.
DE STAD ZAANDAM.
Het drama te Oran in Marokko.
Rotterdam 3 Juni. Gebleken is dat
het Ncderlandsche stoomschip dat een twee
tal dagen geleden in Oran in Marokko in
do haven een sloep met havenarbeiders
heeft overvaren tengevolge waarvan een
tweetal personen werden gedood en drie an
deren zwaar werden gewond, het Rotter-
damschc s.s. De Stad Zaandam is geweest
van de Halcyon lijn. Het 6chip zal binnen
kort naar Rotterdam terugkeeron. Nadere
bijzonderheden van het drama zijn hier ter
stede nog niet bekend.
Levering van
Diners, Soupers.
Koude en warme schotels.
Pasteitjes en Croquette.
't Verlangen zij een rijzen niet een dalen.
WALLIS.
-bafo/ï
Naar het Engelsch van BERTA PUCK
door Mr. G. KELLER.
33
Naast den koelcmmer met dc champagne
lag een ruiker van donker getinte theero
zen en slingers van bloemen, samengebon
den door vergulde linten, hingen van de
tafel tot den vloer. Achter twee ledige stoe
len, welke voor deze zoo rijk versierde ta
fels stonden, hadden twee, nu cn dan ook
drie kcllners post gevat, die met schichtige
blikken rondkeken en nu en dan elkander
iet6 toefluisterden. Telkens kwam de maitre
d'hotel weer eens kijken om nog nader or
ders te geven. Allen schenen vol angstige
verwachting de komende gebeurtenissen
tegemoet tc zien. Zelfs de altijd nog wat
verbijsterde Sheila merkte dit stifle spel
op en zij vroeg zich af: voor wie wordt toch
al die rompslomp gemaakt Zij zag hoe
een gezelschap van vier vreemdelingen uit
een ander hotel de zaal binnenkwamen en
haastig trachtten een plaat6 in de volle zaal
te krijgen, ten slotte op de ledige tafel af
stevenden, doch vrijwel weggepoeierd wer
den door de kellners, dio er de wacht bij
betrokken hadden.
Zij waren dus in ieder geval net dc uit
verkorenen. Het is toch wel vermake
lijk, dacht Sheila, af tc wachten welk hoog
geplaatst personage recht zal hebben aan
die tafel plaats te nemen. Maar ik ben
eigenlijk nog nieuwsgieriger te weten to
komen, wie de andere heer zal zijn, die
met ons aan zal zitten.
Haar buurman, de Fransche graaf, stoor
de haar in haar overpeinzingen: Juf
frouw Curtis (wat weten vreemdelingen
toch altijd prachtig onze namen te onthou
den, terwijl wij er soms in weken nog niet
achter komen, hoe zij toch eigenlijk liceten,
dacht zij), ik meen u vanmorgen ook bij
dc ijsbaan te hebben gezien?
Ja. antwoordde Sheila, ik heb er ook
een kijkje genomen.
Het was toch wel een aardige voorstel
ling, vond u niet? Bevalt u deze plaats?
Vindt u den winter net erg guur? Heeft u
ook niet den indruk, dat hier nog al wat
oweeers zijn?
O, ik vind het hier kostelijk mooi
Ik wil maar zeggen, dat ik het hier zeer
goed vindt, haastte Sheila zich te verbete
ren, zich herinnerend dat zij hier de rol
speelde van een welgesteld habitué, die zich
vermeit in het rhythme van het uitsteken
de orkest, terwijl zij geniet van de keurig
toebereido forel Ze waren nu tot de
visch gekomen.
De Franschman, die wel een habitué was,
kon een glimlach, over wat hij een kinder
lijke uitlating vond, niet onderdrukken.
Rijdt u schaatsen, juffrouw Curtis?
Ik wil er les in nemen, beleed Sheila.
Dan geloof ik iemand te kennen, die
het u dolgraag zal willen leeren, mengde
mevrouw Power zich in het gesprek, ter
wijl Shcila iets begon te duchten.... Over
vvien zouden zij het hebben? Het noodlot
had het aldus beslist: zij hadden het over
den bcwusten persoon.
Ik heb hem nog geen hulde gebracht,
vervolgde mevrouw Power, voor zijn prach
tige prestaties op het ijsfeest van vanmor
gen. Vond u het niet schitterend, zooals hij,
na vijf minuten tevoren van het geval in
kennis tc zijn gesteld, i6 ingevallen voor
den kampioen-kunstrijder? Ik zou toch wel
eens willen weten, hoe het zit dat hij, dien
ik altijd heb gehouden voor een tennisster
van dc bovenste plank, blijkt ook zoo'n kra
nig kunstrijder te zijn, dat liij allen ver
achter zich laat.
Hij munt uit in elke soort van sport,
antwoordde de graaf met groote warmte.
Hij heeft mij medegedeeld, dat hij in Ca
nada, waar hij als kleino jongen twee jaar
heeft gewoond, het schaatsenrijden heeft
geleerd. Zijn moeder, zooals u weet dc dan
seres Doralo Zabclle, had toen een engage
ment in de Vcrecnigde Staten en ze had
hem, Darol, in dc buurt van Montreal in
de kost gedaan. Het was een pracht van
een gelegenheid voor hem om op het ijs
thuis tc geraken. Heeft u het ook niet kra
nig gevonden, juffrouw Curtis, hoe onze
vriend de graaf maakte een gebaar met
de hand om zijn woorden toe tc lichten
heel zijn lichaam bijna in één lijn uit
strekte, al6of hij met het hoofd vooruit het
ijs wilde doorboren? Knap werk, en wat
wist liij zich mooi in evenwicht te houden!
Heeft u het ook niet kranig gevonden?
O, zeker. Maar zij zeide dit zonder een
spoor van haar vroegere opgewondenheid.
Was die zoo spoorloos verdwenen? Zonder
van bijzondere belangstelling blijk te geven,
bijna onverschillig liet zij er op volgen: Is
hij een uwer vrienden?
Een van mijn beste vrienden, een
brave vent. Ik licb allerprettigste weken
met hem doorgebracht, evenals mijn jon
gere broeders, toen hij in den afgeloopen
zomer ons op ons kasteel had opgezocht.
Dat ligt in Bretagnc. Onmiddellijk nadat
hij was weggegaan uit het hotel Magnifi-
que, waar ik hem als tcnnislecraar had lee
ren kennen.... Ja, waarom niet? U kijkt
wat verwonderd op, mademoiselle, maar u
weet toch ook wel, dat heel wat van onze
jonge officieren van beschaving dergelijke
baantjes hebben moeten aannemen? Een
uitstekende leermeester was hij. Hij heeft
mij heel wat geleerd cn ik zou graag nog
meer les van hem willen hebben. Toen
Darol overhaast zijn vlucht had genomen,
zijn baantje in den steek had gelaten
En alle gasten van liet hotel m het
onzekere had gelaten omtrent de reden van
zijn verdwijning, viel mevrouw Power hern
in de rede. Ik wil wel bekennen, dat ik
door nieuwsgierigheid werd verteerd en ik
dolgraag had willen weten waarom kapi
tein Farquhar er van door was'gegaan
kwam hij hij ons. Het was een
allerprettigste logé en moeder beweerde,
dat als zij hem twintig jaar vroeger had
leeren kennen, zij misschien verliefd op
hom was geworden en graag met hem had
willen trouwen. Een prachtkarakter! Geen
betere vriend was er te wenschenHij
zou misschien wel langer bij ons zijn ge
bleven, maar, helaas, aan alle goede dingen
komt een einde. Toen de winter aanbrak
hebben we ons kasteel verlaten en zijn te
Parijs komen wonen. Op mijn raad besloot
Darol het winterseizoen aan de Riviera
door tc brengen.
Zoo, is hij dus ook aan de Riviera ge
weest? viel mevrouw hem weder in de rede,
en onder haai" zilverwitte haren gingen
haar donkere wenkbrauwen omhoog en
haar oogen glinsterden alsof zij op het punt
stond een groot geheim te vernemen. Blijk
baar vond zij wat zij hoopte te hooren van
bijzonder gewicht. Ik heb dat nooit gewe
ten (zij hield even op om den kellner
toe te fluisteren: ja, ja, de andere heer komt
over een paar minuten). Ik heb nooit ge<
weten, dat hij aan de Riviera is geweest.
Zeker. Ik had hem er op gewezen, dat
hij daar vermoedelijk heel wat van zijn
vroegere klanten zou aantreffen, daar het
voor het grootste deel menschcn zijn, die
de zon opzoeken", verklaarde do jonge
graaf.
Onwillekeurig luisterde Sheila naar hem
zonder een woord te verliezen. Al wat dien
bewusten persoon betrof, boezemde haar in
stinctmatig belang in. Zou, sinds zij hem,
naar zij hoopte, voor het laatsfc te Londen bad
gezien, de jonge Farquhar zijn zwerftochten
over heel het vasteland hebben uitgestrekt?
Ik schreef, vervolgde de graaf, aan een
der hoteldirecteuren, dat hij bezoek zou krij
gen van een tennisleeraar, een kennis van
mij. Daarop moest hij een wedstrijd houden
met drie vakspelers van andere hotels, om
te laten zien wat hij kende. Hij speelde sin
gles cn bleef de baas. Het was niet schitte
rend, schreef hij mij, maar het was voldoen
de. Men nam licm aan
Wanneer was dat vroeg mevrouw
Power, heimelijk de feiten die zij kende en
die ze nu hoorde met elkaar in verband
brengend.
{Wordt vervolgd^.
