DE EEMLANDEQ
BELANGRIJKSTE NIEUWS
TRICOTAGE voor
STRAND
SPORT en
Zaterdag 6 Juni 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 285
RENKÏN'S KABINET THANS
DEFINITIEF GEVORMD
CONSOLIDATIE VAN DEN
WERELDVREDE
Krachtig pleidooi van
Henderson
VOOR VEILIG VERKEER!
COMMUNISTEN VERWEK
KEN STRAATONLUSTEN
LICHT OP
9 uur 46 min.
l. j. luycx zoon
BIJ DEN DOOD VAN
KONING HOESSEIN
ARNHEMSCHE WEG 26
DAMESMODEZAAK
AMERSFO0RTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 Amtrrfoort f 2.10. per maand (0.73. pm
week (met gratia wrzekcrlag tegen ongelukken) f O.lV/p
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3»-. Afzonderlijke nummert f 0.09.
POSTREKENING 47910 TELEFOON IN TEEG «IS
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regelt f 1.05 net inbegrip vaa een bewijsnummer,
regel mee* f 0.25. Llefdadlghelds-adverteottKx) voor da
kalft van den prijs. Kleine Advertenties „KEITIES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt
90 cent, niks regel mar 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer cam 0.01
De Oceaantocht van de Do X.
De vliegboot in Zuid-Amerika
aangekomen.
Zooals men weet, is het thans aan de Do
X gelukt den Atlantischen Oceaan van de
Kaapverdische landen naar Zuid-Amerika
over te steken. Dc vliegboot heeft het tra
ject, dat.ongeveer 2800 K.M. lang is, in om
ende-bij dertien uren afgelegd, waarbij af
en toe snelheden tot 250 K.M. per uur wer
den bereikt.
Deze tocht is in zooverre van beteekenis,
dat hij de geschiktheid van de vliegboot,
om lange afstanden af te leggen, duidelijk
heeft aangetoond.
Bij de tenuitvoerlegging van het plan is
men met de uiterste voorzichtigheid te werk
gegaan en de vüegtermijnen, die men oor
spronkelijk had voorgesteld, heeft men her
haaldelijk door de macht der omstandighe
den moeten wijzigen. Bovendien heeft ,de
Do X sinds 5 November 1930, toen de start
van het Bodenmecr plaats vond, meermalen
pech gehad.
Dc vlucht naar Amsterdam in vijf en een
half uur had een zeer vlot verloop. Na een
pauze van vijf dagen kon na een vlucht, die
vier uren duurde, Calshot in Engeland be
reikt worden. Omdat het weer nog al te
wenschcn overliet, besloot men pas op 14
November naar Bordeaux te vertrekken.
Aan deze vlucht kwam bij het intreden der
duisternis een vroegtijdig einde als gevolg
van een tusschenlanding bij Les Sables
d'Olonne, van waar de vliegboot naar dc ha
ven St. Martin werd gebracht. Den volgen
den dag kon de vlucht worden voortgezet;
op 15 November, dos middags tc vijf uur,
kwam de Do X te Bordeaux aan.
Opnieuw word vijf dagen lang gepauzeerd
voordat dc vliegboot via Santander Lissa
bon kon bereiken. In de Portugeesche
hoofdstad werd de Do X door een brand be
zocht, waarbij het linker draagvlak nog al
ernstig werd beschadigd.
De omvangrijke herstelwerkzaamheden
alsmede ongunstig weer noodzaakten de
vliegboot verscheidene weken aan de Por
tugeesche kunst te blijven.
Einde Januari konden echter weer een
aantal proefvluchten worden ondernomen
en toen deze gunstig verliepen, werd op 1
Februari do tocht naar Las Palm as (Cana-
rischc eilanden) aanvaard, waar men even
eens gcruimen tijd verbleef.
Door den sterken golfslag liep de Do X
echter wederom schade op, zoodat nieuwe
reparaties onvermijdelijk waren.
Om zijn geschiktheid voor het verblijf in
de tropen tc bewijzen, vloog de boot daarop
naar Porlugeesch Guinea, aan de Westkust
van Afrika en van hieruit werden weer een
aantal proefvluchten ondernomen.
Het vertrek naar Zuid-Amerika vond
weer plaats van de Kaapverdische eilanden
Porto Praia)-af en eindigde, gelijk wij heb
ben medegedeeld, met de gelukkige landing
op het eilandFernando Noronha, dat bijna
driehonderd K.M. van Natal aan dc Brazi-
liaansche kust is verwijderd. Port Natal is
inmiddels pok reeds bereikt. Het naaste
doel van de Do X is thans Rio de Janeiro,
hetwelk vermoedelijk spoedig zal worden
bereikt, nu het oversteken van den Oceaan
zoo uitstekend is verloopcn. Een snelheids
record heeft de Do X niet willen behalen;
met de grootste omzichtigheid is men te
werk gegaan, zoodat, al heeft dc reis wat
lang geduurd, de verrichtingen van de
grootste vliegboot der wereld stellig de be
wondering zullen wekken van de bewoners
van Latijnsch Amerika.
Brussel, 5 Juni. (V.D.) De Katholieke
leider Renkin heeft zijn nieuwo regeering
samengesteld. Hedenavond te zes uur heeft
hij den koning de namen van zijn mede
werkers medegedeeld. Het kabinet is als
volgt samengesteld:
Premier en Binnenlandsche Zaken: Ren
kin.
Financiën: I-Ioutart.
Openbare Werken: Van Cacnegem.
Buitenlandscbe Zaken: Hymans.
Defensie: Dens.
Landbouw: Van Dievoct.
Justitie: Cocq.
Arbeid en Nijverheid: Htijman.
Koloniën: Crockaert.
Posterijen: Bovesse;
Verkeer: Van Isacker.
Kunsten cn Wetonschappen: Petit jean.
De Kabinetsraad van de nieuwe regeering
zal Maandag a.s. gehouden worden.
Donderdag a.s. zal Renkin in het parle
ment de regceringsverklaring afleggen.
DE POOLTOCHT VAN SIR HUBERT
WILKINS.
New-York, 4 Juni. (V.D.) De onder
zeeër „Nautilus", waarmee Hubert Wilkins
zijn pooltocht hoopt te ondernemen, is gis
teren uitgeloopen en begeeft zich naar Pro-
vincetown. vanwaar- waarschijnlijk Zondag
a.s. do reis wordt voortgezet.
New-York, 5 Juni. (V.D.) Naar uit
Princetown (Massachussets) wordt ge'me'd.
vertrekt de Nautilus met Wilkins aan boord
heden om 4 uur M.E.T. naar Londen.
Londen, 5 Juni. (H.N.) Aan boord van
de Nautilus bevinden zich behalve kapitein
Wilkins nog verscheidene onderzoekers, Jjij
wie zich te Londen ook nog enkele Engel-
sche onderzoekers zullen aansluiten. Van
Londen zal de Nautilus naar Spitsbergen
gaan, om dan van daaruit onder water do
reis naar den Pool te maken. De duikboot
zal een hoeveelheid stookstof meenemen,
die voldoende is om een afstand van 16
18 duizend K.M. af tc leggen.
De ontwapening een groot op*
bouwend ideaal
Londen, 4 Juni (V.D.) De minister van
buitenlandsche zaken, Henderson, heeft he
denavond een groote redevoering gehouden
r,\cr do „consolidatie van den wereldvrede".
In deze redevoering zette hij 'oji. het vol
gende uiteen:
Ten opzichte van iedere vooruitstrevende
politiek is gedurende dc laatste twaalf ja
ren de openbare meening der volkeren
steeds verder gegaan dan dat. wat de re-
geeringen bereid waren tc doen. Gelijk bet
gegaan is met do moreele ontwapening, zou
het volgens sprekers overtuiging gaan met
de daadwerkelijke ontwapening. De volke
ren daarentegen zijn bereil tot alles en
meer dan alles wat de rcgceringen willen
toestaan. Wat do waarheid ook moge zijn
omti'ent dc regeeringen, de volkeren al
thans zijn er van overtuigd, dat de vrede
geenszins verzekerd kan worden door een
wedstrijd in bewapeningen. Do volkeren
zijn begonnen de fundamenteel© waarheid
te begrijpen, dat geen nalie op zich zelf
alleen kan bestaan. Zij zijn bereid zich door
hun staatslieden te laten leiden naar een
nieuwe wereld, waaruit de oorlog verdre
ven is. Sprekers eenige vrees is. dat de vol
keren nieri znllcn begrijpen, welke kans
hun de ontwapeningsconferentie van het
volgende jaar biedt en dat zii hun regee
ringen er niet too zullen brengen te begrij
pen, dat haar delegaties ter conferentie niet
boud genoeg kunnen zijn en niet ver ge
noeg kunnen gaan. „Persoonlijk vrees ik,
dat. de volkeren de regeeringen niet tijdig
zullen tooncn. dat zij kunnen rekenen op
steun voor alle beperkingen hoe drastisch
ock, waarover do conferentie het eens zou
kunnen worden."
In den aanvang van zijn redevoering had
Henderson reeds uiteengezet, dat de staats
lieden en volkeren eeuwenlang slechts ne
gatief gedacht hadden aan vrede, n.l. als
intermezzi in de conflicten der volker.cn.
Thans moet de opvatting tot hen doordrin
gen, dat de vrede het groote opbouwende
ideaal is, dat ijverig moet worden nage
streefd. De wereld moet worden georgani
seerd voor den vrede, gelijk zii gcorgani
seerd is geweest voor den oorlog en dc
stiohters van den vr,ede moeten de krach
ten der openbare meening richten naar wel
overwogen voorbereide en zorgvuldig afge
stemde inspanning, wanneer men do vree-
sclijke ramp van een nieuwe wereldtrage
die, uitgevochten onder nog vreeslijker
omstandigheden dan de vorige, wil afwen
den.
In dit verband wees Henderson op de
versterking van 'het algcmecne gezag cn
prestige van den Volkenbond en verklaar
de, dat de dag, zooal niets reeds gekomen,
dan toch nabij was, waarop bet ondenk
baar zou zijn, dat een natie zou weigeren
haar twistpunten voor te leggen aan hetzij
den Volkenbondsraad, hetzij aan het Per
manente Hof van Internationale Justitie
Hot wezen van die verandering ligt niet
in liet groeion van het geza.g. dat de Vol
kenbond kan doen géiden, maar eerder in
de verandering van don geestestoestand
welke do regeeringen thans tooncn, d.w.z
een ontwikkeling van den gemeenschaps
zin onder de volkeren der wereld. De er
varing toont aan, dat de wereldvrede niet
langer gewaarborgd kan worden door be
wapeningen en dat de moderne wijze van
oorlogvoeren niet langer kan worden ge-
localiseerd. Hoe verschrikkelijk de laatste
oorlog geweest mag zijn, iedere volgende
oorlog moet oneindig vreeslijker zijn.
In verband met den Verkeersdag,
welke heden door den Bond van
Vrijwillige Verkcersinspectiën in
ons land v/ordt gehouden, teneinde
propaganda te maken voor een vei
lig verkeer, hebben wij in ons blad
twee pagina's gewijd aan het ver
keer cn de vraagstukken in ver-
bend daarmede. Wij spreken hierbij
den wcnsch uit, dat de verschil
lende wenken voor het verkeer tor
harte zullen worden geuomen, op
dat wij langzamerhand tot een vei
lig verkeer kunnen komen!
Spr. is er van overtuigd, dat de volkeren
overal verlangen naar ontwapening cn
wanneer de conferentie van het volgend
jaar 6laagt, zal een zucht van verlichting
©n dank opstijgen cn het vertrouwen en de
veiligheid zullen groeien en meer tot stand
brengen dan elke andere afzonderlijke fac
tor bij het overwinnen van de huidige eco
nomische crisis.
HANDGRANAAT VERSTOORT
BRUILOFTSVREUGDE.
Warsc hau, 5 Juni. (H.N.) In een dorp
in Zuid-Polen werd een bruiloft gevierd,
waartoe gasten uit twee naburige dorpen
genoodigd waren, die op niet, al ie goeden
voet met elkaar stonden. Tijdens het feest
ontstond een twist onder de gasten, in het
verloop waarvan een soldaat, die met verlof
was, een handgranaat te voorschijn haalde
en onder de aanwezigen wierp. Veertien
personen werden gewond.
Essen, 4 Juni. (V.D.)), In den afgcloo-
pen nacht ontstonden tc Essen, cn wel
voornamelijk in het Westen, te Borbeck cn
Segeroth, onlusten van communistische
elementen, die 't optreden van een groote
politicmacht noodzakelijk maakte. In dc
omgeving van het plein der republiek, het
Ehrenzellerpein en dc Fcltcnstrasse, werd
de politie, ook uit de huizen, met steenon
en bloempotten bekogeld. In de Altendorf-
strasse wierpen de demonstranten een
werkwagen van de tram, waarmee men
een storing aan het herstellen was, onder
ste boven. Toen de brandweer verscheen,
werd ook zij met steencn gegooid. In de
Segerothwijk werden de straatlantaarns
gedoofd en uit de steenen van de opge
broken straten werden barricades opge
worpen. Ook in de Joseph- en Ma-thias-
strasse had men de straten opgebroken cn
een kabel over dc straat gespannen om de.
auto's van de Schupo tegen te houden,
wat echter niet gelukte. In het geheel wer
den in den loop van den nacht veertig
personen gearresteerd, van wie vijf ver
volgd zullen worden.
Ook te Mulheim a.d. Roer ontstond in de
binnenstad een ernstige botsing met de po
litie. Een politieagent werd hierbij ernstig
gewond, zoodat een overval-cornmando ten
slotte de straten moest ontruimen.
KRITIEK OP HET BELEID VAN ALBERT
THOMAS.
Gcnève, 4 Juni. (V.D.) In dc zitting van
hedenmorgen van de internationale ar-
bcidsconferentie verdedigde de Britsche ar-
beidersgedelegeei de Hayday en de Duit-
sche arbeidersafgevaardigdc Müller, het
beleid van den directeur van het intrna-
tionaal arbeidsbureu, Albert Thomas, op
wien nog gisteren een zoo scherpe aanval
is gedaan door den Britschen regeerings-
vertegenwoordiger Lawson en den Engel-
schcn werkgcversgedelegeerde Forbes
Watson, omdat hij in zijn jaarlijksch rap
port zijn leedwezen er over had uitgespro
ken. dat de Britsche arbeidersregeering,
die reeds twee jaar aan het bewind was,
nog steeds de conventie van Washington
inzake den achturigen werkdag niet had
geratificeerd. Ilayday en Müller verklaar
den dat het de plicht van Albert Thomas
was, ook tegenover regeeringen en werk
geversorganisaties het standpunt van den
socialen vooruitgang en van de sociale
rechtvaardigheid te verdedigen.
DE NIEUWE NOODVERORDENING
ONDERTEEKEND.
B c r 1 ij n, 5 Juni. (V. D.) Rijkspresidcnr
von Hindenburg heeft heden dc nieuwe
noodvei ordening onderteekend. De tekst
die ongeveer dertig vel schrijfmachinesehrift
beslaai, zal morgenocht nd door dc rijks-
regeering gepubliceerd worden.
BUITENLAND.
Het nieuwe kabinet van Renkin.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Henderson over de consolidatie van den
wereldvrede. (Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Roosje Kohier op Schiphol gearriveerd.
(Derde Blad pag. 1).
De gymnasiastencongressen blijven ge
handhaafd.
(Tweede Blad, pag. 2).
Hulpverlcening bij verkeersongevallen.
(Tweede Blad, pag. 2).
Opening van het Ned. Hist. Natuurwe
tenschappelijk Museum te Leiden.
(Tweede Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Het circus Glcich komt nabij onze stad
(Eerste Blad, pag. 2).
SPORT.
Wordt H. V. C. weer 2c klasser
(Tweede Blad, pag. 3).
ARTIKELEN IN HET ZONDAGSBLAD.
Jan R. Th. CampertChina Man; van
Smokkelaars 'en Schuivers.
Cissy van Marxveld Mensehen uit een
ver dorpje.
Dr. Leo Bonnin Lijdt U reeds aan ouder-
domsvcrschijnselen
Haagsche BriefDe stad met dc twee bad
plaatsen.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
771.6 te Akureyri en
Jan Mayen.
Laagste Barometerstand:
752.3 te Black so cl.
Verwadhting:
Zwakke tot matige, Z. tot
Z. W. wind, meest zwaar be
wolkt, waarschijnlijk regen
buien, iets warmer.
VOOR 400.000 FRANCS OPGELICHT.
Nederlander te Antwerpen
gearresteerd.
Antwerpen, 5 Juni. Dc 48-iarige Ne
derlander P.K., woonachtig in dc Congres
straat te Antwerpen, is in hechtenis geno
men op grond van het feit. dat hij door
middel van valschheid in geschrifte een
Antwcrpsche firma voor een bedrag van
ruim 400.000 frs. zou hebben opgelicht
IN HET HOL VAN DEN LEEUW.
Brussel, 5 Juni (V.D.). In het paleis
van justitie is iemand een bedrag van
20.000 en een portefeuille met belangrijke
zakenpapieren ontrold.
WINTER IN ZWEDEN.
Stockholm, 5 Juni (H.N.). In het cen
trale gedeelte van Zweden heerscht buiten
gewone koude. Vanmorgen Qieeft het bij
een temperatuur van vier graden zelfs ge
sneeuwd en in den loop van den dag her
haalden zich de sneeuwbuien.
DE VERKIEZINGEN IN ROEMENIË.
Boekarest, 4 Juni. (V. D.) Volgens de
officieele cijfers zijn bij de laatste verkie
zingen gekozen 387 afgevaardigden, n.l. 225
der regeeringspartij, 90 liberalen, die tot
dusver mei de regeering hebben samenge
werkt cn <v2 afgevaardigden van andere
partijen. Heden beginnen de verkiezingen
voor den senaat.
De Kamer zal op 15 Juni bijeenkomen,
ter behandeling van de begrooting en wij
ziging van de administratieve wetgeving.
De uitslag der verkiezingen heeft een
stevige meerderheid voor dc regeering op
geleverd, zoodat de geruchten omtrent con
cxtra-parlcmcntair kabinet onjuist blij
ken.
UIT DEN TREIN GEVALLEN
OVERREDEN.
EN
H a 11 e, 5 Juni. (V. D.) Toen een trein
uit Weissenfels liet station Halle binnen-
kwar, 6tortte een vierjarig jongetje uit een
coupé. De grootmoeder van het knaapje, die
het kind wilde tegenhouden, viel eveneens
uit den trein. Beiden werden door een uit
tegenovergestelde richting komenden trein
overreden. De grootmoeder werd op slag ge
dood, terwijl het kind levensgevaarlijk ge
wond werd.
EEN WANHOOPSDAAD.
Berlijn, 4 Juni. (H.N.) Vandaag werd bij
Konradshóhe bet lijk van een vrouw opge
haald, dat herkend is als dat van de ge
huwde vrouw Posske, de stiefmoeder van
den 10-jarigen Manfried Posske, die giste
ren, zooals gemeld, door zijn vader ver
moord in de woning was gevonden. Het
knaapje was gewurgd. Naar gebleken is,
heeft de vrouw het vermiste spaarbank
boekje aan een buurvrouw in bewaring ge
geven. Aan haar zuster had zij een af
scheidsbrief geschreven, die vandaag door
de post bezorgd werd cn waaruit bleek, dat
zij haar daad in wanhoop heeft gepleegd
Langestraat 49-51 Tel. 190
VOORDEELIQE AANBIEDINGEN
in de
STOFFEN-AFDEELING.
Voiles, Georgettes, Mousselines,
Crepes.
Jeruzalem, 4 Juni. (V.D.) Zooals reeds
gemeld werd, overleed cx-koning Hoessein
van Iledjaz tc Amman in tegenwoordig
heid van zijn beide zoons, koning Feisal
van Irak en emir Abdoella van Transjor-
danië. Hoessein werd in 1856 te Constanti-
nopcl geboren. In 1884 toog hij naar Mekka
waar hij den broer van zijn vader, die emir
van Mekka was, als assistent in de regee-,
ringszaken terzijde stond. In 1908 word
hij zelf emir van Mekka. Als zoodanigi was
hij een scherp tegenstander van de Jong-
Turkcn en langzamerhand werd hij de lei
der der Arabische onafhankelijkheidsbe
weging. In 1916 sloot hij een bondgenoot
schap met Engeland en verklaarde I-Iedjaz'
onafhankelijkheid aan Turkije, Hoewel hij
in 1919 het verdrag, van Versailles mede
onderteekende, protesteerde hij tegen dc
afscheiding van Syrië, Palestina, Transjor-
danië cn Irak van zijn gebied. In 1924
werd hij door de Wahabieten, onder lei
ding van Ibn Saoed, ten val gebracht en
deed hij afstand van den troon. Sedert
dien woonde hij op het eiland Cyprus.
Het stoffelijk overschot zal naar Jeru
zalem worden overgebracht, waar liet ter
aarde zal worden besteld in de schaduw
der bekende moskee, de Rotsdom genaamd
en de plaats, die voorbehouden is als laat
ste rustplaats der beroemde Mohammeda
nen.
GOUVERNEUR EN BEVELHEBBER VAN
MALTA.
Londen, 4 Juni (V.D.) De koning heeft
de benoeming goedgekeurd van generaal
sir David Campbell, commandant van Al-
dershot, tot gouverneur en opperbevelheb
ber van Malta.
OPNIEUW EEN BRUG INGESTORT.
P a r ij s5 Juni. (V. D.) Te Chdlons sur
Saóne is gisteren wederom een brug inge
stort, waarbij drie personen ernstig werden
gewond. Het was een betrekkelijk kleine
loopbrug van 5 M. hoog, waarop een mon
teur en twee arbeiders aan het werk waren.
De oorzaak van de instorting is onbekend.
DER ANGRIFF VERBODEN.
Berlijn, 4 Juni. (V. D.) De politie-pre-
sident deelt mede, dat het nationaal-socia-
listischc dagblad Der Angriff heden tot en
met 4 Juli a.s. verboden is, een cn ander
op grond van paragraaf 1 en 11 van de
noodverordening ter bestrijding van poli
tieke excessen.
AMERIKA'S HANDELSBETREKKINGEN
MET RUSLAND.
Een pleidooi voor verbreking.
New York, 4 Juni. (V. D.) De Kamer
van Koophandel van den staat New York
heeft met 210 tegen 3 stemmen een besluit
genomen, waarin het onmiddellijk verbre
ken der handelsrelaties met Rusland wordt
geèischt. Het uitvoeren van machines naar
Rusland, het medewerken van Amerikanen
aan den opbouw van de sovjet-republiek is
evenals de invoer van sovjet-Russische
waren om moreele, sociale, economische cn
politieke redenen ongerechtvaardigd.
