DÉ EEMLANDER
BELANGRIJKSTE NIEUWS
Buitenland
Beursoverilcht
Donderdag 18 Juni 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Amhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 295
DE STRIJD OM DEN
SPOORWEG
IS AMUNDSEN NOG
IN HET LEVEN?
HEVIGE SCHEEPSBRAND
L. J. LUYCX ZOON
GANDHI'S REIS NAAR
ENGELAND
HEVIGE AARDBEVING
IN PERZIE
INTERNATIONAAL OPLICH
TER INGEREKEND
AMERSFÜORTSCH DAGBLAD
vüNnEMEHTSPRIJS ptr 3 Baanden voor Amersfoort f 2.10. per maand f 0.75, per
1(rn<rt gratie verzekering tegen ongelokkcn) f 0.17*/*
Binnenland franco per post per 3 maanden X-. Afzonderlijke nummer» f 0.09
POSTREKENING 47910 TELEFOON IN TERG «I
PRIJS DER ADVERTENTIEN vaD 1—4 regels I 1.03 <act inbegrtp van een bewijsnummee,
elke regel meer f0.25. Llefdadighcids-advertentlCo voor dl
helft ven den prijs. Kleine Advcrtcntlés „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—3 rngale
90 cent. aüm regel meer 10 cent, driemaal plaatecn I 1.—. Bewijsnummer catra OXrt
I
BUITENLAND.
De kabinetscrisis in Oostenrijk.
De economische en financi-
cele moeilijkheden de oorzaak.
Gelijk men weet, is Dinsdag het Oostcn-
rijksche kabinet, dat onder leiding stond
van bondskanselier Ender, van het tooncel
verdwenen en daardoor is een zeer verwar
de toestand in het leven geroepen.
Reeds geruimen tijd boterde het niet tus-
schcn dc partijen, wier vertegenwoordigers
zitting hebben in de regeering. Oostenrijk
maakt een ernstige crisis door en om deze
reden achtte bondskanselier Ender het
noodzakelijk een saneeringsplan ten uit
voer te leggen, dat, evenals dc Duitsche
noodverordening, van de bevolking niet on
belangrijke offers eiseht.
Twee groepen der regceringscualitic, de
Groot-Duitschers en de landbónd (platte
landers), hebben blijkbaar hun kiezers wat
al te veel naar de oogen gekeken. Zij heb
ben zich namelijk zeer nadrukkelijk verzet
Dr, ENDER.
tegen dr. Ender's bezuinigingsmaatregelen,
die een onderdeel uitmaakten van liet re
geeringsplan, waarvan liet doel was te
trachten Oostenrijk er in economisch en
financieel opzicht weer boven op te
brengen. Zij wcnschtcn noch met do ver
hooging der belastingen genoegen te ne
men, noch zich neer te leggen bij dc nood
zakelijk geachte verlaging der salarissen.
Tevens waren zij er niet voor te vinden,
dat de regeering bepaalde verplichtingen
tegenover het buitenland aanging, verplich
tingen, die de geldschieters in den vreemde
als voorwaarde voor hun hulpverleening
stelden. Het gevolg van een cn ander was.
dat de numeriek het sterkst vertegenwoor
digde coalitie-partij, de christelijk-gocialen.
niettemin een vereenzaamde positie kwa
men in te nemen, zoodat aan een voortzet
ting der regceringszaken niet viel te denkon
en dr. Ender zich genoopt zag zijn ontslag
in te dienen bij bondspresident Miklas.
Het zou nu voor dc hand liggen, dat,
hetzij aan de Groot-Duitschérs, hetzij aan
de plattelanders, dc opdracht weid ver
strekt een nieuwe regeering samen te stel
len, doch de bondspresident heeft daar an
dei's over gedacht en is blijkbaar van do
overweging uitgegaan, dat dc Groot-Duit-
scliers en de landbond zich van een gned-
koope kritiek hebben bediend en nagelaten
hebben met. concrete voorstellen voor den
dag te komen, die bij zouden kunnen dra
gen tot oplossing der crisis. Vandaar dat
hij bij de kabinetsformatie lien heeft ge
passeerd en opnieuw den afgetreden bonds
kanselier heeft gevraagd zijn best te doen
om een nieuw ministerie samen te stellen.
Ondertusschen zal het zeer moeilijk zijn
thans licht in dc duisternis te brengen. Op.
neming van do Groot-Duitschers en platte
landers-lijkt vrijwel uitgesloten, daar zij dc
vorige regeering om hals hebben gebracht.
Een zwart-roodc eoalitie zou een voorwaar
de zijn voor een steviger parlementairen
grondslag der te vormen rcgcering, maar
het is de vraag of dit denkbecdd zal worden
verwerkelijkt. Sociaal-democraten en chris-
telijk-socialen hebben wol eens eerder in
ren kabinet samengewerkt, maar juist de
laatste jaren zijn do tegenstellingen tus-
schen de bijna even sterke politieke groe
pen aanmerkelijk verscherpt zoodat de kans
klein is geworden, dat zij elkaar opnieuw
zullen vinden en eendrachtelijk samenwer
ken ten behoeve van den opbouw der Oos-
tenrijkscho republiek. Vele chrisfelijk-so-
cialcn achten een der ergste kwaden, die
in dc wereld bestaan, het Marxisme, terwijl
aan den andoren kant vele sociaal-demo
craten huiverig zijn een bondgenootschap
met een onvervalscht burgerlijke partij nis
de christelijk-socialen aan te gaan: im
mers: zij zouden or mettertijd stemmen
door kunnen verliezen, welke ongetwijfeld
den communisten ion eocde zouden komen,
dio vooral in crisistijden, zooals de wereld
thans beleeft, gemakkelijke successen kun
nen behalen hij. hun felle propaganda.
Natuurlijk blijft het nog altijd mogelijk,
dat de oude coalitie wqrdt hersteld en dat
de Groot-Duitschers en plattelanders cener-
zijds, de chrisfclijk-socialon anderzijds wa
ter in den wijn doen. Zoo zou de landbond
wel weer tot samenwerking, bereid zijn,
wanneer men niet via een vaster aandraai
en van de belnstingschroef tot een even
wichtige staatshuishouding geraakte, doch
langs den weg \an beperking dei- uitgaven.
Ondertusschen verluidt ook reeds, dat,
nu Oostenrijk zich voor buitengewoon ern
stige moeilijkheden ziet geplaatst, die bui
tengewone maatregelen noodzakelijk ma
ken, o\erwogen wordt de financieele plan
nen, die een dringende oplossing vragen,
alsnog tc verwerkelijken met behulp van
een machtigingswet, waarbij aan de regee-
ring zeer vérgaande volmachten zouden
dienen tc worden verstiokt teneinde dn fi
nancieele gezondmaking een feit te doen
worden. Het schijnt, dat dr. Ender in deze
richting zijn voelhorens reeds is gaan uit
steken.
Russische expeditie op
onderzoek uit
Berlijn, 17 Juni. (V.D.) Het Berliner
Tageblati meldt uit Moskou, dat dc sov-
jet-ijsbreker Malygi», die indertijd heeft
deelgenomen aan de reddingsexpediitc voor
de Italia, op 13 Juli -i.s, uit Archangel zal
vertrekken naar het Noordpool-gebied. De
expeditie was oorspronkelijk bedoeld als
een toerislentocht, waarvan de deelnemers
onder leiding van professor Wiese het
Poolgebied zouden bezoeken, om daar te
overwinteren, Van Arch ingcl zou do Ma
lygin via Frans Tozefsland van de Flora
kaap en vandaar naar hot Noordelijkste
punt van de Kroonprins Rudolf-ellandcn op
82° N.Br. gaan, om onderweg de Graf Zep
pelin te ontmoeten, die de laatste post voor
de o ver vvi n te renden zou afwerpen. Inmid
dels heeft de tocht van dc Malygin echter
een ander karakter gekregen en. zal men
trachten sporen te vinden van Amundsen,
die bü de pogingen tot redding van de
Italia om het leven is gekomen, omdat
men uil. enkele aanwijzingen de hoop heeft
geput, dat de mogelijkheid bestiat, dat
Amundsen nog in leven zou kunnen zijn.
De voornaamste aanwijzing, waaruit deze
hoop geput werd, is een telegram van den
Amcrikaanschen Noordpool-ondcrzoeker
Anton Vial, dat professor Wiese dezer da
gen ontving*
..Voordat. Roald Amundsen zijn reddings-
vlucht naar de schipbreukelingen der Iti-
lia ondernam, vertelde ik mijn vriend
Amundsen, dat ik op de Rudolfs-eilandcn
korten tijd te voren een groot proviand-
depót had ingericht en duidde ik hem dc
plaats aan, waar de proviand-voorraden to
vinden zouden zijn. Om verschillende re
den ben ik er vast van overtuigd, dit
Amundsen naar de Rudolf-cilanden heeti
weten tc komen cn thans nog in leven is.
Ik verzoek de deelnemers aan de expe
ditie op de Rudolfs-eilanden zorgvuldig te
willen zoeken naar sporen, die op een ver
blijf van Amundsen kunnen wijzen."
Prof. Wiese. die met prof. Saimoilowitsj
één der beste kenners van het Poolgebied
in sovjet-Rusland is, heeft toegezegd, dat
hij de aanwijzingen van Anton Vial zal
opvolgen en niet slechts zal zoeken naar
sporen van Amundsen, doch ook naar de
verdwenen Alessandrim-groep, terwijl hij
tevens hoopt, dat de Malygin op zijn tocht
de afgedreven ballon van de Italia zal
vinden.
Ernstige gevallen van rook:
vergiftiging
Londen, IS .1 u n(V. D.) Tc Hamilton
op de Bermuda-eilanden is in de haven het
motorschip Bermuda do^r tot nog toe on
bekende oorzaak in brand geraakt. De
brandweer toog dadelijk aan hei werk, doch
weldra moest /ij de bliisschlhgspogingén
opgeven, omdat zestig brandweerlieden
symptomen van rookvergiftiging vertoon
den.
Naderhand bleek, dat ook dc schcepskap-
per cn dc stoker door rook waren vergf-
tigd. Pogingen om de levensgeesten op tc
wekken, mislukten. De bemanning moest
het scliip verlaten en dit brandde geheel af.
Dc Bermuda, die behoorde aan de Furncss-
Bermuda-lijn, was in 1927 gebouwd.
ENGELSCHE STEUN VOOR DL NATIO
NALE BANK VAN OOSTENRIJK.
Wc cn en. 17 Juni. (II.N.) De Nationale
Bank van Oostenrijk lieeft uit Londen een
bedrag van millioen ontvangen als
voorschot op de binnenkort uit te geven
Onstenrijksche schatkistbiljetten. In poli
tieke kringen te Wcenen ziet men hierin een
bewijs, dat het bedrag der schatkistbiljetten
spoedig op de internationale markt geplaatst
zal kunnen worden.
Rusland en China worden
het eens
Sjanghai, 17 Juni. (V. D.) Uit Nan
king wordt gemeld, dat de sovjet-regee
ring te Moskou en de nationale Chinecschc
regecring te Nanking tot overeenstemming
zijn gekomen omtrent het beheer van den
Oost-Chineeschen spoorweg, die twee jaar
geleden aanleiding is geweest tot zulke
ernstige incidenten tusschen sovjet-Rus
land en China. De sovjet regecring zal de
helft van do aandcclen in den Chineeschen
Oostcrspoovweg ten bedrage van -100.000000
goudrocbel aan dc Nanlcingiogeering af
staan. Dc koopsom zul niet in baar worden
uitbetaald, doch worden verrekend door
het terugbetalen van invoerrechten op Rus
sische waren. Door deze regeling zal sov
jet-Rusland langen tijd al haar producten
vrij van rechten of tarieven in China kun
nen invoeren en zoo elke concurrentie uit
schakelen.
GIFTMENGSTERS OPGEHANGEN.
Boedapest. 17 Juni. (H.N.i Vanmorgen
zijn in dc gevangenis vaii Szaltok twee vrou
wen, Szabo en Sordas, opgehangen, die als
giftmengsters ter dood veroordeeld waren.
WEKEL1JKSCH BEuRSOVERZICHT.
DOOR
Ph. STRAETMANS.
De economische wereldcrisis gaat
voort met het maken van slachtoffers,
ook op politiek gebied. Nu weer Dr.
Pcrcz, President van Vcnuzuela, tot .af*
treden gedwongen. Steeds „Lascric con*
tinuc'*! En wie volgt nu weer?
In Duitschland is dc Binncnlandsche.
politiek situatie v oorloopig weer even
gered. Dc Rijksdag zal niet vergaderen.
Zoo beleeft men inmiddels mooie din*
gen. Democratische Regccringeii zonder
practischc medezeggenschap van het
Volk, dat zich immers moet uiten in de
Volksvertegenwoordiging! Dc kapitaals*
vlucht uit Duitschland had intussc'nen
reeds zeer grootc afmetingen aangene*
men, hetgeen o.a. bleek uit dc nieuwe en
zeer sterke appreciatie onzer Nederland*
schc lccningen. Dc jongste weekstaat der
Nederlandsehc Bank met zijn geweldige
goudtoename van Duitsehcn oorsprong
onderstreept een cn ander nog eens
krachtig. Theoretisch gesproken is dc
politieke situatie in Duitschland thans
dus voor ccnigc maajiden in ietwat rusti*
ger banen geleid, hetgeen dc Effecten*
beurzen reeds gisteren tot kalmer bcoor*
dceling bracht. Maar het gevaar is aller*
minst blijvend van dc lucht cn het Duit*
sche Devies kon dc 59.intusschen
nog niet overschrijden. Duitsche leenin*
gen daarentegen trokken nogal aan. Uit
Spanje komt zoo af cn tie een roerig bc*
richt. Dc Peseta kon zich intusschen op
het verhoogde peil handhaven met nu en
dan een zwakker moment. Tot hoelang
nog?
In Engeland is dc dreigende Rcgcc»
ringscrisis voorloopig met een lachbui
van het Lagerhuis afgezwaaid. Maar de
critiekc uren zijn daarom nog niet blij»
vend van dc baan.
Aan onze Effectenbeurs was de om*
vang van zaken beperkt, Wat obligatie*
werk, speciaal voor Duitsche rekening
dan uitgesloten. Met angstige spanning
werd afgewacht wat zich bij de Ooster»
huren voltrekken zou. Uit den aard der
zaak kregen rechtstreeks bij het wel cn
Corruptie bij hot Oostenrijkschc Rijks
bankwezen.
(Tweede blad, pag. 1).
Rusland en China worden het eens over
de netelige spoorwegkwestie.
(Eerste Blad, pag. 1).
Is Amundsen nog in leven
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Het Koninklijk bezoek aan Parijs.
(Derde Blad, pag. 1).
Steun aan mobilisatie-slachtoffers
(Derde Blad, pag. 3).
Ken ccrc-doctoraat voor den lieer J II.
van Royen, Ned. gezant te Washington
(Derde blad. pag. 2)
Majoor der jagers,e. jhr. Goldman, van zijn
paard gevallen cn gedood.
(Derde Bla 1, pag. I).
Dc V.A.R.A. moet zich verantwoorden.
(Derde Blad, pag. 1
UIT DEN OMTRÜK.
De plannen der Oranje-Verccniging voor
Koninginnedag.
(Eerste Blad, pag. 2).
Verkiezingsvergadering der A.-R. Kies-
vereeniging „Nederland en Oranje."
(Eerste Blad, pag. 3.
OVERZICHT WEERSGESTELDHEID.
Dc opzet van hoogen druk in lipt, Westen
houdt aan, doch ten Noprden van Ierland
bleef een ondiepe depressie achter, terwijl
die, welke zich gisterochtend daar bevond,
in diepte toenemend, naar het Zuiden van
de Noorschc kust'trok. Do temperatuur is -
in dc bovenlucht in ons land belangrijk ge
daald en ook aan het oppervlak over vrij-
wol het gehcclo vasteland van het gebied
lager. Dvon, Karlruhe,Malinhcad* Frank-
fort en Berlijn hadden 26, 19, 15, 12 cn 12 j
m.m. regen.
Langestraat 49-51 Tel. 190
BUIKBANDEN
in alle soorten. Goede Modellen.
Uit voorraad of op maat.
wec van Duitschland betrokkene fondsen
dc eerste cn dc hardste klappen. Toch
heeft het Damrak zich in verhouding tot
al dc angst cn vrees der laatste dagen
krachtig gehouden cn was het algcmccnc
gevoelen steeds wat optimistischer.
Maar het zakendoen bleef uiterst bc*
perkt cn het aardige beursmopje „Dat
het zoo stil was dat men dc dividenden
kon hooren passcercn" zegt genoeg.
Dc Ncdcrlandschc HandcLMaatschap»
pij declareerde een dividend van 6
hetgeen in den koers verdisconteerd
bleek.
De verschillende cfdcclingcn? Soms
leek het of cr slechts cenige fondsen,
geen rubrieken bestondcnl Want zoowat
dc hcclc Beurshandel concentreerde zich
op Olies, Philipsen, ünuevers, Aku's.
Amsterdam Rubbers cn H. V. A.'s. Van
dc rest meestal „kcine spur"!
Een dag kwamen zich tot aller ver*
wondering Boetons in het spelletje men*
gen en stegen plotseling tot ruimschoots
hoven dc 40%, koers die, nabeurs, werd
bereikt. Contracten in Engeland cn in
Nederland heetten oorzaak van dc stij*
ging tc zijn. Maar den volgenden dag al,
was het kalmer in dit fonds cn konden
dc hoogten van den vorigen dag niet
meer „genomen" worden. Aku's herstel*
rlcn van hun diepen val toen dc betere
verwachtingen uit Duitschland% dc Ber»
lijnsche Beurs wat van haar angst deed
bekomen.
Wat nu? Tot heel veel opinie geven
bestaat nog 7.00 weinig aanleiding. Zoo»
aLs gezegd, het sentiment is algemeen
wat optimistischer maar het intrinsieke
is nog zoo weinig veranderd. Hoover is
zoo vriendelijk geweest zijn Amerikaan»
tjes tc verzekeren dat dc actuccle crisis
eigenlijk een Europccschc is cn dat de
Amcrikaanschc economische opvattin»
gen, wijze 111 methodes van zakendoen er
allerminst debet aan zijn. Naast jagers»
latijn kennen wij nu ook vcrkiezings»
Engelsch met een Amcrikaansch na»
saaltjc.
New»York heeft zich gisteravond te»
gen het sluiten een wenig hersteld. Wel»
licht dat dit. naast het betere Duitsche
nieuws het Damrak wat moed komt ge»
ven.
In rubber, suiker, kolfic olie, scheep»
vaart cn wat al meer. ligt anders nog
weinig opvroolijkcnds. En van dc ge*
wcnschtc oplossingen zijn wij nog verre
Alleen, cr is wat meer lust tot samen»
werking.
Dc Philipsvcrgadcring heeft veel van
een debatkringetje wcggchad. En nooit
is zooveel tegemoetkomendheid getoond
tegenover hunne hceren aandeelhouders!
Een droevig postje is dc stcunactic a
498% gebleken waarbij de eene hand
moest geven wat dc anderen zouden
ontvangen! Tc hopen voor het concern
is het dat de rentabiliteit op sterke ba»
sis staan zal, nadat de liquiditeit verbe
terd blijft. Het groote kapitaal staat hier
echter gemakkelijk in den weg.
Geld blijft zeer ruim en prolongatie
noteerde van tot 1%
(Nadruk verboden)
Hij wenscht slechts een
eenvoudige hut
Londen, 18 Juni. (V. D.) Naar uit
Bombay wordt gemeld, doen daar allerlei
speculatieve beschouwingen dc ronde over
dc wijze, waarop Gandhi zijn leven zal in
richten, tijdens zijn reis naar en verblijf in
Engeland. Reeds is voor hom op het 15 Aug.
a.s. vertrekkende mailschip oen luxe-hut
gereserveerd, maar volgens zijn volgelingen
zal hij een kleinere een eenvoudige hut be
trekken, omdat deze meer in overeenstem
ming zal zijn met zijn eenvoudige levens
wijze. Waarschijnlijk zal Gandhi's vrouw cn
één zijner zoons hem naar Engeland verge
zellen. Volgens sommige Engelschcn wor
den door enkele deelnemers aan de reis do
vreemdste voorbereidingen getroffen. Er
zouden eenige Hindoes, bchoorend tot de
hoogste Brahmanen-kaste zelfs een voor
raad drinkwater meenemen, voldoende voor
hun reis heen en terug en hun verblijf to
Londen.
Londen, 17 Juni. (II. N.) Naar aan de
Times uit Lahore wordt gemeld, heeft een
hevige aardbeving het gebied ten N. van
Kaboel bezocht. Vijftien personen zijn om
het leven gekomen en ruim 50 huizen zijn
ingestort. Dc 6chadc is nog niet nauwkeu
rig bekend.
BEZUINIGING IN AUSTRALIË.
Inkrimping van de vloot.
Londen, 16 Juni. (II N.) De Australi
sche regeering heeft tot ccn verdere in
krimping van de uitgaven besloten. Een
groot aantal officieren en manschappen
van de vloot zal ontslagen worden, terwijl
een groot moedei-schip voor vliegtuigen bui
ten bedrijf wordt gesteld. Hir-rdoor zal een
bezuiniging van 300,000 worden verkre
gen. Een deel van dc Australische arbei
ders heeft er zich voor verklaard het toe
zicht op de Australische vloot op te dragen
aan de Engelschc admiraliteit.
DE NALATENSCHAP VAN
ANNA PAVLOWA.
N e w-Y o r k, 17 J'u'n'i. (V. D.) De nala
tenschap van de wereldberoemde danseres
Anna Pavlowa, die in Januari j.l. in Den
Haag is overleden, bleek dezer dagen in do
Verecnigde Staten 60 A 70.000 pond sterling
te bedragen. Blijkens het testament is haar
echtgenoot Victor d'André aangewezen als
haar univcrseelcn erfgenaam. In Europa
zou Anna Pavlowa nog een bedrag van
'34.000 pond sterling hebben nagelaten.
G 0 11 v c, 18 Juni. Dank zij dc aanwij
zingvan dc Brusselsóhe politie is dc politie
tc Genève erin geslaagd den internationalen
oplichter Luigi Crcnïa te nrresteeren, die,
door zich uit te geven als secretaris van de
New York Bankers Trust, cr in is geslaagd
talloozo banken in Amerika en in Europa
voor duizenden guldens op to lichten.
Gemeentoraadsverkiezidngen tc Baarn,
Culcmhorg, Hilversum, Houten, Jutfaas en
Zeist.
(Tweede Blad, pag. 2).
Gemeenteraad van Woudenberg.
(Tweede Blad. pag. 2).
STADSNIEUWS.
Gisteren is te Amsterdam plotseling
overleden dc heer G. J. A. Ruys, voorzitter
van De Lichtenberg.
(Eerste Blad, pag. 3).
