AMERSFOOtóSClH DAGBLAD
ENORME BRAND TE AARLE-RIXTEL
Zaterdag 27 Juni 1931
.DE EEMLANDER"
29e Jaargang Nd. 303
GROOT FABRIEKSCOMPLEX
TOTAAL VERNIELD
Onmachtige brandweren
DERDE BLAD
KAASOVERZICHT
NIEUWE UITGAVEN
Groote voorraden stroo, machi
nes, auto's enz. verloren.
70 arbeiders werkloos
Helmond, 27 Juni. In den nanacht
heeft een enorme brand 't fabriekscomplex
der N.V. Van Dam's stroofabrieken en de
golfpapierfabriek van O'Henny tc Aarle-
Rixtel totaal vernield.
De brandweren van Helmond en Aarle-
Rixtel waren niet in staat het vuur tc blus-
schen.
Op het oogenblik woedt de brand nog
voort.
Groote vooraden stroo, vele machines en
de gebouwen zelf, die een oppervlakte be
slaan van 5100 MS., zijn oen prooi der
vlammen geworden. De schade bedraagt
eenige honderdduizenden guldens. Zij is op
Engelscho polissen gedekt. 70 arbeiders
worden door dezen brand werkloos.
Nader meldt men ons:
In den afgeloopen nacht heeft in de on
middellijke nabijheid van Helmond weder
om een enorme fabrieksbrand gewoed.
In den vroegen morgen was het van de
Z. Willemsvaart een fantastisch gezicht in
de verte de hoog oplaaiende vlammen te
zien met daarboven toevalliger wijze een
passcerenden luchtballon, die in W. rich
ting verdween.
Tegen 3 uur in den nacht werd brand
ontdekt in de fabriek van de N. V. Van
Dam's stroofabrieken en in de golfpapier
fabriek van den heer O'Henny. liet gebou
wen-complex is gelegen nabij sluis 7 van
de Zuid-Willemsvaart op het grondgebied
van de gemeente Aarle-Rixtel. De brand
werd, naar wij vernomen, bijna to zelfder
tijd door verschillende personen ontdekt.
Het vuur moet toen reeds groote afmetin
gen hebben aangenomen. Een dor kinderen
van den fabrikant O'Henny, werd tc onge
veer 3 uur wakker en zag uit het venster
van een kamer van den in de inmiddellij-
ke nabijheid van het fabriekscomplex gele
gen Huizo „Karelslein" het vuur woeden.
Aan den anderen kant van het fabrieksbe-
bouw ongeveer 250 M. verder, werd een der
kinderen van een der arbeiders van de
thans afgebrande fabriek wakker, door het
knetteren van vlammen. Dit huis is inge
bouwd in de stroofabriek, zoodat in allerijl
de bewoners moesten vluchten. Een wci-
nigje huisraad kon nog worden gered. Door
bijzondere omstandigheden zooals deze in
Aarle-Rixtel bestaan, duurde het vrij ge-
ruimen tijd voordat de brandweer ter
plaatse was. Des nachts is de gemeente
Aarle-Rixtel telefonisch niet tc bereiken,
terwijl van Helmond uit de braandweer
geen assistentie mag vcrlccnen, zonder toe
stemming van den burgemeester van Aar-
lle-Rixtel. Een der firmanten van de N.V.
Van Dam's stroofabrieken is onmiddellijk
(nadat de brand was ontdekt per au*o naar
Aarle-Rixtel gereden om den burgemees
ter te waarschuwen die daarop onmiddel
lijk de brandweren van Aarle-Rixtel en
Helmond opriep.
In Helmond was de brand reeds door en
kele nachtwachten van do fabriek opge
merkt en aan de politie gemeld. Dit was
oorzaak dat de brandweer van Helmond
met haar twee motorspuiten en autolad-
wezig was voordat de brandweer van Aar
le-Rixtel arriveerde. Do brand had zich in-
Gcrs reeds op de plaats van den brand aan
tusschen zoo snel uitgebreid, dat toen do
brandweer ter plaatse verscheen het groo
te fabriekscomplex reeds één vuurzee
vormde. Bovendien stond nog ongeveer 1 Ys
H.A. stroobergen in vollen vlam. De laaien
de vuurzee besloeg een oppervlakte van
bijna 2 H.A. Aan alle kanten zag en hoor-(
de men daken instorten. Dichte, zwarte
rookwolken van de vele op het terrein lig
gende olievaten kronkelden uit het loeien
de vuur. Aan het aspect van den fatalen
brand was door de brandweer niets te ver
anderen daar alles reeds oen prooi der
vlammen was. De Helmondsclie brandweer
slaagde erin „Huize Karelstein" het woon
huis van den heer O'Henny te behouden.
Te 7 uur hedenmorgen brandde alles nog
verder. De enorme stroomassa's, papier,
olie enz. boden steeds nieuw en gretig voed
sel aan het vuur. Even na 6 uur is de
Helmondsche brandweer ingerukt, daar er
toch geen hulp meer kon worden verleend.
De brandweer van Aarle-Rixtel had het
vanaf dit oogenblik in handen uitbreiding
van den brand te voorkomen. Naar men
ons mededeelde moot het vuur van buiten
af zijn ontstaan, waarschijnlijk in de opge
stapelde stroobergen. Vandaar uit heeft
het vuur zich mot enorme snelheid uitge
breid en zich over het gcheele terrein ver
spreid.
De heer Van Dam, een der directeuren der
fabriek met wien wij nog een kort onder
houd haddon vertelde ons dat hij even voor
3 te Eindhoven werd gewaarschuwd voor
den brand.
Reeds achter Eindhoven kon hij in de
richting van Helmond het vuur waarno
men.
Behalve de enorme voorraden materiaal
zijn nog velo machines een prooi der vlam
men geworden, vermoedelijk oa 18 stroo-
koordmachines, 18 stroohulzen-machine's,
4 stroopersen en een 20 tal motoren, lieren
enz. Verleden jaar was nog een nieuwe ma
chine geplaatst van 50.000. Een 6-tal
auto's gingen eveneens in het vuur op.
Van de groote golfpapierfabriek van den
heer O'Henny is eveneens niets overgeble
ven. In het geheele complex waren geves
tigd de stroohulzenfabriek, een koord en
wattenafdeeling, een stroo- en hooiperserij
en de golfpapierfabriek. De gebouwen be
sloegen een oppervlakte van 5000 M2.
De aangerichte schade was nog moeilijk
te schatten, doch zal zeker cenjge tonnen
goud bedragen 70 arbeiders uit Helmond en
Aarle-Rixtel zijn tengevolge van den brand
werkloos geworden.
Hedenmorgen om 8 uur was de toestand
nog hetzelfdo. Het vuur woedde nog steeds
voort. Duizenden belangstellenden trokken
naar de plaats van den brand.
Voor de brandweer valt er niets anders
te doen dan rustig af te wachten en de
vlammen hun vernielend werk te laten
voortzetten. Waarschijnlijk zal bet nog
eenige dagen duren voordat de enorme
voorraden brandbaar materiaal, waarin het
vuur zich heeft genestigd, zijn verbrand.
ONBEHOORLIJKE RECLAME
PER RADIO?
Afgewezen elsch tegen den
K.R.O.
Amsterdam, 26 Juni. Zooals wij
vroeger reeds mededeelde heeft de uitgeef
ster van het Jeugd- en Kinderblad „Jong
Nederland" voor eenige, maanden een vor
dering ingesteld tegen de Kath. Radio Om
roep wegens het feit, dat deze omroep
vereniging naar het oordeel van do uit
geefster onrechtmatig reclame per radio
maakte voor een jeugd en kinderblad door
de K.R.O. uit te geven, waardoor eischeres
aanzienlijke schade had geleden.
Heden deed de 2e kamer der rechtbank
in deze zaak uitspraak en verklaarde den
eist> niet ontvankelijk. Zij overwoog dat
het radioreglement geen bescherming
geeft tegen derden zooals eischeres. Ook
de schade is geen. te verwachten gevolg van
de beweerde overtreding van het reglement,
omdat het blad van eischeres geen politie
ke strekking heeft. Ook was het optreden
van den K.R.O. niet in strijd met de be
hoorlijkheid en zorgvuldigheid ten opzich
te van eens anders goed en was or dan ook
geen oneerlijke concurrentie.
Voor de eischeres was opgetreden Mr. E.
Emmering, voor de K.R.O. Mr. P. J. Wit-
teman.
DE LOTING VOOR DEN
DIENSTPLICHT.
De letters W, X, Y, Z en A
ontspringen den dans.
Van deskundige zijde vernemen wij het
volgende:
Men weet, dat bij de gehouden loting voor
de lichting 1933 uit do bus is getrokken het
nummer, tobehoorende aan Jan Rudolph
Maria Boele, geboren 28 December.
Indien er nu voor de lichting 1933 iemand
wordt ingeschreven, die dezen naam draagt
en op denzelfden dag jarig is, dan komt
deze het eerst in aanmerking om voor die
lichting als gewoon dienstplichtige te die
nen.
Is er zoo iemand niet, dan treedt voor
dezen naam in de plaats die, welke er alfa
betisch onmiddellijk op volgt.
Bij welken naam of bij welke letter het
getal gewone dienstplichtigen zal eindigen,
kan niet met eenige nauwkeurigheid wor
den voorspeld, omdat daarop verschillende
factoren van invloed zijn, die eerst later
bekend worden, zooals het getal ingeschre
venen, het getal vrijgestelden, het getal af-
gekeurden enz.
Wel echter kan worden gezegd, hoe de
toestand ongeveer zal zijn, indien de ver
schillende getallen niet belangrijk afwijken
van die van vorige jaren.
Een voorloopige berekening heeft doen
zien, dat de laatste gewone dienstplichtigen
zich dan vermoedelijk zullen bevinden on
der hen, wier geslachtsnaam begint met een
W.
Vrij zullen dan gaan het laatste gedeelte
van de letter W, de letters X, Y, Z en A en
verder het gedeelte, dat voorafgaat aan den
uitgeloten naam.
MEVR. KETELAAR—VAN GOGH.
Bulgaarsche Roode Kruis-
onderscheiding.
Aan Mevr. Ketelaarvan Gogh is als er
kenning van do door haar ten bate van
de kinderslachtoffers der aardbeving in
Bulgarije gevoerde actie het kruis van ver
dienste van het Bulgaarsche Roodo Kruis
der eerste klasse verleend.
De onderscheiding is haar dezer dagen
door den consul-generaal persoonlijk uitge
reikt.
genoodigden in oud-Hollandech costuum te
ontvangen. Do bekendsto en beroemdste on
der de Hollandschc schrijvers en schrijf
sters namen aan deze grappigs maskcrado
deel, zoodat het op de vreemdelingen dik
werf een indruk moet hebben gemaakt, alsof
zij zoo uit de zeventiende eeuwsche mees
terwerken waren gestapt.
Hot gemeentebestuur was vertegenwoor
digd door onzen burgemeester, de wethou
ders Wibaut en Polak en hunne dames,
terwijl naast tal van officieelo personen
vele schilders, schrijvers en bekendo figu
ren uit de Amsterdamsche wereld de ge
legenheid te baat hadden genoraon het be
stuur van de P. E N. club to complimen
teeren en tevens kennis te maken met tal
van bekende buitenlandsche beroemdheden.
In allergezelligste stemming bleven de
gasten tot na middernacht bijeen.
INBESLAGNEMING VAN AUTOBUSSEN.
De Staat in het gelijk gesteld.
Het Haagsche gerechtshof heeft arrest
gewozen in een procedure tusschen de Gebr.
van Vianen te 's Gravenhage en don Staat
der Nederlanden.
De Gebr van Vianen hadden tegen den
Staat een vordering tot schadevergoeding
ingesteld ter zake van de inbeslagneming
door den heer Snethlage als Rijksveld
wachter van twee aan hen toebehoorende
autobussen, op grond van het vermoeden,
dat met deze bussen de Wet van 1880 op
de openbare middelen van vervoer wa6
overtreden.
Do Staat had deze vordering betwist, in
hoofdzaak op grond dat cr een redelijk ver
moeden van Wetsovertreding bestond en
de autobussen als overtuigingsstukken in
beslag zijn genomen.
De Haagsche rechtbank heeft daarna deze
vordering, voor zoover gegrond op onreoht-
matige inbeslagneming, ontzegd.
In hooger beroep voerden de Gebr. van
Vianen aan, dat de onderhavige autobussen
geheel ongeschikt waren om als overtui
gingsstukken dienst te doen en het volko
men onnoodig was zo daartoe in beslag te
nemen.
Het Hof achtte de hoofdgrief ongegrond
en bevestigde het vonnis der rechtbank.
P. E. N.-CONGRES.
Feest in het Rijksmuseum.
Amsterdam, 25 Juni. In de prachtige
en indrukwekkend verlichte zalen van hot
Rijksmuseum, welwillend tot dit doel ter
beschikking gesteld, heeft hedenavond het
bestuur van de P. E. N.-club honderden
gasten op even charmante als origineele
wijze ontvangen Het was immers een aller
aardigste gedachte van de onvermoeide or
ganisatoren van het P. E. N.-congres om de
De prijzen op de markten voor volvette
boeren Goudscho kaas waren deze week
iets aan den stijgenden kant. Do allerbeste
soorten, zooals deze soms te Gouda aan
de markt komen, uit Stolwijk, Bergam
bacht, Ouderkerk, enz. en dan in zeer
zwaar gewicht, liepen op tot prijzen van
46 ct. per pond. Behalve dezo uitzonderings
gevallen, zijn meerdero partijen verkocht
vanaf 40 cent en daarboven. Dit was dan
steeds beslist de eerste soort kaas. Boven
dien werden veel partijen verkocht tot prij
zen van 3539 ct. per pond zoodat do algc-
meene toestand voor den kaasboer iets
minder slecht is geworden. Indien dezo ver
betering nu meer eenige tijd blijft aanhou
den en de doorsnee-prijs voor goedo kaas
is intusschen ongeveer 45 cent per pond
geworden, met eenige zeer beste soorten
tot omstreeks 50 cent per pond dan be
naderen do boeren weer een toestand, die
hoop geeft op een jaar, waarin nu weer
eens niet met een nadeelig saldo gewerkt
is geworden, maarzoo ver is 't nog
niet.
De handel ging echter déze week zeer
matig. Wel zagen wo soms nog vlug ge
noteerd maar dat was weJ een kloin beetjo
in de ruimte opgevatVeel gang deelde
ons een koopman mede zit cr nog niet
in. Do vraag naar volvette boerenkaas is
wol iets opgeleefd, maar de bekende Mei
kaas heeft herhaaldelijk veel meer belang
stelling ondervonden dan thans het geval
is. Toch blijft do uitvoer van kaas bij ons
toenemen en stond Nederland voor het
jaar 1930 geboekt met een uitvoer van totaal
136.900.000 kilogram kaas! Sedert een tien
tal jaren werd een dergelijk hoog uitvoer-
cijfer niet bereikt en blijkt het dus, dat
onze kaas nog veel in het buitenland ge
bruikt is geworden.
Het leven der dieren door
A. E. Brehm. Uitg. N.V.
Uitg. M. E. N. U. M., Am
sterdam.
Wij hebben in ons blad van 5 April '31
reeds op deze belangrijke uitgave gewezen
en nu het werk met do verschijning van
het vierde cn vijfde deel compleet is kun
nen we niet anders zeggen dan dat de zeer
gunstigo indruk door deze tweo deelen ge
heel wordt bevestigd. Het vierde deel be
handelt de kruipende en de tweeslachtige
dieren en de visschen en het vijfde deel
de insecten, de duizendpooten en de spin
nen. Zooals bekend is de stof met zorg ge
kozen, om vooral een beeld te geven van
het leven der dieren in hun omgeving, ter
wijl de afbeeldingen, afzonderlijk op kunst
drukpapier, heel wat beter uitkomen dan
in vroegere uitgaven tusschen de tekst.
De droom door Poter Egge.
Uitg. N.V. v. Holkema en
Warendorfs U.M., Amster
dam.
Als jongen voeldo Arnt een diepe ver
eering voor Marta, do jeugdigo vrouw van
Joaklm Vesteraas en als hij later als op
zicht op haar hoeve komt, voelt hij steeds
meer en meer hoe hij van Marta houdt.
Ook zij mag hem gaarne, zij vervreemdt
van haar man en geeft zich gehoel aan
Arnt. Als Joakini na eenige dagen af\v<»
zigheid thuis komt vindt Arnt het heter de
hoeve te verlaten en neemt hij dienst op
een kustvaarder. Als hij weer van Marta
hoort, moet hij voor het gerecht verschij
nen, daar do vrouw het kindie heeft ver
moord, waarvan hij de vader is. Marta
moest de gevangenis in en Arnt trok ook
naar Trondhjcm om al wachtende op Mar
ta haar huis te bereiden. Maar bij haar vrii
Iating is Marta geknakt en zij wfl Arnt
niet aan zich binden, den eonigen man.
dien zij heeft liefgehad, wil zo niet in den
weg staan. En als zii hun huisje betrek
ken sterft ze Het licht, de lucht en de vrij
heid en de liefdcdat alles was to voel
voor haar geweest.
Het liefdes-probleem in dit vaak noëti-
aehe verbaal is van diep mcnscbelijken
aard en wordt in grooto oprechtheid ver
teld. Daardoor treft het ons te meer en
lezen we dit zoo mooie boek met aandacht
omdat het ons spreekt van het echte loven,
in volle eerlijkheid.
Het eenzame huls, door Pa
mela Wynne. Uitg. v. Hol
kema en Warendorfs U.M.,
Amsterdam.
Mavis Carter was dwaas geweest, toon
zij met dr. Weston trouwde. Maar zij had
het gedaan in wanhoop, om haar familie te
helpen. Weston was een bruut, een dronk-
kaard, die in zijn afgelegen huis ongeoor
loofde praktijken uitoefende. Mavis mist
do kracht zich tegen haar lot te verzetten,
maar haar zuster Winifred, dio bij haar lo
geert, komt te weten op welk een oneer
volle wijze Dr. Weston geld verdient en zij
bevrijdt Madelino Carstairs, een zijner pa
tiënten, door haar vader te waarschuwen.
Sir Harry Carstairs uit zijn dankbaarheid
door zich het lot der zusters aan to trek
ken. Winifred en haar zuster Julia komen
bij hem logeeren en krijgen een heel wat
blijmoediger loven. En ook over Mavis
waakt hij en als Woston bij een auto-onge
luk sterft, huwt hij haar.
Het droevig lot van Mavis is goed be
schreven, het leven op Gaunt-Hause is een
en al verschrikking voor het jonge vrouw-
te, en wo volgen haar geschiedenis met
meer dan gewone belangstelling. De door
tastende Winifred is ook heel goed ge tee
kend evenals do sympathieke figuur van
Harry Carstairs. Weer een boek van deze
schrijfster, dat met waardeering zal wor
den ontvangen.
Onveilige havens, door Jeanne
Veen. Uitg. Ned. Uitg. Maat
schap. Amsterdam.
Een hoek over hot huwelijk, de onveilige
haven voor menige vrouw. Emilo Ruurlo,
opgevoed in een omgeving van luchthartig
heid, waar de hoogste levenswaarden wer
den verwaarloosd, had in zijn jeugd weinig
zon cn vreugde gekend cn zich daarna over
gegeven aan een leven van zinnelijk genot.
Besmet door dit leven zocht hij rust in
het huwelijk met Mia Hartman, een fijn
voelend wezentje, gewend aan een sfeer
van liefde en huiselijkheid, onbekend met
de uitspattingen, waaraan Ruurlo zich te
buiten is gegaan. Zijn vroeger leven staat
een frisch, gezond huwelijksleven in den
weg. En Mia heeft zich juist een eigen huis
gedroomd, vol teedcre genegenheid, knus
en gezellig met vroolijke kindertjes, waar
zeker geen plaats is voor de gedachte, dat
het hebben van kindoren een misdaad zou
zijn. En juist dat sterk verlangen in haar
blijft de scheidsmuur tusschen man en
vrouw en maakt een noodlottig einde on
afwendbaar.
Het probleem is wat grof gesteld en ook
niet altijd even fijn in de uitwerking, ja
meermalen zelfs hinderlijk. Levenswijsheid
spreekt er niet uit, ook al worden wel rake
dingen gezegd cn de gedachte doomt op,
dat meer oen teleurstelling wordt uitgezegd
en dan op vaak zoo gcneraliseerende wijze,
dat het moeilijk valt steeds de ernst van
het probleem in 't oog to houden.
De straat beneden, door Ruby
M. Ayres. Uitg. A. W. Bruna
cn Zn's U.M., Utrecht.
Het verhaal gaat over een getrouwd
paar, dat het gewone proces van verkoeling
doormaakte de vrouw verlangde meer
dan haar man's onverschilligheid en de
man een blinde vleermuis als de meeste
begreep haar niet of nam niet de moeite
om te trachten haar te begrijpen. En daar
om figuurlijk gesproken keek zc neer
in de straat beneden haar dat beteekent
naar het leven en alles wat haar voorbij
ging...
George Latimer is dc zelfzuchtige man,
die de behoeften van zijn vrouw ten op
zichte van kleeding en vermaak niet be
grijpt en haar zoo goed als alles onthoudt,
zoodat Helen zich meer cn meer een ver
schoppeling voelt. Een erfenis stelt haar
in staat zelf haar begeerde uilgaven te be
talen en om daarin geheel vrij te zijn laat
ze haar man in den steek. En dan komt de
geschiedenis van dat, wat je niet hobt. Of
schoon ze vurig verliefd wordt op Martin
Samson is het eind toch. dat Latimer - met
Helen de gelukkigste man in heel Londen
is. Geen onaardig verhaaltje, zoo om je er
een paar uur mee te amuseeren. Bedoeld
als amusements-lcctuur voldoet bot daar
aan ook wel.
Do Bendekoningin door E.
Phillips Oppenhcim. Uitg. A.
W. Bruna's U. M„ Utrecht.
Tal van misdaden worden gepleegd, zon
der dat Scotland Yard één arrestatie kan
doen. Inspecteur Dickins meent dat het gc
heele vernuft dor onderwereld zich aaneen
gesloten heeft cn hij besluit door oen stoute
onderneming de gcheele bende onschadelijk
te maken. Hij weet wel iets van do bende af
en als Nick Conklin, den Amerikaanschen
bandiet laat hij zich in hun club introduceo-
ren. Het lukt hem zich bij hen in tc drin
gen en op slimmo wijze komt hij van hun
praktijken op do hoogte. Do bende staat on
der leiding van Majoor Eustace Grant, in
den wereldoorlog eervol vermeld, terwijl
Miss Dring als amatrice als handlangster
van de bende optreedt. Dickins weet door
het aangaan van een weddenschap allo le
den der bende aan 't werk te krijgen, zoo
dat, als hij ze ten slotte laat arrcstceron
geen hunner kan ontglippen. Gevaarvolle
avonturen tc over in dit zeer spannend ver
haald, dat een reeks van dc meest fantas
tische misdaden beschrijft.
De bordpapieren slentel door
Spit. Uitg. A. W. Bruna's
cn Zn's Uitg. Mij., Utrecht,
Bep Meorondonk wordt op een _ochtend-
rlt to Bloemendaal overvallen en bedwelmd
en als ze weer bijkomt bevindt ze zich in
een snelrijdcndo auto, welke haar naar dc
Duitsch-Luxcmburgschc grens brengt. Daar
blijkt de verkeerde jonge darao to zijn ont
voerd, men had Dora Zomers moeten heb
ben, wier vader kolonel bij den gencraleu
staf is cn die men wil pressen defensieplan
nen te verraden. Dit laatste hooren wo pas
aan 't slot; het verhaal gaat over de ontvoe
ring en do opsporing door detective Kruse-
man. Spit is in zijn compositie van het de
tective verhaal niet kwaad, maar dc uit
werking mist nog te veel het spannend avon
tuurlljke, waardoor do belangstelling tot
het einde wordt gaande gchouclon.
De martelgang van Kromme
Lindert door A. M. do Jong.
Uitg. N.V. Em. Querido's
Uitgevers Mij., Amsterdam.
Als zuigeling had de dronkaard Lindert
laten vallen. Een beentje was gebroken, do
spieren en pezen rond het knietje waren
gekneusd en gescheurd en ook de ruggo-
graat bleek gokwct6t. Tegen do verwachting
:n was Lindert blijven leven en opgegroeid
tot een teer gebrekkig gedrochtje, dat slechts
met behulp van oei paar krukken overeind
kon blijven en zich voortbewegen. Als kind
was hij het mikpunt zijner makkers, alleen
Anneke van Tilburg zijn buurmeisje, deed
nooit mee aan het gesar en toonde een ze
kere zorgzaamhoid voor dc Kromme. En
ouder geworden voelde hij diep do mcdelij-
dendo minachting, welke zijn ongolukkigc
gestalte bij de menschen vond.
Voor Anneke voelde hij groote vereering,
maar zijn broer Teeuw werd boven hem
door haar verkozen. Een oogenblik 6cheen
hij goed genoeg, toen het ging om Annekc's
schande tc bedekken. Maar Tceuw, onwe
tend van het gebeurde met Anneke, boocf
zich aan cn Lindert moest slechts onder
vinden, dat hij als laatste redding zou zijn
aangenomen. Maar toch blijft zijn liefdo
voor Anneke, 6lechts ter vermeerde
ring van zijn lijden. Want als Teeuw merkt,
dat Anneke's kind niet zijn kind is, breekt
een ellendige tijd aan voor de jonge vrouw,
die bitter haar misstap moet boeten en haar
leed in Lindert's leed. Teouw vervalt van
kwaad tot erger en korat zclf6 in dc gevan
genis. Eindelijk denkt Lindert Anneke voor
zich to hebben gewonnen, maar als Teeuw
weer thuis komt blijkt haar liefde voor den
bruut toch grooter. En dan voelt hij zijn
laatste steunscl wegzinken en maakt een
einde aan zijn martelgang.
Hoe fijn is dat alles weer door de Jong
gctcekcnd, zoo diep menschelijk gevoeld en
diep menschelijk weergegeven. Weer echt
do schrijver van Mcrijntje. Do lévens-uit
beelding is zoo warm van tint en innig diep
van gevoel, dat men in alles den hartklop
voelt van het ntreurig bestaan van de
Kromme. Een bock, dat men herhaaldelijk
leest en waardoor men telkens weer wordt
meegevoerd door de subtiele ontleding de
zer levensmisèrc.
De hoogo boog door Paul
Bromberg. Uitg. J. M. Meu-
lcnhoff, Amsterdam.
Alles wat leeft moet in spanning blijven,
in spanning alleen bezit het kracht. Daar
om is 6trijd noodig in elk bestaan, om te
kunnen blijven bestaan, om alle krachten
gespannen tc houden. Dag en nacht zien wc
boven ons in welk teeken dit loven staat:
„dc hooge boog'', en tooh begrijpen we niet,
hoe we moeten trachten spanning in ons
leven te houden. Ook het huwelijk staat als
zoo'n hooge boog over twee menschen, niets
kan hen deren, als ze maar het besef hou
den, dat dio boog hen bindt dan valt alle
kleinzieligheid weg.
Lita ter Vueren had dat besef los gelaten;
een vriendschap van haar man voor zijn
secretaresse had haar doen besluiten tot een
tijdelijko scheiding; zij met dc twee doch
ters Els en Tilly in Paterswolde cn hij al
leen in Amsterdam. Gelukkig word dc band
niet geheel verbroken en ontmoette Lita ver
standigc menschen, waarvan vooral Clara
de Kuyper haar wat meer levenswijheid
leerde. Het slot was dan ook de herceniging
in het oude huis in dc P.C. te Amsterdam.
Het probleem der scheiding is niet te in
gewikkeld gesteld cn vaders vriendin blijkt
een vcretandigo vrouw te zijn, die het geluk
van een gezin niet offeren wil aan eigen ge
voel. „De scheiding wordt zoo meer een
langdurige logeerpartij, noodig voor het be
ter hegrijpen van sommige levensverhoudin
gen. En het verhaal er van is daardoor ook
betrekkelijk eenvoudig; do schrijvor heeft
het sober verteld en goed het licht laten val
len op het belang der kinderen, dat met de
scheiding allerminst gediend werd.
