HET NIEUWE RAADHUIS VAN HILVERSUM Sport A. H. VAN NIEUWKERK N.V. DE VERGIFTIGING IN ERICA Het gevaar bezworen DE WEGEN BEZAAID MET KOPSPIJKERS DE GROEI VAN EEN DORP De schepping van Dudok Beekensteinschelaan Beekstraat Tel. 543 Complete Meubileering HUMORHOEKJE Geen der patiënten meer in levensgevaar De correspondent der Msïï. schrijft: De onrust, veroorzaakt door de worstver giftiging, begint in Erica te luwen. De be handelende geneesheer hoopt de ziekte meester te zijn vóór het eind van deze week en de hoop. dat dit angstwekkend vergifti- gingsgeval, slechts één menschenleven zal eischen, is gemotiveerd Bij de meeste patiënten houdt de beter schap aan en verscheidenen zijn reeds zoo ver hersteld, dat zij weer aan den arbeid zijn. Opmerkelijk is echter de grooto in vloed, welken deze vergiftigingsziekte op het physieké gestel van de lijders en lijde ressen heeft. In korten tijd is men gelijk aan een dronken mensch en waggelt men langs den weg. De pijn welke de meer ern stige patiënten te verdragen hadden, was zoo hevig en zoo sloopend, dat hun krachten haast zienderoogen verminderden. Ook na het herstel gevoelen de lijders zich nog lus teloos en afgemat en eerst langzaam komen de levensmoed en de lust om aan te pakken weer terug. Het leek de eerste dagen of 't 'n epide mische ziekte was. Bij het uur nam het aantal gevallen toe. Mogelijk waren daar ook sommigen bij, die onwel waren gewor den van de warmte der eerste beide dagen dezer week en te veel water hadden gedron ken. De watervoorziening i,n deze gewesten laat immers nog altijd veel te wenschcn over en de weiwaterputten leveren lang niet altijd goed water, terwijl het kanaalwater bij droogte vaak sterk verontreinigd is. Men heeft nu eenmaal de onhebbelijkheid om alles in het water te werpen. Dat is het graf voor allerlei doode dieren en daarin werpt men ook al te graag allerlei vuil. De schrik veroorzaakt door het vergifti- gingsgeval, deed iedereen die zich onwel ge voelde, besluiten geneeskundige hulp in te roepen. Het staat dus niet vast, dat de ruim 300 zieken, welke verschijnselen vertoonden gelijk aan de vergiftigingsgevallen, ook wer kelijk van de vergiftige worst hebben ge geten. Toch was ook het aantal echte gevallen onrustbarend groot. De hulp, die door de buren en anderen aan de lijdende gezinnen geboden wordt, is voortreffelijk, maar desondanks is de toe stand in verscheidene gezinnen treurig De maatregel van Emmen's burgemeester, mr. J. L. Bouma, bestaande in het geven van opdracht aan het Burgerlijk Armbestuur om te steunen, daar waar verondersteld wordt, dat hulp noodig is, was dan ook wel gemotiveerd. Men heeft de bestrijding der vergiftigings ziekte flink aangepakt. Dr. Stukje, de man die het leeuwendeel van dit werk heeft ver richt, heeft recht op den dank van de inwo ners van Erica. DE GEVOLGEN VAN EEN VERZUIM. R Ij n z a t e r w o u d e, 11 Juli. fc Rijn- zaterwoude zijn tot lid van den gemeente raad benoemd de heeren E. Geertëema, J va Ti Ieperen en R. Kroon, allen van de lijst der Protestantsche Partij, tengevolge van het feit, dat de gekozen leden van deze lijst, de heeren J. A. de Bruin, C. van Tol en P. Jansen, hadden verzuimd hun ge loofsbrieven binnen den door artikel 18 der Gemeentewet bepaalden termijn in te zen den, waardoor zij geacht werden hun be noeming tot lid van den gemeenteraad niet te hebben aanvaard. Naar wij vernemen was het echter geenszins de bedoeling van de drie laatstgenoemde heeren om voor het raadslidmaatschap te bedanken, maar is het geheele geval te wijten aan een ver zuim om tijdig de noodigo formaliteiten te vervullen. JACHT OP EEN ROOVER. Rotterdam, 11 Juli. Vannacht wilde de 29-jarige A. M. op den Schiedamschen dijk, nadat hij een autorit had gemaakt, af rekenen met den chauffeur. Plotseling kwam een onbekend persoon op hem toeloopen greep naar zijn portefeuille en ging er van door met 2 bankbiljetten van 100 en één van 50. De man werd door het publiek achternagezeten en ten slotte gegrepen en aan de politie overgeleverd. Het was de 26-jarige varensgezel C H. Do man is in verzekerde bewaring gssteld. BRUTALE INBRAAK TE VRIEZEVEEN. Ruim 3000 gestolen. Bij den landbouwer W., wonende in de Pollen onder Vriezenveen, is ingebroken. Een bedrag van ruim drieduizend gulden wordt vermist. Omtrent deze inbraak wordt nader ver nomen, dat 's nachts om twee uur de echt- genoote van W. wakker werd en haar man waarschuwde, dat er volk was. De man wilde gaan zien, maar kreeg tegelijkertijd een klap met een zwaar voorwerp op zijn schouder. De inbreker lichtte met een lan taarn en greep naar een groote kfeerkist, waar hij wist dat het geld geborgen was. Door binnensmonds allerlei geluiden te mompelen, wist hij de oude menschen 6til in bed te houden. De man verdween in het duister door de staldeur, waardoor hij ook binnengekomen was. Toen de dief ver trokken was, onderzocht de oude W. de kist en ontdekte den die'stal van riim 3100, waarvan hij tegen den morgen om streeks 7 uur aangifte deed bij de politie, die onmiddellijk een onderzoek instelde. Buiten vond men een zakje, dat boven op het geld gelegen had cn door den dief was weggegooid. Met behulp van een rijks politiehond kwam men terecht bij zekeren J. G. in de Pollen, die echter beweerde van niets te weten. Maar de politie, die met den hond nog meerdcro bewijzen kreeg, arresteerdo den man. Van bekennen was "een sprake. Den geheelen dag is het gn- derzoek voortgezet, I Het echtpaar was wel bekend bij G. Ook wist deze dat W. pas een hypotheek ten bedrage van j 2700 had terugontvangen. G. had de vorige week nog geld van W. ontvangen cn wist dus waar deze het geld geborgen had. Men heeft bij G. alles nagezocht, maar niets gevonden. Poging tot verhindering van V.A.R.A. fietstochten naar Hilversum De „Bezem"-groep verdacht Hilversum, 12 Juli Door de V.A.R.A. is heden op een terrein aan de Bachlaan nabij den Bussumergrindwcg, in een ge deelte van het Spanderswoud te Hilversum een massaal Zomerfeest georganiseerd. Uit alle deelen van. het land waren de V.A.R.A.- aanhangers naar Hilversum gekomen. Er was een veertigtal extra-treinen ingelegd, waarvoor de spoorwegen met veel beleid een 6pecialen dienst had ontworpen, waar door de gewone dienst op het baanvak Am sterdam—Hilversum en HilversumUtrecht zoo goed als niet ontwricht werd. Duizen den waren ook per autobus gekomen cn duizenden, die in de omgeving van het Gooi woonden per fiets. Uit Amsterdam zouden tegen zes uur een 5000-tal fietsers vertrekken, die over Weesp naar Hilversum zouden gaan. Tc ongeveer 5 uur werden de leiders van de fietstocht ge waarschuwd, dat de geheele straatweg van af den Diemerbrug tot Weesp, bezaaid lag met een groote hoeveelheid scherpe duim- kopspijkers. Ook een gedeelte van den Rijks straatweg naar Laren bleek over groote op pervlakten met spijkers te zijn bestrooid, terwijl naderhand bleek, dat ook de straat weg UtrechtHilversum nabij Maartensdijk door het strooien van spijkers onberijdbaar was gemaakt. De Amsterdam6che politic werd gewaarschuwd, evenals de comman dant der Koninklijke Marechaussee in de Watergraafsmeer en de politie te Weesp, Laren cn Hilversum. Enkele dezer gemeen ten stelden veegraachines cn met bezems ge wapende lieden ter beschikking om te trach ten over gedeelten van den weg de spijkers op te ruimen, terwijl ook de V.A.R.A.-zelf een eigen veegdienst organiseerde. Niettemin moesten nog vele banden eraan gelooven. Het begon met een aantal melk- leveranciers uit dc omgeving van Weesp, die vanmorgen vroeg met hun driewielers met melkbussen naar Amsterdam wilden fietsen. Maar ook onder de deelnemers van de V.A.R.A.-fietstocht vielen vele slachtof fers. Er gingen ongeveer vierhonderd ban den lek, die voor een deel langs den weg geplakt werden; voor een deel werden de buiten gebruik gestelde fietsen geladen op de begeleidende vrachtauto's voor uitval lers. Zoowel de politie te Amsterdam en Hil versum als de commandanten der Konink lijke Marechaussee te Watergraafsmeer cn Bussum, hebben de zaak in onderzoek. Een der brugwachters aan het Merwedekanaal had vannacht een auto waargenomen, clie hem verdacht voorkwam. Ilij heeft het num mer genoteerd, zoodat de politie hierin waarschijnlijk een aanwijzing heeft omtrent Je identiteit van de daders. Naar ons van de zijde van het' V.A.R.A.-bestuur werd mede gedeeld, zou de verdenking vallen op leden van de fascistengroep „De Bezem''. Op het feestterrein aan het Spanderswoud was het van negen uur in den ochtend af een druk gewemel van menschen. Volgens schatting van het V.A.R.A.-bestuur over schreed het aantal deelnemers dc honderd duizend. Op verschillende plaatsen stonden tentjes opgesteld met attracties, terwijl op een viertal podiums verschillende muzick- en sportnumrners werden uitgevoerd, terwijl ook nog goochelaars en 6nelteekenaars op traden. Het V.A.R.A.-orkest, het zangkoor van „De Stem des Volks" en een aantal voordrachtkunstenaars verleenden hun me dewerking. Er werd een aantal redevoerin gen gehouden, o.a. door den V.A.R.A.voor zitter den heer A. de Vries, door den secre taris, den heer G. J. Zwertbroek. Groote groepen van deelnemers defileer den langs de V.A.R.A.-studio aan de Heuvel laan, waarbij tevens het nieuwe Hilversum- sche Raadhuis in oogenschouw werd geno men. Van dc zijde der Hilvcr6umschc politic werd ons medegedeeld, dat niet alleen dc straatweg van Amsterdam naar Hilversum, maar ook de wegen van Amersfoort en van Utrecht naar Hilversum, bezaaid lagen met kopspijkers. Dc gemeente Hilversum stelde twee veegvvagens van de stadsreiniging in werking om de wegen rondom Hilversum te zuiveren, terwijl do wegen in de omgeving van Bussum zoo goed cn kwaad als het ging gezuiverd werden van spijkers door de motorveegmachine van de gemeente Bussum De spijkers waren van zulk een grootte, dat niet alleen fietsers er den last van onder vonden, maar ook vele automobilisten. Dc Hilversumscho politic telde in de mor genuren langs den weg Baarn—Laren 29 auto's met lekke banden. Het aantal wiel rijders met lekke banden tusschen Amster dam cn Hilversum worden geschat op ruim 500. -- Binnen vijftig jaar een aanwas van 10.000 tot 60.000 inwoners Hilversum. Hilversum, do grootste der Gooische gemeenten, heelt in de laat ste tientallen jaren een ontwikkeling door gemaakt, welke in ons land, cn waarschijn lijk in geheel Europa, uniek is. Vijftig jaren geleden was het nog een zeer achterlijk dorp, 19 tapijtwevers en arme heiboeren, waar driekwart der bevolking vAn „dc bc- deeling" trok, en dat naar verouderde op vattingen misschen zeer schilderachtig was, maar overigens alles miste wat het mo derne leven aan schoonheid en aan comfort verschaffen kan. Door de verbetering der verkeersmidde len is het dQrp echter uit zijn isolement verlost en werd het door zijn gunstige lig ging dicht bij Amsterdam de aangewezen woonplaats voor hen, die de schoonheid en de stilte van hei en bosschen verkiezen boven de rusteloosheid der grooto stad. Aanvankelijk waren het uiteraard de mccr- gegoeden, die zich zulke luxe permiteerden, door hen werd Hilversum een tuin-dorp, dat als zoodanig een zekere vermaardheid bezat. Maar later, door het verhoudingsge wijs goedkooper worden der verkeersmid delen cn vooral ook door het sneller verkeer konden ook minder gefortuneerden zich Hilversum tot woonplaats kiezen, en teen verschillende groote industrien zich er kwamen vestigen werd Hilversum snel van dorp tot stad. Een verandering, waar bij het oude eigen dorp zijn karakter totaal heeft ingeboet. Als maar grootere cn hoo- gere huizen, nauw aaneengebouwd, hebben de aardige rustieke huisjes-met tuintjes en de grappige boerenwinkeltjes, die voor twintig, dertig jaar nog het dorp zijn ka rakter gaven, geheel verdrongen, en hier cn daar over het spoor cn in het' Bloe- menkwartier ontstonden foei-leelijke ar beiderswijken, met doode, 6tijlloozo huizen rijen, terwijl elders de prachtigste stukken bosch cn hei verkaveld werden en volgopoot met revolutiebouwsels van de allerergste soort. Gelukkig heeft men spoedig ingezien, dat het zoo niet door moest gaan cn het toeval heeft gewild, dat juist voor de groei het snelst werd, Hilversum een jong kunstenaar tot gemeente-architect aanstel de, iemand die alle gaven bezat om door organiseerend werk en ook door eigen scheppende arbeid, de zaak weer in goede baan tc leiden. Vooral aan hem is het te danken, dat Hilvcrsü'm een tuinstad-karak ter heeft gekregen, zoogeheel 'apart, dat het terecht de bewondering wekt van allen, die er komen, vooral van de deskundigen Dat Dudok's eigen werk daarbij in het geheel een ecre-plaats inneemt, dat hij een kunstenaar is geworden van meer dan na tionale beteekenis, is daarbij voor Hilver sum zeer verheugend, maar in verband met het ontwikkelingsprobleem der gemeente van dorp tot stad slechts van onderge schikte beteekenis. Ook wanneer Dudok's scheppingen minder de aandacht zouden trekken in binnen- en buitenland, dan nog zou de schitterende wijze, waarop—Jiij de uitbreiding der gemeente in logische banen heeft geleid, cn de wijze ook, waarop hij partij heeft weten tc trekken van het aan wezig natuurschoon en dit zoo veel moge lijk heeft weten te sparen, reden zijn tot groote erkentelijkheid. Hoeveel te meer re den is er, in het bijzonder voor den Hilver summer, om dezen bouwmeester te cercn, nu hij de gemeente verrijkte met een serie bouwwerken die in alle landen der wereld enthousiaste bowonderaars vinden cn Hil versum heinde en verre bekend cn be roemd hebben gemaakt. Het spreekt daarbij vanzelf, dat omgekeerd Dudok aan Hilver sum veel tc danken heeft. Had men hem hier niet zoo rustig zijn gang laten gaan, met zeer ruime middelen, dan ware allicht zijn ontwikkeling niet zoo snel gegaan, had hij stellig niet zoo vrij zijn gaven kunnen ontplooien. Wat dit betreft heeft Dudok op de moesten zijner collega's zeer veel vóór gehad. Een voorrecht voor hem was ongetwijfeld ook de kans, voor Hilversum een nieuw raadhuis te kunnen bouwen een kans, geschapen door den snellen groei der ge meente in vijftig jaar tijd van 10.000 tot 60.000 inwoners. Een werk dat ook al weer uit ruime beurs kon worden bekostigd cn waarbij hij zijn misschion wat al te sterk verlangen naar versiering, naar het aan wenden van edele materialen, naar harte lust kon botvieren. Oorspronkelijk was het dc bedoeling, dut dit nieuwe raadhuis in het centrum van het oude dorp zou komen, op of naast de Kerkbrink. Was dit plan uitgevoerd, dan zou het gebouw waarschijnlijk een heel an der karakter gekregen hebben, dan hot thans gekregen heeft, omdat dit centrum reeds grootendeols het voorkomen van dorp of tuinstad verloren heeft cn binnen afzienbaren tijd stellig geheel cn al het uiterlijk van ccn plein eener middelgrootte doodgewone stad zal aannemen. Gelukkig kon het niet worden uitgevoerd, door dc onmogelijkheid tegen niet al te hooge kosten een genchikt terrain te ver werven. Zoo was men gedwongen uit te zien naar een ander punt, en ten slotte legde do raad zich vast op het Witte Hull- terrein, hij den Hoogen Naarderweg en den Koninginneweg, wel slechts enkele minu- ten van den Kerkbrink gelegen, maar toch bohoorend tot een deel der gemeente, dat het tuinstad-karakter op zijn gunstigst doet *"->1 uitkomen, al munten dc omliggende villa's en villa'tjes niet bepaald uit door de schoonheid hunner architectuur. Hier voelde Dudok zich gedrongen tot het ontwerpen van een plan, dat zich har monisch zou aansluiten aan het natuurlijke dor omgeving, tot het bouwen zelfs van een raadhuis, dat het karakteristieke van do gemeente als tuinstad zou uitdrukken ,en sublimeercn. Hij bepaalde, om dat te bereiken, zich er toe, slechts die deelen van het gebouw, waar het gecentraliseerd gezag direct wordt uitgeoefend of vertegenwoor digd dat zijn dus de raadzaal, de locali- teiten voor het dagelijksch bestuur der ge meente c d. onder tc brengen in één groote, zware massa, bekroond door oen ongeveer 10 M. hoogen toren, terwijl hij rle talrijke diensten der gemeente onder bracht in lange, lagere vleugels. Zoo kreeg hij een overgang van zijn massief, domi- neerend hoofdgebouw naar de half-natuur- lijke omgeving, oen overgang welke door een wijdschcn parkaanleg om het gebouw en door het projecteeren van een grooten vijver aan do zuidzijdo nog geleidelijker werd gemaakt. Door dezen vorm van ar chitectuur symboliseerde Dudok tevens in zekeren zin, dat het gemeentehuis wel steeds nog de plaats is waar do wet, die voor allen geldt, wordt gemaakt en ge handhaafd, doch tevens, dat de taak der gemeente in hoofdzaak een dienende is, zoodat het gebouw, voor zoover het pu bliek er mee te maken heeft, niet zoo „ver heven" moet zijn doch een meer vriendelijk karakter hebben moet. Door deze eigenaardige symboliek heeft evenwel jammer genoeg de eenheid van den stijl geleden, zoodat het geheel niet aan alle zijden dezelfde indrukken wekt, en waar het omwandelen er van uiteraard slechts enkele minuten vergt is liet voor den „buitenstaander" wel wat moeilijk die snelle wisseling van indruk ken behoorlijk to verwerken en ze tot hun recht te doen toekomen. Voor wie daarbij gehoopt had, dat Dudok bij dezen bouw tot zijn meest monumcnteelc schepping ko men zou, is dit raadhuis in dit opzicht een teleurstelling, hoezeer het in tal van andere opzichten ongetwijfeld ver uitgaat boven alles wat Dudok in Hilversum aan scholen e.a. heeft gebouwd. Wat het zakelijke van het gebouw be treft nog het volgende: Het bestaat uit twee gedeelten :een hoofdgebouw en een complex bijgebouwen, welke laatsten de congiergevvoning, rijwielbergplaatsen, poli- tie-posthuis e.d. omvatten. Het hoofdgebouw is rondom een binnen plaats geprojecteerd. In het utilitaire deel zijn op den beganen grond alle bureaux, waarmee het publick in direct contact komt, gegroepeerd langs een zeer cenvou dig stelsel van drie, rond dc binnenplaats loopende gangen. De representatieve ruimten zijn gelegen aan het Zuidelijk front. Allereerst vraagt hier dc aandacht de oplossing van den hoofdingang, die toegang geeft voor het gemeentebestuur en genoodigden bij raads zittingen, plechtige ontvangsten en trouw plechtigheden. Dan gaat er dus een stoet op naar het raadhuis cn daarop is in acsthetischen zin deze ingang gebouwd. Onder of langs een overdekte kolonnade loopt men, langs den vijver, tot dc breede monumentale bordestrap en gaat onder een machtige, schaduwwerpcnde luifel op naar het ruime voorportaal. Van hieruit bereikt men, door breede hoofddeuren, de groote vestibule .Op dezen weg is er niets, dat hel waardige naderen van het gebouw storen zal, want het publiek lean slechts van de overzijde van den vijver het optrekken van de stoet gadeslaan. De vestibule is slechts 4 M. hoog, waar door het een machtig effect geeft, wanneer men vervolgens in de 16 M. hooge hal komt VRAAGT UWEtNjr^ WINKELIER OF NV HULSKO TCU2QO AMERSFOORT Links voert oen gang naar do vertrekken van burgemeester cn wethouders. Een hoofdtrap leidt naar een vestibule, van waaruit de raadzaal wordt betreden, en naar do groote burgerzaal. Dc raadzaal is groot cn zeer hoog. De ze tels voor het dagclijksche bestuur zijn ge plaatst in een met goudglazuurde ceramiek tegels bezette nis in den achterwand ge plaatst, de tafels en stoelen voor de 'raads leden zijn daar tegenover in hoefijzorvorm opgostcld. Dc betimmering der zaal is in blank ebbenhout gehouden, rustende op oen zwart marmeren plint, do vloer bestaat uit wit marmer, gedeeltelijk door een zil vergrijs geblokt tapijt bedekt. Do meubi- leoring bestaat uit tafels van blank eiken hout met ingolegdo coromandelbladan, de stoelen zijn met ceiluslosclak zwart gespo ten en met zware handgtwozeu stoffen be kleed. Bij de raadzaal hooren de koffiekamers en leeskamers voor de raadsleden; in do laatste geeft een deur toegang tot de log gia in den Zuidgevel, van waaruit men een fraai uitzicht over den vijver heeft. De groote burgerzaal is lang en betrek kelijk laag. De wanden zijn tot de hoogte der balustrades met wit marmer bekleed (van marmer is ook in do hal en elders een haast overdadig gebruik gemaakt). De vloer bestaat uit zwart marmer met grijze banen, gedeeltelijk bedekt door een tapijt van in hoofdzaak blauwe kleur. De langs de burgerzaal voerende gang is tot het verkrijgen van een fraaie ruimtewerking geheel bij dc zaal getrokken cn daarvan slechts gescheiden door een ijle kolonnade van met goudverglaasdo tegels bekleede zuilen. Tegen den langen binnen-wand is een met fluweel bekleede bank gesteld, langs de kopwanden zijn twee zetels ge plaatst van blank ahornhout, geschonken door de Gooische zustergemccnten, wier wapens in de bekleeding zijn ingewreven. Stoelen en tafels zijn er niet, om te voor komen dat bij recepties de monumentaio werking der zaal verloren zou gaan. Achter de burgerzaal liggen dc beide (rouwzalen aan wier betimmering en meu bileering oveneens de grootste zorg is be steed (De meubelen voor het representa tieve deel van het gebouw zijn allen door Dudok zelf ontworpen!). De in de groote trouwzaal geplaatste fa- fel met de stoel voor bruid en bruidegom zijn een geschenk van de Hilversumscho afdeeiing voor Huisvrouwen. Verdere ge schenken der bevolking zijn: de glas-in- lood ramen bij de hoofdtrap, vervaardigd door Joep Nicolas cn geschonken door „De Gooi- cn Eemlander"; een zilveren elec*. Irisch klokje in de vergaderzaal voor B en W., geschenk van den lieer B.uwalda; een tafel in dio zaal. aangeboden door oud raadsleden; een hanglamp in deze zaal en een in de kamer van den burgemeester, van de Hilvcrsumsche sportverenigingen. De betimmering der zaal is een geschenk van de heeren N. H. ter Kuilc en P. Reineke. Het raadhuis, dat geheel als vlak-bouw is uitgevoerd, is gebouwd van lichte gele steen. De opening er van zal plaats vinden op Dinsdag li Juli. GOOI- EN EEMLANDSCHE KORFBAL- BOND De vergadering van de G.E.K.B., welke Zaterdagmiddag in Princess Room zou plaats vinden, is niet doorgegaan. Diverse modellen EIKEN VERSTELBARE LIGSTOELEN met MOQUETTE KUSSENS vanaf 19.50. Zeg is, als je tocli mijn wagen steelt, neenl dan dat afbetalingscontract mee, dan kun je- zien, wanneer je de termijnen moet betalen." (Judge)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1931 | | pagina 6