BELANGRIJKSTE NIEUWS
DËEEMIANDEU
Petitionnement voor
Internationale Ontwapening
Bour&overzicht
BIJKANTOOR
SOESTERKWARTIER
SOESTERWEG 107
Donderdag 16 Juli 1931 Uitgave: VALKHOFF Co. «g. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 14
VLIEGONGELUK BIJ
GRENOBLE
B3H
LICHT OP
9 uur 43 min.
HENDERSON TE PARIJS
Overeenstemming bereikt
L. J. LUYCX ZOON
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 5 a,*",kn voor *«nfaon I2.10. per aiud f 0.75. po
week (mei «ratte vtrzekeriag tegen ongelnkkta) I 0.171/,
B 1 n 0 e n I a a d franco per port per J maanden 1 3,-. Ahooderli)ke nommera I 0.0».
FOtrXEKENINC *7910 TELEFOON 1NTEEC UI
PRIJS OER ADVERTENTIEN v,° "txgrlp vu ra, bcwQwun
clk< regel mee* f0.25. Ltefdadigheids-advtrtentliu» voor de
beift van deo jJrijs. Klein* Advertxntlte ..KEITJES" U| vooruitbetaling 1—5 ragsle
90 ent. eik* regel tamtr 10 cent, driemaal plenum f 1.be»tJsaommcr extra I 0.05
van het Nederlandsche Volk aan de Ontwapeningsconferentie
in Februari 1932 te Genève te houden. Georganiseerd door de
Nederlandsche Dagbladpers.
Ik verzoek Uwe Conferentie met den meesten aandrang, in naam der
mcnschelijkh)id, die maatregelen tc nemen die tot ontwapening eter naties
zullen leiden.
Xaarn:
Adres
Xaarn:
Adres
Xaarn:
Adres
dres
Dit formulier ingevuld cn geteekend toe te zenden door personen IS jaar en
ouder aan Administratie van het Amersfoortsch Dagblad, met vermelding op
clo enveloppe „Petitionnement".
Henderson's bezoek aan de
Franschc hoofdstad. Ecu
concessie van Frankrijk,
mits Duitschlanri ook over
de brug komt.
Gelijk wij gisteren reeds voorspelden,
wordt de algcmecne Europccsche politiek
gunstig beïnvloed door het bezoek, dat Hen
derson, Engclands minister van buitcnland-
sche zaken, thans brengt aan Parijs; hij
heeft zijn reis naar het vasteland hen ut
om met verschillende leden der Franschc
regeering van gedachten te wisselen cn bij
deze gelegenheid zijn stellig" allerlei vraag
stukken van het grootste gewicht aange
roerd; hiertoe behoort ook het geschil tus-
schcn Frankrijk cn Italië over de maritie
me bewapening, een geschil, hetwelkten-
gevolge had, dat de driemogendhedenover-
eenkom6t op vlootgebicd, die tusschen Ja
pan, Amerika cn Engeland werd gesloten,
niet tot Parijs en Rome kon worden uit
gebreid, hetgeen vooral tc betreuren was.
daar in 1932 dc groote internationale ont
wapeningsconferentie te Gcnèvc plaats zal
vinden en de Fransch-Ilaliaanschc tegenstel
lingen de uitkomsten der wereldconferentie
zeer ongunstig kunnen beïnvloeden.
Uit de perstclcgrammen valt op te ma
ken, dat minister Henderson uit London
een plan heeft meegebracht, waarin een
vergelijk zou zijn belichaamd, dat zoowel
door Frankrijk als door Italië zou kunnen
worden aanvaard. Aan Henderson werd
reeds gisteren het voornemen toegeschreven
invloed te oefenen op dc rcgeering-Laval,
opdat deze het besluit zou nemen niet over
te gaan tot den aanbouw van den 23000
ton grootcn pantserkruiser. Wanneer Frank
rijk zich hiermee zou vercenigen. zou
Duitschland, zoo redeneert men in Engel
6chc kringen, zedelijk verplicht zijn even
eens af tc zien van de tenuitvoerlegging van
zijn vlootbouwprogram.
Aanvullende berichten behelzen, dat ook
de Arnorik'aansche staatssecretaris Stimson,
die inmiddels te Parijs is aangekomen,
reeds contact heeft gezocht met zijn Fran-
sche en Engelsche collega's Briand on
Henderson en evenzeer dc Franschc re
geering voorstellen zal doen met betrekking
tot een maritiem accoord tusschen Rome en
Parij6.
Reeds nu valt er te beschikken over veel
belovende Parijschc berichten, welke het
laten voorkomen, dat de onderlinge gcdack-
tcm\ isselingcn der staatslieden ertoe heb
ben geleid, dat Frankrijk bereid is dc ver
werkelijking van zijn pantserkruiserpro
gramma achterwege te laten, mits Duitsch
land vooraf toezegt evenmin tot kruiser-
bouw over te gaan.
Dc gisteren gehouden besprekingen zul
len vandaag met ijver worden voortgezet
cn aan deze onderhandelingen zullen onder
meer de Franschc premier Laval, Briand
Stimson cn Henderson deelnemen. Alge
meen noemt men aan, flat een punt van
discussie zullen uitmaken het vraagstuk
der internationale ontwapeningsconferentie
en dc delicate toestand, waarin Duitsch
land zich op het oogenblik bevindt, een si
tuatie, die volstrekt noodig maakt, dat Ber
lijn geholpen wordt door dc rcgccringon
van' de andere stalen, welke zich nog niet
in zoo n hachelijken noodtoestand bevinden
Reeds nu verluidt, dat Henderson van
plan is de Franschc regecring een alge
meenc bewapcningsvacantie aan de hand
tc doen en ook de Duitschc regecring, waar
mee hij weldra bij zijn bezoek aan Berlijn
in contact zal komen, voorstellen ter over
weging 'aan le bieden, welke betrekking
hebben op de kwestie van den pantser
kruiser. Te Parijs is men optimistisch ge
stemd eri acht men het geenszins uitgeslo
ten, dat, wanneer Duitschland maar blijk
geeft van ccnige tegemoetkomendheid, eon
internationale hulpactie voor dit land op
touw zal worden gezel, waaraan Frankrijk
ook bereid is deel te nemen. Met andere
woorden: wanneer Henderson's plannen
slagen en zijn kansen staan niet slecht
1zal zijn bezoek zeer belangrijke resul
taten opleveren: overeenstemming tusschen
Rome en Parijs cn een Fransch—Duitschc
ontspanning, die tevens hij kan dragen rot
het economisch herstel van Duitschland.
Dit zijn twee factoren, die op hun beurt
van geweldigen invloed kunnen zijn op de
ontwikkeling der internationale besprekin
gen, die het vraagstuk der algcmecne ont
wapening tot onderwerp hebben.
Het bezoek van Henderson cn Mucdonald
aan Berlijn, dat nu eveneens voor dc deur
staat, kan verder bijdragen tot kalmcering
der gemoederen, zoodat dc toekomst van
Europa er op het oogenblik weer een ietsje
rooskleuriger uitziet.
Drie dooden en twee
zwaar gewonden
Tegen een heuvel gebotst
Parijs, 15 Juli (V.D.). Hedenmorgen
heeft op het traject Parijs—Cannes een ern
stig vliegongeluk plaats gehad.
Een vliegtuig dal den dienst op dc Ri
viera onderhoudt, had hedenmorgen Can
nes verlaten met bestemming Parijs. Aan
boord bevonden zich behalve dc bestuur
der vier passagiers. Ten gevolge van den
dichten mist botste het vliegtuig hij Gre
noble tegen ccn heuvel cn sloeg aan puin.
De bestuurder cn twee inzittenden warén
op slag dood, de beide anderen zijn in lio-
pcloozcn locstand naar het ziekenhuis over
gebracht. Gelukkig is d" machine niet in
brand geraakt. De passagiers zijn manne
quins van een hekend Fransch modehuis,
die ccn modeshow hadden gehouden in
Cannes en op clcn terugweg naar Parijs wa
ren.
MISLUKTE STAATSGREEP
SAN SALVADOR.
IN
Xe w-Vork. 15 Juli. (V.D.) .Naar uit Co-
Ion in Panama gemeld wordt, licbbin revo
lutionairen Dinsdag in San Salvador ge
tracht een staatsgreep uit tc voeren, die
cveuwsl in den kiem gesmoord werd. Dc
revolutionairen trachtten het gebouw \an
den politic-president te bestormen om de
gevangenen te bevrijden. Regccringstroep 'n
en do plaatselijke politie vudreven echter
dc opstandelingen, die mot verlies van doo
den cn gewonden het veld moesten ruimen.
De regecring heeft daarop <l?n slaat van
beleg afgekondigd cn ccn verscherpte pers-
censuur ingesteld.
HET TWEEDE VIJFJARENPLAN
GEREED.
Kof no, *15 Juli. (V.D.) Uit Moskou worlt
gemeld, dat de voorbereidingen voor het
tot stand brengen van een tweede vijfjaren
plan gereed zijn. Het nieuwe vijfjarenplan
zal binnenkort aan dc plenaire vergadering
van den executieven raad van dc commu
nistische partij ter bespreking worden voor
gelegd.
In liet nieuwe vijfjarenplan beoogt Sta
lin verschillende erhoteringen, voorname
lijk wat betreft een hetere levensmiddelen
voorziening voor de arbeiders.
l)e zitting van den executieven raad zal
midden Augustus in Moskou ulaats hebben.
KATHEDRAALBRAND TE PHILIPPOPEL.
W' e e n c 111 5 J u li. (H.X.) Tc Philip
popel is dc katholieke kathedraal van den
li Bodewijk geheel afgebrand. Slechts de
buitenmuren staan nog overeind. In dc kerk
bevond zich ook een grafmonument van de
moeder van koning Boris Talrijke kunst
voorwerpen zijn verloren gegaan.
Zoo is het dan toch tot een debacle in
Duitschland gekomen en is dc Hoovcr*hulp,
waarover men zich alom zoo verblijd had
tot ccn mislukking geworden, dank zij dc
tegenwerking terecht dan of ten onrccli*
te die van meerdere zijden hierin onder*
vonden werd. Politiek en eigen nooddruft
zijn een rol gaan spelen cn zoo viel alles in
duigen wat er kort geleden nog zoo ver*
trouwcnshcrstcllcnd uitzag.
De ineenstorting der Norddcutsche Wolls
kanimcrci waar een verlies geleden werd
van niet minder dan 225 a 250 millioen
Mark, sleepte andere belangen mede cn ook
Nederland zal hieraan wel een directen tol
hebben tc betalen. Na den val van de Ocs*
tcrreichischc Creditanstalt kwam dc Banquc
dc Gelieve dc wereld opschrikken cn heel
spoedig al liepen kwade geruchten over dc
Darmstadter* und Xationalbank, die groote
verliezen bij dc Xordwollc had geleden.
Toen deze groote Duitschc bank Maandag
1.1. haar loketten moest sluiten, konden dc
andere Duitschc Grootbanken het al even*
min bolwerken en werd overgegaan tot sluis
ting der Duitschc Beurzen cn bet staken
van alle betalingen door alle Duitschc ban*
ken, nadat tijde'ijk nog geheel of ten dcclc
was uitbetaald. Tegen den algcmccncn run
zoude het immers dc liquiditcitspositic van
geen enkele bank hcbbën kunnen uithouden.
Intusschen komt de Mcrkurbank te Wccnen
met ccn surseanceaanvrage cn sloten ook
in Littaucn cn in DantZig de banken hun
deuren, zij het dan. dat dit denkelijk slechts
als voorloopigc maatregel geldt. De voorzit*
ter van dc Bcrlijnschc Beurs, .Tulius
Schwarz, firmant van dc Bcrlijnschc firma
Schwarz. Goldschmidt Co.. heeft zijn
functie neergelegd, omdat deze firma evens
eens heeft moeten sluiten wegens haar ver*
band met dc Darmstiidtcr.
Quid nunc? Wat nu?
Zal men ertoe komen, spoedige afdoende
hulp aan Duitschland tc brengen cn nog tc
redden wat te redden valt in het belang
ook van andere landen? Of zal dc chaos
\crdcrc verwoestingen blijven aanrichten cn
den weg gaan openen voor nieuwe Leiding,
die er dan denkelijk niet beter om zal zijn?
Immers overal wordt het roeriger, terwijl
het maar al tc gemakkelijk is het actueclc
gebeuren tc schuiven op dc schouders van
het tegenwoordige Stelsel. Mocht Duitsch*
land overslaan tot uiterste politiek, dan
zeker zal ook elders dc terugslag hiervan
niet uitblijven. Maar ook zonder dat zullen
nog wel heel wat slachtoffers vallen van het
gebeurde. Want teveel leed is reeds tocgc*
bracht cn teveel teleurstelling ondervonden.
En in ieder geval heeft het nictsalgcraccn
en onmiddellijk enthousiast doorzetten van
Hoover's voorstel beduidende vertraging
gebracht in het mogelijke economische wc*
rcldherstcl dat erin gelegen was toen dc
factor „vertrouwen" opnieuw zijn intrede
had gedaan.
Heine's: „Die Welt is cin grosser Vich*
stall, der nicht so leicht wie der des
Augias gcrcinigt werden kann, wcil, wah*
rend gefegt wird, die Ochscn drin bleibcn
und immer neucn Mist anhaufen" houdt
ccnige juistheid in!
Over onze Beurs valt eigenlijk heel wei*
nig tc vertellen cn vooral is een prognose
zeer moeilijk, omdat allës afhangt van wat
bij dc Oosterburen zal gebeuren. Uitgaan*
dc van het standpunt ..dat er iets gedaan
moet warden, daar het anders overal en
absoluut misloopt, neemt men aan. dat er
iets gedaan /al worden cn dat cr dus hulp
zal komen. Maar ging Saguntum niet tc
gronde, terwijl dc Senaat maar aldoor de*
libercerdc, oftewel zal de hulp tijdig ge*
noeg komen om nog redding tc kunnen
brengen? Van paniek was inmiddels aan
onze Beurs geen sprake. Wel waren dc
koersverliezen uiterst scherp cn menig op*
timist heeft dc laatste dagen zijn plezier
best opgekend. Onnoodig speciale fondsen
te bespreken. Len lawine sleept nu een*
maal alles mede. wat /ij in haren weg
vindt. De omzetten waren intusschen
meestal zeer beperkt, cn alleen in dc
hoofdfondsen waren de omzetten soms bc*
duidender
Op dc Suikerafdccling stemde het bc*
'richt dat Chinccschc en Cubaanschc onder*
nemers een groote suikerraffinaderij in
Sjanghai met 1 millioen kapitaal zouden
beginnen, onaangenaam. Sommige Rubber*
planters blijven nog steeds hopen op mede*
werking dc:- Regecring. die in ddcls. naar
het laatste bericht luidt, een tlinkcn slag
om den arm houdt.
De wisseltransacties in Duitsch Devies
werden Maandag in Amsterdam stopgezet
cn blijven dit tot nadere aankondiging, ter»
wijl maatregelen werden genomen voor dc
afrekening van loopende posten.
Op dc Effectenbeurs geschiedt al of niet
noteering van Duitschc fondsen onder bc*
oordceling van het bc?tuur, der Vcrceniging
voor den Effectenhandel.
Op straat keerden de handelaars in Mar*
ken weer terug cn herinnerden ccnjgszins
aan de -dagen der Duitschc inflatie, oiizali*
gcr gedachtenis.
Glcd blijft zeer ruim. Dc Duitschc Ka*
pitoalsylucht heeft den cvcivloed nog in
de hand gewerkt.
(Nadruk verboden.)
BUITENLAND
Frankrijk geeft zijn vlootpkn op.
(Eerste Blad, pag. 1).
Dc toestand in Duitcch'.and.
(Derde Blad, pag. 1).
Vliegramp hij Grênohle.
(Eerste Blad, pag. 1)
Frankrijk verwacht heden gem herstc'.-
bèlalingcn.
(Eerst.* Blad pag. 1)
BINNENLAND.
Drama op Ameland
(Tweede Blad. pag. 2.
SPORT.
Jaarverslag van den U.P.V.B.
(Derde Blad, pag.
STADSNIEUWS.
Romanschrijfster voor het kantongerecht
veroordeeld.
(Eerste Blad, pag. 3).
Een R.-K. Middelbare Meisjesschool aan
de Daam Fockemalaan
(Eerste Blad^ pag. 3).
Uitslaande brand aan den Bisschöpsweg.
(Eerste Blad, pag. 3).
De Rijksweg AmersfoortUtrecht.
(Eerste Blad. pag. 3).
Hoogste Barometerstand:
709.3 te La Corn na.
Laagste Barometerstand:
718.S te Groningen.
Verwachting:
Matige tot zwakke W. tot
W. wind, gedeeltelijk be
wolkt, waarschijnlijk nog
ccnige regen, iels warmer.
Frankrijk geeft zijn pantser
kruiser program op, indien
Duitschland evenzoo
doet
Parijs, 13 Juü. (V.D.) Dc Britschc mi
nister van buitcnlandsche zaken, Hender
son, beeft Woensdagmorgen, zooals reeds te
voren was vastgesteld, de Internationale
Koloniale Tentoonstelling bezocht.
Vervolgens bracht Henderson een bezoek
aan den Fransch en minister van buiten
landse!) e zaken, Briand, met wien hij aan
de Quai d' Orsay lunchte. Aan dit noen
maal werd mede aangezeten door den
Franschen premier, Laval, de minister van
financiën, Flandin, cn c(c minister van ko
loniën, Paul Reynaud.
Aangezien het verblijf van Henderson tc
Parjjs officieel verband houdt met de Brit-
6chc week ter Koloniale Tentoonstelling,
worden geen officieclc communique's ver
strekt over de besprekingen die Henderson
voert met de vooraanstaande leden der
Franschc regeering.
Men vermoedt evenwel dat naast de be
spreking over den toestand in Duitschland,
de kwestie der Fransch-Italiaansche vloot-
overeenkomst een bizondere rol speelt.
Xaar verluidt heeft Henderson uit Lon
den ccn geheel uitgewerkt plan medege
bracht, dat een voor beide partijen aanne
melijk compromis inhoudt
Van andere zijde verluidt, dat Henderson
voornemens zou zijn de Fransche regeering
te overreden don voorgenomen bouw van
het 23.009 Ion metend panlserschip op tc
geven, ten einde aldus Duitschland moreel
te verplichten ook zijnerzijds af te zien van
dc uitvoering van zijn vlootprcgram.
De Araerikaansche staatssecretaris van
buitcnlandsche zaken is Woensdagmid
dag, komende uit Rome, te Parijs gearri
veerd. Ook Stimson zal, naar verluidt, met
zekere voorstellen b$ de Franschc regec
ring komen. Deze voorstellen zouden ge
schikt zijn ccn accoord met Italië nopens
het vlootvraagsluk ie bewerkstelligen.
Aan het Donderdagmiddag door den Ame-
rikaanschen ambassadeur te Parijs. Edge,
te geven noenmaal, waaraan behalve door
de Franschc ministers ook zal worden deel
genomen door Henderson, zal, naar alge
meen verwacht wordt, door de vertegen
woordigers der drie groote mogendheden
den toestand in Duitschland uitvoerig wor
den besproken, waarbij cle mogelijkheid
voer ccn hulpactie zal worden nagegaan.
Stimson's eerste besprekin
gen te Parijs.
Parijs, 15 Juli. (V.D.i De \merikaan-
sche staatssecretaris van buitcnlandsche
zaken, Stimson, hooft hedenmiddag een
kort onderhoud gehad met den Franschen
minister van buitcnlandsche zaken en 'citer
met den Britschen minister van Buitcnland-
scho zaken, Henderson.
Over deze besprekingen wordt het diepste
stilzwijgen in acht genomen.
Stimson heeft aah journalisten verklaard,
dat hij naar Parijs is gekomen om te 'noo-
venen niet om tc spreken.
Parijs, 15 Juli. (V.D.) Na volgens hier
ingekomen inlichtingen verluidt is tusschen
de Fransche regeering, Henderson, Stimson
en de ltaliaansche regeering overeenstem
ming bereikt inzake het opheffen van het
Fransche pantserkruiserprograra op voor
waarde, dat Duitschland voordien ziin nant-
serkruiserprogram opgeef»
OVERZICHT DER WEERS
GESTELDHEID.
Ofschoon de depressie, die gisteren over
het Z.W. van Engeland lag en over het
Noordzeegebied en ons land. bij haar lang
zame beweging in ongeveer X.Ö. richting
in diepte afnam, is het luchtdrukverval aan
den Zuidkant door opzet van hoogen druk
m het Z.W. groot gebleven. De nieuwe
depressie in het X.W. drong tot IJsland
door. De temperatuurveranderingen loopen
uiteen. Blaavandshuk, Zurich, de Bilt,
Hamburg en Sarna hadden 3, 17. 10. 15 cn
15 m.M. regen.
Langestraat 49-51 Tel. 190
GROOTE UITVERKOOP
Dames en Kinder
KOUSEN
Spotgoedkoop.
De bekendste Europeesche Staats
lieden en Geneefsche vertegen
woordigers, hebben herhaaldelijk
verklaard, dat zij niet slagen
kunnen, zonder den moreelen
steun van de naties.
Teekent dus het Petitionne
ment voor Internationale
Ontwapening.
Voor het Soesterkwartier kun
nen abonnementen, adreswijzigin
gen en advertenties opgegeven
worden aai ons Bijkantoor:
HET VLIEGONGEVAL BIJ MOSKOU.
Een gevolg van sabotage?
Moskou. 15 Juli. (V. D.) Dc commissa
ris van oorlog Worosjilof heeft voor liet
onderzoek naar de vliegramp, waarbij acht
personen het leven verloren, een bijzon
dere commissie ingesteld. In Moskou loopt
bot gerucht, dat de ramp liet gevolg is •-•an
sabotage, doch officieel wordt zulks tegen
gesproken.
De slachtoffers zullen met militaire eer
in Moskou worden ter aarde besteld.
DE MOORD OP DEN CONSUL-
GENERAAL VAN ZUID-SLA VIE.
Berlijn, 15 Juli (V. D.i De geheim
zinnige dood van den consul-generaal van
Zuid-Slavic dr. Barckhausen is nog steeds
niet opgehelderd, liet is gebleken, dat een
auto, die ccnige dagen geleden uit de Elbe
werd opgehaald, van den consul-generaal
was. Niet vastgesteld kon worden, of dr.
Barckhausen dc auto zelf in de Elbe heeft
gereden om dc verzekeringssom in handen
tc krijgen, of dat dieven zich op deze wijze
van den wagen'ontdaan hebben.
HET ENGELSCHE WERKLOOZEN-
CIJFER.
Lo n d c n, 1 f J u 1 i. V. D.) ITet mi
nisterie vftn arbeid maakt* bekend, dat deze
week in Groot-Britannië 2.634.000 personen
zijn ingeschreven, hetgeen 30.000 minder is
dan verleden weck.
HET PARLEMENTSGEBOUW ZONDER
TELEFOON.
De staking in Spanje duurt
voort.
Madrid, li Juli. (V.D.) De telefoonsta-
king en dc,sabotageactie duren voort.
Het parlementsgebouw te Madrid is van
elke telefonische verbinding, verstoken. Ook
dc abonné's op het telefoonnet van Madrid
kunnen van hun toestellen geen gebruik
Miiakc^i
