BELANGRIJKSTE NIEUWS DEÉEMLANDËft Petitionnement voor Internationale Ontwapening JOH.DE HEER BIJKANTOOR SOESTERKWARTIER SOESTERWEG 107 BRIEVEN VAN EEN BRABANTSCHEN BOER Maandag 20 Juli 1931 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 17 TEGEN DEN OORLOG Onze kans Piano's, Orgels, Radio lA-riTTug LICHT OP 9 uur 43 min. L. J. LUYCX ZOON DOOR A. A. L. CRAUMANS AMEKSFOOR15CH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS 3 ■n"0'J«0 Aro.r.foort fZlO. per miud i 0.75, ft weck (roet gratie verzekering kegcQ ongelukken) f 0.171/» Binnenland franco per posl per 3 raaaaOea f J.-. Afzonderlijke nummert f OM. POSTREKENING 47910 TELEFOON INIEEC U* PRIJS DER ADVERTENTIEN vaal4 regelt f 1.09 mtx inbegrip vu tc» bewl)snumt>«*, elke regel meer f0.25. Litfdodlgheids-advtrtentiCo voor óc helft vaa den prijs. Kleine Advertentlhi ..KEITJES" by vooruitbetaling 5 regale 90 ent, eik* regel maar 10 cent, drtesual cluteu I Le Bewijsnummer cxm I 0.05 van het Nederlandsche Volk aan de Ontwapeningsconferentie in Februari 1932 te Genève te houden. Georganiseerd door de Nederlandsche Dagbladpers. Ik verzoek Uwe Conferentie met den meesten aandrang, in naam der menscheljjkh-Md, die maatregelen tc nemen die lot ontwapening cLer naties zullen leiden. Naam: Adres Naam: Adres Xaain: Adres: .saam: Adres Dit formulier ingevuld en geteekend toe te zenden door personen IS jaar en ouder aan Administratie van het Amersfoortsch Dagblad, met vermelding op d,e enveloppe „Petitionnement". Er i6 sinds eenige dagen zoo groote vaart In de petitionnementsactie gekomen, dat wij op dezen datum, den voorgenomen slui tingsdag, een verlenging met een week moeten aankondigen. Het zou niet moge lijk zijn nu te stoppen. De weg naar het succes is weer gebleken typisch Hollandsch te zijn Eerst langzaam vooruit, dan een versnelling, en pas na dagen dringt liet feit, dat wij iets grpotsch moeten on kun nen volbrengen, volkomen door. Waarop het ineens bewijzen van instemming en sympathie régent, en de stroom binnenko mende formulieren wast, tot een machtig getij Toch schijnen er nog in iedere stad en in ieder dorp mensclien te vinden te zijn, die met een minachtend gebaar deze actie af wijzen. Zij vormen een kleine minderheid, maar ze zijn er. Zij vinden het dwaas idea lisme, en idealisme staat voor hen gelijk met onbereikbare utopie. Zij zeggen: daar doe ik niet aan mee het helpt toch niets er zijn altijd oorlogen geweest cn er zullen er altijd zijn je kunt er niets aan doen wij zijn maar een klein volk de groote hoeren beslissen toch over ons en meer in dien opwekkenden oorspronkclijkcn trant. Waarmee zij dan mcenen gerechtvaar digd tc hebben, dat zij zich niet de enorme inspanning wensclien te getroosten, hun handteekening onder een verklaring te zet ten, die hen dagelijks onder oogeij komt, en die in te leveren. Of is 't het vreeslijke besef, iets gedaan te hebben dat niet scep tisch is? dat zij wenschen tc ontwijken. Mëeiien zij sorns door hun weigering het groote ideaal der Nuchterheid-in-alles te handhaven? Dat doen zij niet eens, want wie alleen maar doodnuchter en zuiver verstandelijk redeneert zonder een grein idealisme, cn daarbij zijn intellect voldoende laat werken, beseft dat er nog nimmer zulk een kans ge weest is als in onzen tijd, om den oorlog voor goed uit le roeien. Diegene beseft, hetgeen feilen cn cijfers aantoonen, dat er uit oorlogvoeren voor geen enkel land meer winst tc behalen is. Dat heeft de strijd van 101 i1918 bewezen. De waan der overwinning heeft kort ge duurd. In de twaalf jaren, sinds dè vrede van Versailles verloopcn, is 6tecds duide lijker geworden, dat al de natias aan beide zijden verliezers zijn. Er is alleen het vel schil, dat sommige nog mc?r -dan andere hebben verloren, maar a lie lijden zij nog onder de gevolgen van den waanzin. En steeds duidelijker blijkt bovendien, dat het internationale maatschappelijke bestel zoo zeer ovcrhecrschcnd is geworden, en in al zijn geledingen zoo onverbiddelijk en lievig op iederen scliok reageert, dat elke versto ring van het evenwicht in één land dade lijk zijn reactie in alle andere doet gevoe len. De toestand in Diiilschland geeft daar een sprekend beeld van. President Hoover die een zeer nuchter mensch en een zaken man is, heeft -lat getoond te begrijpendoor zijn voorstel. Het verder verloop heeft be wezen, dat hij niet de eenige was die het begreep. Straks zal nuchter zakeninziclil ook de herziening van de verdragen van Versailles bewerken. De tijd der „Domincer.mde mogendhe den" is voorbij. Zij kunnen zich niet meer veroorloovcn, andere onder den voet le loepen. 1-Iet lijden van het andere land wreekt zich direct op henzelf» Dnt is nuchtere waarheid, die deze tijd loont. Het is een groote cn critieke perio de in do wereldhistorie, waarin nieuwe grootere, ruimere begrippen groeien uit internationale noodzaak. Uit nuchter inzicht. Wat internationale overeenkom sten nog belemmert, is internationaal wan trouwen. Wat het wantrouwen veroorzaakt, is -de wedstrijd in bewapening. Het oor- log6gevaar. Daartegen kanten wij ons. En wij hebben een hetere kans dan ooit te voren, omdat de oorlog, door zijn gruwelijke moderne strijdmiddelen, zijn eigen valschen schijn van romantiek en heldenmoed is gaan ver moorden. Wat er ooit aan bekoring, aan schittering cn praal, aan avontuurlijkheid cn ridderlijkheid in geweest moge zijn is dood. Oorlogdat wil zeggen een duik boot, die verraderlijk een weerloos passa giersschip besluipt, het van een kilometer afstands met een torpedo in den grond boort cn dan vlucht. Oorlogdat is ver dragend geschut, dat uit een veilge stel ling op kilometers afstand bommen in een kerk werpt. Oorlog.... dat bcteekent, dat een man huis en haard verlaat in de wetenschap, dat straks een vliegtuig gas bommen zal uitwerpen om zijn weerlooze vrouw en kinderen te vermoorden. Oor log.... die geeft nog slechts'een beeld van tot waanzin gegroeide angst voor den sluip moord, die van alle zijden dreigt. Varkensmarkt 5 Tel. 1309 Billijke stemabonnementen Vakkundig stemmen. SNiJBOONMOLENS 2 gaats verstelbaar 1.65. Wortel- en Aardappelschrap- machines 4.75. QOJfeL.280 BUITENLAND. De Fransch-Duitsche besprekingen. (T tcede Blad, pag. 1). Ernstige incidenten in Noord-Frankrijk. (Eerste Blad, pag. 2). Kerkgebouw ingestort. (Eerste Biad, pag. 2). BINNENLAND. Mcdedeeling Franschc regecring nopens invoer van steenkool in Frankrijk. (Tweede Blad, pag. 2). Staking in Oostelijk Drente gedeeltelijk voorkomen. (Tweede Blad, pag. 2). OMTREK. Motorrijder te Soest gedood. (Eerste Blad, pag. 4). STADSNIEUWS. Scherpe critiek op de leiding van het grondbedrijf. (Eerste Blad, pag. 3). SPORT. Fraaie overwinning van A.Z. en P.C. I. (Tweede Blad, pag. 3). Wilhelmina wint 6 prijzen tc Harder wijk. (Tweede Blad, pag. 3). Zoo ziet en weet het, wie doordenkt. Dit besef algemeen te doen doordringen, is een taak waarin de Nederlandsche Dagbladpers nans, niet alleen door handtcckeningcn bij honderdduizenden te verzamelen maar ook door haar artikelen, haar beloogcn, haar frappez, frappcz toujours, voorgaat. Wie de beteekenis van zulk een actie niet beseft en weigert haar tc steunen behoeft zich hcusch niet tc beroemen op zijn niich ierheid cn zijn verstand. Hij is alleen kort zichtig. Het ontbreekt hem aan voldoende inzicht om te hegrijpen, dat er nog nimmer zulk een kans geweest is om het oorlogs monster met succes aan te vallen. Het heeft zijn heide groote bekoringen: materieelc winst voor den overwinnaar, praal en glo rie voor den „held", verloren. Het vertoont zich in zijn volle lcelijkc grauwe, gemeene, verraderlijke, onmenschelijke gedaante. F.n liet is laf, het durft alleen sluipmoord aan. Den genade-sloot moet het thans van den volkswil ontvangen. Dien volkswil le stimulecrcn is het doul van ons petitionnement. De Nederlandsche Hoogste Barometerstand: 760.9 te La Corunha. Laagste Barometerstand: 7i0.9 te Carlstadt. Verwachting: Matige lot zwakke. X. tot W. wind, half tot zwaar be wolkt, later opklarend, waarschijnlijk een enkele regenbui, weinig verandering in temperatuur. Langestraat 49-51 Tel. 190 SPORT-PULL-OVERS zonder mouwen Halve prijs. Voor het Soesterkwartier kun nen abonnementen, adreswijzigin gen en advertenties opgegeven worden aa 1 ons Bijkantoor: Dagbladpers heeft haar roeping ton deze zoo sterk beseft, dat alle partijgeschillen op zij gezet zijn in deze eendrachtige campag ne met dit eendrachtig doel. Nog nimmer, in geen enkel land, is zulk een daad door de dagbladen van alle richtingen volbracht. Wie den indruk niet beseft die dit in het buitenland zal maken, als het door den uitgesproken wil van ons volk bevestigd wordt in imponeerend aantal, die miskent de beteekenis van zijn eigen volk cn land. Dio begrijpt niet, dat Nederland een groote plaats in de wereld inneemt door zijn ener gie, zijn cultuur, zijn gezonde volkskracht, zijn durf cn vooruitstrevendheid. Die is klein. En schiet niet alleen in idealisme, maar ook in nuchter inzicht en begrip van zijn tijd tekort. R. P. Men i er, Ulvenhoul, 14 Julij 1931. Kéb iels op m'n'cn lever en da zal d'r af! Al 'n paar weken spokt da deur m'nen kop en 't mol Y nouw maar 's uit. Wittewa 'k zal Y 'n vertelseltje van makgn. Dan snapte nog heter wak deuzc week ocw schrijven wouw. D'r was 'n klein boerkc. Wa gc noemt: Yi keutelboerkc. "n Manneke mee 'non ijze ren wil, da z'n taanden op mekaar wicst te zetten as 't teugenliep op z'n gedocike. Wa. nog al 's gebeurde, waant z'n stukske paohtlaand verzoop nouw en dan onder dc. overstroomingen van 'l water, waar z'ncn hof vlakkebije lag. Zekers, z'n lapke grond wier d'r vruchtbaarder van. Hij baggerde Aan d'n zonsopgannk tot aan d'n donkerte deur d'n zwarcu êèrde. Z'n poolen trokken krom as 'n eikenhouten wiel, z'ncn rug filing gebogen en z'n lanugo, uitgerekte pees-èrmen housen bekaanst tot op z'ncn akker, dio 'm laankzarncrhaaiul scheen op tc zuigen. As ge 'm staan zag temidden van z'n laanderijkc, dan was 't net 'ncn afgesnoei- den, kiomgcgrocirlen knotwilg, vast in d'n vetten grond geworteld, vastgezogen in d'n loojen leem, die 'ui nooit meer los zouw laten Z'n jongens wieren groot er, ploeterden hi cc in dieén zworen grond en vochten as leeuwen leugen 'l water, (Ui nouw en dan uil do. rivier zwol en d'n oogst verzoop. Ze groeven slooten. mepten mee de spaai do loodzware bonken klei kletsend op dril- lérige hoopen waar nouw en dan dc knik- kersgroo'te zweetdruppels op palficn van de hijgende zwoegers d'r wasemende horsten. Maar ze wonnen 't. Ze wonnen 't amico! Toen 't ptakske grond d'rcn eigendom geworen was, (oen golfde-n-er nicveraans zuk zwaar korengoud in d'n zomer; nie mand kreeg zo'ncn zware 11, vasten kool van z'n laand; -- d'r groeide goud op (la lapke èi'-j'dfbevrucht, mee 't, zweet vail die schra le boeren. Bunder bij bunder wier 't cigen- dommekc as 't ware u.:. 'l nat. getrokken. Gesleurd, vernollo! En eindelijk, toen d'n ouwen boer z'n eigen mee stukjes en brokskes heelegaar ónder d'n èèrde. .gevroct had, toen in n klein kistje, da-d-ééncn zeun onder z'ncn èrm dragen kon, eindelijk 't allerleste van 'in in d'n èèrde verzonk, teen graasdc-n-'r 'non stouw glaanzende raskoeien in dc clik- sappi-ge -grasvelden mee barstensvolle uiers; toen golfden de korenvelden rauschcnd van dc gouw i'ii graan trossen; toen bescheen de zon 'n tvotscho en rijke laandcuw; toen had de getemde rivier wel tien keer zooveul lijd noodig om er laanks tc stroomen, dat de zjnllczie d'rcn giftigen kop gong opsto ken. Vergelen was 'l geploeter van d'n ouwen, knocstigen beer, die z'n eigen mee bietjes had gegeven aan dieén gulzigcn grond, die 'm heelegaar verleerd had. Vergeten 1 pèèrdework van z'n stnmhou- wers, die d'r spieren hadden gescheurd bij 't worstelen teugen dieén zwellenden vloed die in één uur 'n jaar zurg, zweet en ijze ren arbeid, mee cénc hap verzwolg! Xeeö. de gruunig-glaair/encle kattcnoogon van da pikzwarte biest Zjallczie zagen ol- lccn 't loon van Onzcnlicvcnecr. Die van zukkeii arbeid a]tij 't volle loon betaalt, - all ij! - die griiumg-giflglnanzendc oogen zéggen dlfccn da loon. die rente van 'l ar- Jieidskapilaal, as 'ncn bonk geluk en fortuin die zoowmuir van den hemel kwam vallen in de boerderijen van die bocrercuzcn. Nooit wier d'r over die kcorcls, '1 voor- bild vcur de Jicele coin rij, gesproken. En da was Ypaar goed, waant 't bietje dat 'r van gezecd wier, was afgunstige judasserij. Snerlkcarcls hemelden aoiidcre snerl- kearels hoog op, om zoow mekaar tc heks- kusceren teugen die reuzen van den ar beid. Gcmeonc 6teken onder water wieren gegeven op T eerlijk verdiende goud,- da' mee bloed cn zweet uit de rivier Lvlrok- ken was. En toen kwam *1 schoonste, waar da-d- èrme keutelboerkc, d'n grondlegger van deus weelderige eigendommen nooit van had gedroomd; waar de zcuns gin tijd vcur hadden g'ad om daar ooit aan ie denken; waar veur ze deur d'n van God- geloonden cn gezegenden arbeid te nederig waren gebleven, toen kwam dc eer die nooit uitblijft, waar gin kap talen, gin mach ten, ging legers pikzwarte zjallezic-ondie- ren iets aan belemmeren kunnen. Toen kwam d'n koning op die model boerderij cn trolsch cn blij mee zukke on derdanen, die 'n stuk rijkdom aan z'n laand hadden gevoegd, overmeesterd uit dc klaaiuven van 't element, da bloed, brood cn op 't lest meriëchenlevens zwclgdc. D'n koning spelde dikkcrasies op de breeje borsten van die geweldige kearels en dc smeulende zjallczie laaide-n-in vlammen op, na 't vertrek van d'n gelukkigen ko ning! Dc kearels wieslen 'l! /-c keken mekare 's aan na 't vertrek van d'n vorst, nam men do dikkerasie van d'ren kiel. lieten 'm effen 111 d'r vereelte, groote haanden beven, keken naar 't portret van d'rcn vader cnhongen dc dikkcrasies onder 't. glas van vadcr's portret. En wa niemand ooit gezien of vermoed had: uit de. doffe oogen van die rcUzekearls, sprong 'n traan, toen ze zoow dc nagedachtenis van d'ren kapol- gezwocgden vader hadden g'cevd. Waant eerc, wicn cere toekomt, kok. amico, da versli'ngcn deze kearels, die '1 zoow misgund wier, goed! L11 toen ze daar zoow stingen, zwijgend in 't vertrek, waar do klok d'n tijd in harde likskens weglikio, ze keken naar dc plek waar 'I kleine kistje 's had gestaan.... op de schragen, toen ze daar zonder één woord mekaar zooveul vertelden, zukke wel kers cmnicn d'r eigen stille taal, toen dc oogen weer klèèrdeti mee '11 klein vonkskc van overwinningsvreugd, maar dc lippen nog dunner wieren, loon kwam 't bericht (lat de dijken om de laandcrijcn, de water- keeringen deurgestoken waren; da-d-ot ge wcldigc beest was losgelaten op de bloeien de akkers en volle grasvelden en toen zee een van dc reuzen '1 allereerste woord: „ploerten E11 zo begrepen mekaar! Maar. 't. bericht was nog nic waar! Nóg niö! Eerst enk el de uren later.... was 't be richt pas waar cn sting ';i meer, onaf zienbaar groot, le glnanzen van dc onder gaande zon, die er in neerzonk. En toen die boeren 'I beest weer bij zYi keel jialvten, toen do spieren weer krokten, toen 'I gevecht tussehen overmacht en ijze ren wil in vollen gang was, 't ondier laank- zaam wier ruggedrongen onder dc zweep van z'n bekende gespierde temmers, toen 't boost geslagen Irugkroop, toen zongen de misdadige luiaards: „de goeie God van deuze boeren, had gin geluk." Toen zongen ze: ,,':i wonder was 't da-d-ct zoowlaank goed gong!" Toen bojen ze die boerenzcuns wa geld aan, waant liecl 't laand keelv nouw mee verdachte, verwijtende oogen naar die elizangers! Maar de boerenzeuns schudden laank- zaam d'rcn bedroefden kop. Goud? Geld? Bezaten zc meer as diech„wel doeners"! En de plek die dc trots was gewiest van d'n gelukkigen koning, wier 'n schaandvlek Li die conlrij, waar ze zoow rap zongen cn geld aanbojen. Die reuzen? N'etuurlijk, die wonnen 't. weer! E11 toen d'n koning wéér kwam, toen zeeën zc: „Ollce, sirc, wemmen in ons leven wel veur hcctere vuurkes gestaan, dan dille in Parijs I Da's 't eind van 'l vertelseltje. Nouw dc waarachtige waarheid, die 'k uit 't weekblad „Vlaanderen" eb geknipt „Het is alsof zijn verwoesting een alge mecne opluchting liccft teweeggebracht. Zondagavond reëels zong men in de ge meenste kroegen van Montmartre een liecl waarin de brand bezongen werd als „een mooie poets, die men den dikken Hollander heeft gespeeld: „Le bon Dieu de Hollande", zoo luidt die „chanson libre". die dezelfde is als „der al te Gott germanicjue", „n'a pas de veine a Paris". „Een wonder, (lat liet paviljoen er zoo lang heeft gestaan", ver volgt het lied Na liet bezoek van II.M. dc Koningin \\;!- hclnüna aan de tentoonstelling werd liet den Franschen zichtbaar te machtig. Men kon in de zalen der Nederlandsche afdce- ling den haat van het Franschc publiek voelen. Kwetsende uitdrukkingen aan het 0 cl res van Nederlandsche bezoekers hoorde men van alle kanten. Zelfs hoorde ik iemand zeggen: ..Ze zullen liet niet lang meer heb ben, dat Indische rijk". Ik schreef u reeds in mijn vorige brief, hoe liet Nederlandsche paviljoen, ongetwij feld 111 elk opzicht liet meest indrukwek kende van dc gelieele tentoonstelling, de afgunst cler Franschc chauvinisten gaande maakte. Nu het in dc assche ligt wordt het wel geroemd als een „joyau de l'exposition". maar \>ór den braml werd liet nauwelijks vernoemd, terwijl dat der V.-reenigdo Sla- ten, dat het lang niet hij het Hollandséhe halen kon, hemelhoog werd geprezen. Dit was zeer opmerkelijk. Reeds meermalen had ik bij me zelf gezegd: Nederland had moeten doen als Engeland, wegblijven. Hel Fransclie publiek en clc Parijsche bladen kwamen plots tot clc conclusie, dat Neder land een geweldige macht vertegenwoordig de. Dit was duidelijk, cn de Fransche natio nalistische pers had al een paar maal ge- rnecne toespelingen gemaakt op dc kist, die zinnebeeldig voorstelde, hoe Nederlands schatkamer gevuld wordt met gouden gul dens uit alle werelddeelen. Vorige week Donderdag had een bezoeker een verlichte vergelijkende statistiek van de dichtheid der bevolking op Java, in Bel gië, nz.. die eindigde met de constatatm, dat I-'ransch Indo-China het minst dichtbe volkte'land w as. in woede stukgeslagen. Het borstbeeld van Koningin Wilhelmina moest bijzonder bewaakt worden, andei's werd het eiken dag bespuwd. Dat er kwaadwilligheid heerschte tegen dc Nederlandsche afdceling is onbetwistbaar. Indien er misdaad in het spel is, zullen wij het, ondanks alle officieclc rekwesten, natuurlijk nooit te weten komen. Dit zal met zorg worden gedoofpot. Er zijn echter voor gevoelens, die evenmin bedriegen als de sterkste materieelc bewijzen. Vier uren vóór den brand werd volgens een bericht, dat verleden week in de dag bladen verscheen, de Parijsche brandweer opgebeld door iemand, die meldde, dat het Nederlandsche paviljoen in brand stond. Op dat oogenblik was or echter geen vuur te bespeuren. Vier uur later stond alles in lichte laaie." En zeg ik maar, dat deus schandaaltje veul op mijn vcrtcsseltjo lijkt, en dan (rugkomende op die kolïesale kearels van boeren, amico eerlijk gezeed, had dicen oenen boer, cl ie da-d-ééne woord uitspoog, ongelijk? Om d'n sallemaander nic! En deuzrn duuve! wou ik nouw nic laaii- gor op m 11 baart laten smoren, begrepte? Op «luk van zaken bee ok 'ncn beneden- Moerdijker nog zoow icis as vaderlaandscb g e u ul in zn karkas en as 't er op aan. i.oml. zal ic z'n ei ges nic zoow dikkcls en zoow gemoedereerd op z'n tccncn laten happen. Dan staampt ic trug endan kunci-n11ij nog beter 'non staamp emme:i \an n Ollaandseli lakken stiefeltje as van ncn Brabaanlschcn kiomp cn as zo da nie gelcuvcnperbecren? Ik schei er af. Veul groeten van Trui cn as altij gin horkc minder van o^wen toet a voo niïK

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1931 | | pagina 1