DE EEMLANDEü
BIJKANTOOR
SOESTERKWARTIER
SOESTERWEG 107
Petitionnement voor
Internationale Ontwapening
BELANGRIJKSTE NIEUWS
JOH.DE HEER
BRIEVEN VAN EEN
BRABANTSCHEN BOER
ABONNEMENTSPRIJS ","cUn vo<" Am«r«foort 12.10. XT muad I 0.73, pm
Maandag 27 Juli 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 23
EEN ZWENDELAFFAIRE
ONTDEKT
LICHT OP
9 uur 38 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
DOOR A. A. L. CRAUMANS
AMERSFOORTStLi DAGBLAD
wttit (om grillt wubrlag Itga oagelakkn) I 0.17*/»
BioQeal.od fruco ptr po» per limln l i-, AfiooderiIJte Dunnen I OM.
POSTREKENING 47910 TILttOON 1NTERC. <U
PAUS DER AOVERTENTIEN •-* «a*«■M ttb^nf -»
el kt regel men 10.25. Llefdsdtgbeld*-edv«rttntH* voa ét
kalft vu den prQa. Kklne Adwrtntila JfiEti |ES" b# •oomitbetaling 1—5 ttqét
SB tmu B» regel war 10 tarnt, drtaanal ^lanttan I L-. BteU««m*e* ctfzt 0JQ5
STIMSON.
Het bezoek van Stimson aan de
Duitsche hoofdstad. Een sta-
diereis van den Amerikaanschen
minister in Europa.
Niet alleen is liét van groot belang, dat
de beide Engelschc ministers, Macdonald en
Henderson, nadat Brüning én Curtius ach
tereenvolgens een bezoek aan Londen en
Parijs hebben ge
bracht, zich' naar de
Duitsche hoofdstad
hebben begeven, doch
eveneens moet veel
gewicht worden ge
hecht aan de aan
wezigheid te Berlijn
van den leider der
Amerikaansche bui-
lenlandscho politiek,
staatssecretaris Hen
ry Lewis Stimson.
Dc president der
Vereenigde Staten,
Hoover, heeft hem
naar Europa ge
stuurd om daar het
politieke en economische terrein tc verken
nen. Achtereenvolgens genoten Rome, Parijs
en Londen de eer van zijn bezoek; Zater
dag. in de l^jte middaguren.' is Stimson ten
slotte te Berlijn aangekomen, waar hij con
tact hoeft gezocht met de leidende Duitsche
staatslieden.
Dc Amerikaansche minister is thans vier
en zestig jaren oud en heeft jarenlang al
lerlei juridische functies vervuld. Het was
in 1930, dat hij als rcpublikeinsch senator
van. den staat New-York naar Washington
werd gedirigeerd en toen liet kabinct-Taft
aan het bewind was, werd hij heiast met de
portefeuille voor legcraangelcgenhcden: van
1911—1913. Ook aan den wereldoorlog heeft
hij als reserve-officier het laatst als ko
lonel deelgenomen.
Voorts mogen wij in herinnering bren
gen, dat hij naderhand in opdracht van den
president der Vereenigde Staten gedurende
de woelingen in Nicaragua aldaar werk
zaam was om op tc komen voor de Ameri
kaansche belangen. Korten tijd later, in
1927, werd hij benoemd tot gouverneur van
de Philippljncn.
Toen Hoover het presidentschap der Vcr-
oenigde Stalen aanvaardde, werd hij door
dezen in rliot jaar- .1929. belast met hét
staatssecretariaat (ministeriel van buiten-
laridsche zaken ter opvolging van Kellogg,
den geestelijken vader van 't naar dezen ge
noemde ^ïnti-ooiiogspact. Ook het vorige
jaar, toen de Londen dc conferentie werd
Voor het Soesterkwartler kun
nen abonnementen, adreswijzigin
gen en advertenties opgegeven
worden aa ons Bijkantoor:
gehouden, die dc vermindering der mari
tieme bewapening besprak, was Stimson
weer in dc Engelschc. hoofdstad aanwezig
als leider der Amerikaansche afvaardi
ging en ook later i9 hij herhaaldelijk op den
voorgrond getreden als verdediger der
Amerikaansche inzichten op het stuk dei
ontwapening.
Uit de talrijke persberichten heeft men
kunnen lezen, dat Stimson gedurendo de
laatste weken als vertrouweling cn raad
gever van president Hoover bij het bespre
ken der Euiopecscho vraagstukken (o.a.
den financieclen noodtoestand van Duitsch-
land) een buitengewoon belangrijke rol
heeft gespeeld.
Het voornaamste doel van Stlmson's reis
naai' Europa is ccn goeden kijk te krijgen
op do gebeurtenissen, die hebben geleid tot
den crisistoestand, die in de verschillende
landen van ons continent, vooral in
Duitschland, een vcrontiustend karakter
draagt. Dank zij de vele inlichtingen, cïie
Stimson heeft verkregen, is hij thans ïn
staat zijn regeering nuttige adviezen te ge
ven. Ook wordt hem hot plan toegeschre
ven vooral aan tc sturen op een werkelijke
verzoening lusschcn Frankrijk cn Duitsch
land, opdat zoodoende dc voorwaarden
worden geschapen voor een samenwerking
dezer beide landen; wanneer deze laatste
inderdaad wordt verwerkelijkt, is een be
langrijk clement van onrust uit Europa
verdwenen.
Bovendien is hel een gelukkige samen
loop van omstandigheden, dat Stimson's
ambtgenoot, de Amerikaansche minister
van financiën, Mellon, de vacanliedagen,
die hij in Europa doorbrengt, niet op een
prettige wijze verluiert, maar gebruikt om
een groote activiteit aan den dag te leggen.
Mellon heeft zich namelijk in do moeilijk
ste financieele aangelegenheden, die zoo
wel Europa als Amerika betreffen, inge
werkt en heeft bij dc beslissingen, die te
Londen op de conferentie der zeven mo
gendheden zijn genomen, ccn zeer belang
rijke rol gespeeld.
De beide ministers hebben door eigen
aanschouwing cn door eigen onderzoek zich
een beeld kunnen vormen van de finan
cieele en economische ontreddering van
Europa; bovendien bood het bezoek aan
ops continent hun dc gelegenheid dc po
litieke gezindheden van de verschillende
Europeesche landen te peilen. Dc reis is
voor de beide ministers zeer leerzaam ge
weest en. stellig zullen zij tot het inzicht
zijn gekomen, dat gee.u land ter .wereld
zich kan isoleeren. Do bedenkelijke econo
mische toestand in Europa beïnvloedt even
zeer op dreigende wijze het Amerikaansche
bedrijfsleven, zoodat de bctcekenis der in
ternationale verbanden op economisch ge
bied hoe langer hoe meer lot de Amerika
nen doordringt. Het persoonlijk contact
met de Europeesche politici kan er slechts
toe bijdragen de klare waarheid van dit
onloochenbare feit nog duidelijker te doen
preken.
SNIJBOONMOLENS
2 gaats verstelbaar 1.65.
Wortel- en Aardappelschrap-
machines 4.75.
P.Nierloi»
JU-vgjevï». QOJ7U-288
van het Nederlandsche Volk aan de Ontwapeningsconferentie
in Februari 1932 te Genève te houden. Georganiseerd door de
Nederlandsche Dagbladpers.
Ik verzoek Uwe Conferentie met den meesten aandrang, in naam der
menschelijkhiid, die maatregelen te nemen die tot ontwapening der naties
zullen leiden.
Naam:
Naam:
Adres Adres
Naam: Naam:
Adres
Adres
Dit formulier ingevuld en geteekend toe te zenden door personen 18 jaar en
ouder aan Administratie van het Amersfoortsch Dagblad, met vermelding op
de enveloppe „Petitionnement".
B r em er h a v e n. 25 Juli. (V.D.) Te Bre-
merhaven is men een groote zwendelaffairc
op het spoor gekomen. Ecnigen tijd gele
den werd te VVceermündc de firma Ludwig
Tiede, levensmiddelengroothandel, opge
richt. Rij politieonderzoek bleek deze fir
ma in opdracht van ecri zekeren Ludwig
Tiede uit BerlijnCharlotlenburg te zijn
opgericht door Theo Heukinann en den
oud-kapitein Sehr uit BerlijnXeukölln
Thans blijkt, dat deze firma, die in verbin
ding is gelreden met binnen- en builenland-
sche huizen, "tot een groot zwcndcLconsor-
liurn behoort, dat reeds allerlei onderne
mingen hoeft opgelicht. Vooral een espedi
tiefirma tc Lübeck en Oen bank te Riga
zijn voor belangrijke bedragen, slaclitoffer
van de oplichters geworden. Op 1 Juli. j.l.
werd te Bremerhaven de Bank voor Han
del cn Industrie opgericht. Deze oprichting
is blijkbaar alleen maar geschied om het
de firma Tiede mogelijk te maken gunstige
bedrijfsuitkomsten te fingceren. Op 20 Juli
verdween de gehocle firma met medenemen
van alle waarden. Tegelijkertijd verscheen
in de bladen een advertentie, die het over
lijden meldde van den eigenaar Ludwig
Tiede.
Deze advertentie was slechts geplaatst
om den oplichters tijd tot vluchten te ge
ven, De politie tracht de daders op te spo
ren en heeft dc zaak in onderzoek.
BUITENLAND.
Engelands gouduitvoer.
(Tweede Blad, pag. 1)-
De Yserbedevaart belemmerd.
(Tweede Blad, pag 1).
Stimson's reis naar Berlijn.
(Tweede Blad, pag. 1).
De Zeppelin binnen den Poolcirkel.
(Tweede Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
De Dageraad in Limburg.
(Tweede Blad, pag. 2).
De Sint Laurcnskerk in Rotterdam wordt
gerestaureerd. (Twjcde Blad, pag. 2.)
STADSNIEUWS.
Congres R.K. Kantoorbedienden.
(Eerste Blad, pag. 3).
Zomerfeest in het Soesterkwartier.
(Eerste Blad, pag. 2).
Sluitingsuur voor slagerijen.
(Eerste Blad, pag. 2).
SPORT.
Het 15-jarig bestaan der AmersL Boys.
(Eerste Blad, i,ag. 2)
Hoogste Barometerstand:
762JÏ te Ingö.
Laagste Barometerstand:
745.0 te Stornoway.
Verwachting:
Matige tot krachtige Z. W.
lol X W. wind. afwisselende
bewolking, waarschijnlijk
nog. enkele regenbuien, wei
nig verandering in tempera
tuur.
OVERZICHT VAN DE WEERS
GESTELDHEID.
Nadat een secundaire depressie, die :in
den loop van den Zondag over het Kanaal-
gebied trok. zich met de hoofddepre9eie ovar
Schotland en het Noordzeegebied heeft ver-
ecnigd, is de luchtdrukverdeeling ongeveer
weer als Zatardag. In het W. en Z.W. ech
ter is de barom.eter flink stijgende. De tem
peratuur is meest weinig veranderd en in
Duitschland cn Skandinavië meest boven
de normale.
Behalve in Duitschland, Zuid-Frankrijk
en hat N. van Skandinavië viel, veel regen.
Calais, S.irna en Yarmouth hadden 18, 16
en 15 m.M.
Langestraat 49-51 Tel. 190
Opruiming!
BAD-ARTIKELEN.
AHes moet weg voor Spotprijs.
NIEUWE LUCHTVAARTSCHOLEN
IN RUSLAND.
Moskou, 25 Juli. (V.D.) In de geheele
sovjetunie worden in den laateten tijd
achttien nieuwe luchlvaartseholen opge
richt, die gefinancierd worden door de
Ossoaviachim. De nieuwe scholen hebben
niet in de eerste plaats de bedoeling mili
taire vliegers tc vormen, doch zullen zich
voor een groot deel toeleggen op de oplei
ding van verkeersvliegers.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Wij leveren alle merken.
uMcnhout, 21 July 1931.
Men i er,
Nceê, 't is rneö dn zomer nie dat te!
De vakaansic-mensehcii zijn d'r wezenlijk
mee gekuld. Maarloot ik 1 dalijk boven
op zeggen: 't kan nog heel veul moSvallen,
horre! Da's altij: blaffende hondjes bijten
nie. Da kunde geregeld bespeuren, 'k Uoef
nie veul verders, tc gaan as Trui, om da
sprikwoord.
Die kan ops peulen', flic kan op d'rcn poot
speulcn,,— daar zijn nomv al dc serzaa'.U-
mejoors van 't Nederlandsche leger kost-
schoolmcskes bijEn as g'ok soldaat ge-
viest zijt, dan zuld-ocw ciges toch nog wrcl
heiinderen, as da-d-al die „moeders" van
't bataljon over 'n gèèf moclcke schelsch be
schikken, waar z'in d'n regel gin steek van
meenen. Ik eb r tenminsto in m'nen tijd
cencn g'ad, mouw! As d'n dieën 's 'non
boek zou schrijven: „gebruiksaanwijzing om
van.paprccruuten menschcn tc maken", of:
„wa-d-iederc serzaant majoor mot weten",
darreting 'r 'non-lijst van eeretitels in, waar
ie de „mannen" mee aansprak, zoow dik ga
ge 't boek hie hoofde tc lezen en ollccn maar
naar dc keihaarde koppen te gooien van dc
adspiraant-kurperaale. Waant da was in
mijnen tijd zoow a dc host onbereikbare
hoglc waar me-n-allegaar naar streefden.
Teugeswoorig worde veur ocw lot. officier
teugen vil en dank.
Ik eb 't zoowver, tot kurperaal nie kunnen
brengen, laat ik ocw da-d-'r maar dalijk bij
vertellen, waant ikke en d'n Blaauwe,
toen al waren me kammcraads schenen
achlAraf beschouwd, onzen lijd 'n dartig ja
ren veur tc zijn. Wij waren toen al op alle
manieren aantFooiiógs aangeleed on zoow-
doende zijn mc danok nie verder opgeklom
men as van „kaffer tot soldaat", zoow as
onze mejoor die promoosie uitlec. Waant
\cr6ta me. wèl, aniico, gin ondaankbaarder
baantje in de wcareld, dan oewon tijd v'eur-
11 it te zijn. Waant zeg nouw zelvcrs: as toen
alle nicnschen d'r al over gedocht hadden
as d'n Blaauwe en ikke, dan mag ik op
^taanden \oct in 'ncn krulstóèrt vcraande-
ren, as er dan oorlog zouw uitgebroken cm-
men
Maar ollec. Keulen cn Aken zijn nie op
cencn dag gebouwd en as ge nagaat da-d-et
mensclulom zoowa van ruziemaken aan me
karen haangt, dan motte nóg versteld staan
van dicen zucht naar eeuwigen vrede!
Ochèrme
Terwijl 't gevuul om al die soldaterij
maar af te schaffen bij mijn en d'n Blaau
we, in ons dagen meer veurtkwam uit 'n
verlangen naar ons durpke, vaar mc mee
'n potje kaartspul, 'n kermiske, 'n pintje
bruin en zoow, gewoonweg nooit orn ru
ziemaken dochten. En da's 't echte!
Maar 'aflijn, laat ik er verders over zwij
gen. Aanders trap ik bovcnèrms in dc pol-
litipk mee m'n klompen en die zijn \eul
aanders gewend. za'k maar zeggen!
Maar zoow as ik dan al zee: blaffende
hondjes bijten nie cn om dan op m'nen ser
zaant mejoor trug te komen, ge kun hie
geTeuven hoe goed nie mee mekaar op kon-
neii schieten in dicen tijd. 't Gebeurde wel
's, as ie mijn op z'n „broo" ampart aan 't
opleiën was veur „mcnsCh", dat ie na 'n
ketierke aan f end van z'nen seel schel-
lis was en as ie dan begon te hakkelen^ om
dat ie 't sjuuste woord nie vinden kos, cla'k
'in zeivers hielp.
Orasnegci-, stuk misgeboorte, boltentol-
ter, kever, lïufter, waren de defrente titels
waar 'k recht op scheen t'cmmen en as ie
dan naar de rest zocht, dan zee ik 'm de
rest veur, waant ik had op da punt, wa
mc-n eigen betrof, 'n goei geheugen. Meest
al 'schoten mc dan samen in 'ïien lach en
as ie dan heel vrindelijk \crzocht om as
d'cn-hier-en-guiKtcr-op-te-laai tafelen" za'k
er maar van maken, clan sloeg ik m'n hak
ken teugen mekaren, s.alleueerde aan m'n
pliesiemuls cn zee: „nog 'n woordje astc-
bliéft, mejoor?"
Sprreek op, stuk misère?"
,,'k Ilad gère 'n paar dagen verlof, ma
joor, in n grootmoeder leed-op apegapen,
mejoor cn 't mcnsch hec altij veul van mé
g'öuwen, mejoor, en nouw zouw ik gère op
't end van 'de week vierentwintig uren ver
lof hekstra ernrneii astcblieft. mejoor!"
..Dat lieg je. llè!
„Ja majoor!"
.,I)an kun je gaan, boeiekoolstronk,
maaY op tijd binnen lie".
..Zal nie menkeeren, mejoor; dankocwe!
mejoor,'' cn meteen was ik buiten cn gong
in m'n eigen deur: „de moord \an Raams-
donk, mejoor; gc kun mc dc klompen kus
sen, mejoor!"
'i Was 'nen besten kcarcl, maar ge moes
de waarheid spreken, daar hiew ie erg van.
Eir as ik dan trugkwam mee 'nen meter
cigcnniokte worst, cn ik snee er veur hum
'n el van af in die dagen nog wieren de,
ondci'dfficiers lager betaald as de officiers,
da's na dieën tijd veul voraanderd.
dap zee ik: „asteblieft mejoor. van m'n
grotniocder. mee de. komplementen cn be-
da^rrkü as da k ze nog 's levend eb ge
zien."
..Wanneer zou zc 't afleggen" vroeg ie
dan seérejeus mee "n slukske van 'n tien
ccnffmótois in z'n baanden cn as ik dan
zee? .vaten me afspreken over virlien da
gen.'mejoor," clan hak al verlof veur (Jö
begriirenis van 'n mensch da'k nooit gekend
had.
Zoodn 'k mee 'n paar ellen worst 't va-
derlaand heel schappelijk gediend em veur
zeuven stuivers per week boven dc kóst.
D'n Blaauwe, toen al 'nen zwerver, heele-
gaar allecnig op de wcareld, had nie veul
te missen. Integendeel. Die sprong deur 't
léven mëc geleende piraten, rollekes pruim
en poetsen veur z'n keleegastrijdmakkers.
Toen was ie al erg muzikaal aangeleed,
waant da-d-is n aangeboren zoowas ge
wil. en zelden is 'l in dc provoost zoow ge
zellig gewiest. as toen d'n Tiest z'n blaau
we lest dag en nacht gcried stond om veur
T vaderlaand (c sneuvelen.
't Is nie om m'n eigen 'nen pluim op te
zetten, waant d'n Blaauwe hec veur mijn
ok liccl wat vuiltjes opgeknapt, maar
as ie op z'n mondharmonica, daar achter de
kasjot-deur 't stuk spuide van „O, wa-d-is
da léven schoon", dan wiesl ik dat ie weer
zonder piraten zat eii da's gin smoesje,
maar as dan d'n serzaant van de pliesie-
wacht 'm 's avonds kwam kontroleeren,
dan sloeg 'm d'n blauwen walm in dichte
v.olken teugen, hoewel 't róóken in de kast
verbojen was op straffe van d'n kogel of
7.00w iets, dal ben 'k glad vergeten.
D'r waren serzaants, die dan vroegen
„bedde soms gerokt, blaauw stekelsverken
en as 't stekelsverken dan zee: „bende nouw
effetjesdan was 't, weer klaar. Maar
owec as ie „ja" gezeed zouw emmén!
Waant 't was 'n uitgemokte zaak dat er
in gineen provoost één siegrefje binnen kon
komen! Steld-oew dus veur dat er gebleken
was, da ze mee lieelc pakskes binnen kwani-
men; dat 'r in d'n bak veul steuviger gerokt
wier as in dc kanliene, ollec, dan had d'n
ginneraal om vijf uren nog gineens mee
goed futsoen z'n pierenverschrikkèrske kun
nen drinken en misschiènt was zelfs d'n
minister van oorlog er heelcgaar deur van
z'nen. streek gesukkeld cn gc wit ok wel:
,,'n leger waar de kalmteweg is, is verloren!
Dus d'n Blaauwe redde heel de affaire en
d'n serzaant zette de redding deur mee te
zeggen: „da's oew geraajen, stekelsv?rken"
cn kuchte dan van d'n piratenwalm!
Sommigten vroegen niks. Zeeën olleen:
„nie rooken, egel" en dan prizzeteorde d'n
Tiest 'n piraat van mijn pakské.
Schieten kon ie, daar was gin veurbeeld-
van! 't: Geweer in één haond en dan 9Clioot
ie. achter mekaar de roos' tot snol Hij'is nie
veur JLiiks keiler van de „mikkersMgiae
ochèrme, as ïe 't geweer vast moest houwen
volgens 't boekske, dan schoot ie z'n eigen
in :z*n hakken.
Wemmen d'r 's 'nen keer "n kollesale stuip
mcc g'ad. Me slingen te schieten teugen d'n
kogelvaanger op de hei, of dieen heuvel om
ver moest. Toen kwam d'n Luit. 'Nen me-
nier \an twintig lente's omtrent. Sjuust-
zouw d'n Blaauwe beginnen; 'ncn schutter
as 't heclc leger nog nooit gezien had. Hij
pakte-n't ^geweer vast op 't speulegoed was,
lag aan mee één haandje cn net zóuw ie vu
ren, toen da Luilenafmtje laanks kwam.
D'n Blaauwe kreeg 'n veeg uit de pan die
raak was; d'n mejoor \an -t zelfstc en toen
„zouw ie 's laten zien, hoe 'r geschoten
moest wórden, stomme achterovers!"
En achter mekaar, opgesteld as 'nen nïnn
rod. schoot da manneke zes poedels of 'r
voor hum nooit 'n schijf was uitgevonden
gewiest!
„pezicn siiaauwde-n-ie naar d'n Blaau
we.
„Gezien," zee d'n Tiest: „zoow mot 't dus
nie, Luit!" Toen nam ie 't geweer over, en
zee: „kek, zóów mot T' en daar schoot me
die sallemaander. rncé één haand zes rozen
of ié ze toóverde!
„Waer heb je dat geleerd?" vroeg d'n
luitenaant, die op afklappen sting.
„Van mc moeder, Luit," zee d'n Tiest,
zoow netjes meugelijk in de houding.
Amico, de hei was te klein veur de woede
van da manneke cn as altij. wij gongen op
dén bon omda me stingen te scheuren en
d'n Blaauwe verruurde gin spierke van
z'nen stalen kop. Mij alleen gong vrij vail
straf naar dc kazerne.
En hoe 'k aan al die soldatenherinderin-
gen koom. zulde vragen. Och, jonk, *k kan
d'r 'li kraan 1. vol van potlooicn, maar da me
da zoo te binnen schoot, wel da zit 'm in da
petielemènt da me tcekenen motten volgens
de kraanten. Ik kan d'r bekaanst niet toe
komen, omda 'k zo'n lol eb g'ad in d'n
dienst, wildé da geleuven?
Veul groeten van Trui en as altij gin hor-
ke minder van oewen
toet a voe
DRé.'
