van ^tmirhn Dwcus F. H. LOMANS, Utr.str. 15 KORTE GRACHT4B. TELEF.I ELECTRO- EN RADIO-TECHNISCH BUREAU F. H. LOMANS - Utr.str. 15 - Tel. 843 WIJ vertegenwoordigen de bekende DUCRETET en PHILIPS toestellen Betaling in overleg met den kooper UIT DE WERELD VAN HET KLEINE DE DOKTER AAN HET WOORD" DE MOORD Ga niet eerder op vacantie voor aleer gij een gramofoonkoffer gekocht hebt bij de firma De nieuwste Edison- en Tri Ergonplaten voorradig Programma van 9 I. e. m. 15 Augustus. Het radio-programma van de week ie een dikke bundel van beloften. Waaraan de prettige zekerheid is verbonden, dat ze alle in vervulling zullen gaan. De vraag is nu maar, op de inlossing van welke belofte ge gesteld zijt. Ik stel mij voor, iemand wiens prettigste Vrijdagöche bezigheid het is, hot nieuwe radio-programma door te speuren. En dan maar aanstrepen! Met kruisen, kruisjes, kringetjes en hiëroglyphon vanal lerlei formaat, al naar de mate van aan lokkelijkheid der gepreseuteerde lezingen en muzieken. Het min of meer tragische van dit geval is echter, dat hij tot werke lijk luisteren maar oen heel enkele keer komt. Nu eens is er een dringende corres pondentie, dan een conferentie, soms een boeiend boek, een courantenartikel, ook \oclt hij zich wel eens vermoeid, zoodat hij een korte siësta hoven den luidspreker verkiest, en dikwijls is hij in een stem ming, waarin hij niets liever doet dan eens gezellig converseeren, een wandeling ma ken of een bioscoopje pakken. Aan het cinrl van de week ligt zijn enthousiast be- krabbclde radio-gids in de prullemand en ols er twee of drio van de aangestreepte microfoon-gebeurtenissen werkelijk zijn luidspreker en oor gevonden hebben, i6 het al heel mooi. Toch hen ik geneigd in dezen man een radio-enthousiast te zien. Veeleer dan in zijn buurman, die den gan- schen dag zijn toc6tcl op Hilversum heeft slaan en tijdens de volledige uitvoering van het programma zijn schoenen poetst, zijn eitje lepelt, zijn koffie drinkt, zijn zoon ka pittelt, zijn familie ontvangt, zijn kranten leest en zijn kaartje legt Kiezen zonder tc luisteren is altijd nog beter dan luisteren zonder vooraf te kiezen. Wie „luistert" zonder gekozen te bobben, kan nooit met volle belangstelling luisteren. En het uren on uren achtereen doen toestroomen van radio-klanken in de huiskamer is een pro minente absurditeit. Kfezen wij dus. Ilct is le begrijpen dat we in hel hartje van de vacanlie door den omroep niet overstelpt worden met scricusc extra's en noviteiten. Wie weet, welke verrassingen ons nu reeds in de cuisine worden bereid voor den tijd lat de avonden langer en dc huiskamer bindender worden. Voor Zondag althans wacht ons grootendeëls favoriete amusementsmuziek. De Arnhemsehe Or- kestverecniging dient voor do K.R.O. (Hui zen 298 M.) va-n 8.10—10.40 de Franechc muze met o.a. dc Scènes alsaciennes van Masschet, melodieuse stukken. Met U.S.O. speelt voor dc A.V.R.O. onder Albert van Raalte 's avonds o.a. de „Notcnkra- ker-suile van Tschaikowsky, dnnscn van Glaizocnow en do concertwals van Cha- brier. In hel Casino te Knokkc (Brussel 338.2 M.) (ifaat een reoks rhapeodieën, dc ..Piet Hein" van Peter van Anrooy, de Xoorwocgsohe van Svendsen, de Spaanschc van Chabrier, de Hongaarschc No. 0 van Liszt en de „Rhapsodic in Blues" van Gerskwin (óók oen rhapsodie cn zeker niet de slechtste van het rijtje!), Knlundburg (1135 M.) brengt om 8.20 een hcele reeks be kende ballclmuziekcn: Rameau, Grétv, Gliick en Mozart, Berlijn (418 M.) richt het concert van 12.20 ook op genoeglijke wijze in met een serie populaire 6tukken, waar onder het „Könstlercarnaval" van Svcnd sen, Koningsbergen (2174 M.) stuurt 's avonds de „Zigeuncrba'ron" van Johann Strau-s dooi-, het Lcipziger Symphonic- orkest (Leipzig 259.3 M.) vraagt evenmin om gefronste wenkbrauwen Men ziet. het is in den aether evenals tc land en te water, den tijd voor ontspanning en pret. Speciaal vestig ik even uw aandacht op dc uitzending van Paul H in demi Mi's „Serena den" (München 5:13 M. om 8.20) Het is een kleine cantate voor sopraan, alt-viool en cello op zéér romantische teksten, maar het aardige is, dat Ilindemilh, naar heden- daagsch gebruik, de muziek zoo goed als anti-romantiscli heeft trachten tc maken. Ook dit; Ilindemith is géén „Grübler". Dit in verband met uw vacantiestemming. 5 uur). Do hoeren Honk van Dapperen en Jon Monisscn spelen ter afwisseling o.a. de „Kinderspelen" van Bizet voor piano vier handig. Kostelijke, geestige cn brilliante pianomuziek, waarnaar ook dc kinderen gaarne even zullen luisteren. Vangt u ze tegen dien tijd? Ouderen van dagen vin den het misschien wel prettig, Walter Nie mann, den romanticu6-pur-sang, nog eens aan het klavier tc hooren. Hij speelt voor Breslftu (325 M.) om half negen twee eigen composities. In PtTlJs (1725 M.) gaat ds avonds tien voor tien een kwartctje van Darius Mil- baud on tc Praag (487 M.) speelt omstreeks dien tijd de knappe musiker Erwin Schul- hoff, die zijn pianistisch hart voor drie kwart aan de Jazz verpand heeft, sonates van Scarlatti. Maandag komt hot Utrcchtsch fluitkwartel weer voor de N.C.R.V.-microfoon (Hulzen, 298 M., om Dinsdag geeft George Robert met medewerking van den onvolprezen hoboïst Stotijn een orgel concert (Hilversum 1875 M.). Op wolk or gel hij zal spelen, wordt ons niet verraden, doch wij hopen, dat het zijn Haarlemech orgel in de Bavo is. Het U.S.O. spoelt des avonds voor denzelfden omroep do „Nuits dan6 les jardins a Espagne" van de Falla voor piano en orkest. Ricardo Vines, aan wien hot stuk werd opgedragen, heeft het in 29 eens in Tlvoli gespeeld: onvergete lijk! Dc piano is al6 or k es instrument ge bruikt en haar mogelijkheden worden in het geheel der orkestrale instrumentatie op onuitputtelijke wijze benut. Misschien kunt u na afloop hiervan juist nog de strijk-muziek van Purcell hooren, die te Kalandburg (1153 M.) wordt, ge speeld. Het is wel een abrupte overgang, maar dc kans is prachtig! Woensdag. avond om acht uur-twintig ccn kleine ope ra van Franz Schubert voot de Berlijnscha microfoon (418 M.). „Die Versohwornen" hcetto de eenakter aanvankelijk, doch de Weenschc censuur vond dien titel wat ge vaarlijk en daarom werd zij omgedoopt in „Der hausliche Krieg". De aanleiding tot deze binnc»shui6che twisten is een af spraak van een aantal vrouwen om hun echfgenooten, die het oorlogsterrein verko zen boven den huiselijken haard, bij hun ihuiskcm?t vóór straf heel koud cn on verschillig te behandelen. Dc strijdbare helden, dio van deze afspraak op de hoog te werden gebracht, besloten om tegen over hun vrouwen precies dezelfde hou ding aan te nemen Langs welke we gen do vrede weer toegang vindt, loert u deze kleine opera, (Mm fijn cn gracieus SchubCTt-werkje, dat slechts uit elf „num mers" bestaat. Een ervan, een marsch, gaat op heel geestige wijzo in het Polonaisc- rhvtme over. Men kan zich in de Schu bert sfeer al vast imvorken, door 's mid dags naar de „Unvollendete" tc luisteren, die om 3 uur 50 te Bournemouth gaat (Deventry 1554.4 M.). Prof. Hermann geeft te Praag (-487 M.) 's avonds om 9 uur 30 een halfuurtje: Janntsnekü Dnlirlt, stormen de liefhebbers van koorzang naar den luidspreker. Berlijn (41S M.) geeft 's avonds om 7.20 zee humoristische koor- werkjes w.o. „die Bcredsankeitvan Haydn en orn 9.20 (Leipzig, 259.3 M.) geeft liet koor van de Weenschc Staatsopera een koorseronads ter gelegenheid van de „Salzburger Festspiele". Het programma doet u dadelijk tot luisteren aansluiten. Vrijdag en Zaterdag geen dringende bij zonderheden. WOUTER PAAP. Voor dc opname van biologische gebeur tenissen bezit dc U.F.A. in haar ateliers te Neubabclsberg een met alle middelen der moderne techniek uitgerust laboratorium-. Aldaar kunnen geleerden en studeerenden hun kennis verrijken. Een vakman cn uitstekend kenner der biologie staat hier aan het hoofd. Alle ge bieden der biologie of botanie, zoölogie of anthropologic worden hier geëxploreerd. Voor dit werk bestaat groote belangstel ling, want wie zou niet gaarne willen we ten hoe dc planten geleidelijk groeien en bloeien, hoe zich de bevruchting voltrekt, hoe zich het liefdesleven en den strijd in de dierenwereld afspelen, hoe de micro-wezen tjes ontstaan, hoe zich een kuiken in een ei ontwikkelt enz.? Ik kwam juist op het oogenblik om ge tuige te zijn van enkele opnamen van het plantenleven. Het ontkiemen der stuifmeel korrels van narcissen, werd verfilmd. Het is zeer begrijpelijk, dat dit een zeer lang zaam proces is, dat slechts moeilijk ver filmd kan worden. Uit dit massamateriaal kiest men de interessante phascn der ont wikkeling cn zoodoende kan men door een handige montage een proces van uren in een tijdsruimte van enkele minuten en se conden samenvatten. Bij de vertoonihg sug gereert dit eenigszins het denkbeeld, dat de betreffende planten van dc eerste kiemen tot volle bloei slechts enkele minuten noo dig hc-bben gehad. De opnamen geschicdep automatisch. Het opnameapparaat is met een uurwerk ver bonden, (lat zoowel dc regeling van motor als van camera regelt. De electrische stroom die de motor in werking zet, wordt van wis selstroom tot gelijkstroom getransformeerd cn vervolgt haar weg door een condensator. Het preparaat, dat verfilmd moet worden, wordt voor micro-opnamen onder d© mi croscoop der opname-installatie gelegd en door een sterke kooldraadlamp belicht. Zoo wel een koclinrichting als filters zorgen voor de juiste afstemming der lichtbron, in het andere geval zou het kleine wezentje ten gevolge van de groote hitte van de boog lamp ten gronde kunnen gaan. Door ccn lamp slaat men het object gade. In een roodachtig verlichte bak zag ik voorts in vochtige aarde een aardappel g j- plant, die reeds ontkiemde. Hier werden Bij de nieuwe-platen, die Tri Ergon in de ifgsloopen weken heeft doen ver schijnen, zijn er eenige, die bizondere be langstelling verdienen. Wij bedoelen die, waarop eenigo nummers zijn vastgelegd van het dans-orkest „The Famous Six". Volgens den maatstaf, in ons vorig? artikel vastgolegd, is dit inderdaad een dansorkest, en geen jazz-band in den abeoluten zin van het woord. Maar stuk voor stuk zijn deze zes musici van den bloede. En wat het luisteren naar deze platen zoo tot een ge not maakt is het feit, dat het orkest be schikt. over twee pianisten, die meesters zijn in liet samenspel. Wie houdt van hel genre, in ons land beoefend door Han Beu ker en Wouter Denijs, die schaffe zich ccnige pliton van „The famous Six" aan. Het rythme, dat deze beide pianisten ontwikke len, is verrukkelijk cn hun syncopations bewonderenswaardig. Ilct b?st zijn zij in den aanvang van „Du hasl mir heimlich die Liebe ins Ha us gebracht", de bekende 6low uit „ïhre Hoheit bcfeh.t", waarin zij een schitterend duet geven, naderhand ge steund door saxofoon en viool. Het num- mor van deze plaat is T.E. 6174. Voorte speelt dit ork?st „Zum eretcn Mal sind wir allcin", wals uit de film „Die Million". Aan den anderen kant staat „Zwei Augen so bstörcnd wie deine", uit de operette „Die Toni ius wien". Als men deze plaat koopt onder nummer 6173, hooft mon deze num mers zonder refreingezang. Men kan ze ook met krijgen. En wie anders zou de refr?incn zingen dan Kurt Muhlhardt? Hij zingt deze beide nummers op 6175. De twee pianisten van 6174, waarover wij zoocvcn spraken, doen ons aan den ande ren kant van die plaat genieten van een nieuw product van Robert Stolz: „O Doro thea, wenn ich dich sell", w?lko slow ook voorkomt op 6133, maar don weer met re freingezang. Tri Ergon 0176 brengt twee nieuwo tan go's van bizondere kwaliteit: „Es wird in hundert Jahrcn wieder eo ein Frühling e?in" (van Dostal) cn „Dort unterm Flie- derbaum" (van Reisfcld), gospeold door dc tangokapcl „Martinez". Deze kapel is. voor zoover ons bekend, inderdaad een „N?ucr schcinung"; maar zij is lang niet slecht. Aardige, vroolijke nummers zijn er ver schenen van de kapel dor gebroed?rs Slci ner. Op 6178 „Die walzer der welt", een pot pourri van Robrecht (beide zijden) en op 6179 een alleraardigste Rheinland?rpot- pourri „So tanzt man wiodcr", die aanvangt met het bekende lied uit vervlogen dagen: „Drinken nog oen druppie". Aan don an deren kant „Kuckuck-Walzer". gecompo neerd naar bekende motieven. Ten slotte nog een plaatje van den tenor Wilhelm Gomb?rt. Op (1180 zingt hij „Ob du mich licbst", een lied uit Nakiris Hoch- zeit van Paul Llncke, en „Zwei dunklc Augen" een lied van C. Hoins. Wij hopen, dat Tri Ergon nog moer platen van dezen fijn-beschaafden zanger zal uitbrengen. Zij zijn bealist de moeite waard. Rr. de groei van den wortel, het ontkiemen cn het bladechieten verfilmd; een ontwikke lingsproces, dat ongeveer 3 weken duurt. Tegelijkertijd werden nog opnamen gemaakt van dc pink*erbloesems en van de onge slachtelijke bevruchting van zeewier. In een ander laboratorium ontmoeten wij onder allerlei omstandigheden platenver zamelingen de meest verschillende diersoor ten. die reeds als filmster gewerkt hebben of nog zullen werken. Achter tralies zit een prachtig gekleurde kater vreedzaam teza men met duiven cn een kip. zonder hen iets te doen. Ginds heeft een aap vriend- schop gesloten met een kat cn liefkoost haar. Hier vreten een hond, een kat en een aap uit een en dezelfde bak. Daartusschen door roepen papagaaien, en zetten zich kopje-krauwend op den schouder van hun meester. In ccn kooi dommelen muizen cn in een klein basin zwemt een Jonge zeelt, die op haar voedsel wacht. Voorwaar een zonderling allegaartje en men zou zich in de arke Noachs wanen, indien niet juist toebereidselen worden ge maakt om Nebo, den kater te verfilmen Nebo knipoogt tegen het schelle licht van dc schijnwerpers. Wat zou Nebo van dit al les wel denken? yy ZOMERTIJD ONWEERTIJD. „door den bliksom getroffen Bij door den bliksem getroffen menschcD ziet men merkwaardig genoeg dezelfde spo ren cn vormen als op levenloozc voorwer pen door den bliksem worden achtergelaten. De menschelijkc huid kan weliswaar de electriciteit geleiden, doch niet verder dan lot een bepaalde grens. Zoodra die over schreden wordt, verandert de electrische energie zich in meerdere of mindere mate In warmte, waardoor cellen of weefsels ver woest worden. Hierbij treden anatomische cn physiologische eigenaardigheden op, die men bij geen enkele andere 60ort van \ei- wondingen aantreft. Dc benaming; brand wonden is daarom niet geheel juist; de ver schijnselen hebben slechts enkele punten van overeenkomst met brandwonden. Een bijzonder kenteeken van de door den blik sem toegebrachte verwondingen zijn de grijsblauwe of roodachtige vlekken, die met een stomp voorwerp schijnen te zijn ver oorzaakt. De typische „büksemfiguren zien er eenigszins uit als tatoeeeringen cn ko men eveneens dikwijls voor. In het begin zijn zij scharlakenrood. Een soort 6triemen ziet men ook dikwijls; daarentegen zijn de op witte litteekens gelijkende kwetsuren tamelijk zeldzaam. Bij andere zieke weefsels neemt men ge woonlijk abnormale prikkels waar, dit is echter nimmer het geval bij dc weefsels rondom de bliksemsporen. Toch zijn er in het lichaam wel inwendige storingen ver oorzaakt, doch deze uiten zich op andere wijze: door storingen van de werkzaamheid der dormen, opzwelling der gewrichten, ver mindering van den eetlust, door hoofdpijn, slapeloosheid of nerveu6e storingen. Soms treden ook darmbloedingen, mot koorts ge paard gaande geelzucht of ciwitafscheiding op. Wanneer bepaalde deelcn van het iichaam verlamd zijn, zal dit na eenige dagen reeds belangrijk verbeteren, terwijl op cfen duur de verlamming geheel ver dwijnt. Soms wordt een door den bliksem getroffen persoon ook op slag krankzinnig, terwijl in andere gevallen later ook krank zinnigheid optreedt als nevenverschijnsel. Den laatsten lijd heeft dc Weenschc pro fessor Jellnik op dit gebied veel materiaal verzameld, waaruit hij de merkwaardigste conclusies maakte. Het bleek, dat op leven loozc voorwerpen niet de geringste sporen van een 6meltproces of ander verhittings- proccs waren te bekennen. Zoo werden door den bliksem op stukken blik sneden gemaakt met randen, dio zoo glad en zoo scherp waren als een scheermes, doch van smelting was geen sprake. Op een 6tuk glimmer waren de bliksemsporen zoo fijn vertakt, dat een etser ze slechts mot de grootste moeite zou kunnen namaken. Het meest wordt men echter getroffen door de volkomen overeenstemming tusschen de sporen op levende en levenloozc lichamen, de grondvormen der figuren zijn tot in de kleinste bijzonderheden aan elkaar gelijk, of het nu een stuk metaal of erts betrof, dan wel de menschelijkc huid. Het verras- de is, dat overal precies dezelfde meetkun dige wetten worden gevolgd cn dat zelfs daar, waar de figuren zich meerdere malen herhalen, een volkomen systematische aan eenschakeling kon worden opgemerkt. VERHAAL VAN DE WEEK Hier was de moord gebeurd. Op liet schel penpad, tusschen de dichte rhododendrons, was hel lijk van den ouden lieer Jansen, den eigenaar van het buiten, gevonden. Het gras naast het pad was nog vertrapt. Men kon zien, dat ccn hevige worsteling had plaats gehad. Een paar afgebroken lakken lagen onder de struiken. Slim stond roerloos op het pad. Alleen zijn oogen waren in actie. Onder de bor stelige wenkbrauwen gluurden ze rusteloos rond. Zooals hij daar stond, in de inval lende duisternis, lag er iets onheilspellends over zijn magere, in een lange, opwaaiende regenjas gehulde gestalte en zijn scherp, roofvogclachtig profiel verhoogde liet effect van vogelverschrikker. Een pracht-premic was door dc nabe staanden uitgeloofd voor dcngcen, die een aanwijzing kon geven, welke zou blijken le leiden tot een opheldering van de misdaad, Slim, detective van naam was direct na het onderzoek der recherche ter plaatse ge komen. Kon hij maar een afgerukte knoop, een weggeworpen eindje sigaret vinden. Met een beetje geluk zou hij zijn slag dan wel verder in den doolhof vinden. Een klikkend geluid kwam uit liet don kere boschje aan zijn rechterzijde. Koud liep een rilling langs zijn rug. In een se conde had hij den toestand overzien en, zonder dat hij er zich van bewust was, bleef hij even 6trak kijken naar het boschje, waar het geluid vandaan wa6 gekomen. Een re volver had geketst. Het schot was op hem gericht en hij was een man des doods ge weest, als zijn gelukkig gesternte hem ntet voor den kogel van den sluipmoordenaar behoed had. Dc man, dien hij zocht, stond daar, een paar pas van hem af, in het dichte gebladerte. Want er was geen twijfel aan, of de moordenaar van den ouden heer Jansen was teruggekeerd naar de plaats van het misdrijf, gedreven door den onver- klaarbaren drang, die den misdadiger doet terugkomen, soms al terwijl de politie nog op het terrein haar onderzoek instelt. Mo gelijk had de kerel het een of andere voor werp verloren en vreesde hij, dat Slim hem vóór zou zijn, als de politic het nog niet had gevonden en meegenomen. Of er niets gebeurd was. de handen in de zakken stekend, keerde Slim zich lang zaam om en 6taptc weg in de richting van de oprijlaan, naar het toegangshek der bui tenplaats. Hij stapte kalm door. maar had een gevoel of hij op eieren '.iep. Ieder oogen blik kon een 6Chot vallen. Een wee gevoel die haast, die hem in do beenen zat en die hij, met inspanning van al zijn wils kracht onderdrukte. Zijn rug bood een prachtige schijf. Toen hij een bocht ln het pad gepasseerd was, kreeg hij zijn moed eindelijk terug. Hij versnelde zijn pa6 op het gras loopend, om zijn belager te mis leiden. Zoo kwam hij bij het hek; hij ging den straatweg echter niet op, maar ver dween ijlings achter de takken van een treurwilg, die naast den ingang over de brecdc sloot hing. Ecnig6 minuten later verliet een korte, dikke man eenvoudig gekleed cn met het uiterlijk van een gezeten burger de buiten plaats door het toegangshek. Hij liep vlug voorbij den wilgenboom. Maar toch niet zoo vlug of Slim had drie kieken van hem ge nomen met de kleine camara, die hij in den zak van zijn regenjas meedroeg. Toen de man uit bet gezicht verdwenen was, kwam Slim le voorschijn cn wandelde vlug naar het dorpshotelletje, waar hij zijn intrek had genomen. t Dien avond, om elf uur werd Slim bij den inspecteur op het politiebureau toege laten. Nadat hij zich voorgesteld had cn hem een stoel was aangeboden tegenover den inspecteur aan het bureau-ministre, deelde hij het doel van zijn bezoek mee. Hier zijn drie, vrij duidelijke foto's van den kerel, zei hij, terwijl hij drie kiekjes voor den inspecteur neerlegde. Deze nam ze op, hield zo bij de lamp cn barstte uit in een onbedaarlijken schater lach. Onthutst cn belcedigd stond Slim op. Dat is geen manier, meneer, zei hij 6Chcrp. De inspecteur wierp dc foto's op zijn bu reau, keek Slim aan en viel neer op zijn stoel. Zijn lachbui bedaarde langzamerhand en toen hij eindelijk genoeg gekalmeerd was, lichtte hij Slim, met horton en stooteu in. U hebt een concurrent gekiekt, meneer Slim cn hij u! De inspecteur opende een lade van het bureau, nam er een foto uit, on wierp deze op het blad vóór don verbaasden detective. Toen hernam hij rus tiger: Meneer De Pauw. uit Amsterdam, was u een paar minuten voor op het buiten van dc familie Jansen. Toen hij u hoorde aan komen, is hem dezelfde theorie van den mis dadiger, die op den plek der misdaad terug komt, door het hoofd geschoten. Hij heeft 7,ich verdekt opgesteld, en wat u voor het ketsen van een revolverschot hebt versleten was het klikken van een camera. Slim nam zonder veel plichtplegingen af scheid van den inspecteur. Ik heb hem maar niet verteld, wal Dc Pauw over zijn tronie verteld heeft. Het type van een misdadiger! De inspecteur wierp de foto in dc lade cn deed deze op slot. Fn dat heet Slim! mijmerde hij, glim-' lachend na.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1931 | | pagina 19