AMEOSFOORÏSCH DAGBIAI)
NIEUW PARIJS
OVERHEMDEN
GEEN POSITIEVE CONCLUSIES
Fa. B. KRAAL
ELLENDIGE TOESTAND ONZER INDUSTRIE
Zaterdag 8 Augustus 1931
-DE EEMLANDER"
30e Jaargang No. 34
GEEN SPRANKJE LICHT
„Wü leven op zeer hoog peil"
Lijstenmakerij en Kunsthandel
Omlijsten van platen
Rugzakken Veldflesschen
Kampeerartikelen
LANGESTRAAT 26
DERDE BLAD
KAASOVERZICHT
Een onderhoud met den heer
Zaalberg, directeur:generaal
van den Arbeid
Do Maasbode heeft een onderhoud gehad
meta den heer Zaalberg, directeur-generaal
van den Arbeid, over den algemeenen toe
stand van het oogenblik in onze nijverheid.
Wij ontleenen daaraan het volgende
Hoe ziet u den algemeenen toestand
vroegen wij den heer Zaalberg.
„Die is ellendig en geen sprankje licht
Gaat u maar nade werf „Conrad" weg,
Rijkée dicht, Burgerhout geen werk, de
„Gusto" bijna uit, Wilton ontsloeg op grooto
schaal. Onze textiel-indu9trie ziet haar ex
port vernietigd zij leed in 1929 groote ver
liezen op voorraden, maar nu is er een be
drijfsverlies van duizenden guldens per
week.
Met onzen scheepsbouw, één van onze
basis-industrieén, waarop ook de machine
industrie rust, is het absoluut mis.
Aardewerk Ffft,
Glas Een scherende handbeweging.
Diamant Zoo goed als weg."
Aan kranige industrieelen danken we, dat
In groote concerns Nederland wat mee te
praten heeft, maar dit heeft ook nadoelen
als die heeren gaan uitcijferen, waar ze het
bedrijf het voordeeligst inkrimpen.
Gelukkig houden we de kunstzijde te Ede
(ik weet ten minste niet beter), nu Milaan
gesloten wordt, maar de Unilever zet maar
even, in verband met concentratie, zes zeep
fabrieken stop: te Gouda, Zutphen, Meppel,
Den Dolder, Leiden. Het is héél erg.
En ziet u dan onze reederijen eens; alleen
de Indische lijnen houden het uit.
En daar komt de klap tegen onzen kolen-
export nog bij."
Waar ziet u de zwakste plekken in ons
land
„Het Noorden is heelomaal nul, maar dat
is vooral landbouw. Twente wankelt.. Bra
bant, waar we haast nooit werkeloosheid
hadden, ziet er nu talloozen in de werkver
schaffing. Alleen Helmond heeft er duizend.
In Eindhoven merkt men niet zooveel, want
Philips ontsloeg vooral Qngehuwden en
vreemdelingen, die teruggaan naar hun
oude woonplaatsen."
„Maastricht met zijn glas- en aardewerk
is heel somber. En daarbij vooral de wer
keloosheid op het platteland.
De werven voor den bouw van zeeschepen
hebben bijna niets to doen. En geen werk in
het vooruitzicht. Hior kan de toekomst be
teren. Dit is niet het geval voor den binnen-
scheepsbouw. Deze wordt niet beterna
tuurlijk gevolg van de wijziging der tech
niek. In het schipper9bedrijf wordt zwarten
honger geleden".
De oorzaken?
„Er zijn er tweehonderd, behalve de oor
log, die van alles de schuld is. Sommigen
zoeken het alleen in den landbouw. Hier
eijn de bronnen verplaatst: Wij brengen on
ze bloemen naar Nice en op de Zwitsersche
Alpen, maar moeten op de Londensche
markt concurreeren met de Australische bo
ter".
Verandering van handelspolitiek?
„Ons land is het allcrkwetsbaarst. Wij
moeten het van in- en uitvoer hebben".
Een tolunie met Duitschland?
„Dit ware fataal, want onze weg gaat ook
over zee".
En een tolunie met België?
,.Zou niets dan voordeel zijn. We hebben
zooveel overeenkomst".
Men zegt, dat u, do „roode" Directeur,
heil ziet in verlichting der sociale lasten.
Is dat zoo?
„Ik ben altijd de hardste propagandist ge
woest voor een sociale wetgeving, maar bo
venaan staat de noodzaak om te leven. Wij
zijn zoo diep in den put, dat alles helpt.
Alle kleino beetjes helpen to be or not to be
Wat nog werkt, werkt meestal met verlies
of met kleine winst. Het is een wedstrijd
van uitgemergelde menschen.
Men fluistert, dat op do Rijksbegrooting
ruim vijftig milliocn tekort geraamd wordt.
„Zou mij niets verwonderen. Het Rijt
heeft ook nog veel te weinig over de ge-
meentefinancien te zeggen.
250.000 werkeloozen! En cr zullen er veel
meer komen. Bereken u dat eens. Wij moe
ten voor een groot doel mede door Indië be
staan.
Dus u wil toch loonsverlaging
„Wij leven op zeer hoog peil. In geen land
worden hooger cischen gesteld aan woning,
kleeding en voeding. Nu de groothandels-
prijzen zijn gedaald, de vraag naar tal van
waren desondanks gering blijft, is de waar
de van den arbeid verminderd. Dit feit ne-
geeren maakt Nederlandschen arbeid (via
het product) onverkoopbaar. Wij moeten
helaas naar een lager niveau. Het is moei
lijk, maar de werkeloosheid is een veel en
veel grooter kwaad dan alle andere ver
slechting op sociaal terrein. Ik ban liever
de werkeloosheid uit dan heel Twente drie
of vier dagen per week werkt. Men derft
daar tot 30 pCt. van het loon. Wie zal dan
nog over 10 pCt. loonsverlaging klagen
DOOR EEN ELECTRISCHEN TREIN
DOODGEREDEN.
Een besteller-nachtwaker
's Gravenhage, 7 Aug. Op de spoor
baan van Den Haag naar Rotterdam is gis
teravond ruim elf uur ter hoogte van de
Brinckhor6tlaan de 51-jarige H. P. O. be
steller-nachtwaker bij de spoorwegen, wo
nende in de Carpentierstraat, door een naar
Rotterdam rijdenden electrischen trein aan
gereden. De man bleef met een groote wond'
aan het achterhoofd liggen. Een te hulp ge
roepen wachtdokter kon slechts den dood
constatceren. De G G. D. heeft het stoffelijk
overschot naar het Gcm. Ziekenhuis over
gebracht.
PERSONALIA.
's Gravenhage, 7 Aug. De luitenant
ter zee der 2e klasse J. F. W. Nuboer is
tijdelijk werkzaam gesteld op het bureau
an den Marinestaf.
EEN 104-JARIGE.
Vrijdag a.s. bereikt de oudste inwoonster
van Maastricht, de wed. Magnee, den hoo-
gen leeftijd van 104 jaar.
Arnh. weg 32 Tel. 1069
en portretten, passepartouts
en ovale lijsten.
Billijke prijzen.
LANGESTR. 35
TEL. 30S
GROOTE KEUZE
NEDERLANDSCH DANSCONGRES.
Verecnigings jubileum.
In den loop van deze maand wordt door
dc bekende Nederlandschc Vcreeniging van
Dansleeraren haar jaarlijksch congres te
Haarlem gehouden, n.l. van 18 tot en met
21 Augustus.
Deze bijeenkomst, die voor de .^danswe-
reld belang heeft, daar èrLl5cslIsr wordt over
wel en wee gedurende de eerstvolgende
maanden van do Hollandsche dansleeraren,
zal dit jaar om nog een andere reden de
aandacht trekken. Gelijktijdig met dtt con
gres herdenkt de Nederlandschc Vereeni-
ging haar tienjarig bestaan na de samen
vloeiing in 1921 van het „College van Ned.
Dansonderwijzers" en den „Nationalen
Dansonderwijzersbond" Na deze fusie is
de vereenging gegroeid tot een aanzienlijk
organisme, waarbij incer dan 100 van de
meest vooraanstaande dansinstituten van
hef land zijn aangesloten. Als leden zijn
eveneens toegetreden tal van toonaange
vende dansinstituten \an Duitschland, En
geland, België en Indië.
Vanzelfsprekend zullen met het te hou-
den congies eenigc fceniclljkhcden gepaard
gaan, die echter een intiem karakter zullen
dragen.
MOTOR-ONGELUK.
De bestuurder reed bl] een
bocht reebt door.
Dordrecht, 7 Aug. Hedenavond half
elf heeft op den 6traatweg Zwijndrecht
Rijsoord een ernstig motor-ongeluk plaats
gehad.
Bij het nemen van een bocht reed een mo
torrijwiel, bestuurd door den heer van N.,
met op de duo zijn vriend J., rechtdoor, ten
gevolge waarvan Van N. van zijn motor
vloog en een zware hoofdwonde en inwen
dige kneuzingen bekwam. In zorgwekken-
den toestand werd hij naar het ziekenhuis
te Rotterdam vervoerd.
Zijn vriend kwam met den schrik en en
kele lichte verwondingen vrij.
NIET GEPOOGD EEN AGENT
TE OVERRIJDEN.
Roermond, 6 Aug. („Tei.") De recht
bank alhier sprak heden den chauffeur P. J.
uit Stramproij vrij van de hem ten laste ge
legde poging tot doodslag op den agent van
I politie der gemeente Weert J. H.
J. was ten la6te gelegd, dat hij in den
nacht wan 11 op 12 Juni j.l. onder de ge
meente Weert gepoogd heeft den in uni
form gekleeden agent van politie H. met
een door hem bestuurden vrachtauto te
overrijden.
HET LANDBOUWCONFLICT
IN OOST-DRENTE.
Waar dóórgestaakt wordt, ge
bruikt men machines.
Naar Het Vad. verneemt, is met ingang
van heden in Eemmercompaskuum, Em-
mererfscheiderveen en Munsterscheveld de
staking in het landbouwbedrijf opgeheveD,
doordat ook van arbeiderszijde aanvaard is
het in de jongste conferentie mèt den Rijks
bemiddelaar, den heer Westerdijk, tusschen
de besturen getroffen accoord, dat neerkomt
op een verlaging der loonen voor den ko
renoogst en het aardappelrooien van 5 pet.
In de overige doelen van het district duurt
de staking nog voort en is geen toenadering
te bespeuren. De korenoogst is inmiddels
bijna geheel met behulp van machines ten
einde gebracht.
Naar van werkgeverszijde wordt meege
deeld, worden thans maatregelen getroffen
voor gemeenschappelijken aankoop van
aardappelrooimachines, om met behulp
daarvan ook den aardappeloogst zonder ar
beidershulp te kunnen voltooien. De bemid
delingspogingen worden intusschen nog
voortgezet.
HULDIGING L. P. MAARTENS.
In een buitengewone bijeenkomst van de
's-Gravenhaagsche Winkeliersvereeniging in
„Victoria" is de afgetreden voorzitter, de
heer L. P. Maartens, gisteravond op harte
lijke wijze gehuldigd. Daar waren o.a. aan
wezig de heeren E. G. Schürmann en L. de
Groot, resp voorzitter en secretaris \an de
Kon. Ned. Middenstandsbond.
De nieuwe voorzitter, de heer J. K. F W.
van Bommel, heeft den heer Maartens in
een rede hartelijk gehuldigd voor het velo
werk, dat deze voor de winkeliersvereeni
ging heeft verricht.
Het gaal op dc markten alles k&lui toe.
Ondanks de inderdaad zeer slechte :oc*tan-
den in het builcniftnd, met name in Duitsch
land, toont de kaashandel bizonder veel
moed, door rustig de aangevoerde partijen
kaas in te koopen, tot prijzen voor eerste
soort omstreeks 40 ct. p. p. en soms iets hoo
ger, en de 2e soort voor prijzen van 3438
ct.; de vrij talrijke partijen flink afwijkende
soorten, gingen van de hand omstreeks 30 ct.
per pond. Deze prijzen zijn voor een loo-
nend bedrijf voor den kaasboer, zonder
éénige twijfel, te laag. Maarof wij
dit nu al constateeren, helpt niets. De feiten
zijn er, en moeten geaccepteerd worden.
Wij spraken heel toevallig een inspecteur
van de belastingen, die met geen enkel
woord iets tastbaars wilde zeggen, maar
tóch gaf hij ons den indruk, dat het met de
inkomens van de kaasboeren zeer droevig
is gesteld. Vrij zeker is dit wel juist, en dan
ziet het er niet alleen voor deze boeren,
maar bovendien voor tal van middenstan
ders slecht uit. We schreven er voorheen
al eens meer overgaat de kaasboer op
alles bezuinigen, stelt hij b.v. uithet ver
ven van zijn boerderij en schuren, bijbouw
van een varkensschuur of ander gebouw,
aankoop nieuwe wagen, nieuw tuig voor zijn
paard, goud horloge aan zoon of dochter,
enz. enz., kortom worden ó.lle niet beslist
noodzakelijke uitgaven uitgestelddan
drukt dit ongetwijfeld zeer op den midden
stand. Ook de werkman zal getroffen wor
den. De landbemesting zal verminderen en
daardoor minder werkkracht noodig zijn.
Voor zoover de boer in de stad is of op reis,
zal hij zoo min mogelijk uitgeven, enz..
kortomde harde noodzakelijkheid dwingt
tot bezuiniging op Alles.
VERPACHTINGEN VAN LANDERIJEN.
Dringend verzoek tot ver
laging door den Bisschop
van Breda.
Mgr. P. Hopmans, bisschop van Breda
6chnjft in „S. M.":
„Niemand zal ontkennen, dat de pachters
in dezen hoogst ongunstigen economischen
toestand in het landbouwbedrijf voor te
zware lasten zitten. Verleden jaar is door
verschillende eigenaars reeds een matige
verlaging van pacht toegestaan. Ieder ech
ter, die den toestand goed doorschouwt, zal
moeten erkennen, dat dc verlaging van 10
20 procent niet voldoende is geweest en dat
de pachters werkelijk hun pacht niet kun
nen opbrengen.
Daarom durven wij onzen Kerk- en Arm
besturen en onzen katholieken instellingen
dringend verzoeken, dat zij aan hun pach
ters een alleszins behoorlijke verlaging zul
len geven. Voor te stellen, met hoeveel pro
centen de pacht dient te worden vermin
derd is niet mogelijk, dewijl sommigen voor
een zeer hooge, anderen voor een minder
hoogc pacht staan. Ieder geval moet afzon
derlijk worden beoordeeld.
Wij vertrouwen, dat genoemde besturen
naar recht en billijkheid zullen handelen
en van hun pachters geen pacht zuilen vor
deren, die ze niet kunnen opbrengen".
DE VINDING VAN DR. BENDIEN
Dr. N. M. Josephus Jitta, voorzitter
van den Gezondheidsraad,
heeft een onderhoud
met hem
Er staat nog niets vast
Zeist, 7 Aug. Gistermiddag heeft dr. N.
M. Josephus Jitta, voorzitter van den Ge
zondheidsraad, oen bezoek gebracht aan dr.
Bendien. arts to Zeist, in verband met dc
bekende proeven op het gebied der kanker
bestrijding.
Als resultaat van het onderhoud, dat de
voorzitter van den Gezondheidsraad met dr.
Bendien heeft gehad, heeft dr. Josephus Jit
ta de toezegging gedaan, dr. Bendien in con
tact te brengen met de instituten en labo
ratoria. welke zich bereid verklaard hebben
zijn proeven to controlceren.
Naar aanleiding van dit bezoek vernam
het Nedcrlandsch Qorrcspondcnticburc.au
van hem nog de volgende bizonderheden:
„Gistermiddag kwam ik bij dr. Bcndicn
en in oen langdurig onderhoud heeft deze
mij een uiteenzetting van zijn standpunt
gegeven en van de resultaten zijner proe
ven.
In Engeland achtte men dit resultaat be
vredigend. zoodat men daar od do zaak
wenschte door te gaan. Dr. Bendicn klaag
de over gebrekkige medewerking van Ne-
derland6cho ziekenhuizen en laboratoria,
waaraan hij verzocht had zijn onderzoekin
gen te mogen uitwerken en nader te contro
leeren. Hij kon daarvoor niet voldoende ge
legenheid krijgen. Door deze houding voelde
dr. Bendien zich door dc Nederlandschc col
lega's eenigszins achtergesteld.
Thans, zoo vervolgde dr. Jitta, is het pu-
DR. N. M. JOSEPHUS JITTA.
bliek in volle opwinding, de kranten staan
vol met ingezonden stukken en bijna ieder
een bemoeit er zich mee. Patiënten uit ver
schillende landen komen naar Zeist, in do
hoop daar genezing te vinden.
Ik wil er den nadruk op loggen, dr. Ben
dien heeft dit zelf trouwens verklaard, dat
omtrent dc mogelijkheid van genezing nog
niets uitgemaakt is en nog niets vaststaat.
Er is nog geen enkele positievo conclusie tp
trekken, dat dc methode Bendien inderdaad
tot genezing zal kunnen leiden. Uit een hu
manitair en ethisch oogpunt acht ik het niet
verantwoord, verwachtingen bij de men
schen te wekken, welke wellicht niet ver
wezenliik,t kunnen worden.
Natuurlijk is het onze plicht alles nauw
gezet te onderzoeken. Maar dit wetenschap
pelijk onderzoek caat buiten het publiek
om. Niet alleen omdat wetenschappelijk on-
derzock altijd het beste geschiedt in de stil
te. maar ook, omdat, indien do resultaten
negatief zijn, de publiciteit er beter buiten
kan blijven.
Zijn er werkelijk houvastgevende positie
ve resultaten bereikt, welnu, dan wordt het
vanzelf wel bekend.
Er zijn nu in ons land verschillende in
stituten en laboratoria, waaraan menschen
van naam verbonden zijn, die van het kan
kervraagstuk eei> speciale studie hebben ge
maakt, en die zich bereid verklaard hebben
de onderzoekingen van dr. Bendicn te con
trolccren.
Ik zal nu dr. Bendien met deze personen
in contact brengen. Op welke wijze dit con
tact tot 6tand gebracht zal worden, is thans
nog niet bekend.
In het algemeen is do houding dezer in
stituten en laboratoria tegenover dr. Ben
dien niet onwelwillend, eerder het tegendeel
Daarom is het wellicht goed, dc aandacht
erop te vestigen, dat dr. De Bruin Groeno-
vcldt zijn brief op eigen initiatief geschre
ven heeft. Het Instituut voor Preventieve
Geneeskunde als zoodanig staat daar bui
ten.
Vanochtend kreeg ik antwoord uit En
geland op mijn laatste schrijven. Deze brief
behelsde niet het onbeschofte antwoord, dat
in een der dagbladen verondersteld werd,
dat men mij zou geven, maar een uitvoerig
overzicht van de mcening in Engeland. Ook
daar was men van meening, dat cr langen
tijd noodig zou zijn, alvorens er positieve ge-
gegevens zouden te verkrijgen zijn. Over be
handeling en genezing van patiënten werd
niet gesproken; het betreft alleen het stel
len der diagnose. Voor het overige was het
in het algemeen een bevestiging van de
reeds gepubliceerde berichten."
Een verzoek van dr. Alfred Piney.
Dr. Alfred Piney, van het kanker-hospi
taal te Londen, heeft zich verplicht gezien,
het onderzoek naar de waarde der methode
van dr. Bendien voor het vroegtijdig aantoo-
nen van kanker nog een paar dagen uit te
stellen. Onderdeden van het spectrofotome
trisch toestel, dat bij deze methode van
diagnose wordt gebruikt, en die door Zeiss.
Ie Jena, zouden worden geleverd, waren
niet in voorraad en moeten dus speciaal
worden geslepen.
Inmiddels aldus do N.R.Ct., heeft
dr. Piney zich gewend tot dr. Bendien om
zoo mogelijk diens toestel ter leen te
krijgen.
DR. S. G. T. BENDIEN
Naar aanleiding van de opmerking van
Dr. Josephus Jitta over den brief van
Dr. de Bruine Groeneveldt hadden wij gis
teravond nog een kort onderhoud met
Dr. Bendien, die on6 het-volgende mede
deelde:
„Ik heb deze weck een brief ontvangen
van Dr. de Bruine Groenoveldt, die als
volgt luidde:
Geachte Collega!
De afdeeling kankeronderzoek van het in
stituut van pracvcntieve geneeskunde heeft
uw boekje „Specifieche Veranderungcn des
Blutserums (ein Deitrag zur Scrolcgischen
Diagnose von Krcbs und Tuberculose) di
rect na verschijning in ernstige studie ge
nomen, doch daarin geen aanleiding kun
nen vinden het door u beschrevene als een
stap voorwaarts te beschouwen op het ge
bied der serologische kankerdiagnostiek in
het bijzonder, of het kankervraagstuk in
het algemeen.
Te zeer echter naar onze meening wordt
in den laat6ten tijd in'de leekenpers aan
deze onderzoekingen aandacht gewijd.
Wij hebben besloten daarom u in de ge
legenheid te stellen uwe methode van sero
logische kankerdiagnostiek pereoonlijk in
ons laboratorium te demonstreeren, ten
einde de waarde' er van aan te toonen.
Ik heb dus de eer, u namens bovenge
noemde afdeeling uit te noodigen, u zoo
spoedig mogelijk met one in verbinding te
6tellen.
Met collegiale groeten,
Uw dw.,
J. R. DE BRUINE GROENEVELDT.
Daags na ontvangst hiervan berichtte
Dr. Groeneveldt mij, dat hij verzuimd had
mede te deelcn, dat hij dezen brief als open
brief aan de N. R Ct. had aangeboden. Te
gelijkertijd ontving ik vin bet hoofd van
dc afdeeling kankeronderzoek, dr. de Krom
me (de eigenlijke leider) een brief, waarin
deze vroeg of hij eens bij mij mocht komen
praten, omdat mijn boekje zeer de aan
dacht had getrokken.
Aan den anderen kant heeft Dr. Jitta mij
medegedeeld, dat hij ten zeerste verwon
derd was over het optreden van Dr. de
Bruine Groeneveldt. Verder kan ik mij na
tuurlijk over liet onderhoud met Dr. Jitta
niet uitlaten. Alleen wil ik dit nog zeggen,
dat ik dirokt heb aangenomen, dat een
brief in dergelijken vorm en in een derge-
lijken toon gesteld, niet kon uitgaan van
een Instituut, waarin zitting hebben man
nen als prof. v. d. Hoeven, prof. Gorter,
Dr. v. d. Horst, mr. Idcnhurg en prof.
Krom."
Naar wij vernemen heeft Dr. Bendien de
laafste dagen uit ongeveer alle dcelen van
Europa brieven ontvangen van professo
ren, die naar Zei6t willen komen om d.e
nieuwe methode van kankeronderzoek te
bestudeeTen en te leeren. Zoo hoogleera
ren uit Napels, Oostenrijk, Engeland, Pa
rijs en Roemenië.
