AM ERSF 'OOSTS CIH DAGBLAD
NIEUW PARIJS
OVERHEMDEN
Fa. B. KRAAL
Feuilleton
Zaterdag 15 Augustus 1931
„DE EEMIATSDER"
30e Jaargang No. 40
TWEEDE BLAD
DE ARBEIDSDUUR BIJ
PHILIPS
UIT DE STAATSCOURANT
WILLEM GROENHUIZEN
Lijstenmakerij en Kunsthandel
Omlijsten van platen
Rugzakken Veldflesschen
Kampeerartikelen
groote keuze
LANGESTRAAT 26
ITALIAANSCH BEZOEK
AAN AMSTERDAM
VAN AMSTERDAM NAAR
ALKMAAR
Wat is in een naam?
MINERALE WATER EN SPUITWATER
ESSENCES VOOR LIMONADES 35 CENT
A. v. d. WEG LANGESTRAAT 23 tel. 217
fte öiauw£
Verkorte werktijd en
bijbetalingen
De X. V. Philips Gloeilampenfabrieken
ie Eindhoven heeft de volgende circulaire
tot haar personeel gericht:
In het begin van het jaar hebben wij,
door de algeheel© wereldcrisis daartoe ge
dwongen, voor verschillende afdeclingcn
«Jen werktijd tot 40 uur verkort, waardoor
het ons toen mogelijk gemaakt werd, een
groot aantal werknemers, die wij anders
hadden moeten ontslaan, in dienst te hou
den. Wij koesterden daarbij de hoop, dat
do omstandigheden zich zoodanig zouden
■wijzigen, dat wij tegen den winter weer
langer zouden kunnen laten werken en
dat de hijbetalingen van 40 tot 42 uren in
verband daarmede een tijdelijk karakter
zouden dragen
Tot ons leedwezen valt thans echter
slechts t© constateeren, dat in de algemeen
heerschende economische crisis intueschen
nog geen verbetering is ingetreden.
Zouden wij thans voor de afdeelingen
die 40 uur werken, overgaan tot een uit
breiding van den werktijd, dan zou deze
slechts gepaard kunnen gaan met een
dienovereenkomstige inkrimping van het
personeel, hetwelk momenteel nog 12,703
peisonen omvat.
Hoewel een volle werkweek van 48 uren
voor de onderneming economisch natuur
lijk veel gunstiger is dan een verkorte
werkweek, hebben wij in het belang van
onze arbeiders, toch gemeend te moeten
besluiten, voor die afdeclingcn, die mo
menteel korter werken, dien verkorten
werktijd voorloopig nog te handhaven,
waardoor het ons mogelijk is om vooral
m dezen slechten tijd meer arbeiders in
onzen dienst te houden
Als gevolg van het bovenstaande hebben
wij opnieuw onder do oogen moeten zien,
of en in hoeverre aan do arbeiders öen
zekere bijbetaling boven de 40 uren zou
moeiep blijven plaats vinden. Weliswaar
is het ons, zij het ook met groote inspan
ning. mogen gelukken op verschillende af-
deeiingen door producticvergrooting do
werkweek reeds op tc voeren, doel) eon
aantal af deelingen werkt nog steeds 40
uren per weck.
Waar nu gebleken is. dat de bedoelde
bijbetalingen voor deze afdeelingen niet
van zulk een tijdelijkcn aard zouden zijn
ais aanvankelijk werd gehoopt, komt het
ons, met het oog op de daaruit voort
spruitende hooge lasten, niet gewenecht
voor, deze in baar vollen omvang te blij
ven toepassen. Wij hebben derhalve beslo
ten ze (ingaande 21 Augustus) voorloopig
alleen te handhaven voor onze gehuwde
arbeiders en voor hen, die wegens kost
winnerschap door ons met hen worden ge
lijkgesteld.
Wij hopen, dat do omstandigheden het
ons mogelijk zullen maken, door productie-
vergrooting de werkweek ook voor de ove
rige afdeelingen geleidelijk uit te breiden,
waaardoor het nadeel, dat deze gewijzigde
toepassing van de bijbetalingsregeling voor
sommige arbeiders oplevert, automatisch
zal komen te vervallen.
vangen ter kennis gebracht i.z. dc dreigen
de arbeidsconflicten in dc Koninklijke Vcr-
eenigdo Tapijtfabriekcn Rotterdam,
Moordrecht cn Deventer, alsmede bij de
N.V. Verccnigde Jute cn Cocos fabrieken
van L. J. lieymeyor ie Ap?ldoorn.
Terwijl de staking bij dc Koninklijke
Verconigdc Tapijtfabriek inmiddels oen
feit is geworden, heeft het dreigend con
flict bij dc firma ll?yrncycr te Apeldoorn
geen voortgang gehad. Van werkgevers
zijde worden ons hieromtrent nog de na
volgende inlichtingen verstrekt. Door de
firma Heymeyer was aart de arbeiders
organisatie voorgesteld de looncn der we
vers met 10% te verlagen, teneinde met al
dus verkregen loonbesparing en metle door
verdere bezuinigingsmaatregelen dc moge
lijkheid tc scheppen een aantal export-
orders tc bemachtigen, zoodat liet moge
lijk zou zijn, den wsrklijd op 48 uren per
weck te handhaven. Dc directie verklaarde
zich bovendien bereid om dc loonsverla
ging wederom to laten vervallen, indien
onverhoopt mocht blijken, dat dc bedoelde
exportorders niet zouden zijn te bemachti
gen. Desniettegenstaande is door de arbei
dersorganisaties het voorstel der firma
Heymeysrs afgewezen cn verklaard, dat in
dien dc looncn zouden worden verlaagd liet
werk zou worden neergelegd. Zooals reeds
werd bericht is van de zijde der patroons
voorgesteld het geschil bij dc firma Hey
meyer© door arbitrage tc beslechten, welke
voorstellen eveneens door de arbcidcrsor-
anisatic werden afgewezen.
UIT DE TEXTIELINDUSTRIE.
Het conflict bij de firma
Heymeyer.
Onder dit hoofd werden Zaterdag menige
inededeelingcn van werkgeverszijde ont
Bij Kon. besluitt is. op zijn verzoek, aan
F. Tjaberings, lid van den Voogdijraad te
Winschoten, eervol ontsiag verleend onder
dankbetuiging voor dc als zoodanig bewe
zen diensten;
is benoemd tot lid van den Voogdijraad te
Dordrecht M. Stevcnsc, Ie era ar bij het M. O.
tc Dordrecht, wonende aldaar;
bij beschikking van den minister van
staat, minister van binnenlandscbc zaken
cn landbouw is voor het tijdvak 1 Aug. 1031
tot 1 Aug. 1932 benoemd tot assistent aan
de Landbouwhoogcschool te Wageningcn T.
Kuipers, aldaar.
Onderscheiding.
Bij Kon. besluit is benoemd lol officier in
dc orde van Oranje-Xassau de kolonel der
artillerie van het leger in Xcdcrlandsch-
Indic G. J. Pitlo, met bepaling, dat het ver
siersel der orde zal zijn met de zwaarden.
Bij K.B. is aan mr. J. C. A. Eyerwijn te
Noordwijk verlof verleend tot het aanne
men van het officierskruis der Orde van liet
Legioen van Eer van Frankrijk.
Consnlaire Dienst.
De heer E. D. v. Walree, oud-consul dei-
Nederlanden, oud-directeur van de Twcnt-
sche Bank ,cn van de Ncclerl. Handel Maat
schappij, te Baarn, is benoemd tot lid der
Commissie, belast met liet afnemen van het
examen voor den Consulairén dienst.
Rijksverzekeringsbank.
Is te rekenen van 16 Juli 1931 aan me
vrouw X. GerritzenStuurman eervol ont
slag verleend als adjunct-commies bij dc
Rijksverzekeringsbank
ZENTRA HORLOGES.
3000 horlogemakers in Duitschland, Oosten
rijk, Nederland en Koloniën verkoopen en
garandeeren Zentra uurwerken.
Voor Amersfoort
Langestraat 43.
Gevestigd 1885. Tel. 852,
Gedipf. horlogemaker
Arnh. weg 32 Tel. 10S9
en portretten, passepartouts
en ovale lijsten.
Billijke prijzen.
DE OPENING VAN HET NIEUWE
PAViLLOEN.
o-G r a v c n h a.'g e, j> Aug. !l«:t uiivoc-
»id comité voor dc NedcrlanJ.cche (ioel-
ïeniing aan de Int. Koloniale Tentoonstel
ling tc Parijs bericht, dat de opening van
het nieuwe XedcrlamJsche paviljoen op
Dinsdag IS dezer niet om drie uur, doch
om vier uur V> middags zal plaats hebben,
teneinde maarschalk Lyautey, den Fran
chen rcgecringscommissaris. die met den
ullan van Marokko in Lotharingen ver
toeft, gelegenheid te geven bij de opening
aanwezig tc zijn.
LANGESTR. 35
TEL. 308
is met ingang van 1 October 1931 benoemd
tot controlcerend-genceskundigc bij de Rijks
e'rzckcringsbank di W. L. Pcnris. thans
lijdelijk genèeskund'^bij dc medische af
deeling dier'.Instelling.
Pesterijen, Telegrafie en Telefonie.
Bij beschikking vaiy tjnnpirp.ciqni rpenc
raai der Posterijen, Telegrafie en Telefonie
is met ingang van 16 Augusjtus-,1931 aan;
wezen als beheerder van het- bij post-, telc
graaf- en telefoonkantoor tc Rotterdam, Ma
thcnesserplein. de kommies bij den post
telegraaf cn telefoondienst, P. C. Borstlap.
EEN VERTOORNDE BURGERWACHT.
de
Dc burgerwacht van Heerlen heeft
volgende motie aangenomen:
Dc burgerwacht, in gvootcn getale bijee
op 13 Augustus, gezien het*ongehoorde feit,
dat daags voor de komst van De Dageraad
op last van hoogerhand door den common
dant cicr burgerwacht bij de burger witch
Iers de geweren moesten worden weggt
iiaald; protesteert tegen deze lastgevin.
voortvloeiend uit lafheid en verval. Deze
diepsehrijnende daad van ondank en onge
motiveerd wantrouwen geeft des te meer te
denken, daar het hen geldt, die men
1918 zoo dringend noodig had en wien men
zooveel iof heeft toegezwaaid. Zij heeft een
slechten indruk teweeg gebracht te meer
nog. daar geen fouilleering naar wapenen
heeft plaats gehad bij dc communisten cn
anarchistische Dageraders, noch hij mili-
taille communisten in de mijn-streek, noch
hij S.D.A.P.'crs. die met de Dageraad heb
ben gecomplotteerd.
Opleidingsschepen der Kon.
Marine Academie
Amsterdam, li Aug. De beide Ila-
liaansche opleidingsschepen van de Konink
lijke Marine-Academic to Livorno, die in
den afgeloopen nacht aan den steiger van
de HollandAmerika Lijn hoeft gemeerd
staan onder bevel van admiraal Dornenico
Cavagnari. Commandant van de „Vespucci'
is de Overste Auguste Radicati di Marmorï-
to. Commandant van de „Colombo" kapi-
ein Bruto Brivonesi. Beide schepen zijn
zeilschepen. Dc Admiraalsvlag wordt ge
voerd door de Vespucci een zeilschip van
betrekkelijk recenlcn datum, met een wa
terverplaatsing van vierduizend ton, iets
meer dan die van de „Colombo". Dc „Ves
pucci" is gebouwd naar hot model van het
beroemde oude fregat „Vittorio Emanue-
Ic", doch is, wat accomodatic betreft, geheel
modern ingericht met dc nieuwste clcctr.
installaties aan boord en met uitstekende
verblijven voor leerlingen cn bemanning.
Dc totale oppervlakte der zeilen bedraagt
tweeduizend vierkante Meter, terwijl het
schip 95 Meter lang is.
Hedenmorgen heeft de Marinccomman-
mt van Amsterdam, Kapitein ter zee
Romswinkel, zich aan boord van de „Ves
pucci" begeven, om Admiraal Cavagnari te
begroeten. Ook de havenmeester, de heer
Van der Poll en de garnizoenscommandant
van Amsterdam maakten hun opwachting
aan boord van het schip. Later in den
morgen, legen twaalf uur, beantwoordde
de admiraal het bezoek van den Marine-
commandant, door een bezoek aan de Ma
rinewerf, waarna hij zich per auto naar
bet Stadhuis begaf om door Burgemeester
Dc Vlugt ontvangen tc worden. Ook de Iia-
liaanschc consul te Amsterdam heeft zijn
opwachting bij do Italiaanscho gasten ge-
maat. Hedenmiddag begeven do officier-en
zich naar Dcri Haag, waar een ontvangst
plaats vindt op het Italiaanschc gezant
schap. waarna hedenavond in het Italiaan
sche Legatiegebouw de gezant den g8sten
cn diner aanbiedt, waarbij o.a. ook kapitein
ter zee Romswinkel zal aanzitten.
Dc beide schepen, die 12 Juli uit Livorno
zijn vertrokken cn een bezoek hebben ge
bracht aan Portofcrraio, Lissabon cn Brest
vertrekken 18 Augustus a.s. naar Kiel,
gaan vervolgens naar Danlzig, vandaar
naar Londen, Solent-Bay, Ceula cn zullen
in October weer te Livorno terug zijn.
Een reis mei den. eiecic'.schcn
hein
Het is een Utrechtenaar niet vaak gcgciêii
in een elect rise hen trein te zitten. Dc lijn
UtrechtAmsterdam zal nog wc! niet zoo
snel gcëlectri/icecrd worden, al komt ze er
wat het vervoer betreft, toch zeker voor in
aanmerking. Vandaar dat het voor een
Utrechtenaar een particulier genoegen is cm
van Amsterdam naar Alkmaar cn terug to
gaan of zijn bestemming te bepalen lot een
van de vele bloeiende gemeenten aan dio
lijn..Dc clcclrische wagens zijn prettig, ruim
en licht (ook 'savonds, en dat w? bedoe
len het licht zegt iets bij dc Ncd. Spoor
wegen, waar dc derde klas-coupé's kenne
lijk alleen bestemd zijn voor slapers of pra
ters; men weet nog altijd niet dat juist do
intellectueel die in den trein moet lezen,
vrijwel uitsluitend „derde'* reist.)
Dc clcclrische trein zoemt en gonst als een
transformator; het omgeeft den reiziger met
een geluidende aura van moderne energie.
Dat is ook al prettig. En prettig is het snelle
haast onmerkbare wegzoeven van het sta
tion, waarbij de trein na een paar secon
den al op gang is. Dat doet aan de métro
in Parijs denken. Maar bet is veel minder
lawaaiig. Het is zoodoende lieelemaal niet
erg om in een „boemel" tc-rcclit te komen.
Het woord „boemel" kan na dc complete
olcctrificalie heel goed uit dc vocabulaire
geschrapt worden. Een elcctrischo boemel
heeft zelfs een extra-bekoring. Men ziet nog
eens wat op de stations, cn het trcinpubliek
changeert voortdurend. Dat is ook al aar
dig. Terwijl men de voortvarende cnergio
van dc Spoorw egen leert waardecrcn in het
aanbouwen van nieuwe perrons, moderno
overkappingen cn aardige doosjes van
wachtkamers.
Maar hier nu komen wc, waar wc wezen
wilden. Die nieuwgebouwde stations hebben
geen van alle een duidelijken naam. Terwijl
de stations meer en meer op elkaar lijken
cn een uniform aspect krijgen, dus een
naam broodnoodig is. Dc bewoner van do
streek zal het wellicht zoo erg niet vinden,
maar voor „vrcc-rndelingcn'' is het ondoen
lijk tc weten, waar men is. Het stoppen
duurt zoo kort, dat men zich niet kan verge
wissen door vragen etc. cn het afroepen
van den naam door den conducteur wordt
hier terecht als een verouderde mode be
schouwd. Dat gebeurt dus ook niet. Aan een
paar groote stations zagen wij den naam
éénmaal aan het oude gebouw, en op con
van de nieuwe lazen we den naam in kleine
witte lettertjes op oendriepersoons-
bankje ergens tegen een wachtkamer.
Wij maakten zoocven een vergelijking
rnet de métro. Het zou waarlijk geen luxo
zijn als dc Xed. Spoorwegen ook in dit op
zicht het uitnemende voorbeeld van de Pa-
rijsche métro volgden en niemand van do
reizigers meer in dc onzekerheid of twijfel
lieten.
Gedurende hun verblijf te Amsterdam
zullen voor officieren en beraauuing ver
schillende feestelijkheden worden gearran
geerd. Als adjudant is tijdens zijn verblijf
alhier aan Admiraal Cavagnari toegevoegd
dc luiteuaut-ter-zee 2e klasse J. J. Qucré
EEN AUTOBUS IN BRAND.
Een autobus der N.V. Vitesse tc Moer-,
gestel is aldaar onder het rijden in brand
geraakt. De inzittenden werden gered. Do
bus is geheel verbrand. Verzekering dekt
do schade.
Ieder lijdt maar dc hoogmoedige lijdt het
meest.
ANIDA.
Geautoriseerde vertaling uit het Engelsch
van J. S. FLETSCHER door
Jhr. C .A. L. v. d. W.
Armintradc knikte.
Geheel juist! antwoordde hij. U is vol
komen op do hoogte.
Zou u ons daarover alles willen ver
tellen V vroeg Crole. Mij dunkt dat de hccle
zaak hoogst eenvoudig is!
-— Zoo klaar als een klontje, antwoordde
A renin!) ad2 gl in;! schend. Tl*, ben als zijn
ag./.t of fcemiddels.'.r. of zooals 11 het wilt
noemen, opgetreden. Ik kende hem uit
briefwisseling, door mijn deelgenootschap
van mij.t vorige bank. Zooals u gezegd heeft,
had ik den eersten diamant cenigen tijd in
bw.vM'incr. De tweede overhandigde hij mij
pursue.i'.'jk in Marrpsdale. op den tweeden
dag van zijn verblijf aldaar.
Zoo, heeft u hem daar ontmoet?
Ja, zeker!
Volgens afspraak? En waar.
In Birnsidc, \snamiddags. Wij waren
hoogstens tien minuten samen.
En wat gebeurde er toen?
Wij spraken over den verkoop van de
diamanten en kwamen tot een overeen
komst.
Mag ik vragen lot welke overeenkomst?
Zeker! Hij gaf mij de voorkeur.
Zoo, zoo. Een voorkeur? Dus u kon ze
tegen een bepaaldon prijs koopen?
Natuurlijk. Maar ik zal u de voorwaar
den laten zien, geschreven door Mazaroff.
Ilij heeft mij dio door licm gctcckend ge
bracht.
Uit een lessenaar nam hij een stuk pa
pier en gaf het aan Crole.
Ik heb het gezien, zcidc deze. Hij gaf u
voor een maand do voorkeur om de diaman
te koopen voor een honderd vijf en zeven
tig duizend pond. En u heeft dat aange
nomen?
Ik heb dat aangenomen cn dc diaman
ten verkocht voor twee honderd duizend.
Dat is alles!
Crole knikte. Daarna boog hij zich voor
over cn keek Armintradc strak in liet gc-
zich.
Juist. En wat gebeurt er nu met de
honderd vijf en zeventig duizend pond, die
aan Mazaroff hadden uitbetaald moeten wor
den?
Dat geld staat ter beschikking van de
wettige erfgenamen.
Crole wees op mij.
Mijnheer Holt is universeel erfgenaam,
hij hoeft recht op alles.
Armintradc koek mij glimlahend aan.
Dat is heerlijk voor mijnheer Holt.
Maar is u daar zeker van? Wat is er waar
van hetgeen men vertelt: Salim Mazaroff
zou Andrew Merchison zijn cn mevrouw
Elphinstonc in werkelijkheid mevrouw
Merchison? Ook hoorde ik dat het testa
ment verdwenen is!
ITet testament is hier! zeide Crole, tor-
wijl bij een enveloppe liet zien, u mag het
lezen.
Armintradc las liet stuk aandachtig cn
gaf liet daarna terug.
Wat zegt u ale advocaat en notaris van
dit document? vroeg hij rustig.
Dat niets het ongeldig kan maken, ant
woordde Crole. De erfenis kan ook niet be
streden worden. Alles wat mijnheer Maza
roff bezat behoort aan mijnheer Holt. Dus..
Dus ik ben mijnheer Holt honderd vijf
cn zeventig duizend poncl schuldig, zeide Ar
mintradc met een glimlach. Zeer goed zal
ik de cheque cn dc papieren aan u zenden, mr.
Crole? Het zal dadelijk gebeuren. Ik ben
blij, dat het testament gevonden is.
Wij stonden op.
Vond u het niet noodig om bij het on
derzoek getuigenis af te leggen? vroeg May-
Ihornc aan Armintradc.
Wat moest ik getuigen? Mijn zaken
met Mazaroff hadden niets tc maken met
den moord.
Maylhornc knikte cn daarna gingen wij
heen.
HOOFDSTUK XXI.
Nieuwe aanwijzingen.
Buiten gekomen keek Maythorn'o Crole
vragend aan.
Voldaan? vroeg hij.
Tot nu loc wel. Ik moet do cheque nog
ontvangen en dan is de zaak afgeloopen.
Dat is prachtig als je tevreden bent.
zeide Maylhornc. Ilij liep een oogenblik
verder cn stond toen stil.
Ik zou zoo gaarne iets meer willen we
ten over liet doen cn laten van Mazaroff
op den dag, volgende op zijn aankomst in
Marrasdale, mompelde hij. Dat is alles zoo
vaag, zoo onzeker. Wij weten niet waar hij
geweest is, of hij voor den volgenden dag
of avond een afspraak heeft gemaakt.
Maardaar komen wij wel achter....
Nu zijn Eccleshare cn Pars!ave aan de
beurt, als wij door die twee eens wat ver
der kwamen
Hij stond stil en riep een taxi. Crole
schudde het hoofd.
Ik geloof, dat Eccleshare een even be
trouwbaar verhaal zal doen als Armintvade,
riep hij uit. Wij zijn het spoor bijster, May
thorne!.... of liever wij zijn nog niet op
den goeden weg. Ik heb een voorgevoel, dat
Armintradc en Eccleshare cn Parslave niets
van den moord afweten of er iets mede te
doen hebben. Wij hebben nog niet diep ge
noeg gegraven!.... wij moeten nog veel
dieper graven.
Toch moeten wij Eccleshare cn Parsla
ve ondervragen, antwoordde Maythorne. Wij
kunnen een wenk krijgen, een aanwijzing.,
iets. Misschien, vervolgde hij, toen wij in de
taxi zalen, misschien begrijp ik hoe dc
vork in dc steel zitmaar ik moet nog
meer gegevens hebben. Conduit Street! riep
hij tot. den chauffeur. Ik wil eerst even naar
mijn kantoor, voor wij naar Eccleshare
gaan.
Voor zijn kantoor stond een gloednieuwe
Rolls-Royce wagen, toevertrouwd aan de
zorgen van een chauffeur in livrei. Crole
lachte, toen hij ilit zog.
Een van de aristocratische cliënten, hè,
Maythorne? zeide hij. Op zijn minst een
hertog of een hertogingeloof ja niet
Integendeel; als jullie dat wilt weten,
dat is dc wagen van sir Samuel Leekc
of liever een van zijn wagens. En ik geloof
wel tc wdtcn, wie wij boven zullen vinden.
Wie? vroeg Crole. Lady Leekc?
X'jcn, haai- neef Mal li son. Ik duif er
om tc wedden. Ik verwachtte hem vandaag.
Kom binnen!
Wij gingen Maylhome's kamer binnen hu
daar stond gekleed naar de laatste mode,
met zijn hooge» hoed geheel achter op zyu
hoofd, met zijn handen in dc zakken van
zijn keurig gcplooidon bro.'k, het jong-
mcnsch. dat ik in Huntingdon en York met
Mazaroff had zien praten, een schilderij te
bekijken. Toon wij binnen traden, draaide
hij zich om cn keek Maythorne aan.
O. mijnheer Maylhornc! Ik kwam u
bezoeken, ti weet weldie Mazaroff-ge
schiedenis. Mijn oom, weet u
Ik weet er alles van, viel Maythorne in
de rede. Heel vriendelijk van u, mijnheer
Mallison.
Neem een stoel. Mijnheer Crole. Mijnheer
Holt....
-- Ik hel» u meer gezien, mijnheer H/.t.
In ITutlingdonmet Mazaroff.
En later in York, /.oide ik.
Tuist in York ook. Een vreemde ge
schiedenis, hè?
Wat weet 11 er van. mijnheer Mali**'
Vroeg Maythorne. Wij probe eren om -co- 1
mogelijk inlichtingen te krijgen. En als u
ons iets kunt mededeelen
(Wordt vervoig-ty.
