I BRIEVEN VAN EEN
BRABANTSCHEN BOER
deêêmlandeq
Buitenlandse!*
Overzicht
JOH.DE HEER
BELANGRIJKSTE NIEUWS
Buiteolaaid
BIJKANTOOR
SOESTERKWAP.TIER
SOESTERWEG 107
ABONNEMENTSPRIJS 5 «m am>iIom t no. p» i o.rj. m»
PRIJS OER ADVERTENTIEN «"•-*««•••• u» -e «b^np Mtn.».
Maandag 24 Augustus 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 47
Piano's, Orgels, Radio
DE OVERSTROOMING IN
CHINA
OPWINDING ONDER DE
BASKEN
LICHT OP
8 uur 33 min.
DOOR A. A. L. CRAUMANS
L. J. LUYCX ZOON
KEERT DE RUST IN CUBA
WEER?
DE WANHOPIGE POGING
AMERSF00RTSÖ1 DAGBLAD
"Trk wnkekf «pa oopelmkka) 0.17»/»
Bl»»..l»,d fruco pet po,i pa I nmmM, f 1- AfxoadtrlDk. nm) r OM.
fOCTKEKBNINQ «7910 TILEZOON INT EEC UI
eik* rege) toot» f 0.25. Ltefdadtgheld»-adv«rteatl£» voor ét
WHt v*5 den priji. Kkine Advertentie» JCEITIES" by vooruitbetelteg —5 rtpla
M «nt. «te regel mm 10 «nt, èlwt) pUmo f L—t*tr» 0^5
Nieuwe klachten der Dultscho
minderheid. Onvoldoende
xnaatregelon der Poolsche re
geering.
Wanneer in September do "Volkenbonds-
raad weer bijeenkomt, zal hij zich op
nieuw moeten bezig houden met het Oost-
Opper-Silezische vraagstuk, dat reeds in
Januari hot onderwerp was van zeer uit
voerige besprekingen/Toentertijd werd den
Polen meegedeeld, dat zij maatregelen
moesten nemen om hét vertrouwen te her
stellen en weer normale toestanden in het
leven te roepen. Naar de Duitschers be
weren, is er in de praktijk van deze maat
regelen niet al te veel terecht gekomen.
Vandaar dat dc Duitsche volksbond te
Kattowjtz, die opkomt voor dc rechten der
Duitschers in Oost Opper-Silezi'é, zich op
nieuw tot den Volkenbondsraad heeft ge
wend en dezen duidelijk heeft gemaakt, dat
het dc Poolsche regeering tot dusver nog
niet is gelukt het noodzakelijke vertrouwen
der Duitsche bevolking te wekken.
Do Volksbond beklaagt er zich over. dat
het ter gelegenheid van de verkiezingen
voor den Warschauschen Sejm en Senaat,
evenals voor den Sllezischen Sejm in den
herfst van 1930, tot schendingen van het
kiesrecht is gekomen, hetgeen voor de Duit
sche kiezers aanleiding was de geldigheid
der verkiezingen in alle drie Silezische dis
tricten te betwisten Het opperste gerechts
hof te Warschau heeft het protest der kie
zers, die bezwaren hadden ingediend tegen
de verkiezingen voor den Warschauschen
Sejm in kiesdistrict 40 on 27 Juni 1931, af
gewezen, omdat de klachten niet voldoen
de gefundeerd waren. Do bezwaren der
kiesdistricten 38 en 39 werden tot dusver
nog niet behandeld. Bovendien is ook nog
geen onderzoek ingesteld naar de schen
ding van het kiesrecht, die bi{ de Silezi
sche Sejm-verkiezingen heeft plaats gehad.
Dit getreuzel beschouwt de Duitsche min
derheid als een beknotten van haar poli
lieke rechten.
Do bond van Poolsche opstandelingen
neemt nog steeds, gelijk in het protest der
Duitsche minderheid wordt, betoogd, een be
voorrechte positie in. Dc leden hebben nog
steeds het recht wapenen te dragen en de
bond zclT wofdt door do autoriteiten nog
steeds bevoorrecht. Do kopstukken der re-
geeringr hnbben in Mei 1931 deelgenomen
aan de feestelijkheden in verband met bet
feit, dat tien jaar geleden de Poolsche op
stand uitbrak De bestuursleden van den
bond kregen hoogo onderscheidingen, of
schoon het de bond van opstandelingen
was. die voor de ernstige ongeregeldheden
in den herfst van 1930 verantwoordelijk
moet worden gesteld. Zij, di© over de poli
tiemacht beschikten (de wojwodc, dc sta-
rosten, dc politiodirecties. burgemeesters
van steden, enz. zijn lid van den bond der
opstandelingen gebleven en beklceden voor
een deel binnen het kader dezer organisatie
eereambten, hoewel een aantal besluiten
werden genomen, die uitsluitend tegen de
Duitsche minderheid zijn gericht.
Uit dezen hoofde is.het verbod voor de
politie-ambtenaren, om deel uit te maken
van bepaalde organisaties, volkomen illu
soir. Een aantal gevallen wordt door de
Duitsche minderheid opgesomd, waaruit
blijkt, dat persoonlijkheden, die actief deel
hebben gennomen aan verschillend© daden
van geweld, hun ambten nog steeds beklce
den cn zelfs bevorderd zijn.
Ten slotto wijst de Duitsche minderheid
er dan ook nadrukkelijk op, dat zij nog
steeds geen vertrouwen in dc autoriteiten
kan stellen cn dat zij nog stoeds beducht
is voor een herhaling der ernstige gebeur
tenissen, welke in 1930 hebben plaats ge
had.
„Omdat do Duitsche minderheid", zoo
luidt het slot van de klacht, „vervuld is
van den ernstigen wil om weer oprechte
betrekkingen, die door vertrouwen worden
gekenmerkt, met de staatsautoriteiten aan
to knoppen, beschouwen wij het als onzen
plicht haar opvattingen omtrent de tegen
woordige toestanden den Volkenbondsraad
kenbaar te maken, met het verzoek haar
adres als een aanvulling van het verzoek
schrift d.d. 7 Januari 1931 to willen be
schouwen en behandelen."
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
De garantie van ons huis is
voor U een absolute waarborg
Het aantal dooden op
98.000 geschat
Peking, 23 Augustas (VJ).). Naar uit
Shanghai wordt gemeld, is het niet moge
lijk om het Juiste aantal slachtoffers van
de overstroomingsramp vast te stellen.
Boitcnlandsche officieele instanties ramen
het aantal dooden op 98.000. De Chineesche
autoriteiten schatten hot aantal dooden op
56.000, terwijl het aantal dakloozen ander
half millioen moet bedragen. De Regeering
heeft in de zwaarst gelroiien gebieden den
staat van boleg afgekondigd.
Te Hankan trachtten de Communisten
levensmiddelenwinkels te plunderen, doch
de politie en de brandweer wisten dit te
verhinderen.
Cholera epidemie in Hankan eischt
58 slachtoffers.
Moskou, 22 Aug. (V.D.) Het Sovjet-
Teiegraaf-Agcntschap meldt uit Shanghai,
dat wat men na de overstróoming reeds
dadelijk vreesde, n.l. het uitbreken van een
epidemie in het getroffen gebied, thans een
feit is geworden. Te Hankau is een cholera
epidemie uitgebroken, die zich in 2-i uur
tijds sterk heeft uitgebreid en reeds 5G
slachtoffers heeft gemaakt.
Nader meldt men, ons:
De golven van de Jangtse hebben tenge
volge van het doorbreken van een dijk de
vluchtelingenbarakken ie Wuchang meègé-
sleurd.
Hierbij zijn ongeveer 1000 menschen om
gekomen. In Hangkau zijn twee hotels in
gestort, waarbij vele personen omkwamen.
Dc Chineesche minister voor Gezondheid
heeft een verklaring afgelegd, waarin hij
zegt, dat dc menschen als vliegen sterven.
De toestand wordt van uur tot uur vree-
selijker. Ooggetuigen vertellen, dat de be
richten absoluut niet overdreven zijn. Een
derde ge de el to van de bevolking tc Wu
chang, het dichtst bevolkte deel van China,
is verdronken of is overgeleverd aan e'fen
onvermijdelijke hongersnood. Een interna
tionale hulpexpeditie vaart de Jangtse op
naar Hangkau.
Het gebied wordt bovendien geteisterd
door malaria, typhus on disenterie.
Nationalistische leiders
gearresteerd
M a d r i d, .22 Aug. (V.D:) Door de maat
regelen, die de rogeering in de laatste da
gen ten aanzien van de kerk beeft aange
nomen, is onder de bevolking der Baskische
provincies grooto opwinding omstaan. Of
schoon het nog niet tot onlusten is geko
men en evenmin tot de vorming van gewa
pende boerenbonden, heeft de regeering
reeds omvangrijke maatregelen genomen.
De zeven katholieke en nationale dagbla
den, die te Bilbao en San Sebastian ver
schijnen, zijn verboden. De leiders der na
tionale beweging zijn gearresteerd en de
wapenfabrieken in Eibar fcijn bezet. De Ma
drileenscho katholieke en rcchtsche pers
veroordeelt het optreden der regeering als
onwettig en publiceert scherpe protesten.
Men vreest voor een verscherping van den
t-olitieken toestand:
REISBELASTING OPGEHEVEN.
Het rijkskabinct heeft in zijn Zaterdag
middag gehouden; zitting besloten de ver
ordening betreffende de heffing van 109
mark van iederen Duifscher, die naar het
buitenland wil, op te herten.
Vanaf Woensdag 26 Augustus a.s. zaJ het
reizen naar het buitenland dus niet meer
aan deze extra-belasting onderhevig zijn.
BUITENLAND.
De financiecle moeilijkheden in Enge
land.
(Eerste Blad, pag. 2).
Overstrooming in China eischt 98.000 doo
den.
(Eerste Blad, pag. 1.)
De rust in Cuba 6cbijnt weer te keeren.
(Eerste Blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
Automatiseering der Rijkstelefoon.
(Tweede Blad, pag. 1).
Feest op het kasteel Stcinfurt.
(Tweede Blad, pag. 2).
Het muziekauteursrecht.
(Tweede Blad, pag. 2).
Hulp bij verkeersongelukken.
(Tweede Blad, Pag.3).
SPORT
1 K.M. zwemwedstrijd van Ncptunus.
(Eerste Blad, pag. 3).
De ncderlaagwedstrijden van II.V.C.
(Eerste Blad. pag. 2.)
Seriewedstrijden van Amersfoortsche Boys
(Eerste Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
De Floralia tentoonstelling.
(Eerste Blad, pag. 3).
Hoogste Barometerstand:
759.3 Stornoway.
Laagste Barometerstand:
740.1 Brest.
Verwachting:
Zwakke tot matige later
toenemende, O. tot Z. wind,
betrokken tot zwaar be
wolkt, waarschijnlijk regen,
aanvankelijk warmer.
OVERZICHT VAN DE WEERS
GESTELDHEID.
De depressie over Skapdinavié werd gis
teren weer dieper, maar trekt nu Noord
waarts af, terwijl die in dc Golf van Bis-
kaye gisteren naar Frankrijk trok, maar nu
door een veel diepere is gevolgd, die daar
storm en zwaren regen geeft.
Er is geen hoogc druk van beteekenis
meer. De temperatuur steeg in Z. Frank
rijk, in Z. Duitschland en bleef in N.W.
Europa ver onder normaal. Brest had o3,
Sarna 26, Röst, Nordeyan cn Rennes 18
m.M. regen.
HET HONGAARSCHE KABINET
GEVORMD.
De samenstelling.
Boedapest, 22 Aug. (V.D.) Vroeger dan
verwacht werd, is graaf Karolyi erin ge
slaagd het kabinet samen te stellen.
In gezelschap van graaf Bethlen begaf hij
zich naar den rijksbestuurder.
Het kabinet is als volgt samengesteld: mi
nister-president en minister van financiën:
graaf Karolyi; buitcnlandsche zaken: pro
fessor Bela Kenez; binnenlandsche zaken:
Kereszjsi Fischer: welvaart en godsdienst*
dr. Ernszt; landbouw: Bela Ivady; oorlog:
Goemboes justitie: Zsitvay; minister zonder
portefeuille: Johonn Mayer.
De drie laatstgenoemden maakten reeds
deel uit van hel ministerie-Bothlen.
ERNSTIGE ONGEVALLEN BIJ DE RACES
TE SCHLEITER.
Wei mar, 23 Aug. (V.D.) Heden waren
120.000 toeschouwers aanwezig bij de mo
torraces op het zoogenaamdo Schleifers-
dreiccks-parcours. De eerste ronden wer
den in snel tempo afgelegd, doch toen het
later begon te regenen wa6 slipgevaar niet
denkbeeldig. Eenige ongevallen vonden dan
ook plaats De rijder Koestier uit Plaucn
moest na een val naar het ziekenhuis wor
den overgebracht, evenals de motorrijder
Korb uit Plauen, die een ernstige verwon
ding aan de borst heeft gekregen. Do rij
der Schott uit Chemnitz reed tegen een
boom en moest met een dubbele beenbreuk
naar het ziekenhuis worden overgebracht,
terwijl een toeschouwster die aangereden
werd dezelfde verwondingen opliep. In to
taal vonden 10 min jM..jnear^ernstige, ongo-
Tallen plaats.
Ulvenhout, 18 Augustus 1931.
Mcnicr,
Nouw kundo me gelcuvcn of nie, maar
m'ncn kop is glad in do wèèr!
De weareld slikt in d'n èremoe, as g'alles
zoow aanheurt; d'r is van alles te kort, de
braanden boreken geregeld uit da-d-ct 'n
lieve lust is en dó. zee genogt, de werke
loosheid is over heel de öèrde zoow groot
as me nog nooit meegemokt emmen, d'n
Duts zit in dc penarie mee z'n portemenec
mee suikere pinnen; d'n Engelschman wit
nie hoe of ie de eindjes aan mekaar zal
knoopen; d'n Fraanschmnn zit te rekenen
me© z'n frnngeskes van zeuven spie, zonder
da ie 'r 'nen gooien punt aan kan krijgen,
cnin Amerika worren dc locomotieven
gestokt mee graan, in Brazilië donderen ze
dc koffie mee virtigduuzend mudzakken te
gelijk in d'n rnajum, hier rijen ze in 't West-
laand de gruunten mee pèèrdevrachtcn d'n
miestkuil op!
Nouw gij?
Van d'n ecnen kaant zoude zoggen: d'r is
van alles vuls to weinig; van d'n aanderen
kaant: d'r is van alles vuls te veul!
Dc mensch bezwijkt onder 't gewicht van
do werkeloosheid.
Aangenomen!
Maar van d'n aanderen kant las ik er
gens 'n 8tukskc, waar dc honden gin
brood van zouwen frètcn, zóó gomécn,
omdat d'n burgemeester van 'n zeker durp
had veurgesteld dat do werkeloozen zouwen
gaan werken bij die bazen, die werk In over
daad hadden!
Nouw gij weer!
Aan d'n eenen kaant bidden om werk;
aan d'n aanderen kaant, d'n mcnsch die
vour werk zurgt, uitkafferen!
In China, èremoei. Hongersnood in 't veur-
uilzicht: in Amerika 't graan verstoken.
Ik weet 't nio meer.
Of de heelc weareld is gek, of ikke!
En wilde weten wa-d-ik er van denk,
amico? Do weareld is 'n ©enigst kindeke,
deur d'n grond bedorven!
't Bewijs?
Dat ze 't bekaanst gin van allen ééns zijn
mee deus regels, terwijl ze gin kaans zien
om 't me te heeten liegen. t
Zouw er ooit 'non tijd in de weareld ge-
wiest zijn dat 'r zóóveul benzine noodig
was?
Ooit 'nen tijd dat *r zooveul rubber noodig
was?.
Goed. En kekt 's naar de aendcelen van
rubber en bronolic?
Malaise?
Over d a a d
Laat ik oew grust verassereeron, da 'k
altij zoow onstraant gowiest ben. om-te den
ken, da'k (viest waar Abram d'n mosterd
haalt!
Maar op d'n oogenblik!
Ik vuul me op de weareld, waar ik me
meer dan veftig jaren op nv'n plak gevuul
de, teugeswoorig as 'n kat in 'n vrimd pak
huis.
Hier in 'l Zuiën springen de baanken as
kakkerlakken. Gin week die d'n gooien God
gift, of daar gaat d'r een naar-den kelder!
Gin week of daar springt weer zo'n baank
of ze'r in d'r lenden gekieteld emmen.
Ge wordt er tureluursch. van.
Veural as go toevallig zo'nen èrmen prul
zfjt, da ge wa centen het!
Da klinkt gek, zulde zeggen, zekers!
maar 't is dan toch maar zoow.
En dat de weareld-geleerden nie meer we
ten hoo 't in 't vat gegoten mot worren, da
kan 'k ze niks kwalek nemen. Ik ben maar.
'nen boer, maar ik zou er toch ok gin kaans
veur zien!
En daarom: laat ik cr afscheien. Waant
as ik deurgong, er verder en dieper d'r op
in, dan zouw ik d'n duuvel verzoeken, waant
de menschen emmen 't te goed cn dus.
basta!
Laankzaam aan geraken me deur d'n zo
mer.
M'n daalia's achter teugen m'nen muur,
staan te bloeien in 'nen pracht van diefren
te kleuren, da ge'r ni© aanders as lachende
naar kunt kijken. Sjuust 'n weareld-.,ma
laise", zoow manjefiek.
Blommen as vüsten.
Gloeiend-rooie, mee opgerolde punten van
vingers laank, staan t© pinkelen onder 't
zonneke. Fluwecl-rooie, nouw-en-dan teugen
zwart aan, emmen 'n glaans as *n deurge-
zonde poes. gezond tot in d'r klokhuis. Gele
en oranjekleurige, mee rooie harten die er
uitzien as suikergoed zoow zuut en zoow
lekker. Ja, zelfs pèèrse, amico cn ge wit ke
pleet nie wa do schoonstcn zijn! Maar samen
vürmen ze eenen boekee, terwijl de maal
sche blaren en de barstend© knoppen, die
er mee duuzenden inzitten van 't geheel 'n
fiest veur 't oog rnaken.
En d'n erft, waar ok de goudsblommen
nouw in schaterend oranj© te tieren staan
waar Trui d'r graniejums mee vurige blom
men as potverdommekes d'r eigen boven
uit vloeken, dieën erft ziet er nouw uit as
n blommenhofke.
D'n notenlèèr zit vol as mud. Kanjers van
groene ballen, soms mee z'n zeuvenen aan
óénen tros, hangen d'r in en amico, da wijst
op veul winter, jonk! Gemeenlijk as er veul
noten zijn, dan volgt 'r 'nen strengen win
ter, en as da van 't jaar uit mot komen, doet
dan maar 'nen gééven stomp braandstoffen
op, jonk.
Goeiekoop genogt. Fraankrtjk wil onzen
steenkool nie meer emmen, dus zoude zoow
zeggen: dan mot ie goeiekoop worren, van
't jaar!
Veural, om da wij, as 't buitenlaand ons
perduktcn nie wil, onze grenzen wagen
wijd openzetten (d'n Nederlaandschen leeuu
leggen me dan zoolaank aan 'nen ketting
en as ie kwekt geven mc 'm wel 'nen douw
veur z'n neus 't aantwoord van d'n Mi
nister aan 'n Kamerlid) cn dus zullen
dc braandstoffen kollcssaal goeiekoop wor
ren!
Nog niks van gemerkt?
Da komt dan, omdat ge net zo'nen huf
ter, zo'nen boer zijt, as ikke. Ik begrijp er
al laank niks meer van, zooas ik aan 't be
gin al zee. En. ik schaam m'n eigen d'r
niks veur, amico!
Waant om zukke dingen te snappen, zou
de net zo'nen schurk motten zijn, as de lui
die d'n koffie mee duuzenden balen in zee
kieperen; as de lui die de mesjionen stoken
mee graan!
En veur zukke „knapheid" pas ik gère!
Gij?
Maar ollee, deurrijen weer!
Om dan op da blommenhofke trug te ko
men. 't Is zoow schooi) ce, op d'n oogen
blik. En as de zon er deurhenen spuit, zooda
ge de herfstdraaiën pèrlemoerig uit de
blomslengcls ziet slieren, as gc dan de vlie
geskes cn de muggeskes boven die blommen
pracht ziet daansen mee gouwig-glaanzende
vleugeltjes, dan is cr gin mooier plakske
op heel de weareld as da-d-hofke. En dan
vraagd-oew eiges af hoe 't rneugelijk is.
da-d-op zo'n schoon© weareld, zulke gekke
misdadige dingen kunnen gebeuren.
En veur ik nouw heelegaar de kluts weer
kwijtraak, amico, gaai ik er maar gaauw
'non punt aandraaien. Ik schei er af.
Veul groeten van Trui en as altij gin hor-
ke minde.r yoji new/m
toet a voe
DRé.
Langestraat 49-51 Tel. 190
WOLLEN RUITEN
Het nieuwe
Najsarsartikel.
Voor het Soesterkwartier kun*
nen abonnementen, adreswijzigin
gen en advertenties opgegeven
worden aan ons Bijkantoor:
Wegens vacantie zal het Bijkantoor
gesloten zijn op:
ZATERDAG 22—MAANDAG 24 EN
DINSDAG 25 AUGUSTUS.
Mits het soldij er is
Londen, 22 Aug. (V.D.). Dc Times meldt
uit Havana dat de Amerikaansche ambas
sadeur te Havanna zijn regeering gisteren
heeft medegedeeld, dat naar zijn meening
dc opstandige beweging op Cuba ten einde
loopt. Niettemin hebben ook nog gisteren
verscheidene ernstige straatgevechten te
Havanna zelf plaats gehad, die echter geen
grooto beteekenis hebben, zoolang president
Macado in staat is de politie en het leger
te betalen.
Waarom nog verder?
Kopenhagen, 22 Aug. (V.D.). In d©
nacht van Donderdag op Vrijdag heeft de
„Nautilus" het volgende bericht verzonden.
Het stormt hevig uit het Noord-Oosten, en
de sterke drift van het ijs maakt de om
standigheden voortdurend zeer ongunstig.
De Nautilus drijft tamelijk ver weg van het
punt waar wij gisteravond om 18.— uur
het dikke pakijs hebben bereikt. Do tempe
ratuur is op het vriespunt en de sneeuw
steekt als naalden. Het drijfijs vormt voor
ons het grootste gevaar en wij waren in een.
moeilijker positie, dan wij ooit hadden ge
dacht. De steven en het roer hebben vreese-
lijke stooten gehad. Wij gaan zeer lang
zaam en voorzichtig vooruit en wachten
op gunstige omstandigheden om voor het
eerst onder water te kunnen gaan. Momen
teel zijn wij bezig om onze wetenschappe
lijke apparaten voor de onderzoekingen en
metingen gereed te maken.
(Dc Nautilus bevond zich bij het afseinen
van dit bericht op S0 gr. 30 min. N B. en 12
gr. O.L.).
DO X OP CUBA,
N e w-Y o r k, 21 Aug. (V.D.) De DO X is
t© Antilla op Cuba aangekomen. Zaterdag
middag wordt het vlipgschin te Miami
(Florida) verwacht. N
