overhemden
AMEPSFQOKlPICH dagblad
NIEUW PARIJS
Fa. 3. KRAAL
DRINKSERVIEZEN
Zaterdag 5 September 1931
„DE EEMIANDEFT
30e Jaargang No. 58
VIERDE BLAD
DE VEROORDEELING VAN
MOULIN
STRIJD ONTBRAND OM DE
NOODVERORDERÏNG
TIEN MOORDEN IN TWEE
DAGEN TUBS
NU HET DOUANEPLAN IS
OPGEGEVEN
„Scherpe druk van 't
Fransche kapitaal"
LANGESTRAAT 26
Lijstenmakerij sn Kunsthandel
STIMSON OVER ZIJN
EUROPEESCHE REIS
GESPANNEN TOESTAND
IN CHILI
PRUISEN GAAT BEZUINIGEN
FLANDIN BESTRIJDT
LITWIN0F
DE OPHEFFING DER
MANDATEN
Druk geoefend op de
Belgische journalisten
Dc correspondent der N.R.Ct. te Brussel
meldde gisteravond:
In verband niet do vcroordeeling to:
twee jaar opsluiting van den jongen Brus-
sclschcn lecraar dr. L. Moulin door de spe
ciale fascistischo rechtbank te Rome had de
sociaal-democratische senator De Brouckè-
re, die als verslaggever voor de courant Lo
Peuple naar dc Italiaanschc hoofdstad
was vertrokken, uit Rome aan zijn blad
getelegrafeerd, dat hij in de onmogelijkheid
verkeerde telegrafisch of telefonisch ver
slag van dit proces te geven. De Brouckère
heeft heden uit Lugano getelegrafeerd, dat
de Italiaanschc autoriteiten er zich niet bij
bepaald hebben, op de Belgische journalis
tiek druk te oefenen in dien zin, dat men
er niet alleen nadruk op legde, dat zij de
gasten waren van dc Italiaanschc regeering
en zich dus in zeer gematigde termen dien
de uit te drukken, maar tevens dat hun
telefonische gesprekken werden gecensu
reerd. De socialistische senator, dio gewei
gord heeft zich aan deze voorwaarden te
onderwerpen, zal Vrijdagavond in Le Peu
ple zijn indrukken publiccercn.
De redacteur van de liberale Dcrniêro
Heure, die het proces bijwoonde, heeft van
zijn kant uit Lugano getelegrafeerd, dat de
speciale rechtbank onder dezelfde omstan
digheden zetelde als de Duitschc krijgsra
den tijdens den oorlog in het bezette deel
van België. Ook deze journalist belooft
onthullingen betreffende dc werkzaamheid
der fascistische politic en het ware karak
ter van dc zaak-Moulin.
Door het te Brussel gevestigde comité
van actie voor de verdediging van Moulin
zal deze week nog een stap gedaan worden
bij het Belgische departement van buiten-
Tandsche zaken, teneinde zoo spoedig mo
gelijk dc invrijheidstelling van Moulin te
verkrijgen.
De soc.idem. wenschen
een wijziging
Berlijn, 4 Sept. (V.D.) Het seniorencon
vent van den rijksdag komt hedenmiddag
om 4 uur bijeen, om een beslissing te ne
men over het voorstel der communisten tot
bijcenroeping van den rijksdag.
In verband met dit voorstel zullen bespre
kingen plaats hebben over do communisti
sche voorstellen tot opheffing van de nood
verordening van 5 Juni, van dc persnood
verordening enz. door den rijksdag.
Zooals bekend, wenschen ook dc sociaal
democraten wijziging van de noodverorde
ning, van Juni.
De besprekingen van de soc.-dem. met
den rijkskanselier over deze wijziging zijn
echter, naar gemeld wordt, Dinsdag j.l. af
gebroken en zullen waarschijnlijk pas in
het begin van de volgende weck worden
hervat. Daar de soc.-dem. hun besluit in
zake de bijeenroeping van den rijksdag af
hankelijk maken van de vervulling hunner
wenschen met betrekking tot de noodveror
dening is aan te nemen, dat in dc heden te
houden zitting van hel seniorenconvent
ge.en beslissing over de bijcenroeping van
den rijksdag zal worden genomen.
Wanneer echter heden of morgen toch
een stemming over t voorstel der commu
nisten zal plaats hebben, dan is aanneming
daarvan niet te verwachten.
renzoon door een onbekende in den rug
yeschoten. Na een drinkgelag te Lappajar-
v i vond men aan den kant van den weg
een man met een schot in het hart. Bii
een feest te Lemhola is een jongen door een
dronken rnan overhoop gestoken. Te Ilel-
singfors is een arbeider zoo ernstig mei
messteken in het onderlijf gewond, dat hij
ecnige uren later overleed. Tc Munksnas
bij Helsingfors is een arbeider doodgescho
ten. In al deze gevallen hadden de be
trokken personen gesmokkelde alcohol ge
bruikt. Bovendien heeft to Viborg cm
ge man zijn meisje doodgeschoten en daar
na zelfmoord gepleegd.
Toenemende misdadigheid
in Finland
Men meldt uit Stockholm aan de N.R.Ct."
Wij schreven reeds enkele malen over de
onrustbarende toeneming van de crimina
litcit in Finland sedert de oorlogsjaren
Aanvankelijk was er dit jaar een, zij het
ook zeer geringe, verbetering to bespeuren,
maar de laatste weken begint het er naar
uit te zien, of dit jaar het aantal mo_rdcn
per millioen inwoners een eind over do
honderd zal komen. In de „raoordkronick"
van een te Helsingfors verschijnend blad
worden Dinsdag niet minder dan tien moor
den, die Zondag of Maandag gepleegd wa
ren, opgesomd. Tc Ayrapaa schoot een zes
tienjarige jongen bij een bruiloft twee
mannen dood. To Pftkaranta kregen een
jongen van zestien jaar en een volwassene,
die beide dronken waren, ruzie, waarhii
jongen den man met een dolk vermoordde,
Bij een bruiloft te Luumaki is de bruide
gom doodgeschoten. In een dansgelegen
heid te Jmpilax is een twintigjarige boe
Da Fransche en Ualiaansche
pers uil haar tevredenheid
Parijs, 3 Sept. (V.D.) Dc verklaringen,
die vice-kansclier. Schober cn dc Duitschc
rijksminister voor buitcnlandschs zaken dr.
Curtius hedenmorgen in de bijeenkomst der
Luropcesclie commissie hebben afgelegd,
worden in de Parijschc avondbladen met
voldoening ontvangen.
Dc Temps Z2gt, dat hot er niet toe doet,
welke gronden Schober voor dit besluit
naar voren brengt en wijst er op, dat de
hoofdzaak is, dat van het lariefunieplan
wordt afgezien en dat do Duitsche regee
ring zich hiarbij aansluit.
De Liberie stelt Oostenrijk en Duitsch
land verantwoordelijk voor den togenwoor-
digen chaos in Europa, omdat de Duitsch-
Oostenrijksche „Anschluss"-gedachtc het
vertrouwen verloren deed gaan.
Dc Duitschj cn Oostenrijksche rcgcerin-
gen, die gedacht hadden de macht van
Frankrijk door hun plotselinge daad le ver
kleinen, zijn fclians gedwongen zich weer
tot Frankrijk to wenden.
R ome, 3 Sept. (V.D.) Dc avondbladen
spreken hun genoegdoening uit ov»r de in
trekking van dc Duitsch-Oostenrijkschc la-
riefunie.
De Lavoro Fascista verklaart, dat nie
mand zich meer niet dit resultaat kan ge-
lukwcnschon dan de Ualiaansche rïgcering,
die van het. begin af op de onmogelijkheid
gewezen heaft om d-e unie practisch uit te
voeren.
De officieuze Giornala d'Italia zegt, dat
er personen zijn, die van een Fransch-Oos-
tcnrijksche cn Fransch-Duitsche toenade
ring gewag maken. Het feit, dat Frankrijk
een levendig aandeel heeft gehad inzaka
het opgeven van de Duitsch-Oostenrijkschc
tariefunie, is zeer zeker van bijzonder be
lang.
Gayda b?spreekt in zijn artikel van
Woensdag het rapport van de Europecsche
commissie en verklaart, dat cr te Genève
nog steeds geen vooruitgang te bespeuren
vair. Steeds moet er op gewezen worden,
dat wannaer dc landen zich zelf helpen,
men beter tot wederopbouw zal kunnen ko
men. De Duitsche gebeurtenissen hebben
bun dramatischcn toon verloren, sedert de
rage e ring en het volk de illusie hebben in
gezien directe en ingrijpende hulp van bui
ten te verwachten.
Moskou, 3 Sept. (V.D.) De sovjetbladcn
houden zich uitvoerig bezig met de behan
deling van het tolunicvraagstuk in dc Eu
ropacommissie. Dc Iswestia cn de Prawda
schrijven, dat da nederlaag van dc Ween-
sche en Berlijnsche diplomatie slechts te
wijten is aan den allerschcrpslcn cconumi-
6chen druk van het Fransche kapitaal, dat
er naar streeft om tot iedcrcn prijs de al
leenheerschappij op economisch gebied te
verkrijgen. De ineenstorting van het tol-
unieplan zal in den politieken cn econo-
mischen toestand van Europa geen ont
spanning brengen. Het zal blijken, dat dc
poging het tarievcnproblcem op andere
wijze op te lossen, eventueel in den vorm
van een Duitsch-Franschc tolunie, of in den
vorm van een Pan-Europa, volkomen on
mogelijk is.
Vordere Fransche persstemmen.
P a r ij s 4 Sept. (II.N.) De Parijschc pers
toont zich over het algemeen ten zeerste vol
daan over dc verklaringen, welke Schober
en Curtius gisteren te Gcnève hebben afge
legd. Vooral het feit, dat beide staatslieden,
dc een om politieke overwegingen en de
andere wegens de goede resultaten van het
werk der Europa-commissie, definitief cn
niet voorloopig dc plannen voor een tolunie
hebben opgegeven, stemt de pers tot tevre
denheid. Dc Petit Parisien schrijft, dat de
wijze, waarop het opgeven der plannen
werd aangekondigd en dc wensch tot sa
menwerking werd uitgedrukt, een goed tce-
ktn voor de toekomst cn voor het aan
staande bezoek der Fransche ministers aan
Berlijn is. De Ma,;n schrijft m dcnzelfd°n
geest. Met vakvereenigingsorgaan Lc Peu
ple stelt met voldoening vast, dat dc kwes
tie der aansluiting thans geen gevaar meer
is, dat in buitengewoon kritieke tijden
steeds den vrede bedreigde. De radicale
bladen L'Oeuvrc cn Ere Nouvelle geven te
kennen, dat men met het negatieve succes
alleen niet tevreden moet zijn, doch er
thans positieve stappen gedaan moeten wor
den om tot de Europeesche samenwerkino
te geraken. De nationalistische bladen zoo
als de Echo de Paris en het Coty-blad d*
Figaro zijn zooals gewoonlijk ook thans nog
niet tevreden.
KRISTAL EN GLAS
LANGESTR. 35 TEL. 308
GROOTE KEUZE
O Y
HO-0-O-
Arnh. weg 32
Tel. 1069
Marrokaansch leerwerk als
vis;teta?chjes, diverse groo-
tere tasschen. portemonaies,
dassen.
zien, daar drastische bezuinigingsmaatre
gelen to verwachten zijn.
t\an dezen kroonraad zullen deelnemen
allo partijleiders, de tegenwoordige en de
vroegere ministers van financiën, de di
recteur cn dc voorlaatste directeur van do
Nationale Bank.
Het verluidt, dat de begrooting van 38
ot 25 milliard lei zal worden verminderd
Tegelijkertijd zullen ingrijpende maatre
gelen worden genomen om een einde te
maken aan den cconomischcn noodtoe
stand.
De Amerikaansche minister
rol goeden moed
Londen, 3 Sept. (V.D.) Da Amerikaan
sche staatssecretaris Stimson, die Donder
dag van zijn Europeesche reis is terugge
keerd, heeft, naar uit New-York gemeld
wordt, verklaard, dat zijn bezoek zijn hoog
ste verwachtingen nog bad overtroffen. Hij
heelt waardevolle betrekkingen aange
knoopt tusschen dc staatslieden en Euro
peesche politici. Door dc Londcnsche con
ferentie heeft Duitschland moed cn vertrou
wen hervonden. Bemoedigend is het, dat dc
staatslieden van Frankrijk en Duitschland
nader tot elkaar zijn gekomen, evenals het
feit, dat besprekingen hebben plaats gïhad
tusschen de Duitsche en Italiaanschc lei
dende politici. Dc toestand van Duitschland
is hoopgevend. Dit blijkt o.a. uit het resul
taat van het Volksentschcid en uit het feit,
dat den dag na d* hervatting van het be
talingsverkeer de stortingen grooter zijn ge
weest dan de opvragingen. Men kan nu
hoopen, dat het TIooverjaar gebruikt zal
worden om tot een goede politieke samen
werking te komen. Hierop zal dan bet
duurzam? gebouw van politieke cn econo
mische opbloei opgetrokken kunnen wor
den.
Krijgen de muiters
hun zin
X i\v York. 3 Se£t/-X^D 'Volgons de
laatste berichten uit Santiago ,dc Chili is
dc opstandige beweging thans overgeslagen
op de gehcele Chilccnsche oorlogsmarine.
Buenos Aires, 4 S e p t. (V.D.) Vol
gens liier ontvangen telegrammen wint do
communistische beweging in Chili voort
durend terrein. Volgens de berichten zou
dc uitroeping van een sovjet-republiek mo
gelijk worden geacht.
Londen, 4 Sept. (V.D.) In Chili werd
Donderdag officieel bekend gemaakt, dat
dc muiterij der Chilecnsche vloot langs
vreedzamen weg was bijgelegd, nadat de
regeering' alle voorwaarden der Ministers
had ingewilligd.
Dc regecring zou de soldij op dezelfden
voet als tot dusver blijven betalen cn af
zien van-straffen in verband met den op
stand.
IIcl congres heelt in een bijzondere zit
ting dc afkondiging van den staat van be
leg voor het gehcele land voor een periode
van 20 dagen goedgekeurd. Dc voorioopi-
e president heeft den vroegeren directeur-
generaal der posterijen, Gaspa Mora, met
de vorming van een nieuwe regeering be
iast. De vorige regeering is afgetreden, om
dat óên der Jedcn dc onvoorwaardelijke
onderwerping der muiters had gecischt.
B c rl ij n, 3 Sept. (V.D.) Dc Vossische Zal-
tung bericht het volgende inzake dc door
de 'Pruisische regcering te nemen bezuini
gingsmaatregelen betreffende dp gemeente
ambtenaren: De steden worden in klassen
ingcdaclcl naar gelang van haar inwoners
aantal. In kleine steden met minder dan
2500 inwoners, mogen de salarissen der
hoogste gemeente-ambtenaren ten hoogste
300 Mar# bedragen; in steden van 2500 tot
en met 10.000 inwoners 2800 tot 5000 Mark
in stéden van 10 tot 30.000 inwoners 1400
tot.8400 Mark; in steden van 30 tot 50.000
inwoners 6200 tot 10.000 Mark; in sleden
van 50.000 tot 100.000 inwoners 8400 tot
12.000 Mark; in steden van 100.000 tot
400.000 inwoners 15.000 tot 18.000 Mark. Ste
den, die meer dan 400.000 inwoners heb
ben, tot een aantal van 1 millioen, kunnen
hot. salaris van den eersten burgemeester
bepalen tusschen de 18.000 en 21.000 Mark
cn van den tweeden burgemeester van
15.000 tot 17.000 Mark. Voor Berlijn is aui
speciale regeling getroffen.
Diens Jionagressiepact
scherp aangevallen
G e nVv 3 Sept. (V.D.) Th de zitting van
dc Kuropacommissic hebben bij dc slot
debatten over het rapport van de coördina
tiecommissie dc vertegenwoordigers van
Zweden, Noorwogen, Denemarken en Neder
land resarves gemaakt inzake de in het
rapport uitgesproken waardecring van het
prcfercntieele systeem.
Er ontstond vervolgens een levendige ge
dachten \visseling tusschen Flandin cn Lit-
winof. Volgens Flandin leidde het Russische
voorstel tot sluiting van een economisch
nonagressieverdrag tot absurde consequen
ties. Het voorstel van Litwinof, aldus Flan
din, is zeer vaag en algemeen gehouden cn
bevat geen bepalingen omtrent hetgeen tc
verstaan is onder economischen aanval en
aanvaller. De Moskousche regeering schept
een verschillende behandeling voor dc af
zonderlijke staten. Ook deze wijze van han
delen kan als economische aanval worden
opgevat.
Flandin kan Litwinof dc verzekering ge
ven, dat de Europeesche staten geenszins
voornemens zijn om aanvalsplannen tegen
Rusland diep in het hart tc verbergen. Hun
eenige wensch is, dat dc vele en eigenaar
dige organisaties in Rusland een minder
heftige propaganda tegen het kapitalistische
sysjteem in de Europeesche staten voeren.
Litwinof verklaarde, dat er in Europa
talrijke organisaties zijn cn bladen, die pro
paganda voeren tegen Rusland. Hij neemt
echter, niet aan, dat de Fransche regcering
de verantwoordelijkheid voor deze propa
ganda op zich wil nemen.
Dc algemeenc debatten werden ten slotte
beëindigd met dc installing van een redac
tiecommissie uit twaalf staten.
BEZUINIGINGEN IN ROEMENIË.
Men verwacht drastische
maatregelen,
Boekarest, 4 Sept. (V.D.) Onmiddel
lijk na het bijeenkomen van het parlement
zal onder voorzitterschap van den koning
een economische kroonraad worden gehou
den, die met spanning wordt tegemoet ge-
DE KABINETSVERANDERING IN
JOEGO-SLAVIË
Belgrado, 3 Sapt. (V.D.) Minister-pre
sident Zivkowitsj heeft hedenmorgen den
koning het formeelo verzoek om aftreden
overhandigd. Dc koning heeft Zivkowitsj
onmiddellijk opdracht gegeven tot da for
matie van een nieuwe regcering, welke
intusschen reeds tot stand is gekomen. Het
nieuwe kabinet bestaat uit 22 ministers,
waaronder 9 ministers zonder portefeuille.
De nieuwe kieswet zal Vrijdag of Zater
dag verschijnen. Men verwacht, dat de
nieuwe verkiezingen voor begin October
zullen worden uitgeschreven.
VERSCHRIKKELIJKE DAAD VAN EEN
ARBEDER.
Hamburg, 3 September (V.D.) Te Win-
sen werden heden dc lijken gevonden van
de vrouw cn het kind van den arbeider
Lüdecke. De vrouw lag dood in bed, zij
schijnt gewurgd te zijn. Het kind was opge
hangen. De man is voortvluchtig.
In een brief zegt de dader, dat hij de
verschrikkelijke daad gepleegd heeft uit
zwaarmoedigheid, terwijl hij zijn familie
spoedig in den dood zal volgen. Men zoekt
thans naar den moordenaar. Lüdecke was
leider van de Rijksbanier te Winsen. Reed6
geruimen tijd was hij werkloos.
Besprekingen in den Raad van i
den Volkenbond
Diepgaand onderzoek noodig
In de bijeenkomst van den Raad van
den Volkenbond ontspon zich een politiek
debat inzake de kwestie van de ophaffing
der mandaten. In het rapport van de man-
datencommissic wordt als voorwaarde van
opheffing gesteld, 'dat het in het mandaten-
gebied levand volk rijp moet zijn zijn aan
gelegenheden zelfstandig te kunnen behan
delen en de noodige zekerheden moet kun
nen geven, dat orde en rust gehandhaafd
blijven.
Grandi viel de door de Engclschc en Fran
sche regeering gebruikte methodes scherp
aan, waarbij deze regeeringen nog voor da
opheffing van het mandaat met de bestu
ren der mandaatsgebieden militair-politie
ke en economisch-politieke aliantieverdra-
gen sluiten, wel ka echter de door de op
heffing van het mandaat geschapen onaf
hankelijkheid in wezen nog meer inperken
en zelfs illusoir maken. Grandi wees er op
dat het mandaatsysteem van den Volken
bond slechts een tijdelijk karaktar draagt
en geen enkele duurzame voor de toe
komst bindende overeenkomst tusschen do
regeeringen cn de mandaatgebieden toe
laat.
De vertegenwoordiger van Perzië ver
zocht den Raad elke aangelegenheid inzake
het opheffen van een mandaat ernstig te
onderzoeken.
De vertegenwoordiger van Zuid-Afrika
verlangde echter, dat principieel slechts de
z.g. A-mandatcn Irak, Syrië, Libanon,
Palestina voor opheffing van het man
daat in aanmerking komen, de overige
mandaatgebieden echter niet.
De Iersche minister van buitenlandsche
zaken verzocht, dat bij het vrijgeven van
een mandaat da bescherming der rassen
en godsdienstige minderheden gewaar
borgd wordt.
Dr. Curtius deelde mede, dat de Duilsché
regeering haar goedkauring hecht aan de
in het rapport vervatte beginselen inzake
bet beëindigen van het mandaatsysteem.
Ook Curtius legde er den nadruk op, dac
na de opheffing van het mandaat er ze
kerheid moet beslaan, dat de minderheden,
in die gebieden beschermd zullen worden.
De al ge m een e regeling inzake de ophef
fing der mandaten mag echter niet tot on
overkomelijke moeilijkheden leiden, elk'
geval moet apart onder het oog worden
gezien. Met voldoening had Curtius de rac-
dedeeling inzake do kwestie van het Irak-
gebiad vernomen, hij hoopte dat de'wensclï
van Irak ter verkrijging van volledige on
afhankelijkheid spoedig in vervulling moge
gaan, zonder dat aan het beginsel van eco
nomische rechtsgelijkheid afbreuk wordt
edaan.
Nadat de besprekingen bijna twee uren
hadden geduurd, nam dc Raad een resolu
tie aan, op voorstal van den rapporteur
Marinkowitsj, waarin de Raad besluit dat
het noodzakelijk is dat in elke aangelegen
heid inzake opheffing van een mandaat
een diepgaand onderzoek moet worden in
gesteld ten aanzien van de rijpheid van
het mandaatgebied voor volledige zelfstan
digheid, terwijl de Raad de verantwoorde
lijkheid draagt voor de opheffing van het
mandaat. De opheffing moet op grond van
dc in het rapport der mandatencommissie
vervatte principes geschieden. Voor alles
moet de Raad in elk afzonderlijk geval met
groote zorg onderzoeken, of de door do
mandaatgebieden aangegane vroegere ver
plichtingen tc verecnigen zijn met da on
afhankelijkheid van een staat, alsmede met
het principe van de economische rechtsge
lijkheid van alle landen.
Tenslotte verklaarde Lord Robert Cecil,
dat het onmogelijk was normen vast to
stellen die voor dc opheffing van allo
verschillende mandaten kunnen gelden.
Voor de opheffing, van een mandaat zijn
overgangsmaatregelen en overgangsovar-
ccnkomsten noodzakelijk. Tot bescherming
der minderheden in do mandaatsgebieden
bedoeld is in da eerste plaats de bevol
king van het tegenwoordige mandaatland
moeten twee étappen afgelegd worden,
ten eerste het einde van het mandaat en
ten twaedc het toetreden van het mandaat
gebied tot den Volkenbond.
Na de toetreding tot den Volkenbond zou
den voor de mandaatgebieden dc algemee
nc bepalingen tot bescherming van de min-
derhaden van den Volkenbond moeten gel
den, omdat het vaststellen van nieuwe be
palingen in deze niet mogelijk is. Voor het
waarborgen der rechten van de buitenlan
ders moeten voorts in dc mandaatgebieden
overgangsmaatregelen getroffen worden,
waarbij de bijzondere voorrechten cn rech
ten der buitenlanders volkomen verzekerd
moeten zijn.
De Fransche minister van financiën
Flandin eischte, dat ook na de opheffing
van een mandaat bepaalde rechtszekerhe-
den ter waarborging van de rechten der
Europeanen in da mandaatsgebieden zullen
moeten worden verkregen. De mandaat-
vrije gebieden moeten verder zekerheden
bieden voor de minderhaden. Dergelijke
overeenkomsten mogen echter niet worden
opgevat als een inperking van de onafhan
kelijkheid der mandaatsgebieden, doch zij
vorm an 6lechts de voorbereiding van de
toetreding der mandaat-vrije gebieden tot
den Volkenbond.
