„HET POND NIET DEN WEG OP VAN FRANC EN MARK"
AHERSFOOPISCIH DAGBLAD
INDRUKKEN UIT HET BUITENLAND
'N KALMEREND WOORD VAN SNOWDEN
STEMMING TEGEN FRANKRUK EN AMERIKA
Dinsdag 22 September 1931
„DE EEMIANDER"
30e Jaargang No. 72
„A STRONGER NATION
THAN BEFORE"
DE WETTEN IN HET
LAGERHUIS
DE TOESTAND IN LONDEN
NEW-YORK OPTIMISTISCH
DE WEERSLAG DER ENGEL
SCHE CRISIS
ALLEEN MAANDAG SLUITING
Geen reden tot ongerustheid voor
Engelschen die geld bij banken
hebben belegd
Radiotoespraak van 11 Downing Street
Velen zullen gisteravond niet ongeduld
gewacht hebben op do toespraak van den
Britschcn minister van financiën, Philip
Snowden, waarin hij den maatregel van de
regeering, om de goudclausule buiten wer
king tc stellen, nader zou verklaren. Eerst
kwam het nieuwsbulletin; de omroeper an
nonceerde, dat Maandag de banken van
Berlijn, Weenon, Brussel, Amsterdam, Ko
penhagen, Stockholm, Oslo, Johannesburg,
Calcutta en Bombay eveneens gesloten wa
ren geweest en dat Britsch-Indic, in navol
ging van Engeland, ook den gouden
standaard tijdelijk buiten werking gesteld
had.
Vervolgens besprak hij het debat in hel
Lagerhuis en gaf toen het woord aan „The
Chancellor of the Exchequers, The Bight
Honourable Philip Snowden, M. P., broad
casting from Downing Street".
Even bleef het stil en toen plotseling
klonk een beschaafde, licht vermoeide
stem:
„My friends!
Toen ik hier 14 dagen geleden voor U
gesproken heb over do begrooting, ver
wachtte ik niet zoo spoedig weer het woord
tot U te zullen moeten voeren; over een
zoo plotselinge verandering in de financice-
le situatie. De wet, die wij in liet Lagerhuis
hebben ingediend, kan in weinig woorden
verklaard worden.. Door de Gold Standard
Act van 1925 was do Bank van Engeland
verplicht desgevraagd goud te vcrkoop.cn
Deze verplichting willen 'wij nu opheffen.
Wij. hebben niet langer den gouden stan
daard en het pond sterling staat niet inecr
gelijk aan een definitief bedrag in een
vreemde muntsoort. Wij hebben alles ge
daan om dit te voorkomen, maar de om
standigheden zijn ons de haas geweest-
Wat staat ons nu te wactten De gevol
gen zullen natuurlijk onaangenaam zijn, in
sommige gevallen zelfs ernstig, maar in
geen geval noodlottig; het pond zal niet
den weg op gaan van de mark of de franc,
daarvoor bestaat niet het minste gevaar.
Het is een groot geluk, dat dit alles niet
4 weken geleden gebeurd is, toen de be-
grooting nog in evenwicht gebracht moest
worden. Dan zou het vertrouwen verdwenen
zijn en was het voor de regeering onmoge
lijk geweest te lecnen, waardoor zij ge
dwongen zou zijn to veel papiorgeld in om
loop te brengen. Toen zou dat een groot
gevaar geweest zijn, maar op het oogenblik
niet.
De Britschc begrooting is thans „the most
securely balanced budget in the world!"
Er is geen gevaar meer van inwendige in
flatie, onze financicele positie rust op een
gezonde basis. In werkelijkheid is de on
mogelijkheid om den gouden standaard tc
behouden veel rneer het gevolg van de
moeilijkheden in andere landen dan in ons
eigen land.
Het resultaat hiervan is. dat we hoogcre
prijzen zullen moeten betalen voor de wa
ren, die we van het buitenland koopen. De
kosten van geïmporteerde goederen zullen
stijgen in de twee komende maanden, hoe
wel die stijging niet zeer groot zal zijn. Dat
is eigenlijk liet ergste Wat voor do grooto
massa uit, dezen maatregel kan voort
vloeien. Iloc hebben we hiertoe moeten ko
men? Het pond sterling werd zoo veel ver
kocht tegen andere muntsoorten, dat do
prijs daalde, zooals clat steeds het geval ïs
met iets, dat in groote massa!s aangeboden
wordt. Maar die verkoopen wartn voor het
overgroote deel voor vreemde rekening. D.o
Britten zelf hebben bijna geen ponden ge
ëxporteerd en zij, die dat deden, hebbon
daarmee willens en wetens de nationale
moeilijkheden vergroot.
In Engeland i9 het financieel on het
banksysteem gezond. Nergens op de wereld
stelt incn geen vertrouwen in de Britsche
bonken. Maar dat is niet het geval mot
vele andere banken. In sommige landen
zijn bankcatastrophes heel gewoon. Ilior
niet. Maar daardoor zijl a1 die banken ze
nuwachtig geworden en hebben zij allo, ook
de gezonde, geld aan Londen onttrokken.
De regeering vraagt in deze wet de
macht om spoedmaatregelen tc kunnen no
men, als die noodig mochten zijn. Een van
de gevolgen, van het buiten werking stel
len van don gouden standaard, is dat bui
tenlanders, die in waarde gedaalde ponden
bezitten, verliezen zullen lijden. Wij be
treuren dat en hebben alles gedaan wat
wc konden om dat tc verhoeden. Maar voor
de bewoners van Groot-Britannic is er geen
enkele reden voor een paniekslemming.
De zachte, mclodieuzo stem werd krach
tiger, toen Snowden herhaalde: „Ik wil er
hier den nadruk op leggen, da! or niol de
minste reden voor U is om U ongerust
maken over het geld, dat gij bij banken en
spaarbanken hebt beleed. Ik doe. een borotp
op de hcele natie om alles wat er moge ge
beuren, tegemoet, tc treden in den gcc3t,
waarin wij zoo vaak moeilijkheden tege
moet zijn getreden. Gij allen moet kalm
blijven en Uw vertrouwon niet verliezen.
D<j regeering heeft heden een uitgebreid
onderzoek Ingesteld en het is gebleken, dat
wij in dit land zeer voldoende voorraden
levensmiddelen hebben; er is meer dan
genoeg voedsel en er is geen enkele recht
vaardiging om dc prijzen te verhoogen. Het
is een misdaad, die niet laag genoeg kan
worden beschouwd, als iemand op zoo'u
manier van den toestond zou willen profi
teered Het doet mijgenoegen te hooren,
dat het zakenleven zijn normalen gang is
gegaan vandaag. Probeert om zoo veel mo
gelijk op de gewone manier voort (e gaan.
Ik vraag een ieder om den toestand niet
te verergeren door vreemde beleggingen en
vreemde geldswaarden te koopen, die hij
niet noodig heeft. Hij. die op die manier de
moeilijkheden vergroot, zal naar alle waar
schijnlijkheid verliezen lijden bij die trans
acties.
SNOWDEN.
Wanneer gij voor Uw. genoegen op reis
gaal, vertrek dan niet zonder noodzaak
naar liet buitenland; en gij, die in het bui
tenland vertoeft voor Uw plêizier, kom zö'o
mogelijk terug om Uw geld hier uit tc ge
ven.
Wij behoeven geen ernstige gevolgen te
verwachten, maar de regeering heeft niets
willen riskcercn on is op ales voorbereid
Het is Uw plicht echter een paniekstem
ming te voorkomen en niet of tc wijken
van Uw normale levenswijze.
Groot Britannic zal dan uit de tegen
woordige crisis te voorschijn komen, zoo
als zij dat reeds uit zoovele vroegere deed.
als „a stronger nation than before
CANADA HANDHAAFT DEN GOUDEN
STANDAARD.
Uit Montreal wordt gemeld, dat volgens
een verklaring van den eersten minister
van Canada dit dominion den gouden stan
daard blijft handhaven.
De huidige crisis zou den weg
kunnen wijzen naar betere
internationale sameru
werking
In- en uitvoer van goud blijft vrij
Londen, 21 September. (V.D.) Dc stem
ming in het Lagerhuis was zeer opgewon
den, toen de kanselier van clc Schatkist
Snowden. heden in het Lagerhuis het wets
ontwerp indiende inzake het buitenwerking
stellen van de wet op den gouden standaard
van 1925.
Alle leden van het Lagerhuis waren aan
wezig. Ook dc Prins van Wales was ver
schenen.
Snowden verklaarde in de eerste plaats,
dat de in- en uitvoer van goud vrij zal blij
ven. Sprekende over de ontwikkeling van
de crisis wees hij op de scherpe critiek in
liet buitenland op de Britsche uitgaven voor
de werkloozen en op do ontwikkeling van
de Engelsclie handelsbalans. Men had zoo
sterk overdreven, dat een toestand was ont
staan, waarbij de Bank of England credieten
heeft moeten opnemen, terwijl do regcering
gedwongen werd een leening in het buiten
land tc sluiten. De mededeclingen over de
ongeregeldheden op dc vloot hadden de al
gemecne zenuwachtigheid nog vergroot,
zoodat Zaterdagj.l. dc Bank of England do
regeering heeft verwittigd, dat dc credieten
zoo goed als waren opgebruikt, terwijl ver
zocht werd om den gouden standaard hui
ten werking te stellen, Snowden wees ver
volgens op de ongelijke verdeeling van de
goudvoorraden op de wereld.
Snowden bracht den wonsch van de En-
gelsche regeering naar voren om de huidige
crisis door een internationale actie te be
strijden. Men moet thans van de noodzake
lijkheid eener gemeenschappelijke actie
overtuigd zijn. Amerika en Frankrijk heb
ben Yk van den goudvoorraad der wereld
in hun bezit, die voor den handel zoo goed
als geen nut heeft. Dc huidige crisis zou
den weg kunnen wijzen naar een betere in
tcrnalionalc samenwerking.
Voortgaande verklaarde Snowden, dat er
geen reden is aan tc nemen dat het pond
voor langen tijd een aanzienlijke, deprecia
tie zou ondervinden, vooropgezet echter, clat
de Engelsche financiën met de noodige
zorg zouden worden beheerd. Hij besloot
zijn rede met een beroep op eenheid in
het belang van de natie.
De wetsvoorstellen aangenomen.
De wetsvoorstellen tot buiten-werking-
stollen van den gouden standaard zijn in
het Lagerhuis aangenomen met 275112
stemmen.
Ook critiek op de
eigen politiek
Het publiek is rustig
Londen, 21 Sepi (V.D.) In den loop
van den ochtend heeft zich voor de beurs
te Londen een groote groote menigte ver
zameld, waardoor het verkeer in de omlig
gende straten bemoeilijkt wordt. De deuren
van de Londensche beurs zijn gesloten, een
gebeurtenis, die sinds mcnschenheugcnis
niet is voorgekomen. Commissionairs en
beursleden hebben zich in de Thorgmorton-
street en in Charters-Court verzameld, waar
anders de nabeurs plaats heeft en de niet-
officieelc handelaars bijeenkomen. Het
beursverkeer ligt totaal stil. Buitenlandsche
valuta worden niet genptcerd. Het lot der
Engelsche papieren is niet bekend, daar
hiervan ook geen notceringen plaats heb
ben. De afrekeningen van dc Zaterdag
plaats gehad hebbende zaken worden heden
afgedaan De reeds sinds maanden durende
slag om de stabiliteit van het Pond Sterling
en om de positie van Londen als financieel
centrum, is verloren.
Ofschoon de Engelschen volkomen den
ernst van den toestand begrijpen, en dc
bankwereld niet verwonderd is over den
gang van zaken, heeft men toch het vaste
vertrouwen, clat Engeland ook deze crisis
zal overwinnen. Het publiek is rustig. Van
geen enkele zijde wordt e^n stormloop op
de kassen of ook slechts een ocnigszins
grooterc behoefte aan baar geld gemeld.
De stemming is tegen Amerika cn vooral
tegen Frankrijk gericht. Aan beide landen
wordt verweten dat zij zich hun verplich
tingen als bezitters van dertig milliard
goud. niet bewust zijn cn daardoor de fi
nancieele ervaring van Londen miskend
hebben.
Het ontbreekt ook niet aan critiek op de
eigen politiek, die slechts te gaarne bereid
was aan de wcnschen van Frankrijk toe te
geven. Er zijn nog geen besluiten genomen
hoever men het Poncl Sterling zal la ten
dalen en het is ook nog niet te voorzien,
of de regeering hot voornemen heeft binnen
zes maanden het Pond weer op het peil
van den gouden standaard terug tc bren
gen, of het op een lager peil te stabilisce-
ren.
Sinds Juli zijn uit Londen ongeveer 200
millioen Pond Sterling afgegeven. Men
schat de credieten op korten termijn uit
het buitenland te Londen op ongeveer 250
millioen pond sterling, waarvan ongeveer
100 millioen aan de Franscho Bank, terwij!
de rest over Amerika, Zwitserland, Neder
land, Zweden en België verdeeld is. Onge
veer 150 millioen pond sterling Britsche
Staatspapieren bevinden zich in buiten
landsche handen.
Gedurende de laatste dagen werden deze
in groote mate aangeboden. Bij dozen stand
van zaken moest clc Engelsche regecring
onmiddellijk maatregelen nemen.
Alle Indische beurzen gesloten.
Londen, 21 Sept. (V.D.) De onder-ko
ning van Indië heeft liet sluiten van alle
Indische beurzen op Dinsdag bevolen. Voor
Indië gelden dezelfde maatregelen als deze
voor den gouden standaard in Engeland
zijn getroffen.
Het kabinet bijeen.
Londen. 21 Sept. (V.D.) Macdonald
ontving Maandagochtend een aantal bezoe
kers, onder wie zich ook de heer Josua
Stamp, een der directeuren van de Bank of
England bevond.
Het kabinet is om half twaalf bijeenge
komen cn besprak, naar gemeld wordt, de
bijzonderheden van het nieuwe wetsontwerp
met betrekking tot de opheffing van den
gouden standaard en dat nog hedenmiddag
door het Lagerhuis zal worden aangeno
men.
De Lord-kanselier heeft in verband hier
mede het Iloogerhuis voor een buitengewo
ne zitting bijeengeroepen, dat anders eerst
Donderdag zou zijn bijeengekomen.
Ook vandaag benrsslniling.
Londen, 21 September. (V.D.) De beurs
te Londen zal morgen eveneens gesloten
zijn.
De Parijsche beurs.
Parijs, 21 September. (V.D.) De Minister
van Financiën. Flandin, verklaarde, dat de
Parijsche beurs heden op de gewone wijzs
zal zijn geopend. Het Engelsche pond zal
echter te Parijs niet worden genoteerd.
De Parijsche beurs buiten
gewoon zenuwachtig
Zweedsch disconto verhoogd
N e.w Y o r k, .'1 Sept. (V.D.). Dc New .Vork
sche beurs, die heden ondanks aanvankelijke
bezwaren zonder beperking opende, vertoon
dc door den invloed van clc Engelsche cri
sis aanzienlijke koersdalingen over de ge-
hcclc linie. Tct Engelsche poncl werd geno
teerd op 4.02 terwijl deze Zaterdag j.l. etorid
op 4.85.
Het beursbestuur te New Vork deelde
den leden mede, clat ernstig gewaarschuwd
wordt in verband met den noodtoestand te
gen ongedekte verkoopen, terwijl de baisse-
epeculanten met uitsluiting worden be
dreigd, indien zij hun ongedekte ver
koopen voortzetten.
De toestand aan de Londensche beurs was
in de vroege ochtenduren het onderwérp
van langdurige beraadslagingen onder de
leidende bankiers tc New York. In financi
cele kringen heerscht een lichte optimisti
sche stemming, daar men er van overtuigd
is, dat de actieve betalingsbalans van En
geland toereikend is om een spoedigen te
rugkeer tot stabieler toestanden te waar
borgen.
De Parijsche beurs zonuwaohtig
P a r ij s, 21 Sptomber (V.D.). Dc Parijsche
beurs opende in verband mot dc Engelsche
financicele crisis buitengewoon zenuwach
tig. De noteering der eerste koersen was in
verband'mot het aanzienlijke aanbod en clc
geringe vraag aan groote moeilijkheden
onderhevig. De beurs sloot tenslotte op do
laagste koersen met ongeveer 10 tot 15 pro
cent verlies van de waarde van bijna alle
papieren.
Het Engelsche pond werd officieel niet ge
noteerd en zal ook niet,' volgens een mede
decling van den Franschcn minister voor
Financiën, genoteerd worden. Nict-officiccl
werden koersen genoteerd van 110 tot 115
cn tenslotte 6lcchts 102 fvcs. Yoorloopig is
nog niet na tc gaan, hoe de toestand zich
verder zal ontwikkelen; Dc banken weigeren
alle inlichtingen, doch men neemt algemeen
aan, dat ook dc Parijsche beurs gesloten zaj
moeten worden.
De Beurs tc Athene gesloten.
Athene, 21 September (V.D.). Heden is
dc beurs te Athene voor vijf dagen geslo
ten Vermoedelijk zal deze termijn nog ver
lengd worden. De verliezen zouden tot op
heden meer dan 90 millioen drachmen be
dragen. Do Grieksche Staatsbank heeft haar
totale gouddekkiug van Engclscfi ponden in
dollars omgezet.
Do Zwitsersche beurzen tij
delijk gesloten.
Bazel, 21 Sept. (V.D.). In verband met
den financieelen toestand in Engeland en
het sluiten van dc beurzen in Engeland en
Duitschland is voor dc beurzen van Bazel,
Zurich on Genève besloten, dat ook de Zwit
sersche beurzen tijdelijk gro.otendeels geslo
ten zullen worden. Slechts de handel in
obligaties van coöperaties, der spoorwegen
en der leeningon van kantons en steden,
worden toegelaten. Effectennoteeringen heb
ben dus niet plaats. Ook deviezen worden
niet genoteerd.
Geen paniekstemming in Eer-
lijnsche beurskringen.
B e r 1 ij n, 21 Sept. (V.D.). Zooals reeds ge
meld, vindt heden in verband met het slui
ten van de beurs te Londen cn van andere
Europccschc beurzen, geen noteering van
effecten, deviezen cn voor clen termijnhan-
del op de Berlijnschc beurs plaats. Ook clc
vrije handel is niet toegestaan. De devie-
zenkoersen zullen lieden, zooals gebruike
lijk, door de Rijksbank worden vastgesteld.
Men verwacht, dat ook de andere Duitschc
beurzen deze gedragslijn zullen volgen. De
beursruimtc was heden als gewoon geopend
Het verkeer op de beurs was mede in ver
band met den hoogen Joodschcn feestdag
niet druk.
Tengevolge van de drastische maatrege
len, die dc Engelsche regeering heeft geno
men, is de algemeene toestand natuurlijk
zeer onzeker. Desondankshecrschte in
beurskringen geen paniekstemming. Men
wijst erop, dat door deze gebeurtenis een
verbetering kan intreden. Do besluiten van
het beursbestuur gelden slechts voor he
den.
Van de buitenlandsche beurzen was tot
dusver (1.15 uur nam.) bericht ontvangen
dat de beurzen Ie Kopenhagen, Brussel,
Antwerpen, en Weenen gesloten bleven. De
beurs tc Praag blijft open.'Dit laatste is ech
ter van weinig beteekenis.
Het beursbestuur zal morgenochtend om
10 uur opnieuw vergaderen om clen toe
stand nader tc overwegen. Dc besluiten zul
len afhangen van dc maatregelen, die de
overige Europccsche beurzen zullen, nemen
Dc goederenbeurs blijft heden cn waar
schijnlijk ook morgen geopend.
Zwocdsch disconto verhoogd.
Ook te Stockholm blijft de beurs gesloten
Het Stockholm6che beursbestuur zal mor
gen vergaderen om den toestand te bespre
ken. De Bank van Zweden verhoogde van
daag het disconto van 4 tot 5
Het particulier disconto in
Berlijn verhoogd.
Berlijn, 21 Sept. (V.D.). Het particulier
disconto is met SA verhoogd tot 8 waar
mede dus het particulier disconto even hoog
is geworden als het Rijksbank-disconto.
DE WETTEN INZAKE DEN GOUDEN
STANDAARD.
Goedkeuring van Hoogerhuis
en. Koning.
Onmiddellijk na goedkeuring van de wets
voorstellen in het Lagerhuis werden deze in
het Hoogerhuis aan de orde gesteld. Er
waren slechts 12 Lords aanwezig en de ge-
heele behandeling, de goedkeuring inbegre-
pen, duurde precies 2 minuten. Door be
middeling van een commissie werd de goed-
kcuring des Konings onmiddellijk verkre
gen, zoodat het wetsontwerp afgekondigd
kan worden en in werking treden.
Amsterdam, 21 September Het
spreekt van zelf dat de besluiten van de
Engelsche regeering in verband met de fi
nancicele crisis ook van invloed zijn op de
stemming in A'damschc financicele kringen.
Zooals gemeld is hedenmorgen in 't gebouw
Nan de Ned. Bank een vergadering gehou
den van liet bestuur van de Vereeniging
voor den Effectenhandel met de leiders van
de Nederlandsche Bank. aan welke verga
dering, naar wij vernemen, ook een verte
genwoordiger van het ministerie van fi
nanciën deel nam, met het reeds vermeld
resultaat,
In beurskringen loopen de meeningen
over den toestand zeer uiteen. Het gevaar
wordt in de eerste plaats niet gezien in de
koersen, dan wel voor de gevolgen welko
zouden kunnen voortspruiten uit het opzeg
gen van de prolongaties, welke niet zouden
kunnen worden overgesloten. Aan den an
deren kant werd echter de mogelijkheid aan-
wezig geacht, dat indien de effectenbeurs
tc Amsterdam heden zou open blijven,
dc Amsterdamscho beurs zou worden
gebruikt als het guichct waarin Europa zal
trachten te liquidcercn.
De stemming in dc Amsterdamsche beurs,
kringen was van morgen onzeker, zonder
dat men van een bepaald nerveuze stem
ming kan spreken.
De Haagsche beurs.
's-G r a v enliftge, 21 Sept. Omtrent do
sluiting van dc Amsterdamscho effecten
beurs kan nog worden medegedeeld dat de
Haagsche beurs hedenmorgen geopend is ge
weest. 'Dc tijd van openstelling van deze
beurs viel echter voor op het oogenblik,
waarop tot sluiting der Amsterdamscho
beurs was besloten.
Zoolang echter dc Amsterdamsche beurs
gesloten blijft zal van nu af ook de Haag
sche beurs.gesloten blijven.
Amsterdam, 21 Sept. Het bestuur van
de Vereenigiug voor den Effectenhandel
helt het volgende telegram ontvangen:
„Ter bevestiging van mijn telefonische op
dracht U medegedeeld door de Commissie
van Bijstand bericht ik U dat ik gehandeld
heb overeenkomstig Uw advies tot sluiting
van de beurs op heden. De Minister van
Financiën De Geel".
Hieruit blijkt, dat het Minislerieele be
sluit tot sluiting der Effectenbeurs alleen
voor heden geldt.
