J. A. scrcreiw.ii eflfi. LTR:STR:l7Tel:h5 ST. EMILION A. H. VAN NIEUWKERK N.V. vlfNHA HDEi DE WEKELIJKSCHE LUCHTDIENST OP INDIE LEEKENPRAATJESOPECONOMISCH GEBIED p. fl. f 1.40 p. anker f 56.- EENPERSCONFERENTIEAAN DEN VOORAVOND Maximum van gerief in de vliegtuigen ONTPLOFFING IN EEN GARAGE EEN NIET AAN TE BEVELEN STELSEL Beekstraat Tel. 543 Beekensteinschelaan HUMORHOEKJE Gewas 1924. De K.L.M. de eenige maatschappij, die de lijn als geheel exploiteert en niet in verschillende blokken Aan den vooravond van dc opening van den wekeiijkschen luchtdicnst Amsterdam Batavia heeft do directeur van de K. L. M., de heer Plesman, aan de persvertegen vvoordigers een overzicht gegeven van wat aan deze belangrijke gebeurtenis is vooraf gegaan en van wat hij zich van de toe komst voorstelt Het verleden is bekend genoeg. Zoo weet men nu wel ongeveer hoe zich do verande ringen voltrokken, die van een avontuur lijke vaart langs primitieve landingsplaat sen een veilige vlucht maakten langs vlieg velden, die een goede outillage bezitten en aan luchtreizigers do gemakken bieden, die zij noodig hebben op een lange reis. Er is dan ook geen sprake van, dat een tocht naar Indië per vliegtuig moet worden beschouwd als een „rauwe" onderneming, deelde de heer Plesman mee. In alle plaat sen, welke geregeld of zelfs bij uitzonde ring worden aangedaan, zijn vertegenwoor digers der K. L. M, die precies weten wat ze te doen hebben. Een telegrafisch blok- stelscl is georganiseerd, evenals bij de spoorwegen, zoodat een goede contróle op do bewegingen van het vliegtuig mogelijk is. Op de meeste terreinen zijn kisten met onderdeden geplaatst en waar geen lood- sen zijn, heeft de K. I., M. ankerplaatsen laten aanleggen. Overal zijn brandstof en smeermiddelen verkrijgbaar en bijna over al vindt men snclvul-inrichtingen, waardoor het oponthoud op een tusschenstation be langrijk Is verkort. Wanneer de agent twee dagen voor do aankomst van het vliegtuig het waarschu wingstelegram ontvangt, zorgt hij, dat alles voor de ontvangst gereed is: olie en ben zine beschikbaar, de kisten met onderdee- len toegankelijk en opgeruimd, wcerberlch- tendienst en radiodienst en zijn district om frent de a.s. komst van het vliegtuig in gelicht, ankerplaats gereed gemaakt, werk- trappen en gereedschappen aanwezig en wanneer do bemanning, en mogelijk een passagier, des nachts overblijven, een wagen beschikbaar en logies besproken. Hij laat daarna plaatsclijken geneesheer, post- autoriteiten waarschuwen, opdat alles vlot .van stapel loopt. Dit alles is in den korten tijd van slechts weinige jaren bereikt, omdat de IC. L. M. niet heeft gewacht tot een goedo organisatie langs de gchecle route in zoo veel verschillende landen door zooveel ver schillende autoriteiten tot stand zou zijn gebracht. De IC. L. M. is begonnen zonder zich daarom te bekommeren; zij heeft 'daardoor de verbeteringen noodzakelijk ge maakt en doorgedreven en het resultaat is, dat zij de eenigo maatschappij ter wereld is, die een lijn als deze als een geheel ex ploiteert en niet in verschillende blokken, zooals andere maatschappijen op lange tra jecten wel doen. Het is ook daardoor, dat thans do vcertiendaagschn dienst in een wekeiijkschen kan worden omgezet. Dat de stichting van de K. N. I. L. M. in Indië hiertoe zeer heeft meegewerkt,be hoeft geen betoog. Hoeveel kostbaarder zou het niet geweest zijn voor de IC. L. M., als zij zelve in Indió de gcheelo organisatie van vliegvelden met toebehooren op zich had moeten nemen! De nieuwe dienst zal om en om worden uitgevoerd met de Fokker VII b met drie Titanmotoren van 240 P.IC. en de Fokker XII met drie Wnspmotoron van 420 P.K. De vloot zal uit tien vliegtuigen bestaan, Wijf van elk type. fleido vliegtuigen kunnen passagiers ver voeren, ook de F VII b, die daarvoor is in gericht, maar het best geschikt voor men schclijk verblijf is de F XII, aan welker in richting door do firma Mutters grooto zorg is besteed. De heer Plesman liet een ligstoel zien, die speciaal voor dit toestel is ontwor pen en waarop de passagier zich geheel op zijn gemak kan gevoelen als hij op oen dag reis van 8 a 9 uur behoefte aan rust krijgt De stoel is heel eenvoudig te veranderen in een gewone fauteuil en is zoo gemaakt, dat twee koffers van bepaaldo afmetingen er onder en er achter geplaatst kunnen wor den, zonder iets van do overige ruimte weg te nemen. Daar niet ieders koffers precies deze afmetingen hebben, geeft do K.L.M aan den reiziger, die een plaats komt be spreken, tegelijkertijd de. beide elegante koffers cadeau. In het passaglersverblijf zijn 7 plaatsen, waarvan 4 voor passagiers, 1 voor den rus tenden bestuurder, 1 voor den marconist en 1 voor don werktuigkundige bestemd zijn. In het Europeesche verkeer zijn in dezelfde ruimte 10 plaatsen gemaakt; men ziet daar uit, dat voor do vlucht naar Indië veel hoo- gore eischcn aan hot verblijf gesteld zijn Er is een kast voor levensmiddelen, thcr- mosflcsschen, servies enz., welko in het ba gageruim is uitgebouwd, zoodat zo goen plaats in het passagiersverblijf inneemt. Zoo is alles gedaan om het den reizigers zoo aangenaam mogelijk te maken. Hierbij dient men in aanmerking te ne men, dat men niet aan boord, doch in oen hotel op dc landingsplaats den nacht door brengt. Eon andore kant van de zaak Is hot post vervoer, dat door zeer lago tarieven voor zware stukken zijn zo zoo laag gestold, dal do post erop vorliest zoo aantrekkelijk mogelijk is gemaakt voor het publiek. Op hot oogenblik heeft Nederland het goed koopste luchtrecht. Het roisechemo, dat zooveel mogelijk zal worden gehandhaafd, houdt rekening met de volgendo trajecten: 1 Amsterdam—Leipzig—Boedapest. 2 Boedapest—Belgrado—Atheno. 3 AtheneMcrsa MatrukCairo. 4 Cairo—Gaza—Bagdad. 5 Bagdad—Buship—Jask. 6 Jask—Karachi—Jodhpur. 7 Jodhpur—Allahabad—Calcutta. 8 Calcutta—AJcyabRangoon. 9 Rangoon—Bangkok—Alorstar—Medan. 10 Medan—PalcmbangBataviaBan doeng. Met het oog op dc mogelijkheid van slecht weor in Centraal Europa in het winterhalf jaar, wordt een proef gonomen mot een tweede route over Frankrijk on Italië, wel ke, wanneer uit Centraal Europa slecht weer wordt gemeld, geboren kan worden. De luchtlijn geeft in Indië aansluiting op de scheepvaartlijnen. Eén aansluiting mist men nog, n.l. de luchtverbinding met Australië. Tot Socrabaja kan men vliegen dan komt er een gaping van 2000 K.M. en dan is er weer 5000 K.M. luchtlijn in Austra lië. Mettertijd zal een der luchtvaartmaat schappijen. de K.N.I.L.M., con Australische of een Engelsche maatschappij, over deze gaping een luchtbrug moeten spannen. Zoo opent iedero nieuwe verbetering het pers pectief voor nieuwe mogelijkheden. Ter gelegenheid van de opening van den wekeiijkschen luchtdionst zal do firma Be geer een gedenkpenning slaan. Gelukkig geen brand ontstaan Zaterdagavond is in de garage van don heer Tcrmeulcn, Quellijnstraat 105 to Am sterdam, een ernstige explosio voorgeval len. De voordouren die gesloten waren, zijn met kracht naar buiten geslagen en gedeel telijk vernield. Aan de achterzijde zijn ver schillende ruiten gebroken en ook op do bovenverdiepingen aan do achterzijde zijn veel ruiten vernield. De slag was zeer hevig. Van allo kanten kwam publick too- loopen en weldra verscheen ook dc brand weer. Er was geen brand ontstaan. Geluk kig was ook niemand in de garage aan wezig. Het onderzoek naar de oorzaak van deze tamelijk sterke ontploffing heeft Za terdagavond tot geen oplossing geleld. In dc garage was een z.g. benzinemarkt- lamp. Deze lamp is gedeeltelijk vernield teruggevonden en door de politie in beslag genomen. Het uit elkaar springen van deze lamp kan niet tot gevolg hebben gehad dat daardoor de grootc staldeuren in stukken geslagen konden worden. Volgens eenigo verklaringen hebben de achterdeuren open gestaan en kan dus de ruimte niet gevuld zijn geweest met een of ander gas. Toch moet mon aannemen dat door luchtdruk dc voordeuren zijn bezweken. Ook staat niet vast dat de lamp heeft gebrand, terwijl buren een grootc vlam hebben gezien. Het onderzoek naar de oorzaak van deze explosie dat geleid wordt door den com mandant van de brandweer is Zaterdag avond gestaakt, om Zondag bij daglicht voortgezet te worden. Nader wordt gemeld: Amsterdam, 27 Sopt. Dc brandweer heeft hedenmorgen haar onderzoek voort gezet naar de oorzaak van de explosie in do garage van den heer Termeulen in de Quel- linstraat. Dit onderzoek heeft tot uitslag gehad, dat dc bonzincmarktlamp toch wel de schuldige is geweest. Deze lamp was in dc garago ge bracht, omdat ze niet goed wilde branden. Door oververhitting zijn toen dampen ont staan. Ook zijn de achterdeuren van de garage dicht geweest, maar niet gesloten. De dampen, die zich daardoor in dc garage ophoopten, zijn met een vreeselijke knal ontploft, toen dc lamp op een der lasclt- punten door de hitte bezweek. De deuren echter zijn door den grooten luchtdruk opongeworpen en aan den voorkant zijn ze door den luchtdruk weggedrukt. Door hot openwerpen van de achterdeuren ging de luchtdruk schuin naar boven en hierdoor is ook verklaarbaar het springen van de ruiten op de bovonverdicpingez>- Is de controle van „de gemeenschap" op het bank wezen gewenscht? Ik voor mij vind de radio oen aangenaam, soms -zelf een leerzaam instrument, want was het niet mijn luidspreker, die me op zekeren avond do volgende sensationcele zinnen in de ooren toctordc: „en daar de bankiers thans met dc gelden van de depo sito's kunnen doen, wat zij willen, zonder dat er een haan naar kraait, is het ten zeerste gewenscht, dat er 'n contróle inge stcld wordt door of namens „de gemeen schap", opdat het niet meer mogelijk zij, dat het bankboleid, dat thans geheel bc- hoarscht wordt door het streven naar winst, tot verdcro déconfitures leidt". Zoo op hot eerste gezicht lijkt een dorgclijke. uiting nog zoo gek niet, doch als men dit denk beeld oens nader gaat bekijken, ontdekt mon al spoedig, dat incn zich vooral op dit gebied hoeden moet voor oen oenzijdige zienswijze, want als cr één medaille tweo zijden hoeft, dan is het wel doczo. Helaas wordt zulks in dozo tijden, waarin de 6chcl dingslijn tusschcn economie en politiek dik- wijls mooilijk to trekken valt, vaak vergo ten. Contróle door do „gemeenschap", waar- modo dan mocstal bedoeld wordt ccn over heidsorgaan, klinkt wel heel mooi, doch wat moot men er van zoggen als blijkt dat dc overhoid zijn eigen zaakjes zoo slecht controleort cn bohcert, dat do hooi in 't honderd loopt? Een eigenaardig licht op dit laatste werd dezer dagen goworpon in 'tl lezing, gehou den door eon dirocteur van do eenige sol vabel gebleken grootc D.-bank in Duitsch land. Deze hoer geeft dan als zijn mooninj tc kennen, dat hot verdrag van Versailles en do daaruit voortspruitende herstelbeta lingen Duitschland's economisch loven ge weldigo lasten heeft opgclogd, doch nog fnuikender acht hij Duitschland's eigen eco nomische cn financiëclc politiek, wolkc ge dragen wordt door den waan, dat dc kapi taalvorming beter gaat als hot kapitaul zich bevindt in handen van de tegenwoor dig zoo veel genoemde „gomccnschap", in- plaats van in particulier bezit Waartoe heeft n.l. het Duitscho systeem met zijn uit gesproken streven naar staatszorg geloid? Ten eerste naar ccn ontstellend groot amb tenaren-corps: zoo 6chijnt het aantal amb tenaren in Duitschland dubbel zoo groot te zijn als in Engeland, ofschoon de verhou ding van hot aantal inwoners dier staten nog niet geheel V/, is, met het gevolg, dat dc laatsto drie jaren de uitgaven stegen met 1.3 milliard cn do ontvangsten slechts met 0.94. Ten tweede schijnt dc uitoefening cn de deelname van do overheid in bedrijven tot oen opvallende vermindering in de kapi taalvorming te hebben geleid. Werden 'b.v. de laatste jaren vóór den oorlog do kapitaalsinvesteeringcn van par ticulieren geschat op- 8—10 milliard per jaar, in do haussejaron van 1924—1928 be droegen deze slechts circa 1.8 milliard. Al moge het waar zijn, dat dc spaarzin van het Duitscho volk tcngcvolgo van de door gemaakte inflaticjarcn een knauw heofl gekregen, het blijft ccn niet te ontkennen feit, dat de Duitsche overheid door een dol zinnig opjagen van de consumptie-uitgaven een zeer slecht voorbeeld heeft gogovcn Het is zeer de vraag of ccn dergelijke, van politieke leuzen doordrenkte overheid, in staat zou zijn eon zakelijke controle, of zelfs een objectief medebehoer zou kunnen voeren over een subtiel orgaan als tenslotte een bank is! Natuurlijk zou men kunnen tegertwerpen, dat de overheid in andere landen nog niet tot dergelijke uitersten is overgegaan. Neen, nog niet! Maar mon ver- gete niet, dat de tendenzen, die in Duitsch land zoo 6tork naar voren zijn gekomen, ook In de andore Wcst-Europoosche staten stoeds meer naar het daglicht dringen. Doch cr zijn nog andore omstandigheden, die wel een heel eigenaardig licht werpen op het pogen om de banken ondor contróle van den slaat tc brengen. Zien we b.v. naar Engeland, dan constatccrcn we, dat in feite niet de Staat do banken controleert, doch dat juist andersom dc banken de Staat contróleeren. De correspondent van het Handelsblad vertelt heel gezellig hier van. Eenigo maanden geleden reeds had den de financiën uit do city de regcoring een uitgowerkt plan voorgelegd om de fi nanciën van den Staat weer op gezonden grondslag te plaatsen. Do regcering had dit plan in donk aanvaard onder medodoe- iing, dat zij het bestudeeren zou. Doch do bankiers hoorden niets. Tot zij de conclu sies van de bczuinigingscommissio May la zen, die vrijwel overeenkwam met hun ei gen advies. Toen zij daarop vernamen, dat de rcgecring ook dit rapport zou bestudee ren, toen dreigden zij met openbaarmaking van hun plan, wanneer niet de regcering dadelijk handelend optrad. Daarna trom melde Mac-Donnld zijn mannen bijeen en was de wereld getuige van het nog zelden vertoonde schouwspel, dat dc hoogste rc- gecringspcrsoncn hun vacantio onderbra ken om onder hoogen druk tc confcrecren. Nog ccn andere gebeurtenis heeft diege nen, die gevoel hebben voor de werkelijke verhoudingen, de. oogen geopend voor hot feit, dat de bankiers moor in de melk te brokkelen hebben dan ccn zoo machtige Slaat als Engeland. Zoo hebben blijkbaar de Amerikaanschc Banken aan de Britsche rcgecring te kennen gegeven, dat het ver- lecncn van credieten In do toekomst niet zoo gemakkelijk zou gaan, als er niet op drastische wijze bezuinigd werd cn dooi de city-bankiers wordt volstrekt niet ont- kond. dat do gebeurtenissen bespoedigd zijn. Men govoelt toch wel, dat bij het bestaan van dergelijke machtsverhoudingen een eventueels contróle op de bankiers door don Staat, zoo voorzichtig cn met fluwce- Ion handschoentjes zou moeten geschieden, dat het do vraag zou zijn of oen dergelijke ccntrólo wel zooveel practisch effect zou sortoeren, dat dit op zou wegen tegen do schaduwzijden aan het stelsel verbondon. Dat deze inderdaad In ruime mate aan wezig zijn, hooft men ondervonden in.De- nemarkon, waar men in 1919 Is overgegaan tot hot instellen van een Overheids-contró- leapparaat Het is meer merkwaardig dan aangenaam voor do. Denen, dat do gevoer de contróle niet heoft kunnen voorkomen, dat ook daar te lande verschillende banken zijn gefailleerd. Do grooto moeilijkheid ligt In de afbakening van de contrólorechten der regeering, terwijl zich bovendien in de praktijk nog tweo bezwaren voordoen, wel ko ertoe hebbon medegewerkt, dat het gc heelo stolsel in Denemarken weinig sym pathie hoeft gewekt. Aan den eenen kant rijst n.l. hot bezwaar, dat een regeeringe- ambtcnaar de verantwoordelijkheid op zich neemt voor balanscljfers. die later wel eens zouden kunnen blijken valsch to zijn geweest. Aan den anderen kant is het ge bleken, dat, zoodra ccn regeorlngsambte- naar zijn contróle uitoefent, zulk6 op de betreffende financiocle instelling cn haar crediet een zeer ongunstige uitwerking heeft, vooral in tijden van dopressio. Het wekt don ook geen verwondering, dat juist in depressiejaren echorpe conflicten tus- schen do bankleiding en den Staat zijn ge- rezon. Nu is Dcnomarkon een betrekkelijk kjein land, doch men denke zich de gevol gen in, indien in dezo voor Engeland zoo benauwde dagen eon conflict rees lusschon de Britsche bankiers cn do regcering. Een leerzaam voorbeeld van don slechten invloed dien staatscontrólo kan uitoefenen, wordt geleverd door het gobeurde bij een Kopenhaagscho bank. Volgens het oordeel van don Regeeringsinspeeteur moest een deel van hot reservefonds gebezigd worden tot het dekken van verschillonde afschrij vingen. Dit maakto op liet publiek den In druk, dot er iets ernstigs aan dc hand was. Die indruk ontaardde in opwinding en zelfs in een paniek, tengevolge waarvan tal van lieden hun aandoolon dezer bank verkochten, terwijl de deposito's op groo ten schaal werden teruggetrokken. Dezo beweging verspreidde zich ook naar het buitenland, terwijl toch in wezen de bank volmaakt solvabel bleek te zijn. Door de contróle werden dus economi sche schokken opgewekt, welke men door dit controlestelsel juist wilde vermijden. Uit doze geschiedenis blijkt weer eens voor do zoovoelste keer, hoc voorzichtig men moet zijn met dc toepassing van poli tieke leuzen op de economie. Zijn cr dan geen andcro middelen te be denken teneinde bankdéconfitures te voor komen of althans te beperken? Zeer zeker is dit mogelijk, doch daarover ccn volgend maal. STUDIECLUB VAN MODERNE THEOLOGEN. De studieclub van Moderne Theologen zal voor de veertiende maal bijeen komen op Zondag 4 cn Maandag 5 October in het Oolgaardthuis te Arnhem. Hot programma van de bijeenkomst ver meldt voor Zondagavond een tweetal le zingen. Dr. G. II. van Senden: De Godsidec. Dr. H. de Vos: Het vraagstuk der wer kelijkheid Gods en haar kenbaarheid, go- volgd door nabespreking. Maandagmorgen houdt prof. 'J. Linde boom een lezing over: „Het Kerkbegrip. Een historisch-kritisch overzicht', OVERVAL IN EEN LINGERIEZAAK. Een kordate winkeljuffrouw. In oen zaak in lingerie- cn baby-artikelen tc Amsterdam, heeft een opgeschoten knaap zich als een wél onderlegde roover gedragen. Tussehen drie en vier uur stapte daar toen de eigenaar even weg was, ccn 17-jarige jongen binnen, die aan de winkel juffrouw verzocht hem eenigo artikelen te laten zien. De juffrouw bukte en spreidde ccn cn ander op do toonbank uit Van die gelegenheid maakte de jongen gobruik om haar eenigo malen met een stok op het hoofd te slaan. Doch do juffrouw had een sterkeren schedel dan do jongen vormoedde en was blijkbaar niet zoo gauw geïntimi deerd. Zij schreeuwde om hul]), waarna de jongen haar mededeelde, dat hij een scheer mes bij zich had en haar den hals zou af snijden. Desniettemin wist do juffrouw worstelend de winkeldeur te bereiken cn riep om hulp. Do dader nam de vlucht en kreeg geen gelegenhoid de lade te lichten. Een voorbij ganger zotte hom na, zonder dat zulks aan- vankolijk baatte. De jonge man liop cn de burger bleef eenigo tientallen meters ach- tor hom. Tenslotte kwam hij twee agenten tegen. Dezer) zetten den dollen knaap na en wisten hom te grijpen. Zij brachten hem naar het posthuis en later naar het bureau Linnaeusstrant over. Bij het fouil- leoren bleek hij eonigo scheermessen bij zich tc hebben. Gelukkig heoft geen dezer kennis gemaakt met don hals van de juf frouw, die hom per saldo toch nog te vlug af was. Het zonderlinge jongmensch Is achter slot en grendel gezet. (Tel.) HET PETITIONNEMENT VAN DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS. Motie van den Haarlemschen Journalistenkring. De Ilaarlemschc Journalistenkring heeft de volgendo motie aangenomen De Ilaarlemschc Journalistenkring, ge hoord do besprokingen in de algemoene ver gadering van Dinsdag 22 September overwegende, dat'de oorkondo, aangebo den te Genève door het bestuur van do Nedcrlandsche Dagbladpers naar aanleiding van het petitionnement voor internationale ontwapening, uitsluitend in de Fransche taal werd gestold ovorwogende. dat het petitionnement tot stand is gekomen na schriftelijke verkla ringen van een aanzienlijk deel van hot Nedcrlandscho volk op uitsluitend in het Nedcrlandsch gestelde formulieren betreurt, dat in dc oorkonde do Nedcr landsche tekst niet aan de Fransclic ver taling is voorafgegaan verzoekt het beatuur van den-Nodorland- schen Journalistenkring van dozo motie kennis te willen geven aan de verocniging De Nedcrlandscho Dagbladpers, en besluit haar openbaar te maken. HET KONINKLIJK BEZOEK AAN DE HOOFDSTAD. Amsterdam, 26 Sopt. H. M. de Ko ningin is hedenmorgen uitgereden voor het maken van een wandelrit aan dc overzijde van het IJ. Dc Prinses is heden morgen met klein gevolg naar den Wcstcrdokdijk ge reden teneinde een bezoek te brengen aan het aldaar ligplaats hebbende oorlogsschip „Jacob van Heemskerk". 8 dagen Exceptioneele aanbieding van Tafel, Divan en Kapstokkleeden, Ziet de étalage. Verstrooide onderwijzer, dc nota naziende: „Alweer ver keerd. Sclirij f me voor morgen maar een t weehonderd strafregels." (Passing Show).

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1931 | | pagina 6