ELECTRO- EN RADIO-TECHNISCH BUREAU
F. H. LOMANS - Utr.str. 15 Te». 843
Wij vertegenwoordigen de bekende
DUCRETET en PHILIPS toestellen
Betaling in overleg met den kooper
?w
HOOVER'S HERVORMING
DER WERELD
Ontwapening als inzet
tm
VAN 11 TOT 18 OCTOBER.
i Zondag.
H i 1 v e v 3 u m. Muziek aan tafel is een
liecl oud gebruik. Zóó oud, dat wc wel mo
gen zeggen: het heelt in de cultuurlanden
altijd bestaan. Want zoodra de mensch zich
de middelen kon veroorloven om buiten zijn
paarden en knechts ook een hulskapel er op
na te gaan houden, heeft hij deze gebruikt
■om zijn bolerhammenuurlje en wat dies
meer zij, wat op te vroolijkon. Dat heeft
onze radio ook steeds ter degc begrepen.
Zij zorgt voor opgewekte muziek on in deze
democratische tijden heeft ieder gewoon
mensch thans zijn eigen tafelmuzickje, zoo
als vroeger de edelman of kerkvorst bezat
Het is zelfs boter dan vroeger, vermoedelijk.
In onze rubriek hebben wij reeds een paar
keer op de programma's gewezen, welke de
Etedcvlandsche diner- en lunchmuzick-en-
semble's samenstellen, 't Is wel is waar „ver-
poozingsmuziekmaar ook deze moet tech
nisch en muzikaal van goed gehalte zijn.
Het A.V.R.O.-octct, dat vandaag door bij
zondere omstandigheden om 3.00 speelt, be
gint zijn programma met dc serenade in ca
non-vorm van Gcorg Henschel en de drie
novfletten van den Amerikaan Coleridgc-
Taylor zijn eveneens aangenaam klin
kende stukken, die niet smaakraislei-
dend zijn. Dit êoort muziek lijkt ons
tenslotte heter dan do veelvuldige geliefde
Opera-fragmenten. Louis Schmidt heeft zelfs
wel eens Bocchcrini en Tclcmann gebracht
(herinneren wij ons goed.
Met omroep-orkest heeft 's avonds een di
rigent al6 gast: Wilhelm Grosz uit Weenen.
Grosz heeft nog geen wereldnaam, maar in
Europa heeft hij toch een goeden klank. Dc
muziek, welke hij dirigeert is van Lanner
en Strauss in bewerkingen van den gast
dingen!. Grosz is in lS9i geboren en leer
ling van Franz Schrcker. Het is jammer,
dat de componist Grosz zijn visite-kaartje
niet bij ons achterlaat, doch mogelijk weet
hij iets bizondeis te maken van oude ge
liefden als dc Annen-polka, Morgenblatter,
enzoovoorts.
De V.A.R.A. zendt een deel van den In
ternationalen Arbeidcrs-Radio-dag uit. Het
programma brengt een n\prkwaardig stuk,
waarvoor algcmcenc belangstelling kan be
staan: de wercldsche cantate van Mozart
„Dir. Seele des Wel talis''»
Mozart beeft steeds ccn groot verlangen
gekend naar vriendschap co gezelligheid.
Toen bij voorgoed in Weenen kwam te wo-
Tien (1783), is dit verlangen wellicht oorzaak
dat bij toegetreden is tot de vrij-
me-.-e;aarsloge ..Zur Wohllatigkcit". De
v ii nnamste mannen van Weenen waren
v u deze loge lid, welke later opgelost werd
in de groote logo ..Zur neugekrönten Iloff-
iiung' (1785). Men beschouwde bet lid-
maulschap dezer vrijmetsclaarsorde het bes
te middel om gemoed en geest door het
kw eeken van goede en schoone gedachten te
oefenen. Gcloofs-beleramcringen hestonden
niet: dc geloovige katholiek leefde broeder
lijk naast den strengen protestant en mo
liammcdaan in deze vereeniglng. Of do
vriendenkring naar geest en gedragingen
(Leopold Mozart en Joseph Ilaydn waren
ook lid, voldoende tegemoet zijn gekomen
aan dc verlangens van Mozart is niet be
kend. Wel weten wc, dat hij plannen heeft
gehad ccn nieuwe loge „die GrottcMe stich
ten; ook is het bevreemdend, dat de broc
ders Mozart niet bijgestaan hebben in dc
moeilijke dagen der zwaarste armoede en
ziekte en dat zij zijn smadelijke begrafenis
niet verhinderd hebben. Men weet, dat Mo
zart eenigc werken geschreven heeft onder
invloed van de vrijmctselaarsgedachte; het
zijn niet de minste! De machtige opera „die
Zaïiberflöte", dc „Maurerische Traucrmu-
sik'', een reeks solozangen „Gesellenrcise''
en de cantate „Dir, Seele des Weltalls, o
Sonne". (K. V. 429). Deze cantate bestaat uit
twee declen: een meerstemmige inleiding
en een aria. Er bestaan twee zettingen. De
(vermoedelijk) eerste is die voor mannen
koor en sopraansolo met pianobegeleiding
de tweede is voor gemengd koor met so
praansolo en groot orkest. Dc zeer middel
matige tekst geeft toch wel aan, welke dc
geest der compositie is:
„Dir, Seele des Weltalls, o Sonne.
,Sei heut' das erste der fcstlichen Lieder
gewciht!
*0 machtige, ohnc dich lebten wir nicht,
Von dir kommt Fruchtbarkcit,
Warme unci LiclU''«
Mozart componeerde dit stuk vermoede
lijk in 1783.
Berlijn. Het strijktrio opus lilb van
Max Reger (1S73191G), evenmin als bet
strijktrio opus 8 van Beethoven (17701827).
mag geen enkele muzickvriend voorbij la
ten gaan. Deze twee werken zijn meester
stukken van het repertoire voor viool, alt-
viool en cello. Reger schreef het strijktrio in
1915 als een soort pendant tot zijn eerste
strijktrio opus ?7b (1904). Het meest inte
ressant is dc Finale; maar ook het tweede
is het aanhooren dc moeite waard. Boo.tho-
vens' trio opus 3 is moer bekend als Sere
nade. De Polacca vindt men in elk piano-
hoek voo- beginnelingen; maar hier bi zijn
uoisp'."Gnkel\U"on vorm. Dat wijders het Hin-
demdh-lrio deze composities speelt verhoogt
dc aantrckkclijKheid.
Da ven try. Dc korkeantato No. 158
„Der Friede sei m:t Dir" is een soló-caulato
voor bas. Het orkest is zee.- beknopt: behal
ve het cembalo met strijkbus: één solo viool
en éór. hobo. Het slot is een koraal: „Christ
in' in Todesbanden", hetgeen onder andere
wijst op het feit, dat Bach deze cantate voer
Tinoff Vorrtinpd/»ln"K* dafpei't
het werk uit Bach's Weimarschen tijd.
Vergeten wij tenslotte niet Schumann's
kwartet eens tc beluisteien (Weenen 5.40) en
Debussy's vioolsonatc (Radio Suisse roruan-
de 7.20.)
Maandag.
II i 1 v e r s u m.
Een zekere Holzcr heeft een kleine dertig
jaar geleden eens een werk geschreven ever
en eveneens „zekere" Schubart. Deze Schu
imt moet u niet verwarren rnet onzen
Schubert. Daniel Schubart was al zes jaren
dood, toen Schubert geboren werd 'HOT).
Maar dat ik nu even over Schubart pralen
wil. vindt oorzaak in het feit, dat we de
viola d'amore weer eens over Hilversum
kunnen hooren. Wat een oen viola d'amore
is. hebben we gauw genoeg verteld. Dc fa
milie der „knieviolen", meer bekend als
violc da gamba, heeft ook een klein familie
lid gekend, die men „discant gamba" noem
de naar de partij, welke het instrument
placht te spelen. Deze discant-gamba heeft
weer een bijzonderen vorm aangenomen in
de viola d'amore, die vooral in do eerste
helft der 18e eeuw in Duitschland zeer in
trek was. Het verschil met do discant
gamba was deze: onder dc bespeelbare
darmsnaren waren eenige metalen snaren
gespannen, welke bij het bespelen mede-
klonken en ccn eigenaardige zilveren, mil-
den glans aan het spel gaven. Nu dan, deze
viola d'amore is een typisch instrument uit
het „empfindsame Zeitalter". Schubart
schrijft daarover in zijn „Ideen zu einer
Aestlielik der Tonkunst". Het empfindsame
Zeitalter beijvert zich in alles gevoelig tc
zijn cn wensclit in de muziek een instru
mentarium, dat de menschelijke stem cn
het menschelijke gemoedsleven in zijn scha-
koeringen kan nabootsen en uitdrukken. De
„vox humana" op het orgel is het meest
geliefde register. De altbobo leent zich hij-
zonder voor „Ausdruck der Schwermuth
und tiefen Melancholie", de fluit behoort
bij dc „landliche unverdorbene Natur, arka-
dischcs Scbafergefühl"En dc viola
d'amore is een tijdlang het eveneens zeer
gevoelige en „onuitsprekelijk zoele,' instru
ment. Later verdwijnt het, om tegenwoor
dig zoo nu en dan weer op te duiken. Ccr
Kint speelt een Sonate van Stamitz; ver
moedelijk is hier .Tohann Anton bedoeld
(17541820), het programma is hier niet
duidelijk, want er bestaan twee broers en
een zoon Stamitz. Nu nog een cembalo in
opzeil Nederlandschen Omroep, als er oude
strijkinstrumenten voor' de microfoon'
komen!
Symphoniën van Schumann hoort men
tegenwoordig niet dikwijls meer. En het is
daarom van Albert van Raai te een goede
gedachte weer eens een der oud-gedienden
voor den dag te halen. Het nieuwe, dat
Schumann in 1841 in dc wereld der sym-
phonieen na Beethoven bracht (iedereen
schreef immers syepphonieen, onder invloed
van Beethoven!) is de cyclische vorm. Dc
vier dcclcn der 4e svmphonie gaan onon
derbroken in elkaar over en hebben the
matisch verband. Schumann betrad hier
mede dus nieuwe banen cn heeft ook wel
degelijk invloed uitgeoefend op don groei
der latere „Sinfonische Dichtung", welke in
wezen niet anders is dan een tot één deel
gecomprimeerde symphonic.
Iluizc n.
Met ingenomenheid zal de muzikaal-ge-
voelige luisteraar het stemmingsvolle en
toch niet slap-sentimentecle programma le
zen. Ecu keur van kleine, meesterlijke
fragmenten dienen om den herdenkings
avond van den sterfdag van Zwingli (11
Oct. 1531) plcchtigen luister bij te zetten.
De begaafde jonge bas Jaap Stroomenbergh
werkt hieraan mede en het slot brengt een
symphonic van C. Ph. E. Bacli (1714—17S8).
die van grootere historische beteekenis is,
dan de muziekgeschiedenis gewoonlijk aan
vaardt.
Frankfur t.
't Gaat hier niet om de mooie ouverture
„Bcnvcnuto Cellini" van Berlioz, maar om
dc eerste symphonic van Mahler (1860—
1911). Het winterseizoen begint weer en de
omroepstations beijveren zich om het besle
tc brengen, wat er naar hun moening tc
brengen is rekening houdende met hun
luisteraars, natuurlijk. In de eerste sym
phonic van Mahler zijn dc levenskrachtige
kiemen van een groot talent reeds ont
kiemd. Mahler ontleent een deel van zijn
inspiratie aan het volkslied mui kan
zeggen: de eerste syrnphonie van 1S8S is een
hymne op de natuur. Mahler huldigt het
hoeren- cn natuurleven; hij laat zelfs den
houtvester begraven, begeleid door de die
ren van het bosch op het bekende thema
.ot is dood'. Humor en levensvreugde,
maar ook een toon van onherstelbare
melancholic
Hamburg.
Ben absolule garantie geef ik niet op de
kwaliteit der uitzending, die om 6.ö0 plaats
vindt, Alléén; do solisten hebben naam,
maar dat zegt vaak nog niet veel. Overi
gens heeft de dirigent van het Bremer
Domkoor. Richard I.iesche, Bach's Mis in
i> kleine terts uitgekozen voor de herden
king van hel 70-jarig bestaan van zijn
toor. Moeilijker kous was niet denkbaar.
Ik heb het zelfs bii uitnemend? dirigenten
en geschoolde koren in Duitscblnn.l mee
gemaakt tijdens een muziekfeest, dat het
eerste koor muurvast liep; de kapjlmees-
tor begon vrooüjk opnieuw en het was
een beroemde dirigent! Daarom durf ik de
Brcmvr uitzending niel zonder gepaste re
serve aan te bevelen. Maar het grootsche
werk moet ieder ééns ccn keer gehoord
hebban; cn wie het ééns geboord beeft, ver
langt een diepere bekendheid met dit mees
terstuk. Hoe Bach, als gcloovig protestant,
er toe kon komen om dc ocr-oudc lithur-
gi6chc tjkstcn der Missa tc gebruiken voor
ccn vocale compositie, behoeft niemand tc
bevreemden. Bach was geen schepper van
nieuwe vormen. Hij voleinde slechte, hij
voerde vorm cn inhoud tot ongekende top
punten. En daarvoor had hij dc som van
alle willens-impulsen noodig; tijd om iets
nieuws uil. tc denken had hij niet on hij
had er waarschijnlijk ook niet den
lust toe.
Dinsdag.
II i 1 v o r s urn.
Dr. Rud. Mengelberg is de directeur voor
artistieke zaken van liet Concertgebouw
orkest. In deze kwaliteit kent muzikaal
Nederland hem min of meer volledig. Als
componist is Rudolf Mengelberg minder
bekend en John Hilden doet een poging
op het Hollandscli halfuur (4.004.30) om
hem wat bij de luisteraars in te laten bur
geren. Van Hcnriëtte Bosnians gaat een
(oud) praeludium en van den jong gestor
ven Marius Kerrebijn een stukjï „Alla
Zingara". Wie iets voelt voor het sympa
thieke beginsel om Ncdcrlandsche muziek
tc brengen voor den Nederlandschen mi
crofoon, luistert m^e.
Dc A.V.R.O. begint weer met zijn beken
de opera-cenactcrs om S.OIL Dc keuze van
Offenbach's „dc Ijzervreter" lijkt ons 'sen
goede, hoewel het werkje ons niet bekend
is.
Vele tocstflbezitters zullen wel blij zijn,
dat dc wintel-programma s begonnen zijn.
Opéra's en operettes waarvoor mén in
Nederland geen gekl heeft hoort nr.rn
weer in kleurige mengeling. Wagner naast
Suppé. Adam naast Toccini. Men kieze
slechts. Voor dezen dag wil ik echter gaar
ne wijzen op het superieure Tro Artc-kwar-
tct uit Brussel, dat in
W e e li c n
om 8.45 het grandiose kwartet van Beet
hoven in cis (opus 131) cn dc lyrische suite
van Alban B.'rg speelt. Alban Berg, bekend
als dc componist van .AVozzcck". is leerling
geweest van Schönberg. Dc Lyrische Suite
is eeiv keuze .geweest der, moderne myzbk
om lyriek en romantiek tot zeer beschei
den afmetingen te brengen en Berg schrééf
tot verwondering van alle ras- cn beroeps-
aesthetici een „lyrische'' suite. Ilij heeft
gelijk: muziek en lyriek zijn één. Maar
waarom dan „lyrische" suite? Een soort
van oorlogsverklaring, dunkt me, t>gcn
zijn collega's en vrienden, die rle muziek
als een tournooi van dwaasheden begon
nen op tc vatten.
Woensdag.
II i l v e r s u m.
Het Joodsche uurtje, der V.A.R.A. inte
resseert ons weer door het ten gehoorc
brengen van Joodsche zangen. De Jiddi
sche muziekwetenschap, waarvan do feite
lijke grondlegger prof. Idilsohn is, bestaat
pas sedert een jaar of 20. In hoeverre men
er in geslaagd is de zuivere Joodsche mil
ziek af te zonderen van Slavische en an
dere invloeden, kan men in 't algemeen
thans nog niet bcoordcelen. Maar dat we
hier met een gebied van liet cullurcele
muziekleven tc maken hebben van een
cnornien om\ang en diepte, staat voor ons
vast.
Een aantrekkelijk programma stelde ook
Hugo de Groot vast door in zijn avondcon
cert de Sbppenskizze van Borodino (een
stukje échte programma-niuziek) cn twee
Russische dansen van den zéér vruchtba
ren Russischen „banneling" Bortkiewicz op
te nemen.
Op het concert der N.C.R.V. om 3.00 ves
tig ik nog evon den aandacht. Sommige
zéér goede werken krijgt men daar tc be
luisteren: de fantasie in (1 van Mozart, de
3e vioolsonate van Beethoven, zangstukken
van von Bruckcr Fock.
Duitschland.
Alle ingenieurs zullen om 7.50 niet zon
der zenuwachtigo gespannenheid aan dc
fijne verzorging van de uitzending werken
om Richard Tauber's afscheidsconcert voor
Europa goed gemoduleerd in den aether te
krijgen. Het zal me een emotie zijn! Want
iedereen luistert natuurlijk cn iedereen
heeft zijn wenschen en klachten; speciaal
als Tauber's melodieus orgaan en milde
loonvorming niet zonder scherpte of brom-
toon ontvangen wordt.
Wien het niet lukt probeert maar
H i 1 v c r s rn.
Donderdag.
Prettige lafelmuziek geeft het Winkels'
Trio; goede ook cn hier zien we weer, dat
aangename cn muzikaal-waardevolle mu
ziek niet steeds gescheiden behoeft te wor
den.
's Avo»d6 speelt het Hartvelt-kwartet
het klarinetkwintet van Mozart voor do
A.V.R.O. (7.45) met medewerking van Joh.
van Ginkel. hetgeen, gezien de prestaties,
deze jonge musici zeker de moeite van het
aanhocu^n waard :s. MaarMozart is
ongeiomelijk moeilijk, ondanks het sober
aantal noten en dc metrische maatsoorten!
Iluizen.
De N.C.R.V. laat Bep Tjomsma (5.45G.45)
werken voor piano van Bach cn Debussy
spelen. Bravo! Eindelijk zullen we eens de
etudes van Debussy to hooren krijgen, al
is het dan ook maar „in blik", zooals harts
tochtelijke muziekvrienden de radio noe
men. Noch in den aether, noch in dc con
certzaal stam de etudes van Debussy op de
programma's. De enkele uitzonderingen
doen niet het minste opgeld, omdat De-
hussv zeker tien keer beluisterd moet wor
den vóór men tot de geheimen van zijn
kunst door kan dringen. Maar niet alleen
debutanten moeten zich wijden aan Debus
sy! Ook vaardige cn ervaren musici moe
ten zich wat meer bewust gaan worden
van hun schoone opvoedende taak.
II i 1 versu m.
Vrijdag.
D a v e li t r y
r» s
tc krijgen, waar degrooto sympli'onie-con-
ccrton van het 117 man 6terkc omroep
orkest weer beginnen. Dot is om S.35. De
roep, waarin deze concerten staan, is in
eik opzicht welverdiend: de afwerking is
altijd buitengewoon verzorgd en in dit op
zicht kan nagenoeg elk l'.uropeesch station
aan Davcntry oil dc B.B.C. een voorbeeld
nemen. Do programma's zijn naar onze
meaning wel wat traditioneel, hetgeen ech
ter ruimschoots vergoed wordt door de uit
nemende vertolkingen. Het is natuurlijk dc
vraag, of de smaak van het publick niet a!
te veel afgericht wordt op klassicjie-iastru-
mentale muziek en romantiek.
Ik ben van de week toch aan het snuf
felen in de lunch- en diner-muziekjes. Wel
nu: Nie. Treep heeft voor heden (12.01—
2.00) een mooi erpoozingsprogramma sa
mengesteld niet o.a. de aardige variaties
..Was kommt dort voor der Höh"?, het
zelfde volkslied, dat Brahms ook zoo kos
telijk benut heeft in zijn „akademischc".
Om 5.tO geeft het Vara-orkest o.l.v. Hugo
de Groot een charmant werkje van Otto-
rina Resphigi „Bossiniana" een suite
naar thcma'6 en motieven van Rossini.
Zaterdag.
11 i i v e rs u rn.
Dr. Paul A. Pisk, leerling van Schönberg
krijgt ceil eersto uilvoering door het Wall-
son-kwarlet van ccn strijkkwartet opus 8.
(2.303.20). Ook het strijktrio van Van Ot-
terloo (een Nederlandse!) componist, leer
ling van Sein Dresden) vraagt den aan
dacht.
Voor het overige en belangrijke Euro-
peesche programma verwijzen wij naar de
efficieele bekendmakingen.
P. T.
STRUISVEEREN EN HOE ZE
VERKREGEN WORDEN.
Na langen tijd afkecrig te zijn geweest
van veergarneoring, begint dc mode haar
aandacht weer tc wijden aan den looi van
onze vogels. Vooral de struisveeren zijn
bij de moderne hoedjes zeer gezocht.
Hoogstwaarschijnlijk zal daarom ook de
siruisvogeltcell, die lange jaren een kwij
nend beslaan leidde, weer opbloeien.
Struisvogelfarms bevinden zich vooral in
Zuid-Afrika, maar ook in Amerika. liet
plukken of uittrekken van de struisveer
is een tamelijk moeilijk werk. want de
struisvogel is een schuw beest en kan
soms zeer kwaadaardig zijn. Twee. man
nen drijven het dier, wiens kop bedekt
wordt, naar een muur, waar het wordt
vastgehouden. Men kiest dan de mooiste,
oudste veeren, di daaraan kenbaar zijn,
dat liet kleine bloedige adertje aan den
wortel niet meer zichtbaar is. Men trekt
ze uit cn verkrijgt op deze wijze ongeveer
veeriig veeren uit de staart cn uit de vleu
gels. Tweemaal per jaar wordt de struis
vogel op deze wijze geplukt. Een struisvo
gel kan ongeveer tachlig jaar worden.
Met hot plukken kan vanaf zijn derdejaar
worden begonnen, zoodat hij dus heel wat
generaties dames van veeren kan voor
zien.
OORRINGEN EN DE MODE.
Van alle sieraden koinl dc oorring het
dichtste bij het gezicht en het spreekt dus
vanzelf, dat deze de uitdrukking van het
gelaat in zekeren zin beïnvloedt. Daarom
is het van belang, dat de vorm van den
oorring, zijn grootte en kleur bij dc per
soonlijkheid moet passen. Men moet niet
alleen vragen naar «at modern ot bijzon
der kostbaar is. Een eerste vereischtc is
voor een «andeicostuum nimmer glinste
rende opvallende hangers Ie kiezen. Zij
moe,en in dit geval eenvoudig ziin. en
harmonieeien mei de klein- van het kleed,
eventueel in overeenstemming niet de
kleur der knoopoft van den mantel. Kleine
oorringen, ronde pareltjes enz. zijn ge
schikt voor dames met een niet al t? lan
gen hals. terwijl vrouwen met een slan
ken. langen hals. evenals groolo verschij
ningen, deze mnesf. n vermijden. Ken zul
len het besie de lange oorhangers rlaan,
vooral die in peervorm ziin e;i ertoe bii-
dragen de halslijn kleiner tc doen cellij
nen. Bonte, lichtende oorringen verhoogeij
bii brunettes met levendige kleuren de
aantrekkelijkheid van haar verschijning,
doch blondinen zullen deze hangers ver
mijden. -
Het menschelijk hart zal leiding
moeten gevc-n bij de pogingen
tot opheffing van de
crisis
Talrijke pennen en meer monden zijn ge
durende dc laatste maanden in beroering
gebracht door de economische cn financi-
eele crisis, welke heimelijk over de wereld is
geslopen, doch zeker wel in de achterlig
gende weken haar sluier der geheimzinnig
heid onmeedoogenloos algeworpen heeft en
het menschdom thans wrccdelijk aan haar
fatale sprongen blootstelt.
Pennen en monden hebben zich geroerd
in tal van richtingen en de intensieve be
langstellende zag zich menig keer voor ccn
verwarring van gevoelens en gedachten ge
plaatst. Misschien heeft hij ook wel een be
langrijke stimulance bij deze beschouwin
gen gemist en schoot hij daarom wel eens
te kort in zijn appreciatie van het gespro
ken cn geschreven woord ten aanzien var.
de wereldcrisis, die heden ten dage geen
enkel lid der samenleving onaangetast laat.
Misschien heeft hij wel eens gezocht, niet
slechts naar de uiting van het hoofd, doch
ook naar die van het hart. Want juist deze
alleen zal moeten en ook alleen zal
künn.n redden uil de ieder en
alles-fnuikende depressie. Deze terugsla?
moge niet nieuw zijn, een reeds bekend
verschijnsel vormen uit vorige eeuwen, zijn
lievigheid is er niet minder om en kon
tot nu toe als ziekte niet getemperd worden
door ervaringsremedies.
Juist daarom is thans meer don ooit een
nobel en reddend hart noodig. dat ziin klop
pingen tot 's werelds welzijn over de aarde
zal zenden. Juist daarom ook kan niet ge
noeg gewaardeerd worden de geste van den
president van Amerika, Hoover, die nie
mendal onbeproefd laat om redding tc bren
gen.
Hoover, de leidende figuur, die politieke
overwegingen met do grootste onzelfzuch
tigheid wegschuift tot heil van grootere.
zelfs de allergrootste belangen van zijn volk
ten hiermede zij bedoeld: de bevolking al
ler natiën), heeft slechts het oog gericht op
het menschdom der vijf werelddeolen en
stelt nationale belangen op den achter
grond.
Als men zoo denkt cn handelt, dan
spreekt liet hart cn niets anders dan dat!
Nog slechts luttele weken is het geleden,
dat Hoover's menschlievend hart het één
jaar-moratorium tot stand bracht en daar
mee via Duitschland de wereld poog
de te dienen. Deze opschorting van de af
lossing der oorlogsschulden, ook al zou zij
straks verlengd worden, is Hoover blijkbaar
en niet zonder rechtvaardiging, nog niet af
doende tot den wederopbouw van het inge
storte zakenleven.
En thans brengt het Amcrikaansche blad
..Beacon Herald" het. bericht, dat zeer spoe
dig van IToover's zijde te verwachten valt
het bijeen roepen van een ronde tafelcon
ferentie. om de landen, die bij de Vereenig-
de Staten in de schuld staan, kwijtschel
ding van hun oorlogsschulden aan te bie
den in ruil voor volstrekte ontwapening van
deze landen, terwijl de Veteenlgde Staten
evenoens tot ontwapening zullen overgaan.
Als tegenwaarde voor de kwijtschelding
van oorlogsschulden wordt gevraagd een
idieel goed.
Nobeler kon een voorstel al niet worden
edaan!
Momenteel is nog geen bevestiging van
het politiek en economisch zoo belangrijke
nieuws verkregen, doch veilig mag aange
nomen worden, dat de nabije toekomst ons
meer hieromtrent zeggen zal. Thans is het
dientengevolge niet den tijd om de intrin
sieke waarde van dit voorstel onder de lou
pe te nemen, doch wél om te stipuleeren,
dat Hoover's loch al reeds hoog aangeschre
ven reputatie door dit edelo gebaar wij
loopen dus even op de bevestiging voor
uit in bijzondere mate stijgen zal en men
hem zonder le schromen qualificeeren mag
als dc harlevriend van 's werelds welvaart
bij uitnemendheid. Het voorloopige bericht
heeft men gisteren weer gevoeld als een
gouden stroom in de chaotische en zoo ern
stig zieke zee, zónder verfrisschende econo
mische golfslag zónder de minste financietle
deining.
De oorlogsschuld betalende natiën zullen
kunnen toonon, wat hun den weg tot eco
nomisch herstel, voortvloeiende uit de kwijt
schelding, waard is Slechts een idieel of
fer wordt gevraagd, zelfs één, waaro or Kien
zich bijzonder gunstig heeft uitgelaten. Men
hoeft daartoe maar ie herinneren aan het
succes zeker niet het geringste in ons
land! hij de verzameling van h&ndlccke-
ningen op het ontwupcningspetilonnomect
en verder aan de gehouden besprekingen
ie Genève en die ook in 1532 weer zullen
plaats vinden.
Niet nl'ecn evenwel schuldenaren, ook
scl uldeischors, neen: alle lartlen der we
reld, zuilen moeien meewerken aan de vol
strekte ontwapening, aan hei doelmatig
ran.'.;rijpen van al die middelen, welke tot
oplossing aii de vcicrjcrisis kunnen lei
den.
Men meet het niet doen met de pen of
den mond, men moet het doen met het hart.
Zoocis Hoover hel voorbeeld hopelijk _we«r
zoo schitterend geven zalf r'
