Hg^ d'oeuvres voor violisten.
el-otro- en radio-technisch bureau
F. H. LOMANS - Utr.str. 15 Tel. 843
Wij vertegenwoordigen de bekende
DUCRETET en PHILIPS toestellen
Betaling in overleg met den kooper
DE NIEUWBAKKEN LUISTERAAR
ZOEKT.
VAN 25 OCTOBER TOT NOVEMBER.
Gisteren was .het een groóte dag voor
Igor Strawinsky. Als u niet weet, wit dat
is, dan zou dit den betrokkene verdriet
kunnen doen hij is nogal gevoelig. Maar
Strawinsky dan dirigeerde oen eigen con
cert voor den Berlijnschcn 'gender en hield
tevens één van zijn jongste zuigelingen
het vioolconcert in D ten (loop. Sa
muel Dushkin, één der reuzen onder de
vioolspelende kunstenaars, was de solist en
Igor was zoo vriendelijk vóór in de parti
tuur eigenhandig eenigc hartelijke woorden
te schrijven en dal hij óók zoo gesteld was
op het spel van Dushkin. die op 23 October
Anno Domini 1931 's componisten vioolcon
cert voor de ladio gespeeld heeft Dat was
lief en aardig bedacht van Strawinsky en
zijn uitgever. Maar de partituur mét op
dracht was al kant en klaar ver vóór den
23sten October in zee gestuurd...
Ik hoop nu maar, dat Dushkin niet ziek
is geworden, dat Strawinsky er is geweest
en dat do solist goed gespeeld heeft. An
ders is de voorrede van den componist on
waar, hoewel Strawinsky voor zoo'n klei
nigheid niet bloost. Intusschen, hebt u ge
luisterd. was u tevreden?
Ik mag er achteraf in dc krant niets
van zeggen; waar is het einde, als wc met
radiokritiek zouden beginnen? Wc zijn ge
lukkig, dat er weer een nieuw concert in
D gekomen is. Beethoven schreef er een,
en Brahms! Waarom zou Strawinsky, sinds
eonige luttele jaren teruggekeerd van zijn
zwerftochten in de rimboe der tonaliteit-
lcoze muziek, óók niet eens het fatsoen
lijke pakje van D grootc terts aantrekken?
Dit gehecle voorval, dat om zich zelf
igenlijk moest schaterlachen, kwam me te
binnen, toen ik de programma's van deze
w eek doorworstelde.
Het is namelijk een weinig opvallend,
dat vele violisten en zenders allerlei verge
ten muziek gaan opdiepen. Daar is natuur
lijk niets tegen, als het maar gocdo muziek
is. Violisten echter zitten broodvei legen om
goede vioolconcerten, maar door alle jaren
heen heeft deze groep geschreeuwd om
hulp. Dat is een troost. Brahms en Beetho
ven werden echter genegeerd, in den be
ginne... Maar, enfin. Het is heel begrijpe
lijk, dat ze op den rommelzolder gaan kij
ken of er nog niet iets van hun gading
ligt. En zoo kwamen ineens drie vioolcon
certen voor den dag, welke niet meer tot
le uitrusting van een reizend violist boboo
ien. Het zijn de concerten van Krcutzer,
van Spohr en van Joachim. Kreulzer en
Spohr komen Dinsdag in den aether (Ber
lijn en Heilsberg 9.00 n.m.) en Joachim ver
schijnt Donderdag (Berlijn 8.20 n.m.).
Rudolph Kreulzer (niet Conradin, de
componist van „das Nachtlagor von Grana
da") heeft 19 vioolconcerten geschreven.
Deze Krcutzer rekenen de meeste historici
tot de z.g. oude Mannhcimschc School (van
Stanitz); hij leefde van 1700—1-831. Spohr
behoort tot de jonge Mannhcimschc School
(Franzl) cn Joachim tot de. jonge Wcensche
Schor»l (Böhm). Kreutzcr, Spohr en Joachim
hebben hun eigen, grootc verdiensten met
betrekking tot hun vak. Wc behoeven maai
de 42 Etudes ou caprices pour un violon
seul te noemen, om onze jonge musici dc
kou om het hart te doen slaan. Of dit geen
verdienste is! Maar het 19e concert van
Krcutzer gaat dan voor dc microfoon, even
als Spohr's concerto in a („Gcsangscène")
en Joachim's concerto in d. Spohr wordt
ons inziens onjuist gewaardeerd niet op
het goede plan. Spohr heeft tot op zekere
hoogte stelling genomen tegen het hoog
hartige pedante gedoe van de leerlingen
uit de scholen van Krcutzer cn Viötti.
Spohr was iemand met gevoel voor een
vrije denkwijze, zonder beeldenstormers te
zijn. Vandaar ook zijn achtste concerto, die
hij „Gcsangscène" noemde naar het voor
beeld der Italianen (rccitativc-aria-strclta).
Spohr leefde van 17811859; zijn opera
„Jessonda" is een voortreffelijk, maar vrij
wel genegeerd werk.
Van Joachims concerto in d mag ik wol
in herinnering brengen, dat het merkwaar
dig veel op Liszt lijkt. Bekijk het hoofd
thema met de overmatige secunden cn
..hongaarsche" rhythmcn maar cens nauw
keurig. Ook dc instrumentatie is onder in
vloed van die van Liszt; waarmee alweer
is aan te looncn, hoe sterk Liszt het phc-
nomccn der pianisten de geesten zijn
tijd gefascineerd heeft. Joachim (1831—1907)
loeft thans nog voort in de herinnering van
velen. Hetgeen Liszt geweest is voor de pia
nisten, is Joachim geweest voor de violis
ten. Ilij sprak hot bevrijdende woord, hij
was geen fanaticus, geen f,mir"-musiiker,
doch voor alles mènscli. Krcutzer. Spohr,
Joachim vormen een aaneensluitende reeks
groole figuren hierom vestigen wij eens
voor deze week dc aandacht op deze groo
ve mannen; al moet dc bespreking slechts
oppervlakkig zijn.
Zondag.
H i 1 v e r s u m.
Bizet werd 25 October 1838 geboren en het
Vara-orkcst herdenkt dezen dag met ccnigo
werken (9.30—12.00), waaronder de bekende
Arlesienne-suite on de minder bekende ge
ïnstrumenteerde vierhandige pianostukjes
..Jeux d'Enfnnts". Zeer verdienstelijk is do
suito van Gluck-Moill; zij geeft inderdaad
cenig idee van hei grootf talent. Gluck.
maar is de gekweekte ranhankelijkhei 1
groot? Dit moeten onze orkestleiders eigen
lijk maar niet vragen, ook onze omroeplei-
ders niet. Als zij maar vertrouwen hebben
ui liet op-den-duur-overwinnen van werke
lijk cultureel-vormendc muziek.
Zoo denkt dc A.V.R.O. er blijkbaar ook
over, toen besloten werd het prachtige
Guarcerikwartet voor dc microfoon tc laten
spelen (2.30—4.00). De aankondiging: strijk
kwartet opus 6 in Bes groote terts van Beet
hoven moet een drukfout zijn. Vermoedelijk
zal dit moeten zijn: opus 18 No. 6. Schu
berts kwartet „der Tod and das Madchcn",
dat als 2c nummer gespeeld wordt werd zoo
genoemd, omdat de meester een periode
van het lied „der Tod enz." in het tweede
doel van dit kwartet heeft gebruikt om er
variaties over te schrijven. Deze periode is
zestien maten lang én heeft dc woorden van
den Dood: „Sei guten Muis. Ich bin nicht
wild, solist sanft in mcinen Armen schla-
fen"
Wij wijzen verder op den Engolschen te
nor Frank Titterton, die in zijn landstaal
verschillende Duitschc werken zingt (9.00
11.00). Ook met orkest. Het zal interessant
worden, maar toch wel vreemd.
's Avonds speelt Willem Petri voor dc
V P.R.O. onder andere stukken de machtige I
Fantasia van Sweelinck (15621621), een
werk, dat feitelijk oven goed bekend moest
zijn als de grootc fantasie en fuga van Joh.
Seb. Bach. Wij hebben het Petri hooren spe
len onlangs nog in de Oude Kerk te Am
sterdam en kunnen u verzekeren, dat het
werk architectonisch werd opgebouwd;
klaar, plastisch en vol leven.
Huize n.
Do K.R.O. heeft de Arnhemsche Orkcsl-
vereeniging onder Spanjaard aangesloten
op den zijdcr (3.304.30) cn bezorgt zijn luis
teraars op deze wijze dc Gluck-balletmuziek
dc symphonic van Alfvèn cn le poème de
l'extasc van Scriabien.
Alfvèn is een Zwcedsch componist, gebo
ren in 1872 te Stockholm. Zijn werkzaam
heid ligt echter minder op compositorische
dan wel op praclische gebieden; hij is na
melijk een zeer gezocht gastdnigcnt, speci
aal in dc Scandinaafsche landen. Overigens
schreef Alfvèn een ccrbicdafdwingond aan
tal werken, geheel in den geest der nco-ro-
mantiek (natuurstemmingen. legenden).
Zijn symphonic No. 3 schreef hij in 1913 .cn
draagt het .opusgetal 23. j
i
Brussel.
't Is jammer, dal onze Vlaamsche orarocp-
broeders niet 't. goede van de Fransclicn
bobben overgenomen. Dc Fransclien name- 1
lijk noemen de bekende „militaire" sympho-1
nie van Haydn „la Turquc". I
Dat is veel beter, neen, heelemaal goed
en „militaire" is fout. dwaas cn onzinnig.
In het tweede deel der symphonic komen
dc „militairen" los: dan schrijft Ilaydn een
soort Turkscho muziek, beluisterd met
Europceschc ooren. Hij gebruikt daar groo
tc trom. triangel en bekkens iets onge
hoords in een symphonic voor dien tijd.
Maar Haydn dèèd het toch maar! Trompet-
fanfares geven wellicht iets soldatesks aan
het allegretto, dat overigens niets martiaals
heeft. Onze pianospelende jongelingsschap
zal bij het mennet zoggen: „maar, papa, dat
kèn ik". Inderdaad, mijn jongen, 't is ook
het veel- cn dóódgespecldo menuet van
Ilaydn, dat jullie allemaal zeker twee jaar
te vroeg moeten spelen.
Do jcugdsymphonic van Beethoven, die
verder over dit station gaat, is een sym-
phonische schets uit het jaar 1785, toen
Beethoven dus nog in Bonn cn pas 15 jaar
oud was.
B c r 1 ij u.
Hermann Scherchcn dirigeert weer een
syniphonicconcert. voor Berlijn (11-30). Hij
brengt als noviteit een symplionie van Ilo-1
li egge r. Deze componist heeft evenals
Strawinsky, Milhaud, Poulenc en als Rous- i
sol zelfs zich vermeid! in atonale avon
turen. Dat was een jaar of wat geleden
een moclc, waaraan ieder mee moest doen.
'f Stond zoo gek, anders! Maar nu waait
dc wind weer uit hoek van do cadcnscc-
rendc cn tonale muziek. Gezwind, als weer
hanen. wijzen de meeste leidende compo
nisten in Europa dc richting van het bries
je aan en zij haasten zich zelfs oni strijd
te kraaien. Honogger mengt zich in het
koor. waarmee ik niet zeggen wil, dat alle
tonale, muziek, die heden wordt geschreven
per sé dor, verstard en bloedarm moet zijn. I
Maar de kans is groot
Dc rest van dc belangwekkende Zondag-
programma's moet ik wel ongenoemd laten,
zelfs dc. beide Bach-cantates (Leipzig begint
weer!), het B.B.G.-conccrt, dc noviteit van
Milaan „la ïcggenda del vecchio mavinaio"
van Lualdi en „Norrbotten" van Pcterson-
Berger (Motala).
Maandag.
II i 1 v c rs u m.
Dc algomcenc uitzenddag, die de A.V.R.O.
verzórgt, brengt Ankle van Wickcvoorl—
Crommcli» voor den microfoon, die voor
haar debuut een goed programma heeft sa
mengesteld. Bach, Handel cn Mczart moe
ten voor zoo'n driekwartier muziek toch
wel rnct zorg gekozen worden hetgeen
hier is gebeurd. Het concerto van Marcello
voor hobo gaat deze week nóg een keer
bij dc X.C.R.V. maar dan door een ander
gespeeid.
De Nederlandscho liederen, die Louis van
Tulder zingt- och, èrg veel goeds hebben
we onder de tachtiger genera tic niet. Maar
het zal velen genoegen doen Dicpcnbrock
nog eens te hooren en dc tc vroeg overle
den sterk-ontroerde componisten Mann en
Loots.
Het avondconcert wordt gegeven door het
Residentie-orkest onder leiding van Albert j
van Raalte. De attractie van het program-1
rna is natuurlijk dc neger-bariton Jules
Bledsoe, die jammer genoeg slechts
één negro song ten beste zal geven.
Huize n.
Het uurtje duetten f5.006.00) voor so
praan en alt brengt voor de N.C.R.V.-Iuie-
teraars veel goeds; het duet van Cherubim
o.a. Maar mag ik dc N-C.R.V. cens wijzen
(zij dit op dit gebied méér dan andero om
roeporganisaties) op do kanicrducttcn voor
sopraan en alt van Stcffani b.v. of van
Kandel (origineele duetten, niet uit orato
ria). Er is zooveel 6choons in liet verleden
doch.... waar blijft het heden?
Kalundborg.
Prachtig programma oude muziek! Ilier
voeg dk niets bij, het spreekt voor zich zelf.
Frankfurt. Onze violisten luisteren
natuurlijk om 7.25 naar Adof Busch; 't is
toch malaise. Het vioolconcert van Brahms
gaat dan; voorafgegaan door de ouverture
„a Midsummcrnightsdream" van Mendels
sohn. Maar ook do rasechte Brahmsianen
(Brahmienen, zei Hugo Wolf), zuheri niet
van hun toestel weg te krijgen zïjn. 't Is
ook inderdaad meesterlijk, hetgeen Busch
doet.
Dinsdag.
Hilversum, 't Is wederom een solis
ten-concert, waarop wij met ingenomenheid
wijzen. Dc jonge musiciennes, die nog geen
of weinig naam hebben, laten ons kennis
maken met hun prestaties in Debussv,
Brahms, Liszt, Wolf enz. Of de muziek er
van gediend en er mee gediend is weet
ik niet tc voren. Maar de omroep maakt er
een goed figuur mee.
De A.V.R.O. begint een nieuwe cyclus
..moderne Franschc Kamermuziek", on dei-
leiding van Casper Höweler. Iedere veertien
dagen een half uur muziek niet inleiding.
Wij voor ons geloovcn, dat er een groote
opvoedende kracht van goede, doch niet
zwaar-op-de-handsche beschouwingen over
de muziek uitgaat. Vooral als men hier kan
samenwerken niet kunstenaars van hel goe
de ras. Bcrtlie Seroen zingt Franschc liede
ren, Ilowcler geeft een uiteenzetting laat
ons hopen, dat ook dit-onderdeel van het
A.V.R.O.-werk cr toe zal: bijdragen de mu
ziek nóg nicer tot den geest en het gemoed
der luisteraars te laten.'spreken. Zij heeft
geen andere laak;
Hamburg. Erwin Scliulhoff is eigen
lijk een rakker; om zoomaar een „Hof-so
nate te schrijven voor saxophoon en piano!
Notabene, je valt cr gewoon van om. Een
saxophoon, hemel, dat is al erg genoeg voor
onze serieuze muziek, dan nog met piano,
cn liefst (sla uw oogen deugdzaam neer),
„Hot Nu dan, omstreeks 9.00 uur kunt u
eonige „Blues" van deze ondeugende com
binatie hooren. Die Erwin (hij kornt ook in j
ons land, niet November), is nog niet uit: j
pas 37 jaar cn voelt veel voor het groteske.
Hij spot graag cn overdrijft nog veel meer.
Ze zeggen: dat is modern ook in dc mu
ziek. 11; geloof dat voorshands nog niet.
Twee opera's, volledig cn wel, komen om
6.20 (Praag) en om 7.40 (Wcenen), in don
aether. Over die laatste is nog een cn ander
op tc merkenals cr maar plaats was.
Wcensdeg.
De V.A.R.A. vordert onze aandacht op
voor Jaromir Weinberger, con jong compo
nist (1896), uit Tspccho-Slowakije, die thans
in Amerika zit. Ik moet u eerlijk vertellen,
dat ik nooit iets van hem gehoord heb. Het
resultaat van deze- drie kwartier nieuwe
muziek blijft een gesloten geheim tot 9.00.
Maar Janatek (1854—1828) is c*n geniale na
tuur. De Suite voor strijkorkest is mij ech
ter onbekend. Toch zal de geweldige en ori
gineele geestkracht van den immer jong ge
bleven Janacek ook in dit orkestwerk zich
manifestecren. Het uurtje „nieuwe muziek"
van deze oniroepvcrceniging brengt veel
goeds; wij wachten en verwachten. Ook Nc-
dcrlandsche werken.
II a m b u r g. Met belangstelling zullen wc
luisteren naar liet oratorium van Th. E.
Bach (1714—1788). „Die Israelitcn in der
Witetc". Vermoedelijk hebben wo hier tc
maken met een psalm-cantate of liederen-
cantate. Vooralsnog is cr van den tweeden
zoon van Joh. Seb. weinig op dit gebied be
kend en zeker is het, dat hij zijn beste wer
ken in dit genre niet geschreven liceft.
P. T.
(Woensdagavond voortzetting).
MISSCHIEN WORDT DE OORLOG
AFGESCHAFT
door
ARISTIDE BRIAND.
Wanneer op 2 Febiuaii a s. alic grootc
mogendheden plechtig bijeenkomen met
het doel, den oorlog af te schaffen, wanneer
de vertegenwoordigers der hoogste idealen,
der grootste macht cn der meest, onweer
staanbare kracht om denzelfden tafel zullen
zitten om te beraadslagen over dc vermin
dering der bewapeningen, zal er een plech
tig uur zijn aangebroken. Een dergelijke
verantwoording heeft nog nooit op de vol
keren gerust Dat uur zal beslissend zijn.
Zullen zij, die alles in hun macht hebben
op de vrceselijke vraag geen antwoord ge
ven? Daar komt het op aan.
Zij zullen op dat oogenblik slechts woor
den hebben uit tc spreken, doch onmisbare
noorden, die dc veiligheid cn wederzijdsche
hulpvaardigheid zullen opbouwen. Zij be
hoeven slechts ernstig te zeggen: „Geen
oorlog meer" met alle consequenties, die
deze woorden in zich sluiten. Wij zullen in
geen geval, om geen reden on onder geen
omstandigheden, toestaan dat er weer een
oorlog uitbreekt, nadat wij den oorlog als
ccn misdaad hebben gebrandmerkt.
De mogendheden hebben de macht om
zoodanig te handelen dat er geen oorlog
meer kan uitbreken. Als zij dat wenschen,
kunnen zij betrekkingen aanknoopen cn
wederzijds voorwaarden van veiligheid stel
len, die oorlog onmogelijk zullen maken.
ALS MAN EN VROUW VERDIENEN.
Is zoo'n dubbel inkomen
rechtvaardig?
In moeilijke tijden, als wij nu beleven,
moeten vele zaken en overheidsbedrijven
personeel ontslaan en daarvoor komen dan
in dc eerste plaats gehuwde vrouwen in
aanmerking. Niet omdat zij getrouwd zijn,
doch omdat in vrijwel alle gevallen ook
haar man een inkomen heeft, zoodat men
te doen krijgt met een geval van dubbele
inkomsten. Niet liet huwelijk der vrouw,
doch bet dubbele inkomen moet de maat
staf zijn bij hot vcrlcenen van ontslag. Dan
moet echter eerst, nauwkeurig worden vast
gesteld, wat als een dubbel inkomen moet
worden aangemerkt.
Verschillende gevallen.
Een dubbel inkomen gaat uit van den
grondslag; twee verdienen meer dan één.
Op zichzelf behoeft zoo'n handelswijze nog
niet a-sociaal of egoistisch tc zijn; dikwijls
i6 er bittere noodzaak voor. Een dubbel in
komen kan ook door één persoon verdiend
worden; dit is evenmin in allgevallen af
keurenswaardig. Soms leidt de aard van
het beroep ertoe; soms zoeken de men-
schen ook bijverdienste, omdat ze een groot-
gezin of verarmde familieleden moeten on
derhouden. omdat cr in hun gezin ziekte
is geweest, enz. Het streven, om geld te
sparen cn een kapitaaltje te verzamelen,
zal slechts zelden leiden tot het zoeken van
een dubbel inkomen.
Parasiteeren.
Het dubbele inkomen wordt eerst afkeu
renswaardig, vooral in tijden als wij nu be
leven. wanneer bet doel niet is harde nood
zaak, doch ccn opvoeren van den levens
standaard van het gezin. Dat is een oneer
lijke concurrentie togen anderen, soms zdfs
een parasiteeren op de maatschappij. Toch
zijn cr gevallen, waarin het dubbele inko
men moet worden toegelaten, omdat zucht
naar woelde niet als doel kan worden aan
gemerkt. Wij denken aan dc moeder van
een groot gezin, die twee maal per \v;ck uit
werken gaat. hoewel haar man een vast
inkomen heeft; aan dc weduwe met ccn
volwassen zoon, die kranten verkoopt of
een kamu- verhuurt om de opvoeding van
haar jongere kinderen tc betalen. Wissel
vallige inkomsten behoeven ook niet ver
boden tc worden; iemand met een vast in
komen mag wel eens ccn lezing houden
tegen betaling, mits hij van het lezingen-
houden geen tweede herojp maakt. Doch
geregelde inkomsten van één persoon uit
meerdere ambten of beroepen, of van meer
dere personen uit één gezin, dat Ï6 iets,
wat in dezen tijd niet voor mag komen, ai
zou liet in tijden \m overvloed misschien
zijn goede zijde liebl lil, (le menschen hierin
vrij tc laten.
DE HEILIGHEID DER BELOFTE
door
OWEN D. YOUNG.
Dc heiligheid van eenmaal aangegane
verplichtingen cn de nauwkeurigheid,
waarmee zij moeten worden nagekomen, is
de basis van ons gcheele crcdict- en munt
stelsel. Slechts ccn gedeelte van onze bank
biljetten cn uitstaande credieten, misschien
nog geen 10 wordt door goud gedekt.
Waardoor worden dc overige 90 gedekt?
Door waren, die nog geproduceerd of ver
voerd worden, zullen de economen mis
schien zeggen. Neen. door beloften van
menschen. Beloften, die heilig moeten zijn
en stipt moeten worden nagekomen, zul
len credieten en bankbiljetten hun waarde
blijven behouden.
Ik heb slechts één raad tc geven. Als gij
een belofte doet, voert haar dan ook uit.
Gaat het om geld, betaal dan. Kunt gij niet
betalen, hernieuw dan Uw belofte, doch
verwaarloos haar niet cn tracht haar be
staan niet te ontkennen. Het vertrouwen,
dat men in U stelt, financieel on mei be
trekking tot Uw goede trouw, hangt daar
van af. Het cr edict van ccn land, de waar
de van zijn munt, het zakenleven en het
bestaan van zijn burgers hangt af van de
heiligheid der openbare en particuliere ver
plichtingen.
Wat de openbare verplichtingen betreft,
in alle landen ter wereld vatten dc politieke
partijen hun beloften zeer licht op. Soms
trekken zij op beleefde wijze in twijfel, dat
zij ooit die belofte gedaan bobben, soms
ontkennen zij ook vierkant liet bestaan
ervan.
Of een persoon of oen land er goed aan
cioot, verplichtingen aan te gaan. is twij
felachtig. Doch het i- niet twijfelachtig, dat
zij ze moeten nakomen, als zij ze eenmaal
hebben aangegaan. Wanneer het onmoge
lijk is, ze uit te voeren, kunnen zij her
zien worden, doch het bestaan ervan mag
nooit worden ontkend.
RADIO
EX KAN NIET VINDEN.
Eenige wenken voor pas toegetre
den luisteraars.
Wees U nu eens redelijk: hocvacl jaren
van hard cn ingespannen studeeren hebt
U noodig op het een of andere muziekin
strument te leeren spelen? En daar wilt U
van Uw radio verwachten dat zij reeds op
den eersten dag U alle stations van Europa
in de kamer brengt. Neen, zoo eenvoudig
is dc kwestie niet.
Nemen wij eens aan dat de technicus
alles heeft ingericht, dat hij oj> het dak
van het huis een langbeenige antenne
heeft neergezet cn op een goeden afstand
van den muur ongeveer 25 tot 30 c.M.
een aardleiding in den tuin heeft gelegd.
Ja, cn toen hij met zijn werk klaar was,
heeft hij U nog een half dozijn stations la
ten hooren: Oölo, Kalundborg. Hilversum,
Daventry, Konigswusterhauseu cn nog
een paar andere. Dan laat hij U alben cn
vol vreugdevolle verwachtingen zet L" zich
neer voor het nieuwe vriendelijke blinken
de kastje, om nu op Uw beurt dc verschil
lende wereldstation6 in Uw kamer te ha
len
U draait aan tic knoppen ccn ge
schreeuw cn oen gepiep cn ccn gefluit om
bang van te worden. Snel zet U de terug
koppeling aan (meestal links) anders stoort
U Uw mcdcluisteraars en dat is verboden.
Het piepen en fluiten gaat nu over in een
diepen toon gelijk aan dien van een
schecpssirenc en verdwijnt tenslotte geheel.
Haltop het punt waar hei zachtjes
knakt moet U blijven stilstaan. Nu de an
tenne-koppeling rechts langzaam aanzetten,
zoover tot het juist weer wil beginnen te
fluiten c-n tc piepen. Daar in dc luidspre
ker is iets te hooren. heel zachtjes, maar
het klinkt als muziek neen er wordt g •-
sprokencn toch muziek? Hei is beido'
tegelijk, twee stations hebt U door elkaar.
Nu draait U voorzichtig de condensator-
schaal met vele cijfertjes een klein stukje
naar onderen. Maar nu zwijgt de luidspre
ker heelemaal. Dan naar boven: de muziek
wordt zwakker, het spreken sterker. Het
is de een of andere vreemde, taal meent U.
Weer een beetje gsdraaid en dan merkt U
dat U Hilversum hoort
Nu noteert U dadelijk den stand van
dc schaal
Dan draait U de schaal weer verder, re
guleert dc antenne? cn terugkoppeling en
zoekt nu de groote stations met hooge kilo
watt-aantallen (de grootste zendenergi:
die U op een bijzondere tabel kunt'vinden.
U hebt werkelijk geluk: Motala in Zweden
komt goed verstaanbaar over cn Moskou
brult zoo hard dat U de antenne moet te
rugkoppelen. Het Engelschc Daventry
dient zich schuchter aan maar een an
dere sterkere zender met muziek zit ertus-
schcn cn overschreeuwt den Brit. U peilt ver
der' en het wordt aldoor luider: daar komt
een duidelijke stem: „Hier is Hilversum
Een korte pauze in Uw manipulaties.. Het
middagconcert van Hilversum hoort U aan,
maar dan beginnen Uw vingers weer to
jeuken en gaat U weer op jacht in den
aether. Boven is er niets meer, ofschoon er
toch volgens de tabel een nog sterkere zen
der moet zijn. Die wordt dus maar uitge
steld. Dus gaat U weer terug over War
schau, Motala, Kalundborg. halt, dat
moet toch Skandinavië zijn Ja, dat moet
Oslo in Noorwegen zijn. Het wordt geno
teerd.
Maar te vroeg hebt U gejuicht. Want
nu wordt liet plotseling stil in den luid
spreker en alle knopdraaikunsten helpen
niets. Slechts de atmosfeer ruischt geheim
zinnig. Daartusschcndoor hoort U af en
toe een kort geknal of gepiep. Maar geen
enkel station meldt zich. Men zegt: over
dag zal de ontvangst zeker niet zoo goed
zijn als bij donker. U gaat verder naar on
deren. Een dozijn stationetjes met kleine
energie slaan op dc tabel. Daar willen vu
ons echter niet lang mee bezig houden.
Maar Wecnen moet nu toch komen en niet
ver daar vandaan het zoogeroemdc Milaan?
En Praag? En Langenbcrg? Rome? Maar
zelfs Stockholm verloochent zich ten zeer
ste in tegenstelling met de vi iendelijko
Scandinavische Collega's van voorheen.
Wat is cr eigenlijk aan dc hand.
Lieve vriend en radioluisteraarHet
heeft in het geheel geen dool, dat U boos
wordt en woedend naar den handelaar
loopt, die U het apparaat verkocht heeft,
Uw horloge geeft namelijk aan dal het vier
uur in den middag is. buiten schijnt helder
en vroolijk dc zon en liet is dus midden op
den dag. Dan hebben namelijk «Ie radio
golven, die ook hun individualiteit bezitten,
zeker* eigenschappen: slechts de golven
tusscheri 100 en 2000 Meter zijn sterk ge
noeg om op grooCëro afstanden t«- worden
opgevangen. Daarmede moet U maar ge
noegen nomen. Do vroolijk schijnende zon
is voor de golven, die zich in dc hoogcro
luchtlagen bewegen, een onoverwinnelijke
hindernis.
Dus wacht U geduldig tot het avond zal
zijn en het (luister de golven onder zijn
bescherming n.nnt. Dan :.;<lt U zeer veel
plezier var. Uw apparaat hebben, liet moet
echter werkelijk heelemaal donker zijn,
want juist in den overgangstijd, in de sche
mering, zijn de atmosferische en clcctrisclie
storingen het hevigst. Schakel in deze over
gangsuren dan Uw Hilversum of Huizen
in.
Dr. H. eau ZALINGEN.
