AHER5FOORT5CH DAGMLAB
Maandag 2 November 1931
«DE EEMIANDER"
30e jaargang No. 108
ONTPLOFFING IN EEN
SCHOTSCHE MIJN
E. FRANKENHUIS
'T ZAND 3
Het Kostbare Meesterstukje
ZES VLIEGTUIGEN
NEERGESTORT
KONINKLIJK JACHT
OMGESLAGEN
HET VACANTIEJAAR DER
BEWAPENING
POLITIEKE VERRASSINGEN
IN POLEN?
DE CORRIDCRKWESTIE EEN
WONDE PLEK
BAKSTEENEN IN PLAATS
VAN HEROINE
WILLEM GROENHUIZEN
JUWELIER
V erkoopiegeii
Het grootste ongeluk dat ooit
in Fifeshire plaats had
Tien dooden
London, 1 Nov. (V.D.) Door een ont
ploffing in de Bowhill-mijn bij Lochgelly
(Fifeshire. Schotland) werden 10 mijnwer
kers gedood. De mijn is een der grootste
in Schotland. Er wordt door 1140 mijnwer
kers gearbeid.
De ochtendploeg was Zaterdagmiddag
juist uit clo mijn gekomen, toen de man
nen een ontploffing hoorden, welke in de
gchcele plaats verwoestingen aanrichtte.
Talrijke vensterruiten werden verbrijzeld.
Direct vulden de straten zich met honder
den menschen die naar den ingang van de
mijn holden.
Er werden reddingscolonnes samenge
steld, die naar beneden gingen Zij namen
zes kanarievogels ten einde de gesteldheid
van do lucht te onderzoeken. Aliè vogeltjes
stierven onder invloed van de gassen. Niet
ternin gingen de mannen verder. Na eej
zwaren arbeid van zes uren moesten zij
evenwel tcrugkecren. zonder resultaat te
hebben. Andere mannen gingen naar be
neden Hun is het na eenige uren van
noesten arbeid gelukt, midden in den nacht
door to dringen tot de plaats des onheils,
waar 'zij tien volkomen verminkte lijken
onder het puin vandaan haalden. Het on
geluk heeft plaats gehad op 600 M. onder
den grond.
Dit ongeluk is het grootste dat ooit heeft
plaats gehad in de kolenmijnen van Fi
feshire.
De lijken der verongelukte
mijnwerkers geborgen.
Londen, 1 Nov. (V.D.ï Pas 24 uren na
de ontploffing in de Bowhillmijn is het ge
lukt de lijken der 10 verongelukte mijnwer
kers boven te brengen. Steeds weer moes
ten de reddingscolonnes hun werkzaamhe
den wegens het uitstroomend gas opgeven
en lerugkceren. De moesten hunner waren
volkomen uitgeput. Toen zij het daglicht
weer zagen moesten eenigen hunner zich
onder medische- behandeling stellen. Den
geheelcn nacht door hebben groole groe
pen menschen aan den ingang van de mijn
gewacht on het resultaat der bergings
werkzaamheden. Het ongeluk heeft plaats
gehad toen do mijnwerkers een ventilator
wilden overbrengen naar een andere af-
deeling.
EEN HALF MTLLIOEN FRANKEN
GESTOLEN.
Ten nadeele van den hertog
de Guise.
Parijs, 1 Nov. (V.D.) De Amerikaansche
onderdaan, hertog de GuiseIiite, een neef
van den Franschen Kroonpretendent is te
Dieppe bestolen voor een totaal bedrag van
een half millioen. franken aan ju wc el en en
Inkoop van oud goud, zilver en
diamant tegen de hoogste prijzen.
Tel. 386.
Door wraak komt nooit de haal aan ccn
eind.
Uit het Engclsch door Mej. C. M. G. de W.
£0
Na al was er gebeurd was, moest hij nu
weten, dat haar gehechtheid aan het schil
derij niets meer was dan bedrog. Hij zou
haar nooit meer gelooven of vertrouwen.
En het tragische van het geval was, dat
zij hem de beweegreden voor dit alles niet
kon zeggen.
Toen zij daar aan tafel zat zonder voor
wendsel van te eten, maar niets deed dan
gespannen luisteren naar den geheel ver
anderden toon in Oom Si's manier van
spreken had zij ccn gevoel of zij op den
land van een afgrond zat. Willem moest
haar evenzeer verachten als zij het dien
ouden krokodil deed; dat was de gedachte,
die haar steeds vervulde.
S. Gedge, die slim genoeg was om de
verandering op te merken en te merken uit
welken hoek de wind woei, zette zijn zeilen
cm.
Toen hij 's morgens het stukje nog eens
goed bekeken had, zei hij tot de overtu
ging gekomen te zijn, dat hij de waarde
onderschat had. Het was door een ervaren
liand geschilderd en daar hij zijn leven
Jang veel van echt rnooic dingen gehouden
had dit zei lüj mot oen blik op Willem
baargeld. De diefstal baart hizondcr opzien
aangezien hij met ongelooflijke driestheid
is gepleegd. De als kunstvriend en verza-
laar bekende hertog had zich in een oude
slottoren een woning ingericht, waar hij
kostbare kunstvoorwerpen had onderge
bracht.
Op de derde verdieping bevond zich een
zware geldkist waarin zoowel sieraden als
50.000 franken en 50 Engelschc ponden in
bankpapier werden bewaard. Zaterdagmid
dag hebben dieven van de afwezigheid van
den hertog en zijn dienstpersoneel gebruik
gemaakt om zich toegang tot de burcht te
verschaffen. Zij sleepten de geldkist de
straat op en vervoerden deze per vracht
auto. Van de inbrekers en hun buit ont
breekt ieder spoor.
Alle inzittenden óf gedood
óf gewond
Londen, 1 Nov. (V.D.) Tc Buenos Aireö
zijn Zaterdag zee militaire vliegtuigen bij
proefvluchten omlaag gestort. De inzitten
de werden öf gedood óf gewond.
De vliegtuigen waren vervaardigd bij een
pas gestichte Argent ij nsche vliegtuigenfa-
briek in de provincie Cordoba. Dc onge
lukken zijn het gevolg van fouten in de
constructie Dc rcgecring heeft direct een
nauwkeurig en uitgebreid onerzoek bevo
len.
Elf dooden te betreuren
Parijs, 31 Oct. (V.D.). Gisteren is op dc
Mekongrivier het Koninklijk jacht van dc
vorst van Indo-China omgeslagen; elf leden
der koninklijke familie verdronken.
VERKIEZINGEN IN MECKLENBURG.
Schweriii, 1 Nov. (V.D.) Bij de verkie
zingen in Mecklenburg. Schwerin is het
Zondag tot ernstige botsingen gekomen.
Toen ccn troep Nat ionaal-Socialisten te Bad
Doberan in den nacht cp Zondag van een
verjaarpartij naar huis terugkeerde kregen
zij ruzie met een drietal communisten.
Het kwam tot ccn vechtpartij waarbij ccn
der nazis door de communisten werd neer
geslagen. Het gelukte hem zijn revolver tc
trekken, doch hij schoot zich in zijn been.
De beide andere schoten clic hij loste trof
fen dc communisten. Een van hen kreeg een
schot in de buik. Onderweg naar het zieken
huis te Rostock overleed deze man. De an
dere communist werd direct doodelijk ge
wond. Dc nationaal socialist moest even
eens in het ziekenhuis worden opgenomen.
Te Bad Suelzc is het eveneens tot botsin
gen tusschen nationaal socialisten en com
munisten uit Tribsee. Er zijn talrijke perso
nen gewond. Te Riebnitz werd een natio
naal socialist na een vechtpartij met een
politieleen tegenstander crnslig gewond.
IN BESLAG GENOMEN SMOKKELWAREN
VERBRAND.
Voor een bedrag van 100.000R.M.
Gelscnkirchen, 1 Nov. (V.D.) Groo-
tc opwinding hserscht te Gelsenkirchen,
omdat de politie op grond van ccn wetsar
tikel voor ccn bedrag van 100.000 R.M. in
beslag genomen smokkelwaren, waaronder
tabak, koffie e.fl. heeft verbrand. Dc waren
werden met petroleum overgoten en aange
stoken.
had het ook op hem wel indruk gemaakt.
Maar of hij er zoo mee wegliep als Wil
lem, dat was een andere kwestie Maar ja,
het stukje was verdienstelijk en hij appre
cieerde het niet alleen ter wille van Wil
lem, maar ook persoonlijk.
Julie begreep dal het nu dc taak van den
ouden vos was geworden den eigenaar van
de Van Roon hel hof te maken en gunstig
te stemmen. Maar was hij slimmer dan zij?
Wat haar het meest van alles had getrof
fen was dat hij zich zelf .eigenlijk al als
den eigenaar van het stukje beschouwde.
Het uur was echter nog niet gekomen
om hem uit de dwaling te helpen. Dan ech
ter voorzag zij een hevige twist. Zc moest
al de hulpmiddelen van haar diplomatiek
.talent te hulp roepen. Maar Willem moest
helpen. Het was nu eenmaal zoo. op haar
rustte de taak op zijn zaken te passen.
En Willem scheen niet wars van het
denkbeeld voor haar belangen te moeten
waken. Na het eten moest zij do tafel op
ruimen en de boel omwasschen; hij drong
er op aan haar hiermee een handje te hel
pen. Hij bracht alles naar de achterkeuken.
En hij hielp mee met afwasschen.
Het is om uw handen te sparen, juf
frouw Julie, zei hij.
Ach, kom! ge liebt niet voor mijn han
den te zorgen, was het bitse antwoord.
De bewonderaar van alle schoonheid ver
klaarde dat zulke handen niet geschapen
waren voor zulk een taak.
Toen haalde Willem een stukje puinstccn
uit zijn zak.
Daarmee kunt u vuile vingers schoon
maken, zei hij, het steentje deemoedig aan
biedende.
Julic kre£g ccn vuurroodc kleur. Zij wist
Reserves van Amerika
Gen v e, 20 October (V.D.) De volgende
stalen hebben tot nu toe dc resolutie van J?
laatste Volkenbondsassemblée met betrek
king tot de niet verhooging der uitgaven
ten behoeve van bewapcningsdoeleindcn tot
de bijeenkomst der wercldontwapeningscon-
fcrentie aangenomen: Luxemburg, Albanië,
Zwitserland. Egypte, Chili, Japan, Siam,
Letland, TsjcchoSlowakye, België, Neder
land, Hongarije cn Niéuw-Zeeland. Zwitser
land en Letland hebben de aanneming af
hankelijk gesteld van eenzelfde besluit ucr
nabuurstatcn.
De Verecnigde Staten zullen, naar ver
luidt. de resolutie onder voorbehoud, dat de
in aanbouw zijnde schepen kunnen worden
voltooid, aannemen.
De Italiaansche regeering heeft den secrc-
taris-generaa' van den Volkenbond mode-
gedeeld, dat zij instemt met het plan be
treffende een b'ewapeningsvacantie van 'en
jaar en zich verplicht dit toe tc passen.
Het officicele communiqué voegt hieraan
toe. dat de Italiaansche rcgecring, Jie do
Volkcnbondsvergadering oen voorstel hooft
doen toekomen door middel van haar dele
gatie, dat aanstuurt op een juistere toepxs
6ing van de bewapeningsvacantie, bereid is
de uit voorgaande verklaring voortvloe'an
de verplichting in denzelfden goe6t na te
komen, die haar het voorstol heeft inge
geven De Italiaansche regecring neemt aan,
dat de andere staten een gelijke verplich
ting op zich zullen nemen.
B e r 1 ij n. 30 Oct. (V.D.) De Decnsche mi-
nistor van buitcnlandsche zaken heeft vol
gens een bericht in de Berlijnsche bladen
uit Kopenhagen Vrijdag hot secretariaat
van den Volkenbond telegrafisch medege
deeld, dat de Decnsche regeering het voor-
stol van den Volkenbond zonder reserve
van 1 November a.s. af goedkeurt.
Brussel, 31 Oct. (II.N.) De Belgische
minister van buitcnlandsche zaken heeft
gisteren aangekondigd, dat België het
voorstel voor de invoering van ccn vacan-
tietijd in do bewapening aanvaardt.
W-ars.cha n, 31 Oct. (H.X.) De Poolsche
staatspresident heeft zijn vacantia onder
broken en is naar Warschau teruggekeerd,
waar hij kort na zijn aankomst den minis
ter-president ontving, die hem rapport over
den politiekcn toestand uitbracht. Men ver
moedt, dat de terugkeer van den staatspresi
dent verband houdt met den plolsclingen
terugkeer van PUsocdski uit Roemenië.
Men acht het niet onmogelijk, dat binnen
kort verrassingen voor de deur staan, voor
al op het gebied der binnenlandschc poli
tiek.
Sommige bladen maken reeds melding
van geruchten, volgens welke belangrijke
wijzigingen in de regeering verwacht kun
nen worden. Officieel worden deze geruch
ten echter tegen gesproken.
POLENS VERHOUDING TOT RUSLAND.
Moskou staat kritisch te
genover het denkbeeld van
een nonagressiepact.
Moskou, 30 Oct. (V.D.) De verklaring,
die de Poolsche minister van buitenland-,
scho zaken, Zaleski, in dc commissie voor
buitenlandsche zaken heeft afgelegd, is te
Moskou zeer koel ontvangen. In officicele
Russische kringen wordt verklaard, dat de
verklaring van Zaleski voor binncnlandsch
niet of zo het moest uitschateren of boos
wórden. Maar hoe zou men met mogelijk
heid boos kunnen worden op iemand, die
zoo verrukkelijk dwaas kon wezen!
Mag ik deze borden uit het water
halen?
Het antwoord luidde: Neen.
Maar het was of haar gezicht zei: ja.
Zonder verder vragen vatte de zonderlinge
jongeling ccn van haar handen cn begon
die. zeer voorzichtig met liet steentje schoon
te maken.
Ziedaar, zei liij.
Een streng antwoord brandde op haar
lippen, maar met den besten wil van de
wereld kon zij liet niet onder woorden
brengen.
HOOFDSTUK XVL
Een weinig later op den dag kwam Oom
Si in dc keuken, waar Julic aan het werk
was. liij scheen haar iets te zeggen te heb
ben.
Nichtje, ik heb een nieuwtje voor je
Ik ben besloten vrouw Ranciman terug tc
nemen.
Julie zag niet in waarom vrouw Raiïci-
man niet teruggenomen zou worden. Ze zou
dc werkvrouw met genoegen ontvangen. Ze
zou zeker een gedeelte van haar dagtaak
overnemen en die was werkelijk zwaar ge
noeg.
Wij tweeën kunnen niet goed met el
kaar terecht, dat heb ik ingezien. Je hebt
je tc veel met alles bemoeid. Jo zult dien
jongen ook nog overstuur maken. En dat
zou ik niet graag willen... voor geen gela
van dc wereld. Daarom vind ik het beste
vrouw Ranciman terug tc nemen, dan kan
zij een ander baantje voor jc zoeken.
gebruik is bestemd en dat op dit oogen-
blik niet gedacht kan worden aan een
voortzetting van de Poolsch-Russisch© on
derhandelingen over ccn nonagrcssicvcr-
drag.
Dc Russische regeering 6taat op het
standpunt, dat dc Russische regecring geen
garantie kan aanvaarden voor dc Poolsche
Westelijke grenzen. De Russische rcgecring
wil met Polen ccn „zuiver individueel"
verdrag sluiten, waar dc belangen van der
den volkomen buiten vallen.
Zal Mussolini de kwestie
te berde brengen?
Koningsbergen, 30 Oct. (V.D.) De
Konigsberger Allgemeinc Zeitung bevat het
volgende bericht uit Rome-
„Op een vraag van dc Konigsberger All-
geftieino Zeitung naar het standpunt van
Mussolini inzake den Poolschcn corridor
werd van zeer toonaangevende zijde ver
klaard, dat de afschaffing van den corri
dor een van de cardinalc punten van een
herziening van het verdrag van Versailles
zou vormen. Het is sedert lang de overtui
ging geweest van den duce, dat de corri
dor een wonde plek op dc Europeesche
landkaart vormt, die voortdurend interna
tionale onrust wekt cn nog ernstige
moeilijkheden zal veroorzaken Deze mee
ning baseert Mussolini op het feit, dat dc
corridor Duitschland in twee deelen snijdt,
moeilijk op te lossen problemen schept voor
de Duilsche regeering en een toestand van
voortdurende verbittering tusschen Duitsch
land en Polen heeft doen ontstaan.
Ofschoon Mussolini deze verklaring nog
niet in het openbaar bekend heeft gemaakt,
verneemt de United Press, dat de duce een
voorstel zal doen tot oplossing van do cor
ridorkwestie, zoodra een geschikt oogen
bliek hiervoor zal komen.
Parijs, 30 Oct. (V.D.). Een grootscli op
gezette zwendelarij, waarbij een Japanner
voor ongeveer 1 millioen francs is opgelicht
eindigde heden met de arrestatie van een
Rus, Eisenberg genaamd, die sedert jaren
aan een Japanner in Moekden groote hoe
veelheden heroïne en cocaïne geleverd heeft
Deze orders had de Rus steeds punctueci
uitgevoerd, maar toen in 1929 de invoer en
het verhandelen van bedwelmende midde
len aan een streng regiem werden onder
worpen, kon hij niet meer zoo gemakkelijk
dc koopwaar leveren. Eerst probeerde bij
het langs minder legale wegen, maar ten
slotte bleek het hem oumogelijk een zen
ding van 180 K.G. heroïne te verzorgen. In
plaats van heroïne stuurde hij nu een kist
met bakstecncn van hetzelfde gewicht. De
Japanner betaalde hij aankomst prompt,
maar toen hij in plaats van heroine bakstee
ncn vond, vertrok hij onmiddellijk naar
Europa. Te Parijs heeft hij eindelijk den
Rus ontdekt cn hern aldaar Vrijdag door de
politie doen arresteeren.
BRUINTJE BEER
als hanger en broche 60 ct.
bevestigd 1885 Langeslraat 43
Tef. 852.
Voor mij! zei Julic langzaam. Moet
vrouw Ranciman voor mij iets anders zoe
ken?
Ja, als zij terugkomt kan jij heengaan
Ik kan het mij niet bekostigen twee vrou
wen in huis Ie hebben die mij dc ooren
van het hoofd eten. Daar is het tegenwoor
dig geen geschikte tijd voor.
Wat voor baantje verwacht u dat een
werkvrouw voor mij vinden zou? vroeg
Julic op haar lip bijtende.
Zij kent misschien «iemand, die een
hulp voor haar dienstmeisje zoekt. Zoo ver
ik het beoordcelcn kan ben jc nergens an
ders geschikt voor.
Dat was maar al tc waar, dat \oelde Julic-
met een pang in haar hart. Zij had abso
luut geen opleiding gehad, behalve voor de
huishouding. Geen andere loopbaan was
voor haar geopend cn ze werd op straat
gezet. Ze kreeg een vuurroodc kleur en de
tranen sprongen haar in de oogen. Zij was
fier cn eerzuchtig van aard; nooit had zij
zich zoo bclcedigcl gevoeld.
Als jc liicr bleef weet ik zeker dat je
dien jongen van zijn stuk zou brengen. En
zooais ik al zei, dan zou ik nog liever dui
zend pond aan een ziekenhuis willen geven
Julie gaf geen antwoord. Maar overmand
door haar verdriet liep zij naar boven, naar
liaar kamertje en wierp zich op haar bed.
Zij had den slag wel verwacht, maar dat
maakte het niet minder hard. Die gierigaard
moest haar wel vroeg of laat het huis uit
sturen, maar nu de slag kwam, leek het
haar een ware ramp.
Hoe bitter betreurde zij nu, dat zij niet
voor het ccn of ander vak was opgeleid.
Zij had een vrij goede opvoeding gehad,
zoover dat mogelijk was in een klein stad
je, waar haar vader ccn vrij-goede betrek-
BIJ DE KAMPER BINNENPOORT.
D2 oude Kamperbinnenpoort,
Beleeft een raren tijd.
Nu men haar door verbouwing wsci
Daadwcrk'lijk aandacht wijdt.
Dcez' oude, trouwe, grijze poort,
Wordt gemoderniseerd,
En 't nieuwst? uit deez' nieuwen tijd
Staat er geannonceerd!
Aan muren die voor eeuwen reeds
Solide zijn gebouwd,
Is hoogst moderne pracht-reclaam,
Zoowaar thans toevertrouwd.
Van Radio en aut'mobiel
Wordt hier het goeds verteld,
In meesterlijke schildering
Kunstzinnig daargesteld!
Zoo zien w als 't. waar vereenigd hier
Den oud' en nieuwen tijd,
En' d'oudc „ziel" loont hierin weer,
Haar trouw, verdraagzaamheid!
Zc blijkt ook niet op wraak belust,
Want was 't niet d'aut'mobiel,
Die feit'lijk maakte dat ze haast
Gesloopt werd, bijim viel?
JIoc of het zij: Een vreemd contrast
Wordt heden hier aanschouwd,
Dat moog'lijk voor dc toekomst nog
Beloften in zich houdt.
'k Bedoel wanneer dit oud gebouw
Zich voegt in onzen tijd,
En voor 't moderne altijd toont
zooveel inschikk'lijkheid,
Dan zijn we spoedig voor 't verkeo
afdoende hier gebaat
Als nè. verbouwing veilig dat
Langs „breede banen" gaat!
Dan krijgen de ontwerpers hier,
Ilyn welverdiende loon.
Dan houdt verkeer een weg
cn wij 't oud-stedenschoon!
Dan ziet geen mensch ccn lastpost
meer
In deeze grootsche poort,
Dan blijft bewaard een brokje „mooi"
Uit *t oude Amersfoort!
1 Alle rechten voorbehouden).
GROEGROE.
Amersfoort. Dinsdag 3 November,
v.ïn. 10 uur, Perceel De GenestetUan no. 9.
verkoop van eenig meubilair en huisraad,
wegens sterfgeval.
Bunschoten Donderdag 5 cn 12 No
vember, Kostvcrlorcn, v.m. 10lA uur: Verkoop
van boerenhofsteden, een landbouwerswo
ning, benevens wei- en hooilanden.
Utrecht. Vrijdag 6 November, nam.
half twee, in het 'Notarishuis Achter St
ricter IS: Verkoop van een paar villa's to
Den Doldcr en van eenige huizen te
Utrecht.
MILITAIRE TREIN VERONGELUKT.
Betrekkelijk goed afgeloopen.
M a d r i d, 30 Oct. (V.D.) Op de bergspoor-
lijn bij Rcnandela in de provincie Ponlere-
dra is bij een militairen trein plotseling
dc koppeling gebroken. De gchcele trein,
reed met razende snelheid zonder de loco
motief de helling weer af cn kon pas, nadat
hij 15 K.M afgelegd had. tot staan word?n
gebracht. Onder de inzittenden ontstond
een paniek. Verscheidene soldaten poogden
uit den voort ij lenden trein te springen,
waarbij zij deels zware verwondingen op
liepen. Een ontzaggelijke catastrophe werd
slechts vermeden door de toevallige om
standigheid, dat dc lijn geheel vrij was.
king gehad had. Maar hij was gestorven
toen zij veertien jaar was. En haar moeder,
die jaren voor haar dood ziekelijk gweest
was, had zoo weinig om van te leven, dat
er van doorlcercn voor Julie geen sprako
kon zijn. Het meisje was genoodzaakt allo
ambitie voor de toekomst op te geven en zo
had zich dapper aan haar lot onderworpen.
Maar niettegenstaande haar afkeer van hui
selijke bezigheden, had zij trouw haar plicht
gedaan en haar weinige sympathie daar
voor zoo min mogelijk getoond. Eu do
maand onder het dak doorgebracht van
haar oom S. Gedge had haar smak niet
veranderd. Integendeel
Met een ellendig gevoel, zoo knagend als
kiespijn, liet Julic zich uit haar bed glijden
cn keek in clcn gebarsten spiegel, welke bo
ven de oude waschlafel hing. ITet eenigo
wat zc op de wereld bezat was haar eigen
persoontje, haar voorkomen. Onwillekeurig
begon ze zich zelve op te nemen. Maar
helaas toen zij zich zelve bekeek, was zo
wanhopig. Ze zag er ellendig uit.
Het eerste wat haar opviel waren haar
roodc oogleden. Afschuwelijk Maar dat
nóg daargelaten, zij begreep best dat haar
uiterlijk lang niet aantrekkelijk was. En
ook haar opvoeding liet veel le wenschen
over, ze was wcinie met menschen in aan
raking gekomen. Ze zag nergens een uit"
weg.
Wordt vcrvolgl. j