ABEPSF00RT5CH DAGBLAD
Zaterdag 5 December 1931
„DE EEM1AISDER"
3Ce Jaargang Ko. 137
VIERDE BLAD
DE KOSTEN VAN ONS
LEVENSONDERHOUD
EEN BELANGWEKKENDE
KABELLEGGING
DE GEFINGEERDE OVERVAL
UIT DE STAATSCOURANT
NOOD VAN DEN TUINBOUW
IN WEST FRIESLAND
DE 6% NEDERLANDSCHE
STAATSLEENINGEN 1922
ZWEEDSCH STOOMSCHIP
IN NOOD
In hoeverre zijn de klein
handelsprijzen gedaald?
In de ..R.-K. Middenstand er", orgaan van
irlcn Ned. R.-K. Middenstandsbond, schrijft
If (Mr. Van Hellenberg liübar):
In alle toonaarden hoort men zingen, dat
van een verlaging van do kleinhandelsprij
zen vrijwel niols te bemerken is. De groot-
handelsprijzen zijn geweldig gedaald en
de middenstand houdt de prijzen hoog.
Wij hebben nagegaan of we aan de
hand van de publicaties van het Centraal
Bureau voor do Statistiek over groothan-
delsprijzcn, kleinhandelsprijzen en kosten
geven op de vraag hoezeer de kleinhandels
prijzen van 192.9 zijn gedaald.
ITet Centraal Bureau verzamelt regelma
tig gegevens omtrent de kleinhandelsprijzen
•van een aantal voedings- en genotmiddelen
in tien groot e gemeenten. De gegevens be
treffen een 4G-tal artikelen, ondergebracht
in vijf groepen, n.j. brood en beschuit; meel
spijzen en grutterswaren; molk. kaas en
eieren; vlcesch, oliën en vetten; kruide
nierswaren en genotmiddelen. Wanneer
rnen nu den aldus berekenden kleinhan
delsprijs van alle 46 artikelen gezamenlijk
in 1920 vergelijkt met den prijs .van Sep
tember 1931, dan ziet men dat de prijs ver
laagd is sinds 1929 met niet minder dan
20'%
De artikelen, welke zoo juist zijn ge
noemd, vormen slechts een deel der artike
len, welke rnen nood if? heeft om te leven.
Daarbij behooren* ook klecding. schoeisel,
huisvesting enz. Bovendien mag niet wor
den vergeten, dat men van het cenc artikel
■veel meer verbruikt dan van het andere
artikel. Een prijsdaling van brood van 10
is voor den consument van veel meer be-
teckcnis dan een gelijko prijsdaling van
stroop. Voor de beoordceling der vraag van
welke betcckenis do prijsdaling voor den
consument is, hoeft rnen meer aan de ge
gevens betreffende de kosten van levenson
derhoud. In de kosten van levensonderhoud
vindt men immers terug alle uitgaven,
v.elko men voor zijn levensonderhoud doet,
en deze uitgaven ook in de juiste onderlin
ge verhouding. -
Zoowel het Bureau voor "de Statistiek der
gemeente Amsterdam als het Statistisch
Bureau der gemeente 's-Gravcnhago bere
kenen regelmatig de kosten van levenson
derhoud o.a. v.in arbeidersgezinnen. Wan
neer we de cijfers van Amsterdam bezien,
dan blijkt dat Ier voorziening van het le
vensonderhoud in Juni 1929 per gezinseen
heid werd uitgegeven 10.53 en in Septem
ber 1931 moest worden betaald 9.43%, dat
is dus 1.10 minder of ruim 10
Dus in ruim twee jaren tijds zijn de kos
ten van levensonderhoud met ruim 10%
gedaald. Dit is niet weinig, maar waar
schijnlijk toch nog minder dan velen had
den gedacht. Daarom is ccn nadere be
schouwing van de kosten van levensonder
houd wel gewenscht.
We zien dan. dat de kosten van levens
middelen, kb pding en schoeisel alle min of
meer belangrijk zijn gedaald. Verschillende
andere posten zijn niet gedaald, soms zelfs
gestegen.
Zoo zien we. dat .de onderstaande posten
liet volgende beeld vertoonen:
Juni '29. Sopt: 31.
Huishuur 1.58% 1.64%
Gas, electriciteit 36 34%
Fondsgelden 58% 58%
Contributie (periodieken) 45% 45%
Ontspanning 18 IS
Spoor, tram 15% 15%
Diversen (incl. hulp in
do huishouding) 62 60%
■zvrec foto's met betrekking tot den mislukten roofoverval onder Lage Vuarscbe. Links de 79-jarige van Oosten, die
zich zoo kranig te v/eer stelde tegen den indringer. Rechts de woning waarin de overval plaats vond.
3.94 3.97
Het i6 opvallend, dat al deze. kosten, wel
ke tezamen een heel bedrog vormen, prac-
iech geheel buiten den invloed van den
kleinhandel vallen. Juist die uitgaven,
waarop de kleinhandelaar «een invloed kan
oefenen, zijn zoo n! gedaald verrewc-g
het minste gedaald. Bii elkaar gevoegd, zijn
ze zelfs gestegen. Wanneer we nu deze kos
ten uitschakelen en alleen letten op het be
loop der kosten, waarop de kleinhandel wel
invloed oefent. dan zien we dat de kosten
van levensonderhoud van Juni 1929 lot Sep
tember 1931 zijn gedaald van 6.59 op
5.46%. of wel met 17 Een daling welke
zeker niet onbelangrijk kan worden ge
noemd.
NIEUWE INLANDSCHE STUDENTEN-
VEREENIGING IN NEDERLAND.
Aneta-IIolland verneemt in verband met
de mcdedeclingen van het studentenblad
„Indonesia Raja", dat in Holland een
nieuwe Inlandsche Studentenverceniging
wordt opgericht, het volgende
Voorzitter van het Oprichtingscomité is
'de heer Adiwinata. De vereeniging is nog
niet opgericht. Zij is bestemd voor alle In
doncsiers hier te lande. Zij zal geen poli
tieke, maar ccn studievereeniging zijn.
Bij het verschijnen van het desbetreffend
'Aneta-telegram uit Batavia, bevattend de
medèdeeling van het studentenblad „Indo
nesia Raja", dat de vereeniging in oprich
ting was, was het. oprichtingscomité h. t. 1.
in het beginstadium van zijne voorbe
reiding.
Indier.stslelling van den P.l'.T.kabel
AmsterdamUtrecht's lier
togenboschEindhoven
's-G 1-a V c n li age, 3 December.Domlcr-
dagnamicklag werden de kabels Amsterdam-
Utrecht en Utrecht-Den Bosch-Eindhoven, als
eersteij van de groep, welke volgens nieuwe
beginselen zijn geschakeld cn gemonteerd, in
gebruik genomen. In den regel nierkt men
van de kabellcggingcn van P. T. T. weinig
al worden de luchtlijnen geleidelijk door on-
dergrondsche geleidingen vervangen. Ditmaal
was er echter reden even bij de feiten stil te
staan. Ii\ het versterkers!alion to Eindhoven
waren voor dat doel ccnige hoofdambtenaren
van don lechnischcn dienst, henevens het
technisch personeel van het district, dat in
dc voorbereiding zoo n groot aandeel heeft
gehad, vercenigd. De Hoofdingenieur do Vos
fg. chef van den dienst der kabèllegging te
's Gravcnhagc, herinnerde met een enkel
woord aan de geschiedenis van dezen eersten
4-drahdskabeI, welke volgens de nieuwe prin
cipes is tot stand gekomen, n.l. legging cn
monteering in eigen beheer. Naast groote kos
tenbesparing wordt meer waarborg voor de
kwaliteit van de kabel verkregen. Tevens
is gebleken, dat de monteeringswerkzaamhe-
den (lasschen en balanceercn) thans voor
het eerst door Nedcrlandsch personeel ver
richt uitstekend zijn vcrloopcn. Dc nieuwe
werkwijze is een succes gebleken, waarop
kan worden voortgebouwd en dat te danken
is aan de voorbeeldige samenwerking en toe
wijding van allen, waarbij spreker in het hij
zonder wees op liet werk in dezen van Ir. v.
Kcsteren, Hoofdingenieur der T. en T., chef
van het district 's Hertogenbosch, en van de
ingenieurs dc Voogt en Bast van den Techni-
schen dienst te 's Gravcnhagc. Naar de door
laatstgenoemden uitgewerkte en toegepaste
methode heet het systeem in de wandeling
„systeem Bast". In het hijzonder brengt spre
ker nog hulde aan den opzichter, Andricssen
en zijn staf, die de gehcelc organisatie ooi-
montage heeft uitgewerkt en die dus het bij
uitstek nieuwe voor zijn rekening had.
Wat deze montagewerkzaamheden betcekc-
ncn kan o.a. hieruit blijken, dat in het gedeel
te Amsterdam—Utrecht bijna 100000 draadjes
zijn gelascht en in het gedeelte Utrecht-Eind
hoven bijna 130000. Als men bedenkt, dat elk
laschje volkomen geïsoleerd moet zijn, dat
de geringste vochtigheid tijdens de montage
(een natte hand bijv.) een fout in dc kabel
brengt, kan men zich ccnigszins voorstellen
wat dit werk, dat bovendien voor het grootste
gedeelte in 'het slechte jaargetijde moest wor-
d onuitgevoerd, bctcekcnd heeft. Aan allen
die hierbij betrokken waren geweest en voor
drt doel speciaal waren opgeleid, testera,
lasschcrs. werklieden, betuigde Hoofdinge
nieur de Vos in het bijzonder dc erkentelijk
heid van den dienst voor hun nauwgezettcn
arbeid.
Te ongeveer 15 uur schakelde de heer dc
Vos een 4-tal kabeladers in waardoor 4 direc
te lijnen tusschcn Amsterdam en Eindhoven
in dienst werden gesteld. Vervolgens werd
het eerste gesprek over de nieuwe verbinding
door den Directeur van het telegraaf- cn te
lefoonkantoor te Eindhoven gevoerd met zijn
ambtgenoot, te Amsterdam.
Het was zoo duidelijk als een lokaalgesprok
en dat was tenslotte dc kroon op het werk.
ALGEMEEN NEDERLANDSCH VERBOND.
De heer Van Son troedt at
als administrateur.
In de jongste vergadering van het hoofd
bestuur van het Algemeen Nedcrlandsch
Verbond is, naar Neerlandia meldt, aan den
heer C. van Son met ingang van 1 April
1932 op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als administrateur van liet hoofdbe
stuur, met dien verstande, dat om. het se
cretariaat der redactie van Neerlandia en
de samenstelling van de kalender Groot-Ne
derland, hem blijven toevertrouwd. In zijn
plaats is met ingang van 1 April 1932, op
proef voor een jaar, benoemd de heer W.
Goedhuis, docts. in de handelswetenschap
pen, oud-voorzitter van het Dictsch Studen
tenverbond.
Prof. dr. G. Besselaar werd benoemd tot
raadgevend lid voor Zuid-Afrika, ter ver
vulling van de plaats, die is open geko
men door het vertrek naar Zuid-Afrika van
den heer W. P. van Reedc van Oudtshoorn.
Tot lid van de bestendige commissie voor
dj Nederlandsclie Taal- cn Letterkundige
Congressen werd benoemd mevrouw I. Bou-
Jicr-Bakker te Utrecht.
De heer A. Brijs werd benoemd tot lid der
Taal wacht.
Op voorstel van den heer Oudendijk is
besloten tot het inrichten van een tentoon
stelling in 1932 van moderne Groolnedcr-
landscbc beeldende kunst.
Reeds van den aanvang af
leek het verhaal om
waarschijnlijk
's-G r a v c n h a g e, 4 Dcc. Nader verne
men wij nog omtrent den gcfingeerden
overval:
Van politiezijde is toinutoc geen mede
deeling over deze zaak gedaan, omdat dc
overval reeds van den aanvang af onwaar
schijnlijk werd gevonden, liet onderzoek,
dat onder leiding van commissaris Paré
werd geleid, is buitengewoon moeilijk ge
weest, omdat dit moest worden gehouden
op de basis van de aangifte, volgens welke
er twee indringers zouden zijn geweest, tor-
wijl daarnevens réken ing moest Worden ge
houden met dc onwaarschijnlijkheden, die
na de aangifte van den lieer Z. op wien
geen verdenking naar buiten mocht blij
ken, bij dit onderzoek voor den dag tra
den, zoodat ook in die richting feitelijke ge
gevens moesten worden verzameld
Telkens kwamen er meer aanwijzingen,
dat dc overval wel was gefingeerd, doch
telkens ook wist Z. deze aanwijzingen zoo
danig te beantwoorden, dat de mogelijk
heid van een werkelijken overval bleef
bestaan Ook het verhoor van het perso
neel leverde aanvankelijk geen resultaat,
dat het tegendeel kon aantoonen.
Behalve de aanwijzingen gelegen in liet
gebruik van den handdoek van het kan
toortje. waarmee het hoofd van den lieer
Z. gedekt zou zijn geweest, en in dc nie
tigheid van het voor de kneveling ge
bruikte touwtje, waren cr echter nog diver
se voor publicatie minder geschikte om
standigheden. die zich ten slotte zoo te
gen den heer Z. opstapelden, dat hij gis
teravond ruim half acht volledig bekende,
de gelieele affaire te hebben gefantaseerd
Daarop is hij in arrest gesteld.
De heer Z. bekende 2500 ten nadeele
van de Haagsche Broodfabriek en 6500
ten nadeele van de vennootschap „Dc Oude
Vette Hen" te hebben verduisterd.
Hij is gehuwd en vader van twee kinde
ren, doch woonde den laatsten tijd niet met
hen samen. In een hotel aan dc Molenstraat
had hij tijdelijk intrek genomen.
Heden wordt van poliiiewege oen boeken
onderzoek gehouden ten kantore der Ver-
ecnigdc Bakkerijen, ter vaststelling van het
juiste verduisterde bedrag.
Op verzoek met 1 Januari 1932 eervol
ontslagen P. J. van Rooij als burgemees
ter van Stunddaarbuiten;
benoemd tot burgemeester van Brakcl en
Milheczc W. G. C. F. Wjjtvliet;
benoemd bij het wapen der cavalerie tot
luitenant-kolonel commandant van het re
giment wielrijders de majoor H. C. G. ba
ron van Lawick van den generalcn 6taf
chef van den staf der lichte brigade;
benoemd tot reserve eerste luitenant bij
zijn tegenwoordig korps de reserve tweede
luitenant P. W. van Arkel, van liet 5e rcg.
infanterie.
Middelbaar Onderwijs.
Bij Kon. besluit is tijdelijk benoemd tot
leeraar aan dc R.H.B.S. te Roermond H.
Spee aldaar.
Hooner Onderwijs.
Bij beschikking van den Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen is
met ingang van 1 Januari 1932 benoemd
tot conservator bij de heelkunde aan de
Rijksuniversiteit te Leiden dr. W. F. Suer-
raondt.
Rcntelooze regeeringscredieten
van f 700.000 en 50.000
Ingediend is een tweede nota vnu vijzi
ging cn verhooging van hoofdstuk V der
Rijksbegrooting voor 1931.
Hierin deelt de minister mede, dat ten
einde de ernstige economische cn maat
schappelijke gevolgen, dit uit een gedwon
gen stopzetten der tuinbouwbedrijven voor
Wcst-Friéfjand zouden voortvloeien, zoo
veel doenlijk te verhoeden en overwegende,
dat een credielhulp hier op een herstel bin
nen redelijken termijn van de zelfstandig
heid van den gesteunden bedrijfstak 'net
uitzicht opent, voorgesteld wordt ter voor
koming van de zwaarste cn onmiddellijk
dreigende gevolgen der heerschende de
pressie ten behoeve van den tuinbouw in
West-Friesland een som van 709 000 ter
beschikking te stellen.
Ilct renteloos ïcgceringscrcdiet wordt ter
beschikking gesteld van de gcmccnlebostu
ren in den betrokken kring, omvattende de
gemeenten begrensd door de Zuiderzee en
den Wioringcrmecrpoldcr cn verder ten
Noorden, Westen en Zuiden bepaald door
de grenzen der mede hierin begrepen ge
meenten Winkel, O.-Niedorp, Schagen. St.
Maarten, Wui manhuizen, Oud-Karspel, Koe
dijk, Oudorp, Noord- *en Zuid-Schermer,
Graft, De Rijp, Schermerhorn en Avenhorn.
Het crediet wordt renteloos ter beschik
king gesteld van de gemeenten, op aan
vraag door dezen bij dc nader te noemen
Centrale Commissie van Advies op voor
waarde, dat de gemeente bij ieder door
haar aan noodlijdende tuinders te verstrek
ken renteloos crediet, hiervan slechts 70
pet. gebruikt cn dc rest uit eigen middelen
bij past.
Voorts stelt dc Regcering ten behoeve van
dc bloembollenteelt Ie Breezand, gem. Anna
Paulowna, een renteloos crediet beschik
baar ten bedrage van 50.000.
Dit regeeringscrediet wordt renteloos lor
beschikking gesteld van het gemeentebe
stuur van Anna Paulowna, op voorwaarde,
dat dit eveneens een renteloos voorschot
opent van J 50.000 en in ieder verleend
crediet renteloos voor wordt bijgedragen
door crediteuren der noodlijdenden.
INBRAAK TE GINNEKEN.
De huisknecht met 1200
voortvluchtig.
Voor ecnige dagen werd 's nachts inge
broken in hotel „Dennenoord" te Ginne-
kcn. Toen de eigenaar, de heer Kinimcl. on
raad merkte, ging hij op onderzoek uit en
constateerde, dat ccn kistje met 1200 cn
waardevolle papieren was verdwenen. De
gemeentepolitie, welke gewaarschuwd werd,
wist dcnzelfden nacht drie medeplichtigen
tc Breda van hun bed te lichten cn in ver
zekerde bewaring te stellen.
De twee hoofddaders, de 23-jarige G. Ch.,
huisknecht in „Dcnncnoord" cn de 28-jarige
B. V.. heiden wonende te Breda, zijn ver
moedelijk via Eindhoven naar liet buiten
land uitgeweken.
WONING UITGEBRAND.
Assen, -4 Dec. Hedennacht om 1 uur is
brand ontstaan in het manufacturenmaga-
zijn van den heer B. Swartenbeng in de
Kruisstraat te Assen. Hoewel do brandweer
spoedig ter plaatse was, is de gehecle be
nedenwoning uitgebrand De bovenwoning,
bewoond door den lieer ÜSencr en de aan
grenzende woning, bewoond door den bak
ker Jansen, waar ook reeds brand was ont
staan, werden behouden. Er is echter zeer
veel waterschade.
Dc heer S. was te Rotterdam, terwijl zijn
vrouw uit slapen was. Verzekering dekt de
6chade. De oorzaak is onbekend.
UIT HET HOUTBEDRIJF.
Collectieve arbeidsovereen
komst tegen 14 Februari op
gezegd.
Men meldt uit Za.anda.m aan de N.R.Ct.:
De Bond van werkgevers in liet houtbe
drijf heeft de. collectieve arbeidsovereen
komst die 14 Februari 1932, afloopt, tegen
dien datum opgezegd.
Geen conversie per 1 Maart 1932
Naar het Ilbl. verneemt, zullen de G pet.
Ned. Staatsleening 1922 op 1 Maart 1932 niet
aflosbaar worden gesteld.
Zooals bekend, was dc minister van Fi
nanciën reeds door de Tweede Kamer ge
machtigd tot conversie dezer 6 pet. leenin-
gcii.
In het beursoverziclit van het Hbl. lezen
wij nog het volgende:
„Zooals bekend, is de 6 pet. Icening 1922
A cn B. die iets boven pari noteert, op 1
Maart 1932 vervroegd aflosbaar. Het plan
bestond reeds lang, om daarvoor een nieu
we Icening uit te geven en de toestand van
de markt is in den loop van dit jaar een
tijd lang van dien aard geweest, dat men
zonder bezwaar een leening op een 4 pet.
basis had kunnen onderbrengen. Die lijd is
echter onbenut gelaten, blijkbaar omdat
men verwachtte later nog goedkoopcr te
recht te kunnen. De zaak is echter anders
geloop en.
Hoewel het ons niet bekend is, wat de
reden is, waarom de beide genoemde lec-
ningen, die een gezamenlijk bedrag van
299 millioen uitmaken, per 1 Maart 1932
(die opzegging diende 3 maanden te voren,
dus op 1 December te geschieden) niet af
losbaar zijn gesteld, vermoeden wij, dat het
Rijk dc toestand van de markt niet van dien
aard acht, dat een 5 pet. leening zou zijn
te plaatsen, niettegenstaande er natuurlijk
op mag worden gerekend, dat een zeer
groot deel van het genoemde bedrag, dat
wordt afgelost, weder in dc nieuwe Icening
zou worden belegd. Nu moet daarbij echter
het volgende in aanmerking worden geno
men. De 6 pet. obligaties zijn den laatsten
tijd in vrij grooten omvang door dc banken
gekocht, die ze als een belegging op korten
termijn beschouwden, omdat zij op de aflos
sing rekenden. Deze bedragen zouden na
tuurlijk niet aan de nieuwe leening ten
goede zijn gekomen. Het is echter de vraag
of deze beleggingen der banken in verhou
ding tot het totaal bedrag der leening veel
gewicht in de schaal zou hebben gelegd.
Natuurlijk heeft het Rijk thans dc vrij
heid de bedoelde leeningen op ieder ge-
wcnscht oogenblik na drie maanden aflos
baar tc stellen. De vraag doet zich echter
voor, of, nu de conversie op het verwachte
tijdstip niet doorgaat, het Rijk niet eerst zal
overgaan lot consolidatie van vlottende
schuld en eerst daarna tot conversie van
bedoelde leeningen. Wel is waar wordt
daardoor de rentebesparing uitgesteld, maar
aan den anderen kant wordt het gevaar
van de aangroeiende vlottende schuld, dat
ook niet gunstig op de markt werkt, wegge
nomen.
Dc markt voor Ncderlandsche Staatsfond
sen was vermoedelijk onder den invloed
van het niet doorgaan der conversie-ope
ratie gedrukt en de 4% pet. en 4 pet. obli
gaties waren aangeboden."
De ..Oceaan" uit Hoek van
Holland vaart uit ter
assistentie
A raster d a ra, 5 Dec. In den afgeloopen
nacht omstreeks 2 uur, werden alhier
draadloozc berichten opgevangen, volgens
wc-lko het s.s. „Theodore" op 53.19 N.B. en
4.33 O.L. met gebroken stuurinrichting cn
gebroken handroer door den storm kust-
waarts wordt gedreven.
Ook in Hoek van Holland zijn de S.O.S.-
fieinen van de „Theodore", dat waarschijn
lijk ccn Zweedsch schip is, opgevangen.
Onmiddellijk werd doorloopende verbin
ding gehouden met het schip cn gevraagd
of slcepboothulp gewenscht was. Dit aan
bod is door de „Theodors" aanvaard, waar
op dc sleepboot „de Oceaan" de haven van
Hoek van Holland is uitgevaren.
Door hot kustsüa'lion Scheveningen werd
nog aan dc „Theodore" gevraagd, of ook
reddingsbootsn werden gewenscht. llierop
kon do marconist nog niet antwoorden,
daar hij den kapitein daarover moest raad
plegen.
STOOMSCHOENENFABRIEK
VAN SCHIJNDEL.
Failliet verklaard.
Daar op het verzoek der N.V. Kon.
Stoomschoenenfabriek A. H. van Schijndcl
te Waalwijk om surséance van betaling bij
.stemming onder schuldeischers geen ver-
cischle meerderheid voor inwilliging van
dit verzoek verkregen was liéeft de Bos
sche rechtbank het faillissement uitgespro
ken. Rechter-commiesaris is mr. K. Sassen
en curatoren mr. C. van de Poll cn jhr. M.
C. van Nispen tot Sevenacr.
STEUN AAN MOBILISATIE
SLACHTOFFERS.
De aan dc heeren Mr. A. M. Joekes en G.
R. Kraayenbrink toegekende en onder onze
Koninklijke besluiten vermelde, Koninklijke
onderscheidingen blijken verband te houden
met den door hen verrichten arbeid resp.
als lid en secretaris van dc commissie van
onderzoek naar de werking van de wet van
1927, houdende bepalingen betreffende steun
aan z.g. mobilisatie-slachtoffers.
