ELECTRO- EN RADIO-TECHNISCH BUREAU 111
F. H. LOMANS - Utr.str. 15 Tel. 483
Wij vertegenwoordigen de bekende
DUCRETET en PHILIPS toestellen
Betaling in overleg met den kooper
DE ENGELSCHE FILMSTAD
VAN 6 TOT 13 DECEMBER.
Zondag.
II i 1 v c rs u m.
In don vroogon morgen om half tien
kan men kennismaken met een „Oud-Ne-
dcrlandschc Suite naar danswijzen uit de
17o eeuw" van Cornelia Dopper. De titel
ware juister geweest: „Suite naar dans
wijzen van Oud-Xcderlandscho meesters",
want do danswijzen zelf zijn typisch Ita-
liaansch. Dit doet er evenwel niet zooveel
toe. Wat mij. als musicus, bijzonder into-
ressoert Is het feit, dat do radio bereid is
om haar vrienden in aanraking tc brengen
met de eerste stamelingen der orkestrale
kunst. Die kunst is namelijk ontstaan rond
dat zéér merkwaardige jaar 1600, waarin
de muzikale stijl een crcduchte verande
ring heeft ondergaan. Hoc die metamor
phose geschiedde kan niemand u in een
paar zinnen vertellen. Voor ons is het van
belang te weten, dat do jaren rondom 1600
conv scheidingsgcbicd in de muziek vor
men, die als een wig gedreven werden tus
schen hetgeen was en hetgeen zou komen.
Deze verandering had tot gevolg het ont
staan van: 1. do harmonie; 2. de opera en
het' oratorium; 3. de instrumentale mu
ziek (suite, sonate, symphonic). Nimmer
evenwel is lu i voorgaande gebeel- verdron
gen door deze „nieuwe'' kunst; Palestrina
werd niet- buiten de muzikale samenleving
gesteld uitsluitend om de opera te dienen.
Lvönmin als het contrapunt, dat zich trou
wens met een blijmoedige gemakkelijkheid
met de harmon.'e associeerde (zie Handel,
Bach). Alles ging tamelijk vlug. Ga eens
na: Schfitz was mét z'n levenswerk recd6
omstreeks 1650 gereed; Pergolesi schreef
zijn. boete opera (La Serva Padrone t
werkje gaat nóg) in 1733; Bach en Handel
stonden op het toppunt van hun schep
pingskracht in de jaren 1720—1750: Haydn
bereikte die. tusschen 1770 en 1S0Ö; Mozart
stierf reeds in 1791 en liet de wereld het
gaafste oouvro achter, dat een mcnsch kon
wrochten. Dc vernieuwing begon natuur
lijk niet op den grond van den 31sten De
cember van het jaar 1509 (gesteld, dat men
toen reeds onze tijdrekening had en niet
do Juliaanschc); de kiemen zijn reeds tien
tallen, ja bijna honderd jaren eerder aan
te wijzen (bij een zekere Bossincnsis: 1509).
Maar toc'i heeft de menseh in deze kunst
genre'^ in zeer korten tijd prestaties gele-j
verd, welke ontzagwekkend 'zijn. Heden, in
hot jam- 1931, hebben 'wc ongetwijfeld reeds
te maken met een nedergang der. instru
mentale kunst, want zij 6taat bijna volko
men -buiten de belangstelling van het groo-
fe publiek, (pc jeugd, die straks het roer
dor wereld moet overnemen kómt eenvou
dig niet meer op concertenEn een kunst.
i\elke niet in het hart der «samenleving
klopt is bezig af to sterven. Dit feit is bezig
zich onder uw oogen te voltrekken, zonder
dat ge cr 'n traan om laat en toch.... drie
honderd jaar geleden stamelde het orkest
nog slechts. Het waren schokkende mede-
deelingen van groote ontroeringen, welke
in die eenvoudige volks- en hoofsche dans
wijzen werden beleden. Ook de 6uite van
Dopper getuigt daarvan. Dc Padu«nes en
Gaijlardes (resp. rustig bewogen en vroo-
lijke oud-Italiaansche volksdansen), wa
ren vrijwel dc ecnigc instrumentale vor
men, we .rvan de componisten zich konden
bedienen. Meestal waren die oude dansen
gezet voor 5-6temmig orkest, blazers en
strijkers broederlijk doorééngemengd. De
bundels, die Dopper voor zijn 6uite geplun
derd heeft, dateeren van 1607 en 1609 cn
staan op naam van Borchgrevir.ck. Grep en
Gistow. Deze Nederlanders waren als mu
zikanten in dienst van koning Christiaan
IV van Denemarken. Julius Roentgen heeft
daarover geschreven in het tijdschrift der
Voreoniging voor Nederlandschc Muziek
geschiedenis; in 1913 verscheen bij Alsboch
een nieuwe druk dezer mooie Hamburg-;
sche bundels.
D u I s c li c z c li d e r s. i
De Bach-cantates van deze weck zijn:1
„"Wie sclion lcuchtet der Morgenstern" en
„Siisser Trost, moin Jcsus kommt". Dc
Duitschcrs zenden de eerste cantate uit,
welke in dc Verzamelde Werken van Bach
als no. 1 is aangeduid. Toch is dit werk
niet het eerst ontslaan. Men weet zeker,
dat Bach in de tweede Leipzigcr periode
zich tot liet schrijven dezer cantate heeft
gezet. Altijd men moet rlit steeds beden
ken onder den drang der omstandighe
den. Hij was contractueel verplicht om we
kelijks cn soms meerdere koeren per weck
cantates voor den kerkdienst gereed te
hebben. Niet alleen componeren, maar
ook instudecren cn uitvoeren!
Welk een taak! Dc genialiteit van Bach
kan nauwelijks hoog genoeg geschat wor
den; want, welk nut zou de kerkelijke sa-
monlcvmg uit die dagen gehad hebben van
eeri genie, dio moest wachten op de geluk
kige uren der inspiratie? Maar nu moet.
eerlijkheidshalve er bij gezegd worden, dat
dc eenvoudige kerkbezookei-s cn notabelen
heusch tevreden zouden zijn geweest met
do allergewoonste ééndagsmuziekjos. Bnchs
werk werd niet eens naar waarde geschat;
hij was zelfs veel te „modern". Intusschcn
is dc cantate No. 1 oen kora-alcantante, na
tuurlijk! ,.Wio ècbön leuchtot der Morgen*
item" is oen koraal, gewijde muziok én
idem tekst. Maar oorspronkelijk was hét
een oud minneliedje, dat het volk zong:
*)W ie heil leuchtên dio Aeglein der Schonen
und der Zorten moin". Men zegt, dat Luther
deze vervormde teksten en liederen in de
kerk gesanctioneerd heeft onder het motief,
dat de Satan geen vriend der muziek is,
al zouden deze teksten cn liederen hem zijn
gewijd.
Dc cantate, welke DuitschJand uitzendt,
bestaat uit zes doelen: een begin en eon
slotkoor, waartusschen afwisselend vier re
citatieven en aria's voor tenor, sopraan en
bas-solo.
I) a vent r y.
Ook de cantate „Süssei Trost" stamt uit
dc tweede Leipzigcr poriode. Daventrv 19
wel een beetje voorbarig met dit work,
want de zoogenaamde derde Kerstdag is er
voor bestemd. Misschien was men daar in
Engeland bang dat de „première" voor dc
noun weggekaapt zou worden. Hot is een
solo-cantate, liet programma deelt wel mee,
dat het Rndiokoor modowcikt. maar dat is
alleen in hel slotkoraal. De solopartijen
worden vervuld door een sopraan, alt, tenor
cn bas. Dc onderdeden zijn achtereenvol
gens: aria (sopraan) recitatief (bas)
aria 'alt) recitatief (tenor) koraal.
Tot slot van onze Zondag-bespreking
moeten wc den lezers nog opmerkzaam
maken op een slip of the pen: niet Tclis
Wcingartncr speelt met Friedrich
Wührer gearrangeerde pianomuziek voor 2
vleugels, maar Paul Weingarten. De
eerste is dirigent, de tweede pianist van
het vak; ook de mate beider bekendheid
verschilt.
Moaodag.
Huizen. Het mooi avondprogramma
der N. C. R V. brengt haar luisteraars in
kennis met ecnigc meesterwerken, waaruit
wc voor heden de „Promethous"-ouverturo
van Beethoven eens onder do loupe nemen.
Ge moet weten, 'lat het heroïeke en alle
gorische ballet „(lio Gcschöpfo des Prome
theus" in eten Koninklijken Schouwburg te
Wcencn vaak over de plunken ging. Beet
hoven zou men kunnen vergelijken' met den
klassieken Prometheus, die het vuur uit
den hemel stal om het den ,-menschheid te
schenken. Beethoven had trouwens een bij
zonder levendige belangstelling voor dc an
tieke godengoschicctenissen cn het is gcon
wonder, dat liet ballet van Vigano tc Wec-
ncn hem sterk boeide. Maar het was rnel
de konnis der antieken ook nog in die
dagen bedroevend gesteld. Men leefde op dc
wolken der fantasie en bouwde dus maar
voort op gegevens, die niet al te nauwkeu
rig niet de waarheid strookten. Het ballet
van den heer Vigano zal wel niet anders
geweest zijn dan dc rest dezer fantastische
vertooningen. (Het is inmiddels verloren
gegaan). Maar Beethoven schreef onder den
indruk vau dit allegorisch spel eenige mu
ziekstukken. waarvan dc ouverture bet
meest bekend is geworden. Directe inner
lijke betrekkingen tusschen het gegeven be
staan hier niet. ook al. omdat Beethovens
natuur in T geheel niet overhelde na3r
programmatische muziek. In do ouverture
ligt alleen de idee besloten van een hevi-
gcn strijd tusschcn mcnsch en stof, tusschen
verlangen en bevrediging. Men kan ten
eencnmalc niet. denken aan Prometheus, die
monschen maakte uit leem. dezen raen-
schen het hemelsche vuur schonk en tot
straf voor zijn diefstal door Zeus werd vast
geklonken aan dc Kaukasische rotsen. De
ouverture is een zelfstandig orkestwerk, dat
slechts door den titel ons min of nicer op
het spoor van den geestelijken achtergrond
rnoct brengen.
Hilversum
Dc A. V. P«. O. koos een der meesterwer
ken der Italiaansche Opera buffa: „II Bar-
bicro di Slviglia" van Rossini. De Radio
bode geeft een uitstekende inleiding tot dit
werk, zoodat wij cr over zwijgen kunnen.
Brussel.
Ongeveer een uur wordt door den
Fransch sprekenden omroep gewijd aan
werk van César Franck (1822—1890): de vi
oolsonate en „Psyche".
Wie dc symphonic wil hooren, moet Hui
zen opzoeken, om tien uur, maar „Psyche"
is ook zeker de moeilo van een grondige
kennismaking wnard. Het eigenlijke karak
ter von Franck. hoe volkomen ook dc sym
phonic mogo zijn, wordt misschien nog
nicer duidelijk, door het luisteren naar
Psyché. Franck toch had aanleg voor mys
tick. De realiteit, wil hij gaarne beschouwen
als de manifestatie van krachten, welke de
verborgen gemeenschap tusschen God cn
den menseh bewijst. Een bovennatuurlijke
macht dreef hem tot visioenair scheppen
en Psyché is daarvan het sclioone verdroom
de klankbeeld. Waarschijnlijk worden de
orkestfragmenten alleen uitgevoerd, want
het werk is geschreven voor koor en orkest
in 18S7, twee jaar later ontstond de sym
phonic.
W e e n c li.
Niet vergeten omstreeks 9.00 even te luis
teren naar Weenen, waar de bekende Mo-
zart-specialist Bomhard Paumgartner uit
Salzburg een Reheel onbekend Divcrtisso-
rnento van Mozort uitvoerd. Het is een
fragment uit een groolcro serenade voor 2
fluiten, 5 trompetten en 2 pauken origi-
neele combinatie
Dinsdag.
H i 1 v e r s u m.
Eöri dag. opgevuld rne.t alterïef vrolijke
muziok. Om 7.00 speelt echter het Hól-
Iandscb Strijkkwartet het superieure kwar
tet Opus 10 van Debussy. Ook hierover pu
bliceert de R. Bode een inleiding, welke
bovendien vervólgd wordt, door mondelinge
uiteenzettingen, zoodat wij van onzen taak
hierdoor ontheven worden.
Huize n.
Dc K R.O. heeft mooie werken op het kles-
sicke deel van haar orkest-avondprogram
ma. Eeo trouvaille is ongetwijfeld de Suite
van Henrv Purcell, Engolands grootste com
ponist (1658—1695). Ilij stond in voortdu
rende relatie met dc directeuren van aller
lei tooneelgezclschappen, die zich in eer.
bijzondere belangstelling van het publiek
mochten verheugen. Geen wonder dan ook,
dat Purcell voel tooneolmuzieken heeft ge
schreven, die zoo nu cn dan weer opgediept
worden. In zijn tijd was hij persona grata
van aanzienlijken en volk, misschien noir
meer van don eersten dan van don tweeden
groep. Zijn Oden bedoelden in dc eerste
plaats den lof en de waardigheid der Ko
ninklijke Fnmilie te verhoogen, wat oen niet
te onderschatten factor bleek tc zijn in de
uitoefening van het gezag. Het merkwaar
dige der toenmalige tooneelmuzick is even
wel. dat ze nimmer of hoogst zelden ver
band hield met het libretto. Met evenveel
genoegen kon om Air of een Jigg (Gigue)
of eon chaconne gespeeld worden bij een
treurspel als bij een comedie. Vandaar dan
ook, dat Purcell's muziek voor het heden
slechts waardo heeft als absolute muziek,
misschien met uitzondering van enkoio zij
ner opera's 'Didó and Aeneas). Later zal
Handel de voetsporen van Purcell volgen,
doch reeds trachten eonheid te brengen tus
schen handeling en muziek, welk principe
door Gluck en Wagner wordt overgenomen.
Willy Francois speelt na deze Purccll-
suite het onvolprezen pianoconcert in f van
J. S. Bach oen stuk. dat van grooto ar
chitectonische schoonheid is on ongetwijfeld
ook door de radio indrukwekkend zal klin
ken.
Woensdag.
Hilversum.
Ravel krijgt bij de V.A.R.A. een deel van
het programma toegemeten, hetgeen velen
belang zal inboezemen Geen der drie aan
gekondigde werken krijgt men vaak tc
hooren. Hetgeen als bijzonder merkwaardig
in de werkwijze van Ravel opvalt is do om
standigheid, dat hij vrijwel alle orkest wer
ken eerst als pianostukken ontwerpt. Hier
is een gevaar aan verbonden. Inimers, de
piano stelt andore cischen aan de compo-
neer-techniek dan liet orkest. Wat voor
piano klinkt, wordt niet aanstonds geadop
teerd door het orkest. Laat bijvoorbeeld
eens de Waldsteinsonate van Beethoven
door het orkest uitvoeren,, dan krijgt ge een
allervreemdst stuk te hooren. volkomen in
stj-ijd mot- het karakter van. het gcheelo
werk. En toch... men kan Beethoven's
pianosonates het best rcproducccrcn door
die werken als het ware .geïnstrumenteerd
voor orkest te denken. Tusschen gedachte
en werkelijkheid liggen evenwel groote ge
bieden en ik zcu het vooral nog niet op
prijs stellen do negen symphonicen uitge
breid te zien met do 32 georkestreerde pia
nosonates.
Met Ravel is het echter een principieel
geheel or.derc kwestie. Zijn pianowerken
zijn zoo ontworpen, dat zij aan instrumen
ten doen denken. Dit hangt nauw samen
met de gewijzigde opvattingen omtrent, or
kest en orkestspel sedert Beethoven. Er
besiaot een scherpe anü-lhesc tusschen de
werken van Ravel en die van Beethoven.
Itevel's orkest is een spel van solistisch be
handelde instrumenten; Beethoven ge
bruikte het orkest naar oude traditie
nog rneer als een instrumentaal koor. Bij
Ravel wordt dc melodische lijn bijna voort
durende voorgedragen door enkele instru
menten in lichte kleuren. Men zou zich
misschien nog liet best de verschillen tus
schen Ravel en Beethoven kunnen reali-
seeren door bij Ravel te denken aan dc
luchtige werkwijze der Fransche impressio
nistische schilderkunst cn bij Beethoven
meer aan de zwaardere ..bruinen cn groc-
n->n" der Ouc-HoIIandsche schilders.
H u i 2 c ii
De Zenuwsctio radiodog brengt ons des
avonds r.og in aanraking met Karl Ilein-
rich Graun (17031759). Do Middclburgsche
koordirigent Jan Kuiler leidt de uitvoering
van pomge koren cn koralen uit Graun»
„der Tod Jesu". Dit werk heeft zich steeds
in een buitengewone belangstelling van
zingend Europa mogen verheugen. Waar
om? Hot is voor mij geen raadsel, al klinkt
het u misschien vreemd in de ooren. Graun
was namelijk een geboren opera-compo
nist; hij was met hart en ziel aan dit genre
verbonden.
De opera is altijd het meest geliefde
volksgoed geweest en het zal binnen af-
zienbaren tijd wel zoo blijven ook. Graun
nu schreef zijn cantate geheel in opera
stijl; het werk is naar Iteliaanschen trant
gecomponeerd en beroert het diepe gemoed
nauwelijks. Ik wil niet zeggen, dat cr geen
stemming van godsvrucht van uit kan
gaan, doch een vergelijking met Bach.
Handel en zelfs niet Tclemann's religieuze
werken kan het niet doorstaan. I)e koren
zijn de gelukkige hoogtepunten van deze
passic-muziek, niet de aria's cn niet do re
citatieven; die zijn bijna wcreldsch van al
lure. De koralen dan'?. Och, belangwekkend
heeft Graun ze niet gemaakt. Hij profiteer
de van zijn harmonisch gevoel dat zich
niet onderscheiddo door originaliteit. Hij
steunde op een goede traditie én het werd
gewoonte in de Stille Week voor Paschen
Graun's Passie-muziek uit te voeren. Te
genwoordig heeft het werk nog de plaats,
welke men het uit sleur gegeven heeft.
Zooals ik opmerkte: het beste hieruit krijgt
u vanuit Middelburg te hooren.
P. T.
(Woensdagavond vervolg)
HOE PRIMITIEF HET ER IS.
Is concurrentie met Hollywood mogelijk?
Londen, November 1931.
Als men uit Londen naar het Noorden
gaat, komt men door het aardige voor
stadje Hampstead en door het minder
aardige voorstadje Golder's Green en dan
rijdt men plotseling op den beroemden
grootcn weg naar het Noorden. Over den
gladden, zwarten asphaltweg rnet een on
gelooflijk aantal villatjes aan weerskanten
glijdt men snel voort, totdat men een 20
K.M. verder aan één kruisweg komt. Als
men links afslaat, is men dadelijk heele-
maal „buiten", iets wat men op den grootcn
weg niet zoo licht zou vermoeden. Het ziet
er nog precies zoo uit, als in de middel
eeuwen het geval geweest nioet zijn. Men
rijdt een heuvel af. passeert een paar
oude gebouwen en komt in een ietwat
rommelige straat. Spoedig wordt liet uit
zicht belemmerd door een plaatijzeren
schuur, die op de hangar van een lucht
schip lijkt. Doch er staat met groote zwar
te letters op geschilderdBritish Inter
national Pictures Limited. Wij zijn in het
hartje van do Engelsche filmstad. In dc
lichtgroene velden rondom staan meer van
c'io schuren; daar zijn de kleinere film
maatschappijen gevestigd. Met Hollywood
is bet natuurlijk niet to vergelijken; de
kleedkamer van Marion Davics is grooter
dnn do grootste filmstudio te Elstree.
Er is nog meer, waardoor Elstree bij
Hollywood ion achter staat. Men heeft hier
niet bet rijk gevarieerdo landschap uit de
omgeving van Hollywood, doch slechts
golvende groene velden en in het Zuiden
een vuil" plek aan den horizon: Londen
Er is weinig zonneschijn, veel regen en
vooral veel mist. Men fotografeert er du
niet zoo gemakkelijk. Ondanks al deze nn-
deelen blijkt echter uit alles, dat liier een
belangrijke industrie in wording is. Met de
komst van de sprekende film zijn de En
gelschen eindelijk gaan inzien, van welk
oen financieel en propagandistisch belang
de film is. Het is nu alles nog zeer primi
tief, doch het is zeer wet nmg'eljjk. dat
Elstree een grootera concurrentie- voor Hol
Ivwood wórdt dan dit ooit heeft vermoed
Inimers. de toestanden ziin hier nog zoo
primitief, dat een vergelijking niet goed
mogelijk is. Zoo zijn de toestellen uiterst
primitief; een uilrusting, die door een
Amerikaansche filmmaatschappij als ver
ouderd zou worden afgedankt, zou in
Elstree nog een belangrijke verbetering be
teekenen. En het spreekt vanzelf, dat men
zonder behoorlijke hulpmiddelen geen go
acheveord werk kan leveren. En zoo is hel
met alles. De lampen ontploffen soms en
bekogelen de spelers niet stukjes glooiend
glas.
Bovendien heeft men er in do ijzeren
schuren natuurlijk geen ruimte genoeg. Er
Is slechts één vertrek, waar allen zich
moeten schminken. Gebrek aan gold beeft
al deze moeilijkheden tot rochtstrecksch
gevolg. Doch do Engelsche filmindustrie
bezit twee dingen, waardoor op den duur
dc films ongetwijfeld artistieke waarde
moeten verkrijgen, n.l. goede krachten en
goede onderwerpen. Bovendien levert dc
Engelsche geschiedenis een overvloed van
materiaal, dat althans in het. eigen land
gunstig zal worden ontvangen. Vele tekort
komingen zijn ook een gevolg van de ge
brekkige organisatie en de onvoldoende
strengheid. Kon klein voorval, dat ons ver
teld word door Beverley Nichols, een dor
„jeune prémiers" tc Elstree. bewijst dit
duidelijk. Op zekeren dog was men bezig
met een moeilijke liefdesscène, die slechts
anderhalve minuut duurde, doch uren van
voorbereiding vcreischto. Op het moment
dat men meende, met de opnamen te kun
non beginnen, word cr op oen fluitje ge
blazen en gaf do regisseur bevel, de lichten
minder fel te laten branden. Een andore
regisseur kwam aan met een gezant, zijn
vrouw en drie jonge meisjes uit de Engel
sche Society. Meer dan een half uur lang
bleef het groepje monschen in de studio
rondloopen en voor deskundigen hinderlij
ke opmerkingen maken. Zoo vroeg een der
meisjes aan de voornaamste actrice, of de
schmink niet jeukte. Toen het gezelschap
weg was, waren de spelers zoo geprikkeld
en uit hun evenwicht, dat er van hot. spe
len niets meer terecht kwam. Bovendien
word dien avond de eerste actrice ziek; zij
verscheen pas veertien dagen later weer.
Dit korte bezoek kostte door dit. alles meer
dan duizend pond aan dc betrokken film
maatschappij.
Een «ander voorbeeld van dc primitieve
werkmethodes in Elstree werd ons even-
icns door Beverley Nichols medegedeeld.
Tijdens de opnamen viel een der opera
tours in slaap, iets wat bij een actieve
regievoering al niet denkbaar is. Op zich
zelf was dit nog niet zoo erg geweest,
want de scène werd door vier camera's
opgenomen, doch de man had ook de deui
van zijn geluidsdichte Cabine open laten
staan én.... hij snurkte. Dit kwam du^
oók op de geluidsfilm; hét effect was te
dwaas óm van te spreken.
De toestellen cn dc organisatie zullen
echter verbeteren. Langzamerhand zal cr
echter ook voor andere dingen meer nioc
ten worden uitgegeven. Het is voorgeko
men, da oen bekend Eilgelsch toonecl
schrijver voor ecu scenario evenveel kon
krijgen van een Engelsche als van een
Amerikaansche filmmaatschappij oh h«4
toch aan de laatste afstond, omdat dezó
oor de productie minstens een h.ilf mil-
lioen dollar zou uitgeven en er dus veel
eerder een goede film van kon maken dar»
de Engelsche maatschappij, die cr hoog
stens 15000 pond aan kon besteden. De sa
larissen zijn in Hollywood ook veel hooger;
een jong Engolsch tooneclspeler word
dwaas gevonden, toon hij een contract mei
een Engelsche filmmaatschappij, dat hem
eon salaris van 8000 pond per jaar beloof
de, afsloeg. Do feiten stelden hem echter in
het gelijk, want korten tijd daarna kon
hij in Amerika aan de film komen voor
200.000 dollar per jaar en met een gega*
randcerde vacantia van 6 maanden. En
één der beste Engelsche acteurs verdiende
niet meer dan 3000 pond voor een volle
dig en origineel scenario, drie maanden
werk als regisseur cn dc volledige-opnamen
als jeune premier.
Dit mort op den duur leidon tot een af
vloeien van alle literair cn dramatisch ta-
lent naar Amerika. Doch er zijn tcekenen»
die erop wijzen, dot Elstree het hoofd bo
ven water kan houden en na een moeilijk
begin een periode van bloei tegemoet gaat
Een van de voornaamste regisseurs is
Anthony Asquith, de zoon van den overle
den premier en de bekende Lady „Mar-
got" Asquith. Hij lijkt verrassend veel op
zijn moeder. Men zou iemand uit zijn kr.in-
gen niet bij de film verwachten, doch hij
«reeft bij zijn regie blijk, het vak door en
door te kennen cn een levendige fantasie
tc bezitten. Zoo zag liij het. eerst de moge
lijkheid om een film te maken van een zoo
alledaagsch onderwerp als de ondergrond-
sche spoorweg, waarin do meest uiteen-
loopende persoonlijkheden voor korten tijd
bij elkaar zitten en onbewust toch het En
gelsche karakter toonen in allerlei klei
nigheden, met al hot geduld, de be
leefdheid do kalmte en dc vastcbera-
denheid, die don Engelschman eigen zijn.
Het werd geen goede film. omdat er niet
genoeg «actie in liet verhaal «zat en omdat
de filmtechniek in Elstree nog niet terf
volle ontwikkeld is, doch het idee kan nog
wel op betere wijze worden verwerkt lil
denzelfden geest nam Basil Dean het Fn*
gclsclio jachtseizoen en Hitchcock de druk
te der Londcnschc straten tot onderwerp.
Dc producten zijn nog bij lange na niet to
vergelijken met die \an Hollywood, doch
zelfs Cecil de Mille cn Von Sternberg zou
den niet veel bijzonders kunnen prostee-
ren, als zij financieel zoo weinig vrijheid
van beweging hadden als dc Engelsche re
gisseurs.
HET OVERWINTEREN VAN PLANTEN
IN DEN VOLLEN GROND
Het is absoluut noodzakelijk dc planten
tegen de winterkoude te beschermen, om
groote verliezen to voorkomen en men kan
er in vele gévallen nu reeds mede begin
nen met het oog op de nachtvorsten. De
natuurlijke bedekking mef oude bladeron
of mos is verreweg te verkiezen. Het moe
ten moet ook nu gebeuren, want daardoor
vermengen de meststoffen zich goed met
den grond, terwijl de overblijvende plan
ten in de weken, die hun nog roeten, voor
het intreden van dc strenge vorst, veel
wortels kunnen vormen, waardoor zij hot
volgend jaar sterker zijn cn beter bloeien.
Scbapenmest cn beendermeel zijn mest
stoffen, dio voor de afwisseling met veel
succes gebruikt kunnen worden. Vele
planten gaan in don winter niet dood van
dc koude, doch uit gebrek aan voedsel.
Ale het droog weer is, moeten zij ook be
goten worden, vooropgesteld natuurlijk,
dat het niet vriest.
In don herfst vergeet men ook te vaak
do schadelijke insecten en de (6oms mi
croscopisch kleine) parasieten, die zich
schijnbaar rustig -houden. Er zijn echter
tal van eitjes in den grond of op do plan
ten verborgen on daarom is liet goed, zoo
wel do planten alö den grond tc begieten
met water, waarin insectendoodendo stof
fen zijn opgelost. Uitstekende resultaten
worden bereikt met nicotine sulfaat.
EEN nELECTRISCHE" VINGER.
In Amerika noemt men een foto-electri-
scho cel populair oen „electrisch oog" en
in analogie daarmee heeft men een nieuwe
uitvinding van do Westinghouse Company
do „clectrischc vinger" genoemd. Dit in
strumentje „voelt" van wclko kwaliteit een
bepaald weefsel is. Vliegtuiglinnen wordt
bijv. onderzocht op dunno cn dus zwakke
plekken; zijdon kousen worden gesorteerd
naar dc dikte, met een nauwkeurigheid
aÏ6 op geen andere wijze mogelijk is. Voor
een krant of tijdschrift kan men precies
het allerdunste en dus goedkoopste papier
uitzoeken, waar de gedrukte letters nog
juist niet doorheen schemeren. Men kan
controleeren of het papier van een chèquo
dezelfde dikte heeft als bij de chèqueboekjes
van de betrokken bank is aangenomen. En
het werk van een beroemde kantwerkster
kan onderscheiden worden van dat, wat
voor het hare wordt uitgegeven.
NAUWKEURIGE METINGEN.
Zoo doet de weienschap, die zich in do
astronomie met duizenden lichtjaren bezig
houdt, op ander gebied ingespannen pogin
gen om kleine afstanden té meten. Ook
kleine tijdsafstanden hebben haar belangd
stelling. Op dit gebied heeft dr. Mocromtsjev
het vermoedelijk het vorste gebracht; in du
laboratoria der Westinghouse Company
meet hij een zeshonderd millioensto deel
van een seconde met onfeilbare nauwkeu
righeid. In dat ondenkbare korte tijdsver
loop gaat een electron van de êenó pooi
naar de andere in een nieuwe kori.cg'ölf-ra*
dióllmp, die nog in dó laboratoria wordt
beproefd. Hoe kort dit o Ogenblik is, kun
nen wij ons misschien eeiligermato voor
stellen als wij bedenken, dat liet geluid
6000 maal zooveel tijd noodig liceft om dien
afstand af te leggen en dat een kogel GO
maal zoo lang erover doet. om het papier
te doorhoren, waarop dit gedrukt slaaé.
