WINTEROPRUIMING
AMBRSFOORTS oh dagblad
N.V. COMPAGNIE LYONNAISE
Binnenland
Feuilleton
Zaterdag 5 December 1931
-DE EEMLANDER"
30e Jaargang No. 137
TWEEDE BLAD
EEN GELDLEENÏNG VOOR
NED. INDIE
EEN FELLE BRAND TE
RAAMSDONKVEER
I ESSENCES VOOR BORSTPLAAT
A. v. d. WEG LANGESTRAAT 23 TEL. 217
MERKWAARDIGE VOND
STEN IN DRENTE
STORM OVER WEST
EUROPA
EEN DRONKEN CHAUFFEUR
UTREC8-1T3CHEWEG 10
TEL. 179 AMERSFOORT
Het Kostbare Meesterstukje
Ter dekking van komende
iekorien
Ingediend is een wetsontwerp tot het
aangaan van een geldleening ten laste van
Nederlandsch-lndic.
Bij de Nederlandsch-Indischc Leening-
y/ct 1931 is den Minister van Koloniën
machtiging verleend pui ter verkrijging
van een bedrag van ten hoogste 200 mil-
lioen over te gaan tot de uitgifte, hetzij
liier te lande, hetzij in het, buitenland, van
schuldbewijzen en laste van Ned.-lnclie.
Van deze machtiging is tot dusver gebruik
gemaakt door de uitgifte in Juni j.l. van
een nominaal bedrag van 100 millioen,
waardoor verkregen word een som van
1/ 96.600.000.
Krachtens evengenoemde Leeningwet zou
'den derhalve thans nog schuldbewijzen ten
laste van Ned.-Indië mogen worden uitge
geven ter verkrijging van een bedrag van
103 millioen.
Teneinde paraat te zijn, indien de gele
genheid zich mocht voordoen om een zoo
groot mogelijk gedeelte van de Indische
vlottende schuld te consolideercn, acht de
Regeering verhooging van het nog uit te
geven bedrag met 150.000.000 raadzaam,
waardoor van de voor het loonendc jaar en
het volgende jaar to verwachten begroo-
tingstckcrten van ruim 250 millioen zal
kunnen worden gedekt.
De voorkeur is gegeven aan de indiening
yan een afzonderlijke Leeningwet, vermits
uit terzake ingewonnen inlichtingen geble
ken is, dat onder de bestaande omstandig
heden de mogelijkheid van plaatsing in het
buitenland verruimd wordt, indien de ga-
rantio van het Rijk in uitzicht kan worden
gesteld voor de goede nakoming van de uit
de leening voortvloeiende, geldelijke ver
plichtingen van Nederlandsch-lndic, terwijl
deze garantie tevens bevorderlijk zal zijn
voor het verkrijgen van gunstiger leenings-
voorwaarden.
In verband met den bij deze wets voor
dracht gevorderde spoed, heeft raadple
ging van den Volksraad niet kunnen plaats
vinden. Intusschen is de gouverneur-ge
neraal telegrafisch verzocht, het ontwerp
met bijbehoorendo Memorie van Toelich
ting ter kennisneming aan den Volksraad
te doen toekomen. Desgevraagd heeft de
gouverneur-generaal verklaard, zich met do
.voordracht in beginsel te kunnen verccni-
BRAND TE AMSTERDAM.
Amsterdam, 4 Dec. De heer F. II. v.
Lingen, die in de Zeeburgerstraat een zaak
dreef in groenten en fruit zou hedenmor
gen de hoofdkraan van de waterleiding af
sluiten, omdat hij lekkage had aan één der
buizen.
Deze kraan zit achter den gevel onder de
étalage. Met 'n brandende kaars daalde hij
af. Het vlammetje kwam in aanraking met
brandbare stoffen en in een oogweng stond
de omgeving in volle vlam. Toen de brand
weer arriveerde werd medegedeeld dat nog
een bejaarde man in het huis moest zijn.
Dc vlammen dreigden reeds uit te slaan
en een verstikkende rook belcite het bin
nentreden van het huis.
Inmiddels bleek gelukkig, dat dc oude
man het perceel al had verlaten.
De vrouw van den heer van Lingon die
zich bij het uitbreken van den brand op
de bovenverdieping bevond, kon niet meer
langs de trap naar beneden, Zij werd door
buren geholpen vanaf de achlorzijdo bet
belendende perceel te bereiken.
De brandweer wist den brand tot het
voorgedeelto van den winkel ie beperken.
Vier huizen in de
asch gelegd
R a a m s*d o n k s v e e r, 4 December.
Hedenavond omstreeks zes uur brak door
tot nu toe onopgehelderde oorzaak brand
uit in de woning van den heer P. Lodeyi-
cus, tegelfabrikant, alhier. Door den ster
ken wind viel aan hlusschcn niet te den
ken. Dc plaatselijke brandweer, die spoedig
aanwezig was, stond machteloos tegenover
het woedende element. De vonken sloegen
tot over de haven en het duurde niet lang
of een drietal naast het brandende huis ge
legen perceelen vatten eveneens vlam, na
melijk de woningen van de hoeren C. Kie-
boom, J. van Gils en van de weduwe De
Jong.
Dc brandweren uit Geerlruidenberg,
Raamsdonkdorp en Oosterhout werden ge
waarschuwd, die korten tijd later ter as
sistentie verschenen. Met een achttal stra
in op de waterleiding werd het vuur be-
sireden. Men hoopt voor den nacht het vuur
meester te zijn. Acht huizen, welke gevaar
liepen, werden ontruimd De woning van
den lieer Lodevicus en de erbij belioorende
schuur zijn tot den grond toe afgebrand. De
tegelfabriek, die op 20 Meter afstand is
gelegen, liep geen gevaar.
De autoriteiten waren op liet terrein van
den brand aanwezig.
TARIEFSVERHOOGING BIJ DE K.L.M.
In verband met het tcrugloopen van den
koers van het pond, hebben de K. L. M. en
de Deutsche Luft Hansa het besluit geno
men, het passagetarief Londen—Amster
dam en Londen—Rotterdam met 25 pCt. en
het vrachttarief met 20 pCt. te verhoogen
Do bagageprijs blijft onveranderd. In dc
richting Nederland—Engeland worden de
gewone tarieven gehandhaafd.
Bovengenoemde regeling troedt onmiddel
lijk in werking.
3 VERSCHILLENDE SMAKEN
VOOR EEN GULDEN
Te Tinaarlo zijn 4000 jaren
oude urnen gevonden
Tc Tinaarlo (Drente) zijn op de plek van
het verdwenen dubb?!e hunebed bij Adder
horst twee eeuwenoude urnen gevonden.
Dr. A. F., van Geffen, dc bekende oudheid
kundige onderzoeker lo Haren (Gron.)
schrijft naar aanleiding hiervan in liet
Nieuwsblad van het Noorden, dat dc be
doelde hunebedden, of juister de laatste
resten ervan, in 192S onder zijn leiding zijn
nagegravcn en onderzocht. Men heeft hier
te doen met twee stijlvolle, voor het vaat
werk der hunebedden kenmerkerde pids-
vormen: een karakteristieken Irechterhals-
bcker en een z.g.n dito, scherp geprofi
leerden éénoorigen terrine-vorm. Beide zijn
op do gewone wijze met groeflijntjes ver
sierd en als steeds herinnert in het bijzon
der de laatste met zijn typische, diep in
gestoken vlechtwerkpalronen aan manden
makerswerk als voorbeeld ervoor
De beker, die zijn naam ontleent aan den
hoogen' Irechtervormigen hals, komt in
grooten getale voor in onze hunebedden,
zoomede in die'van Noordwest-Duitschland
en Scandinavië in archaelogischen zin, d.
w.z. de landen rondom het westelijk ge
deelte van de Oostzee, de haard onzer hu
nebedden-cultuur. Hij is daarvoor de meest
karakteristieke gidsvorm. Omtrent dat
soort van bekers zou men tal van bijzonder
heden kunnen vertellen, doch wij willen
hier met do voorgaande opmerking vol
staan. Alleen kunnen wc daaraan nog toe
voegen. dat dit beker-type. hetwelk elders
als kenmerkend wordt beschouwd voor dc
z.g.n. dolmen, d.w.z. de oudste hunebedden
met slechts één dekstccn, ten onzent alge
meen voorkomt in do latere ganggraven en
steenkisten, dc iets latere, doch eveneens
tot den jongeren steentijd behoorende mas
sa-graven omstreeks 2000 v. Chr. en daar
voor. Wat aangaat den terrine-vorm, deze
wordt door de Duitsche vakgeleerden op
grond, van de scherpe profileering gewoon
lijk „Schultcrnapf" (schoudernap) gehce-
tcn.
Het type is genoemd naar een grafveld
te Walternenburg. gelegen tegenover de
uitmonding van do Sale, aan den rechter
Elbe-ocvcr. Daar zijn vroeger meer dan 100
skeletgraven gevonden. In elk daarvan
kwamen aan bijgaven ten hoogste 4 aarden
vaten voor (een beker, een schoudernap,
een kom of nap en een schotel), een enkele
rnaal bovendien een vuursteenen mes- een
dito trapczoïdale pijlpunt, een steenen bijl
en een spinklosje. In het aardewerk werd
den dooden drank cn spijs meegegeven als
wegkost voor hun reis naar het hierna
maals. Een dier vaten, de z.g.n. schouder-
nap, representeert dus het type van onzen
Tinaarlocr terrine-vorm.
Do heer Brinks le Tinaarlo, do vinder en
tevens eigenaar van het bewuste terrein,
die ons telkens wanneer dat gevraagd werd
zijn geapprecieerde hulp verleende, kon ook
nu d(f plek overtuigend en precies aanwij
zen En evenals bij de vorige vondst (des
tijds oen recente koehoorn) is ook nu weer
eebleken, dat de bij het verdere egaliseercn
van het terrein voor den dag gekomen pot
ten niet zijn gevonden op of onder, doch
circa 2 M. buiten het door ons onderzochte
terrein waar in 1928 inderdaad de stand-
sporen en verdere overblijfselen van twee
ter plaatse vernielde hunebedden zijn
blootgelegd en uitgegraven. Een cn ander
is toen, wat de boofdzaag is, wetenschappe
lijk vastgelegd, geteekend en gefotografeerd
Hoewel dit uit den aard der zaak kan
geschieden, dat aan een bodem onderzoek
om welke reden dan cfok, niet die afronding
of volledigheid kan worden gegeven, welke
gewcnscht ware, zoo is dat hier bij mijn
weten, binnen dc destijds gestelde cn dooi
de financiën geboden grenzen, niet het ge
val geweest.
Een merkwaardig geval vim
weersomslag
Onze weerkundige medewerker schrijft
d.d. 4 Dcc.:
liet stormachtige weer. dat sedert gis
ternamiddag in ons land heeft gewoed,
maakt slechts een klein deel uit van den
zwaren storm, die gistermorgen om de
Noordzee, maar voornamelijk over de Brit-
sche eilanden en het gebied tusschcn Schot
land en de kust van Zuid-Noorwegen heeft
gewoed. Deze storm is een gevolg van een
plotselinge verandering van de meteorolo
gische omstandigheden in West-Europa,
waar gedurende de laatste weken betrek-
kkelijk weinig actie in den dampkring
voorkwam.
Ongeveer 2 etmalen geleden is daarin een
proote verandering gekomen, toen een Zuid
Westelijke luchtstroom van ongewoon hoo-
ge lemperatuur en met groote snelheid
over het gebied der Britsche eilanden be
gon (e waaien en een zeer diepe depressie
zich daarin ontwikkelde, die veel regen
en plaatselijk zwaren storm bracht. Onder
den invloed van deze depressie, die snel
dieper werd, en zich in Oostelijke richting
voortbewoog (het centrum lag hedenmor
gen ten N.O. van Schotland) daalde de ba
rometer in West-Europa zeer snel en bui
tengewoon onregelmatig. Ook in ons land.
Het barogram der laatste twee dagen ver
toont een onregelmatig cn sterk dalende
lijn. De gehecle daling in de laatste twee
etmalen bedroeg ongeveer 22 m.M.
De hier%invallendc de warme luchtstroom
veroorzaakte een stijging van temperatuur
van ruim 12 gr. Cclcius en hij verdreef het
gebied van lichto vorst, dat zich in dc laat
ste dagen uit Oost-Europa ver naar het
Zuid-Westen tot over Frankrijk cn over
ons lahd had uitgebreid, naar het Oosten
terug, zoodat de kans op vriezend weer
voorloopig wel van de baan is.
Het losbarsten van dit stormachtige
■weer is een merkwaardig geval van weers
omslag over een groot gebied, waar tevo
ren zeer weinig actie in den dampkring
was cn waar plotseling geweldige lucht-
massa's in beweging komen door het in
dringen van een met stormsnelhcid zich
bewegenden luchtstroom die een hooge
temperatuur en een hoog waterdampgehal
te bezit.
(Nadruk verboden).
HET DRAMA TE ECHT.
Roermond, 4 Dcc. De beide verdach
ten in het drama te Putsbroek hebben tot
hun verdediging gekozen Mr. Paul Tripels,
advocaat en procureur tc Roermond.
Negen maanden gevangenisstraf
geëischt wegens het veroon
zaken van een doodelijk
ongeluk
Rotterdam, 3 December. Voor de
rcchbank heeft terecht gestaan de 20-jarige
chauffeur II. van R- uit Middelharnis. die
r-p 3 Juli aan den Lange weg tc Nieuwe
Tonge, toen hij in dronkenschap een auto
bestuurde een doodelijk ongeluk veroor
zaakt heeft.
Bij het inhalen zou hij den 52-jarigen
fietser J. v. d. Boom hebben aangereden,
die daardoor van den dijk sloeg en met
ernstige verwondingen in een droge sloot
terecht kwam, tengevolge waarvan hij kor
ten tijd later is overleden.
Bij de sectie op het lijk was gebleken, dat
de linkerhelft der borstkas was ingedrukt,
de milt gescheurd en de linkerbovenarm
gebroken was.
Verdachte beweerde van een aanrijding
niets to hebben gemerkt.
Eenige getuigen die het ongeluk gezien
hadden, konden slechts verklaren, dat do
man was aangereden met een dergelijke
auto als waarmee verdachte reed. Dat ver
dachte in de buurt van het ongeluk is ge
weest bleek uit de verklaring van een ge
tuige, die hem kent, en die hem daar heeft
zien rijden. Aan een der klompen van het
slachtoffer werd een vlek verf ontdekt en
een moet, alsof de klomp in aanraking
was geweest met een draaiend voorwerp.
Tiet onderzoek had uitgewezen dat aan de
linkervooras van verdachte's auto een ver-
sche moet was en dat er verf aan ontbrak.
Bij onderzoek was komen vast te staan dat
de verf van auto en klomp dezelfde was.
Dat verdachte in staat van dronkenschap
verkeerde bleek uit de verklaringen van de
caféhoudster te Oude Tonge, waar verdach
te kort vóór het ongeluk is geweest. Ver
dachte had daar 10 glazen bier en eenige
glazen port gedronken en hij waggelde zoo,
toen hij zich naar de auto begaf om weg
te rijden, dat zij had gezegd: Voor geen
duizend gulden rijd ik met je mee.
Het O.M. waargenomen door mr. H. A.
J. Reumer achtte de manier waarop ver
dachte gereden heeft meer dan schande
lijk. Hij eischte tegen hem de maximum
straf van 9 maanden gevangenisstraf cn
ontzegging van de bevoegdheid om motor
rijtuigen te besturen voor den tijd van
1 jaar.
De verdediger, mr. D. do Jong verzocht,
voor het geval de rechtbank het bewijs.ge
leverd achtte een korte straf, die gedeelte
lijk voorwaardelijk zou kunnen worden op
gelegd.
UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK
TE LEIDEN.
Schenking van wijlen Mr
Rijke.
De minister van Onderwijs, K. en W»
brengt ter algemecne kennis, dat wijlen
mr. M. Rijke, in leven kantonrechter te den
Haag, aan den Staat, ten behoeve van dn
universiteitsbibliotheek te Leiden heeft gc^
legateerd een zeer belangrijk gedeelte van
de door hem nagelaten boekerij, omvatten
de ongeveer 6000 deelen, voornamelijk op
het gebied .der rechtsgeleerdheid, alsmede
tal van merkwaardige werken op het ge<
bied der letterkunde en der geschiedenis
Iqder heeft zijn bestemden kring en de
natuur geeft krachten overeenkomstig deze
bestemming.
BELLAMY.
JJit het Eugclsch door Mej. C. M. G. de VV.
40
HOOFDSTUK XLVI.
Tc midden van de stilte die op Elbert's
opmerking volgde, deed Julie haar uiterste*
best om haftr zwakheid to boven te komen
Zij verlangde niet langer naar den dood-
Dat haar talisman nog in haar bezit was.
wakkerde tenminste op dat oogenblik haar
verlangen in leven tc blijven, aan. Ton vol
le bewust, dat de Van Roon, o. wonder, nog
niet voor haar verloren was, voelde zij dat
zij moest voortleven tot iederen prijs.
Maar haar toestand was op het oogen
blik inderdaad hopeloos. Zij durfde het
liuis niet uit gaan, want een moordenaar
en dief loerde op haar. En al waagde zij
Ja, haar toestand was bepaald wanho
pig. En daarenboven was er nergens een
toevlucht voor zulk een wezen als zij op
bet oogenblik was, doodzwak, ellendig, zon
der eenig geld en volkomen onwetend waar
Zij eigenlijk verzeild geraakt was?
En toch, zij verlangde volstrekt niet te
blijven bij die zonderlinge mcnSchen, die
er zoo vreemd en onsmakelijk uitzagen
O neen, liever geen oogenblik langer dan
•trikt noodzakelijk was. Maar wat te doen?
In haar tegen woord igen toestand was het
veel cn veel te moeilijk om zulk een vraag
stuk op tc lossen. Zij bewaarde een ijzig
stilzwijgen, toen drie gezichten, één cn al
nieuwsgierigheid, steeds dichter bij haar
kwamen; zij kon haast aan een nieuwe
bezwijming geen weerstand bieden.
Te midden van die ellendige overdenkin
gen, welke dreigden haar te overweldigen,
werd zij op ruwe wijze tot de werkelijkheid
terug geroepen. De Van Roon werd haar
door een stevige hand ontrukt. Alsof er
een veer in haar hart werd gedreven,
sprong zij met een zochten kreet overeind.
Maw overhandigde het schilderstukje aan
Elbcrt.
Er hangt een kaartje aan, is 't niet?
zei ze.
Nog half versuft hield Julie zich aan de
tafel vast, terwijl Elbert, die zeker de ge
leerde van de familie was, langzaam den
naam cn het adres las dat op het kaartje
stond: Mejuffrouw Babraham, 39b Park
Lane W.
Julie was haast niet in staat de volle
beteekenis van dat adres te heseffen. Zij
was geheel alleen vervuld van het feit, dat
haar schat zich in vreemde handen bevond.
En toch hadden die woorden wel een be
teekenis, ook voor haar, toen haar herse
nen 1/mgzamerhand begonnen tc werken.
Het was of dc gesloten deur van haar
gchuegen, waarvan zij den sleutel verlo
ren had, voor zich scheen te openen. Zij
dacht aan haar vriend Willem, aan zijn
vriendin, de lange, mooie, gedistingeerde
jongedame met de blauwe crèpo de chine
japon, en aan Sir Arthudr, haar vader, al
die personen kwamen haar voor oogen.
En levens een zekere gemoedsrust alsof
zij gezonden waren door de VoorzienigheidL
waarom zij zich nooit heel veel bekom
merd had.
De herinnering aan dit alles werkte als
een toovermiddel op haar brein. Gesteund
door het bewustzijn, dat zij toch niet geheel
alleen stond op dc wereld, en dat zij vrien
den had, die haar zeker de hand wilden
rieken, begon haar verstand weer beter te
werken.
Terwijl Maw cn Elbcrt zich bezig hielden
met het adres en het bijzonder gewicht
daarvan, begon Julie zich af te vragen waar
die magische woorden ineens vandaan
kwamen. En zij begon er zich iets van tc
herinneren. Eenige dagen geleden, het le
ken wel jaren in Julie's gedachte, had juf-
rrouw Babraham een Schilderij lijstje aan
Willem ter reparatie gezonden .ITct stevige
bruine papier, waar het ingepakt was, deed
de zuinige Julic besluiten het mee naar
boven te nemen en in haar koffer te pak
ken; misschien had zij het later eens noo-
dig. In haar nieuwe, bijna gevaarlijke klaar
beid van geest herinnerde zij zich zelfs, dat
binnen in het papier, dat van een bockver-
kooper in Piccadilly kwam, een kaartje
hing met den naam en het adres van mejuf
frouw Babraham.
ITet samenvoegen van al deze zaken be
zorgde Julie jui6t iets, wat zij noodig had.
Bij deze duidelijke openbaring van wat de
Voorzienigheid vermocht, herleefde de hoop
in haar hart. Als zij maar naar de Park
laan kon gaan waar die Parklaan dan
ook wezen mocht! naar juffrouw Babra
ham.
Als antwoord op dezen half gevormden
wensch, werd het raadsel opgelost door de
heftige stem van Maw:
Zeg Elbert, jij moest maar eens naar
die juffrouw in de Parklaan toe gaan.
HOOFDSTUK XLVII.
Elbert nam dit voorstel nu juist niet met
beide handen aan. Daar hacl de natuur hem
nu niet voor aangewezen. Maar toch, Maw
kende hij maar al te goed als iemand, wier
woord een wet was.
Het was al heel mooi als Elbert aan
Maw's bevel gehoorzaamde, al wrokkende.
En vanavond, nu een moordenaar misschien
in dc duisternis verborgen was cn op hem
loerde, had hij er bepaald een afschuw van.
Zelfs in de gunstigste omstandigheden was
het gelaat van Elbcrt niet aantrekkelijk;
op dit oogenblik vond Julie het juist het
tegenovergesteld. Zij begreep, dat die vent
geen cent te vertrouwen was.
Intusschen begon haar geest steeds werk
zamer te worden. Juffrouw Babraham's
naam en adres, dat tooverachtig voortee
ken, werkte als een elixer; het deed haar
bloed sneller vloeien, het versterkte haar
ziel. Als zij maar in staat was zelf haar
schat naar do Parklaan te brengen, dan
was alles in orde.
Hierdoor aangespoord kwam haar gezond i
verstand haar dadelijk te hulp, want dom
was ze niet. In de eerste plaats moest ze
van deze menschen vandaan. Zij herinnerde
zich gelukkig, dat er een halte van het
station niet ver hier vandaan was. Dat was
de haven, waar redding haar wachtte.
Maar wat haar zeer bezwaarde, zij her
innerde zich dat ze nog maar één stuiver
op zak had. Voor dat geld kon zij onmoge
lijk naar do Parklaan komen of dat Para
dijs moest hier vlak bij zijn. Dat was helaas
niet waarschijnlijk! Zij kende Londen in
het geheel niet; zij wist er hoegenaamd niet
den weg. Zij had dus bepaald hulp noodig
om daar te komen. En om hulp te ver
krijgen, in den zwakken toestand, waarin zij
zich bevond, zou ze zich misschien weer
aan nieuwe gevaren bloot stellen. Want het
was meer dan waarschijnlijk dat Keiler er
gens op de loer stond in den mist, dan
zou hij op haar af springen en de Van Roon
uit haar handen rukken.
Terwijl ze zulke vraagstukken overdacht,
begreep Julie zeer goed, dat zij zich tus
schcn Sylla en Charybdis bevond. Het beste
wat ze doen kon was misschien naar het
station te loopen en daar dc hulp in tc
roepen van den eersten den besten politie
agent. Maar zelfs dat te probeeren was een
groot waagstuk.
Intusschen maakte Elbert al brommende
en scheldende zich gereed, gedwongen dat
hij was.door Maw om het waagstuk te on
dernemen en zich in den duisteren nacht
te wagen. Julie begreep echter, dat het niet
verstandig zou wezen zich onder de hoede
te stellen van dezen weerspannigen be
schermer, tenminste als het cenigszins ver
meden kon worden. Dus nu vatte zij moed
om te vragen hoe zij het best naar de Park
laan kon komen.
Maw wist 't niet, maar toen Elbert in den
arm werd genomen, zei hij, dat het bcst9
was om met den trein tot Marble March te
gaan of ze kon ook wel den hoek om 6laan
aan het eind van de straat en daar de bus
nemen naar Tottenham.
Hoeveel kost dat?
Een dubbeltje dacht Elbert.
Helaas! Julie bezat maar één stuiver. Zij
was vreeselijk verlegen om dit bezwaar tc
bekennen, maar er was niets aan te doen.
Trek je dat niet aan, juffrouw. Elbert
zal wel met je mee gaan. En Maw keek
haar zoon woedend aan.
.(Wordt vervolg^,
