J. A. Schoterman Zn.
DE OMVANG DER VAKBEWEGING
KLÊËDINC.
naar
BeldaiiopNo.42
Cognac Vieux XXX pertlesch f3.85
P.E.RINTEL
A.H. VAN NIEUWKERK N.V.
Wijnhandel
EEN GROEI MET RUIM 8%
HET D0RUS RIJKERSFONDS
HET FRIESCH ALS
CULTUURTAAL
HET ONGELUK VAN DE
OOIEVAAR
VREDESPARLEMENT IN
NEDERLAND
Varkcnsmarkt 13-15
Hebt U een
Taxi o? Auto noodig?
VERANDERINGEN IN DE
HOOFDSTAD
Spoorbanen in Oost omhoog
K. Beekstr. 6 - Telef. 543 - Amersfoort - Beekenst. Laar, 13
HUMORHOEKJE
L tr.straat 17 Gevestigu /676 Telefoon 154
In 1930 steeg het aantal georganiseer--
de werknemers tot 67-l.SOO
Een kapitaal van 28 millioen
Het Centraal Bureau vour cle Statistiek
publiceerde voor ccnige dagen weder de
jaarstatistiek van den omvang der vakbc
weging. Deze statistiek bevat een over
zicht van de voornaamste .voorvallen in
de Xcderl. vakbeweging gedurende de pe
riode 1 September 1930—1 September 1931,
een dergelijk overzicht van de internatio
nale en de büitcnlandsche vakbeweging en
verder gegevens over de ledentallen en de
geldmiddelen der vakbeweging en verder
gegevens over de ledentallen en de geld
middelen der vakvcrccnigingen bij het be
gin van 1931 In eerstgenoemd overzicht
vindt men bijzonderheden over het overleg
tusschen het Verbond van Xcderlandsche
Werkgevers en de drie grootste vakcentra
len van werknemers, de poging van liet
X.V.V. om in dit overleg besprekingen over
medezeggingschap ic openen, de onderlin
ge verhouding tusschen de vakcentrale»
van werknemers, haro betrekkingen met de
politieke organisaties, de werkzaamheid
der communisten in de vakvorecnigiugen,
de voornaamste acties in verband me. do
economische crisis en de jeugdorganisatie.
Gememoreerd is ook dc in werking treding
van dc ontwikkelingsccntrale der R.K. ar
beidersbeweging. de stichting eener socia
listische arbeiderskaderschool en de
stichting van de instelling ..liet Volkscre-
diet" tot steun aan R.K. georganiseerden,
die in financieele moeilijkheden verkeeren.
In het buitenlandsch overzicht wordt een
beknopte beschrijving gegeven van den
strijd tegen crisis en werkloosheid, den
wederom verscherpten strijd tusschen so
cialisten en communisten cn de voor
naamste werkzaamheden der internationa
le organisatie».
Blijkens de gegevens over de ledentallen
s'-ceg het aantal georganiseerde werkne
mers in ons land in 1930 van 624.500 tot
b74.80o d.i. met ruim 8%, tegen 13 in
2929. Hoewel dus kleiner dan het vorige
jaar. was de stijging meer gelijkmatig over
de verschillende beroepsklassen verdeeld.
Terwijl in 1929 groeicijfers voorkwamen
van 35 en zelfs van 45 'onder land
arbeiders) maar daarnaast ook van slechts
enkele procenten, week in 1930 de vooruit
gang in de meeste beroepen niet veel van
het gemiddelde af Gerekend naar do pro
vincies en de gemeenten was de stijging
eveneens tamelijk gelijkmatig. In Limburg
cn Xoord-Brabant was zij het grootst (resp
17 en 11 Iu dc overige provincies be
droeg zij 69 in verschillende gerheentc
groepen 69'A Het aantal georgani
seerde vrouwen steeg van 39700 tot 45600,
d.i. met 15 pet., tegen 9 pet. in 1929.
In 1931 hield de groei aan. In dc eerste
helft van dit jaar wonnen dc drie groot
ste vakcentralcn zelfs belangrijk meer le
den dan in het le halfjaar van 1930.
Deze voortdurende stijging is daarom op
merkelijk, omdat bij de vorige crisis in het
bedrijfsleven, die van 1920/1923, het aantal
xereenigden met niet minder dan 25 te
rugliep. De redacties van „Dc Strijd"' cn
„Het Verbondsblad", organen resp. van het
N.V. en het R.K. Werkliedenverbond, die
zich met dit verschijnsel bezighielden,
schreven het aanhouden van den groei
o.rn. toe aan de omstandigheid, dat de vak
beweging zich meer cn meer een plaats
in het maatschappelijk leven liecft ver
overd met als gevolg, dat vele arbeiders
haar thans beschouwen als een instituut,
dat in 6taat is hen in tijden als deze de
noodigc beschutting te bieden. Ook wezen
genoemde redacties op den invloed van liet
ontwikkelingswerk gedurende dc laatste
jaren. Dit bevorderde dc scholing van het
kader en deed het aantal vak vereen igings-
leden, die tot dc kern gerekend kunnen
worden, toenemen.
Ruim 32 van de verccnigdcn bevindt
zich in dc vier grootste steden. Dit percen
tage is echter voor de verschillende rich
tingen zeer uiteenloopcnd. Van het X'.A.S
w'onen 71 der leden in bedoelde ge
meenten, van het X.V.V. 39 van het Chr.
Vakverbond 28 van het R.K. Werklie
denverbond slechts 14 van do Xcderl
Vakcentrale 43
Blijkens de gegevens over de geldmidde
len beschikte do Xcderl. Vakbeweging be
gin 1931 over cciv vermogen van bijna 28
millioen gulden, waarvan 16 millioen in
dc kassen van het X.V.V. cn daarbij aan
gesloten organisaties cn ruim b1A millioen
in die van het R.K. Werkliedenverbond
Sedert 1911 nam liet bezit als volgt toe
Werkloozcnkasscn zijn hierbij buiten be
schouwing gelaten.
Vermogen
191»
1920
1923
1927
1931
f 3,8 millioen
6.2
11,3
16.9
?7.S
Dc statistiek bevat ook nog een afzonder
lijke opgave van het ledental en de instel
lingen der vakbonden, een adreslijst van
vakcentralcn en vakbonden, gespecificeer
de cijfers van het aantal verccnigdo vrou
wen en van het aantal georganiseerden in
de provincies en de grootere gemeenten cn
verder een overzicht van het ledental der
internationale organisaties. Blijkens deze
laatste gegevens heeft men in sommige
landen in 1930 evenals bij ons nog winst
geboekt, o.a. in België, Denemarken Zwit
serland en vooral in Zweden. In andere
werden echter verliezen geleden, o.a. in
Engeland cp vooral in Duitschland on Oos
tenrijk.
Mevrouw!
Voor de koffietafel;
Een flacon heerlijke paling, ma
kreel, of geep in gelei, maar ge
kocht in den
IJMUIDER VISCHHANDEL,
Utr.straat 40. Tel. 92.
IIet Nationaal Zeemansfonds bereid
het beheer over te nemen
Hei bestuur van liet Nationaal Zoemans-
fonds. gevestigd tc ,s Gravenhage. lozef Is
raëlsplein nu. 5. deelt ons mede. dat het
aan liet hoofdbestuur van Met Helden-der
Zee-Fonds Doms Rijkei's geschreven heeft
dat het bereid is het beheer over laatst
genoemd fonds over tc nemen, om een
einde te maken aan de vele openbare ver
wikkelingen, waarvan de oorzaak toe te
schrijven is aan oneeniglieid in hei hoofd
bestuur en aan wrijving op do ledenverga
deringen.
Xaar de niecning van genoemd bestuur
zal daardoor bereikt worden, dat de on
aangenaamheden, die den goeden naam
van het fonds schaden, achterwege zullen
blijven en de ongestoorde betaling van do.
uit-keeringen aan oud-redders en hun we
duwen, hetgeen tocli het hoofddoel van het
fonds is, verzekerd zal zijn.
Voorts deelt het bestuur mede, dat het
Xationaal Zecmansfonds geheel is inge
richt op de steunregeling van oude zeelii -
den, die in den oorlog gevaren hebben, in
validen en weduwen van oorlogsslachtof
fers cn hun kinderen. Bovendien worden
door dit fonds reeds aan oud-redders van
schipbreukelingen en hun weduwen uitbe
taald de uitkeeringen uit het daarvoor be
stemde Rijkssubsidie, welke door een af
zonderlijke Rijkscommissie verdeeld wordt
Op grond hiervan is voornoemd bestuur
van oordeel, dat het in het algemeen be
lang zeer zou zijn aan te bevelen, indien
het Dorus Rijkersfonds bij het Xationaal
Zeemansfonds werd ondergebracht
Burgerrecht op den kansel.
Een congres te Groningen
BEDRIEGELIJKE BANKBREUK.
Textiolagent voor de rechtbank.
A m s i u v d u m, S Dcc. Voor het gerechts
hof stond in hooger beroep terecht een
Bussumschc Textielagcnt, verdacht van be-
driegelijko bankbreuk. Op 21 October van
het vorige jaar werd hij failliet verklaard,
doch gaf aan den curator niet op, dat hij
nog goederen, opgeslagen in een pakhuis,
bozat. Deze goederen vertegenwoordigden
een waarde van 30.Ü0U.
De rechtbank veroordeelde licru op 1 Juli
tot een gevangenisstraf van zes maanden,
ofschoon do Officier van Justitie een geld
boete en een voorwaardelijke gevangenis
straf had geëischt. De man bekende, doch
hij was in hooger beroep gekomen, omdat
z.i. de straf te hoog was
De procureur-generaal mr. Bauduin
eischic bevestiging van hei reclubankvon-
nis. Arrest 22 December
Men schrijft ons:
Was vijftien jaar geleden het Friesch nog
een zeldzaamheid op den kansel, thans be
gint het daar steeds meer burgerrecht te
krijgen. De bijbellezingen, die op avonden
in do week thans op verschillende plaatsen
gehouden worden o.a. door Ds. van Dijk
van Groningen, Ds. Bouma van Leeuwar
den cn Mevr. Fcd&craa-IIóoglanil van Fer-
werd, vinden veel bijval.
In het verband van den Hoofdcursus, uit
gaande van den Provincialen Onderwijs
raad, is thans opgenomen een speciale cur
sus over Molière, onder leiding van Dr. C
Kramer, waarbij do Friescho vertaling van
Kalma in liet centruqi staat.
Het tijdschrift „Frisia" gaat verder met
dc publicatie van Shakcspcare-vertalingcn;
wanneer in dit tempo gewerkt wordt, komt
het doel van een complete Frieschc Shake-
peare vlug naderbij. Hierbij sluiten zich
waardig aan do mooie Hcine-vcrtalingen
van F. Schurer, die bij Kamminga in Dok
kum verschijnen. Terwijl liet Nieuwe Tes
lament in Friescho bewerking persklaai
ligt en een R.K. Kerkboek reeds is uitgeko
men.
De Federatie van Frieschc Studentenver-
eenigingen is voornemens op 20 Dcc. a.s. te
Leeuwarden een congres lo houden, dat
den Frieschen strijd zoowel principieel als
practisch-wctenschappelijk in het licht zal
stellen. Inleiders zijn: de lieer P. Sipina lec
tor in de Friescho taal- cn letterkunde to
Groningen, met het onderwerp. Fen it Frys-
ke wirkfjild" on Docts. D. Kalma, leeraar
aan het Lorontzlyceum te Eindhoven, over
„Fryslan en de wrAld".
Tijdens het congres zal de tweede jaar
gang van het „Frysk Studinte Almanak'
1932, uitgave der Federatie, verschijnen.
Vragen van clen heer van Braambeek
aan den Minister
Door den voorzitter der Tweede Kamer
zijn aan dc regecring medegedeeld do vol
gende ingevolge art. 112 van het reglement
van orde ingediende vragen van den heer
Van Braambeek aan den minister van wa
terstaat
1 Is de minister beleid mede Le dcc
«en op welke wijze de nagelaten betrek
kingen van de zoo rampspoedig om het
leven gekomen leden der bemanning van
het vliegtuig „De Ooievaar" door de K.L.M
in de geldelijke gevolgen van dit ongeluk
worden tegemoet gekomen?
2. Wil do minister ook mededceleu, hoe
zulks geschiedt in geval van blijvende in
validiteit ten gevolge van zulke ongeluk
ken of bij blijvende onbekwaamheid don
dienst ie verrichten die om andere rede
nen is ontstaan?
3. Acht de minister de bestaande regel
ling, dio daaromtrent getroffen is, voldoen
de bij een gevaarlijk bedrijf als dc vlieg-
dienst is?
Deelneming van den prins.
's-G r u v e li li a g c, ti Dec. Ook Z.KJI
do Prins heeft aan dc directie der K.L M
hartelijke deelneming betuigd met de
ramp. aan dc Ooeievaar overkomen cn
verzocht zijn deelneming tc betuigen aan
de nagelaten betrekkingen der slachtoffers,
terwijl hij tevetls informeerde naar den
toestand der gewonden.
Deelnemende groepen voor de eerste
voorbereidende zitting
Voor dc eerste, voorbereidende.zitting up
13 December a.s.. des morgens om tien uur
in do Tolstraat ni. 1G0 Amsterdam (bij don
Amsteldijk) hebben zich tal van vredesgroe
pen en particulieren opgegeven. Van de
Ycreenigingcn noemen wij (alfabetisch ge
ordend): Broedcrschapsfcdcratic; Christelijk
Democr. Unie; Int. Vrouwenbond voor Vre
de cn Vrijheid: Int. Orde van Goede Temp.,
Kerk cn Vrede; Nieuw Europa, Nooit meer
Oorlog federatie, Xat. Com. tot verwezen
lijking van eenc Prcssc rnondiule; Pour la
Paix; Pan-europeescho jongerenbeweging:
Sociaal Dein. Persdienst; Stichting Natio
nale vredes-actie; Yrecleskring voor Neder
land; Vrijzinnig Dem. Bond (versch. afdee-
lingcn); Hoofdbestuur van den Alg. Xcd.
Vrouwen-vredebondWoodbrookerswcrk-
verband. Met verschillende andere vredes
groepen cn pacifisten wordt nog overlej
terzake gepleegd. Dc leden van dc officieele
Xcderlandsche Delegatie naar de Ontwape
ningsconferentie tc Geneve zijn uitgenoo
digd tegenwoordig tc zijn, teneinde desgc-
wcnscht hun inzichten cn standpunt in de
zen kenbaar tc maken, zoödat daaromtrent
in Nederland geen onzekerheid behoeft tc
bestaan. Dc tijd van geheime diplomatic is
voorbij. Alle pacifisten zijn welkom als le
den van het Yredcsparlemenl. Voor dc deel
neming zijn geen contributies verschuldigd,
en ook zittinggel cl wordt voorloopig niet ge
heven. Men rekent or op, dat dc naar" Ge
lieve gaande gedelegeerden door hun eigen
verccnigingcn zullen worden gedefroyeerd
of dc kosten zelf dragen, zooals met dc
veertig deelnemers uit Nederland aan dc
Parijscho conferentie van 28—29 November
het geval is geweest. Voor de voorbereiden
de suiting* treden op: als voorzitter dr. D.
van Hinloopen Labberton; als onder-voor
zitster mevr. \Y. Rds-Vrijman, Den Haag;
als griffiers mr. Goudsmit en mr. Max
Westendorp.
Hëi is nog niet bekend of de heer Carl
Lindhagen of een van dc andere afgevaar
digden van den Zweedschen Folkriksdag,
waarvan het denkbeeld tot het houden van
een People's Parliament, in Genève is uit-
cgaan, persoonlijk tegenwoordig zal kun
nen zijn.
EEN BIJZONDERE PROMOTIE.
Leiden, 8 December. Aan de Universi
teit alhier is vanmiddag bevorderd tot doe
tor in de wis- en natuurkunde mcj. T
Ehrenfest, geboren te Weenen, op proef
schrift, getiteld: Oppervlakken met Scharen
van Gesloten Geodetische lijnen.
Mej. Ehrenfest, die een dochter is van
prof. Ehrenfest is de eerste vrouw, die aan
de Leidscho universiteit op een proefschrift
over wiskunde is gepromoveerd.
OVERVAL TE KESTEREN
VERMOEDELIJK GEFINGEERD
Proces-verbaal wegens
valsche aangifte
Aan de Stand, hebben we een bericht ont
/loonei Ómtrcnt een roofoverval te Kestcrcn
Thans heeft do Tel. in verband hiermee
een onderhoud gehad mei den gemeente-
veldwachter van Kcstercn. dio verteld heeft,
dal do overval waarschijnlijk in scène is
gezet, Do vrouw van hei „slachtoffer" had
aan haar map medegedeeld dat, terwijl zij
alleen thuis was. twee mannen, dio beiden
een ijzeren 6taaf in hun hand hadden, haar
woning waren binnengedrongen. Omdat zij
vermoedde, dat het hun om geld to doen
was, is zij locn voor do kast gaan staan,
waarin clit geborgen was. De beide mannen
zouden haar daarop bij de haren getrokken
en opzij geduwd hebben waarna zij alles
overhoop zouden hebben gehaald en met
medeneming van circa 230 nan bank
papier en zilvergeld zouden zijn verdwe
nen.
Nadat cle man hiervan bij den Rijksveld
wachter to Kcstercn aangifte had gedaan,
is deze met den gemeenteveldwachter om
streeks 11 uur "s avonds naar de bewuste
woning gegaan. Het viel den politiemannen
toen direct op dat. ofschoon dc overval
kort tc voren zou hebben plaats gehad, in
cle woning alles in diepe rust was en de
bewoners slechts met do grootste moeite
konden gewekt worden. Bij het ingestelde
onderzoek bleek, dat een broer van het
„slachtoffer" dio een kwartier na den be
weerden overval ter plaatse was gekomen,
van eenigo verwarring in het huis niets
ïfcd bespeurd.
Van de oudste twee kinderen, die op
school in tegenwoordigheid van het hoofd
ondervraagd waren, vernam de politie, dat
zij op dat oogenblik niet thuis geweest wa
ren, maar dat moeder hun gezegd had, dat
zij, nis dc veldwachter kwam, moesten ver
tellen, dat er twee mannen met ijzeren sta
ven van het erf waren geloopen. Verder is
gebleken, dat do financieele toestand van
den man, die stcenfabrieksarbeidcr is, niet
al ie rooskleurig was Begin Januari ujs.
moest liij een bedrag van circa 200 terug
betalen waartoe hij waarschijnlijk niet in
staat was. Yermocd wordt, dat met het oog
hierop deze overval gefingeerd is. Ofschoon
de vrouw dit nog niet heeft toegegeven,
zal tegen haar procos-verbaal worden opge
maakt wegens het doen van een valsche
aangifte
SLACHTOFFER VAN EEN VER-
KEERSONGELUK.
V cnlo, 7 Dcc. Heden is in' het zieken
huis ie Vcnlo overleden S. Buggenum die
Donderdagmiddag op den provincialen
weg tusschen Horst en Venray werd aan
gereden en in bewusleloozen toestand werd
opgenomen. Het slachtoffer is niet meer
bij kennis geweest.
VOORKOMING VAN OORLOG.
's-G r a v e li li a g e, 8 Dcc. Xaar wij ver
nemen heeft. Hr Ms. gezant to Bern op 3
December j.I. up liet secretariaal van den
Volkenbond onderteekond bet. verdrag tot
ontwikkeling van clen middelen tot liet
voorkomen van den oorlog, aangenomen
door bot Volkchbondsvcrgadering op 26
September 1931.
Toi dusver is liet verdrag onderteekend
dooi België, Columbia, Griekenland,
Litliaucn, Nederland, Noorwegen. Oosten
rijk. Peru, Spanje cn Uruguay.
UITSLAG PRIJSVRAAG UIT HET
FONDS-REICH.
De secretari» van den senaat der univer
siteit van Amsterdam brengt ter kennis van
belanghebbenden, dat deantwoorden, in
gekomen op dc door do faculteit der godge
leerdheid uitgeschreven prijsvraag uit hei
Fonds-Reich. geen bekroning of eervolle
vermelding waardig werclcn gekeurd.
DE „EKSTER".
A rn s t c r d a mv, 8 December. De Ekster
vertrok heden om 5.30 uil Mcclan cn arri
veerde na een tusschcnlanding te Palem-
bang om 14.00 uur te Batavia. Vandaar ver
trok liet toestel om 14.27 uur on landde om
15.04 uur te Bandoeng.
Telefoon 582
1Iet W.P.-station wordt \erplaatst
naar Watergraafsmeer
Amsterdam, S De c. De wethouder
van publieke werken deelde hedenmiddag
in don Raad mocle:
Do Bisschop op den Dam zal zeer spoe
dig verdwijnen. Er zal daar een ander ge
bouw herrijzen. Men zal niet kunnen wach
ten met don bouw tot de rooilijn weer naar
achteren zal worden gebracht. Her Middcn-
Dam-terrein zal geen paris eerterrein wor
den cn zal zoo spoedig mogelijk worden be
bouwd. De verbetering aan het Rokin zal
in het. volgend jaar beginnen, maar bier-
mee staat in onverbrekelijk verband de rio-
lecring van de binnenstad voor S millioen
gulden. De Magere Brug zal in haar oudcri
vorm herbouwd worden. Het Panoramage
bouw zal bestemd worden voor de Algc-
mecnc Jeugd Centrale. Werkzaamheden tot
verandering van het spuorwog\erkecr zul
len spocdis Ier hand worden genomen Het
W.P-station zal verplaatst worden naar
Watergraafsmeer bij do Berlagebrug. Alle
spoorbanen in Amsterdam-Oost zullen om
hoog gebracht worden. Hierdoor zullen vier
overwegen verdwijnen, tien zullen door
tunnels worden vervangen en vijf nieuwe
tunnels zullen er in Oost komen. De spo
ren aan den Zceburgcrdijk zullen verdwij
nen. Er zal een nieuw modern goederen-
station komen in dé Rietlanden.
AUTO TEGEN EEN BOOM GEBOTST.
Twee ernstig gewonden,
Grun in gen. «S Dec. Hedenmorgen om
streeks tien uur is dc auto van den heer
J. Vogelzang uit Grijpslccrk bij Pasop, ge
mcente Midswokie, legen een boom gebotst
waardoor de heer Vogelzang cn het twee
jarig kindje van zijn schoonzuster, mevr.
dc wed. Vogelzang, door de voorruit sloe
gen en ernstig werden gewond
Het ongeluk moei zijn gebeurd doordat
het kind, dat met zijn moeder achter in dc
auto zat naast, den bestuurder wilde zitten.
De plaatsverwisseling iiad tijdens het rijden
plaats. De heer Vogelzang raakte zijn stuur
kwijt en botste tegen een boom die scheef
kwam le staan. De auto werd ernstig be
schadigd.
UITVERKOOP:
WOENSDAG 9 December begint onze groote Jaarfijhsche U5T-
VERKOOP van
MEUBELEN, TAPIJTEN, BEDDEN, TAFEL- en DIVAN KLEEDEft
Restanten LINOLEUM en VLOERZEILEN.
Onze bekende CAIRO-kieedjes.
140 cM. lang, 70 cM. breed, thans 4.S0.
SALONAMEUBLEMENTEN tegen FABRIEKSPRIJZEN
Nog enkele Garnituren,
2 Fauteuils, 4 Stoelen met Kunstleer vanaf 21.00.
GEEN NIEUWE INLANDSCHE
STUDENTENVEREENIGING.
Men schrijft aan Alicia-Holland, dat een
vergadering van Indonesiërs op Zondag j.I
besloot de nieuwe Inlandsche Studcntenvei-
eeniging, waarvoor plannen bestonden, niet
op te richten. In verband hiermede werd
de daarvoor gevormde commissie ontbon
den. Voorts werd besloten, dat onder de
auspiciën van de P. I. de oprichting van
zulk een vereeniging zal worden besproken
In het nieuwe Comité zullen leden der P. I.
als niet-ieden der P. I. zitting nemen.
„Kan je baby al tfralwr?"
„Ja, wij zijn nu bezig hem ie leeren zijn'
'pond Ie houden. iGutcrrrz, Madrid).
