MOCCASINS
Airiersfoorisch Daohlstd
HET EERSTE DRAADLOOZE SEIN
KERSTMIS INjCRISISTIJB
PRIJSVERLAGING
Joh. Bottinga
on
Wegens daling van het Eng. Pond
Langestr. 28 - Tel. 59
Als de winter komt
Amersfoortsche Radio
Centrale
CORRESPONDENTIE EN
CONFERENTIE
De^chique Duitsche Vrouw
Vaii Jiei
Sluit U aan bij de
Het verhoogt Uw gezellig
heid in huis
Kantoor: Telefoon
Lange Bergstr. 13 462
door
H. G. CANNEGIETER.
Meermalen heeft men den laatsten tijd de
opmerking gemaakt, dat de gespannen ver
houdingen in de wereldpolitiek reeds lang
weer tot een uitbarsting zouden hebben ge
leid, indien de diplomaten de ouderwctschc
methode van vóór 1914 hadden bestendigd.
Vroeger ging het verkeer tusschen de re
geeringen der volken langs den schrifte
lijken weg. Men stuurde elkander nota's en
ultimata, waarvan elk woord aanleiding
gaf tot urenlange bespreking in de minis
terieele bureaux en tot kolommen-lange
artikelen in de pers der betrokken landen
Omdat elke zinsnede en elk woord in deze
documenten van zooveel gewicht waren, dat
oorlog of vrede soms van een enkele uit
drukking kon afhangen, legde men er zich
wederzijds op toe, zijn woorden zoo nauw
gezet mogelijk te overwegen. Zelfs had men
de kunst geleerd, om met deze woorden zijn
gedachten te verbergen. Zoo ontstond dc
diplomatentaal, welke als spreekwoordelijk
„sluw" 6tond geboekt, en dio voor den 011
ingewijden even onbegrijpelijk klonk als
het potjeslatijn of de inkleeding van wetten
en rechterlijke vonnissen.
Dit deftig en plechtig, schoolmeesterach
tig stijf en ambtcnarenachtig omslachtig
schriftelijk verkeer heeft heel wat kwaad
op zijn geweten. Het maakte de eenmaal
gerezen conflicten 6teeds ingewikkelder,
stapelde de bezwaren en informaties op tot
dikke dossiers, waarin niemand den weg
meer wist, en maakte de gedachtemvisse-
ling door traagheid en breedvoerigheid van
vraag en antwoord onmogelijk. Slechts het
zwaard van den krijgsman was tenslotte bij
machte, de Gordiaansche knoop van de di
plomatie door te hakken.
De moderne methode heeft met deze for
maliteit gebroken; Inplaats van de corres
pondentie i6 de conferentie gekomen. En
ook deze conferentie onderscheidt zich van
de ouderwctschc-samenkomsten van diplo
matieke personen door haar onvormclijkcn
eenvoud. Men komt on-officieel bij elkaar,
reist per vliegtuig heen en weer, ontmoet
elkaar in trein of hotel, maakt van zijn
besprekingen geen verslag en volstaat met
een kort communiqué in de pers. Ministers,
volksvertegenwoordigers, deskundigen ken
nen elkander persoonlijk, rooken samen een
sigaartje en zitten onder een maaltijd ge
moedelijk bijeen.
Zoo lost men een gerezen misverstand
in een oogenblik op, verheldert men een
onduidelijk voorstel, polst men den tegen
stander, voordat men zich vastlegt op een
formeele uitspraak. Dit vrije en losse per
soonlijke verkeer heeft al heel wat onge
lukken voorkomen.
Het kan ons in ons particuliere leven ten
voorbeeld zijn. Immers hoeveel kwaad heeft
een brief ook ons wel gebrouwen! Het staat
er toch maar, die onvriendelijke uitdruk
king, die scheevc voorstelling, dat onrecht
vaardig verwijt. Daarop dient een stevig
antwoord gegeven. Niet ieder beschikt over
de gave van schrijven. Men zegt schrifte
lijk de dingen vaak plomper en stroever
dan in een mondeling gesprek. Een woord,
dat den mond is ontvallen, kan men on
middellijk terugnomen, maar op papier
blijft dat woord den lezer voor oogen en
het kan hem dagenlang prikkelen, totdat
hij zich in een „raak" antwoord heeft ont
last.
Dan zijn de poppen aan 't dansen. De
oorlog is uitgebroken. Men stelt elkander
nota's en ultimata, waaraan het „Waarde
Vriend" of „Geachte Heer" en dc „vriende
lijke groeten" ontbreken.
Hoe dikwijls gebeurt hét, dat beuzelach
tige geschillen ernstige mcnschen levens
lang van elkander vervreemden, omdat een
onhandige correspondentie hen tot vijand
gemaakt heeft. Omdat het geschreven
woord, dat „er staat", hen gewichtiger
voorkwam dan de levende mensch, wiens
veelzijdige geest en beweeglijk gemoed toch
zooveel meer hebben te zeggen dan die
ééne stomme, doode, verdroogde krabbel
inkt op het papier.
Erkentelijk zijn booze mcnschen vaak
jegens een vriend geweest, die de'^tegen
standers elk uit hun huis haalde en ze on
der een kop koffie en een sigaar samen aan
het praten kreeg. Als zo eenmaal maar in
een gesprek ongegeneerd hun bezwaren
hadden uitgewisseld, gaven ze elkander de
hand en werden weer vrienden. Het stijve,
papier met de onuitwisclvbarc letters ver
snipperden ze.
Het universeelmiddcl om vijandschap in
'de wereld te voorkomen is: praten. Niet
schrijven. Of na schrijven onmiddellijk pra
ten. Maar dan, gemoedelijk praten, los van
den ambtelijken stijl der ouderwctschc
schoolmeesters, diplomaten en rechtsge
leerden. Praten als mensch tot een medc-
mensch.
De vervanging van dc correspondentie
door de conferentie in het verkeer tusschen
menschen en volken i6 nogmaals een uiting
van de bevrijding der ziel uit het keurslijf
van het onmenschelijke formalisme.
Een droom, die werkelijkheid werd
door
SENATOR GUGLIELMO MARCONI.
Heden is het dertig jaar gele
den, dat Marconi erin slaagde
het eerste draadloozc sein, de
letter „s", over den oceaan te
zenden.
„Met groot genoegen voldoe ik aan Uw
verzoek, voor Uw lezers iets te schrijven
over mijn ervaringen uit den lijd, dat ik
mijn eerste pogingen om draadlooze seinen
over den oceaan te zenden, met succes be
kroond zag."
„Vanaf het oogenblik, dat ik een aanvang
maakte met mijn proeven, had ik de rots
vaste overtuiging hetgeen ik slechts kan
toeschrijven aan mijn intuïtie dat ééns
de tijd zou komen, waarin draadloozc si.
nalen over den gehcelen aardbol gezonden
zouden kunnen worden, waardoor een ge
regelde, trans-atlantisclie dienst mogelijk
zou worden. Ik had zeer goed ingezien, dat
mijn eerste proeven hoofdzakelijk daarop
gericht zouden moeten zijn, het bewijs te
brengen, dat inderdaad een draadloozc golf
over den o «eaan gezonden kon worden, en
dat deze aan den overkant ook werkelijk
zou kunnen worden opgevangen.
In Engeland in Poldhu werd een draad
loos station gebouwd, dat voor dien tijd
buitengewoon krachtig was en waarbij een
antennestelsel werd opgericht, dat uic
20 masten bestond, ieder van 200 voet
hoogte. Bij den bouw van dit station werd
ik daadwerkelijk gesteund dv>or Sir Am
brose Fleming en door de heeren R. N.
Vyvuan en W. S. Entwislo. Een tweede sta
tion werd gebouwd op Kaap Cod in Mas
sachusetts. Tegen het einde van Augustus
1901, toen alle raasten bijna stonden, werd
de Engelsche kust geteisterd door een ge
weldigen storm, waardoor haast allo mas
ten omvergeworpen werden en de geheelc
constructie een hopelooze warboel was ge
worden.
Natuurlijk betockende dit voor mij een
enorme teleurstelling en het zag er werke
iijk naar uit, of er in dc eerste maanden
niets van mijn proeven zou terecht komen
Tcnslqlte besloot ik echter een eenvoudige
proef met een minder gecompliceerde an
tennc te nemen. Deze antenne bestond uit
een, tusschen twee masten van ieder 170
voet hoogte, hangend luchtnet, dat uit circa
(50 vrijwel vertikalo draden bestond. Toen
deze constructie voltooid was, brak in
Amerika een storm los, die de antenne op
Kaap Cod vernielde.
In weerwil van dezen nieuwen tegenslag
nam ik het besluit, te -beginnen met een
uitzending te organiseoren naar New-
Foundland, waar ik een luchtnet bevestig
de aan een paar ballons, daar het duide
lijk was gebleken, dat het in dit jaargetijde
onmogelijk zou zijn, hooge masten op te
richten. Op 2(5 November ging ik in Liver
pool met twee van mijn technische assis
tenten, de heeren G. S. Kemp en P. W.
Paget aan boord, voor dc reis naar Ameri
ka.
Op Vrijdag, 6 December kwamen wij te
St. Johns op New-Foundland aan en voor
dat wij aan het werk togen, brachten wij
een bezoek aan den gouverneur, Sir Ca-
vendism Boyie en aan den premier Sir
Robert Bond, alsn ede aan de andere lc-
d<n der regecnng »an New-Foundland, die
mij hun nderot *ning zoover het in hun
macht lag, toezegden, hetgeen mij de uit
voering van mijn proeven in groote mate
zou vergemakkelijken. Nadat ik dc streik
grjnrlig had verkend en onderzocht, sch?en
mij de meest geschikte plaats de zooge
naamde „Signal Ilill {Signaalheuvel). Dat
was een kleine terreinsverhooging, van
waar men een vrij aardig uitzicht had op
den haven, Boven op dit plateau bevond
zich do zoogenaamde Carbot-gedenktoren
én niet- ver daarvan verwijderd-stond een
"aantal oude, ongebruikte milit.iiré barak
ken. In een ruimte va]r een dezer barakken
plaatste ik mijn ontvangtoestel en bereidde
mij voor op de groote proef. Óp Maandag, 9
December, nauwelijks drie dagen na mijn
aankomst dus, begonnen mijn assistenten
en ik dc noodige voorbereidselen té treffen.
Het weer was bar slecht en het was af
schuwelijk koud. Op Dinsdag lieten wij
een vlieger op. waaraan 600 voet anteijpe-
draad was bevestigd, en den volgenden
dag, dus op Woensdag, konden wij een van
onze ballons laten opstijgen. Tengevolge
van do buitengewoon sterken wind knap
te echter al heel spoedig de kabel en dc
ballon verdween in de nevelen. Wij trokken
daaruit de conclusie, dat wij .met vliegers
misschien beter tot resultaten zouden kun
nen komen. Ik had met mijn assistent in
Cornwall afgesproken, dat ik op bepaalde
uren van den dag een serieS-teekens zou
uitzenden, daar ik vreesde, dat het met
de uiterst primitieve toestellen, die wij
hadden meegenomen naar New-Foundland
niet mogelijk zou zijn, andere tcekens goed
verstaanbaar over te zenden. In het Engel-
sche station tc Poldhn waren de heeren
Entwisle, George en Taylor steeds op de
voor uitzending bepaalde uren aanwezig en
volgden met spanning, do gebeurtenissen.
Op Donderdag, 12 December, in
den morgen, kwam eindelijk het crilieke
oogenblik, waarnaar ik zoozeer verlangd
UIT BERLIJN
Berlijn, 7 December.
Dc eerste kerstboornen zijn in deze enor
me wereldstad op de markt verschenen. In
dc eerstvolgende weken zullen het er tien
duizenden worden. Ze zullen in de dure wij
ken in het Westen en Zuiden, in dc volks
wijken van het Noorden en Oosten, maar
ook in het Centrum, in dc nog altijd over
drukke City op pleinen en op hoeken van
straten opeengestapeld worden. Dan gaan
de venters aan het werk,.zagen de boompjes,
die soms werkelijke meters hooge boomen
gebleven zijn, af; planten de stompen in
houten voetstukken en zetten ze dan recht
op, opdat dc kooper beoordeeler. kan, ol hij
ook waar voor zijn geld krijgt.
Al jaren lang zucht dc patriottisch gezin
de Duitscher, ajs December in aantocht is,
dat zijn geplaagde volk nog nimmer een zoo
sombere kerstnacht tegemoet gegaan is, en
als dan de 25ste December voorbij is, kan
men in vrijwel alle kranten verzuchtingen
lezen, dat misère weer eens troef is gcwcist
en dat do handeldrijvende middenstand nog
nooit zoo slechte zaken gemaakt heeft.
Wc zijn hier ecnigszins door dc wol ge
verfd, wat het klagen en jajnmeren betreft,
al geven wc gaarne toe, dat liet er elk jaar
ongunstiger gaat uitzien. Maar ten slotte
slaat 95 van dc bevolking er zich toch
nog doorheen en behoeft nog niet aan ge
lukkiger tijden in de toekomst tc wanhopen.
,Kerstmis valt dit jaar uit!" riep mc met
bittere ironie dezer dagen een Duitsche ken
nis toe. Ik ken de Duitschcrs te goed om
daaraan Ie geloovon. Wie nog een of twee
Mark tc missen heeft, zal zijn miniatuur
kerstboompje of zijn dennetakje met twee
of drie kaarsen koopen; wie het geloof aan
hoogcrc machten, wie zijn religie en zijn he
ust ing nog niet verleren heeft, zal zich on
danks allen tegenspoed toch verheugen in
die stille, heilige feestdagen. En gelukkig
zijn er nog altijd mcnschen, die iets te mis
sen hebben en die in dc laatste, helft van
December zich den nog grooteren nood van
vele land- en lotgenootcn zullen willen her
inneren.
Zelfs in de harde oorlogsjaren hebben de
Duitsche soldalen in de voorste loopgraven
op 24 December nog hun kerstboompje ge
had. Het jaar 1931 zal zonder glanzen van
milliocnen kaarslichtjes niet ten einde
gaan!
Reeds toonen de winkels, in de eerste
plaats onze zeer talrijke groote warenhui
zen, de heerlijkste uitstallingen, een tikje
sentimenteel wellicht gebjk dat nu een
maal bij het Duitsche volkskarakter past
maar met zooveel verfijnden smaak als wel
licht vele buitenlanders juist in Duitsch-
land minder dan bijvoorbeeld in Frankrijk
en Oostenrijk, in Parijs en Weencn vooral,
gezocht zouden hebben. En toch moet het
zoo nu en dan eens gezegd worden, dat de
decoratieve kunst, die dan als onderdeel
van dc „binnen-architcctuur" mag genoemd
worden, in Prui6cns hoofdstad en over het
algemeen in geheel Duitschland een bloei
periode doormaakt, waarmede vrij wel niets
in het buitenland op gelijke hoogte verge
leken kan worden. Wc zijn er van kinds
been aan gewend. Parijs en dc Franschen
als hoogtepunt van chic cn verfijnden
smaak te aanvaarden. Zonder aan onze
Fransche modekoningen en hun scheppin
gen, aan dc Parijsche damcswcreld en de
aangeboren lieftalligheid van dc kleinste
Midinette, of Grisettc ook maar het. minst
te kort te doen, moet ik toch constaleeren,
dat Duitschland, zelfs in deze jammerlijke
tijden, dc Fransche reputatie hier in de
schaduw stelt. Om van Nederland maar lie
ver in het geheel niet te spreken!
Juist is het, dat wij in Holland over prima
architecten beschikken en dat reeds jaren
lang hun Duitsche (en andere) collega's uit
stapjes naar Nederland maken om daar tc
bcstudcercn, hoe luchtige, zonnige arbei
derswoningen, villa's en hypermoderne flats
gebouwd worden. Maar even waar is. dat
men voor dc inrichting van deze huizen,
van restaurants, hotels, kantoren enz. liever
bij Duitsche vakmenschcn te rade moet
gaan. En wie niet onbevooroordeelde blik
ken in Berlijn, in Dusscldorp, in Münchcn,
in Hamburg rondgekeken heeft, zal nergens
ter wereld zoo elegante, slanke en met ver
fijnden smaak gckleede vrouwen cn meisjes
gezien hebben in w inkelstraten, welker uit
stalramen aan chic cn geraffineerde menge
ling van kleur, licht en lijn door geen enke
le andere groote stad op aarde overtroffen
of zJelfs maar geëvenaard worden. Kan men
mij één stad ter wereld noemen, waarin
gelijk dat in ITannover het goval is in
de City wijken zelfs dc rcclamcverlichting
van dc gevels der winkelblokken volgens
door de artistieke raadgevers van de ge
meente goed te keuren plannen moet uitge
voerd worden? Mij is geen tweede voorbeeld
bekend!
Het is meer dan bewonderenswaardig in
het Duitsche volk, dat het in deze rampza
lige jaren niet alleen het hoofd boven water
houdt en telkens weer nieuwe idee's tegen
radicalisme, corruptie, toenemende crimi
naliteit cn verwildering der zeden onder
neemt, maar ook nog energie genoeg heeft
om den veredelenden invloed van de
schponheid in architectuur en in gebruiks
voorwerpen onverzwakt te propageeren cn
dc schoonheid van lichamelijke oefening,
van sport en edele ontspanning evenmin te
verwaarloozen.
Het is in dit verband opvallend, dat dc
massa's nog tijd vinden om naast volks
concerten en goedkoopc theatervoorstel
lingen, naast helaa6 niet altijd artistieke
filmopvoeringen ook de musea tc bezoe
ken en wel met zoo onverdeelde belang
stelling, dat men de laatste jaren van
een bloeitijd op dit gebied spreken mag.
Berlijn is vele groote en prachtige
musea rijk. Uitnemende geleerden, aan
het hoofd dc ook in Nederland bekende
en met ons Holland dwepende, directeur-
generaal der Pruisische Staatsmusea, prof
dr. Wactzoldt, verstaan hier niet alleen
dc kunst, dc schatten, die aan hun zor
gen toevertrouwd zijn, op de voordcelig-
ste wijze tot hun recht tc doen komen,
maar zij zijn dan ook propagandisten, die
door nieuwe denkbeelden, door doeltref
fende beschrijving en vooral door samen
werking met dc dagbladpers, de massa's
naar binnen weten te lokken. Mogelijk,
dat dc helaas met den dag talrijker wor
dende werkloozcn in deze reeds bitter
koude dagen hun toevlucht gaarne zoeken
in de goed verwarmde zalen der musea.
Maar ook in de wanne zomermaanden
was het bezoek enorm cn trokken vooral
dc nieuwe zalen, waarin do gerestau
reerde opgravingen in ware grootte opge
steld zijn, honderdduizenden, die in zulke
massa's nog nimmer in ecnig museum te
zien zijn geweest.
Men is er in Duitschland blijkbaar
achter gekomen, dat een museum vol
strekt niet alleen een groot, monumen
taal „kerkhof van oudheden" is, waar
alleen vreemde toeristen heengaan en
dat door de inwoners van dc eigen ge
meente hij voorkeur gemeden wordt. Hier
gaat men naar het museum, zooals men
naar een goed tooneclstuk gaat zien of
van een mooi concert gaat genieten. Men
wil loeren en bewonderen. Dc nuchtere
tijden van tegenwoordig hebben een heim
wee naar dingen van eeuwige, klassieke
schoonheid gewekt. ITet ligt maar aan
de museumdirecties of ze. er slag van
hebben, dat schoonc werkelijk in het
beste licht te stellen, tc zorgen voor
populair sprekende en toch hoog-ontwik-
keidc gidsen, die niet het zotte lesje op
dreunen, waarmede de overigens brave
en plichtsgetrouwe zaalopzichters of de
opdringerige „bcroepsgidscn" menig mu
seum-bezoek ongenietbaar maken.
had en waarvoor ik zoolang gewerkt had
cn ondanks het geweld van den woedenden
storm gelukte het ons inderdaad een vlie
ger op tc laten rnet een 400 voet lange an
tenne eraan. Nu was het grootsche momertt
gekomen, waarop mijn onverwoestbaar
vertrouwen beproefd zou worden. Hoewel
ik tot nog toe steeds een schrijver had ge
bruikt, dio automatisch de teek'ens op
schreef, besloot ik nu tevens nog een kop
telefoon aan te sluiten, daar het mensche-
lijk oor tenslotte toch het meest gevoelige
Instrument is.
Plotseling, om ongeveer half één, hoorde
fk driemaal achtereen een zacht getik in
den telefoon, wat overeenkwam met de
letter S uit de Morse-oode. Nu was er geen
twijfel meer mogelijk!
Om zekerheid te hebben, ondervroeg ik
mijn assistent, Kemp, die ook luisterde,
of hij reeds iets had vernomen. Inderdaad
bleek ook hij het sein to hebben gehoord.
Nu wist ik, dat mijn proef geslaagd was
cn dat ik inderdaad een succes had we
ten tc behalen. Dc electrische golven, die
door Poldhu werden uitgezonden, hadden
den oceaan gekruist, zonder door den bol
vorm van het aardoppervlak gehinderd te
zijn, hetgeen door velen als een onover-
komenlijke hindernis werd aangezien. Ik
wist nu ook met zekerheid, dat ééns de
dag zou aanbreken, waarop draadlooze te
legrammen over den atlantischen en an
dere oceanen werden gezonden en mis
schien over liet vasteland. De toentertijd
voor de draadlooze ongeioofelijk groote af
stand van 1.700 Mijlen, was overbrugd.
Den volgenden dag namen wij de tee-
kens eveneens waar, hoewel zij niet zoo
duidelijk overkwamen, als den vorigen dag.
Desondanks bestond er geen twijfel meer....
De proef was volkomen geslaagd!
En niet alleen onze proef was gelukt,
maar tevens hadden wij hiermede het be
wijs geleverd, tegen de algemeene verwach
tingen in, dat draadloos overgebrachte tee-
kens en signalen, zonder meer heel gemak
kelijk afstanden als EuropaAmerika
kunnen afleggen, iets, wat zooals Sir Oli
ver Lodge, de groote Engelsche geleerde
het uitdrukte een hoogtepunt in de ge
schiedenis beteekende.
Berlijn verstaat de kunst, menschen naar
dc musea te lokken. Men heeft in zalen,
waar meesterwerken opgesteld zijn en niet
altijd gidsen ter beschikking staan, zelfs
gramophoons neergezet, die den bezoeker
kort, krachtig cn bevattelijk vertellen, wat
hij niet verzuimen mag; men heeft leven
dige beschrijvingen van een of meer blad
zijden druk6 vervaardigd, die kosteloos ter
beschikking staan: en men organiseert da
gelijks rondwandelingen onder voortreffe
lijke leiding, die zoo'n bezoek waarlijk tot
een genot maken.
En het resultaat: de stroom der massa's
naar de musea is indrukwekkend groot
geworden cn do geleerden krijgen weer
pret in hun vak.
Of zooiets in andere landen ook niet met
weinig kosten te bereiken is?
Met het bezoek aan de concerten ziet het
er dezen winter helaas niet zoo gunstig uit,
en ook dc schouwburgen van welke er
nog altijd verschillende gesloten blijven
hebben geen reden tot bijzondere tevreden
heid. Dc theaters hadden met twee uiterst
nadeelige omstandigheden te vechten: niet
onmogelijk-liooge stedelijke belastingen cn
met even ongehoord-hooga vergoedingen,
die de „sterren" voor hun medewerking
verlangden. Aan de belastingen schijnt niet.
al tc veel to doen te zijn, waar de meeste
gemeenten onder moer dan drukkende
schulden zuchten. Maar met de „sterren"
heeft men hier korte metten gemaakt. Op
weinige uitzonderingen na heeft men hun
eischcn met een botte weigering beant
woord en slechts contracten gesloten, die
maximum-salarissen van behoorlijks en
dragelijke hoogte bevatten. Wie hier thans
op vast contract meer dan duizend Mark
per maand als tooneelspeler of zanger ver
dient, mag van geluk spreken. Millionnairs
als Pallenberg cn zijn vróuw Fritzi Mas-
sary (die meer dan een millioen bij de
„Amstclbank" konden verliezen zonder fail
liet tc gaan!), Lilli Lehmann, Richard Tau-
ber en Maria Ivogün (welke laatste op een
vermogen van 4 millioen geschat wordt,
dat in geval van kinderloos overlijden
mevr. Ivogün is onlangs gescheiden en
schijnt geen nieuwe huwelijksplannen tc
hebben waarschijnlijk aan de r.-katlio-
lieke kerk zal vallen) zullen voorloopig wel
uitzonderingen blijven.
Trouwens, dc meeste „stars", dio in
Duitschland en Amerika liun millioentjes
bijecngcspccld hadden, zijn weer zoo arm
als de mieren geworden cn zullen weer
vaste contracten kunnen krijgen.
Het gunstig resultant van deze meer
normale toestanden" is, dat wc hier in de
meeste schouwburgen niet meer 12 tot
20 Mark voor een goede parterre-plaats
moeten betalen, maar voor 8 tot 10 Mark
reeds zeer behoorlijk ondergebracht wor
den.
Wie zou dat twee jaren geleden voor mo
gelijk gehouden hebben1
ROLAND.
5
