AMERSFGORTSCH DAGBLAD
Groote Seizoen Opruiming
1 BRIEVEN VAN EEN|
BRABANTSCHEN BOER
DÉ ËEMLANDEU
Buitenlandsch
Overzicht
Bei ten land
[rijkste
Nieuws
A30NNEMEN rSPR.'JC 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per
vveek (met gratis verzekering tegen ongelukken» f 0.17'/*.
Maandag 21 December 1931
Uitgave: VALKHQFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaarcano No. 150
DE STRIJD OM HOOVER'S
MORATORIUM
L. J. LUYCX ZOON
DOOR A. A. L. GRAUMANS
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3--. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIK npR ADVFRTFNTIFN van 1regels f 1.05 met inbegrip vaneen Oewijsnummcf
elke regel meer f0 25 Liefdadigheids-edverteotlén VOOI de
helft van den prijs. - Kleine Advertentlén „KEITJES bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 sent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1,—. Bewijsnummer extra f 0.05
i
Moeilijkheden te Bazel.
Duitsch-Fransche tegenstellin
gen.
Toen de bizondere advisecrcndc commis
sie der bank voor internationale betalingen
op 7 December te Bazel bijeen kwam, werd
een beetje voorbarig het vermoeden uitge
sproken, dat zij binnen een week tijds met
liaar vaststel)ingon cn het definitieve rap
port, dat aan de regeeringen zal worden
voorgelegd, gereed zou zijn. Omtrent de ver
trouwelijk gevoerde onderhandelingen is
het publiek betrekkelijk weinig te weten
gekomen. Zaterdag is de officicele mede-
deeling verstrekt, dat de subcommissie van
do Duitscho rijksspoorwegen eenstemmig
haar goedkeuring heeft gehecht aan een
rapport, dat op zijn beurt door de plenaire
vergadering met algemecne stemmen werd
aanvaard, waarna het is doorgegeven aan
de redactiecommissie, die het definitieve
verslag moet opstellen.
Tot dusver kreeg men den indruk, dat
net werk langzaam, maar zeker vorderde,
doch thans zijn er teekencn te over, welke
erop wijzen, dat tc Bazel zeer ernstige
moeilijkheden zijn ontstaan en dat de te
genstellingen in den boezem steeds scher
per aan den dag beginnen tc treden, naar
mate men het tijdstip nadert, dat de voor
naamste taak der commissie moet worden
uitgevoerd: het trekken van conclusies uit
hetgeen tot dusver is vastgesteld.
Het plenum der bizondere commissie is
voor onbepaalden tijd uiteengegaan, ten
einde den leden van het z.g. revisie-comité
(Beneduce, Italië; Melchior, Duitschland;
Rist, Frankrijk en Layton, Engeland) tijd
te laten voor de formuleering van het voor
naamste gedeelte van het rapport.
Hoeveel tijd daarvoor vereischt wordt,
valt op het oogenblik nog niet te overzien,
daar er een zeer groote kloof gaapt tus-
sehen de Duitsche en de Fransche opvat
ting, een kloof, die nauwelijks is te over
bruggen.
Het Fransche lid der commissie wil na
melijk in het slotrapport tot uitdrukking
zien gebracht, dat wel-is-waar Duitschland
tijdens den crisistijd een moratorium zal
worden toegestaan, maar dathet plan-
Young als zoodanig onaangetast moet
blijven.
Van Duitsche zijde verzet men zich zoo
nadrukkelijk mogelijk tegen deze opvatting,
terwijl de meeningen van de overige leden
der commissie te dezer zake aanmerkelijk
uitcenloopen. Onder deze omstandigheden
is het niet erg waarschijnlijk, dat het slot
rapport nog voor dc Kerstdagen tot stand
zal komen, terwijl het evenzeer twijfel
achtig is, of er wel een rapport zal kunnen
worden opgesteld, waarmee allen zich kun
nen vereenigen.
Uit Bazel wordt dan ook door den corres
pondent der Vossischc Zcitung geseind, flat
men daar rekening houdt met de mogelijk
heid van een meerderheid- en een rninder-
heidsrapport, voor zoover dc slotconclusies
in aanmerking komen.
Het deel van het rapport, hetwelk het
documentaire materiaal bevat en dat door
Layton is ontworpen, zal vermoedelijk al
gemeen worden aanvaard, daar dc cijfers
cn vaststellingen, waarmee de Duitscho
vertegenwoordigers voor den dag zijn ge
komen, ondanks debezwaren, die men
daartegen heeft trachten in te brengen,
stand hebben kunnen houden.
Aangezien de werkelijke moeilijkheden
echter nu pas beginnen, dient men achter
dc berichten omtrent de data, waarop de
onderhandelingen der bizondere commissie
haar beslag zullen kunnen krijgen en de
internationale rcgeeringsconferentie zal be
ginnen, een groot vraagsteckcn te plaatsen.
BEKEND FRANSCH VLIEGER
OMGEKOMEN.
Parijs, 19 Dec. (V.D.) De Fransche vlie
ger Jean de Viscaja is gisteren bij een
poging om het wereldafstandsrecord voor
lichte watervliegtuigen op zijn naam te
brengen, nabij Mande, departement van dc
Seine, neergestort cn gedood; de Vi6caja
was één der bekwaamste Fransche vliegers
en had niet minder dan negen wereld
records op zijn naam.
GEHEIME COMMUNISTISCHE
VERGADERING ONTBONDEN.
Hamburg, 19 Dec. (V. D.) Donder
dagavond is het de politie gelukt een ge
heime communistische vergadering te ont
binden; 209 personen werden gearresteerd
cn naar het stadhuis gebracht, waar hun
identiteit m uwkeurig werd vastgesteld. Een
deoi der gearresteerden kon togen midder
nacht weer op vrije voeten gesteld worden.
Ratificatie door het Huis van
Afgevaardigden.
Washington. 19 Dec. (V.D.) Het huis
van afgevaardigden heeft 'gisteren met 317
tegen 100 6temmen besloten tot ratificatie
van het reeds in werking getreden voorstel
van president Hoover tot het toestaan van
een schulden moratorium aan de debiteuren
landen voor den duur van één jaar Het
ratificatie-voorstel gaat thans terstond naar
den Senaat, waar men het hoopt te be
handelen vóór de Ker6tvacanlie. Sommige
democraten hebben zich in het Huis tegen
ratificatie verzet, doch de stemming was
niet volgens de partijgroepeering. aan
gezien in alle groepen ccnige tegenstem
mers waren.
Washington. 1^ Dec. (V. D.) Presi
dent Hoover heeft Vrijdag de partijleiders
uitgenoodigd op een lunch. Hij verzocht
hun steun bij de snelle afhandeling van
het voorstel betreffende het moratorium.
De leider der democratische meerderheid,
kondigde aan, dat het voorstel in een zit
ting, welke éventucel tot na middernacht
zal duren, zal worden afgehandeld.
TREINONGELUK BIJ LONDEN.
Londen. 29 Dec. (H. N.) Dicht bij Lon
den is gisteravond een reizigerstrein op
een goederentrein gcioopen. Bij de botsing
werden een reiziger en een man van het
treinpersoneel gedood en een dertigtal rei
zigers gewond. Doordien er een dikke mist
hing, werd het reddingswerk zeer bemoei
lijkt.
ELLY BEINHORN VERMIST.
B c r 1 ij n, 18 Dec. (II. N.) Uit Basra wordt
gemeld, dat men zich bezorgd maakt over
het lot van de Duitsche vliegstcr Elly Bein-
horn, die op haar vlucht naar Australië
Donderdag uit Bagdad vertrokken is cn
van wie sedert niets meer is vernomen.
ONTPLOFFING OP EEN TRAWLER.
Londen, 19 Dec. (V D.; De Engelsche
trawler Birdleness is Vrijdag nabij Thors-
havn op de Faroeër eilanden tengevolge
van een ontploffing geheel vernield. Men
vreest, dat de geheele bemanning, bestaan
de uit 15 koppen, om het leven is gekomen.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. Inst.
tc De Bilt.
Hoogste barometerstand 779.7 te Blaa-
vaakshuk.
Laagste barometerstand 719.0 te Jan
Mayen.
Verwachting: Meest zwakke wind uit O.-
richtingen, gedeeltelijk bewolkt, waarschijn
lijk droog weer, lichte vorst des nachts,
overdag temperatuur om "het vriespunt.
Tiet uitgebreide gebied van boogen lucht
druk bleef stand houden en de weerstoe-
stand bebeerschen De kern ligt thans op
de N. Zee. Doordat de luchtdruk in het W.
en N. laag blijft, wordt een breede stroo
ming van warme lucht over de Xoorsche
zee en Scandinavië naar dc Oostzee en
het binnenland van Oost-Europa gevoerd,
die over de 6terk afgekoelde luchimas«a's
der onderste kilometers heen beweegt. Bo
ven het vaste land ligt een vorstgebied, dat
juist op de kusten reikt. Waar de nacht
helder was, nam de vorst toe tot maiig of
streng. In Finland en Polen is de vorst
niet van beteekenis. Er-is weinig uitzicht
on een omslag van het weer. Bij opklaring
kan de vorst in den nacht tot matig toe
nemen, terwijl bij zonnig weer de temoe-
BINNENLAND
Art. 187 der Grondwet Het wetsvoor
stel van Ir. Albarda.
(Tweede Blad, pag. 1.)
STADSNIEUWS.
Tentoonstelling van schilderijen van W. B.
Tholen voor den Kunstkring.
(Eerste Blad, pag. 2.;
Brann's Marionetten in Amicitia.
(Eerste Blad, pag. 3)-
SPORT.
H. V. C. slaat Amstcl met 61.
(Tweede Blad, pag. 3).
Amsvorde speelt met 11 gelijk tegen
Elinkwijk. (Tweede Blad, pag. 3).
A .P. W. C. behaalt een 10 zege op Vic
toria. ((Tweede Blad, pag. 3).
Quick wint met 43 van Soest.
(Tweede Blad, pag. i).
A. M. H. C. I verliest van Amsterdam II
met 1—0. (Tweede Blad, pag. 4).
Lsngestraat 49-51 Tel. 190
HANDSCHOENEN
Nappa gevoerd 3.25
Met pelsrand t f 3.80
Pela van binnen f 4.50
GROOTE VOORRAAD
Ulvenhout 15 December 1931
Menier,
Zoow ziede toch, 'nen mensch wit vijl'
minuten van tc veuren dikkcls nie, wat
'm boven z'nen kop haangt!
Zat ik daar Zaterdagmergcn om 'n uur
of zes m'nen dag te beginnen, achter '1
gruune durke op d'n erft, en 'k zat zoo on
dertusschen te prakkizeeren wat 'r alle
gaar te doen was deuzen lesten dag van
de week, zoowveul as 't program op te
maken veur d'n komenden dag, toen
'k aan den laangen, sleffendcn pas beurde,
asda-d-ct d'n Blaauwe was, die daar in de
vruuglc m'n erft opbeende.
De deur van 't huis sting open, Trui
was de plattebuis aan 't aanmaken, en
z'nen schaduw viel toen onder 't split je
van nVn durke deur, zooda 'k zag, dat ie
heel stillekcs staan bleef, 'k denk naar
mijn te zuuken. (Trui scheen in 't achtcr-
uis te zijn, d'r hvalet aan 't maken bij de
poinp, waant ik heurde d'n turf in de
plattebuis knepperen).
D'n Blaauwe kuchte 's en 'k doch4
zoow wa zouw io toch emmen, zoow
vruug op d'n mergen cn mee gong me
toen Ti lichlje-n-op. As alles nouw maar.
docht ik, maar meteen heurdc-n-ik Trui al
roepen: „gcfilicieteerd, Tiest; 'k zie aan
oew gezicht al da-d-alles kits is!"
Goed geraaien, Truike", lachtc-n-ie: ,,'t is
dik veur mekaar en Aantje hee gezeed
da'k 't nouw maar eerst aan julie moes!
gaan aanzeggen, waant...
„Wa-o-is 't?" kwekte Trui zenuwach
tig.
,,'n Mcske." zee d'n Ticst cn da kwam cr
uit of ie riep: „de honderclduuzend!"
„Maar, maèar, maar ollee dan toch," cn
Trui sloeg d'r haanden in mekaar en 'k
vuuldo da ze mee d'ren kop sting tc schud
den van 't schoone nuuws.
Maar komt 'r toch in, ge staat daar net
of ge verlegen zijt en gaat daar 's zitten en
vertel me nouw 's..." dee Trui zenuwach
tig: „is 't allegaar goed gegaan? Hoe is 't
rnce Aantjes? Daar, gaat daar maar zitten.
gooit die rommel maar van d'n stoel, da's
van d'n Dré; as hij 't maar kwijt is:
Zoow en zeg me nouw is gaauw
„Waar haangt ie toch uit, d'n Dré?"
viel d'n Blaauwe heur in de rede.
„Hier!!" riep ik van achter 't durke
vandaan: ,,'k koom zóów Tiest, gefilicie-
teerd, jonk!
„Haast oew maar nie, Dré," lachtc-n-ie:
„doe ge 't maar op oew gemak, da's mee
zo'nen aard van dingen 't zekerst^, zee de
baker van nacht!"
Affijn, toen 'k veur d'n dag was geko
men, teen glom d'n Blaauwe van geluk.
„En vertel nouw 's," begon Trui weer
„wa-d-is Aantje toch wel blij mee d'i'
eerste meskc?"
„Blij?" zee d'n Tiest: „blij? Of 't d'r
eerste borelingske-n-is!" En hij keek van
mijn naar Trui, vai%Trui weer naar mijn
mee 'n gezicht, amico, of ie de grotslc uit
vinding van deuze eeuw gedaan had.
Toen kwam d'n kleinen Dré van 't op
kamerkc, wakker geworren van 't la wij a
en me© groot-verwonderde oogen, sting ie in
z'ii ha&nsjopke ons aan te kijken. Z'n ha
ren stingen recht overènd.
„Morgen opa, opoe. gopte-n-ie: „is 't al
zóów laat?" cn toen keek ie liaar d'n
Tiest.
„Jalachte d'n Blaauwe* ,,'t is zoow
laat Dré!" En op d'n vruugen mergen
was 'r ier 'n Gouwe-koei-stemming van
a-d-em-ik-me-jouw.
„Morge Blouwe," zee d'n kleinen Dré
(oen, die niks van ons plazicr begreep en
zocht z'n klompkes op. Toen keek ie 's
naar de steertklok, keek weer naar mijn
en z'n kopke. rose van d'n goeien nacht
rust. sting stom verwonderd.
„Krupt maar gaauw onder de pomp,"
zee ik mcc 'n knipogske: ..dan knapte
wa-d-op." en mee sting ie veur me, mee
z'n ermen omhoog; dan mot ik z'nen
haansjop over z'n ooren trekken. En zoow,
in z'n nokte basje, op klomoen. rendo-n-io
naar de pomp cn liet 'n polsdikke, ijzige
straal over z'n schuimende zielcrr,entje
kledderen.
„Kom nouw 's stillekcs kijken, Blaauwe?"
fluslërde-n-ik en daar hè'k d'n Tiest
effe verbouwereerd laten staan van onzen
kleinen Dré, die daar sting te proesten en
te schrobben, da z'n nokte donderko d'r
van wasemende!
,,'t Is toch aarig goedje, ec," schudde
d'n Blaauwe z'nen kop: ,,'t is aarig spul
„Da's nouw d'n grotsten boef van Am
sterdam," flusterde-n-ik: „zoude da zeg
gen, Blaauwe?"
„Zeeverderij, zee d'n Tiest, uit d'n grond
van z n haart en hij stapte-n-et achter•-
uis in, gong temidden staan, stak z'nen
peezigen erm rechtuit en zee teugen d'n
kleinen Dré:
„Hop, Dré, dit is 'nen steuvigen rekstok,
lot 's zien wat ge kunt!" cn 'n oogen
blikskc later dee Dré III z'n toeren om d n
Blaeuwc z'nen èrm. „Hè," zuchtte-n-ie
toen: ,,'k wouw dat ik ook zoo sterk was,
Blouwe, as jij" cn hoep! daar mokte-n-
ie aan d'n levenden rekstok z'n veugel-
n est je.
„Komen guilie eten," riep Trui en de
geuren van d'n verschen koffie, 't gebak
ken spek, die golfden deur d'n hcelcn
huis om wee tc worren in oevven buik.
„Gij it loch 'n stukskc mee, Blaauwe?"
vroeg Trui: „keb 'n hekstra mikske
kort en klein gèsnejen, horre."
„Nouw," zeet-t-ie: „daar kan 'k nie op
teugen emmen, Truike, honger hè 'k daar-
veur nie!"
Maar bij z'n z'euvcnlicnde sneeke begon
't 'm tcch Ie smaken, zee-t-ie; vuulde-n-ie
toch dat ie honger had, waant ..van giestcr-
middag hè 'k niks meer g'ad," veklaardc-
n-ic: „en 't is me 'n nachtje gewiest!"
„Zal 'k nog maar 'n pannekc bakken,"
zee Trui.
„Jaja," zuchtte d'n Tiest: ,,'t zijn gin
hapkes, menschcn. zulke akkevietjes!"
„Lop naar de kluutcn," schaterde Trui:
„lot da-d-aan Aantje over, da geklaag!
Guilie cn toen keek ze ons allebei 's
mee 'ii bietje minachting aan: „guilie?
ge wit er wa van?" En toen snoof ze mee
d'r neus, dat d'n Blaauwe verschrikt om
keek. ,.'k Docht dat dc koffiekan op do
kachel leegliep," zee-i-ie mee 'nen vollen
mond en d'n kleinen Dré hieuw allebei z'n
haanden veur z'n gezicht om nic als tc
haard te lachen!
„Wablicf," zee Trui toen, de pan omkee-
rmde
,,'k Zee da'k blij ben da-d-ct alweer
achter d'n rug is," zee d'n Tiest mee 'n
knioogske naar mijn.
„Da geleuf ik," gaf Trui toe, de pan on
tafel zettende: „maar vertel me nouw 's
persieskes. wa zee Aantje wel nie toen ze
beurde da-d-ct 'n mcske was?"
„Hebben jullie 'n kindje gekocht Blou
we?" vroeg toen Drc III, die 'n lichtje
ópgong.
„Ja," zee d'n Tiest mee wijd-open oogen:
,,'n meske."
.Waarom doen de mcnschen dat altijd
's nachts," vroeg Dré; „thuis ook al
laatst." „Iladde gij dan mee uit willen
zuuken?" vroeg d'n Tiest. ..Ja, "zect-t-ic:
„ik zouw me geen meisjes in m'n handen
laten stoppen, allemaal last!" Ik be
greep dat io om z'n leste vechtpartij
docht, op school, waar ie zoow mee in d'n
knoei was gerokt en 'k docht da 'k wa
kreeg van 't lachen. As 't aan hum had ge
legen, had ie ze meteen allemaal afge
schaft!
„Nouw," gong Trui dêur: „vertel me
nouw 's van Aantje Tiest."
„Da zit zoow," ic: „Aantje vroeg
wa-d-is 't, Tiest?" En toen zee ik: da weet
ik nie horre, maar 't is springlevend,
heur maar 's. En gij mot nouw eerst gaan
slapen wefke Maar toen keek Aantje me
zóó\tr vuil aan, da'k as d'n weerlicht aan de
baker gong vragen wa-d-et was, 'n poppeke
of 'n manneke. En toen 'k teugen Aantje
zee: 't is 'n meske. toen.... neeë" en hier
wieren d'n Tiest z'n oogen 'n bietje rood
„toen zwollen 'r twee zukke kanjers van
tranen 'n d'r ogskes van blijdschap, ee
Hij hiew op mee eetcn cn staarde in ge
dachten in 't licht van dc laamp. Ilij scheen
't heele tooneeltjc weer veur 'm te zien.
„En wilde geleuven, mcnschen, d'ak m'n
eigen aan m'n boezeroen moest vasthouwen"
'k Had ze zoow uit de bedstee willen lichten
en mee d'r in m'n ermen 'n walske willen
doen:! As 'e nie diep in d'n nache was ge
wiest, ha'k m'n trekpiano op gaank gezee!'
„Ge zij-d-'n stuk gekkenhuis", zee Trui
mee 'n nat ogske: „drinkt oewen koffie nog
maar 's leeg, za'k overnuuw inschenken. En
clan gaai ik mee oew mee naar huis, Aantje
filicietcercn; 'k braand van nuuwsgierig-
heid Hoe zal 't hieten
,,'t Is 'n Aantje", zee d'n Blaauwe mee nen
giaans in z'n oogen zoow zocht as 'k nog
nooit bij 'm gezien had: „da's 'n goei soort,
Truike; mc vernoemen 't naar Aantje's moe
der zaliger."
„Prontjes". keurde Trui goed: „cn is 't 'n
schoon jonk
,,'n Ravezwart blaauwke", zee d'n Tiest
trotsch, die mee die kleur schijnt te dwee
pen „oraanie boven
,,'t Is zund", pestte Trui: „vruuger brocht
ze zukke schoone zwarte krullebollekes op
de waereld en sinds jouw is 't allegaar vcr-
konskieur
Wa-d-had d'n Blaauwe 'n plazicr! „Da's 't
merk!" lachte-n-ic. Maar veur 'k 't ver
geet, menschcn, nouw eerst m'n bodschap
pen, waar 'k eigenlijk veur gekomen ben.
Aantje lot vragen of gij 't onder d'n doop
wilt jouwen, Trui en gij Dré, gij mot da bi^
geske mee mijn aan gaan geven, vandaag
op 't Raadhuis!"
„Da's goed", zee ik: ,,'t is wel 'nen moei
lijken dag, maar dan mot 'r maar 'nen
mouw aan gepast worren."
„Maar maken juilie *t nouw nie te bont",
ivaarschouwde Trui: „ik ken da kunstje van
kindjes-aangeven" en toen keek zc mijn
zoow 's bedenkelijk aan. Maar ze was zoow
gevleid mee dieën doop, dat ze gaauw in
bond. „As Aantje da gère hee, dan kan ze
'v op rekenen, Blaauwe! Hedde 'n schoone
doopsprei Aanders kan 'k oew nog hel
pen, horre" en Trui wouw al opstaan om
naar de mooie kast te gaan.
..Lot maar zitten, Truike", zee d'n Tiest:
„keb veur m'nen eersten blaauwe 'n sprei
gekocht verlejen jaar, de schonste die 'k in
dc stad krijgen kon. Fonkelnuuw is ze nog,
ge zult 'm geuren, horre!"
„En wanneer?"
,.'k Gaai strak, na de eerste mis, even bij
menier Pustoor aan, of 't 'm mergen gelegen
komt, na de hoogmis", lee d'n Tiest uit „en
da zal 'm wel schikken, denken guilie nie?"
„Wittcwa!" riep ik toen: „dan span ik
mergen de sjees in Blaauwe! De beste spul
len van stal. Ik wil die eerste dochter van
Aantje dan wel 's 't allereerste deur 't leven
rijen
Even zweeg d'n Tiest. Toen zee-t-ie: „gui
lie zij altij even goed veur mijn, maar eh
Aantje zal daar schrikkelijk blij mee zijn,
Dré
„Leg nie te zeeveren", kwekte Trui „gin
kompelementjes en nouw bidden, dan ruim
ik de boel af en gaan me naar Aantjes.
Tiest
„Gèrc", zce-t-ie: „ze zal nie weten waai'
'k blijf"
Ik heb toen één van m'n knechts in d'n
gruuntenwagel gespannen, d'n kleinen Drè
gong mee. omdat ie persies de klaanten en
d'n weg kent, da kan 'k aan da pienter
boske best overlaten. en om elf uren zijn
d'n Blaauwe, d'n Jaan en ikke Adriana,
Geertuida, Maria Bastiaansen 's effetjes
selied an wiesten geven.
De „pliesie" was 's avonds 't zatste, maar
plazier as me g'ad emmen
Daarom da'k al zee aan 't begin „ge wit
vijf minuten van te veuren nie, wat 'r boven
ocwen kop haangt." Waant toen 'k daar op
i huske m'nen dag in mekaar zat te
draaien, wie had da kunnen denken toen!
Affijn, ge wit dan asda-d-Ulvenhout weer
gewonnen hee aan zielental en verder veul
er roeten van Trui en as altij gin horke min
der van oewen toet a voe
DRÉ.
