MILITAIRE POLITIE BEPLEIT
Nieuwe
Uitgaven
ELECTRO- EN RADIO-TECHNISCH BUREAU
F. H. LOMANS - Utr.str. 15 Tel. 483
Wij vertegenwoordigen de bekende
DUCRETET en PHILIPS toestellen
Betaling in overleg met den kooper
VERHOOGDE VEILIGHEID
EN BEZUINIGING
Thans geen ideale
organisatie
Zondag.
I Jet is uloOl in cl L' donkere dagen aan. het
einde van het jaar, wanneer liet dagqlijjksch
leven zich concentreert op clc fiuiskarders,
de lust om te zingen sterker is dan ooit. En
niet alleen wordt er in kleine kring veel ge
zongen, ook norden er avonden belegd,
waarin naa^t de wijding van her woord, het
lied een voorname plaats inneemt. Mis
schien heeft, u in de..laatste dagen reeds
zooveel kerstliederen gezongen en gehoord
dat de aankondiging wan het concert van
de. „Schola Cantorum van Hubert Cnypers
(Huizen, 2.20—1.00) uw belangstelling niet
meer gaande maakt. Cuypers laat zijn kna
pen Oud-Ilollandscho Kerstzangen zingen
ui er staan ook pucl-Fi ansche, cucl-Duitschc
en opd-Decnsche kerstliederen op zijn pro
gramma. Toch zou uk n aajiraden deze kans
niet te versmade», ld was li i alleen maar
•in Fiaetorius stralend ,Es isl ciu Ilos
entsprungon dooi- het jongenskoor te hoo
ien zingen. Edeler melodie is er wellicht
niet ontstaan tusschen de schat van prach
tige 'melódieen. die zich rondom hot kerst-
g beuren in den loop der tijdén heeft ge
groepcerd.
Des morgens wordt uit Herlijn -•« i:
morgenw jj.ding j« it gezonden, waarin o.a.- het
ie schim leuchtet der Morgenstern
zongen wuuli. Ook deze ".melodie' is in
haar eenvoud van een wonderbaarlijke
kracht 011 «schoonheid.
Om kwart: over 2. speelt Alice Elders de
woede Kngelschc suite ia» J.óhan Sobas
lian Baeli op het clavccimbel took Berlijn
liet zeer uitgebreide preludium van deze
uico, een stuk v in intieme schoonheid, zal
rrnssend klinken vóór- hen. die het nog
niet, oi .sjocjits' van piano of \leugel ken
nui. In de beide Bourréo'ö komt de hunio
ist Baeli om don hoek kijken. Wanneer hot
■lavecimbel u bevallen is, is er ohi G20
Heilsberg) gelegenheid een concert voor
i mbalo en orkest, van Pliilipp Em. Bach te
hooien. Het ..Koningsberger Hauskonzert
zin* Zeil Kants", waarvan dit clavecimbel-
meert deel uitmaakt, ziei er in z'n geheel
zeer aantrekkelijk uit. Ik hen benieuwd
tar de „Russische SymphoriiiV' van E A.
Vlichtncr!
loliau Christian Bach, eveneens" ecii zoon
van Joh. Sob. - de .Uilanooscho of Engel
schc Baeli bijgcji.iaiiid-- loiut, hij Londen
Regional f i.5p-r-5.o0)" ihn de bcurl," Hol ge
le uur is aan-henvgpwiiYi <jh c.'o. worden
uisl de. twee vierkjès gespééld. Waardoor
lij pas den ImiL-drii lijd wcoy bekender is
;cworclen: Mi.de éyiriphpbia in Be--, .en-de
óncerianVe" "^ymóhonie iii..I). voor. Ui
•ke'sten. /fin; elaveCirnbel-concCrt Wördl.
[naar ik lïii hét-programma meen te'mogen
■opmaken, op ec-n vleugel gespeeld,(Het zal
interessant zijii. ïii aansluiting op ile twee
■pneerten van dé zoons-Bacli, Zaterdag-
vond North Regional T.öOj eCns te luist.-
V' u naar hetgeen Vader Bach óp dit gebied
Dbi eslegrjlc. Het beroemde d-moll wordt dan
specld;
H W'uiincei ge eens iets heel andere, wilt
Du oren, stemt u *6 avonds af óp Mot-u la.
baar gaat liet hoorn concert in Es vari Bi
■haul Strauss. Deze Strauss G voor ons in
Aoofdzaak. de componist der volumineuze
.jvinphojiiscUe. Dichlungcn, doch in zijn
Huugo 'atu heelt li ij zich. aan allerlei, onder
nemingen ee ;rgd. Zijn vader zal hom on-
gei\M>féld d<- techniek van het hoorn-spel
fi.iurfihi hebben uitgelegd 'en clc zoon
rfidirc -i' vóór dit wispelturig instrument
(vriwiji u hel. tocli niet altijd aan den sne-
i' i. wanneer luH niet dadelijk aanspic/kl
in de coiieeitzaol, of onzuiver klinkt!; oon-
»v ee-dric och concert.
Maandag.
K N'urnmcj van Piet van Esmond's or-
I'Iconcert (Hilversum, 11—Vó v.cktü inijn
Hieuvvfigierighcid op. Er worden improvisa-
|rs van den concertist aangekondigd. Zijn
cl[ihcu-i'Che improvisaties of staan zo d
op de balken van her muziekblad? Ik hoop
liii eerste, want het imnroviscercn i.-> een
di r est aantrekkelijke opgaven voor een
<fi\gnn,cii en in hot openbaar wordt deze
Miiist maar al 1;- weinig beoefend. Denkt
li eens aan vroeger, aan Bach en Buxtc-
hiidc
Middags komt Diita Appeldoorn voor
dpclfdc microfoon, /.ij is een componiste
ui de school van D. Joh. Wage naar en
heeft eenvoudige, molodiq.uze muziek ge
schrei en. die met bepaald opgenomen in
(jlé com unporaine muzikale stroomingen.
De titclin haar pianostukken zien er
wt i' ht luilandsclr uit. Zij speelt o.a. llol-
landscho d uiven en uwe .-tukics. die re.-p.
■>eunlje" en ..Kermis'' hceten.
Tien minuien later. '"-Kb speelt Ei win
Sciiulbofl vo.oi d n Tjêi'lijnschen zen lei
i no wc-rkcn van Boh'er-msché,Lcomponisteii.
Ijl zijn onbekend, maar wanneer ze dooi
den acticvui Schulhoff worden gelanceerd,
zijn ze misschien best dó mou'to waard. U
iBoet eens op dien Schulhoff letten; dan
:zjt hij hier. dan daar. Vandaag epeclt hij
IRaaf Scrrlaiti voor de microfoon, mongen
duikt, hij ergens op me.' hot-jaz/, die hij
■li gemaakt heeft of bewerkt! En claar-
tu.-schcn door jnopaeeci t liij nog tien nicn-
lighedcn.
[«Idefhehbor.s van muziek voor blaas-
■->truim:nlen. Jiet i.-, uw week ditmaal
'Bi Iïcilsiicrg komt vanavond om negen
mi liet derde Divertis5»emeiiL voor twee
kin inettcircn.fagot van Mozart en u heeft
kans, diens kwintet voor hobo, klari-
ïB-ï, hoorn, fagot en piano tweemaal te hoo
ien: W otnadag-middag uit Mühlaekor
en Woensdagavond uit Berliin. Mozart
schreef omtrent dit kwintet aan zijn va
der; ,.Ich selbst halte es für das» Beste, was
icli noch in mcinem Lebcn geschriebcn
Jvibe". En hij was toon ,,i.cds" 2S jaar oud.
^'oöl• deze combinatie heeft hii slechts één
werk geschreven. Het a rid ere is in den op
zet blijven steken. Om op het concert van
Maandag terug te komen: daar worden o.a.
öud-Fransche Dansen gespeeld voor lluit.
hobo, twee. klarinetten, fagot en hoorn.
En voor Woensdagavond fMühiackèrj
staat er o.a. nog een trio voor fagot, fluit
en piano van Beethoven op het piogramms.
Mqritz Rosenthal, een piano-phenomeen
vin den oudsten eiempel. speólt 's avonds
•Ween.ui) het pianoconcert in e-klcin
van Chopin. Wie 'kent dit werk nog niet?
liet slaat op'de" spitsen der concertante
pianistick cn is even romantisch als he-
ïolsch. Wilt ge ook h;-t andere pianocon
cert van Chopin hooren. dan geeft Huizen
u daartoe Vrijdagmidda-g per grarnofoon
de gelegenheid.
Voor Maandagavond 10 uur noloei ik
nog liet Trio van Ravel (Dcvcnlrv.
Dins d a g.
Vandaag gaan er vijf „moderne" viool-
sonaten. l'it Huizen (i.00—Ö.30) twee llol-
landsche van Khafer en v. d. Sigtcnhorst
Mcyer. Maar omstreeks half 7 zult u moe
ten kiezen: in Heilsberg ïViodèriic Duitsche
vioölsonateii van Hindcmith en Haas cn
tegelijkertijd (tusschcn 6.30 én 7) gaat in
Hilversum de vioolsonate van Debussy.
Het is ijn zwanenzang. Caspar Höwcler
zal er u in zijn inleiding rnccr van vertel
len.
In deze rubrdiok laten wij cle categoric
der amusementsmuziek in den regel niet
aan bod komen. Maar uit Mühlackcr. zie
ik. gaat 's a vonds een „Rundfunk-suite"
van Tctsch. Mie deze Tctsch is weet ik
niet. maar dat hij een suite speciaal voor
do radio geschreven heeft, maakt mini'be
langstelling gaande. Omtrent cle cischen
van een speciale iadio-tniizick bestaan nog
allerlei onzekere i?n wanneer zij met ze
kerheid gedebuteerd worden onderling
afwijkende mccningcn. Maar elke poging
in die richting kan haar waarde liebhen.
Max Bulling b.v. presteerde in deze rich
ting reeds veel goeds.
Nel Bonis schroef een bundeltje geestige
pianostukjes voor kinderen, scones Enfan-
(ines. Ik nioei tot mijn schande jöcUeimen.
dal ik van dezen componist verder niets
gehoord bob. Om omstreeks half 2 in den
middag gaat er een suite van Ned—Bonis
voor fluit, viool en piano. Mij dunkt, dat
moet oen aardig divertissement zijn, na het
koffie-uur.
W o e n s d a g.
Van 12.30—2. wordt uit Huizen een con
cert uitgezonden, waarbij onze voortreffe
lijke T.'trechtschc klarinettist Joh. van pin
kel zijn medewerking verleent. Hij speelt
o.a. de Romance uit het tweede klarinet-
concert van Web er en con Concertina van
Klosc. Als ik inij niet vergis, is de klarinet
oen der instrumenten, die het best „clooi;"-
komen.
In den vooravond gaal uit Kalund-
borg een suite voor strijkorkest en cem
balo van Tclcniann. die naar „Don Quichot-
tcis genoemd. Tclernann komt er ook
steeds meer „in" en hij is zeker niet zoo
doctrinair als men langen tijd heeft aan
genomen. Hij was een ontzettend knap,
maar ook een geestig musicus. Romain Rol
land weet in zijn „Musikalischc Rcize,"
merkwaardige dingen omtrent Tclernann
te vertellen. Zoon opstel van Rolland loost
bovendien even aangenaam als een novel
le. Omstreeks half S gaat er een cantate
van Tclernann over Langcnberg. Het is
zijn cantate voor Driekoningen en staat
X.B. tusschen een celloconcert van Dvorak
en de Vijfde van TsjaikowskyMet recht
heet het werkje op -die plaats oen „inter
mezzo".
(Wordt v-ivolgd»
WOUTER PAAP.
Netleke Dollemms, door
Nanda. Uiig; Gebr. Kluitman,
Alkmaar.
N'etteke, y ier vader,in Indië is, is in huis
bij de tantes Boortje en Lina. Het is een echt
v rooi ijk 1 ci nd-, wel een robbedoes, die. op
school on in huis nog al last verooizaakt,
maar een meisje met een goed hart cn een
opgewekte natuur. Geen wonder dat mevr.
de la Vallée haar toevlucht tot haar neemt
om haar dochtertje Jeanne wat op te vroolij
ken. Jeanne, die ten gevolge eoner vreemde
opvoeding steeds in oen toestand van verve
ling verkeert, wordt door N'etteke onbewust
tot een gewoon normaal kind gemaakt, dat
evenals zij vol vreugde het zorgeloos kinder
leven geniet. Dat er ook een dieper gevoel ui
N'etteke schuilt, toont ze, als ze hoort hoe
slecht dc tante's er aan toe zijn dooi het
verlies van haar klein kapitaaltje. Dat echt
kind zijn van N'etteke komt goed tot uiting
cn maakt het verhaal frisch en goed lees
baar. Voor menig meisje zal dit bock dan
ook een prettig bezit zijn.
Als een vrouw werken wil...
door Kathleen Shephard. Uitg.
N.V. Em. Qucrido's U. M. Am
sterdam
De titel is niet geheel juist, want als een
vrouw werken wil, behoeft zc zich zeker niet
ongerust te maken, dat haar een lot zal tref
fen als Kathleen, die haakt naar het. leven
van de zelfstandig werkende vrouw en dit
leven begint op het hoofdbureau van dc
Evening Post. Haar ondervindengen warén
van dien aard, dat zij al spoedig overtuigd
was, dat een werkende vrouw alleen iets lie
reiken kan als zu gebruikt maakt van haar
charmés als vrouw, als ze speelgoed wil wor
den van vermoeide zakenmannen cn ver
veelde cehtgenootcn. In zijn algemeenheid
is daartegen wel iets aan te voeren, maai
Kathleen is er niet afkeerig van, zoodat ten
slotte het voornaamste van haai inkomen
haar verschaft wordt door een zakenman
die dezelfde huissleutel heeft als zij. Wijs
worden door eigen ervaring mag con aanlok
kend symbool zijn voor de hcdendaagschc
jeugd, maar wij vreczen zeer ernstig, dat
een incisjc van het gehalte van Kathleen hij
het uitslaan van haar vleugels, deze toch
wel wat erg hooft geschroeid. Maar dat
neemt niet weg, dat wc dit boek toch met
groot e belangstelling hebben gelezen, want
het is vlot en levendig geschreven, met on
miskenbaar veel geest.
UIT IN Die
Een artikel \-an luit.zgeneraal Gertli
win Wijk in. de ..Rijkseenheid"
Vuil onzen Indische.rnedèw.erker).
Luit.-generaal Gcrth van Wijk, olid-com
mandant van het leger in Indiè, heeft een
reeks artikelen geschreven in „Rijkscenheid'
waarin hij bepleit het instellen van'een mili
taire politie in Indie op voetspoor van het
Ncderlandschc wapen der maréchaussee.
IIij verwacht er in hoofdzaak deze twee
voordcelen van:'v-erh'oófi.do veiligheid van
en in Indie, cn.liefciiihtging.
Zijn bctoogjs.zcer ovgriui-ïi nd.. Inderdaad
is in Indié oj).."aUerlei wijzen niet. dc orga
nisatie der 'piifitié gviexpcrip'icnteerd cn is
do idéale organisatie nog geenszins 'bereikt.
Dit komt doordat er teveel soorten van po
litie zijn,-enbon-onderlinge bevoegdheden
niet voldoende omschreven zijn en zij vaak
met'elkaar in botsing komen. Twee of dn(j
koetsiers op één bok waarborgen geen goe.il
sturen; zoo is het ook met i>olitio. Men hecffi
4n Indic algemccnc politic, inlandsche politir
on in groote gemeenten nog gemeente-politir,
waarnaast over geheel Java dc vcld-politip,
die iit plaats gekomen is van de tevoren
op de buitenbezittingen gelegerde gewapen
de politie.
Hei kvvefn u n-.kooit thans nog vaak voor,
dat zekere., naijv er tusschen die v eichillen-
le takken van.dienst bestaat. Wanneer dc
assi'steiU-rcsidcnt -een onderzoek instelt,
waartoe hij .zijn algemeenc politie gebruikt,
wil" dc regent, ook weten, wat er geschiedt
en laat dooi zijn eigen politie den assistent-
resident bespieden cn alle getuigen en ver
dachten nog-eens oproepen en in verhoor
nemen; cn dab kan het bost gebeuren, dat
onafhankelijk van deze twee onderzoeken
bovendien nog dc veldpolitie op eigen houtje
iel) met dezelfde zaak ook bezig houdt. Het
gebeurt wel, dat er prettige collegiale sa
menwerking begaat cn men elkaar vlot. bp
dc 'hoogte houdt van zijn bevindingen cn
;cdancn arbeid, maar ook komt het voor,
dat men elkaar tegenvy.crkt cn eikaars on
derzoek bemoeilijkt
Iloe eerder er één algemeenc organisatie
komt, hoe zuiniger dit zal blijken, en hoe!
beter voor een vlotten gang van zaken. Maar
dan verdient ook het voorstel van generaal
Gerth van Wijk-daarbij--ernstige overweging.
Tn' Nederland vervult de maréchaussee iu
vredestijd een zeer belangrijke pbütioneclc
taak, m harmonische sariicnvv. king met dc
andere poütie-mac.hton; daarbij wordt deze
'maréchaussee degelijk vóórbereid voor cle
taak, die in oorlogstijd op haar zal rusten.
Daarentegen vervult.in Indic geen enkel
onderdeel, van liet leger céivige directe po
litic-taak en krijgt daardoor ook onvoldoende
voorbereiding voor do politiewerkzaamheden
in tijd van oorlog. Het leger in Indiè wordt
enkel voorbereid op zijn oorlogstank. En
treedt een toestand van oorlog, ot wat dan:
mcc gelijk gesteld kan wórden in, dan is cle
andere poUJjc. ook opeens uitgeschakeld en
werkt het leger geheel onafhankelijk van
bcstuur.cn politie.
IIol is onzuinig, het, leger in Indié in
liet-geheel niet voor vredesaibeid te gebrui
ken, cn het voorbeeld van Nederland
daar, om te tooncn, hoe men op bijzonder
doeltreffende manier, een deel van bet leger
daar wel voor kan aanwenden.
Indirect is het leger in Indié nuttig voor
hew aring van rust en ordè, t de en
kele aanwezigheid van garnizoen al
schrikwekkend werkt -tcgenoongure
eleuieiitcn, die lust mochten, gevoelen tot rel
letjes of misdrijf op grootc schaal.
En ook indirect heeft het legér invloed
op pólitic, doordat vele oud-gèdicndcn tót
dc politie toetreden en daar dc ervaring van
orde en discipline.meebron; cn, die zij in het
leger geleerd hebben.
Ook is cr vvel eens toevallige samenwer
king van leger en politie. Zoo was er in dc
jaren 1004 tot 1907«een afspraak tuSschcn
den plaatselijke» commandant in Batavia
cn den auditeur-militair, levens substituut-
officier van justitie, dat elkaar steeds
per telefoon op dc.hoogte zouden houden,
wanneer cr vermoed werd, dat er misdrijf
gepleegd werd door burgers en militairen
in gemeen overleg. Dat was toen hoog noo-
dig. want er bestond de zoogenaamde zwarte
bende, die gedeeltelijk uit actief dienende
militairen en gedeeltelijk uit gogageerden
samengesteld was, wel ruim vijftig man
sterk cn tot elk misdrijf bereid. Dc. goga
geerden waren burgers geworden cn hadden
in. de kampongs kroegjes cn stille knippen,
waar militaire patrouilles niet binnen moch
ten Ireden, cn de burger-politic had slechts
na allerlei omslachtige formaliteiten toegang
tot de kazerne. Herhaaldelijk trokken toen
na telefonische afspraak do plaatselijke ad
judant en de substituut-officier er samen op
uil, als er betrapping op heeterdaad plaats
gegrepen, had; zij hadden een militaire en
een politie patrouille tot hun beschikking en
konden óveral binnen gaan, of het militaire
gebouwen dan wel burgerwoningen waren.
Verschillende v croordcclingen volgden we
gens moord of,roof; buiten ïndie geboren
veroordeelden werden, na vervallen verkla
ring van clcii militairen stand, naar de ge
vangenis te Leeuwarden 'geëxpedieerd. En
de zwarte bende weid geheel onschadelijk
gemaakt en verspreid:
Maar die samenwerking berustte niet op
voorschrift of organisatie, en-toen cr andere!
personen kwamen cn de dadelijke noodzaak
niet meer zoo gevoeld werd, raakten dc
telefonische waarschuwingen eivJuilpverzoc
ken weer in onbruik. Wanneer er een va:
corps militaire politie bestond, zou die sa
'menwerking óok thans behoorlijk geregeld
•zijn.
De opstellen van genei aal L. v. W.
gaan nog veel verder. Hij bespreekt d
taak van Engeland csi Frankrijk in ver
oand met onze koloniale taak. wijst op
gevaren, die geheel* Zhid-Oost-Aziü be
uroigen, waar Europecsche leiding drin
gend noodiy is over honderden volken, die
zonder ons tot een chaos; van elkaar be
strijdende kleinere staatjes zouden terug
vallen, die elk slechts zoolang bestaan zou
den als er een krachtige despoot aan liet
hoofd van zulk een staatje zou staan Een
voorbeeld hiervan levert China, dat tever
geefs tracht een eenheid te wórden en waar
bescherming van persoon cn gord alleen be
staat op dc kleine stukjes grondgebied, die
dc vreemde mogendheden er vooi bun ge
zantsehappen cn consulaten gekocht hebben,
de zoogenaamde concessies.
Als eerste noodzakelijkheid erkent hij
.dat Nederland den plicht heeft, volkomen
baas m eigen huis te zijn*, dus het leger
actici te doen deden m de polilioneelc taak
van handhaven van rust cn orde. Dit is
plicht tegenover eigen volk tegenover de
Indische volkeren, tegenover dc volkeren
gemeenschap, die Indic. reeds geheel
heeft opgenomen in het wereldverkeer.
Door het geven van deze politie-taak aan
een deel van liet leger zou de gelvecle kost
bare veldpolitie afgeschaft kunnen worden.
Voor dc beveiliging van Indié als doel der
Rijkseenheid acht de generaal de marine
in clc eerste plaats aangewezen, dat wil zeg
gen: de Rijksmannc cn niet een speciaal In
disch auxiliüir eskader. Voor een eilanden
rijk is marine ter beveiliging onmisbaar cn
deze moet dus de hoofdtaak daarin hebben,
door liet ïegcr gesteund cn op do meest
kwetsbare plaatsen door kustforten en bat
terijen gedekt.
Is naast deze zuiver Ncdcrlandschö mari
ne nog een Indische militaire marine 1100-
dig, dan kan dc tegenwoordige Gouverne
mentsmarine daarvoor gebezigd worden,
welke thans slechts zeer gedeeltelijk mili
taire opleiding en uitrusting bezit.
Het klinkt heel logisch, dat opheffing
van dc- veldpolitie groole bezuiniging ten
gevolge zal hebben, als tenminste het leger
niet met hetzelfde aantal mannen wordt
uitgebreid als waarmee dc veldpolitie ver
minderd wordt.
En dat hoeft niet, wanneer maar werke
lijk een deel van het leger tot. militaire po
litie wordt gevormd en opgeleid, welke taak
in oorlogstijd toch op het leger rusten moet
en waarvóór dus voorbereiding bij het leger
uiterst gowensclit is.
Over het meer specifiek militaire deel van
de opstellen durf ik niets meer te zeggen;
mogelijk zullen de officieren daar hun oor
deel over uitspieken. Maar voor zoover het
dc inwendige veiligheid aangaat, lijkt zijn
voorstel tot eon hechte organisatie van mi
litaire politie on opheffing van do weinig
samenhangende veld-politietroepen en ver
schillende los naast elkaar staande soorten
politie, ten zeerste gcwenscht.
Fiju cn Gijn, dour 1 r. van de
Wrande. E'itg. Andrics Blitz,
Amsterdam.
Belevenissen van dc 3e Comp. van een der
bataillons van het 7ó regiment infanterie tij
dens de eerste maanden der mobilisatie. Na
cic opkomt bsoschrevcn te hebben en dc
'niarsch naar Hilversum, geeft dc schrijver
een verhaal van het. leven aan dc grens. Dc
volbloed Amsterdammers, overgebracht naar
dc eenzame uitgestrektheden van Zuid-
Brabant. zinnen op allerlei middelen om de
vroolijkhcid erin te houden. En dal in weer
wil van dc trieste omstandigheden, waarin
zij geplaatst worden. Slechte ligging, geen al
te beste voeding, doelloozo oefeningen, on
behoorlijke verwarming, niets is in staat
den geest te bederven on op dc ondubbe l-
zinnigste wijze geven zij blijk, misschien
geen goede soldaten, maar toch wel hulp
vaardige, weldenkende mcnschon te zijn.
Eenvoudig weergegeven, met geen andere
bedoeling dan gebeurtenissen cn toestanden
te beschrijven zooals ze zich hebben voor
gedaan, heeft clc schrijver er een goed lees
baar verhaal van gemaakt, dat veel ollenüö
vaak van den vrppjijken kunt laat zien.
De Hoofdstraat, door Sinclair
Lewis. Uitg. llolkema oil
Warendorfs L.M Amsterdam
De geschiedenis vau Carol Keiimcot, eerst
nog als Carol Milford op Blodgctt College,
een bolwerk van degelijk geloof, dat de toe-
komstigc studenten moet. beschermen tegen
dc verlokkingen der universiteiten, Ilici'
voelen we Carol's enthousiasme, nog wel
eenigszins onevenwichtig, maar reeds gaan
de in dc richting van levcnsvcraangcnu-
niing, hoofdzakelijk door stadsvertraaiing,
welk ideaal zij latei in haar huwelijk in
praktijk zal brengen, maar waarin ze door
•n Hoofdstraatgeest niet slaagt. Na slechts
korten tijd bibliothecaresse in St. Paul ge
weest to zijn trouwt zij met dr. Will Kcnni
"ott oil komt 11 Gopher Prairie, waar ze
haar denkbeelden wil verwezenlijken, opdat
het stadje zal verschillen van die honderden
andere immigranten stadjes in de eindcloo-
zc praire. Maar al haar pogingen stuitcu af
op hot lievig, zoetelijke maar niettemin on
verzettelijk kleinburgerlijke van „Dc Mcn
schon in d: Hoofdstraat Ales ieder ïiie-
woling ondergaat ook zij dc critiek van dc
thee- cn nauikransjes, waartegen niet op'tc
tornen i- Een tijdje verbeeldt zij zich ge
lukkiger te zijn, als een klccrmakcrsbcdien-
de jn het dorp komt. wonen, die cenigc boe
kenkennis cn belezenheid toont, maar tcu
slotte blijkt het slechts schijn te zijn en
wordt het een nieuwe desillusie
Carol's ketterijen brengen verwijde ring
tusschen haar en haar man. Zc gaat niet
haar zoontje naar Washington cn werkt
daar op het Bureau voor verzekering tegen
Oorlogsrisico. Nu leeft ze hot loven van de
grootc.stad. waarnaar ze zoo verlangde,
maar loert levens beseffen, dat Goplier Prai-
t ie nog niet het ergste was.
Alleen was haar methode tc snel en tc
voortvarend voor een zoo ocr-soUdo beiol-
kiïig. Lewis is in zijn critiek "óp"'liet Amen-
kajyische leven vaak scheip'en óp fijn sar
castische wijze wijst hij zijn landgenooten
op vele tekortkomingen in de moest elemen
taire dingen. Dat sarcasme brengt wel iets
pikants in het verhaal, maar hoofdzaak G
toch de uitnemende beschrijving van het le
ven in Midden en West Amerika, dat door
Lewis meesterlijk ontleed wordt.
De drie uit Sintc Geradus Ma»
jeila en liunne vrouw, door
Antoon Tliiry. Uitg. N.V. Em.
Oucrido's U.M. Amsterdam.
Dc vader was een achterblijvcling, die als
kind door allerhande zorg werd omringd.
Maar grootcr geworden wist hij bijster goed
wat lui wilde. Als snijder rcocl hij in zijn
hondenkar overal heen en verdiende zoo
veel, dat hij na tien jaar het grootc huis bij
de Leuvcnschc Poort kocht, waarin hij dien
schoóncn lakenwinkel, ,In Sintc Gorardus
Majella" opende, in 'f bezit waarvan zijn
drie jongens bij zijn dood kwamen, 't Poeier
hadden ze niet uitgevonden, Piet noch
Louis nog Stafkc. Zij waren danig naar den
stillen kant en uiterst, tiaag ven doening,
maai" braaf en gehoorzaam lijk geen en ande
re in de hóéle wereld niet. De familie wil
de de zaak verkoopen opdat dc jongens in
een gesticht ondor veilige leiding konden
gaan. Maar zij weigerden en zetten cle zaak
voort. Na cenigc malen door dienstboden
bestolen ie zijn besloot Piet te gaan trouwen
mrt 1 in van tante Trees. Eerst bleef het de
ïustige rust in huis, maar later bracht Fin
vroolijkhcid en nieuw leven oh ging Piet
zelfs aan hot publieke leven deelnemen. Dit
nieuwe gat hem zooveel geluk, dat hij er
onder bezweek cn sliert met een lach op zijn
lippen.
Fin bleef hij Louis en Stafkc. Toevallig las
Louis dat een jonge weduwe was hertrouwd
en toen verrees voor hem het schrikbeeld,
dat Fin hen wel eens kon verlaten. Om dat
te voorkomen trouwde hij met haar. Tot
gioote verbazing kwam cr een zoon, die
flink opgroeide en op school zelfs den prijs
behaalde. Dit deed dc gcluksrocs ook over
Louis komen en lijk Piet stierf hij. Stafkc
spiegelde zich aan zijn broers cn bleef nede
rig onder Fin werkzaam in den winkel.
Maar toen werd Fin ernstig ziek en Stafkc
dacht-slechts aan haar. Gelukkig kwam de
beterschap en toen hij die wilde vieren over
mande ook hem een geluk en volgde hij liet
lot der broers. En al was hij haar man niet
geweest. Fin weende niet minder voor hen».
Thin is een wonderbaarlijk verteller tot
wien men zich gaarne te luisteren .zet. D-;
grootc men^chclijkheirl, welke steeds dooi-
traalt in zijri vertellingen, maakt doze zoo
ontroerend, vol innigheid en rliep gevoel,
lat men cr immer van onder de bekoring
komt. Ook dit .verhaal is weer jecn staalljê
van fijne verlolkunsL
