WELK MAXIMUM IS TOELAATBAAR?
EEN GEHEIM RAPPORT
INZAKE VINGENNES
Gesprek met den waker
Spoormans
SMAADSCHRIFT
DE KONINGIN EXPOSEERT
STEUNT ALLEN NAAR VERMOGEN
WAS DE „OOIEVAAR"
OVERBELAST?
Oordeel van den directeur
van den luchtvaartdienst
Onderzoek ingesteld door
een Haagsch politie
inspecteur
Zooals bekend bestaat er naast het offi
cieele commissie rapport in zake de oor
zaken van den brand van het Nederland
8Che paviljoen te Vincennee, nop een twee
de rapport, het resultaat van een onderzoek
ingesteld door den Haapschen politie in
specteur, den heer H. v. d Wijk, op ver
zoek van een onbekenden opdrachtgever,
die vermoedelijk in regeeringskringen moet
worden gezocht.
„De Avondpost" heeft de hand weten te
leggen op dit z.g. geheime rapport, een
lijvig dossier, dat behalve het verslap der
zuiver politioneele verhooren, waaraan 16
personen (getuigen) werden onderworpen,
nog bevat 39 bijlapen met opmerkingen van
den heer v. d. Wijk en een afzonderlijk ver
slag, dat opgemaakt werd van een „gemoe
delijk" gesprek met den hoofduetuigè A. E.
C. Spoormans. den waker in het paviljoen
in den nacht van den brand.
Het blad ontleent aan het rapport o.m
het volgende over het verhoor van den be
waker, den heer Spoormans:
Over de kwestie van het al dan niet in
geschakeld zijn van het lichtnet gedurende
den nacht luiden de verklaringen van dezen
getuige zeer positief en o.m. zegt hij: „Toen
alles klaar was, hebben de electriciens er op
gewezen, dat er niets anders voor den be
waker te doen viel, dan den „interrupteur
uit te schakelen, zoodat ik op ieder ge
wenscht moment in den nacht bij eiken
6chakelaar in het gebouw licht kon maken
„Ik kan", zoo gaat Spoormans verder,
„onmogelijk verklaren, ho<» bij de opgraving
van het schakelbord op den Woensdag na
den brand, waarbij alle Fransche autoritei
ten aanwezig waren, de middelste «chake-
laar in orde bleek te zijn. Dit was puur toe
val en moet worden toegeschreven aan het
losvallen van den schakelaar ten gevolge
van de hitte Ik verklaarde In den aanvang,
dat ik slechts vier schakelaars van de vijf
had uitgeslagen, doch toen de ingenieur van
olectrischen aanleg, de heer Van Doorn, dit
hoorde, drong hij zich voor mij en werd de
verkeerde conclusie getrokken, dat ik ze alle
vijf had uitgeschakeld."
Uit de verklaringen van den heer Hof
stede, hoofdmonteur der fa. Groeneveld en
Co., blijkt voorts eveneens, dat de hoofd
schakelaar doorloopend ingeschakeld s(ond,
hetgeen in overeenstemming was met de
voorschriften
Spoormans beweerde verder,- dat hij uit
Parij6 weg moest, omdat hij te veel wist.
Op 5 December d.a v is deze getuige nog
maals gehoord door de hecren v. d. Wijk
en Ruempol
Na zijn vroeger afgelegde en gelijkluiden
de verklaring (zie boven) werd zijn salaris
teruggebracht van 500 tot 300 fr. por we ik.
Om welke reden bleef hom onbekend. Deze
handeling, gevoegd bij een onaangename
ervaring ecnigen tijd later, noopten Spoor
mans zonder verwijl zijn ontslag aan te
vragen en naar Antwerpen terug te koeren.
Uit bovenbedoeld „particulier gesprek", ten
huizo van dezen getuige, blijkt n.l., dat hij,
eens op een avond, kort na het verhoor
voor den heer v. d Wijk, bezig zijnde in
het nieuwe gebouw plotseling een balk uit
de zoldering vlak naast zich zag neerstor
ten. Na dit incident, waarvoor hij nooit een
goede verklaring vond, voelde hij zich
ginds niet meer veilicr.
Spoormans deelde verder mede, dat vóór
de catastrophe zich reeds een klein brandje
als gevolg van overbelasting van het net
had voorgedaan. Hij werd over deze en
andere hem bekende zaken nimmer door
prof. dr. Thicrens gehoord.
Een opmerkelijk stuk in het dosicr
vormt dc verzameling van 39 „losse" op
merkingen van den inspecteur van politie
Van der Wijk, welke als bijlage aan zijn
rapport van verhooren zijn toegevoegd.
Er bestonden, zoo merkt de inspecteur op,
geen voorschriften t o v. het in en uit
schakelen van het lichtnet Er was een
rookverbod, doch van contróle op naleving
er van ble<»k niets.
In „opmerking 14" kenschetst hij met een
enkel voorbeeld het gebrek aan behoorlijk
toezicht op de inkomende goederen en hun
gebruik op de juiste wijze.
Elders merkt de heer Van der Wijk op,
dat Maandags na den brand een 30-tal ca
mions verscheen, om den puinhoop op te
ruimen Het was toen de heer Moojcn, die
dit voorkwam on daardoor oen onderzoek
mogelijk maakte.
De schakelkast, zoo wordt verder gezegd,
is nooit in beslag gznomen.
Op Dinsdag 25 Augustus hadden do hec
ren v. d Wijk cn Ruempol oen gesprek met
ir. De Ruiter, welk onderhoud werd bijge
woond door den majoor baron Branteen.
Ir. De Ruiter maakte bij die gelegenheid
een schetsje van de lichtleiding van het
oude paviljoen. Hij voegde er een bereke
ning aan toe en kwam tot de slotsom, dat
de leiding slechts berekend kon worden op
315 lampen, hoewel er 700 op waren aan
gesloten
DÜALMEET A.Z. 1870—DE DOLFIJN.
Amsterdam, 18 Jan. Morgen, Dinsdag,
zal van zes tot acht uur des avonds een
dualmeet worden gehouden tusschen de
zwemvereenigingen A.Z. 1870 en „de Do -
fijn" jn de zweminrichting aan den Hein-
gewesr.
Hef programma vermeldt: 100 Meter vrije
slag, 100 Meter rugslag. 100 Meter school
slag, 10 X 50 Meter vrije slag, 3 X 50 Meter
Wissel6lag voor adspiranten. Tot slot zal
een waterpolowedstrijd plaats vinden us
öcben A.Z. I en Dolfijn
DE SCHAT VAN ZAANDAM.
De helderziende mevrouw Syl
via weer te Zaandam.
Zaterdag is mevrouw Sylvia, die in ons
land bekendheid heeft verworven door haar
optreden in de bekende schatgraverij na
bij het gemeentehuis weer in Zaandam
teruggekeerd. Zij is nu vergezeld van haar
zoon, een oud-officier van het Duitsche le
ger en een zoon van een professor, die ook
in het vak schijnt te zijn. Bij haar bezoek
aan de begraafplaats, waar ook vroeger
opgravingen hebben plaats gehad, is weer
mei de wichelroede gewerkt, met het ge
volg, dat mevrouw Sylvia opnieuw tot de
overtuiging gekomen is, dat de schat daar
verborgen ligt. De helderziende heeft den
wensch geuit weer met opgravingen te kun
nen beginnen en heeft voor dit doel een
bezoek gebracht bij burgemeester Ter Laan
Bankdirecteur voor den Haagschen
politierechter
'sGravenhage, IS Jan. Dc heer D. L.,
directeur van Burgers en Co.'s bank, had
zich hedenochtend voor den politierechter,
jhr. mr. Feitb, te verantwoorden wegens
smaadschrift
Verdachte was ten laste gelegd, dat hij te
'sGravenhage op of omstreeks 15 Augustus
1931 J. H. William Stippler heeft bcleedigd,
door opzettelijk hem van daaruit per post
toe te zenden en door hem opgestelden
brief, waarin o.a. de woorden voorkwamen
„Wir wollen Ihnen diese, wenn nicht be-
trügcrische, jcdenfalls höchst unscriosc ge-
schaftsmethode ganz offen vorhaltcn und
Sie gleichzeilig ersucben solcho schmut-
zigo Handlungsweise küunftighin nicht
mehr zu begehen".
Dc politierechter vraagt don verdachte
of het nuttig was, aldus te schrijven.
Verdachte meent, dat het inderdaad het
geval was. Het aanbod, dat hij van dezen
heer Stippler had ontvangen, werd door
verdachte als hoogst onserieus beschouwd;
het rentepercentage van de aangeboden ere
dieten was daarvoor veel te hoog. Aanvan
kelijk was het aanbod op 6 gedaan, duch
dezo gelden bleken niet moer beschikbaar
en toen moest het rentepercentage 7
worden. Wie den gang van kcrkolijkc lee-
ningszaken kent zal dit moeten beamen,
aldus verdachte.
Politierechter: Maar dan hadt u hem dat
toch niet aldus behoeven te schrijven, In
zoo scherpe bewoordingen?
Verdachte: Dat heb ik uit courtoisie ge
daan.
Vervolgens wordt oen door verdachte
meegebrachte Duitsche getuige gehoord,
die echter op rriigieuzo motieven bezwaar
maakt den eed of de belofte af te leggen.
Getuig antwoordt ontkennend op de
vraag van den politierechter of hij den
brief te voren heeft gezien. Hij verklaart
echter den heer L. sinds vele jaren te ken
nen cn acht nij dezen geen opzet tot belee-
diging in dc terminologio van diens brief
aanwezig.
Dc ambtenaar van het O. M., mr. Hoek
stra, was van opvatting, dat de aangehaal
de woorden als opzettelijk gepleegd smaad
schrift zijn te beschouwen cn requireerdc
ƒ50 boete, subs. 35 d. h.
De heer L., zichzelf verdedigend, zegt
het zijn plicht te hebben geacht, om don
heer Stippler te wijzen op het onserieuze
van diens aanbod.
Wat den eisch betreft, spreker betwist,
dat opzet tot smaadschrift aanwezig was
cn hij herinnert eraan, dat deze zelfde
ambtenaar van het O. M. in een door spr.
ingediende klacht tegen prof. Brouwer bij
de Sodalitas-affaire, toon in de betreffende
vergadering prof. B. als voorzitter dingen
had gezegd aan het adres van spreker, die
hij voor zich beleodigend achtte, den opzet
niet aanwezig oordeelde.
De politierechter zal heden over een
week vonnis wijzen.
EEN SPEELHOL TE GRONINGEN.
Door de marechaussee en politio werd in
het laatst van het vorige jaar een inval ge
daan in een speelhol aan den Carolieweg te
Groningen. Het bleek, dat een caféhouder
daar met zijn huishoudster gelegenheid gaf
om het hazardspel te beoefenen.
Donderdag stonden beiden voor do Gro
ningsche rechtbank terecht. Blijkens het
verhoor werd er meermalen grof om geld
gespeeld en het café had door dit spelen om
geld een groote drukte gekregen.
De officier van justitie eischte tegen de
beide verdachten elk 200.— boete, subs. 50
dagen hechtenis.
MINISTER BEELAERTS VAN
BLOKLAND.
Donderdag 21 Januari hoopt jhr. mr. F.
Beelaerts van Blokland, Minister van Bui
tenlandsche Zaken, zijn 60sten verjaardag
te vieren.
NATIONALE EMISSIEBANK EN N.V. NA
TIONALE SPAAR- EN EMISSIEBANK.
Beslissing inzake surseance
aangehouden.
Amsterdam, 18 Jan. De Eerste Ka
mer van de rechtbank heeft de beslissing
inzake de surseance-aanvrage van de Nati
onale Emissiebank en de N.V. Nationale
Spaar- en Emissiebank aangehouden.
DE FRAUDE BIJ DE VEREENIGDE
BAKKERIJEN.
's Grovcnhage. 18 Jan Naar wij ver
nemen zal de zaak tegen den heer H. Ph.
Z. ex-directeur van de N.V. Verecnigde
Bakkerijen (verduistering van 9000 ten
nadeele zijner N.V. aan het licht gjkomen
na den geënsceneerde overval) op Dinsdag
2 Februari voor de Haagsche rechtbank in
openbare behandeling komen.
Verdediger vaT* verdacht* *6 mr. E.
Moresco.
De beide eerste dagen in
totaal 4400 bezoekers
De tentoonstelling bij Kleykamp (Den
Haag) van schilderijen en tcckeningon door
H. M. de Koningin geeft tc zion, dat haar
talent zich vooral in twee richtingen open
baart. De eerste is de pittoreske schoonheid
het heimelijke cn stil bekoorlijke van een
vertrouwd landschap. Meestal is dit land
schap Hollandsch: een zandweg met hoo
rnen op de Vel uwe, een boerderijtje, een
welvend korenland, uitloopend in eindeloos
verschiot maar met een reusachtige koren
schoof op den voorgrond; een enkele maal
vindt zij soortgelijke bekoringen in den
Elzas, zooals in Kcijzersberg, het schilder
achtige 6tadje met 15e eeuwsche huizon
in den Elzas, een interieur in Lengberg.
etc.
In het sterksto van dit werk, in verschil
lende pen en potloodteekeningon legt zij
een werkelijk ongewone begaafdheid aun
den dag: gevoel voor atmosfeer, talent om
de dingen eenvoudig en groot te zien. Do
boomstudie bij Go'rtel (66) is daar een tref
fend voorbeeld van mede door de luchtige
doorzichtige behandeling; maar ook de
schoof bij Wiescl (64) is opmerkelijk van
visie, cn bekoort in hooge mate door het
oproepen van een eindeloos ver versch'et,
het suggcreeren van ruimte. Ook het ruige
duinlandschap (85), een groote teckening.
die in eigendom toebehoort aan H. M. de
Koningin-Moeder is een verdienstelijk staal
van haar kunnen. Dan de oude den bij
Meijendcl (70) met haar verwrongen tak
ken. Monschen of dieren komen in haar
teekeningen uiterst zelden voor. Er is een
kleine krabbol, een boerenwagen met paar
den en bestuurders, dio zoer geslaagd is.
er is een teokening van oen katuil f63)
waarin vormbehandeling en détailleering
trefft-n. Dp zelfcritiek is voortdurend waak
zaam; dat blijkt wel uit de krabbeltjes
waar zij zelf „fout" naast geschreven heeft
De tweede karaktertrek, die zich in haar
werk openbaart, en meer speciaal in haar
schilderijen, is do neiging tot het roman
tische. Nader bepalend: het Duitsch ro
mantische. Iets van de Nibelungen-roman-
tiek vindt ge hier in bepaalde trekken te
rug. Het pittoreske is hier vervangen door
een behoefte naar groote, breede plastiek.
Maar het blijft te veel contour zonder m
houd. lijn zonder boweging. kleur zonder
meer Een wel krachtig opgezet schema
wordt gevuld door een to hard coloriet.
F.nergie is cr in den kranigen toets, oven
vlot als de penkrabbels, maar de meeste
schilderstukken blijven teveel in de verf
Bepaalde stukken doen echter zien, dat
het landschap haar kan meesleepcn tot een
persoonlijke visie, b.v. in 1. waar de witte
damp boven de koele gletschertoppen een
wild kokend aspect heeft.
Wanneer men enkele schilderijen, op het
Loo gemaakt, ziet (67, 79en 83) zonder den
catalogus te raadplegcn.rzoudt ge door dc
romantische kleuren nauwelijks op het idee
komen in Holland te zijn. In de partij hoo
rnen op het Loo (77) is dit weer wel het
geval. De zon op het gele blad is hier als
een spontane verheuging gezien en weer
gegeven.
S.
's-G ravenhagc, 18 Januari. Voor de
tentoonstelling van schilderijen en teeke
ningen van H.M. de Koningin in do Ko
ninklijke Kunstzaal Kleijkamp ten bate van
noodlijdende kunstschilders, blijkt zeer
groote belangstelling te bestaan. Zoowel Za
terdag op den openingsdag van 3 tot 5 uur
als gister Zondag toen do tentoonstelling
slechts van 2i uur geopend was. moest
enkele malen tot tijdelijke sluiting van do
deuren worden overgegaan, omdat do za
len reeds vol met bezoekers waren.
Het aantal bezoekers was Zaterdag ruim
2000 en Zondagmiddag nog eenigo honder
den meer, zoodat op beide middagen te sa
men ongeveer 4100 personen van hun be
langstelling hebben doen blijken. Ook lie
den liep het weer druk Aan entreegelden
en catalogi werd op beide dagen ruim
duizend gulden ten bate van het genoemde
doel ontvangen.
Nu zich in onze stad ook een plaatselijk Comité
heeft gevormd, neemt het Amersfoortsch Dagblad
ook hiervoor gaarne giften in ontvangst.
In overleg met het Nationaal Crisis - Comité en
met het Amersfoortsch Crisis-Comité is door ons
de volgende regeling getroffen
Aan ons bureau of op onze girorekening No 47910
kunnen zoowel giften voor het Nationaal-als voor
het Plaatselijk Crisis Comité worden gestort.
Men gelieve er echter bij te vermelden voor welk
Comité het bedrag is bestemd. Giften zonder nadere
aanduiding van de bestemming zullen door ons worden
afgedragen aan het Plaatselijk Crisis-Comité. Zoowel
de bijdragen voor het Nationaal als die voor het
Plaatselijk Crisis-Comité zullen in ons blad wor
den verantwoord.
DREIGENDE INVOERRECHTVER-
HOOGING OP BOTER IN
DUITSCHLAND.
Afweermaatrcgclen van het
Comité van Economisch Ver
weer.
Met het oog op de steeds in ernst toene
mende berichten uit Duitschland inzake
verge'vorderde plannen der Duitsche regce-
r.ng om tot verdere belemmering van den
boterinvoer over te gaan volgens de
'.aatste berichten zouden er reeds vooretel
len te Berlijn bij do Duitsche regeering
aanhangig zijn om het invoerrecht op boter
van 50 op 110 M. te verhoogen'kwam het
Comité van Economisch Verweer uit de
Nederlandsche Land- en. Tuinbouw Organi-
tles Vrijdagavond 15 Januari in spoedver
gadering bijeen en bceloot onverwijld tot
het nemen van afweermaatrcgelen.
In aansluiting op een vroeger geploegd
overleg heeft het comité zich onmiddellijk
tot de belangrijkste importeuregrocpcn van
Duitsche artikelen gewend.
HET DREIGEND MIJNCONFLICT.
Bemiddeling Ingoroepen.
Heerlen, 18 Jan. De burgemeester van
Heerlen heeft de bemiddeling ingeroepen
van den rijksbemiddelaar in verband met
het dreigend conflict in de mijnindustrie.
COLLECTEERENDE VROEDE
VADEREN.
Burgemeester en Wethouders en de ge
meenteraadsleden van Naarden zullen
Woensdag a.s. bij de in hun gemeente te
houden collecte voor het Crisis-comité per
soonlijk den geheelcn dag mede collectee
ren.
T allooze omstandigheden, o.a. de
vochtigheid der lucht, kunnen
de draagkracht slerk be
invloeden
Naar aanleiding van de beschouwingen
die in dc pers gewijd zijn aan hot vraagstuk
der belasting van vliegtuigen, in verband
met dc ramp van dc „Ooievaar" tc Bangkok
overkomen, heeft het Ncdcrlandsch Corrcs
pondentiebureau zich om inlichtingen ge
wend tot den directeur van den luchtvaart
dienst, ressorlcercndo onder het departe
ment van waterstaat.
Uit die inlichtingen blijkt, dat de voor
schriften welke voor de hoogste toegelaten
belasting gegeven worden, in hoofdzaak ver
band houden met de. sterkte van het vlieg
tuig. Voor ons land gelden ter zake de be
palingen vervat in de regeling „Toezicht
Luchtvaart", voortvloeiende uit onze Lucht
vaartwet. Het maximum gewicht van het
toestel hangt verder nauw samen met den
aan- en uitloop van het vliegtuig en met het
stijgvvrmogen. Bij dc beoordceling van het
vliegtuig voordat het een bewijs van lucht
waardigheid ontvangt, moet voldaan worden
aan dc volgende oischen
Het toestel moet onder normale atmosphe-
rische omstandigheden en bij normalen toe
stand van het terrein met volle belasting
geen grootcr aanloop hebben dan 300 Meter*
het moet na het verlaten van den grond in
rechte lijn doorvliegend ton minste 20 meter
gestegen zijn, wanneer het zich bevindt op
een afstand van 600 meter van de plaats,
waar de aanloop is aangevangen, cn moei
daarna blijven stijgen, een cn ander bij een
windsterkte van niet grootcr dan 1\fx meter
per seconde.
Vorder moet bet vliegtuig bepaalde vlieg
eigenschappen bezitten bij totale en gcdecl
telijke belasting en bij verschillende belas
tingstoestanden. Uit de beschikbare ge
gevens kan men het z.g. „plafond" bereke
nen, dat is het hoogste punt. dat een vlieg
tuig bij een bepaalde belasting en tij nor
malen atmospherischcn toestand kan berei
ken. Dit berekendo plafond is het theore
tisch plafond
Daarnaast kont men liet practisch plafond,
dat lager ligt dan het theoretische. Als ge
zegd. betreffen deze cischon normale cn ge
middelde toestanden. Dit blijkt ook ten dui
delijkste uit een mededeeling, opgenomen in
het bewijs van luchtwaardigheid, hetwelk
ingevolge do wettelijke voorschriften door
den luchtvaartdienst voor elk vliegtuig
wordt uitgereikt, cn dat in het vliegtuig
aanwezig moet zijn.
Deze mededeeling, die betrekking heeft op
de. in dat bewijs vermelde gegevens, betref
fendo het toegelaten gewicht, luidt ah volgt*
„N.B. Het maximum toelaatbaar gewicht
wordt berekend ten aanzien van een vlieg
tuig, dat zich voortbeweegt in droge lucht
onder oen druk van 360 mM. kwikhoogte bii
een temperatuur van 15 gr. Celsius. Dit ge
wicht mag in geen geval overschreden wor
den.','
Met van het normale en gemiddeldo af
wijkende toestanden (d.vv.z. hoogcre tempe
ratuur, lagere barometerstand), ook als go
volg van het zich bevinden op grootero
hoogte, minder tegenwind, ongunstigen toe
stand van het terrein, moet echter in de
praktijk steeds rekening gehouden worden
on daarbij komt het zeer aan op de kennis,
het inzicht, de ervaring, en de behendigheid
van den vlieger. Zoo zal een vliegtuig, om
een gemakkelijk te begrijpen voorbeeld to
nemen, van een luchtvaartterrein, gelegen
op een hoogte, die ook gerekend, naar de af
wijking van den normalen atmospherischcn
toestand, zijn plafond overtreft, niet van den
grond kunnen komen.
Zoo zal ook een vliegtuig, bij een slecht
en drassig terrein, een langeren aanloop
noodig hebben dan op een normaal terrein.
In de aangegeven hoogste belasting is dus
niets anders te zien, dan een normalen
grondslag, die den vlieger wordt gegeven,
maar waarbij hij te allen tijde te bedenken
heeft, en waarvoor hem dan ook bij de K.
L. M. zeer zeker de noodige instructies wor
den verstrekt, dat bijzondere en plaatselijke
omstandigheden van grooten invloed kun.
nen zijn en hem dus kunnen nopen, van dien
grondslag af te wijken.
Uit het voorgaande blijkt, dat men zeer
voorzichtig dient to zijn met het maken van
gevolgtrekkingen uit oen bepaalde proof,
onder zekere omstandigheden met een be
paald vliegtuig gehouden, daar dezelfde
proef met een ander, dan wel met een gewij
zigd vliegtuig, onder andere omstandighe
den, ook tot geheel andere resultaten kan
leiden.
Deze mededcelingen van den directeur
van den luchtvaartdienst van 't departe
ment van Waterstaat verdienen wel dc bij
zondere aandacht, zoo tcekont II o t V o 1 k
hierbij aan. Men weet, dat dc rijksstudie-
dienst voor luchtvaart te Amsterdam bet.
algemeen maximum voor Nederland zoowel
als voor Indië op 5230 K.G. heeft vastgesteld.
In Indio is het maximum echter officieel op
4050 K.G. bepaald.
Aanvankelijk heeft de K. L. M. zich aan
dit laatste cijfer gehouden, doch later is zij
overgegaan tot aanvaarding van het door
den njksstudiedienst vastgestelde maximum
van 5250 K.G. Naar Nederlandschen maat
staf bleef de belasting van „De Ooievaar''
dan ook 237 kilo beneden het toegelaten
maximum, volgens do Indische opvatting
echter werd dit met 363 kilo overschreden.
Uit dc incdfcdeclingen van den directeur
vun den luchtvaartdienst blijkt nu nader,
dat het door dezen dienst toegelaten maxi
mum alleen betrekking heeft op een vlieg
tuig, dat zich beweegt in droge lucht cn bij
ec-n temperatuur van 15 graden Celsius
twee voorwaarden, waaraan dc toestand in
dc tropen echter zelden voldoet Met van
hei normale en het gemiddelde afwijkende
toestanden (hoogcre temperaturen, vochtige
lucht, minder tegenwind, enz.) moet in dc
praclijk steeds rekening worden gehouden.
Men kan dus van het ongeval met „De
Ooievaar" niet afkomen met de simpele
mededeeling, dat men 237 K.G. bleef beneden
h i door den rijksstudiedienst voor de lucht
vaart in Amsterdam toegelaten maximum.
Of dit maximum zal kunnen worden ge
handhaafd toch. hangt af van de verschil
lende omstandigheden.
Nu heeft.Sillcvis, de oudste piloot der K.
L. Mreeds verklaard, dat te Bangkok het
vochtiglieidsgchalto cn dc dichtheid der
lucht veel grootcr is dan b.v. tc Medan. Op
één zijner jongste vluchten heeft hij zelfs
alle bougies moeten verwisselen. Zijn toestel
was toen ook tot het uiterste belast cn do
oiloot is steeds onder zijn maximum-hoevec!-
heid 'benzine gebleven, daar hij anders bang
was voor overbelasting.
Het ligt dan ook voor de hand. dat liet
maximum van 5250 K.G. voor Bangkok
zeker niet toelaatbaar is. In hoeverre ..De
Ooievaar', in verhand met de plaatselijke
omstandigheden, te zwaar belast was. kan
alleen een deskundig onderzoek uitwjfzen.
Dat dan tevens zal hebben na te gaan of het
wenschelijk is voor .Ierland en Indië een
zelfde maximum tc laten golden, zij het dan
ook onder de beperkingen, waarvan de
directeur van den luchtvaartdienst hiervo-
ren repte.
OUD-OVERSTE S. J. RIENKS. t
40 jaar dienst bij do admini
stratie dor landmacht
Dezer dagen is te Lausanne in den
ouderdom van ruim 70 jaar overleden de
heer S J. Rienks, gepensionneerd luitenant
kolonel van de militaire administratie van
het Nederlandsche leger
De overledene heeft ongeveer 40 jaar in
verschillende rangen hij de Nederlandsche
landmacht gediend. Hij genoot zijn oplei
ding to Kampen en was als officier van
administratie werkzaam o.m. te Nijmegen,
Woerden, in Den Helder cn te Amsterdam.
In laatstgemelde stad was hij gedurende de
eerste rnobilisatlejaren belast met de in
die dagen zeer omvangrijke functie van ad
ministrateur der zevende infanterie-brigade.
In 1917 werd hij bevorderd tot controleui
van de Inwendige administratie der corp
sen. als hoedanig hij een jaar later werd
gepensionneerd.
Ook na zij'n pensionneering bleef de heor
Rienks nog in 's lands dienst werkzaam,
daar hij belast werd mot de leiding van de
administratie in het destijds te Harderwijk
gevestigde kamp voor geïnterneerde Belgi
sche mtlitaireiL
Kunst.
