DE EEMLANDED
FRANKRIJK EISCHT 'T VOLLE POND
oTRWlNG^Ha^
JOH. DE HEER
Woensdag 20 Januari 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. «a» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e laaroani No. 173
REGEERINGSVERKLARING
VAN LAVAL
Duitschland make zich geen
illusies
DE WERKLOOSHEID IN
DE WERELD
NIEUWE MANDSJOERIJSCHE
REPUBLIEK
Licht op
4 uur 50 min.
L. J. LUYCX ZOON
GROOTE BALANS-
UIT VERKOOP
EEDZ2ZG
Piano's Orgels, Radio
AMERSFOORTSCII DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pE' 3 v°°' Amersfoort 2.10 per maand 0-75. per
u'*e,! <m" verzekering tegen ongelukken' I 0.I71/»
°05t 3 maMdtn Afzonderlijke nummert I 0.05
POSTREKENING 47910 TELFFOON 1NTERC 51J
PRIJS OER ADVERTENTIEN van l—* regels f 1.05 rnc» inbegrip van een DCWjTSnum&cr
elke regel meer f 0 25 Llefdadighelds-advertcxitlëo voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEJT1ES bl) vooruitbetaling 1—5 regels
50 oent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I*—. Bewijsnummer extra t 0.0S
Hel nieuwe „Fransche" ka*
binet voor dc Kamer.
Herstel- en ontwapenings
kwestie besproken.
Gisteren lieeft het nieuwe Fransche ka
binet Lava,}, dat na den dood van Maginot
on het aftreden van Briand nagenoeg on
gewijzigd is gebleven, daar d« vrijkomendt
plaatsen zijr» bezet door andere leden van
hel ministerie, zich aan de Kamer voor
gesteld en vond de premier gelegenheid
zijn standpunt te bepalen tegenover twee
zeer belangrijke vraagstukken: do kwestie
der Duitsehe schadevergoeding en het pro
blectn der ontwapening.
Uit. Laval's rede valt af te leiden, dat
Ie verklaring van den Duitschun rtjk&kM»
seller, die de wereld voorbereidde op de
definitieve niet-betaling der hcrstelscHui
den, de Fransche regeering niet in het
minst aan het wankelen heeft gebracht
liet Fransche standpunt is volkomen on
gewijzigd gebleven en komt nog steeds
hierop neer, dat met betrekking tot de
herstelbetalingen elke oplossing onaan
vaardbaar is. die Frankrijks rechten en
belangen! aantast. Geen offers is Frankrijk
bereid le brengen, wanneer het niet tege
1 ijker tijd zelf kan rekenen op vermindering
(zijne* schulden. Maar bovendien heeft La
val Ie verstaan gegeven, dat Frankrijk on
der meer tegenover het komende geslacht
doir plicht heeft „alle overeenkomsten af
bangelijk te stellen van een rechtvaardige
balanceering der levensvoorwaarden van
alle voiken". En hij voegde hieraan toe.
Hot noodige evenwicht zal echter ver
siOord worden, indien na overwinning van
de economische crisis een wanverhouding
tusschèn dc financieelc lasten van de af
zonderlijke -volken zou ontstaan en Frank
lijk bij de concurrentie op de wereldmarkt
in de minderheid zou zijn."
Hei wil ons voorkomen, dat juist deze
zinsnede, die er op bet eerste gezicht vrij
onschuldic uitziet, van de grootste betee
Uenis is;Laval,, premier en minister van
buitenlandsche zaken, geeft er feitelijk iD
toe de Duitsehe pers yestigde cr inmid
dels pok reeds de aandacht op dat de
herstelbetalingen niet ajleen moeten dienen
om Je door Uuitschland aangerichte scha
de te vergoeden, maar tevens om te beletten
'dat het Duitsehe volk, in vreedzame mede
dinging met andere volkeren, zijn capaci
teilen ontplooit. M.a.w.: het doel is Üuitscb
land bij voortduring klein te houden.
Ook met betrekking tot dc ontwapenings
conferentie» biedt de verklaring van Laval
nj niet bepaald gunstige perspectieven,
daar de prémier het overbekende Fransche
standpunt herhaalde, eerst veiligheid, dan
ontwapening. Dat de linksche oppositie
hierop -reageerde door „Vive Briand" te
roepen, is een aanwijzing, dat men van deze
zijde cr niet volkomen gerust over is, of
inderdaad dé vredespolitiek van Briand zal
■wonien voortgezet. Het optreden van La
val, na de'bescheiden reconstructie van zijn
kabinet, \\'ëtt:gt de vrees, dat het nieuwe
ministerie zich nog iets meer naar rechts
zal orienteeren dan het oudo kabinet en
de pessimisten duchten zelfs, dat de vredes
arbeid van Briand volkomen zal worden
vernietigd. Inmiddels is te hopen, dat Louis
Marin niet in het gelijk zal worden ge
steld: deze afgevaardigde veroorloofde zicb
namelijk de weinig kiesche interruptie:
..Thans verdwijnt dc persoon van Briand;
morgen zal dit geschieden met zijn poli
tiek"
Heeds gisteren is Laval's kabinet van so
cialistische zijde aangevallen, niet zoozeer
wegens;de Fransche herstelpolitiek, die de
socialisten feitelijk in grootc lijnen even
eens goedkeuren, al zouden zij willen, dat
de t ransche regccring niet al tc letterlijk
uaii huar rechten vasthield, waardoor het
Hitlerisme in de hand wordt gewerkt, maar
veeleer wegens het feit, dut Briand, naar
zij betoogen, uit dc regeering is wegge
werkt. Ook adri Je ontwapeningspol itiek
der regeering konden de socialisten, omdat
«lie te fanatiek is, niet hun goedkeuring
hechten; Frankrijk, zoo vreezen zij, zal duor
een dergelijke staatkunde, zoowel politiek
als moreel, in een vereenzaamde positie ge
loken. Maar overigens waren dc Fransche
socialisten, die voor een niet gering ge
deelte evenzeer nationalisten zijn, vrij ge
rmitigd, hetgeen vooral tot uiting kwam
in de verklaringen van den herkozen pre
sident der Kamer, den socialist Bouisson,
die woorden sprak, welke Laval volkomen tot
de zijne kon makeni Men kan dan ook wel
zeggen, dat althans op liet gebied der her
stelbetalingen, er met enkele uitzonde
ringen in Frankrijk een communis opinio
bestaat: Frankrijk doet er goed aan van
Duitschland het volle pond te eischen; het
is alleen bereid Duitschland bedragen kwijt
tc schelden, wonneer andere landen in de
zelfde mate afzien van hun vorderingen op
Frankrijk.
NIEUWE PRESIDENT VAN PARAGUAY.
Asuncion. 18 Jan. (V.D.) Tot president
MD Paraguay is gekozen Eusebio Ayala.
tot vice-president Casal Ribeiro.
„Het is verkeerd te rekenen op
verzwakking of moeheid van
Frankrijk"
Parijs, 19 Jan. (H N.) De opvatting \an
do Fransche regeering inzake h»*' vi a->g
stuk der schadevergoeding en d-tl «J»t out
wapening is vandaag door Lava' uiteen,;*
zet in de rcgeeringsverklaring, <ro hij m
de Kamer voorlas. Dezelfde verklaring werd
in den senaat door den ininistei van jus
tit ie voorgelezen.
LAVAL
Dc Kamer werd door den voorzitter
Bouisson geopend met een korte t .cspraak.
waarin deze eveneens dc b iit mlaiidscV
politiek besprak. Hij meende dat hij
de door zijn ambt geboden terughoudend
hcid niet te kort deed door te verklaren,
dat Frankrijk zijn aanspraken als schulde
naar niet kan opgeven zonder waarborgtn
daarvoor, dat Frankrijks sclml len in de
zelfde mate verminderd worden Frankrijk
is steeds bereid geweest zich aan tc Das
sen en zijn standpunt to herzien, echter
steeds op voorwaarde, dat daaru\cr ge
meenschappelijk wordt beraadslaag a
Frankrijk is steeds van meeningeweest,
dal plechtig tot stand gekomen verdragen
niet door een een'ijdig besluit van een dor
partijen opgezegd kunnen worden.
Laval aan het woord.
Na Bouisson nam minister president La
val het woord, die eerst het tot stand
men van zijn tweede kabinet uit-enzett
cfn de voornaamste taak van het Kabinet
op het gebied van de buitenlandsche poli-
tiek het vraagstuk der schadevergoeding
en dat der ontwapening noemde. Met be
trekking tot het vraagstuk der schadever
goeding verklaarde Laval dat de economi
sche crisis zich ook in Frankrijk doet. ge
voelen en talrijke programma's heeft doen
geboren -worden, die meer met de fantasie
dan met de werkelijkheid hebben int te
staan De wereld zoekt naar een genees
middel, doch de geopperde plannen zoeken
al te zeer naar een geneesmiddel, dat on
middellijk werkt, en een panacee is. Met
een dergelijken geestestoestanj zou ook
schrapping van do schadevergoeding» er.
oorlogsschulden in overeenstemming zijn.
Frankrijk kan geen oplossing aanvaarden
die essentieele belangen en verdrapsrech
ten van Frankrijk aantast, zonder de cri
sis te besweren. Frankrijk za! het recht op
schadevergoeding niet laten verjaren. Men
verlangt van Frankrijk een kwitantie ten
gunste van zijn schuldenaars Frankrijk
hecf^ eon dubbelen plicht. Ten eerste don
plicht tegenover de tijdgenootei van den
oorlog om niets prijs to geven van zijn te
goed zonder een overeenkomstige vorurn
dering van zijn eigen schuld Ton tweede
den plicht tegenover het komend»* geslacht,
om alle overeenkomsten afhankelijk te stel
len van een rechtvaardige balancee.ring do/
levensvoorwaarden van allo volken. Het
noodige evenwicht zal echter verstoord
zijn, indien na overwinning van do eco
nomische crisis een wanverhouding tus-
de financieele lasten van de afzonderlijke
volken zou ontstaan en Frankrijk bij de
concurcntie op de wereldmarkt in de
minderheid zou zijn. De Fransche regecring
zal bij de a.s. onderhandelingen >vcr dc
aanpassing van de oorlogssch :l»'cn aan dr
oconomisclie crisis zich streng houden aan
de beginselen, die het Fransche parlement
steeds goedgekeurd he lt Overgens wees
Laval er op. dat de economische toestand
van Frankrijk niet zoo schitterend is als
men in het buitenland gaarne beweert. Hij
gaf in verband hiermede ecnige cijfers
over den financieelen toestand',v tn Frank
rijk en do werkloosheid. Verv .lgens be
sprak hij het ontwaponingsvd'igstuk on
zeide, dat do Fransche polh'ek over dit
vraagstuk vastgelegd is in het rncmoran
dum van Juli 1931. Het meest volledig ib
de Fransche opvatting opgen unen in hoi
protocol van Genéve van 192-1, welk proto
col voor de algemeene veiligheid van
Europa echter niet van kracht is gowor
den. De in dit protocol vervatte dcnkbecl
den zijn gevolgd in het verdrag -van Lo
carno, het KeJloggpact en do algemeene ar
bitragcovereenkomsl, uun al welke verdra
gen de naam van Briand onafscheidelijk
is verbonden. Alle Franschen willen deze
beginselen handhaven en kunnen zich oen
vooruitgang slechts denken bij eerbiediging
van de verdraeen en het vork-men van
wederzijdsche hulp, aldus bij h*l bestaan
van veiligheid Het zou verkeerd zijn tv
rekenen op een verzwakking of moeheid
van Frankrijk Dc wil van Frankrijk om
den vrede te organiseeren maakt het on
mogelijk, dat van deze begin'* len afstand
wordt gedaan. L.aval besloot zijn rode niet
len wensch, dat de wil tot eenheid in
Frankrijk zich ook bij de a.s. anuerhnnde
lingen zal doen gevoelen.
De redevoeringen van Bouisson en Laval
werden levendig toegejuicht, voo«*al b»j d«
passages, waarin sprake was var. de aan
spraken van Frankrijk op schndevergoe
ding en veiligheid en ook lie passages
waarin hulde word gebracht- aan Briand,
werden levendig toegejuicht.
Be debatten
Bij het volgende debat wees Leon Blum,
dc leider der socialisten, er op. dat men d<
verklaringen van den rijkskanselier niet
al te zeer door dc bril van de persboschoij
wingen moet bezien cn fcich de vraag moe»
stellen of deze verklaringen niet tcgelijK
zijn gedaan aan den Franschencn aa.i
den F.ngelschen gezant. De rijkskanselier
heeft in den grond van de zaak uit hei
tijdelijke onvermogen tot betalen tot hei
definitieve onvermogen besloten Voor dm
rijkskanselier <?n voor Duitschland is het
vraagstuk der schadevergoeding Ja armé Je
geregeld.
Op de herhaalde protesten van ue recht-
schc en van de middenpartijen stelde Lo n
Blum de vraag, of de verschillende, regcK-
ringen van Frankrijk wel alles hebben ge
daan om de republikeinen en democraten
in Duitschland tc steunen. Indien Frank
rijk zich c^an zijn recht vastklem', begun
stipt het de propaganda van Hit lor IV
kwestie, of Duitschland dc kosten van net
herstel reeds heeft betaald, kan aan een
internationaal scheidsgerecht w or lei: voor
gelegd. De aanspraken van Frankrijk al-
schuldeischer zijn gerechtvaardigd, doch
Duitschland kan wegens zijn tegenwoor
digen toestand niet betalen. Wil je regee
ring tot de politiek van dwang of onder
panden terugkceren? Blum wensebte niet,
dat het Youngplnn eenzijdig zal worden
BRIAND.
verscheurd, doch hij wenscht evenmin, dat
het met geweld wordt opgedwongen. Ook
Blum verklaarde zich voor de ^ran^che
stelling, dat aan de Vereenigde Stoten veer:
centime meer moet worden betaald ian
Frankrijk van Duitschland ontvangt. Met
betrekking tot het ontwapeningsvraag'tuk
verklaarde Blum, dal indien de Fransch»*
regeering vasthoudt aan haar standpunt,
zooals dat in het memorandum omwikkeld
is. het de moeite niet waard zat zijn de
conferentie bijeen tc laten komen. Frank
rijk zal dan niet slechts in politiek opzicht,
doch ook intellectueel geïsoleerd staan. Ten
slotte richtte Leon Blum tot de regecring
de vraag, of zij de politiek van Briand wil
voortzetten.
De rede van Blum werd herhaaldelijk
onderbroken door levendige protesten van
rechts.
Toen Louis Marin het woord wille voe
ren, begonnen de socialisten lawaai te ma
ken. zoodat hij zich niet verstaanbaar kon
maken. Op wensch van de regeering wer
den daarop de beraadslagingen tot Donder
lagmiddae verdaagd.
In politieke kringen te Parijs werd de
rede van LavaJ druk besproken. Algemeen
was do indruk, dat l.aval zich in een zeer
krassen vorm heeft geuit, zoodat men zich
in Duitschland geen illusies behoeft te mb
ken. Klaarblijkelijk heeft Laval zich door
dezen vorra tegenover de Kamer willen bin
den en zich daardoor tevens den nood gen
steun van de Kamer voor de aanstaande
onderhandelingen willen verzekeren.
ANARCHISTISCHE ONLUSTEN
IN SPANJE
Opnieuw kerken in
brand gesloken
Madrid, 19 Jan. (V D.) In de stad Va
lencia cn in drie dorpen in dezelfde pro
vincie hebben anarchisten en communisten
gepoogd een algemeene staking te procla
meeren. Het uitbreken van de staking kon
echter nog tijdig door de politie worden
voorkomen. Het is den revolutionairen ech
ter toch nog gelukt verscheidene' kerken
in brand te steken, bommen to werpen en
belangrijke rnateriéele schade aan te rich
ten. Alleen door het onmiddellijke ingrijpen
van de brandweer en de hulpvaardigheid
der bevolking is men cr in geslaagd de
kerken van vernietiging to redden. Te
Sagunto is het eveneens tot anarchistische
uitbarstingen gekomen, waarbij 50 bovva
pende vverkloozen een dubbelpost van ie
guard ia civil overvielen en neersloegen,
terwijl andere revolutionnairen de telegraaf
cn telefoonlijnen doorsneden en weer an
dere revolutionnairen poogden een bom
aanslag te plegen op de kazerne der guar-
dia civil De anarchisten deelden vlugschnf
ten uit, waarin wordt opgeroepen om dé
guardia civil te ontwapenen, dc kerken té
bestormen, alle geestelijken cn monniken te
vermoorden, enz
Dok uit do streek rond Bilbao komen be
richten over onlusten. In het dorp Santurcc
is de kerk in brand gestoken.
Madrid, 1 Jan (V. D.) Nader wordt
wer den toestand gemeld, dat Bilbao ge
heel verlamd is door een algemeene sta
king. Ook daar heeft men gepoogd oen
klooster in brand te steken, waarbij op de
menigte moest worden gevuurd. Zoowel te
Bilbao als te dezer stede hebben botsingen
plaats gevonden tusschen carlisten aan den
cencn, republikeinen aan don anderen kant
Parijs 19 Jan (H N.) Te Bilbao, waar
dezer dagen bij politieke onlusten reeds vier
personen gedood werden, zijn communisten
1e bureaux'van een katholiek dagblad bin
nengedrongen, waar zij alles vernielden. De
meubels werden op straat geworpen. De al
gemeene staking duurt voort. Aangezien
ook de bakkers staken, is geen brood ver
krijgbaar. Politie cn soldaten moesten her
haaldelijk ingrijpen.
Mededeeling van het Inter
nationaal Arbeidsbureau
G e n v e, 18 Jan. (V D.). Het Intcrnatio
naai Arbeidsbureau heeft Maandag een
overzicht gepubliceerd van de ontvvikke
ling der werkloosheid van 1930 tot 1931,
waarbij het volgende wordt geconstateerd
Engeland van 2.3ÖO.OOO tot 2.000.000 12
Oostenrijk van 237.000 tot 273.000 15
Duitschland v. 3.900.000 tot 5.300.000 34
Italië van 550.000 tot 909.000 =63
Zwitserland van 34.000 lot. 58.000 66
In de Vereenigde Staten is het aantal
werkloozen toegenomen met 30 in Po
len met 24 en in Frankrijk met 56
BUITENLAND.
Krasse rcgeeringsverklaring van Laval.
(Eerste blad, pag. 1).
Do ongeregeldheden in Spanje.
(Eerste Blad, pag. l.J
liet Centrum tegen de Nazi's.
(Eerste Blad, pag. 2)'.
De strijd om den datum der conferentie
van Lausanne.
(Eerste Blad, pag. 2),
De toestand in Britsch IndiO.
(Eerste Blad, pag. 2).
De eisch in het Lubccksche drama,
(Eerste Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
De Iluagschc Raad besluit 5 milliocn te
leenen. Tweede Blad, pag. 3V
Grootc brand tc Eindhoven.
(Tweede Blad, pag. 3)v
Justitieelc invul bij do Tribune.
(Tweede Blad, pag. 3).
Ont«lngaanvrago der wethouders Do
Zeeuw en Brautigam.
(Tweede Blad, pag. 1).
Relletjes te Sittard in verband mot dc
afschaffing van het carnaval.
(Tweede Blad, pag. 2V
STADSNIEUWS.
Uitvoering spceltuinvorconiginj ..Het
Leusderkwartier."
(Eerste Blad, pag. 3)
Beduchtheid in Rus
sische kringen
M 0 6 kou, 18 Jan. (V.D.) Naar het tcle
graafagentschap van de sovjet unie meldt,
is tusschen de vertegenwoordigers van de
provincies Tsitsikar. Moekden en Kirin
overeenstemming bereikt over de vorming
van de nieuwe Mandsjoerijsche republiek,
die op 11 Februari te Moekden zal worden
uitgeroepen.
Volgens een verder bericht zou Binnen
Mongol ié zich bereid verklaard hebben zich
aan te sluiten bij de Mandsjoerijsche repu
bliek en den Mandsjoerijschcn 6taat t<> on
dereteunen Binnen-Mongolié zal zijn be
stuur verplaatsen naar Haigar.
Dit bericht heeft in Moskou opzien ge
haard aaneezieri men fn de aansluiting
van Mongolié bij de Mandsjoerijsche re.pu
bliek een versterking ziet van den Japan
schen invloed in dat gedeelte van Mongolië,
dat vroeger onder Russiechen invloed stond.
Medegedeeld door het K X.M.L tc De Bilt:
Hoogste barometerstand 7S2.1 tc Weenen*
Laagste barometerstand 744.1 te Jan
Mnyen.
Verwachting* Meest zwakke wind uit
Zuidelijke richtingen, nevelig tot half be
wolkt, weinig of geen neerslag, lichte vorst
des nachts, overdag zelfde temperatuur.
Dc hooge drukking handhaaft zich in O.
Duitschland en Polen cn dc Oostelijko win
den brachten in West en Zuid Duitschland
en ons land opklaring. De lucht is echter
up meer dan 2 K M. hoogte nog #rij wartn
en vochtig in de onderste lagen, zoodat ner
gens meer dan enkele graden vorst voor
kwamen en voorloopig. slechts lichte vorst
in den nacht te wachten is. Een nieuwe
daling bij IJsland doet aanhouden van het
zuchte weer op dc Britsche eilanden on in
Scandinavië verwachten met tijdelijk ecni-
gc opklaring in Scandinavië. In Ahisco viel
in twee dagen 80 m.M. neerslag, grooten-
deels sneeuw. Op de Britsche eilanden viel
rnatig regen.
Langestraat 49-51 Tel. 190
tegen voor U zeer voordeelige prijzen
L<xao£S7/3. 00.7Yr^2ftA
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Onze orgels, piano's zijn juist iets
beter dan anderen en goedkooper.
KINGSFORD SMITH IN AUSTRALIË
AANGEKOMEN.
Recordvlucht van twaali dagen.
Londen, 19 Jan. (V.D.) Kingsford Smith
is na een record-vlucht van twaalf dagen
met de luchtpost uit Engeland te Port Dar
win in Australië aangekomen.
Kingsford Smith hoeft het verzoek gekre
gen, een candidatuur voor het Australische
parlement te willen aanvaarden voor de
United Australian Party in het district Rast
Sydney, waar een tusschentijdsche verkie
zing moet worden gehoudea.
