AHEDSFOORTSCH DAGBLAD
DE POSITIE VAN ZWOLLE EN DORDT
Donderdag 21 Januari 1932
DE EEMlANDËft"
30e Jaargang No. 174^
DE BURGEMEESTERS OVER
HUN GEMEENTEN
Overijssel's hoofdstad treft
dekkingsmaatregelen
DERDE BLAD
OPLICHTING VAN f 65.000
STEUNT ALLEN NAAR VERMOGEN
EEN DEVIEZEN-CLEARING
In Dordrecht ondanks crisis,
vooruitgang van het
havenverkcer
De Burgemeester der gemeente Zwolle
mr. dr. L A. van Roy en heeft aan het pers
bureau Vaz Dias, naar aanleiding van tot
hem gerichte vragen omtrent den toestand
van zijn Gemeente, verklaard, dat de cri
sis zich in 1931 ten aanzien van de belas
tingen nog niet heeft doen gelden. Wel was
dit echter het geval ten opzichte van de
ondersteuning aan behoeftigen, waaronder
uitgetrokken workloozen, waarvoor een be
drag van bijna 70.000 gulden meer noodig
is dan oorspronkelijk was geraamd, d.w.z.
ongeveer het dubbele.
„Zwolle heeft wei
nig industrie al
dus mr. van Roy en
cn zal daarom
niet in dezelfde ma
te als indnstriege-
meenten den in
vloed van de crisis
ondervinden. Wel
zijn ook in deze ge
meente op enkele
fabrieken arbeiders
ontslagen en wordt
■p andere slochts
vier dagen per week
gewerkt.
Dr. 1. H. van Re jeu. Hot aantal geor
ganiseerde workloozen bedroeg in Decem
ber 5.23 tegen.310 in December 1930, een stij
ging dus van ongeveer GS Over 1930 is
aan kosten van werkverschaffing uitgege
ven ongeveer 71000 gulden; voor 1931 was
begroot 60.000 gulden, waarvan tot 15 De
cember ongeveer 15.000 gulden was uitge
geven.
Het subsidie aan wei kloozcn-kassen be
droeg over 1930 11.000 ongeveer, wélk be
drag in 1931 ongeveer 20.000 bedraagt.
Wegens uitkeering aan behoeftigen in geld
werd over 1930 uitgegeven ongeveer 97.000
wa-ironder ongeveer 26.000 aan uitgetrok
ken georganiseerde workloozen, terwijl over
1931 ngevcer 112.000 wordt uitgegeven,
waaronder ongeveer 40.000 aan uitgetrok
ken -eorganiseerde werkloozen.
Productieve werkverschaffing me.ende
de Burgemeester is voor dc bestrijding
der werkloosheid tn.i. liet meest geschikt.
De werkloozen in deze gemeente worden
voor een deel tewerk gesteld bij de Rijks
werk verschaffing in het Stapliorstcrvcld en
dergelijke ontwaterings- en ontginnings
werken."
Met betrekking tot de begrooting voor
1932 verklaarde mr. van Roycn bet vol
gende:
De Begrooting voor 1932 wijst een tekort
aan. Door Burgemeester en Wethouders zijn
tot dokking daarvan, naast de aanwending
van eenige bedrijfsrëservës, de volgende
maatregelen voorgesteld:
le. heffing van 50 opcontcn op de ver
mogensbelasting,
2e. verhooging van het aantal opcenten
op de personeele belasting van 110 tot 135,
3e. vermindering van het aantal z.g. bo
ventallige onderwijzers cn
4e. verhaal op het gemeentepersoneel
van een bijdrage voor eigen pensioen ad
3.%'\
Verder verklaarde de Burgemeester van
Zwolle dat de kaspositie van zijn gemeente
in het afgeloopen jaar geen noemenswaar
dige verandering ondervindt. Het eindcijfer
van den gewonen dienst tier gemeentebe-
grooting voor.de jaren 1930 en 1931 was
respectievelijk 1.678.203.93 en 1.704.804.38
terwijl dat voor de ontwer pbegrootilig voor
1932 1.853.1 J 1.83 bedroeg. Het verschil tus
schen dc jaren 1930 en 1931 is slechts ge
ring. Het eindcijfer voor 1932 is echter on
geveer 150.000 gulden hooger dan voor 1931.
Deze verhooging is voornamelijk toe to
schrijven aan meerdere ondersteuning aan
behoeftigen en werkloozen. onderwijs en
onderhoudsuitgaven.
„De nieuwe wet op de financieele verhou
ding tusschen het Rijk en de Gemeenten
heeft de gemeenten ten aanzien van haar
bewegingsvrijheid bètreffonde de heffing
van belasting op het inkomen stellig meer
gebonden. Do practijk heeft wel uitgewezen
dat die vrijheid haar bezwaren had. Nu de
gemeenten door de crisis voor grootere uit
gaven staan, doet deze gebondenheid zich
meer gevoelen.
Practise!) zijn er thans slechts twee bron
nen: Opcenten gemeentefondsbelasting en
opcenten personeele belasting. Voor beide
is, wettelijk en feitelijk- de grens spoedig
bereikt. Mijns inziens blijft dan nog slechts
over opvoering van de bedrijfswinsten of
beperking van de bemoeiingen der gemeen
ten".
Ten opzichte van de naaste toekomst zijn
de verwachtingen niet opwekkend. De han
del zal zeker niet minder dan in andere
plaatsen van de algemeene malaise te lij
den hebben,' terwijl ook het doorgaand
scheepvaartverkeer, dat in Zwolle zeer
groot is, de terugslag ernstig zal gevoelen.
Zwolle is het. middelpunt van een uitge
strekt. landbouwgebied en juist de land
bouw, aldus besloot de Burgemeester
van Zwolle wordt in deze tijden wel zeer
zwaar getroffen."
In Dordrecht: ondanks crisis
vooruitgang van het haven-
verkeer.
„In vergelijking met het vorige jaar is
de algemeene toestand in deze gemeente
ongunstiger geworden" ving de heer P.
L. de Gaay Fortman, burgemeester van
Dordrecht, de beantwoording aan der vÉa-
*gen, welke het persbureau Vaz Dias tot
hem gericht heeft.
„Dit is ook vrijwel niet anders mogelijk.
Dordrecht, hoewel op een eiland gelegen,
neemt ten aanzien van andere gemeenten
geen uitzonderingspositie in. Door de over
al diep ingrijpende wereldcrisis hebben ook
dc Dordtsche industrieën gebrek aan work.
In zeer sterke mate doet zich dat voor bij
do metaalindustrie, terwijl mede zwaar
wordt getroffen de sleep- en Rijnvaart door
het gering aanbod van vracht. Do handel
drijvende middenstand ondervindt, de na
doelen van do verminderde koopkracht der
ingezetenen dezer gemeente en die van de
omliggende plaatsen.
De werkloosheid is belangrijk toegeno
men en komt vrijwel overeen met die van
eind 1923. Het aantal werkloozen bedraagt
than3 2008 tegen 1081 in 1931 i December),
een toeneming dus van bijna 90
Een deel der werkloozen is tc werk ge
steld bij de grondwerken in den Biesbosch-
poldor, terwijl verder werkloozen werden
geplaatst bij de Rijkswerkverschaffing in
Drenthe. De ten Jaste der gemeente komen
de kosten voor werkverschaffing en onder
steuning aan werkloozen bedraagt onge
veer 325.000 over 1931 tegen 82.000 in
1930.
De inpolderingswerkcn in den Biesbosch
loopen ten einde; cr zal nog werk zijn te
vinden voor ongeveer honderd werkloozen
tot ongeveer Mei 1933. Deze inpolderings-
werken zijn gebleken een zeer geschikt ob
ject te zijn voor tewerkstelling van werk
loozen. Bestrijding der werkloosheid door
werkverschaffing verdient aanbeveling".
De Burgemeester noemde den financlee
len toestand der gemeente niet ongunstig.
„Die toestand vervolgde hij wordt mo
menteel geheel behcerscht door de groote
uitfaven voor armwezen en werkloosheid.
Wel geeft het Rijk een bijdrage in de kos
ten van stóuipverleening, maar die steun-
verleening beperkt zich tot enkele groepen
De financiöi der gemeente zijn de laatste
jaren versterkt door extra-stortingen in de
reserve- cn vernieuwingsfondsen der be
drijven en door meer uitgaven voor buiten
gewone werken, waarvoor had kunnen wor
den geleend, direct te bestrijden uit do ge
wone middelen. Verder is door dc gemeente
in 1926 overgegaan tot de instelling van een
fonds voor algemeene doeleinden. In dit
fonds zijn gestort de voordeelige saldi der
rekeningen 1325 tot en met 1930. Een ge
dceltc der crisisuitgaven kan uit dit fonds
worden bestreden. Het zal voor deze ge
meente dan ook niet noodig zijn voor dek
king van dergelijke uitgaven geldleen ineen
op korten termijn aan te gaan
beheeraebt door het verdere verloop van de
wereldcrisis. Komt er in den chaotischen
toestand eenig licht, dan zal dit zeker ook
aan den algemeenen toestand van Dor
drecht ton goede komena.
Als een lichtpunt voor deze gemeente
kan tenslotte nog worden opgemerkt, dat,
waar in andere havens achteruitgang valt
te constateeren, onze zeehaven in 1931 in
bcteekenis is toegenomen. In 1930 kwamen
binnen 205 zeeschepen, metende 615.86S M3.;
in 1931 tot en mot September 316 zeesche
pen, metende 664.676 M3.
P. L. DE GAAY FORTMAN.
Inzake de wet, .regelende dc financieele
verhouding tusscbcn liet Rijk en de Ge
meenten, kan ik, mede in verband met de
meeningen, welke reeds zijn geuit met be
trekking tot de korting op de uitkeering
ingevolge het ingediende wetsontwerp, kort
zijn. Naar mijn rneening vcrkeèren de ge
meenten in dezen crisistijd, in een gunsti
ge omstandigheid door de eerste jaren ver
zekerd te zijn van een vaste uitkeering uit
het gemeentefonds. Op dien grond kan dan
ook niet anders worden gezegd dan dat de
wet voor de gemeenten goed functioneert."
Met betrekking tot dc bestrijding der
werkloosheid, verklaarde de burgemeester
van Dordrecht, dat het in de bedoeling ligt
openbare werken te doen uitvoeren, waarbij
veel kan worden verloand en deze te doen
voorgaan boven andere werken. Tevens zul
len werken voor werkverschaffing worden
uitgevoerd, die anders nog eenigen tijd zou
den worden uitgesteld.
De heer de Gaay besloot zijn verklarin
gen aldus:'
„Aan het uitspreken van verwachtingen
voor de naaste toekomst ten opzichte van
de industrie, den handel en de scheepvaart,
w ensch ik mij niet te wagen. Alles wordt
Vonnissen der Rotterdam-
sche rechtbank
Rotterdam, 19 Januari. Dc recht
bank alhier heeft vandaag uitspraak ge-
dam in de zaken van den 36-jarigcn koop
man A. O., den 46-jarigen koopman A. W.
le R. en den )4 jarigen kantoorbediende A.
L. B. allen gedetineerd, die terecht gestaan
hebben m verband met de oplichting van
den heer B. E. Ruys \oor een bedrag van
65.000.
De man, die in deze oplichtingsaffaire
op den voorgrond gekomen was, was O., die
aanvankelijk don heer RuIJs had bewogen
tot afgifte van een klein bedrag aan geld
om O. die zich voordeed als een werkloos
kellner wien een betrekking was aangebo
den, ia staat te stellen, zich passende klee-
uipg aan te schaffen L*ter was O. weer
gekomen met een verhaal, dat hij een pen
sion kon overnemen. Jat echter verbouwd
moest worden en opnieuw ingericht. Ook
hiervoor wist hij geld los te krijgen. Maar
de groote slag werd geslagen, nadat een
ianto van O. uit Arnemuide» ten tooneele
was gevoerd. Deze tante zou O. een obliga
tie van The Rocky Island Company hebben
gegeven en O. had dit stuk verkocht aan
een geponsionneerd Indisch ambtenaar, die
nu echter in gebreke bloef do koopsom te
betalen. Hierover was een procos aange
spannen, dat tot in hoogste instantie word
gevoerd. Gewichtige stukken van de arron
dissementsrechtbank te Leeuwarden, het
Gerechtshof te Leeuwarden en van den
Iloogen Raad der Nederlanden moesten
dienen om een schijn van waarheid aan de
beweringen van O. te ge«en. In zooverre
was hem dit gelukt, dat de heer Rufjs tel
kens opnieuw geld had voorgeschoten orn
het voeren van dit proces mogelijk te ma
ken. Met het geld, dat verkregen was met
behulp van do mindergrootsch opgezette
oplichting, had dit wel 65000 bedragen,
aarvoor O zich na zijn handlangers te
hebben betaald, villa's te Domburg had
aangeschaft Hel aandeel van Lo R. was
geweest, dat hij het adres van don heer
Ruijs als dat vi.ui een philantroop had ver
strekt. Van elke geslaagde oplichting had
hij zijn aandeel ontvangen en zelfs toen er
kwestie was gerezen tusschen O. cn Le R.
toch maandelijks een zeker bedrag ontvan
gen. A, L. B, ten slotte had de verschillen
de gerechtelijke stukken geschreven en
zoodoende de oplichting mogelijk gemaakt.
Do rechtbank heeft allen schuldig ver
klaard en veroordeeld O tot 1 jaar en 3
maanden gevangenisstraf, Le R. tot 1 jaar
en 3 maandden gevangenisstraf en B. tot 9
maanden gevangenisstraf met aftrek der
preventieve hechtenis.
VERVOER VAN DIEREN PER
VRACHTAUTO.
Vragen van het
Van der Bilt.
Kamerlid
Het Tweede Kamerlid ir. van der Bilt
heeft aan den Minister van Waterstaat de
volgende vragen gesteld:
1. Is het den Minister bekend, dat dc rc
gelmatig verschijnende rapporten van de
Veevervoerinspectie, ingesteld door de Corn
missie A. 1. (Vervoocrbelangen) van de Ne-
derlandsche Vereëniging tot bescherming
van dieren, herhaaldelijk klachten bevat
ten over het vervoer van dieren per vracht
auto?
2. Is de minister niet van meening, dat
dan ook naast de wettelijke bepalingen, die
voor een richtig vervocer op den spoorweg
gelden, noodzakelijk zulke behooren te wor
den vastgesteld, die een goed vervoer van
dieren op andere wijze voorschrijven?
3. Zoo ja, is hij bereid spoedig gevolg
tc geven aan liet voorstel der commissie
Patijn, op blz. 15 van haar rapport over
de' regeling van het openbaar goederenver
voer per vrachtauto gedaan, opdat dieren
mishandelingen, als in de rapporten, onder
1 vermeld, door oordeelkundige maar te
vens strenge wettelijko voorschriften voor
komen worden?
STAKING TE HARLINGEN OPGEHEVEN.
Een compromis.
Maandag zijn ton stadhuize te Harlingen
besprekingen gevoerd tusschen partijen
betrokken bij het conflict in de haven van
-Harlingen.
De bespreking stond onder leiding van
den Rijksbemiddelaar den heer Westerdijk
van Groningen.
Nadat de bespreking aanvankelijk geen
resultaat had opgeleverd, is gisteren
naar men aan het Handelsblad nader
uit Harlingen seint de staking opgehe
ven. Beide partijen zijn tot een compromis
gekomen.
Nu zich in onze stad ook een plaatselijk Comité
heeft gevormd, neemt het Amersfoortsch Dagblad
ook hiervoor gaarne giften in ontvangst.
In overleg met het Nationaal Crisis - Comité en
met het Amersfoortsch Crisis - Comité is door ons
de volgende regeling getroffen:
Aan ons bureau of op onze girorekening No 47910
ktmnen zoowel giften voor het Nationaal-als voor
het Plaatselijk Crisis Comité worden gestort.
Men gelieve er echter bij te vermelden voor welk
Comité het bedrag is bestemd. Giften zonder nadere
aanduiding van de bestemming zullen door ons worden
afgedragen aan het Plaatselijk Crisis-Comité. Zoowel
de bijdragen voor het Nationaal als die voor het
Plaatselijk Crisis-Comité zullen in ons blad wor
den verantwoord.
CONTACTCOMMISSIE IN HET
MIJNBEDRIJF.
Heerlen, 20 Jan. Do contactcoramie-
öie van het mijnbedrijf is Vrijdagmorgen
bijeen geroepen voor een vergadering te
Heerlen. Dc volgende punton worden be
handeld:
le. Een schrijven van de particuliere
mijnen d.d. 30 Dec. '31. houdende kennis
geving van de opzegging der loonovereen-
komet tegen 1 Februari 1932.
2e. Het rapport der pensiooncommlssle
d.d. 15 Jan. '32.
3e. Een schrijven van den R.K. Mijnwer-
kersbond d.d. 18 Jan. '32 met bijgevoegde
resolutie.
ie. De verlofsregeling
NOTARIS VAN BOMMEL VAN VLOTEN f
Groningen, 20 Jan. Te Groningen is
overleden in den leeftijd van 76 jaar de
oudste notaris, W. van Bommel van Vlo
ten.
Do beer Van Bommel van Vloten is. te
Oosterhout geboren op 1 Juli 1855. Hij was
candidaat-notaris to Elat en werd op 3
April 1S83 notaris te Groningen. Hij heeft
vele jaren opgeleid voor het notarieel exa-
men.
Eenige jaren geleden is hij tot officier in
dc orde van Oranje Nassau benoemd.
INBRAAK.
's-Gravenh'ago, 20 Jan. In den pacht
van Maandag op Dinsdag is ingebroken in
een perceel aan het Lange Voorhout, waar
in zijn gevestigd de kantoren van de Na
tional City Comp. of New-York en van mr.
W. Men verschafte zich toegang door open
schuiving van con raam aan de straatzijde.
Het gehcele kantoor der National City
Comp. werd doorzocht Daar werden ont
vreemd 24 aandeolon van de Nedorlandsche
Beleggingstrust (elk aandeel ter waarde
van ongeveer 350.In het kantoor van
mr. W. werd een schrijfbureau opengebro--
ken, doch niets ontvreemd.
DE „WAPENINDUSTRIE" IN
NEDERLAND.
Do Fransclie militaire
taché.naar Krimpen.
at-
Naar het Handelsblad ter oore komt zal
de Fransche militaire attaché te 's-Gra-
venhage a.s. Donderdag in bet bijzijn van
conlge officieren van het. departement van
defensie (overste van Voorst tot Voorst en
overste Oudendijk) een bezoek brengen
aan de opslagplaats van het materieel van
de H. I. II. Siderius te Krimpen a. d. JJs
scl, ten einde aldus in de gelegenheid ge
steld te worden op grond van eigen aan
schouwing te constateeren wat er nu wer
kelijk daar aanwezig zou zijn. Dit in ver
band met dc verbalen die in een deel der
Fransche pers met zulk een hardnekkig
heid de ronde blijven doen.
OVERSPANNEN HUURDER.
Zijn huisbaas met een klomp
bewerkt.
Op den Amsteldijk te Nieuwer Amstel
ontstond Dinsdagmiddag twist tusschen 'n
huiseigenaar, die de huur in ontvangst
kwam nemen en een bewoner aldaar. Op
een gegeven moment liep deze twist zoo
hoog, dat laatstgenoemde zijn tegenstander
met een klomp een slag op het hoofd toe
bracht, waardoor een groote gapende won
do ontstond. Do gewonde werd per auto
naar een geneesheer vervoerd, die een voor
loopig verband legde. De driftige bewoner
had het zoo op zijn zenuwen gekregen dat
hij de boel thuis begon kort en klein te
slaan. Vier man waren tenslotte noodig
om hem in bedwang te houden. Hij ver
keerde in een dusdanigen overspannen toe
stand, dat hij tor observatie naar een zie
kenhuis moest worden overgebracht.
(Msb.)
KIND DOOR TRAM OVERREDEN.
Winschoten, 20 Jan. Bij de halte
Vlagtwedder Veldweg van de stoomtram
naar Groningen heeft hedenmiddag een
ernstig ongeval plaats gehad. Een onge
veer 5-jarig jongetje, dat daar vlak bij de
rails speelde, sprong plotseling van uit de
greppel, waarin hij zich bevond, op de rails
toen de tram ongeveer tien M. van hem
verwijderd was, met het gevolg, dat het
kind werd overreden, en verpletterd.
Dc regeering heeft de adviezen
gevraagd van eenige voor*
zifters van Kamers van
Koophandel
'6 G r a v e n h a g c, 20 Jan. In verband
mqt hot voornemen tot bet tot stand bren
gen van een deviezen-clearlng tusschen ona
land on verschillende andere landen, waar
deviezenvorordeningen bestaan, kwam ona
nog ter oore, dat de regeering de adviezen
heeft ingewonnen over deze aangelegenheid
van de voorzitters van de Kamers van
Koophandel on Fabrieken tc Amsterdam,
Rotterdam, 's Gravenhage, Tilburg cn Twen-
to. In hun rapporten hebben dezè voorzit
ters uitvoerige mededeclingcn gedaan over
de moeilijkheden, waarmede de Nederland
sche handel in hun district te kampen had
tengevolge van de deviezen-verordeningen
in het buitenland cn de wenschelijkhcid be
toogd op korten termijn tot een regeling
to komen. In liet algemeen achtte men bet
noodzakelijk in de eerste plaats regelingen
to treffen met de Staten in Oost- en Zuid*
Europa, in het bijzonder dö Donaustaten,
alsmede met de Scandinavische landen.
Naar ons voorts werd verzekerd, Is het
besef der noodzakelijkheid van een derge-
lijko regeling hier te lande niet voortgeko
men uit angst voor de Noderlandsche va^
luta.
Voorts is als het doel der betrokken re
geling natuurlijk niet te zien het scheppen
van een mogelijkheid om den Nederland-
schen exporteur te beschermen tegen wan
betaling. Met deze civielrechtelijke zijde kan
de overheid zich uiteraard niet inlaten. Men
kan echter wel door een clearing-systeom
de-moeilijkheden van de xleviezenbeperklng,
waartegenover ook do dehiteur, die van
goeden willo is, machteloos staat, vermij
den.
Maatregelen als hier bedoeld zijn reeds
door .verschillende landen getroffen,' o..a,
door Zwitserland, Hongarije, Polen en Ita
lië. Deze overeenkomsten zouden natuurlijk
in meerdere of mindere mate,tot voorbeeld
kunnen dienen voor do Nederlandsche re
geling.
In de hier genoemde landen heeft men
een steteel georganisoerd, waarin de cen
trale bankinstelling een overeenkomst sluit
met de centraJe bank van het andere land.
De vorderingen, welke de exporteurs an
dc beide landen hebben, worden door hunr
eigen centrale bank uitbetaald, welke met
de centrale bank van het andere land in
clearing staat
Het ligt in de bedoeling in bet begin een
dergelijke overeenkomst te sluiten met drie
of vier landen. Overigens staan de bijzon
derheden van deze regeling nog in ge^n
enkel opzicht vast en konden ons ter be-
voegder plaatse ook geen nadere mededee-
lingen worden gedaan.
CRISIS-COLLECTE TE BOTTERDAM.
Een inzameling ten bate van het Crisis-
Comité te Rotterdam gehouden, heeft mee?
dan 30.000opgebracht Reeds staat vast
dat het definitieve totaal nog aanmerkelijk
hooger zal zijn dan genoemd bedrag.
MINISTER REIJMER NAAR ROER
MOND.
Naar wij vernemen zal de minister van
Waterstaat zich a.s. Zaterdag naar Roer
mond begeven teneinde de plechtige inge
bruikstelling van de hoogspanningslijn
Staatsmijn Maurits te verrichten.
SCHIPPERSKNECHT VERDRONKEN.
Te We'.sura (gem. Olst) ter hoogte van
café „Dc Engel" is de knecht van schipper
Stallinga van Rotterdam, Vonk geheeten,
over boord gevallen. De sleepboot voer met
zes bevrachte schepen dep IJsel op. Na
twee uren vergeefs zoeken en dreggen
moest men verder varen.
GEWEIGERDE ZAALRUIMTE.
's-G r a v e n h a g e, 20 Jan. Naar wij ver
nemen heeft ook de directie van de De
Twee Steden-Palace aan het Buitenhof ge
weigerd een zaal beschikbaar te stellen
voor de vergadering der Nationaal-"Socialis
tische Nederlandsche Arbeiderspartij, welke
tegen morgenavond uitgeschreven was.
