amërsfóoktsch bagbxab
Zaterdag 23 Januari 1932
-DL CEMLANDER"
SCe Jaargang No. 178
VIERDE BLAD
SARIN'S AANVAL OP
DÜITSCHLAKD
Ook Herriot komt op voor
Frankrijks rechten
JAPAN ZENDT CHINA EEN
ULTIMATUM
FRANKRIJKE PREMIER
NAAR LONDEN?
DE BEWAPENING VAN BELGIE
REVOLUTIONAIRE STAKING
IN SPANJE
Troepen en oorlogsschepen
gezonden
BEWEERDE DUITSCHE
BEWAPENING
GEVAL-K0RS IN DE
BELGISCHE KAMER
Interpellatie niet voor
2 Februari
AFGRIJSELIJK DRAMA
„Het is de plicht der regee--
ring niet toe te geven"
Parijs, 21 Jan. (V.D.) Bij de voorzet
ting van de debatten in de kamer, stelde
afgevaardigde Marin vast, dat de herstel
betalingen berustten op de oorlogsschuld-
elausule. Zij zijn het toeken van de sehukl
van Duitsehland aan den wereldoorlog en
mogen alleen al daarom niet worden opge
geten. De internationale commissie van on
derzoek, die door Blum is voorgesteld, is
nutteloos, want de financieele commissie
van de kamer kan gemakkelijk te allen tij
de het bedrag vaststellen, dat Duitsehland
tot dusverre betaald heelt. Frankrijk heeft
jn werkelijkheid tot dusverre nog geen 1%
ontvangen van wat men het schuldig is.
Amerika heeft tijdens den wereldoorlog ver
klaard, dat Frankrijk zijn legers in de weeg
schaal moést werpen en dat het zelf met
zijn geld ter beschikking stond. Toentertijd
heeft men in Frankrijk nog niet geweten,
dat dit géld eens met rente tcruggeëischt
zou worden. De spreker stelde aan de hand
van de builenlandsche handelsbalans van
Frankrijk en Duitsehland de bewering op,
dat niet Duitsehland arm is, maar Frank
rijk en dat niet Duitsehland financieele on
dersteuning noodig heeft, maar Frankrijk.
Duitsehland heeft zich, aldus spr. verder,
op een werkelijk ontzaggelijke wijze bewa
pend, vooral op het gebied van de lucht
vaart, waar dc strijdkrachten bijna die van
Italië in den schaduw stellen. Er is geen
volk, bij hetwelk de revanchegeest zoo on
derhouden wordt als in Duitsehland. Het is
de plicht der regeering niet toe te geven aan
dit Duitsehland.
In aansluiting hierop wees Herriol er op,
dat het uitgangspunt van de debatten de
verklaring van den rijkskanselier moest
zijn, waarin hij dcii wil tot uitdrukking
heeft gebracht, dat geen herstelbetalingen
meer zullen worden verricht. Deze opvatting
is voor alle volkeren onaanvaardbaar, welke
leven in de achting der verdragen. Het ge
weid der wapenen lean alleen vervangen
worden door oprechtheid. (Bijval op alle
banken).
Onder hilariteit las Herriot vervolgens
eenige passages voor uit dc Haagsche over
eenkomst, waarin Duitsehland zijn spijt tol
uiting brengt, dat de mogelijkheid, dat liet
voornemens-zou zijn het plan te verwoesten,
ook maar ter sprake is gekomen. Op 12
Maait 1020 heeft rijkskanselier Bruiting in
den Rijksdag eveneens zijn teleurstelling
over deze veronderstelling uitgesproken. Er
bestaat op het oogenblik in Duitsehland
weliswaar veel ellende, maar wat voor het
oogenblik waar is, is zulks nog lang niet
voor de toekomst. Men moet Duitsehland
voor den duur der crisis helpen, maar alleen
onder voorwaarde, dat hot rijk eens even
grootmoedig tegenover Frankrijk zal zijn.
Het is zeer wel mogelijk, dat do crisis in
Frankrijk h et hoogtepunt eerst bereikt,
wanneer Duitsehland die reeds overwonnen
heeft. Wat het Youngplan betreft, men
moet bedenken, dat geen verdrag eeuwig is
en dat het Youngplan onder voorwaarde,
dat de gehcele wereld, van de crisis verlost,
een tijd van voorspoed zou beleven, is op
gesteld. In werkelijkheid is het tegendeel
gebeurd. Toch mag echter geen verdrag een
zijdig worden opgeheven.
OOK IN HET RIJKE AMERIKA
DE BANKCATAS
Duizenden spaarders wachten voor het ge
particuliere spaarbanken van New-York,
inleg
Ten slotte deed Herriot een beroep op dc
regeering om haar krachten niet te verspil
len in afzonderlijke onderhandelingen, maar
zich tc verzekeren van de medewerking van
alle Europeesche staten en Amerika. Het
moet de taak zijn van de Fransche regee
ring de belangen van Frankrijk in het kader
van het algemeene belang van den vrede cn
dc menschheid tc verdedigen.
Hierna werd de zitting verdaagd tot Vrij
dagmiddag
Wegens de onlusten
te Sjanghai
S j a n g h a i, 22 Jan. (V.D.) De bevelheb
ber van het Japansche vlooteskader te
Sjanghai heeft den Chineeschen autoritei
ten uldaar een ultimatum overhandigd
waarin hij bestraffing eischt van de Chi
neezon, die de vijf Japansche monniken
hebben aangevallen cn daardoor de onlus
ten hebben veroorzaakt.
Verder eischt het ultimatum schadever
goeding voor alle aangerichte schade, ont
binding van alle anti Japansche organisa
ties en volledige stopzetting van den boy
cot van Japansche goederen.
Indien aan deze eischen niet zal worden
voldaan, zullen strenge maatregelen wor
den genomen.
350.000 DOLLAR AAN JUWEELEN
GESTOLEN.
Ne.w-York, 22 Jan. (V.D) Drie gewa
pende bandieten zijn binnengedrongen in
de wpninc van den millionair Harry Glem
bv, een fabrikant van haarnetjes. Zij ont
snapten niet een buit van 350.000 dollar aan
ju waaien.
De bandieten gaven zich uit voor drank
smokkelaars, die alcohol kwamen leveren.
Toen zij eenmaal in het huis waren, over
vielen zij den butler on dwongen de vrouw
des* huizes de safe te openen, waarin de ju-
weolen geborgen waren. Nadat zij bun zak
ken gevuld hadden met de juweelen, ver
trokken de bandieten, zonderdat de vijf in
woners van het buis iets konden doen.
TSJANG KAI TSJEK TE NANKING.
Londen, 22 Jan. (V.D.). Maarschalk
-Tsjang Kai Tsjek is gisteravond te Nan
king aangekomen. Hij verklaarde,~dat hij'
slechts als adviseur zal optreden* zoolang
de huidige kritieke toestand duurt. Hij fs
niet voornemens voorgoed in Nanking te
blijven.
MIJNGANG INGESTORT.
Twee dooden te betreuren.
Essen, 22 Jan. (V.D.) Gisteravond deed
plotseling het gerucht de ronde, dat op de
mijn Zollverein te Katerenberg een groote
mijnramp zou hebben plaats gehad. Geluk
kig bleek dit gerucht onjuist. Wel was op
deze mijn een gang ingestort, waardoor
twee toevallig aanwezig zijnde mijnambte-
naren en een arbeider door het vallend ge
steente, getroffen werden. De beide ambte
naren werden gedood en de arbeider licht
gewond.
DE DUIT£CHE SPOORWEGEN EN
DE SCHADEVERGOEDING.
Berlijn, 21 Jan. (H.N.) In een adres
aan den rijkskanselier en den rijksminister
voor het verkeerswezen verklaren 33 Duit-
sche economische bonden en verecnigingen
zich tegen het denkbeeld, om de Duitsrho
spoorwegen opnieuw bij de schadevergoe
ding te betrekken. Zij beroepen zich op de
verklaring van den rijkskanselier, dat
Duitsehland niet meer in staat is schade
vergoeding te betalen en betoogen voorts,
dat het een gebiedende eisch is, de lasten
voor het economische leven te verlichteji.
zoodat geen nieuwe lasten op de spoorwe
gen mogen worden gelegd.
NEMEN, ZOOALS MEN WEET,
TROPHES TOE.
bouw der Saving-bank, een van dc grootste
tevergeefs op de uitbetaling hunner
gelden.
EEN WONDERWERK DER WETENSCHAP
Het nieuw gebouwde observatorium op den
top van Jnngfrau vertegenwoordigt oen
der meest koene ondernemingen der inter
nationale meteorologische wetenschap. Dc
bouwmaterialen cn de instrumenten kondcu
slechts onder dc grootste moeilijkheden door
geoefende bergbeklimmers stuk voor stuk
naar boven gebracht worden.
P a r ij s, 22 Jan. (V.D.) Gisteravond laat
verbreidde zich in gewoonlijk goed ingelich
te parlementaire en politieke kringen het
gerucht, dat Macdonald na zijn mededee-
ling, dat het hem onmogelijk was naar Pa
rijs te komen, minister president Laval had
uilgenoodigd het weekend te Londen door
te brengen. Laval zou echter nog geen de
finitief besluit hebben genomen.
Ministerieel pleidooi voor
uitbreiding daarvan
Brussel, 21 Januari. (V.D.) In den se
naat werd bed.'nniiddjig, do algemeene be
handeling van do begrooting voer lands
verdediging voortgezet. Dens, minister van
(andsverdediging, betoogde de noodzak*
lijkheid van een sterker bewapening voor
België. Hij is overtuigd, dat de tegenstand
van België in 1914 den oorlog heeft doen
winnen. België is ook voor ontwapening,
maar eerst moet de moreele ontwapening
komen. Wij gaan naai- Genève met vrede
lievende bedoelingen, doch willen niet het
voorbeeld van ontwapening geven, omdat
wij sedert 1914 geen- vertrouw on hebben in
de internationale verdragen.
Op de begroeiing werd met het oog op
de crisis 350 millioen fres bezuinigd Toch
werd onze weerbaarheid, aldus de minister,
niet minder. De weder indienststelling van
de forten vordert^snel; voor de voltooiing
van de Oostgrens zal de regëering nog 190
roilloen aan het parlement moeten vragen
Hierbij ontstond een hevig rumoer. De so
rialisten riepen: Ziedaar dus, met welke
bedoelingen gij naar Genève gaat!
DE CONFERENTIE VAN LAUSANNE.
L o n d e n, 2 2 Jan. (H. N.) De Daily Mail
is van meening, dat er van de conferentie
van Lausanne in het geheel niets meer zal
komen. De Engelsche regeering houdt ech
ter aan het denkbeeld van een regeerings-
conferentie va6t, die uiterlijk in Juni zou
worden gehouden.
DE RUSSISCHE NON-AGRESSIE*
VERDRAGEN.
Kof no, 21 Januari. (V.D.) Volgens een
bericht uit Moskou verwacht men. dat de
Russ'sche gevolgraachtigde Stomonjakof na
beëindiging der Russisch-Letlandsche on-
dcrhandelincen nopens het non-agressie
pact naar Moskou zal terugkeeren en daar
rapport zal uitbrengen over de Russisch-
Roemeensche en Rusvsich-Let'landsche on
derhandelingen. De Russische officieele in
stanties verklaren, dat hun van tc Genève
te voeren Roemeensche onderhandelingen
niets bekend is. Een dergelijke mededee-
'ing van de Roemeensche officieele instan
ties is niet te Moskou ontvangen
Helsingofr6, 21 Januari. (V.D.) Don
derdagmiddag werd het non-agressiepact
tusschen Finland en Rusland onderteekend
door den Finschen minister van buiten-
landeche zaken en den Russischen gezant.
HISTORISCH KASTEEL AFGEBRAND.
Hasselt, 2 2 Jan. (V. D.) Hedennacht
is brand uitgebroken op de eerste verdie
ping van bet kasteel van Baron de Moffart
te Nieuwerken bij St Truiden. De brand
weer van laatstgenoomde plaats was spoe-
dig ter plaatse, doch was niet bij machte de
zich steeds uitbreidende vuurzee te bestrij-
den. Zij bepaalde zich dan ook tot het be
schermen van de belendende hofsteden. In-
j tusschen was de brandweer van Hasselt ge
alarmeerd, doch toen deze ter plaatse ver
scheen, was het mooie historische kasteel,
dat uit de zestiende eeuw dagteekent, reeds
door het vuur vernield.
Een zeer rijke inboedel met een merk
waardige verzameling van oude meubelen
is insgelijks een prooi der vlammen gewor
den. De Schade bedraagt verscheidene mil-
Iioenen franken.
DE STILLHALTEBESPREKINGEN.
Zaterdag ondertcckening der
overeenkomst.
Berlijn, 21 Jan. (V.D.) De werkzaamhe
den der Stillhaltecommissie zijn zoover ge
vorderd. dat Zaterdag de onderteekening
van het verdrag zal kunnen plaats hebben.
Verwacht wordt ook, dat dc tekst van de
overeenkomst Zaterdag zal kunnen worden
gepubliceerd.
Ernstige buitensporigheden
der oproermakers
Madrid; 21 Jatf. (V.D.) Heden is in Ca-
talonië een rcvolutionnaire algemeene sta
king uitgebroken, welke oorspronkelijk
vastgesteld was op 25 Januari en die zich
over geheel Spanje zou moeten verbreiden.
De beweging wordt geleid door anarchis
ten en communisten gezamenlijk. Het cen
trum van den opstand ligt in het mijnge-
bied tusschen Manresa en Berga. De opstan
delingen hebben alle telefoon en telegraaf
verbindingen met Barcelona en Saragossa
afgesneden. Het spoorwegverkeer met Ber
ga hebben zij met geweld stopgezet. In drie
dorpen worden de huizen der burgemees
ters bestormd en de telefooncentrales ver
nield. Te Sarrel plunderden de opstande
lingen het kruitmagazijn van een mijn-
bouwonderneming, waarbij hun KOO K.G.
dynamiet in handen viel. Te Manresa werd
gepoogd een katholiek verecnigingsgebouw
te bestormen, hetgeen echter door de guar-
dia civil werd voorkomen, waarbij twee le
den der guardia gewond werden.
De regeering, «W hedenavond een motie
van vertrouwen had gekregen van dc na
tionale vergadering ten behoeve van streng
onderdrukken der communistische kuipe
rijen, poogt met alle energie den toestand
in Catalonie meester te worden. Tot dus
verre zijn twee compagnieën guardia civil
uit Saragossa, twee bataljons berg jagers,
twee eskadrons cavallerie en drie veldbat-
tcrijen derwaarts gezonden. Bovendien zijn
verscheidene oorlogsschepen naar de hayen
van Barcelona gezonden, teneinde te voor
komen, dat de beweging overslaat op_ do
Catalaansche hoofdstad. Volgens de laatste
berichten is de rust in den loop van den
nacht weer hersteld. De raddraaiers zouden
reeds gearresteerd zijn.
In de rest van Spanje heerscht rust, met
uitzondering van Coruna, waar het tot bot
singen is gekomen tusschen slakende ar
beiders en de politie. De laatste zag zich
gedwongen van de vuurwapenen gebruik
te maken, waarbij een persoon gedood wérd
cn verscheidene anderen zware verwondin
gen opliepen. Voor de Baskische provincie
is een buitengewoon gouverneur-generaal
aangesteld, die bijzondere volmachten heeft
gekregen.
Parijs, 22 Jan (H N.) Volgens de
laatste berichten uit Madrid moet in het ge
bied der onlusten in het Noord-Oosten van
Spanje een zekere ontspanning ingetreden
zijn. Bij dc onlusten moeten ongeveer
15.000 man betrokken zijn De opstandelin
gen moeten thans het gezag, in zeven ge
meenten uitoefenen en o.a. twee wagens
dynamiet in beslag genomen hebben. Ver
scheidene bataljons infanterie cn een af-
dceling artillerie zijn in het gebied van
Barcelona aangekomen Volgens een United
Press-boricht wordt op de Spaansche tele
graafkantoren de inhoud van alle telegram
men nauwkeurig nagegaan. De Spaansche
minister van binnenlandsche zaken ontkent,
dat censuur wordt uitgeoefend. Er zijn al
leen maatregelen getroffen om dc versprei
ding van onware geruchten tegen Ve gaan.
Barcelona, 22 Jan. (V.D.) Twee batal
jons infanterie, versterkt door cavalerie en
artillerie hebben heden Manresa bezet,
waar gisteren de communistische republiek
was uitgeroepen.
De opstandelingen in Catalonie
gevlncht.
Par ij a, 2 2 Jan. (H. N.) Volgenn de laat
ste berichten uit Madrid hebben d« troepen
de steunpunten der opstandelingen in Cata
lonie veroverd. Een deel dezer laatsten is in
het gebergte gevlucht Dc overheid stelt
thans een onderzoek naar het voorkomen
van wapens in en beeft talrijke schietwa
pens, bommen en een hoeveelheid dynamiet
in beslag genomen.
In Barcelona waarheen een vliegtuigeska
der vertrokken was, is de politie versterkt
en met geweren hewaoend. Pogingen om de
staking tc proclaraeeren werden onder
drukt.
Ook te Madrid was dit bet geval. In Ma
laga is de opstand eveneons onderdrukt
Een persoon werd daar gedood. In Cordoba
zijn talrijke communisten gearresteerd, die
tot opstand aanspoorden.
ZES MILLIOEN WERKLOOZEN IN
DUITSCHLAND.
B e r 1 ij li, 21 Jan. (V. D.) Op 15 Januari
1932 waren bij de verschillende arbeids
beurzen in totaal rond 5.966.000 werkloozen
ingeschreven, dit is 300 000 meer dan ultimo
December j 1. Sinds don afgeloopen zomer
Is het aantal werkloozen met rond 2.012.000
toegenomen.
„Deze verklaringen
zijn gelogen
Berlijn, 21 Jan. (V.D). In verband met
de debaten in de Fransche Kamercommissie
voor buitenlandsche zaken verklaart het
ministerie voor de rijks weer nopens do Duit
sehe bewapening:
Volgens de beweringen van generaal
Bourgeois en senator Eccard zou Duitseh
land in strijd met bet verdrag van Versail
les een machtig leger hebben georganiseerd.
Dit wordt gemotiveerd met het feit, dat een
groot aantal onderofficieren ontslag neemt
bij de rijksweer om plaats te maken voor
recruten. Voorts wordt beweerd, dat tal
rijke officieren in verboden scholen worden
opgeleid. Duitsehland is hierdoor in staat
in geval van oorlog een sterk „stootlegor"
op de been te brengen, waarvoor een mili-
tuire geest wordt gewekt door veelvuldigo
bijeenkomsten der nieuwe eenheden met le
den van do vroegere weermacht. Deze be
weringen zijn gelogen.
Het aantal ontslagen en aanstellingen zijn
nauwkeurig vastgelegd in do legerwet vol
gens voorschrift van het verdrag van Ver
sailles. Geen onderofficier verlaat de. rijks-
weer voor beëindiging van den 12-jarigen
diensttijd, tenzij bijzondere wettige motie
ven (ongeschiktheid voor den dienst) hier
toe nopen. Het aantal dezer om bizondere
redenen uit den dienst tredende soldaten
overschrijdt jaarlijks in geen geval het bij
het verdrag van Versailles vastgestelde
quotum van 5 der gehcele sterkte. Een
officiersopleiding in verboden scholen is
reeds alleen daarom niet mogelijk, daar het
geringe aantal Duitsche officieren noodig Is
voor den dienst hij de troep en er in het
geheel geen verboden scholen zijn.
Worden de Nederlandsche
regeering verontschuldig
gingen aangeboden
De correspondent der N. R. C. te Brussel
meldt:
Heden, Donderdag, bij do vaststelling
van de orde der Kaïnerwerkzaamheden
voor de volgende week. hebben de Katho
lieke afgevaardigden Poullet en Rubbene,
gesteund door Van Cauwelaert, alsook bet
viaamsche nationale Kamerlid Roinsee, er
op aangedrongen, dat de interpellatie over
de terugwijzing van prof. Kors aan de Ne-
dorlandsch-Belgfeche grens Dinsdag nan
dc orde zou komen. De minister van justi
tie, Cocq, verklaarde, dat de regcering den
voorgeslelden datum aanvaardde.. Maar de
socialisten riepen, dat de kwestie van de
overtreding van de achturen wet door som
mige industrieel en en het vraagstuk ..der
werkloosheid belangrijker zijn dan al bet
andere. Ten slotte werd men het er over
eens, Dinsdag a.s. de interpellatie over de
raliocensuur en radiopolitiek der regeering
voort te zetten, zoodat de interpellatie over
het geval-Kors zeker niet vóór 2 Februari
zal kunnen plaats hebben.
In «zoed ingelichte politieke kringen acht
men het waarschijnlijk, indien zulks nog
niet is geschied, dat het kabinet-Renkm
aan de Nederlandsche regeering zijn spijt
zal uitdrukken over het gebeurde met prof.
Kors Onder meer zal worden medegedeeld,
dat ten gc/volve van de wijze, waarop de
vredesvengadering te Leuven door de
Vlaamsch-nationalistic»che pers werd aan
gekondigd, de Belgische veiligheidsdienst
in den waan werd gebracht, dat de vreem
de sprekers de bedoeling hadden over de
dienst wegering wegens gewetensbezwaar to
handelen. Dit zou dan ook haar vergissing
moeten verklaren.
Berlijn, 21 Jan. (V.D.) Volgens berich
ten in do Berlijneche bladen heeft zich te
Neuner, een grensplaatsje in het Bohmer
Wald, een afgrijselijk drama afgespeeld.
Daar keerde plotseling een reeds lang op de
doodenlijst staande voormalige Ooetenrijk-
sche soldaat terug uit Siberië, waarheen hij
tijdens den oorlog als krijgsgevangene was
overgebracht. Niemand herkende hem,
maar hij vertelde een herbergier wie hij
was. Om zijn ouders te verrassen, ging hij
toen naar het ouderlijke huis en vroeg daar
om nachtverblijf.
Ook do ouders herkenden hem niet en
stonden hem toe in den stal te slapen. De
moeder, een hebzuchtige vrouw, zocht in-
tusschen dc bagage van den vreemdeling
door cn vond een groot bedrag aan geld.
Zij wilde 'naar man overhalen den onbe
kende te dooden en zich meester te maken
van het geld, maar de man wide hier niet
van weten. Hij liep het huis uit en ging
naar de herberg. Hier vertelde de herber
gier, die zijn geheim piet langer kon bewa
ren, wie zijn gast was. IJlings vloog de man
terug. Hij kwam echter te laat. want de
vrouw had van de afwezigheid \an haar
man gebruik gemaakt om den vreemdeling,
haar eigen zoon, den hals af te snijden.
