DE BRAND OP HET S.S. „OOSTKERK'
A. H. VAN NIEUWKERK N.V.
Engelsche
Eetkamers
ER ZIJN KAARSLANTARENS
GEBRUIKT
Fa. J. IV VAN ACHTERBERGH
WESTSINGEL 10-13
RIJKSCOMMISSIE VOOR
WERKVERRUIMING
EERSTE KAMER
UITKEERING MOBILISATIE
SLACHTOFFERS
VOOR VOLKENBOND EN
VREDE
Onze Postvliegers
onderweg
HEDEN ETALEEREN WIJ 20 MODELLEN DRESSOIRS VOOR SPOTPRIJZEN
K. Beekstr. 6 - Telef. 543 - Amersfoort - Beekenst. Laan 10
UW ADRES VOOR COMPLETE MEUBELEERING
HUMORHOEKJE
Het onderzoek door den Raad
voor de Scheepvaart
Geen ernstige verzuimen gepleegd
Amsterdam, 22 Jan. Onder voorzitter
schap van prof. mr?*B. M. Taverne heeft de
Raad voor de Scheepvaart hedenmiddag
een onderzoek ingesteld naar de oorzaak
van den brand, welke op 23 December 1.1. te
Rotterdam is uitgebroken aan boord van
het s.8. „Ooslkerk" van de Vereenigde
Scheepvaart Maatschappij.
Als eerste getuige werd gehoord de ge
zagvoerder van de „Oostkerk", die, ofschoon
hij, toen de brand uitbrak, niet aan boord
was, een scheepsverklaring heeft opge
maakt De voorzitter wees get er op, dat
het hem zeer bevreemd heeft, dat in deze
verklaring met geen woord gerept wordt
van het feit dat naast de electrische ver
lichting tijdens het laden en lossen nog
eenige kaarslantaarns gebruikt
Get antwoordde dit niet gedaan te heb
ben, omdat de kaarslantaarns niet tot het
schip behoorden, welke verklaring den
voorzitter niet kon bevredigen.
Pe derde stuurman, die vervolgens ge
hoord werd, verklaarde, dat het schip aan
de Wilhelminakade lag te laden en te los
sen. In ruim I werd hout gelost, later
coprah ingeladen. Er werkten twee ploegen.
Get., die de wacht had, is niet geregeld bij
het laden en lossen aanwezig geweest, het
hem opgedragen toezicht bepaalde er zich
toe, dat hij zich nu en dan bij de luik
hoofden ophield. Oct. heeft niet gezien dat
er kaarslanlanrns zijn gebruikt, deze waren
in het iusschendek van ruim I opgehan
gen. Had hij het wèl gezien, dan zou hij
zeer zeker aanmerking gemaakt hebben. Te
kwart over elf 's avonds werd get. gewaar
schuwd dat er brand was uitgebroken; on
middellijk heeft hij toen maatregelen ge
nomen om het vuur te bestrijden. Hij heeft
er zich ook van overtuigd dat de menschen
in het ruim aan dek kwamen. Toen hij
voor de tweede maal bij het ruim terug
kwam steeg er een dichte wolk uit op.
"Dadelijk daarna is van het bovendek af
water gegeven. Spoedig breidde de brand
zich uit; de Rotterdumsche brandweer, die
daarna het blusschingswerk leidde, heeft
n^et wei deftig slangen moeten werken. De
vérlichting achtte get. voldoende.
De kapitein, vervolgens opnieuw onder
vraagd, deelde mede dat hij, thuis telefo
nisch gewaarschuwd, 's nachts te half twee
aan boord "is gekomen/Toen hij op het ter
rein der Holland—Amerika Lijn kwam, zag
hij motorspiliten cn slancen van de Rotter-
damsche brandweer» Aan boord constateer
de get. in ruim I één vuurpoel. De brand
weer heeft I, dat geheel open lag, tot in de
luikhoofden toe onder water gezet. Nadat
zij was ingerukt is 's morgens te half zes
opnieuw brand uitgebroken in een der lo-
giezen. Tusschen ruim en II bevond zich
een waterdicht schot, dat gloeiend stond en
daardoor ontzet is, met het gevolg dat in
ruim II twaalf voet water kwam te staan.
Aan stuurboordzijde stond er lading tegen
het schot aan, aan bakboordkant was het
schot vrij van lading.
Volgens get. behoort het tot de taak van
den stuurman, die met het algemeen toe
zicht is belast, op te letten dat er niet in
de ruimen gerookt wordt en dat de ver
lichting voldoende is. De derde stuurman
bad de kaarslantaarns dan ook moeten
opmerken. De brand is ontstaan doordat een
hijscb coprah tegen een der kaarslantaarns
is aangekomen en deze verbrijzeld heeft,
waardoor een brandende kaars in het tus-
schendek is gevallen.
Aan eigen brandbluschmiddelen zijn er
een brandslang en extincteurs aan boord.
Het laden en lossen geschiedde door de
Holland—Amerika Lijn, onder toezicht van
de eigen stuurlui. Als er over de verlich
ting, die uitsluitend electrisch is, was ge
klaagd. zou daar onmiddellijk in voorzien
zijn. Er waren voldoende reflectors aan
boord.
De derde stuurman verklaarde, desge
vraagd, nog dat hij het wel als tot zijn taak
behoorend achtte, om, op wacht zijnde, toe
zicht op rooken en verlichting uit te oefe
nen. Hij meende echter, dat alles in orde
was.
De eerste stuurman, die hierna gehoord
werd, deelde mde dat hij 12 uur 's nachts
aan boord van de „Oostkerk" was gekomen.
De brandslangen \an de Holland—Amerika
Lijn lagen er toen al, terwijl die van de
motorspuiten uit de stad werden uitgerold.
Het laatste was get tusschen vijf en zes uur
aan boord geweest, te vijf uur had de derde
stuurman van den tweeden stuurman de
wacht overgenomen. Over slechte verlich
ting heeft get. geen klachten gekregen; van
de kaarslantaarns wist hij niets af. Toen
get, van boord ging, brandde er bij ruim I
een electrische mastlamp en in het ruim
ruimlampen.
De volgende getuige, een stuwadoorsbaas,
deelde eenige bijzonderheden mede over de
stuwadoorswerkzaamheden voor de „Oost
kerk", welke hij geleid had. Voor liet werk
was de verlichting aan boord niet voldoen
de, aan verschillende opvarenden is om be
tere verlichting gevraagd; reeds een dag
voor de ramp geschiedde is er over de ver
lichting geklaagd. Een der stuurlieden heeft
get. den lampenist medegegeven, deze zeide
toen dat hij geen beter licht kon geven. Op
23 December zijn er toen kaarslantaarns,
elk met 3 4 kaarsen, van den wal gehaald.
Get. meent dat er vier lantaarns zijn ge
bruikt. Get. kan zich best voorstellen, dat
deze lantaarns van het dek af niet te zien
zijn geweest. Als regel worden de lantaarns
in bet ruim zelf met lucifers aangestoken.
Tenslotte werd een havenarbeider ge
hoord, dio van het ontstaan van den brand
getuige is geweest. Get. was bezig in ruim
I, nadat een viertal zware kistjes was go-
lost, werd begonnen met het laden van de
coprah. Er waren vijf zes hijschen coprah,
elk van ongeveer elf zakken, ingeladen,
toen de brand uitbrak. Er hingen drie
kaarslantaarns, waarvan één kaars in één
lantaarn brandde. Get. heeft daarop de
overige kaarsen, ook van de andere lan
taarns, aangestoken en de deurtjes goed ge
sloten. Tweo lantaarns hingen toen onder
het dek ongeveer een meter boven de co
prah.
Eensklaps sloeg een hijsch een of twee
lantaarns stuk en dadelijk daarna zag get,
..vlammetjes als ratten langs do balen"
vliegen". Get. en enkelen zijner collega's
hebben nog getracht de vlammen met hun
petten te dooven, doch dit is niet gelukt.
Men was er heel vlug bij om water te
geven. Het gebruik maken van do lantaarns
was volgens get. beslist noodig, de reflec
tor gaf niet voldoende licht.
De Hoofdinspecteur voor de Scheepvaart,
vice-adrniraal b. d. C. Fock merkte op, dat
de kaarslantaarns officieel door de Haven-
arbeidsinspectie zijn toegestaan. Gesloten
zijn ze niet gevaarlijker dan een reflec
tor, waarbij kortsluiting kan ontstaan. Wel
verdient de hulpverlichting bijzondere zorg
als or brandbare loding in het schip is. Ern
stige verzuimen zijn er niet gepleegd, wel
is gebleken, dat de samenwerking tusschen
de menschen, die het schip losten en de of
ficieren van het schip te wenschen heeft
overgelaten, waardoor misverstanden zijn
ontstaan.
De Raad zal later uitspraak doen.
Mr. J. A. de Wilde als nieuwe
voorzitter welkom geheeten
Den Haag, 22 Jan. Dezer dagen verga
derde de Rijkscommissie voor werkverrui
ming te 's Gravenhage.
De waarnemend voorzitter, de heer C. J.
Ph. Zaalherg, heette den nieuwbenoemden
voorzitter, den heer mr. J. A. de Wilde, wel
kom. Deze nam hierna de leiding der ver
gadering over. Vastgesteld werd een adviee
aan den Minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid inzake den invoer van een arti
kel,. dat ook hier te lande in voldoende mate
wordt voortgebracht, uit te brengen.
Besloten werd eenige industrieën te ver
wijzen naar den Minister van Arbeid. Han
del en Nijverheid, om in aanmerking te ko
men voor contingenlccring.
Ook werd besloten, dat de Commissie haar
bemiddeling zou voortzetten om het gebruik
van Nedorlandsche steen zooveel mogelijk te
doen bevorderen.
Vastgesteld werd, dat er nog overheids
lichamen en instellingen zijn, die niet be
grijpen van hoe dringend belang het is om
geen orders aan het buitenland ten goede
te doen komen, indien die orders tegen na
genoeg denzelfden prijs en van ongeveer de
zelfde kwaliteit door de Nederlandsche nij
verheid zouden kunnen worden uitgevoerd.
Besloten werd daarom in nader overleg met
de Rcgcering te treden, opdat in deze bui
tengewoon moeilijke omstandigheden voor
de Nederlandsche nijverheid geen order
naar het buitenland gaat, die hier had kun
nen worden uitgevoerd. In eenige tientallen
gevallen hadden bemoeiingen der Commis
sie om het gebruik van Nederlandsche pro
ducten te bevorderen, het gewenschte 6uc
ces.
Een overzicht werd gegeven van de be
moeiing inzake het bevorderen van het ge
bruik van Nederlandsche mijnproducten
hier te lande.
Bij verzoeken om bemiddeling om crediet
te verkrijgen, kon de Commissie op een en
kele uitzondering na, geen succes bereiken.
Bijeengeroepen tegen Dinsdag
2 Febrauri a.s.
De Eerste Kamer is bijeengeroepen tegen
Dinsdag 2 Februari des avonds te half
negen.
Behandeld zullen dan worden de wet op
de middelen, het ontwerp tot wijziging van
de Postwet en van de Pakkctpostwet en het
onteigeningsontwerp voor het aanleggen van
een speelplaats, tevens oefenterrein ten be
hoeve van dc openbare lagere school te Me
teren.
Dan komt de Kamer weder bijeen op
Woensdag 3 Februari des voormiddags te
11 uur. Op de agenda staan: het ontwerp
inzake nieuwe regeling van de pacht en
regeling van de pachtcommissies; de wijzi
ging van de Auteurswet; wijziging en ver
hooging van hoofdstuk V der Rijksbegroo-
ting voor 1931; het ontwerp tot vaststelling
van een tijdelijke korting op de jaarwedden
van de leden van den Raad van State, de
Algemeene Rekenkamer, de rechterlijke
macht en de militair-rechterlijke macht;
het wetsontwerp tot steun uit 's Rijks kas
in de financiering der kasbehoeften van de
gemeenten;
wetsontwerp tot vervanging van de arti
kelen 1517 van de wet van 1 Juli 1885,
regslende de uitoefening der geneeskunst,
laatstelijk gewiiziird bii de wet van. 8 Juli i
192-4.
De uitvoering der wet van
3 December 1931
Thans is verschenen een Kon. Besluit tot
uitvoering van het bepaalde bij artikel 1
van de wet van 3 December 1931 (Stbl. 489)
houdende wettelijke regcltrlg inzake het
verleenen van geldelijke uitkceringen aan
de z.g. mobilisatie-slachtoffers.
Zooais men weet, is in art. 1 van genoem
de wet bepaald, dat de minister van Defen
sie een jaariijksche geldelijke uitkeering
kan toekennen aan:
le. degenen, die in het tijdvak van 1
Aug. 1914 tot 1 Januari 1920 in militairen
dienst zijn geweest bij eenig onderdeel van
de Koninklijke landmacht hier te lande,
dan wel van de Koninklijke Marine (de Ko
ninklijke Marinereserve en het korps Mari
niers daaronder begrepen) en die vóór 1
Januari 1925 uit den dienst zijn ontslagen
uit hoofde van ziels- of lichaamsgebreken,
niet ontstaan door eigen moedwillige han
delingen of ongeregeld gedrag en indien
aannemelijk is, dat hun invaliditeit ver
band houdt inet de ziels- of lichaamsgebre
ken, uit hoofde waarvan zij zijn ontslagen;
2e. aan weduwen, of weezen beneden den
leeftijd van 21 jaren, van hen, die in het
onder le. aangegeven tijdvak in militairen
dienst zijn overleden;
3e. aan weduwen, of weezen beneden
den leeftijd van 21 jaren, van gewezen mili
tairen, als onder le bedoeld.
In het nu verschenen Kon. bes'uit is
thans bepaald, dat de jaariijksche gelde
lijke uitkeering bedraagt:
a. voor de gewezen militairen, bedoeld
onder lo van art. 1 der wet: 500 in kleine
gemeenten, GOÖ in middelgroote gemeen
ten en 700 in groote gemeenten voor een
bij familie inwonend persoon; resp. 600.
700 en 800 voor een op zichzelf staand
persoonresp. fëÖ, 900 en 1050 voor
het hoofd van eén gezin van 2 personen
resp. 850, 1000 en 1150 voor het hoofd
van een gezin van 3 personen; Tesp. 950t
1100 en 1250 voor het hoofd'van een ge
zin van 4 personen en resp. 1050, 12Ö0
en 1350 voor het hoofd van een gezin van
5 personen of meer.
b. voor dc wedüwen en/of weezen be
doeld onder 2o en 3o van art. 1- der wet:
400 in kleine gemeenten, 4S5 in middel
groote gemeenten en 470 in groóte ge
meenten voor een bij familie inwonend
persoon; resp. 465, 500 en 535 voor
een op 2ichzelf staand persoon; resp. 600,
650 en 700 voor het hoofd van een ge
zin van 2 personen; resp. 605, 715 en
765 voor het hoofd van een gezin van 3
personen; resp. 730, 780 en 830 voor
hot hootd van een gezin van 4 personen en
resp. 800, 850 en 900 voor liet hoofd
van een gezin van 5 personen of meer.
Onder kleine gemeenten wordt verstaan
een gemeente met 10.000 of minder inwo
ners; onder middelgroote gemeenten een
gemeente met meer dan 10 000, doch niet
meer dan 100.000 inwoners, en onder groote
gemeenten een gemeente met meer dan
100.000 inwoners.
Wanneer een uitkeering wordt toegekend
aan twee of meer heele weezen, wordt het
bedrag der uitkeering berekend alsof die
weezen een zelfstandig gezin vormen, waar
van de oudste het hoofd is, ook al worden
zij verpleegd in verschillende gezinnen dan
wel in een inrichting.
Voorts is bepaald, dat de bedragen der
uitkeering verminderd worden met hetgeen
de begiftigde naar het oordeel van den mi
nister van Defensie aan inkomsten uit an
deren hoofde (pensioen, invaliditeits- en
ouderdomsrente daaronder begrepen) ge
niet. Daarbij worden do inkomsten van an
dere familieleden, in het gezin van den
begiftigde inwonende, voor de helft als in
komsten van den begiftigde aangemerkt.
Uitkeeringen van kerkelijke en publieke
instellingen voor ondersteuning van be-
hoeftigen daaronder niet begrepen uit
keeringen uitsluitend in zake van werke
loosheid verleend worden niet als in
komsten in den zin van dit besluit in reke
ning genomen.
Degene, die in aanmerking wcnscht te
komen voor toekenning van een geldelijke
uitkeering, zal zich met een daartoe strek
kend verzoekschrift moeten wenden tot den
minister van Defensie.
Wat de vereeniging heeft gedaan
met het oog op de ontwapen
ningsconfereritie
's G r a v e n h a g e, 22 Jan. De algemeene
vergadering van de Vereeniging voor Vol
kenbond en Vrede, die in November te Hil
versum gehouden werd, verzocht aan het
bestuur om verschillende maatregelen te
nemen, welke alle ten doel hadden ertoe
mede te werken, dat de aandacht van de
Nederlandsche openbare meening wordt
gevestigd op de groote beteekonis van de
ontwapeningsconferentie en van hare even-
tueele resultaten.
Naar aanleiding daarvan heeft de ver
eeniging zich gewend tot de verschillende
kerkgenootschappen in ons land met ver
zoek om hetzij in de aan de opening voor
afgaande godsdienstoefening, hetzij in een
afzonderlijke godsdienstoefening, op 1 Fe
bruari te houden, gebeden te willen uit
spreken voor het welslagen van de confe
rentie.
Zij heeft zich voorts tot vereenigingen
met een religieus karakter, maar ook tot
vereenigingen van algemeenen aard als de
vakverbonden, de politieke partijen e. d.
gewend om te vragen in overweging te ne
men bijeenkomsten, door do vereeniging
zelve of door hare afdeelingen te beleg
gen, teneinde de aandacht op de beteeke-
nis van de ontwapeningsconferentie te ves
tigen.
De vereeniging heeft zich voort tot den
minister van onderwijs, kunsten en weten
schappen gewend met het verzoek om, ge
lijk ook op den 18den Mei VolkenDonds-
dag geschiedt, de scholen in overweging
te geven om, zij het slechts met een enkel
woord, de beteekenis van dien dag te doen
uiteenzetten, welk schrijven gesteund is
door een gelijk verzoek eenerzijds tot de ge
meentebesturen der groote gemeenten in
ons land, anderzijds aan de organisaties
van leeraren cn onderwijzers.
Tevens, teneinde te voldoen aan het ver
zoek van de algemeene vergadering, is aan
de kerkgenootschappen in overweging ge
geven de klokken te laten luiden op het
oogenblik, dat op 2 Februari de ontwape
ningsconferentie wordt geopend. Zulks zal,
gelijk uit berichten van verschillende kan
ten is gebleken, door gemeentebesturen van
enkele plaatsen rechtstreeks geschieden.
Dat zoowel tot de groote pers als tot de
organen van de plaatselijke pers het ver
zoek is gericht om artikelen te doen ver
schijnen, die op den avond van 1 Februari
aan de ontwapeningsconferentie aandacht
schenken, behoeft wel nauwejijks vermeld.
-Tenslotte is in de algemeene vergaderine
do mogelijkheid ter sprake gekomop, dat
organisaties van diversen aard telegram
men tot de ontwapeningsconferentie zullen
richten, -teneinde ook op dio wijze te doen
uitkomen hoezeer in Nederland het besef
levendig is, dat het welslagen der ontwa
peningsconferentie van de grootste betee
kenis is. Als een typisch voorbeeld moge
wordon gewezen op het besluit van den
gemeenteraad van Anloo, die op eigen ini
tiatief zoodanig telegram heeft in overwe
ging genomen.
DOODELIJK MIJNONGELUK.
Heerlen, 22 Januari. De 49-j. mijnwer
ker J. Suikerbuik is hedennacht in de on-
dergrondsche werken van de Oranje Nas
sau Mijn 1 te Heerlen door vallend ge
steente getroffen en gedood. Het slachtoffer
was gehuwd.
Vall<
tfc
Raaf
21-1
14I
14—1
22-1
15—1
16—6
17-1
18—1
19—1
•20—1
21—1
22—1
y
Amsterdam
Boedapest
Belgrado
of
Amsterdam
Parijs
Marseille
Rome
Brindis!
Athene
Mersamtruh
Caïro
Ghaza
Rutbawells
Bagdad
Basra
Boeshir
Djask
Karachi
Jodpoer
Allahabad
Calcutta
AUyab
Rangoon
Bangkok
Kohlak
Penang.
Modan
Palembang
Batavia.
Bandoeng
In Europa kan thans uit twee routes
gekozen worden. Beiden zijn achtereen
volgens in bovenstaand staatje opgeno
men.
Vertrek van het eerstvolgende postvlieg-
;uig van Amsterdam 28 Januari 1932.
1 Duif
Uil
221
21—1
20—1
19—1
18—1
17—1
16—1
221
15—1
21—1
15—1
WARNSBORN EN VIJVERBERG.
Conclusie van het O. M,
Arnhem, 21 Jan. Heden heeft in de
civiele zitting van de Arnhem6che recht
bank de officier van justitie bij die recht
bank conclusie genomen in de onteigenings
procedure betreffende de landgoederen
Warnsborn en Vijverberg.
De officier van justitie vereenigde zich in
hoofdzaak met hc-t rapport van de deskun
dige der' rechtbank, dat de landgoederen
voor verbouwing niet in aanmerking kon
den komen. Hij achtte het echter zeer wel
mogelijk, dat enkele strooken grond aan
den rand der bezittingen (o.a. aan den
straatweg ArnhemEde) zeer goed in stuk
ken verkocht zouden kunnen worden voor
den bouw van villa's, buitenplaatsen enz.
Spr. zou hiervoor een meerdere waarde van
30.000 willen toekenne, en concludeerde
tot toewijzing van de vordering van eischcr
cn tot het bepalen van de te betalen schade
loosstelling op 352.153 (de deskundigen
schatten dc waarde der landgoederen op
ruim 320.000).
Do rechtbank zal 11 Februari vonnis wij 1
zen.
DE „STANFRIES IV7' TE AMSTERDAM.
Amsterdam, 22 Jan. Hedenmorgen te
ruim elf uur is de eergisteren op de Zuider
zee gelichte vrachtboot „Stanfrics IV" te
Amsterdam aangekomen. Het sleepen over
de Zuiderzee is gunstig verloopen en nadat
dor de Oranjesluizen geschut was, is bet
schip naar Verschure en Co's Scheepswerf
en Machinefabriek aan de overzijde van
het IJ gesleept, waar het zal worden gere
pareerd.
MASSIEF EIKEN DRESSOIR MET SPIEGEL f 25.80
PRACHT DRESSOIR MET GROOTE OVALE SPIEGEL f 43.60
ZIET ONZE ETALAGES!
2 FAUTEUILS 4 STOELEN MET MOQUETTE f 27.80
THEEMUTSEN 39 CENT
PROF. KLEIWEG DE ZWAAN
ONDERSCHEIDEN.
Door Tsjechoslovaaksche regee
ring.
Amsterdam, 21 Jan. Naar de Tele-
graaf verneemt heeft de regeering van
Tsjechoelovakije drof. dr. Kleiweg de Zwaan
alhier benoemd tot ridder in de Orde van
den Witten Leeuw. De gezant van Tsjecho- j
slovakije, de heer Plesinger Bozinev, heeft
heden deze onderscheiding persoonlijk aan
den hoogleeraar overhandigd.
JHR. C. A. VAN CITTERS. f
I
Zierikzee, 21 Jan. Hedenmorgen is op
zijn buitenplaats „Heesterlust" te Schudde-
beurt», oud 58 jaar. overleden jhr. C. A. van
Giftere, oud-burgemeester van Noordgouwe,
commisevaris der Insl. Hvp. Bonk le Zierik
zee en hoofdingeland van het waterschap
Schouten. (HblcL)
Dokter: Kun Je me ook vertellen, hoe Je Je gevoelde;
toeD je pas ziek was geworden
Pietje: O Ja. dokter vreesclijk blij, omdat lk niet
naar schooi hoefde. (Passing Show)