DE EEMLANDER JOH. DE HEER Donderdag 4 Februari 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 186 DE REDE VAN HENDERSON HERSTELCONFERENTIE IN MEI OF JUNI? GROOT ARBEIDSGESCHIL IN DENEMARKEN AARDBEVING OP CUBA Enorme materieele schade GANDHI'S ARRESTATIE GOEDGEKEURD EINDELIJK K0MEER ONTWAPENING 5 uur 19 min. L. J. LUYCX ZOON BUIKBANDEN Piano's Orgels, Radio AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS pei 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/* Binnenland franco per jjost per 3 maanden f J,-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513 PRIJS DPR ADVPRTPNTLCN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer elke regel meer f0.25. Llcfda J.ghclds-edvertentiën voor de helft vbd den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 regel» 50 «ent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—Bewijsnummer extra f 0.05 Vier redevoeringen in Dijon. Pleidooien voor verzoening en ontwapening. liet is niet te loochenen, dat het succes van dc ontwapeningsconferentie, die op 2 Februari j.l. te Genève is begonnen, voor een niet gering gedeelte af zal hangen van de omstandigheid, of de twee groote Euro- peesche mogendheden, die tot dusver het felst tegenover elkaar stonden Frankrijk en Duitschland het al dan niet eens zullen worden. In dit verband heeft het zeker zin te de eer plaatse gewag te maken van een vier tal redevoeringen, waarvan w ij een be knopt résumé vonden in de Vossische Zei lung cn die te Dijon zijn gehouden. De manifestatie ging uit van bet vredeskor- tcl, dat boven de partijen slaat en alle or ganisaties in Frankrijk omvat, die aan sturen op overeenstemming met Duitsch land. Wat de vier sprekers te berde brach ten; was een geestdriftig pleidooi ten gun ste van vrede en ontwapening. Dat er, wat de internationale betrekkin gen betreft, vorderingen zijn gemaakt, kan reeds blijken uit het feit, dat drie jaar ge leden de Bourgondische stad, die al te gre- lig gehoor gaf aan de eischen van natio nalistische bonden van oorlogsdeelnemers, weigerde, dat er een vredeskruistocbt bin nen haar muren plaats vond. Thans echter luisterde een buitengewoon talrijke menig- 1-, die de meest uiteonloopcnde standen en beroepen vertegenwoordigde, met groote aandacht naar de uiteenzettingen der vier sprekers, die een geweldigen bijval oogst ten. IF .Tardillier, de socialistische secreUris generaal van het departement, wa-.rschu w- de tegen de solidariteit der nationalisten en kanonnenfabrikanten, richtte tevns een aanklacht tot de pers, welke, zich niet be wust van haar verantwoordelijkheid, stel selmatig de mecningcn vergiftigt en spoor de de Fransche arbeiders ertoe aan pogin gen, om een oorlog uit te lokken, te sabo teeren. Als Duilscher voerde het woord P. Dist'-l- barth, een vertegenwoordiger van het Wur tembergsche landvolk. Wij moeten, zoo bc loogde hij, van voren af aan beginnen. De haat steekt nog eenmaal zijn hoofd op, nu hij zijn einde voelt naderen. Het vertrou wen, aldus spreker, moet worden hersteld; wanneer dat geschiedt zal er ook een ein de komen aan de economische crisis; be wapeningen worden dan overbodig en ook 'de netelige kwestie der herstelbetalingen zal dan kunnen worden opgelost. Nationa lisme cn communisme bedreigen op dezelf de wijze den wereldvrede en de volkeren- verzoening. Frankrijk, aldus Distclbarth, moet met ons als eerste den stap wagen om het werk der overeenstemming te vol tooien op een wijze, zooals de wereld nog nooit heeft aanschouwd. Betmale van het comité de Taction dé- rnociatique pour la paix noemde het ver drag van Versailles een barbaarsch trac laat en volgens hem moest van den Vol kenbond bet toekomstige instrument voor den vrede worden gemaakt. Belangrijk was ook wat Jacques Kayser, vertegenwoordiger van de liga voor men schenrechtcn en een vooraanstaand lid van de radicaal-socialistische partij, waarvan Herriot de leider is, opmerkte. Eerst vei ligheid? aldus vroeg bij. En hij antwoord de daarop: Neen, eerst ontwapening. Waar om? Frankrijk, dat vasthoudt aan de hei ligheid der verdragen, is juist op grond van deze verdragen verplicht zich te ont wapenen. Zou Frankrijk zich vei'iger voe len, wanneer men te Genève u heengaat, zonder resultaten te hebben bereikt? Vol gens Kayser zijn er drie machten, die een actoord in den weg staan: de nationalisten, die de publieke opinie vergiftigen, de groot- industrieelen, die niet alleen de nationalis ten financieel steunen en ter wille van par ticuliere belangen de volkeren tegcr» elkaar óphitsen en ten derde de tegenwoordige Fransche regeering. Kayser was echter met betrekking tot dezen laatstcn factor zeer optimistisch: hij verwachtte, dat d° regee- ring-Laval binnen enkele maanden zou zijn vervangen door een kabinet, dat aanmer kelijk vredelievender zal zijn. Een oordeel van Fransche zijde Parijs, 3 Febr. (V.D.) De openingsrede .•in den president der ontwapeningsconfe rentie Henderson wordt in de Fransche pers met zeer gemengde gevoelens opgeno men. Men ontkent weliswaar niet de ver dienste van den Engelschen president, on partijdig het vraagstuk der ontwapening behandeld te hebben, doch verwijt hem ze kere zinspelingen, die niet in overeenstem ming zijn met het Fransche standpunt in zake dc ontwapening. De Petit Parisicn onderstreept, dat Hcn- dersoD getracht heeft het evenwicht tus- schen de opvattingen der verschillende mo gendheden in stand te houden. Het blad meent dat, wanneer Henderson er bijzon dere waarde aan hechtte te con6tateeren, dat geen bewapening mag geschieden bui ten het raam der bestaande verdragen, dan mag bij daarmede aanspraak mnken op de verdienste, het gehcele vraagstuk van de geheime militaire organisaties aan de orde te hebben gesteld, dat, volgens het blad, vooral geldt voor de fascistische mi litie in Italic en de Stahlhelm en andere organisaties in Duitschland. Het blad ver wijt den president echter, evenals bijna alle andere Fransche bladen, alle voorbereiden de werkzaamheden en in de eerste plaats bet protocol van Genève slechts met een en kelen zin te hebben aangeduid en daarme de de deur te hebben geopend voor bijzon dere wenschen van allo deelnemende lan den. Het Journal verwijt den deelnemers aan de conferentie gebrek aan dankbaarheid, omdat zij niet geapplaudiseerd hebben toen Henderson in zijn openingsrede op de ver diensten van Briand heeft gewezen. De Excelsior vreest, dat het vraagstuk der ontwapening van den aanvang af van 1cn verkeerden kant wordt aangevat. De vraag waar alles om draait, is eenvoudig of men al dan niet aan do bestaande verdragen uitvoering wil geven. Wanneer de te Ge nève vertegenwoordigde mogendheden deze vraag in bevestigenden zin beantwoorden, dan zullen de technische moeilijkheden van de ontwapening gemakkelijk te overwinnen zijn. De linksche bladen zijn voldaan over dc verklaringen van Henderson. Vooral de Oeuvre wijst er op, dat hij een aantal ge schikte waarheden heeft gezegd en dat hij er niet voor leruggeschokken is de valsche voorstelling aan den kaak te stellen, dat de veiligheid van een land van de sterkte van zijn leger afhankelijk is. Londen, 3 Febr. (V.D.) De Engelsche kanselier van de schatkist Neville Chamber lain heeft gisteren in het Lagerhuis mede gedeeld, dat dc Engelsche regeering zich bereid heeft verklaard de regeeringsconfe- rentie inzake de herstelkwestie uit te stel len tot Mei of Juni. Kopenhagen, 3 Febr. (V.D Het Deen- sche werkgeversverbond heeft Dinsdag in een algemccne vergadering besloten tot. uit sluiting van 75,000 arbeiders. Dc uitsluiting zal 12 Februari ingaan. Door dezen maat regel worden alle georganiseerde arbeiders in de ijzer-, metaal-, cement-, tegel- en papier-industrie getroffen. De werkgevers beoogen een loonsverlaging van 1020 door te zetten. Verwacht wordt, dat de slaatsbemiddelaar reeds heden zal ingrij pen. DE REGELING VAN HET HERSTEL- VRAAGSTUK. Hervatting der Engelsch- Fransche onderhandelingen Londen, 2 Febr. (V.D.). De Parijsche correspondent van de Times meldt,, dat dc Engelsche-Fransche onderhandelingen over de regeling der herstelkwestie op een nieu we basis te Parijs zijn hervat en een bevre digend verloop hebben. Men verwacht ech ter niet, dat nog in den loop van deze week een oplossing zal worden gevonden. BRITSCHE RIJKSCONFERENTIE TE OTTOWA. O 11 o w a, 3 Feb r. (V.D.) De Canadeesche minister-president Bennett deelt mede, dat tusschcn de betrokenen overeenstemming is bereikt inzake de te houden Britsche rijksconferentie, die nu op 18 Juli a.s. te Oltowa gopend zal worden. Behalve Groot- Britannie zullen alle Britsche dominions en koloniën op de conferentie vertegenwoor digd zijn. BIJGELEGD CONFLICT. Stockholm, 3 Febr. (H. N.) Het con- llict in de Zweedsche metaalnijverheid, waarbij 90.000 arbeiders betrokken waren, is dank zij de krachtige bemoeiingen van de rcgccring bijgelegd. De arbeid zal binnen kort worden hervat. TSJECHO-SLOWAAKSCHE WEGENS HOOGVERRAAD VEROORDEELD. Berlijn, 2 Febr. (V.D.) De echtgenoote van een Tsjccho-Slowaaksch fabrikant, Eugenie Goelz uit Neudeck in Tsjecho-Slo- wakije, is heden wegens het verraden van militaire geheimen veroordeeld tot 6 jaar tuchthuisstraf en 10 jaar eerverlies. DE M 2 TERUGGEVONDEN. Londen, 3 Febr. (V. D.) Officieel wordt medegedeeld, dat de duikboot M 2 terug gevonden is op 5 mijl builen Portland Bill. Men schat het aantal dooden op 200, de gewonden op 2000 Havanna, 3 Febr. (V.D.) De Zuidkust en het Westen van Cuba zijn geteisterd door een hevige aardbeving. Vooral de stad San tiago de Cuba is ernstig getroffen en talrijke gebouwen zijn er vernield. Het aantal doo den moet zeer groot zijn, doch kan op het oogonblik nog niet worden geschat. New-York, 3 Febr. (V.D.) Uit de be richten over de aardbeving op Cuba cn spe ciaal te Santiago de Cuba blijkt, dat de be volking een vreeselijken nacht heeft door gebracht cn dat zij ten prooi was aan een hevige paniek. De aardbeving duurde 30 séconden. Voorzoovcr de huizen niet geheel zijn in gestort, zijn zij zwaar beschadigd. Omtrent liet aantal slachtoffers is nog steeds niets definitiefs bekend, zoodat men niet weef of het bericht, dat van 2000 dooden spreekt, juist is. Op verscheidene plaatsen tegelijk brak brand uit, waardoor de algemecne verwar ring nog vergroot werd. Vliegtuigen hebben zich naar de plaats van de ramp begeven om hulp te verlcencn. De politie heeft buitengewone maatregelen genomen om plunderingen te voorkomen. Londen, 3 Febr. (V.D.) Bij de aardbe ving in Santiago werd, volgens hier ont vangen berichten, ongeveer een derde deel van do stad verwoest. In het geheel wer den 5 aardschokken waargenomen. De mi litaire.- autoriteiten hebben het bestuur in handen genomen. De soldaten helpen bij de bergingswerkzaamheden. De bestrijding van den brand is als gevolg van het groote gebrek aan water bizonder moeilijk. De kathedraal is ernstig beschadigd. De hoofd- tclegraafkabel naar Havanna is niet ge stoord. Washington, 3 Febr. (V.D.) De com mandant der marine-strijdkrachten der Vereenigde Staten in d u an tan amogo 1 f meldt, dat de aardbeving op Cuba te Gunn- tanamo 10 dooden en 200 gewonden heeft geêischt. Guantnnamo is de vlootbasis der Vereenigde Staten op Cuba. New-York, 3 Febr. (V.D.) Volgens de laatste alhier ontvangen berichten uit San tiago de Cuba blijkt, dat men ln verband met de aardbeving rekent op ongeveer 100 dooden, daar vele personen nog vermist worden. Tot nu toe heeft men 12 dooden kunnen bergen. Bij deze slachtoffers bevin den zich drie vrouwen en 4 zuigelingen. De telefonische en telegrafische verbindingen zijn vrijwel geheel verwoest. De vele elkaar tegensprekende berichten houden hierme de verhand. Tweehonderd dooden, ongeveer 2000 gewonden. New-York, 3 Febr. (V.D.) Volgens de laatste berichten uit Santiago de Cuba schat men het aantal dooden aldaar op on geveer 200, terwijl ongeveer 2000 personen bij de catastrophe gewond werden. Volgens aanvullende berichten uit Ha vanna zijn, behalve verschillende kerken, regeeringsgebouwen en do electrische cen trale te Santiago de Cuba, ook een zieken huis en een hotel, alsmede tallooze huizen vernield. Zoowel per trein als per schip en per vliegtuig is hulp onderweg. Ook de nabij gelegen steden Holguin cn Guantana- mo hebben belangrijke schade geleden, evenals liet natuurmonument Libertad Park. 'DE HERKIEZING VAN HINDENBURG. Oproep van den eersten bur gemeester van Dresden. Dresden, 2 Febr. (V.D.) De eerste bur gemeester van Dresden, dr. Kuelz, heeft een oproep gepubliceerd, waarin hij ver wijst naar de proclamatie van dr. Sahm inzake de herkiezing van Hindenburg en waarin hij eveneens een beroep doet op de Duitschers om de eenheid van het land te bewaren en president von Hindenburg te herkiezen. ALBERT FALL NIET IN VRIJHEID GESTELD. Washington, 3 Febr. (V.D.). Dinsdag avond hebben de autoriteiten geweigerd, den vroegeren minister van binnenlandsche zaken, Albert Fall, die' een jaar gevangenis straf ondergaat in de staatsgevangenis te New Mexico wegens het aannemen van een gift van honderdduizend dollar in het be- cerewoord Teapot Dome-olie-schandaal, op eerewoord in vrijheid te stellen De desbe treffende raad deelde bij zijn beslissing me de, dat het vrijlaten op cerewoord niet van toepassing kon zijn op een dergelijk ernstig misdrijf als door Fall is bedreven. Fall zal nog 86 dagen in dc gevangenis moeten door brengen. EEN FAMILIEDRAMA. O e 1 s, 2 Febr. (V.D.) Een 21-jarig han delsreiziger, die met zijn 18-jarige vrouw bij zijn schoonouders inwoonde, verwondde gistermiddag zijn schoonvader door een schot in den rug, waarna hij zijn schoon moeder in de borst en in den arm trof. Tenslotte wondde hij zijn vrouw eveneens door een schot in de borst en joeg zichzelf een kogel door den mond. Hij zelf is reeds aan de verwondingen overleden, terwijl de drie andere gewonden er waarschijnlijk goed van af zullen komen. Aanleiding tot do daad was eon familietwist, Verlevendiging der opstandige actie in Kasjmir Londen, 2 Febr. (V.D.) Naar gemeld wordt, heeft het Britsche beleid een groote overwinning behaald in de wetgevende ver gadering, waar de door sir Ilari Gour, den leider dor oppositie, ingediende motie, in houdende een veroordeeling van de gevan genzetting van Gandhi en van de arrestatie van Sen Goepta, verworpen werd met G2 te gen 44 stemmen. Bombay, 2 Febr. (V.D.) De opstandige beweging in Kasjmir wordt intenser. Brit sche en inlandsche troepen zijn te Mirpur en Chaumakh aangekomen. Duizenden vluchtelingen dringen Poonch binnen, wel ke stad door de rebellen wordt belegerd. Belooging van de Engels sche kerk Londen, 2 Februari. (V.D.) Hedenavond is in de Albcrthall ten groete ontwapenings- betooging gehouden door de Engelsche kerk.De aartsbisschop van Canterbury, die volgens do Engelsche grondwet na den ko ning de opperste dienaar van den staat is. wees in een toespraak op dc beloften, die Duitschland te Versailles zijn cedaan be treffende de ontwapening. De eer verplicht ons, aldus de aartsbisschop, de heilige ver plichtingen, te Versailles aangegaan, na te komen. De geest van wantrouwen en zelf zucht is nog to groot in Europa. De hoofd zaak is. dat eindelijk eens met ontwape ning wordt begonnen. De aartsbisschop van York. sleot zich aan bij de uiteenzettingen, van -dun aartsbis schop van Canterbury en eischte. dat En geland de positie van den Volkenbond in hot conflict in het Verre Oosten zal ver sterken. Genève, 2 Febr. (H.N.) De ontwape ningsconferentie heeft den Zwitserschen bondsraad Motta tot haar eere-voorzitter gekozen. Deze dankte voor dc eer, ook uit naam van zijn land, dat als gastheer van de conferentie optreedt. Vervolgens werden de commissies gekozen, die reeds morgen haar werkzaamheden zullen beginnen. De eerstvolgende zitting der conferentie zal waarschijnlijk eerst Zaterdag plaats heb ben. in dien tusschcntiid zal o a. het regle ment van orde worden •vastgesteld. Maandag groote redevoering van Simon te Genève. Genève, 2 Febr. (V.D.) Hét vertrek van den Engelechen minister van buitenland- sclie zaken, sir John Simon, naar de ontwa peningsconferentie is vastgesteld op Vrij dag a.s. Simon voornemens Maandag a.s. een grootoe redevoering te Genève te hou den over de Engelsche onlwapcningspoli- tiek Duitsch-Italiaansche overeen stemming? Genève, 3 Febr. (V.D.) Nu vandaag al leen maar de drie gisteren ingestelde com missies der ontwapeningsconferentie bijeen komen, vinden den geheelen dag de gebrui kelijke particuliere besprekingen tusschcn de leiders der verschillende delegaties plaats. De Ilaliaanscbe minister van bui- tcnlandsche zaken Grandi had een lang durig onderhoud met den leider der Duit- sche delegatie Nadolny. Van Italiaansche zijde wordt verklaard, dat er volkomen overeenstemming bestaat tusschen het Duitsche en Italiaansche standpunt inzake de ontwapeningskwestie. Vanmiddag zal de Duitsche ambassadeur Nadolny een onderhoud hebben met den Russischen volkscommissaris van buiten- land6cho zaken Litwinof. Algemeen be treurt men het bericht, dat. Macdonald ten gevolge van zijn oogoperatie in het begin van de volgende week niet naar Genève zal komen. Voorts verwacht men met stellig heid, dat het standpunt der Duitsche re geering inzake het ontwapeningsvraagstuk door clr. Brüning persoonlijk za? worden uiteengezet. Grove woorden van de Fran sche pers. P a r ij s, 3 Febr. (H.N.) De Fransche bla den schrijven met zeer gemengde gevoelens BUITENLAND. Ontwerpnota van antwoord van Japan. (Eerste Blad, pag. 2). Cuba door een aardbeving geteisterd: een groot aantal slachtoffers. (Eerste blad, pag. 1). BINNENLAND. Inbraak in het Slaatsspoorslation te Den Haag. (Tweede Blad, pag. 2). Het landbouwrapport van den Vrijheids bond. (Derde Blad, pag. 1). De Pachtrcchten in de Eerste Kamer. (Tweede Blad, pag. 1). Verwarring bij steunverleening. (Tweede Blad, pag. 3). Adres tegen de contingcntcerlng van Deensch vleesch. (Tweede Blad pag. 1). De onderhandelingen met België beëin digd? (Tweede Blad pag. 1). De oppositie in de S.D.A.P. (Tweede Blad, pag. 2), ITet conflict in de kleeding-industrie. (Tweede Blad, pag. 3). STADSNIEUWS. ln de vergadering van den A. B. v. L. O. is wederom do dringende behoefte van sport velden naar voren gekomen. (Eerste Blad, pag. 3). Dc restauratie van dc Kamperbinnenpoort. (Eerste Blad, pag. 3). Ilct bestuur der IJsvereeniging gaat heen. (Eerste Blad, pag. 3). Medegedeeld door het. K.N.M.I. te De Bilt: Hoogste barometerstand 777.3 te Croydon. Laagste barometerstand 745.3 te Ilelsing- fors. Verwachting: Meest matige *N.\V. tot W. wind, zwaar bewolkt tot, betrokken met tij delijke opklaring, waarschijnlijk ecnige re ien, weinig verandering in temperatuur. Het gebied van hoogen druk dat geduren de ruirn 10 dagen over een deel van bet vaste land en de Britsche eilanden heeft gelegen cn waarbij over West-Europa zeer hooge barometerstanden zijn voorgekomen, is nu sterk afnemende. Het is te verwach ten dat de druk bij IJsland sterk zal gaan dalen evenals in O.-Duitschland. waardoor de hooge druk naar het Z. wordt terugge drongen. Ook bij een verder krimpen van den wind, die voor de volgende dagen te wachten is, Is een groote verandering in de temperatuur niet te voorzien. In het Noorden van Finland hield de strenge vorst stand, doch in Scandinavië, vooral aan den Oostkant, steeg de tempe ratuur. Vorst hier en daar. Zelfs matige vorst 5 gr. C.) komt in Z. en W. Frank rijk cn in Z. Duitschland voor als gevolg van dc nachtelijke uitstraling. LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 Velerlei Modellen Voor iedere figuur Varkensmarkt S Tel. 1309 Grootste voorraad. Laagste prijzen. over de rede, welke lienderson gisteren bij de opening van de ontwapeningsconferentie beeft gehouden. Zeer scherp is de Echo de Paris, die beweert, dat Henderson's rede op gesteld is door den vroegeren secretaris van het Foreign Office, Noel Baker, die ook lil het secretariaat van den volkenbond werk zaam is geweest, terwijl dit ontwerp dan nog eens omgewerkt zou zijn door het secre tariaat van den volkenbond. Hieraan voegt de Echo de Paris de grove opmerking toe, dat Henderson het secretariaat van den volkenbond niets kan weigeren, omdat djt heeft doorgezet, dat men een vergoeding van 140 Zwitserscho franken per dag zal worden toegekend.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 1