AHF&S F OOÏDTS (TÏH DAGBLAD
Buitenland
30e Jaargang No. 193
Vrijdag 12 Februari 1932
EEMIANDEU"
DERDE BLAD
NIEUW OFFENSIEF VAN
DE JAPANNERS
DE SCHENDING VAN 'T
MEMELSTATUUT
GEEN PACT TUSSCHEN
BOEKAREST EN MOSKOU
DE WORSTELING OM
DEN VREDE
Veiligheid, veiligheid,
veiligheid
msaju.1»-—a—■epw.awu
De Japanschc oud-minisier
van financiën Inoeje, die
bet slachtoffer geworden is
van een aanslag te Tokio.
handeling van het Chlneesch-Japansche
conflict. Technisch is deze bijeenroeping
makkelijk mogolijk, daar do meeste staten
op de ontwapeningsconferentie roeds door
gevolmachtigde ministers vertegenwoordigd
zijn. Omtrent den datum van een even-
tueele bijeenrocping van den Volkenbond
staat echter nog niets vast.
Noodlottige saluutschoten.
Sjanghai, 11 Febr. (V.D.) In afwach
ting van den wapenstilstand, van 4 uur,
die tot stand is gekomen door bemiddeling
van den Engclschcn consul-generaal en een
Franschen geestelijke voor Vrijdag van 8
tot 12 uur en die zal gebruikt worden voor
het in. veiligheid brengen van vrouwen en
kinderen, zette deze middag, na het ge
bruikelijke artillerie en vliegtuigbombar
dement rustig in. Deze rust werd och ter
onderbroken, toen de Japansche oorlogs
schepen op bevel van den Japanschen ad
miraal 21 saluutschoten losten ter herden
king van den -jaardag der stichting van
het Japansche keizerrijk. Nauwelijks wa
ren twee schoten gelost, of de Chineezen.
in de meening, dat het bombardement her
vat werd, beantwoordden het vuur met
alle hun ter beschikking staande wapenen.
1?ertige uren lang werd over en weer ge
schoten.
De Japanners gaan voort hun troepen en
oorlogsschepen samen te trekken bij Sjang
hai en de Woesoengforten. Aan de Jangtse-
monding bevinden zich nog ongeveer 40
Japansche oorlogsschepen en trocpentrans-
portschepen.
Uit Nanking zijn nog twee Chineesche di
visies naar Sjanghai vertrokken.
Genève, 11 Febr. (H. N.) Staatssecre
taris von Bülow heeft vanmorgen een nieu
we nota tot hel algemeene secretariaat van
den volkenbond gericht, waarin hij de jong
ste rechtsschennis in het Momelgobied,
welke reeds uit de berichten in de pers be
kend is geworden, ter kennis van den vol
kenbond brengt en het verzoek herhaalt om
in verband rnet de urgentie van de aange
legenheid ten spoedigste een vergadering
van den raad voor de behandeling van deze
kwestie bijeen te roepen. Van don minis
ter van buitenlandsche zaken van Litauen,
Zaunius. die gisteren een telegram had ge
zonden, dat bij voor 24 Februari niet te
Genève zou kunnen zijn, is vanmorgen eon
telegram ontvangen, waarin hij bericht, dat
hij bereid is op 18 Febr. naar Genève te
komen, teneinde zijn land bij de behande
ling van het Memelvraagstuk' te vertegen
woordigen. In de kringen van den Volken
bond is een zekere verwondering merkbaar
over de merkwaardige houding van Zau
nius, die klaarblijkelijk de zaak op de
lange baan tracht te schuiven, terwijl do
algemeene secretaris van den volkenbond
alles in het werk stelt, om de zaak ton spoe
digste voor den Raad van den Volkenbond
te brengen.
Genève, 11 Febr. (V.D.) Donderdag
hebben besprekingen plaats gehad tusschen
het Volkenbondssecrctariaat en de Duitsche
delegatie nopens de Memel kwestie.
De Rijksregeering zou wenschcn dat de
Volkcnbondsraad de volgende vier cischer?
zou stellen aan de regccring van Litauen:
1. Nietig verklaring van alle door de
Litauschc regeering gedurende de laatste
gebeurtenissen te Memel genomen maat
regelen;
2. Directe afzetting van het door de Li-
tausche regeering gevormde directorium
cn herstel van het voormalige constitutio-
ncole directorium;
3. Een officieelc verklaring der regee
ring van Litauen dat m de toekomst do
Mernelconvcntie cn het Memelstatuut
streng in acht zal worden genomen;
4. Directe afzetting van gouverneur
Merkys.
De Litauschc regeering zal, naar reeds
thans' bekend is, bij den Raad h;t stand
punt verdedigen dat geen sprake Is van
overtreding der Mcmclconventie en dat
Merkys gerechtigd is het directorium af
te zetten. Betreffende de maatregelen die in
geval eener weigering van de Litausche
regeering de Duitsche eischcn te acceptee
ren, door den Volkcnbondsraad genomen
zouden kunnen worden, worden db bespre
kingen nog voortgezet.
Genève, 11 Febr. (V.D.) Het Volken
bondssecretariaat heeft bericht ontvangen,
dat de Litauschc minister van buitenland
sche zaken dr. Zaunius hedenmiddag uit
Kofno naar Genève is vertroUken en Vrij
dagavond laat aldaar zal arrivoeren. In.
overleg met de Duitsche delegatie is daar
op besloten, dat de Memel kwestie zal woh-
den behandeld in een Zaterdagmiddag a.s.
te houden zitting van den Volkcnbonds
raad.
ITct oude Roeirtcensche kloóstcr Turnu (bij Fitesti) dat ten prooi is gévallen
aan het vernielend vuur, waarbij tal van oude handschriften cn documen
ten verloren gingen.
door Lifwinof uitvoerig besproken, waarbij
hij tot de slotsom kwam, dat deze verwor
pen moeten worden. Het denkbeeld van «le
schepping van een internationaal leger kou
hij evenmin aanvaarden. Er bestaat geen
waarborg, dat een dergelijk leger bij het nu
tionale egoïsme niet gebruikt zal worden in
het belang van een bepaald land, dat door
bondgenootschappen of anderszins zich een
hegemonie in den Volkenhond heeft weten
te verzekeren. In het bizonder is dit denk
beeld voor Rusland niet aann.cme|ijk. dqar
Rusland de zorg voor zijn veiligheid en zijn
rechten niet kan overlaten aan oen organi
satie, waarvan de groote meerderheid vijan
dig staat tegenover de Russische opvattin
gen.
In zijn 'rede verklaarde dé Russische
volkscommissaris \an buitenlandsche zaken
nog, dat veiligheid alleoh kon wórden ver
kregen door een.volledige? en algemeen»? ont
wapening en afschaffing van él.le cAtego
rieenvan wapeuen ais middel om oorlogen
te vermijden/ De onderhandelingen óver- de
z.g; veiligheid, die-, ónder Icidjhé van dón
Volkenbond waren gevoorcl, hadden dé in
ternationale verhoudingen slechts ver
scherpt-en het uitbreken yah den oorlog in
he;t verre oosten niet kunnen verhinderen.
Binfien h<?t mam .van-don. Volkenbond vt-as
inrde laatèlé. jaren oen gelïpel systeem Van
nieuwe veiïighoidsgaranFies tot stand gekt?-,
men. Het gevolg was, dat clc onlwapënings
conferentie-, \yerd geopeud onder het gedon
der van de kanonnen in het verre oosten.
Twee door den Volkenbond cn het Kellogg
pact gebonden staten .voeren nu al vijf
maanden een verbitterden strijd. Weliswaar
was de oorlog .volgens de volkenbondssta
tutén tot nog toe niét officieel ais zoodanig
aangegeven en notarieel geregistreerd, doch
groote provincies werden bezet. Alle oor
logswapenen werden" gebruikt en dooden en
gewonden waren bij duizenden gevallen.
Lifwinof bedacht voor een
nieuwen wereldoorlog.
Litwinof gaf uiting, aan zijn vrees, dat
het conflict in het verre oosten slechts een
begin van een nieuwen wereldoorlog zóu
zijn. Noch de internationale organisaties en
pacten, noch de publieke opinie voor een
beperking en vermindering der bewapening
zouden in staat zijn een oorlog te voorkomen
en er bestaat thans nog slechts één uitweg:
afschaffing van alle bewapeningen. Dc re
geering te Moskou verlangt volledige gelijk
beid van recht voor alle staten. Ten slotte
verklaarde Litwinof, dat een volledige vre
despolitiek onder het kapitalistische stelsel
nooit mogelijk zou zijn eii dat slechts de
overwinnin'g van liet socialisme in de ge-
heele wereld den vréde zou kunnen waar
borgen.
G c n v 11 Fe b r. (V.D.) De indiening
der Duitsche Ontwapeningsvoorstellen wel
ke de Rijkskanselier Dinsdag in zijn rede
voering 'heeft aangekondigd, is_. thans zeer
spoedig (e wachten.'
De Duitsche delegatie heeft president
Henderson reeds verzocht op de agenda der
komende dagen een desbetreffende Duit
I sche verklaring te plaatsen. De voorstellen
omvatten een omvangrijk program, dat *.-p
afzonderlijke punten de practische voor
stellen inzake de. afzonderlijke bewapenings
categorieën bevat. Zij zijn principieel op
gebouwd op do ontwapeningsbepalingen
van het verdrag Van Versailles; doch be
vatten een reeks elastische bepalingen wel
ke rekening houden met dc belangen der
kleinere staten.
Aangenomen kan worden dat in het
program de vólkomen afschaffing van de
belangrijkste offensievewapens, in het bi-
'zonder de groote slagschepen, tanks, onder-
zcebooten, bombardementsvliegtuigen, gas-
cn chemische aanvalswapens, wordt ge-
eischt.
Voorts wordt in het Duitsche program
de afschaffing van den algemeeneri dienst
plicht, verlaging van de bewapening tot
ten minimum, vergaande verjaging dor
effectieve' troepeneenheden, essentieele be
perking van het gehcelo actieve en opge
slagen oorlogsmateriaal voorgesteld.
Inzake de kwestie der verlaging van de
oorlogsuitgaven wordt principieel de ont
wapening gecischt op de basis der directe
methode van beperking der bewapening en
de tót nu toe in het Britsch-Fransche ont
werpverdrag voorziene verlaging der bewa
pening langs den weg van verlaging der
Jegepintgaven als volkomen, ontoereikend
.verworpen.
Voorts wordt verklaard dat de Duitsche
regeering principieel bereid is allo voor
stellen op het gebied van de luchtvaart te
onderzoeken. Bepalingen van politieken
aard komen in liét program niet voor. aan
gezien de Rijkskanselier reeds in zijn rede
voering voor de ontwapeningsconferentie
de Duitsche aanspraken op gelijkberechti
ging "met anc" óverige mogendheden inzake
de ontwapeningskwestic heeft geëischt.
In hot program wordt voorts gerefereerd
aan de nota welke de Duitsche regeering
tijdens de onderhandelingen te Versailles
in het jaar 1910"aan de geallieerde mogend
heden heeft gericht, waarin gewezen wordi
op de door de geallieerde mogendheden
aangegane verplichting n-~ de afschaffing
van den algemeenen dienstplicht in Duitsrif
land ook harerzijds het- systeem van den
dienstplicht te wijzigen.
Een rede van den Zweedschen
minister RameL
Genève. 11 Febr. (V.D.) De Zweedschc
Minister van Buitenlandsche Zaken Baron
Ramel, verklaarde in zijn rede tijdens de
algemeene beschouwingen, dat de Zweed
sche regeering de ontwerp-convcntie der
voorbereidende ontwapeningscommissie,
slechts als grondslag \oor onderhandelin
gen kon aanvaarden. De Zweedsche regee
ring is echter van meening dat de voor
naamste factoren voor ontwapening ei$
niet in zijn opgenomen. In het bijzonder de
geoefende reserves ontbreken in de con
ventie. De Zweedsche regeering eischt ver
mindering - der bewapening tot een mini
mum, speciaal voor het effectief der ge
oefende soldaten in de verschillende lan
den. De methode van \ermindering der
legerbegrootingcn alleen is onvoldoende.
Ook het actieve cn opgeslagen oorlogsmate
riaal dient -verminderd te worden, terwijl
de chemische wapens en dé Juchtw'apens
afgeschaft, dienen te worden.
- C»? SKi'S.
in het Reuzengebergte is van sneeuwschoe-
plaats des onhoils kan zijn als elders de
Boekarest, 10 Febr. (V.D.) Officieus
verluidt, dat de onderhandelingen nopens
een pact met de sovjetunie niet zullen wor
den hervat:
Dit zou tot gevolg hebben, aat ook het
Russisch-Poolsche non-agressiepact in het
gedrhng komt, aangezien de ondertoeke-
nirig hiervan afhankelijk is gesteld van
liet tot stand komen van het Iloemeensch-
Russische pact.
DE VRIJE INVOER IN HET
6RITSCHE RIJK.
Londen, 11 Febr. (V.D.) Op de eerste
üjst van artikolen, welke niet vallen onder
de „Imports Bill" komen o.m. voor: onge
munt cn gemunt goud en zilver, onbewerk
te rubber en niet gezette edelsteenen.
Sjanghai, 11 Febr. (V. D.) Heden
morgen tegen D uur plaatselijken tijd heb
ben dc Japanners hun nieuw offensief
legen de Woesoengforten ingezet met een
hevig bombardement van hun geschut, ter
wijl de Japansche infanterie onder dekking
van een spervuur van machinegeweren op
rukte. Nadat de Japansche aanval van
eergisteren door de Chineezen met goed ge
volg was afgeslagen, waren de Japannors
met goed gevolg begonnen een nieuw offen
sief voor te bereiden op nog grootcre
schaal, waartoe nieuwe, troepen nabij de
Wocsoengrivier waren geland. Ook de Chi
neezen zaten uiet stil en. werkten met
koortsachtige haast aan de versterking van
hun stellingen. Het Chineesche front loopt
thans van de Woesoongforten tot in Tsja-
pei.
Dwars door de puinhoopen van dit stads
gedeelte loopen dc Chineeschp loopgraven
en verschansingen, die.volgens buitenland
sche deskundigen zeer sterk moeten zijn.
In den loop van den nacht hebben de
Chineesche troepen van Tsjapei twee uit
vallen naar de Japansche stellingen ge
daan. die waarschijnlijk als verkenningen
bedoeld waren,maar de Japanners slaag
den erin de Chineezen terug te werpen, zon
der dat dezen voel, tegenstand boden. De
Japansche troepen zijn geland te Lioeho,
waarschijnlijk ohi te trachten de Chineezen
te omsingelen.
Sjanghai, 1 1 "Feb r. (V. D.) De totaio
sterkte der Japansche troepen te Sjanghai
bedraagt thans 30.000 man.
•Uit Japan-te Sjanghai aankomende reizi
gers deelen mede, dat zij onderweg nog 12
Japansche transportschepen gezien hebben.
Van Japanschc zijde zelf wordt nog mede
gedeeld, dat twee Japansche divisies onder
weg zijn. Het aantal in de nabijheid van de
Woesoengforten gelegerde troepen bedraagt
10.000 man.
De aanval op dc forten is geopend door
de Japanschc infanterie, die uit twee rich
tingen oprukt, gesteund door artillerie-be
schieting en gedekt door mitïailleurvuur.
Japansche bombardementsvliegtuigen heb
b'eh het vluchtelingenkamp van de commis
sie tot hulpverleening aaan de slachtoffers
van de ovérstroömingsramp gebombar
deerd; 40 vluchtelingen werden hierbij ge
dood. De inspecteur, der commissie heeft
.terstond krachtig bij den Japanschen con
sul-generaal geprotesteerd.
Heden wordt de verjaardag herdacht van
den eersten Japanschen'keizer c» stichter
van het Japansche keizerrijk. Deze dag, die
nog steeds fn Japan gevierd wordt, is ver
moedelijk aanleiding geweest voor de Ja
pansche militaire autoriteiten, om door een
bijzondere militaire operatie den herden
kingsdag een speciaal karakter te geven.
Een geheim Fransch-Japansch
verdrag?
Londen, 11 Febr. (V. D.) De onder
handelingen tusschen de vier mogendhe
den, die het meest geïnteresseerd zijn bij
den strijd te Sjanghai, over de houding,
die zij tegenover Japan hebben aan te né
men, zijn weliswaar lot nog toe steeds
voortgezet, doch hebben nog niét "tot eenig
resultaat geleid. -Klaarblijkelijk -wil men
eerst afwachten hoe de zaken zich verdér
ontwikkelen. Uit Tokio wordt gemeld, dat
men in officieelé kringen aldaar hoopt, dat
de strijd op vreedzame wijze zal kunnen
worden bijgelegd.
De Daily Express meent in het Japansche
verzet tegen de vredesonderhandelingen
een geheime overeenkomst tusschen Japan
en Frankrijk te zien.
Volgens" dit'blad'w'ijsV ook do actie der
FTansche wapenindustrie daarop. De Ja
pansche orders voor munitie-leveranties
zouden door den Franschen handel gefi-
nnncicerd worden. Tevens is het blad de ten
opzichte van Japan zeer vriendelijke hou
ding van Paul Boncour opgevallen.
Indien er tusschen Frankrijk en Japan
een geheim verdrag bestaat, volgens welk
verdrag Frankrijk de Japansche politiek in
Mandsjoerije zou steunen in ruil voor Ja
panschen steun aan het Fransche .stand
punt te Genève, dan vreest de Daily Ex
press, dat Washington een zelfde verdrag
zal sluiten met China, ter bescherming van
de Amerikaansche. belangen aldaar.
Peking, 11 Feb r. (V.D.) De bekende
Chineesche „Chrisien"-generaal Maarschalk
Feng heeft-, de Nanking-regeering tclegra-
gisch medegedeeld dat hij naar Sjanghai
vertrekt om daar aan den strijd tegen de
Japansche troepen deel te nemen. In een
oproep aan de soldaten van zijn vroegere
leger vraagt hij hun om zich bij den strijd
fci'gen Japan aan te sluiten. Volgens offi
cieelc Chineesche mededcelingcn hebben
zich reeds 30.000 vrijwilligers gemeld, die
tot het vroegere leger van Feng hebben
behoord.
Sjanghai, 11 F e b r. (V.D!) Donderdag
zijn twee J&pansche vliegtuigbommen, in
de internationale nederzetting te Sjanghai
terecht, gekomen. Een bom is ontploft in
een katoenspinnerij, waarbij 5 Chineesche
vrouwen werden gedood en 16 gewond. In
do katoenspinnerij waren Amerikaansche
mariniers gelegerd, die evenwel zonder uit
zondering ongedeerd bleven.
China wenscht een buiten
gewone vergadering van
den Volkenbond.
Genève. 11 Febr. (H.N.) China heeft
den principieelen wensch geuit, dat oen
buitengewone vergadering van den Vol
kenbond bijeengeroepen zal worden ter be-
Felle strijd om 't bezit der
Woesoengforten
De Belgische minister van buiten:
landsche zaken voert het
woord
BRANDWEER
De brandweer van het stadje Schreiberhau
non voorzien, waarmede ze even snel op de
brandweer met de motorspujt.
Genève, 11 F e b r. (V. D.) Hedenmorgen
werden de algemeene beschouwingen in de
plenaire zitting der ontwapeningsconferentie
voortgezet rnet een rede van den Belgischen
minister van buitenlandsche zaken Hy-
mans, die er op wees, dat België zich bij
het bepalen van zijn standpunt inzake de
ontwapeningskwestie liet leiden zoowel
door nationale als door internationale over
wegingen. Ook België hecht groote waarde
aan de ontwikkeling \an een algemeen
systeem van veiligheid. Steeds is Belgie hot
tooneel geweest van bijna alle grooto Eur«j-
peesche oorlogen. België had reeds in groote
mate ontwapend, doch moest zijn w>eer
macht handhaven, om zich te kunnen ver
dedigen. Ook de Belgische regeering is ervan
overtuigd, dat een bewapeningswedstrij»!
onvermijdelijk tot een oorlogscatastrophe on
revolutie moet leiden. Zij eischt derhalve
afschaffing van de groote aanvalswapens,
bescherming der burgerbevolking en inter-
nationaliseering van de burgerlijke lucht
vaart, met wolken eisch het zich aansluit
bij de Fransch.e voorstellen. Op de bewape
ning dient internationale controle te worden
uitgeoefend en er moet een nauw contact
gelegd worden tusschen de ontwapening*
en veilighoidskwestie. De volken kunnen
slechts bereid worden gevonden van hun
bewapening afstand te doen, .wanneer, lego
lijkertijd waarborgen worden geschapen,
die hun de bescherming van hun ge
bied, van hun politieke cn juridische
organisaties en van den vrede verzu
keren, zooals bepaald wordt in artikel
16 van het Volkenbondspact, het pact van
het Haagschc Hof, het Locarnoverdrag, het
Kelloggpact en do veilighcidsverdragon
van dén Volkenbond. Veiligheid en óntwa
pening zullen slechts geleidelijk bereikt
kunnen worden. In den loop van dit jaar
moeten oplossingen worden gevonden voor
beslissende politieke vraagstukken. Er is
een nieuwe vorm van oorlog aan het ont
staan: de economische oorlog en de strijd
der valuta. De belangencrisis wordt ver
scherpt en in dc gehcele wereld heerscht
onzekerheid en onrust. Deze toestand van
ziekelijke nervositeit en materieele verlam
ming kan niet voortduren, zonder ernstig
gevaar te veroorzaken. De conferentie moei,
de geheele wereld haar ernstigen wil tol
samenwerking en vrede toonen.
Litwinof tegen de ontwerp-
conventie en tegen een in
ternationaal leger.
Genève, 11 Febr. (II. N.) Op de ont
wapeningsconferentie heeft vanmorgen na
Hymans de Russische volkscommissaris
Litwinof het woord gevoerd, die het vroe
ger door hem ingediende voorstel voor een
algemeene ontwapening herhaalde. Dé sov
jetdelegatie is echter niet naar Genève go-
komen met het alternatief „alles of niets"
en is daarom bereid mede te werken aan
alle voorstellen, die tot een vermindering
en beperking van. de bewapening kunnen
leiden. De Russischc-dclcgatie beschouwt de
ontwerp-conventic zyls onvoldoende en zal
zijn eigen voorstellen voor eep gedeeltelijke
ontwapening verdedigen, die zij echter uit
sluitend als een eersten stap op den weg
naar algemeene en volledige ontwapening
beschou wt. De Frandche voorstellen Wedden
