AMEKSFOGKIS C1H DAGBLAD
Donderdag 18 Februari 1932
-DU CEMLANDER"
30e Jaargang No. 198
TWEEDE BLAD
MINISTER DE GEER AAN
'T WOORD
EERSTE KAMER
PROF. Mr. J. E. HEERESt
ONTSLAGEN BIJ DE
MIJNEN
KONINKLIJKE BRANDSPUIT
ONDER DEN HAMER
MOORDAANSLAG TE
LEIDEN
EEN LEVEN OM EEN LEVEN
TWEEDE KAMER
Het kortingswetje -
Aan de agenda worden toegevoegd de in-
terpellatie-Hiemstra over de werkverschaf
fing en de interpellatie-Weitkamp over de
nood in den landbouw. De Indische begroo
ting en de interpollatic-Kortenhorst over de
handelspolitiek.
Uit hoofde van weinig urgentie stelt de
voorzitter voor niet toe te staan de inter
pellatie-aanvrage Wijnkoop over een be
vreemdend sterfgeval in het Jongenshuis
St. Jan te Soest. Het voorstel van den voor
zitter wordt aangenomen met 72 tegen 3 st.
Aan de orde is de voortzetting der be
handeling van het zoogenaamde kortings
wetje.
Minister de Geer zijn rede vervolgende,
betoogt, dat nooit een toezegging is gedaan
tot het ongewijzigd laten van de wet. De
minister betwist voorts, dat de autonomie
zal worden aangetast en betoogt, dat den
heer de Wilde en Marchant spoken zien.
Ht rijk moet thans een abnormaal groote
bijdrage geven. Is het nu billijk, dat daar
door de gemeentelijke salarissen gehand
haafd blijven, terwijl het rijk zelf zijn sa
larissen moet verlagen? Toch is spreker
bereid de 3 van de salarissen te ruilen
voor een algcmecne korting van 6 het
geen op hetzelfde bedrag neerkomt.
Fraai is deze regeling niet en spr. meent
dat de gemeente autonomie niet mag wor
den gebruikt om de ambtenaren op een
eilandje te zetten. Andere middelen om
hetzelfde doel te bereiken, in het debat
genoemd, zouden op den grootsten tegen
stand stuiten. Indien dit ontwerp niet door
gaat is spr. overtuigd dat er van alle an
dere middelen niets komt. Daartegen
over merkt de minister op, dat dit ontwerp
door de openbare kassen GAT milliocn be
spaard.
Dit ontwerp wcrki ertoe mede. het alge
meen financieel vertrouwen te herstellen,
waaraan in dezen tijd zoo groote behoefte
bestaat.
.De hoeren Marchant en De Wilde
handhaven hun bezwaren.
De heerch Geselingen v, d. T e m p e 1
handhaven r-ven eens hun bezwaren.
Dc heer R u t g e r s v a n Roze n b u r g
verklaart thans te zullen stemmen vóór bet
«ujtwerp, ofsr.iioori hij liet niet fraai acht.
Minister Dc Geer beantwoordt ccnige
opmerkingen, waarna hij verzoekt zijn rede
morgen te mogen voortzetten.
De vergadering wordt tc 3.15 uur ver
daagd..
De Eerste hamer heeft heden z.li.st. aan
genomen het wetsontwerp tot het aangaan
van oen of meer geldïèeningen ten laste
Nan het rijk tot een maximum bedrag van
-00 milliocn gulden.
DE NEDERLANDERS TE SJANGHAI.
„Even voilig als in den Haag."
Arieta meldt. d.d. 16 dezer uit Sjanghai
..De Nederlanders en andere vreemdelin
gen, zijn hier cveri voilig ais in don Haag.'
Aldus de heer J. D. Carrière, agent Ie Sjang
hai van de Java-Ghina-Japan-Lijn in een
interview.
De heer Carrière meent, dat van het
standpunt der scheepvaart bezien, de .situa
tie zeer ernstig is, daar de .Cliineezen den
invoer tot een minimum beperken, terwijl
de uitvoer practisch is stilgelegd. De lood
sen zijn vol lading, welke niet wordt afge
leverd.
De heer Carrière schreef de langdurigheid
van de Chineosch-Japansche vijandelijkhe
den toe aan den licftigen tegenstand van
China. Hij verwacht echter geen gevaar
voor de veiligheid van dc vreemdelingen.
In den ouderdom van 73 jaar
te Den Haag overleden
In den ouderdom van ?;j jaar is te Den
Haag overleden prof. mr. J. E. Heeres, oud-
hoogleeraar en oud-lid van dc Tweede Ka
mer der Staten-Generaal. De thans ontsla
pene, die bekend stond als een uitnemend
kenner van de geschiedenis van N'cd.-Indic,
PROF. MR. J E. HEERES,
werd den 30en Mei 1353 le Züid-IIoni ge
boren. Na het gymnasium te Groningen te
hebben bezocht, voltooide hij zijn studiën
aan de rijksuniversiteit daar ter plaatse
zoowel in de rechtswetenschappen als in de
Ned. letteren. In 1885 volgde zijn promotie,
3 jaren later werd hij ambtenaar aan het
algemeen rijksarchief, waarbij hij eenigcii
tijd later tot adjunct-rijksarchivaris werd
benoemd. In 1307 zag mr. Heeres zich be
noemd tot hoogieeraar jan de Indische in
stelling te Delft en in 1002 werd hij hoog
ieeraar aan de Leidscheuniversiteit urn
onderwijs tc geven in dc geschiedenis van
Ned.-Ind.ie in de historie en methode der
zending. Van lOJ'i19IS had prof. Heeres
voor de Liberale Unie zitting voor het toen
malige kiesdistrict Leiden in de Tweede
Kamer. In later jaren behoorde prof. Heeres
lot dc democratische partij, van welker
partij hij een der oprichters en aan welker
hoofd hij toi aan zijn dood als voorzitter
heeft gestaan. In den loop der jaren zijn tal
van wetenschappelijke werken van zijn
hand verschenen.
COMMIES-GRIFFIER TWEEDE KAMER.
17 sollicitanten.
's-G ra v cubage. 1Febr. Er hebben
zich 17 sollicitanten aangemeld voor de be
trekking van commies griffier der Tweede
Kamer.
In hoofdzaak buiten
landers
Heerlen, 17 Febr. Zooals gemeld, is
aan een 500-tal arbeideis op dc particulie
re mijnen ontslag aangezegd. In verband
hiermede wordt nader vernomen, dat op
de Oranje-Nassau-lïiijn aan 137 man ont
slag per 1 Maart is aangezegd. Op de
Oranje-Nassau mijn IV aan 51 man; op de
Oranjc-Nassau mijn I aan 35 man, op de
Laura en Vereeniging aan meer dan 100
man, op de Juliana mijn aan SO man, op
de Dominialc mijn aan 70 a 80 man, op
de Willem Sophie aan 2 A 3 man.
Bij de laatste mijn dient te worden op
gemerkt, dat over de laatste maanden
reeds meer dan 100 arbeiders zijn ontsla
gen. De positie bij de Staatsmijnen is in
verband met de beperking van den afzet
in het buitenland en de concurrentie op
eigen markt van dien aard, dat er zal wor
den onderzocht of niet dient tc worden
overgegaan tot inkrimping van het perso
neel. Op liet oogenhlik is het nog niet tot
een massa-ontslag gekomen. Het grootste
percentage der op dc particuliere mijnen
aangezegde ontslagen wordt gevormd door
buitenlanders.
KONINGIN EMMA JUBILEUM
FONDS
Zooals bekend is heeft II.M. dc Koningin
Moeder met het totaal der gelden, welke
in 1929 als huldeblijk dei- Nederlandsche
vrouwen aan 1I.M. bij gelegenheid van
haar 50 jarig jubileum werden aangeboden
een stichting in het leven geroepen aan
welke door II.M. de naam ..Koningin Em
ma Jubileumfonds" is gegeven cn welke
stichting zich ten doel stelt jaarlijksche bij
dragen ie vcrlecncn voor opvoeding cn
onderwijs, al of niet gepaard met verple
ging in daarvoor bestemde inrichtingen
van onvermogende ol minvermogende,
lichamelijk gebrekkige, minderjarige Ne-
deiTandschc kinderen, onverschillig tot
elke godsdienstige gezindten behoorende.
De te vcrlccnen steunbijdrageti kunnen
worden afgedragen hetzij aan ouders of
voogden, hetzij aan besturen van erkende
instellingen, hetzij aan regeeringspersonen
of particulieren. Het bestuur dat volgens
dc- statuten door de hoogc stichtster wordt
benoemd, is als volgt samengesteld Jlir. Mr.
Dr. T. W. G. van Bceek Galdoen te 's-
Gravenhagc, voorzit lor, Prof. Mr. J. A. Eigo
hian te Rotterdam, plaatsvervangend voor
zitter; Mcj. WM. Ic Fcvre de Montigny te
's-Gruveubage; Jlir. Mr. M. van Asch van
Wijck te Arnhem, secretaris; Jlir. Mr. E.
J. B. van Nispen tot Sèvcuacr tc Arnhem,
piuatsvervangcnd-socretaris. Ingevolge den
bijzonderen wensch van de stichtster, ope
nen de statuten de mogelijkheid dat erf
stellingen, legaten, schenkingen en giften
aan het kapitaal worden toegevoegd. Even-
Luecle aanvragen tot- sleunverIccning kun
nen worden gezonden aan het adres van
den secretaris Prins Hendrikstraat 63, \rn
hem.
HET IJSDRAMA TE HAALDEREN.
De slachtoffers begraven.
Dinsdagmorgen licefl. onder overgrootc
belangstelling le Bemmel dc begrafenis
plaats gehad van dc vier slachtoffers van
hrt drama dal zich Zaterdag op het ijs te
Haalderen afspeelde. Terwijl do klokken
luiden werden dc lijkkisten van het St. Li
duina-gesticht naar de kerk overgebracht,
vaar pastoor II. Grimmelt dc plechtige H
Mis van Requiem opdroeg.
Na de absoute werden dc baren door le
den der St. Vinpentius-vereeniging graf
waarts gedragen. Daarachter volgde een
imposante lijkstoet, de K. J. V. met orn
floert vaandel voorop. Toen de kisten in
het gemeenschappelijk graf waren neerge
laten en pastoor Grimmelt de absoute en
beaarding had verricht, heeft burgemeester
Herckerath hij de geopende groeve het
woord gevoerd.
Spreker getuigde van de diepe ontroering
welke dit ongeluk in heel het land heeft
gewekt cn sprak bijzondere woorden van
innige deelneming en vertroosting lot de
familieleden, waarin hij dc kracht loc-
wensch te om dit zware kruis te dragen. De
burgemeester eindigde met een eerbiedig
vaarwel aan de overledenen.
Apeldoorn, 17 Febr. Bij de houtvcr-
kooping van de Kon. Houtvesterij „Het Loo"
is o.m. verkocht een oude brandspuit, met
op de eéne zijde de letters: „Koninklijke
Brandspuit Paleis Het Loo" cn op dc an
dere den naam van den leverancier: I. I.
Fischer tc Nijmegen. Omtrent deze antieke
spuit het volgende:
Het was in dc eerste jaren van do Rc-
gecring van Koning Willem 111 dat op do
Veluvvc herhaaldelijk branden voorkwa
men, waarbij moedwil dikwijls niet was
buitengesloten. Dit ging zoover, dat bekend
werd gemaakt als een schrikbeeld voor an
dereu, dat, do eerste van wicn bewezen
werd, dat hij brand had gesticht, zijn leven
zou boeten aan de galg. Dit droevig lot trof
in 1852 een ingezetene van Apeldoorn, een
zekere B., aan vvion inderdaad die straf
voltrokken werd. Üe Koning zelf had voor
de bescherming van het paleis beter brand
materiaal noodig geacht en liet deze brand
spuit aankoopeij, in die dagen natuurlijk
een van de allernieuwste constructies. Bij
voorkomende branden in de omgeving ruk-
fe ook bet paleis personeel met de spuit uit
cn deze overtrof 111 hare uitwerking verre
die, welke te Apeldoorn dienst deden. Dit
wekte natuurlijk de jaloezie der Apeldoorn-
sche spuitgasten en zoo gebeurde het op
een keer bij een brand in de Hoofdstraat,
dat dezen aan hun verkropt gemoed lucht
gaven door hunne Loosche collega's met
hun bluschmatcriaal nat te spuiten. Toen
de Koning dit hoorde, verbood hij voortaan
alle verdere hulp bij voorkomende branden
en hiervan is nimmer afgeweken. Hot laatst
heeft deze spuit in het openbaar dienst ge
daan hij het in lammen opgaan van de
Groote Kerk aan dc Loolaan in Maart 1S9U.
Bij den verkoop is de spuit niet in sloo-
pershanden gevallen, docli in liet bezit ge
raakt van den lieer G. F. Loot's, clcctrisclic
smederij liet Loo. die haar als curiositeit
zal. opkalefateren.
Roof niet de drijfveer?
Leiden, 17 Februari. Hedenavond te on
geveer 7 uur is op de Heerengracht tc Lei
den een moordaanslag gepleegd op den 05-
jarigon heer Brandt, «Be alleen met -zijn 93-
jarigc moeder perceel 16 aldaar bewoont.
Een tweetal personen dat lot nu toe on
bekend is gebleven is nu aangebeld to
hebben liet huis vaii den lieer B., die per
soonlijk opendeed, binnengedrongen, waar
het tweetal hern in den gang ongeveer vijf
mcssleki n toebracht, waarna de onbekende
individuen dc vlucht namen
Bij onderzoek door den Eersten Hulp
dienst bleken dc .wonden niet van ernstigen
aard tc zijn. Dc heer B. werd naar bet Aca
demisch ziekenhuis vervoerd. De politie
stelt onder, leiding van commissaris Meyer
een uitgebreid onderzoek in. Ei wordt niets
vermist. Aangenomen wordt, dat roof niet
de drijfveer is geweest tot dezen aanslag.
Dc toestand van' het slachtoffer is naar om
standigheden bevredigend.
Nader wordt nog vernomen, dat de heer
R., die nogal voor vermogend doorging, niet
bijzonder gezien was. Enkele maanden ge
leden heeft zich iemand in het huis van den
hoer B laten insluiten en de moeder van
den lieer 13. geslagen. De lieer B. heeft de
zen man destijds persoonlijk de deur uit
gewerkt.
De daders zijn vermoedelijk gestoord,
doord.it de novenbèwoner met zijn auto
thuiskwam.
In het kort verhoor, dat het slachtoffer
werd afgenomen, heeft bij nog verklaard
over de daders geen inlichtingen ie kunnen
verstrekken.
DE UIL NAAR INDIK VERTROKKEN.
A m s te id a m, IS Feb»Hedenmorgen
om S.1Ü uur vertrok het K. L. M -vliegtuig
de „l il van Schiphol naar Indiè. De be
manning bestaat uit M. O. A. Beekman,
eerste bestuurder. G. Blaak, 2c bestuurder.
J. II M. Grosfckl, werktuigkundige en
Rro.nk, radiojelcgpajfist. Het vliegtuig ver
voert 2)5,650 Kg. post cn 35.1 Kg. goederen.
De Finschp. vlicgstcr ruej. Kaleb, maakt de
reis mede lol Cairo.
De New-Yorkschc politie-auto's hebben radio „aan boord". Links het ontvangapparaat
bij den bestuurder; rechts dc zender in de politicccntrale.
Leer uw zoon gehoorzaamheid, dan hebt
ge hein reeds half opgevoed.
SUTERMEISTER.
Naar het Engelsch van Morice Geiard
door Emma A. I-I.
Terwijl ze knielden, voelde zij haar hand
Irj die van Robert; een seconde later werd
haar, een ring over den vinger geschoven.
Dit duurde maar één ondeelbaar oogenblik.
Onmiddellijk daarna boog Darcy biddend
het hoofd. Plet deed hem aangenaam aan
die gedachte, dat zij nu stonden ingeschre
ven in de registers van dat. oude familie
heiligdom.
Maar een andere gedachte benauwde
haar: ze wist. haast niet waarom, maar zij
vond ze hinderlijk, verontrustend, in dat
zelfde gebouw had zij een anderen ring ge
kregen. Dien droeg zij op haar boezem.
Tri gedachten werd zij teruggevoerd naar
«lien angstigen nacht, toen het mogelijk
leek dat haar vader, die nu in vrome aan
dacht neerknielde, vreedzaam en onver
stoord, zou betrokken worden in een van
die treurige dingen, die helaas maar al te
dikwijls in Engeland voorkwamen en
waarbij hij zijn trouw met zijn leven zou
moeten bekoopen.
De hoeken van het. gebouwtje waren
roede in duister gehuld, waardoor Jiet se
heel iets sombers cn geheimzinnigs kreeg;
het leek Lucille of de stem van dr. Fletcher
van verre klonk, haast onwezenlijk; ze kon
nauwelijks geloovcn dat liet heiligdom
weer hersteld was tot zijn oorspronkelijke
bestemming; ze mocht nog eens met ver
woesting en verval dreigen.
Lucille keek naar Robert, als om zich te
overtuigen, dat zij niet onder den invloed
was van de een of andere zinsbegoocheling;
zijn gelaat schonk haar weer zekerheid:
hierop stond kracht eu schoonheid le le
zen, overtogen als het was door een blos
van opgewondenheid. Hij koesterde in elk
geval geen twijfel cn door zijn vertrouwen
voelde zij haar eigen geestelijk evenwicht
hersteld.
Lucille's hart was tc vol voor woorden,
toen ze aan zijn zijde de kapel verliet. Sir
Evelyn Lee was nog achter gebleven om
dr. Fletcher moe te brengen voor het avond
eten; c'p kapelaan bediende een klein dis
trict met zijn dorpskerk, een paar mijlen
van de Abbey af. behalve dat hij dagelijks
minstens één dienst leidde in liet particu
liere heiligdom van de Leo's.
Het was nu zoowat half zes; de zon ging
onder. Hier en daar waren donkere laantjes
onder de schaduw van de hoornen; dan
kwamen er weer open gedeelten, waar ieder
blad van varen of struikgewas was ieder
grassprietje glinsterde, of er rijkelijk dia
manten waren gestrooid op hun pad; iedere
droppel water, die uit den avondnevel was
afgevloeid, straalde in den laatsten groet
van de zon aan do aarde.
Darcy was zeer verwonderd over dat stil
zwijgen van Lucille en de -uitdrukking op
haar gezichtje maakte hem ongerust. Ze
was de kapel binnengetreden, opgewekt, cn
blij hem weer te zien na enkele, uren van
scheiding. Nu was er blijkbaar een wolk
bij haar aan den hemel gekomen, die een
schaduw had achtergelaten op haar uiter
lijk.
Ie hebt 't koud, Lucille? vroeg hij.
Eeri lichte rilling liep haar door de leden.
Er zijn zoovele herinneringen voor mij
aan de kapel verbonden, verklaarde zij.
Ja, maar die betrekkingen met het
verleden zijn er achter gelaten.
-- Wordt er iets in dien geest ooit geheel
achter gelaten'? vroeg zij, naar hem op kij
kend. Is niet liet lieden, wat liet verleden
het gemaakt heeft?
-- Het lieden is de anti-cliambre van de
toekomst en de toekomst zullen wij, Gode
zij dank, hand in hand ingaan, om met
moed onder rle oogen te zien wat ons over
komen moge, elkaar helpend. Dit is het zin
nebeeld van een on verbreek ba ren band.
Terwijl hij dit zei, nam hij haar linker
hand en hield die op, waardoor de mot dia
manten bezette ring fonkelde.
Ja, dat denk ik graag; hij is heel
mooi! Ik kan nog haast niet gelooven...
Ze hield op, toen keek ze rond; er was
niemand te zien, haar vader «ui dr. Fletcher
hadden waarschijnlijk een anderen weg ge
nomen. Ze borg hel hoofdje tegen Robert's
schouder: hij kuste het zachte haar.
Dal ik waarlijk de jouwe ben!
HOOFDSTUK IV
Een voorspelling.
De maand, die volgde, was zeker een
van dc gelukkigste, die ooit door twee men
schen werd beleefd. Robert Darcy en Lu
cille waren veel op eikaars gezelschap aan
gewezen en geen van heiden verlangden ze
iets beters. Ze reden samen, wandelden in
hel park, haalden sotus .de boot uit het
schuitenhuisje cn gingen op den Avon
roeien.
Lucille1 vertelde Robert alles van dien
belangrijken lijd toen Karei, als vluchteling
en in levensgevaar verkecrend, zich aan «le
genade van de Lee's had overgegeven.Ze
staken ;de rivier over naar de plek. waar
de paarden hadden staan wachten op den
Prins cn zijn geleider; sir Evelyn had zo
gewezen aan lady Lee en zijn dochter, al
kort na de gebeurtenis.
Darcy, die zijn kleine rol luid gespeeld
in hetgeen hierop gevolgd was wat de
aanvulling was geweest van die vooraf
gaande geschiedenis - had er levendig be
lang in gesteld. Zij had hem' alles verteld,
behalve van dat dragen van den ring; mis
schien maakte liet bewustzijn van dc plaats
waar zij dien borg, haar wat verlegen. Hij
had natuurlijk dikwijls het. gouden ket
tinkje gezien, dat zij bij alle gelegenheden
droeg cn dat wel aan den dag moest ko
men door de lage halzen, die in dien lijd
gedragen werden. Hij had er nooit in zoo
veel woorden op gezinspeeld, als toon zij
dien ochtend aan den adderen kant van
de rivier stonden, onder, dc schaduw van
de hoornen, die dc paarden voor het. oog
verborgen hadden gehouden op dc dag van
dc vlucht.
Denkende aan Karei, had zij met ah' hand
naar het kettinkje gevoeld.
Waarom draag je dat altijd, Lucille?
Het was van mijn moeder, antwoord
de zij ontwijkend.
Hangt er iets aan een medaillon
bijvoorbeeld?
Ze draalde oen oogenblik met haar ant
woord, toen haalde ze den ling op en liet
hem Robert zien.
Hjj werd dadelijk «Ie fleur-de-lis gewaar.
--- Waar is die vandaan?" vroeg hij.
-— Van den koning, antwoordde zij.
Bij welke gelegenheid? Maar ter
wijl hij liet vroeg wist hij hei, want er kón
ei' maar één zijn.
Lucille was niet cciis aan liet hof voor
gesteld sinds de Restauratie, daar sir Eve
lyn niet hield van de vrije manieren, die
ingang hadden gevonden in Whitehall cn
Windsor.
Hij legde 'in in mijn hand in de kapel,
even voordat Vader hem dc schuilplaats
bood. ik «lacht er juist gisteravond aan,
omdat, je fnij den ring, dien ik draag, op
dezelfde plaats'gaf.
Terwijl zc dit zei kei-U /.c naar haar lin
kerhand.
- Het is zeker een eigenaardige samen
treffen, was hij het eens, daar ik liet toch
deed zonder in 't minst eenig vermoeden' tc
hebben van wat voorafgegaan was.
Ja, dat dacht ik wel.
Ze liet den ring weer op z'ivpl&als terug
vallen.
Ik geloof niét, dal ik het heel prettig
viijd, hoe je den ring van een ander zoo
dicht bij je hart draagt, Lucille, /ei hij.
\1 is het dan ook die van' den koning?
vroeg zij.
Misschien wel 't minst omdat het die
aan den koning is; er ligt een betoovering
over liet koninklijke, die van minderen in
rang niet uitgaat.
Zegt master Shakespeare niet in zijn
„Henry IV": Onrustig ligt het hoofd, dat
een kroon draagt?
Ja ongetwijfeld hebben koningen hun
moeilijkheden, gaf hij toe, maar mannen
cn vrouwen lijden ook voor hen. sponnen
zich in voor hen en geven hun dingen, die
anderen onthouden worden.
Wordt vervolgd
